8-9 сынып оқушылары арасындағы "Білгір
биолог“ сайысы
Мақсаты:
Биология пәнінен алған
білімдерін жинақтай отырып оқушылардың ой - өрісін дамыту.
Оқушылардың логикалық ой - өрісін жетілдіре отырып өз ойларын анық
айқын жеткізу дағдысын қалыптастыру, ізденімпаздыққа, шапшаңдыққа,
дәлдікке баулу. Қоршаған ортаны қорғауға, тірі тіршілік иелеріне
қамқор болуға тәрбиелеу.
Түрі: сайыс.
Әдіс -
тәсілі: сұрақ –
жауап,
Көрнекілігі: слайд, суреттер,
микроскоп
Сайыс
барысы:
Сайыстың
жоспары:
1. Менен сұрақ, Сізден жауап. (әр оқушыға жеке 5 сұрақтан беріледі,
тез жауап беру керек)
2. Ең.ең.ең...
3. Биологиялық
полиглот.
4 . Қызықты тәжірибе
Жүргізуші:
Құрметті ұстаздар мен
оқушылар! Бүгінгі «Білгір
биолог-2018» сайысына қош келдіңіздер.
Сайсымызға 8-9 сынып оқушылары арасынан дарынды оқушылары таңдап
алынды. Олай болса жүйріктерісізді таныстырып
өтейік:
8 «а» сынып оқушысы
–
8 «ә» сынып
оқушысы-
9 «а» сынып
оқушысы-
9 «ә» сынып
оқушысы-
Бүгінгі
«Білгір
биолог-2018» сайысына төрелік ететін әділ
қазылар алқасы мен таныс болайық:
Жүргізуші:
Білімділер болады әркез
алда,
Тез жауап бер ойланып тұрып қалма.
1
кезең:
"Менен – сұрақ, сізден
жылдам жауап ” бөліміне кезек келді. Әр оқушы қойылған сұраққа тез,
әрі дұрыс жауап беру керек.
1
оқушы:
1.Алмұрт жемісінің жұмсақ
етіндегі қатты қиыршық жасушалар қалай аталады? ( тірек
ұлпасы)
2.
Жасушадағы энергия беретін
органоиды. (митохондрия).
3.
Қанның қызыл түйіршіктері.
(Эритроцит).
4.
Ұлпаларға оттекті
тасымалдайтын ақуыз молекуласы.
(Гемоглобин).
5.
Бүлінген жердің қайта қалпына
келу құбылысы? (регенерация).
2
оқушы:
1.Өткізгіш ұлпа неше бөліктен
тұрады? (2, ксилема, флоэма)
2.
Су асты маржанды жартас қалай
аталады? (Риф).
3. 150 млн. жыл бұрын тіршілік
еткен құстардың арғы тегі: (Көнеқұс)
4. Астың қорытылуын жылдамдататын
активті зат (фермент).
5.
Қандағы қанттың мөлшерін
реттеп отыратын гармон (инсулин).
3
оқушы:
1.Өсімдік бүршігі нешеге
бөлінеді? (2 төбе бүршік, қолтық бүршік)
2. Вирус қандай мағына береді
(у)
3.
Ағзадағы ең үлкен без
(бауыр).
4.
Электр заряды бар балық
(скат).
5. Адам ағзасында ұлпаның
қанша түрі бар? 4 (дәнекер, эпителиий, бұлшықет,
жүйке)
4
оқушы:
1. Саңырауқұлақты зерттейтін
ғылым? (микология)
2.Қырықбуын деп неге аталған? (сабағы өте көп буыннан
тұрады)
3.
Дәуіттің құлағы қай жерде
орналасқан? (алдыңғы аяғында)
4.
Ортаңғы құлақтағы үш сүйекті
ата (балғашық, төстік, үзеңгі)
5.
Жүйке жасушасы қалай аталады?
(Нейрон).
2
кезең:
«Ең.ең.ең...» жер бетіндегі
ең алып, ең кішкентай, ең деген атауға лайық тіршілік иелерін
табу.
1
оқушы
Дүниедегі ең биік ағаш? (
Эвкалипт, 155 метр)
Ең ұзақ жасайтын ағаштар? (
Емен, 2000 жыл, қайың, терек 150 жыл)
Ең алып пингвин (Император
пингвині)
2
оқушы
Дүниедегі ең үлкен жеміс? (
Асқабақ)
Әлемдегі ең тез өсетін
шөп-Бамбук (күніне 1м өседі)
Судағы ең алып жануар (көк
кит)
3
оқушы
Ең ірі адам тектес маймыл (
Горилла)
Әлемдегі ең ұзын жануар (
Керік)
Ең ежелгі жорғалаушы
(гаттерия)
4
оқушы
Әлемдегі ең ір құс-Африка
түйеқұсы
Әлемдегі ең ауыр
жылан-Анаконда (200 кг)
Әлемдегі ең кішкентай
құс-Колибри (5 см)
3
кезең:
«Биологиялық полиглот»
оқушылар суреттен және берілген жұмбақты шешіп жауабын үш тілде
айту.
1
оқушы
Таппайтын
тағат,
Тығулы
сағат. (Жүрек, сердце,heart
)
Бұл көп жылдық шырынды өсімдік. Одан шарап,
тосап және шырын жасайды. Ол өсімдікті
ата.
(Жүзім, виноград, grapes
)
2оқушы
Гүл ұшып гүлге
қонады,
Гүл бақшам гүлге толады.
(Көбелек, бабочка, butterfly )
Бұл өсімдікті ұзақ уақыт бойы
ботаникалық бақтарда өсірген. Гүлдерін ханымдар әдемілік үшін
шаштарына таққан. 200 жылдан кейін ғана шаруалар өздерінің
бақшаларына егіп азық ретінде пайдалана бастаған. Бұл өсімдікті
Ресейге ең алғашқы рет І Петр әкелген. Ол қандай өсімдік еді?
(Картоп, картоп, potates)
3
оқушы
Жағасы
құрақ,
Мөлдiр
суат. (Көз, глаза, eyes
)
Микроскоптың қай бөлімі қалып
кеткен.
Окуляр, бұранда, көру түтігі,
обьектив, заттық үстелше, тұтқа, табан, ...(айна,
зеркало,mirror)
4
кезең:
«Қызықты тәжірибе» бұл кезеңде
оқушыларға микроскоп беріледі және жапырақ, пияз жасушаларынан
микропрепараттар дайындап, микроскоппен жұмыс жасау тәртібін
көрсетеді. Дұрыс жасалған микропрепарат микроскоптан
көрінеді.
Қажетті заттар: пияз, жапырақ,
заттық шыны, тамшуыр, қысқыш, микроскоп,
иод.
1 оқушы – пияз
жасушасы
2 оқушы – жапырақ
жасушасы
Жүргізуші:Құрметті оқушылар, осыман
сайысымыз өз мәресіне де келіп жетті. Ендігі кезекті әділ-қазылар
алқасына берейік.
Марапаттау
"Білгір биолог “
сайысы
8-9
сыныптар