Отбасылық құндылықтарды қалай қалыптастырамыз?

Шығыс Қазақстан облысы білім басқармасы

Катонқарағай ауданы бойынша білім бөлімінің

«Рыков атындағы орта мектебі» КММ

Токтаганова А.Н.

сынып жетекші

Отбасылық құндылықтарды қалай қалыптастырамыз?

Отбасылық құндылықтарды қалыптастыру – бала тәрбиесінде аса маңызды рөл атқаратын процесс. Бұл құндылықтар отбасы мүшелерінің арасындағы қарым-қатынасты, өзара сыйластықты, жауапкершілікті және сенімділікті нығайтып қана қоймай, әрбір отбасы мүшесінің жеке тұлға ретінде дамуына ықпал етеді. Төменде осы құндылықтарды қалыптастырудың негізгі қағидаттары мен әдістерін қарастырамыз.

1. Үлгі көрсету

Балалар көбіне ата-аналары мен өзге де отбасы мүшелерінің әрекеттерін қайталайды. Сондықтан, үлгі көрсету – ең тиімді тәсілдердің бірі. Балалар ата-аналарының адамгершілік, адалдық, сыйластық сияқты қасиеттерін бақылап, бойына сіңіреді.

2. Сыйластық пен қолдауды дамыту

Отбасында сыйластық пен өзара қолдау атмосферасы баланың өзіне сенімділігін қалыптастырады. Кез келген жанұя мүшесінің ой-пікірін ескеріп, әркімнің сезімдерімен санасу – сыйластықтың негізі. Мысалы, баланың сезімдері мен ойларына құрмет көрсетіп, оны тыңдап, қолдау білдіру керек.

3. Жауапкершілікті дамыту

Жауапкершілік – отбасы құндылықтарының маңызды бір бөлігі. Балаға өз міндеттерін орындауды үйрету арқылы оған жауапкершілікті сезіну мүмкіндігі беріледі. Мысалы, үйде белгілі бір міндеттерді бөліп, соларды орындауды талап ету арқылы бала отбасылық жауапкершілікті бойына сіңіреді.

4. Бірге уақыт өткізу

Отбасылық құндылықтарды қалыптастыру үшін отбасы мүшелері бірге сапалы уақыт өткізуі қажет. Бірге ойындар ойнау, кітап оқу, табиғатқа шығу немесе әртүрлі шараларға қатысу арқылы отбасы мүшелері арасында тығыз байланыс орнайды.

5. Традициялар мен салт-дәстүрлерді сақтау

Отбасының өзіндік дәстүрлері мен әдет-ғұрыптарын сақтау балаға отбасына деген сүйіспеншілік сезімін оятып, оның мән-маңызын түсіндіреді. Мысалы, туған күндерді бірге тойлау, мерекелік кештер ұйымдастыру арқылы бала отбасының маңызды бөлігі екенін сезінеді.

6. Әңгімелесу және ашық қарым-қатынас құру

Ашық қарым-қатынас – отбасы мүшелерінің бір-бірімен еркін сөйлесуіне мүмкіндік береді. Әңгімелесу арқылы балалар өз ойларын еркін жеткізіп, өз сезімдерімен бөлісе алады. Бұл тәсіл түсіністік пен сенімділік атмосферасын орнатады.

7. Баланың жеке ерекшеліктерін бағалау

Әрбір бала өз ерекшеліктері мен қабілеттеріне ие. Олардың бойындағы жеке ерекшеліктерді бағалап, өзіндік қабілеттерін дамытуға қолдау көрсету – ата-ананың басты міндеттерінің бірі. Бұл балаларға өзіне деген сенімділік сыйлайды және олардың дара тұлға ретінде қалыптасуына септігін тигізеді.

Қорытынды

Отбасылық құндылықтар – балаға өмірлік бағыт беретін негізгі принциптер. Оларды қалыптастыру көп уақыт пен күш-жігерді қажет етеді, бірақ нәтижесінде отбасы мүшелерінің арасында терең сенім мен сыйластық орнайды. Отбасында дұрыс құндылықтарды қалыптастыру арқылы балалардың өмірге деген көзқарасын нығайтып, оларды жауапты, мейірімді және адал азамат етіп тәрбиелей аламыз.