Сайыс сабақ: Өнер алды – қызыл тіл

Білімділік: оқушылардың өткен тақырыптар бойынша алған білімдерін пысықтап, ой - өрісін, білім деңгейін кеңейту.

Дамытушылық: түрлі әдіс – тәсілдер арқылы оқушылардың тіл байлығын, ойлау қабілетін, қазақ тілінде еркін сөйлеу шеберліктерін жетілдіру.

Тәрбиелік: оқушылардың мемлекеттік тілге деген қызығушылығын арттыру. Отанын, туған жерін, елін сүюге, халық дәстүрлерін сыйлауға тәрбиелеу.

Пәнаралық байланыс: тарих, қазақ тілі, әдебиет және музыка өнері.

Сабақтың түрі: сайыс сабақ.

Сабақтың көрнекілігі: суреттер, интерактивті тақта, кеспе қағаздар.

Көп тіл білсең көкжиегің кең болар,

Құрметтейді кісі екен деп төрге озар.

Қай елде жүрсең де бұл, дұрысы –

Мемлекеттік тілді білген жөн болар.

Мұғалімнің кіріспе сөзі:

• Құрметті әріптестер, оқушылар! Бүгінгі «Өнер алды – қызыл тіл» атты сабағымызды тіл апталығына арнаймыз. Тіл сайысын өткізудегі мақсатымыз – басқа ұлт өкілдерінің мемлекеттік тілге құрметпен қарауын, сонымен қатар теледидарда жүргізілетін қазақша хабарларға қызығушылықтарын арттыру.

Бүгінгі сайыс сабағымыз мынадай 9 кезеңнен тұрады:

1. Таныстыру

2. Дода

3. Сөз мәйегі – мақал

4. Кім жылдам?

5. Әріптер сайысы

6. Сен білесің бе?

7. Ойлан, тап

8. Кім тапқыр

9. Өнерпаз болсаң

Ал, енді қара тілді қақ жарған әділқазылар алқасын сайлап, таныстырып өтейік. Сайысқа қатысушылар 8 және 9 – сынып оқушылары.

Сайысымыздың бет ашарын бастайық,

Көрерменді бір серпілтіп тастайық,

Таныстырсаң сайыскерлер өздерін,

Өнеріне ду қол соғып қостайық», - деп, кезекті сайысқа қатысушы топтарға берейік.

I кезең. Таныстыру

I топ: «Жасұлан»

Қалықтап көкте жас қыран,

Халықпыз сөзге тоқтаған.

Тілмен топты жаратын,

Тобымыз біздің – «Жас ұлан».

II топ: «Топжарған».

Шығарар намыс топты алдан,

Дуалы ауыз тілге арман.

Сайысқа келдік біліммен,

Тобымыз біздің – «Топжарған».

II кезең. «Дода».

Бұл кезеңде әр топқа 20 сұрақ қойылады. Берілген сұрақтарға тоқтаусыз, дұрыс әрі жылдам жауап берулері керек.

I топқа.

1.Қазақстан қандай мемлекет?

2. Көктем мезгілінде неше мереке бар?

3. Қазақ әліпбиінде неше әріп бар?

4. ҚР – ның мемлекеттік тілі?

5. Абайды әлемге танытқан кім?

7. Ұлттық ойын

8. Жаңылтпаштың сөздері қалай айтылады?

9. Күздің бірінші айын ата

10. Қазақстанның туының түсі қандай?

11. Қазақстанда неше қорық бар?

12. Жиренше қандай адам?

13. Наурызда пісірілетін басты тағам?

14. Тұрлаулы мүшеге не жатады?

15. Жылқының иесі кім?

16. ҚР – сы неше елмен шектеседі?

17. Ахмет Иассауи кесенесі қай елде?

18. Абай Құнанбайұлының шын аты кім?

19. Сөйлем неден құралады?

20. Бір тәулікте неше сағат бар?

II топқа:

1. ҚР – ның рәміздері қашан қабылданды?

2. Абай Құнанбайұлы кім?

3. Халық ауыз әдебиеті қалай дамыған?

4. Жүз жасаған ақын.

5. Қазақ тілінде жалғаудың неше түрі бар?

6. Қыс айларын ата.

7. Зере Абайға кім болады?

8. Ұлттық сусын.

9. Сиырдың иесі кім?

10. Мұхтарды әлемге танытқан кім?

11. Қазақтың тұңғыш ғарышкерін ата.

12. Қазақ тіліне тән неше дыбыс бар?

13. Абайдың неше қара сөзі бар?

14. Тұрлаусыз мүшелерді ата.

15. Тышқаннан қорқатын аң.

16. Шоқан Уәлихановтың шын аты кім?

17. Қымыз сақтайтын ыдыс.

18. Қазақ тілінде неше сөз табы бар?

19. Бір жылда неше күн бар?

20.Қобыланды кім?

III кезең. «Сөз мәйегі – мақал».

Сайыскерлер Отан, тіл, достық туралы мақалдар айтудан жарысады.

IV кезең. «Кім жылдам?»

Берілген шашыраңқы сөздерден дұрыс сөйлем құрау қажет.

1. Бейнеленген, қанатты, жағында, екі, елтаңбаның, пырақтар.

`(Елтаңбаның екі жағында қанатты пырақтар бейнеленген)

2. Біздің, білдіреді, шаңырақ, біртұтастығын, Отанымыздың.

(Шаңырақ біздің Отанымыздың біртұтастығын білдіреді)

V кезең. «Әріптер сайысы».

Топтың әр мүшесі әріп таңдап алып, қойылған сұрақтарға сол әріптен басталатын сөздермен жауап береді.

I топ. (А, Е, Т, О, С)

1. Қандай елде тұрасың?

2. Қазақ тілі пәні ұнай ма?

3. Досың кім?

4. Қазір жылдың қай мезгілі?

5. Қайдан келдің?

6. Әдемі қыздың арманы не?

7. Елтаңбада не бар?

8. Бүгін қандай күн?

9. Сенің көзің қандай?

10. Сәукелені қай кезде киеді?

11. Жігіттер сырға таға ма?

12. 7 саны неге қасиетті?

13. Әліпбиді жатқа білесің бе?

14. Қандай есімдерді ұнатасың?

15. Наурыз көжеге не қосады?

16. Бір жылда неше ай бар?

17. Бала оқытатын адам?

18. Жасың нешеде?

19. Бос уақытыңда не істейсің?

20. Қандай тағамдар ұнатасың?

I топ. (Ә, Б, М, Н, Қ)

1. Мақал білесің бе?

2. Есімің кім?

3. Аспанда не бар?

4. Қандай қаланы білесің?

5. Мектеп мұғалімдері қандай?

6. Сен тұратын қаланы ата.

7. Бір зат есімді тап.

8. Жазушыларды ата.

9. Асан әнді қалай айтады?

10. Қазақстанда қандай жануарлар бар?

11. Қар қай кезде жауады?

12. Алма тәтті ме?

13. Сыныбыңда қанша оқушы бар?

14. Кім болғың келеді?

15. Жар – жарды қай кезде айтады?

16. Мыстан кемпір мыстан жасалған ба?

17. Жалқауды жүрісінен тани ма?

18. Достарыңа қандай ән арнайсың?

19. Сенің анаң қандай адам?

20. Қыздар неден қорқады?

VI кезең. «Сен білесің бе?»

Тақтада берілген алты ұяшықта сұрақтар мен бейне суреттер бар. Берілген тапсырмаларға ойланып, дұрыс жауап беру керек.

5 а	10 а	15 б
15 а	10 б	5 б

Сұрақтары:

5а) Қазақтың үш биін ата.

5б) Наурыз көже қалай жасалады?

10а) Тұсау кесер нені білдіреді?

10б) Бейнесурет. «Арқан тартыс» ойыны.

15а) Бейнесурет. «Қыз қуу» ойыны.

15б) Бейнесурет. «Көкпар» ойыны.

VII кезең. «Ойлан, тап».

Бұл кезеңнің шарты екі топқа бірдей «Қарлығаштар» сөзі берілген. Осы сөздің ішіндегі әріптерден жаңа сөз құрастыру.

VIII кезең. «Кім тапқыр?»

Бұл кезеңде топ басшылары тақтада берілген суреттерді сөзбен түсіндіреді. Топтың әрбір тапқан жауабы 5 ұпаймен бағаланады.

IX кезең. «Өнерпаз болсаң...»

Оқушылардың дайындап келген өнеріне тоқталайық.

Әрбір тілде сөйле әлемді таң қылып,

Қазақ тілін білмеу қандай заңдылық?!

Өсер болсаң, байтақ далам тұрғанда,

Қазақ тілі жасау керек мәңгілік! – дей отырып, бүгінгі сайысымызды аяқтаймыз.

Гимназия №132

Жауапты мұғалімдер:

Баймурзаева Ш.С.

Токмаханбетова А.У.

Алматы