Өмірге қажетсің-математикалық
сауаттылық
Математикалық сауаттылық ойды
қалыптастырудың негізі. Бүгінде мектеп түлектерінің ҰБТ-леуде
математикалық сауаттылықты тапсыруы дұрыс қойылған талап сияқты.
Оның құрамында өміріңде қажетті тапсырмалар кездеседі. Сондай
бірнеше тапсырмаларды мысалға келтірсек және есептеуін орындап
көрелік.
1-тапсырма.
Астана қаласына қыдырып келген
Әмір төмендегі кестені пайдаланып, екі күнге автомобильді жалға алу
үшін ең тиімдісін (арзанын) есептеп алды. Егер Әмір күніне 100 км
жүрген болса, онда қанша ақша төлегенін
анықтаңыз
|
Автомобиль тұтынатын
жанармай
|
1 л жанармайдың бағасы
(теңгемен)
|
Әр 100 километрге жұмсалатын
жанармай (литрмен)
|
1 тәулікке жалға алу бағасы
(теңгемен)
|
|
Дизель
|
108
|
5
|
19500
|
|
Бензин
|
125
|
11
|
18500
|
|
Газ
|
55
|
16
|
19000
|
A) 39760 теңге B) 39700 теңге
C) 38970 теңге D) 39750
теңге
E) 39720
теңге
Шешуі:
19500*2+(5*2*108)=40080
18500*2+(11*2*125)=39750
19000*2+(16*2*55)=39760
Жауабы: 39750
тг
2-тапсырма.
Cуреттегі үйдің жоспарын
пайдаланып, осы үйдің жалпы ауданын
анықтаңыз.
A) 70
м2
B)
75
м2
C)
76
м2 D)
74
м2
E)
72
м2
Шешуі:
5*4+3*3+3*3+2*5+3,5*3+3,5*5=76
Жауабы:
76
м2
3-тапсырма.
Айтолқын жазғы демалысын
Оңтүстік Африкада өткізуді шешті. Төменде ақша айырбастау пунктінің
кестесі көрсетілген
|
|
Сату
құны
|
Сатып алу
құны
|
|
1 ZAR
|
15,5
KZT
|
15,0
KZT
|
*ZAR - Оңтүстік Африка
рэнді
KZT – Қазақстан
теңгесі
Айтолқынның жазғы демалысына 341 000 теңге алып шықты.
Оңтүстік Африкаға жеткенде ақшасын неше рендіге айырбастай
алады?
А)
21500 В) 22000
С) 23750 Д) 23700 Е) 22500
Шешуі:
341000/15,5=22000
Жауабы:
22000
4-тапсырма.
Айтолқын жазғы демалысында 17 500 рэнд жұмсады.
Қазақстанға қайтқанда қалған ақшасын неше теңгеге айырбастай
алады?
А)
69750 В) 67500
С) 71500 Д) 65000 Е) 70250
Шешуі:
22000-17500=4500
4500*15=67500
Жауабы:
67500
5-тапсырма.
Ұзындығы 16 м, ал ені 10 м
болатын тіктөртбұрыш тәрізді жер телімін қоршау үшін ұзындығы 2
метрлік неше қорған қажет болатынын
есептеңіз.
А)
23 B) 26 C)
30 D) 40 E) 36
Шешуі:
2(16+10)=52
52/2=26
Жауабы:26
6-тапсырма.
Футбол алаңындағы бір команданың ойыншыларының
орташа жасы 22 жас. Бір ойыншыны ойыннан шеттеткеннен кейін қалған
он ойыншының орташа жасы 23 жас болды. Шығып қалған ойыншының жасы
нешеде екенін анықтаңыз.
А)
20 B) 12 C)
21 D) 20 E) 19
Шешуі:
11*22=242
10*23=230
242-230=12
Жауабы:
12
7-тапсырма.
Асан Павлодар қаласына 3 – күндік іссапармен
барып қонақүйге тоқтамақшы болды. Ол төмендегі кестені пайдаланып
өзіне ең тиімдісін (арзанын) таңдап алса іссапарда қонақүйге
жұмсаған ақшасын табыңыз.
|
Қонақүй атаулары
|
«Ертіс»
|
«Павлодар»
|
«Ақсу»
|
|
1 тәуліктің құны
|
1500 тг
|
1700 тг
|
1450 тг
|
|
Таңгы ас
|
600 тг
|
600 тг
|
750 тг
|
|
Түскі ас
|
1200 тг
|
1100 тг
|
1250 тг
|
|
Кешкі ас
|
750 тг
|
800 тг
|
860 тг
|
А)
12600 тг B) 14250 тг C) 11250 тг D) 13000 тг
E) 12150 тг
Шешуі:
(1500+600+1200+750)*3=12150
(1700+600+1100+800)*3=12600
(1450+750+1250+860)*3=12930
Жауабы: 12150
тг
8-тапсырма.
Асан Павлодар қаласына 3 – күндік іссапармен
барып келді. Егер Асанның іссапар қағазында қонақүйге жұмсаған
ақшасы 12600 тг болса қандай қонақүйге тоқтағанын
табыңыз.
|
Қонақүй атаулары
|
«Ертіс»
|
«Павлодар»
|
«Ақжайық»
|
«Баянауыл»
|
«Ақсу»
|
|
1 тәуліктің құны
|
1500 тг
|
1700 тг
|
1650 тг
|
1100 тг
|
1450 тг
|
|
Таңгы ас
|
600 тг
|
600 тг
|
700 тг
|
1000 тг
|
750 тг
|
|
Түскі ас
|
1200 тг
|
1100 тг
|
1300 тг
|
1500 тг
|
1250 тг
|
|
Кешкі ас
|
750 тг
|
800 тг
|
950 тг
|
1050 тг
|
860 тг
|
А)
Ертіс B) Павлодар
C) Ақжайық D) Баянауыл E) Ақсу
Шешуі:
(1700+600+1100+800)*3=12600
Жауабы:
Павлодар
9-тапсырма.
Сымнан қабырғасы 16 см тең
қабырғалы үшбұрыш құрастырылды.
Егер осы сымды жазып, одан квадрат жасаса, онда
оның ауданын табыңыз.
A) 144 см2 B) 100 см2 C) 81 см2 D) 36
см2 E) 64 см2
Шешуі:16*3/4=12
12*12=144
Жауабы:
144 см2
10-тапсырма.
Нұржан нысанаға дәл тигізсе 20
теңге алады, тигізе алмаса 15 теңге береді. Нұржан 20 атыстан соң
225 теңге ақша алды. Ол нысанаға неше рет дәл
тигізген?
А) 10 В) 16 С) 20
Д)18 Е)
15
Шешуі:
20*х-(20-х)15=225
35х=525
525/35=15
Жауабы:
15
