№ 61 картатекасы

«Табиғат құбылыстарын ажыратып олардың қасиеттерін ата»

Мақсаты:Қассиетіне қарай:қар мен жаңбырды ажырата білу,табиғат құбылыстары жөніндегі білімдерін бекіту,қатты,жұмсақ,ериді,буға айналады.

Ойын шарты: Балаларға қар мен жаңбырдың суреттерін көрсетіп,олардың бір-бірінен ажыратып айту тапсырылады. Білімдерін анықтау барысында табиғат құбылыстардың қасиеттерін айтып берулері керек.

2. № 62«Не қайда өседі»

Мақсаты:Балалардыңөсімдіктержөніндегібілімдерінбекіту, заттарарасындағыкеңістікбайланыстарынанықтаудағдысындамыту,өсуорнынақарайөсімдіктердітоптастыру. Балалардыңөзбетіншеойлауқабілетінжәнебелсенділіктеріндамыту.

Ойыншарты:Бақ пен бақшаның,жеміс пен көкөністердің суреттерін көрсету арқылы қандай жемістің қайда өсетінін анықтап айту

№63«Көзіңді жұмып, қолыңменанықта»

мақсаты: Ұзын-қысқа, жуан-жіңішке, үлкен-кіші ұғымдарын бекіту. 
Ойынның барысы:

Балалар сипап – сезу арқылы заттың ұзын - қысқалығын анықтау. Ұзындығы әртүрлі қарындаштар алынады. Жүргізуші бір баланы шақырып, оған «көзіңді жұм да, қарындаштың ұзын-қысқалығын анықта» деген тапсырма береді. 

№ 64«Бөлме гүлдерін ата»

Мақсаты:Балалардың сөздік қорларын молайта отырып ,бөлме гүлдерімен таныстыру.

Ойын барысы:Суреттегі бөлме гүлдерін көрсете отырып, салыстыра ажарту.

№ 65«Көліктің түрін дауысынан таны»

Мақсаты: балаларды көлік түрлерін дауысынан ажыратуға үйрету.

Ойынның барысы: балаларға әр-түрлі көліктің суреттері таратылып беріледі. Үнтаспадан көліктердің дауысы тыңдатылады. Қандай көліктің дауысы естілсе, сол көліктің суреті бар балалар карточкаларын көрсетіп, көліктің атын атап орнына апарады.

№ 66«Дауысын таны»

Мақсаты:Зеректікке алғырлыққа тәрбиелеу

Ойынның барысы: балаларды шеңбер бойымен тұрғызып, бір баланың көзін байлайды. Көзі байланған баланың қасына бір бала жануар дыбысын салады. Бала қандай жануардың дауысын және оны салған кім екенін табады.

№ 67«Көңілді доп»Мақсаты: Ыдыстардың аттарын дұрыс атауға үйрету.

Ойынның барысы: балалар шеңбер бойымен тұрады, педагог ортаға тұрып, балаларға допты ақырын лақтырады. Оны қағып алған бала кез келген ыдыстың атын айту керек.

№ 68 .Бұл не?Бұл кім?

Мақсаты:Балаларды көпше етістікті қолдану арқылы,сөздік қорын молайту. Ойлау,қабылдау қабілеттерін арттыру,өз-өзіне сенімді болуға тәрбиелеу.

Ойынның құрал-жабдықтары:әр-түрлі суреттер

Ойынның мазмұны:Балаларға суреттер беріледі. Балалар ол суреттерде не бейнеленгенін және көпше етістікті қолдану арқылы айтады. Сұрағы қойылады.

4. № 69 «Не өзгерді?»

Мақсаты:Көру арқылы ойлау қабілеттерін арттыру.

Көнекіліктер:Жеміс пен көкөністің мульяжы.

Ойын барысы:Тәрбиеші жеміс пен көкөністің бір-екі түрін араластырып қойып. Балаларға көздерін жұмуын сұрайды. Сол арада жеміс пен көкөністің арасынан біреуін алып жасырып қояды. Көзін ашқан балалардан не өзгергенін сұрайды. Ойын осылай жалғасады, барлық балалармен бірге ойналады.

2. № 70 «Ақылды машиналар»

Мақсаты:Адамдардын жұмыстарын жеңілтуде машиналардың көмегі туралы балалардың білімдерін бекіту. Істейтін қызметтеріне қарай машиналарды топтастыруға,аттарын дұрыс атауға үйрету,сөздік қорларын молайту:бульдозер,көтергіш кран,жедел жәрдем,ауыр жүк машина,қар тазалайтын машина

көрнекіліктер:Әртүрлі машиналардың суреттері.

Ойын шарты:таратылған сурет бойынша әңгімелеу.

2. № 71 «Заттық фриздер»

Мақсаты:Заттарды көріп сипаттау арқылы балалардың сезімталдығын дамыту, қоршаған орта жайлы танымдарын кеңейту,сөздік қорын дамыту.

Көрнекіліктер: ыдыс,суреттер(көкөністер мен жемістер)муляж, қоржын.

Ойын шарты:Әр түрлі жемістер немесе көкөністер суретті муляждары салынған ыдыстан бір затты алады. Сонан соң сол затты жан-жақты сипаттайды және заттың атын атап,түр-түсін ажыратады.

Бала ыдыстан немесе қоржыннан алманы алып пішінін,түсін,дәмінжәне қасиеттерін айтады. Көзін байлап қойып,қоржыннан бір заттыалғызады. Ол оны сипалап,не екенін ажыратады да сипаттайды,атын айтады.

2. № 72 «Жапырағына қарай ажырат»

Мақсаты:Ұқсас белгісіне қарай жапырақтарды таба білуге жаттықтыру.

Сөздік қорын толықтыру,есту,қабылдау қабілетін дамыту.

Көрнекіліктер:әр түрлі жапырақтар

Ойын шарты: жапырақтарды салыстыру,қай ағаштың жапырағы екенін табу.

2. № 73 Қайсысы қайда тіршілік етеді

Мақсаты:жануарларды ұқсас белгілеріне қарай табу,олардың мекен-жайын анықтау. Сөздік қорын молайту.

Көрнекілік:әр түрлі жануарлар,құстар суреті

ойын барысы:әр түрлі жануарлар,құстарды көрсетіп,олардың қайда өмір сүретінін сұралады. Оларды немен қоректенетінін айтқызады. Балалардың сөздік қорына жаңа сөздер еңгізу үшін тапсырманы түрлендіруге болады. Олар туралы білетін тақпақтарын сұрайды.

2. № 74 «Нан дастарханға қалай келеді?»

Мақсаты:Бидайды қалай өсіру және одан нанды қалай жасау жөніндегі балалардың білімдерін толықтырып жүйелеу. Диқаншылардың еңбегін құрметтеуге тәрбиелеу.Сөздік қорын толықтыру:майдалау,себу,диқаншы,комбайын,элеватор,диірмен.

Көрнекіліктер: егін даласына қажетті суреттер

Ойын шарты:Жүргізушінің белгісінен кейін бос тор көздерді жарыса отырып,қажетті суреттермен толықтыру.

2. № 75 «Бұл қандай құс?»

Мақсаты: белгілі бір ерекшеліктеріне қарай құстардың суреттеуге үйрету және оларды ажырата білу.

Көрнекіліктер: құстардың суреттері.

Ойын барысы: Жүргізуші қарлығаш пен тоқылдақтың суреттерін балаларға көрсетіп,әр қайсының ерекшелігін суреттеп беруді ұсынады. Балалар бұл құстардың ерекшелігін суреттеп, аттарын атайды. Бұл құстарды тағы қалай атауға болады? Олардың қандай пайдасы бар?(тоқылдақ орман дәргері,қарлығаш адамның досы)

2. № 76 «Үй жануарлары»

Мақсаты: Балаларды үй жануарлары мен төлдерді ажыратуға,олардың қимылын,қалай дыбыстайтынын және дене мүшелерін суреттер,оларды қорғауға қамқоршы болуға тәрбиелеу.

Көрнекіліктер:үй жануарларының,төлдердің суреті.

Ойын барысы:Балаларға үй жануарларының суреттері таратылып беріледі,олардың қалай аталатынын,қалай дыбыстайтынын,қалай күтуге болатынын айтқызады. Сонымен бірге дене мүшелерін де атап,үй жануарлары туралы білетін жұмбақтарын шешкізеді.

2. № 77 «Жалпы атауын ата»

Мақсаты:Балаларға заттарды жеке-жеке таныта келе, ен соңында заттардың жалпы атауын бір сөзбен ойлана отырып шешуде тапқырлыққа, шапшандыққа баулу.

Көрнекілік:жемістер,ойыншықтар,оқу құралдары

ойын барысы: Балаларға әртүрлі суреттер беріледі,сол суреттің ішінен бірдей заттарды тауып бір сөзбен атайды мысалы:ыдыстар,ойыншықтар,жануарлар

№ 78 «Телефон»

мақсаты:Естіген сөзді екінші балаға бұлжытпай жеткізуге дағдыландыру,диалогты сөйлеуді жетілдіру арқылы сөздік қорын молайту.

Көрнекілік:Телефон.

Ойын барысы:Телефон арқылы естіген сөзді басқа балаға жеткізесіндер. Айтылған сөзді құлаққа ешкім естімейтіндей етіп айтуымыз керек, егер телефон үзіліп қалса,телефонды үзген бала айыбын төлейді.(мақал,тақпақ т.б. айтады)

2. № 79 «Қайсысы ұнайды?»

Мақсаты:Суреттен көрген заттарының атын атап, суреттеп, қайсысының ұнайтынын,не үшін ұнағанын айтқызу. Сөздік қорын молайту.

Көрнекілік:Әр түрлі суреттер,жануарлар,жыл мезгілдерінің суреттері

Ойын барысы:Әр түрлі суреттерді көрсетіп,олардың қайсысының ұнайтыны туралы сұралады, олардың қай мезгілде бейнеленгенін айтқызады. Балалардың сөздік қорына жаңа сөздер енгізу үшін тапсырманы түрлендіруге болады. Олар туралы балалардың білетін тақпақтарын айтқызуға болады.

8. № 80 «Біздің көңіл күйіміз»

Мақсаты:Балаларды сурет бойынша бет әлпеті ым мен мимикаға байланысты көңіл күйді ажырата білуге үйрету. Көңіл-күйді бейнелейтін сөздерді дұрысайтқызу. Оны өздері сала білу.

Көрнекілік:әр түрлі мимикадағы балалардың суреттері.

Ойын барысы: Бет-әлпеттің мимикасына қарап,сөйлем ойланады.оның ішінен бет-әлпеттің мимикасын білдіретін сөздерді бөліп айтады. Әр түрлі көңіл-күйді білдіретін сәттердісалу.

Күліп тұрған бала.

Ренжіп тұрған бала.

Аузын ашып тұрған т.б.

2. № 81 «Мамандықтың бәрі жақсы»

Мақсаты:Балаларды әр түрлі мамандықпен таныстыру,еңбекті құрметтеуге дағдыландыру,өз еліне пайдалы бола білуге тәрбиелеу.

Көрнекіліктер:әр түрлі мамандықтар суреттері

Ойын барысы: суреттер тақтаға іленеді. Бала өзі қалаған мамандығын қарап алады да,сол мамандық туралы әңгімелейді. Неге ұнататынын,қандай жақсылығы барлығын әңгімелейді.

2. № 82 «Не артық?»

Мақсаты:Балаларды суретке қарап,оларды топтастыруға үйрету. Құстар мен жануарлардың жеке және жалпы аттарын айтқызу. Оларды қорғауға,қамқоршы болуға тәрбиелеу.

Көрнекіліктер:Әр түрлі құстар мен жануарлары бейнеленген суреттер.

Ойын барысы:Үлгідегідей әр түрлі берілген суреттерден не артық екенін табады. Берілген суреттерді топтастырып,оларды жалпы атауын айтады.

Неліктен артық екенін түсіндіреді. Жеке мен жалпы ұғым туралы түсініктерін бекітеді.

2. № 83«Сандық»

Мақсаты:Балаларды берілген тапсырманы ойлана отырып шешуге баулу.

 Ойын шартын түсініп,ондағы мақал-мәтел,жұмбақ дұрыс анық айтуға үйрету. Сөздік қорын молайтып,тапсырманы орындауда достық,жолдастыққа тәрбиелеу.

Көрнекіліктер:Сандық, түрлі-тісті асықтар, тапсырмалар жазылған конверт.

Ойын барысы: сандық ішіне салынған түрлі-тісті асықтар. Асықтар қызыл,жасыл,сары түске боялған. Әр түске берілетін тапсырмалар әр түрлі. Ол тапсырмалар конвертке салынады:жасыл асық алған бала-жұмбақ жасырады,сары түсті алған бала -мақал-мәтел айтады,қызыл түсті алған бала тақпақ айтады.

№ 84.Бұл қай кезде киеді?

Мақсаты:әр жыл мезгілінде қандай киімдер киетінін баяндату арқылы сөздік қорларын молайтып,ауыз екі сөйлеуге баулу.

Көрнекілік: жыл мезгілдеріне сай киімдердің суреті

Ойын шарты:суреттегі киімдерді қай мезгілде киетіндігін айтқызу.

№ 85 .«Қайдан сатып алуға болады?»

Мақсаты: Азық - түлік, көкөніс, жеміс - жидек атауларын еске түсіру мен оларды ажырату білу .
Алма, нан, сүт, ірімшік, қияр, пияз, орамжапырақ, таңқурай, бүлдірген, құлпынай, май, қаймақ, шұжық, алма, жүзім, алмұрт, сәбіз, қызылша
Азық – түлік дүкені
көкөніс дүкені
жеміс - жидек дүкені

Ойын шарты:
Әр тағамды өз дүкеніне орналастыра алады.

Мысалы: Мен әжеммен азық-түлік дүкеніне бардым. Әжем нан, май, сүт, ірімшік сатып алды. Кейін біз көкөніс дүкеніне бардық.
Онда біз орамжапырақ, қартоп, қияр, қызанақ сатып алдық.

№ 86 Өзі және отбасы  

Мақсаты: Отбасындағы қарым - қатынас мәдениеті туралы түсінік беру, бақытты жанұяның қандай болу керектігін кеңінен түсіндіру.
Жанұядағы сыйластыққа, адамгершілікке, инабаттылыққа, ынтымақ пен бірлікке, татулық пен ұйымшылдыққа тәрбиелеу. Үлкенді үлгі, кішіні мақтан етуге, отбасының бірлігін сақтап, жанұяның мақтаны болуға тәрбиелеу.

Ойын шарты: суреттер бойынша әнгіме жүргізу.

Бір үйде біз нешеуміз?

Бір үйде біз бесеуміз.

Анам, әкем, апам, атам және мен.

Бір үйде біз нешеуміз?

Бір үйде біз бесеуміз. Балалар санамақты тыңдап, тәрбиешінің артынан қайталайды.Саусақтарымен санап көрсету арқылы санамақты қайталайды.

Санамақта ата, апа, аға, әпке, бауыр туралы айтылған. Осы айтылғандардың бәрін отбасы деп атаймыз.

Отбасындағы ата мен әже, ата - баба болып келеді, әкең мен шешең, ата - ана. Ал әпке, аға, ата - ана, балалар отбасының мүшелері болады.

№ 87 .«Жақсы әдет» «Жаман әдет»

Мақсаты:Балаларды «жақсы» «жаман» сөздерінің мағынасы мен оларды орынды қолдануға үйрету. Бала бойына мейірімділік, қайырымдылық, адамгершілік және де басқа жақсы әдеттердің орнығуына барынша мүмкіндік жасау.

Ойын шарты: Столдың үстінде бірнеше суреттер жатыр. Сол суретті алып, суреттегі іс - әрекетің не туралы екенін айтып «жақсы» немесе «жаман» іс - әрекетін ажыратып айтады.

№ 88 «Жол әліппесі»

Мақсаты:балаларды алдын-ала көшеде жүру ережесімен жүргізушілерге арналған жол және белгілермен таныстыру ,  жолда жүру ережесін меңгерту дағдысын қалыптастыру. Іс жүзінде жол ережесін сақтауға үйрету. Бағдаршамның атқаратын қызметімен таныстыру.

Ойын шарты: Көлік жүргізушілер мен жүргіншілер жолда қалай жүру керек екенін суреттер бойынша көрсетіп,әнгімелейді.

№ 89 .« Қазақ халқының салт -дәстүрлеріне саяхат »

Мақсаты: Тәрбиеленушілердің қазақ халқының салт- дәстүрлері жайлы білімдерін жинақтау, білетін және үйренген ақпараттарын өзара ұштастырып, сын тұрғысынан ойлауға, талқылауға үйрету. Салт- дәстүрлерді құрметтеп, қадірлей білуге, мейірімділікке тәрбиелеу.

Ойын шарты: Қазақ халқының көнеден келе жатқан салт – дәстүрлері, ырымдарын суреттер бойынша айтқызу және әнгімелету (ұлттық мерекелер,ұлттық ойындар,ұлттық киімдер,зергілік бұйымдар,ұлттық ою....).

Кигіз үй туралы айтып оны құрастыру.

№ 90«Менің сүйікті ертегім»

Мақсаты: ертегі кейіпкерлері бойынша ертегілерді атау, жағымды, жағымсыз кейіпкерлерді ажырату. Достыққа, адамгершілікке, жолдастыққа тәрбиелеу.

Көрнекілігі: ертегі кейіпкерлерінің суреттері.

1)Ойын шарты: сурет бойынша ертегілердің аттары мен мазмұнын айту.

2. 2)Шарты: педагог балаларға қазақтың халық ертегілерінде кездесетін кейіпкерлерді атайды. Мысалы: хан, уәзір, қарға, кірпі, т.б. Аталған кейіпкерлерді біріктіре отырып, жаңа ер - тегі мазмұнын құрастырып айтуды ұсынады. Балалар ертегі құрастырады. Ең қызықты ертегі ойлап тапқан бала жүргізуші болып, ойынды жалғастырады