Оқу сабағының жоспары

Сабақтың тақырыбы: Негізгі ауыл шаруашылығы дақылдарын жинау ерекшеліктері.

Особенности уборки основных сельскохозяйственных культур.

Модуль /пән атауы: КМ 6. -ОН 6.2. Негізгі ауыл шаруашылығы дақылдарын өсіру технологиясын қолдану

Педагог: Дюсенов Б.К дайындады

1. Жалпы мәліметтер:

Курс, топ: 3 курс, 31 Агро

Сабақтың түрі: Құрастырылған

2. Мақсаты, міндеттері:

Білімділік: Негізгі ауыл шаруашылығы дақылдарын жинау ерекшеліктері туралы білімдерін шыңдау.

Дамытушылық: Студенттердің ойлау қабілеттерін, байқампаздық пен білімге құштарлығын, тапқырлық, ізденімпаздық қасиеттерін, шығармашылыққа баулу, ой-өрісін, тіл байлығын, есте сақтау қабілеттерін дамыту, салыстыру және қорытындылау біліктілігін дамыту.

Тәрбиелік: Негізгі ауыл шаруашылығы дақылдарын жинау ерекшеліктерін меңгеру. Қоршаған ортаны сүюге баулу.

3. Күтілетін нәтижелер:

Студенттердің негізгі ауыл шаруашылығы дақылдарын жинау ерекшеліктерін жүзеге асыруы.

4.Қажетті ресурстар: Ақпарат тақтасы, баспаға шығарылған және үлестірме материалдар .

5. Сабақтың барысы:

1. Оқушыларды ұйымдастыру.

2. Үй тапсырмасын тексеру

3. Жаңа тақырыпты түсіндіру.

4. Тапсырмаларды орындау

5. Сабақты бекіту.

6. Үйге тапсырма беру.

Үй тапсырмасын тексеру: Ауылшаруашылығы  дақылдарын агро-климаттық аудандастыруы жайлы жалпы сипаттама алу.

Жаңа тақырыпты түсіндіру.

Ауыл шаруашылығы дақылдарын дұрыс және уақтылы жинау – жоғары өнімділікті және оның сапасын сақтаудың негізгі шарттарының бірі. Жинау кезінде әр дақылдың биологиялық ерекшеліктері мен технологиялық талаптарын ескеру маңызды.

Негізгі дақылдарды жинау ерекшеліктері:

Дәнді дақылдар (бидай, арпа, сұлы):

1. Жинау уақыты: Толық пісу кезеңінде.

2. Ерекшеліктері:

   1. Дәннің төгілмеуін қамтамасыз ету үшін комбайндарды дұрыс реттеу қажет.

   2. Құрғақ және күншуақ күндерде жинау ұсынылады.

Майлы дақылдар (күнбағыс, зығыр):

1. Жинау уақыты: Тұқымның толық пісуі, қабығының құрғауы.

2. Ерекшеліктері:

   1. Тұқымдардың ылғалдылығы 10–12% болғанда жинау тиімді.

   2. Тұқымдарды кептіру мен тазарту қажет.

Бұршақ тұқымдас дақылдар (ноқат, жасымық):

1. Жинау уақыты: Тұқымдардың толық пісуі, жапырақтардың сарғаюы.

2. Ерекшеліктері:

   1. Жерге төгілудің алдын алу үшін жинауды кешіктірмеу керек.

   2. Аралас жинау әдісі қолданылады (кесу және комбайндау).

Техникалық дақылдар (мақта, қант қызылшасы):

1. Мақта:

   1. Қорапшаларының толық ашылуы кезінде қолмен немесе машинамен жиналады.

2. Қант қызылшасы:

1. Қанттың максималды мөлшері жиналатын кезеңде жиналады. Арнайы машиналар қолданылады.

Көкөніс және жеміс-жидек дақылдары:

3. Жинау уақыты: Пісу кезеңіне қарай – техникалық немесе биологиялық пісу.

4. Ерекшеліктері:

1. Қолмен немесе машиналық жинау әдістері.

2. Сақтау мен тасымалдауға жарамдылығын қамтамасыз ету үшін мұқият жинау қажет.

Жем-шөп дақылдары (жоңышқа, сүрлемдік жүгері):

5. Жинау уақыты: Белсенді өсу кезеңінде немесе сүтті-балауыз пісу кезеңінде.

6. Ерекшеліктері:

1. Сүрлемге арналған дақылдар турағыштармен дайындалады.

2. Дақылдың қоректік құндылығын сақтау үшін шөпті кептіру қажет.

Жинау ерекшеліктеріне әсер ететін факторлар:

• Климаттық жағдайлар: Жинау ауа райы қолайлы болған кезде жүргізілуі керек.

• Жабдықтардың сапасы: Заманауи комбайндар мен жинау құралдары өнімділікті арттырады.

• Дақылдың жағдайы: Аурулар мен зиянкестерден зардап шеккен дақылдарды тез арада жинау қажет.

Жинау техникасы мен әдістері:

1. Тікелей комбайндау: Бір реттік жинау.

2. Бөлінген жинау: Алдымен кесу, кейін комбайндау.

3. Қолмен жинау: Әсіресе көкөніс пен жеміс-жидек үшін қолайлы.

Ауыл шаруашылығы дақылдарын уақтылы және сапалы жинау – өнімнің жоғалуын азайтып, оның сапасын сақтау үшін маңызды қадам.

Уборка сельскохозяйственных культур – это важный этап аграрного производства, от которого зависят объем и качество урожая. Для каждого вида культур существуют свои особенности уборки, связанные с их биологическими и агротехническими характеристиками.

Основные особенности уборки разных культур:

Зерновые культуры (пшеница, ячмень, овес):

1. Сроки уборки: Полная спелость зерна.

2. Особенности:

   1. Для предотвращения потерь зерна важно использовать правильно настроенные комбайны.

   2. Уборка проводится в сухую погоду.

   3. При необходимости зерно досушивают.

Масличные культуры (подсолнечник, рапс, лен):

1. Сроки уборки: Полное созревание семян, снижение влажности до 10–12%.

2. Особенности:

   1. Для предотвращения осыпания семян уборка должна быть оперативной.

   2. Семена требуют тщательной очистки и сушки.

Бобовые культуры (горох, соя, чечевица):

1. Сроки уборки: Полное созревание, когда стручки высыхают.

2. Особенности:

   1. Для снижения потерь предпочтительно использовать раздельную уборку (скошенные растения высушиваются, затем убираются).

   2. Сбор проводят аккуратно, чтобы избежать повреждения зерен.

Технические культуры (сахарная свекла, хлопок):

1. Сахарная свекла:

   1. Убирается в период максимального накопления сахара в корнеплодах.

   2. Используются специализированные машины, которые минимизируют повреждение корнеплодов.

2. Хлопок:

1. Сбор проводится вручную или механизировано, когда коробочки полностью раскрыты.

Кормовые культуры (кукуруза, люцерна):

3. Сроки уборки:

1. Кукуруза – в фазе молочно-восковой спелости для силоса.

2. Люцерна – перед началом цветения для получения кормов с высоким содержанием питательных веществ.

4. Особенности:

1. Используются кормоуборочные комбайны.

2. Заготовку ведут с минимальными потерями массы.

Овощные культуры (картофель, морковь, капуста):

5. Сроки уборки: Соответствие степени зрелости и назначению продукции (хранение, продажа).

6. Особенности:

1. Механизированная уборка снижает трудозатраты, но требует правильной настройки техники.

2. Поврежденные плоды обрабатывают или используют в кратчайшие сроки.

Плодовые и ягодные культуры (яблоки, виноград, малина):

7. Сроки уборки: В зависимости от сорта и степени зрелости (техническая или потребительская спелость).

8. Особенности:

1. Ручной сбор позволяет сохранить товарный вид продукции.

2. Для механизированной уборки используются вибрационные и транспортные сборщики.

Факторы, влияющие на уборку:

1. Климатические условия:

1. Уборка проводится в сухую погоду, чтобы избежать повреждений и снижения качества урожая.

2. Состояние посевов:

1. Поврежденные вредителями или болезнями культуры убирают в первую очередь.

3. Технологии и техника:

1. Современные комбайны и уборочные машины ускоряют процесс и минимизируют потери.

4. Сроки хранения:

1. Своевременная уборка продлевает срок хранения продукции.

Значение качественной уборки:

• Снижение потерь урожая.

• Сохранение питательной ценности и товарного вида продукции.

• Оптимизация затрат на последующую обработку и хранение.

Эффективная уборка требует профессионального подхода и использования современных технологий для достижения высокой рентабельности сельскохозяйственного производства.

Задачи:

1. Какие технологии используются для механизированной уборки зерновых культур?

2. Как минимизировать потери при уборке масличных культур?

Рефлексия. Берілген сөз тіркесін, пікірмен аяқтау.

Ең қызықты болғаны----

Маған ой салғаны----

Маған ұнағаны----

Жаңа сабақты пысықтау:

• Қандай ақпарат білдім. (жаңа тақырып бойынша жаңаша ақпараттарды тізіп жазады.)

• Қалай екенін түсіндім. (анықталған ақпараттың немесе тақырыптың осы уақытқа дейін түсінбеген сәттерін жазады.)

Қорытынды.

Қосымша сұрақтарына жауап беріп, сабақта белсенділік танытқан студенттерді бағалау.

VІІІ. Үйге тапсырма

Негізгі ауыл шаруашылығы дақылдарын жинау ерекшеліктері жайлы сипаттама жазу.

VІІІ. Задание

Напишите описание особенностей уборки основных сельскохозяйственных культур.

Нұсқаулық карта нөмірі № 5

Тақырып: Негізгі ауыл шаруашылығы дақылдарын жинау ерекшеліктері.

Мақсаты: Алған теориялық білімді бекіту және кеңейту.

Тапсырма: Негізгі ауыл шаруашылығы дақылдарын жинау ерекшеліктерімен

танысу.

Көрнекі құралдар: Суреттер, оқулықтар.

Орындау тәртібі:

1. Негізгі ауыл шаруашылығы дақылдарын жинау ерекшеліктерін кестеге жазу.

2. Негізгі ауыл шаруашылығы дақылдарын жинау ерекшеліктерінің маңыздылығына сипаттама жазу.

Сұрақ-жауап

1. Масақты дақылдарды жинауда тікелей комбайндау мен бөлінген әдістің айырмашылығы неде?

2. Майлы дақылдарды (күнбағыс, зығыр) жинау кезінде қандай қиындықтар туындауы мүмкін?

Инструкционная карта № 5

Тема: Особенности уборки основных сельскохозяйственных культур.

Цель: Закрепление и расширение полученных теоретических знаний.

Задание: Знакомство с особенностями уборки основных сельскохозяйственных культур.

Наглядные пособия: Рисунки, учебники.

Порядок выполнения

1. Запишите в таблицу особенности уборки основных сельскохозяйственных культур.

2. Напишите описание значения особенностей уборки основных сельскохозяйственных культур.

Зачет

1. Чем отличается прямой сбор урожая от раздельного метода при уборке колосовых культур?

2. Какие трудности могут возникнуть при уборке масличных культур (подсолнечника, льна)?