Бөлім:

Ежелгі Үндістан: буддизмнің гүлденуі мен индуизмнің салтанат құруы

Сабақтың тақырыбы:

Неліктен Ежелгі Үндістанда индуизм буддизмнен басым болды?

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:

5.1.2.3 қоғамның әлеуметтік құрылымын түсіндіру үшін «касталық жүйе» ұғымын қолдану;

5.2.1.3 ежелгі қоғамның дамуына діндердің ықпалын сипаттау

Тарихи ойлау дағдысы

Тарихи концепт

Тарихи дерекөздерді түсіндіру

Дәлел

Сабақтың мақсаты

Үндістан мемлекетінің әлеуметтік құрылымы мен ежелгі қоғамның дамуына діндердің ықпалын түсінеді.

Ашока император түсындағы Индуизм мен буддизмге сипаттама бере алады.

Үндістандағы "касталық жүйе" мен индуизмнің басымдығына талдау жасайды.

Құндылықтарға баулу

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі//уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Ұйымдастыру

Өзін-өзі тексеру

Өткен білімді еске түсіру

Ұйымдастыру кезеңі

Шаттық шеңбері.

Ой қозғау

1. Ежелгі Мохенджо-Даро қаласы қалай жойылып кетті?

2.Мохенджо-Даро ол?

 (синдхи тілінде — әруақтар төбесі) — ежелгі Хараппа өркениетінің орны.

3. Әлемдік тарихтағы ең көне қала мәдениеттерінің бірі, іргесі қашан қаланган?

б.з.д. 3 — 2-мыңжылдықта қаланған. 

4.

Су

Суреттегі қаланы сипаттап бер?

АКТ мүмкіндіктерін пайдалана отырып сурет көрсету арқылы сұрақтар қойылып, жаңа тақырыптың оқу мақсатымен анықталады.

1. Суреттен кімді байқадыңдар?

2. Үнді қызы екендігін қалай анықтадыңдар?

3.Неліктен үнді қыздары маңдайына қою қызыл түсті ноқат қояды?

Оқушылар өз ойларын ортаға салады.

Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу

Оқушылардың дұрыс жауаптарын асық арқылы мадақтау.

Карта,оқулық

Жаңа білім

Оңтүстік Азияда Үндістан түбегінде орналасқан мемлекет. Үндістанда 1 210 193 422 адам – өзінің аса бай мәдениетімен және ежелгі өркениетімен әйгілі...

Діннің дамуы

IV-VII ғасырларда Үндістанда будда діні дамыды. Діннің негізгі қағидасы мистикалық негізде құрылған. Буддизм бойынша, адам өлгеннен кейін жаны басқа адамға - жануар, жәндік, өсімдікке ауысады, о дүниеде өмір бар, күнәһар адам құдай алдында жауапты. Буддизм Үндістаннан Азияның көптеген елдеріне тараған. Қазіргі кезде  Қытай, Жапония, Моңғолия және Бурят, Саха елдерінде жалғасуда.

VIII ғасырда Үндістанды арабтар жаулап алғаннан кейін Ұлы Моғол империясы ислам дінін енгізеді. Ислам діні кең тарап, шаруалар, қолөнершілер жаңа дінді кабылдайды. Қазіргі заманда да Үндістанда буддизм, христиан және ислам діндері кеңінен тараған.

Индуизм — әлемдегі ірі діндердің бірі.Индуизм б.д. дейінгі бірінші мыңжылдықта пайда болды. Ол адамды рухани құтқарудың үш жолын ұсынды. Олар:қасиеттері істер жолы;таным жолы;адалдық жолы.Ол Вишнумен қатар Кришнаға тең дәрежеде құрмет көрсетті. XII ғасырда брахмандар жарты құдай – Рамаға ерекше тұғыр орнатты. XV ғасырда діни ғұрыптар қара халықтың тілі болып саналатын хинди тілінде атқарыла басталды . Осының нәтижесінде Вишнудің көпшілік арасындағы мәртебесі жоғарылай түсті . Шиваға құлшылық жасау да осы құдайды мойындаушы қауымдардың бірлігінің нығаюына қызмет етті . Бірақ , көпқұдайлық үнді халықтарының одан әрі қауымдаса түсінуіне кедергі болған жоқ. Керісінше, осы көп құдайлар біртұтас діни түсінік аясында құрметтеліп, индуизм баршаның дініне айналды. Индуизм үшін «Махабхарата» және «Рамаяна» эпостары-Үндістанды арий тайпалары жаулап алуы кезеңіндегі үнділердің қаһармандық күресі туралы әңгімелейтін қасиетті аңыздар жинағы. Поэмада индуизм құдайлары пантеоны туралы әңгімелейтін қасиетті аңыздар жинағы. Поэмада индуизм құдайлары туралы кең әңгімеленеді. «Рамаянада» Раманың және оның жұбайы Ситаның өмірі баяндалады.

Тапсырма 1. мәтінді оқу, ақпаратпен жұмыс

1- Индуизм дегеніміз не?

2- Будда деген кім?

3- Ашока патшаның талпынысы

Тапсырма 2.

1-.Суретпен жұмыс

Не? Қайда? Қашан? Неге? Нәтиже

Дескриптор

1.Касталық жүйенің ерекшеліктерін айтады;

3.Брахмандар, вайшилер, кшатрилер мен шудраларды ажырата алады;

1.Индуизм мен буддизм діні туралы біледі;

Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады

«Ең үздік жауап»

Бекіту

Кім шапшаң ойыны арқылы сабақты жинақтайды, тақырыпқа қатысты сұрақтар беруі,сұрақ- жауап арқылы өзара жарысады, ойларын ортаға салады, тақырыпты жинақтайды

Үйге тапсырма:Буддизм және индуизм діндері туралы оқу.

Сабақтың тақырыбын қорытындылау

«Ең үздік жауап»

Кері байланыс

«Бақылау картасы»

Мен бүгін не білдім?

Не үйрендім?

Менің байқағаным...

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін жазады