Н ейрожүйелер: «Заманауи технологиялардың негізі»

Ешанкулова Гульмира Ширинбековна

«№25 С.Сейфуллин атындағы жалпы орта білім беретін мектеп» КММ-нің информатика пәнінің мұғалімі

Түркістан облысы, Келес ауданы

Н ейрожүйелер – бұл жасанды интеллектінің (ЖИ) бір бөлігі болып табылатын, ақпаратты өңдеу мен шешім қабылдауда адам мидың жұмыс істеу принциптерін модельдейтін алгоритмдер. Олар қазіргі таңда көптеген салада кеңінен қолданылуда, мысалы, медицина, қаржы, өнер, автокөліктер және тағы басқа.

Нейрожүйенің структурасы:

Нейрожүйе көп қабатты құрылымнан тұрады, ол "нейрондар" деп аталатын компоненттерден құралған. Нейрондар, адам миындағы нейрондарға ұқсас, сигналдар қабылдап, оларды өңдейді. Әр нейрон түрлі параметрлермен – "салмақтармен" – байланысып, олар сигналдарды жоғарылату немесе төмендету арқылы білім қорын қалыптастырады.

Оқыту процесі:

Нейрожүйелердің негізгі жұмыс істеу механизмі – оқыту. Оқыту процесі кезінде жүйе деректер жиынтығын пайдаланып, бастапқы параметрлерді теңшей отырып, нәтижелері мен болжамдары арасындағы айырмашылықты азайтуға тырысады. Нейрожүйенің бірнеше оқыту әдістері бар, соның ішінде:

1. Бақыланатын оқыту: Жүйе берілген жауаптары бар деректер жиынтығынан үйренеді.

2. Бақыланбайтын оқыту: Негізгі шаблондарды немесе құрылымдарды табуға көмектеседі.

3. Күшейтуші оқыту: Нейрожүйе қоршаған ортадағы әрекеттеріне жауап беру арқылы үйренеді.

Нейрожүйелердің қолдану салалары:

• Медицина: Нейрожүйелер аурулардың диагнозын қою, медициналық кескіндерді өңдеу, және медициналық зерттеулер үшін тиімді.

• Автокөлік: Автонды көліктердің жүйелері жолды, кедергілерді танып, басқаруды жеңілдетеді.

• Қаржы: Қаржы нарықтарында трейдинг стратегияларын жасауға немесе несие беру процесін автоматтандыруға көмектеседі.

• Табиғи Тілдерді Өңдеу: Адам тілін түсіну және өңдеу, мысалы, чат-боттар мен дауыстық ассистенттерде пайдаланылады.

Н ейрожүйелердің артықшылықтары мен шектеулері

Артықшылықтары:

• Кешенді проблемаларды шешуде

тиімділікті арттырады.

• Үздіксіз оқыту мүмкіндігі, бұл жүйе

уақыт өте келе жетілдіріліп, жаңартылып

отырады.

Шектеулері:

• Нейрожүйелер күрделі және есептеу ресурстарын көп қолданады.

• Деректерге тәуелділік: жүйе сапалы ақпарат болмаса, дұрыс шешім қабылдай алмайды.

Қорытынды

Нейрожүйелер – бұл жасанды интеллектінің көп қабатты, қуатты құралы, ол бүгінгі технологиялық прогресстің негізін құрайды. Олардың мүмкіндіктері күннен-күнге өсуде, ал оларды пайдалану қарқыны да арта түсуде. Білім, техника және өнеркәсіп салаларындағы нейрожүйелердің қарқынды дамуы бізді жаңа технологиялық дәуірдің бастауы ретінде күтуде.