Адалдық – адам бойындағы асыл
қасиеттердін бірі. «Адалдық» деген сөз шыншылық, айнымастық, шын
берілгендік сияқты игі қасиеттерді еске салады. Қазақ пайымында
адам бойында адалдық – пәктік, ар-ұждан, жан
тазалығы.
Ар — моральдық сана-сезім ұғымы әрі этика категориясы:
жеке адамның өзінің қоғамдағы маңызын сезінуін және қоғамның осы
маңыздылықты тану сәттерін қамтиды. Өзінің мазмұны және өзіңде
көрініс табатын моральдық көзқарастың табиғаты жөнінен Ар-ұждан
ұғымы "намыс" ұғымымен теңдес.
Ар мен адалдық тақырыбы бойынша қазақтың
небір ғалымдары өз ойларын жазып, келешек ұрпаққа қалдырып
кеткен.
“Дүниеде әділдік пен
адалдықты ту еткен адамнан артық ешкім жоқ.”- Шоқан
Уалиханов
“Адалдық: өзі алданса алданар, өзі ешкімді
алдамас.” – Ғабит Мүсрепов
“Шешен кісі сөз
бастар, Адал кісі – ел
бастар.”– Жамбыл
Жабаев
Досқа адалдық - рухқа адалдықпен бірдей. –
Тоқсары
Адалдық сөзін естіген кезде адал досымыз
есімізге келеді. Адамда екі дос болады, бірі адал дос, екіншісі
амал дос.
Адал дос
- өмірде орын алатын түрлі сәтсіздіктерге
мойымай, басқа түскен ауыртпалықтарды бірге көтеруге жәрдемдесіп,
қуаныш пен шаттық күндерді
бөліседі.
Амал дос -
тек өзіне қажет уақытта дос кейпін танытып,
басыңа қиындық түскен кезде сені жалғыз қалдырып кетеді, тіпті
"сатып" та кетіп жатады.
Сондықтанда балалар досты дұрыс тандау керек.
Балалар сендердін адал достарын бар ма? (Балалар өз жауаптарын
аитады).
Адал дос пен амал досты ажырата білу үшін бір
ойын ойнайық.
Ойын ережесі:
Балалар экранда шыққан сөздерді
сәйкестендіріп адал дос пен амал достын қаблетін ажырату
қажет.
Өте керемет!
Сынып сағатымызды әрі қарай жалғастырайық.
Адалдық, ар-намыс сияқты қасиет әр адмның бойында болу керек. Бұл
қасиеттер өмірде өз орнынды тауып, адал еңбекпен нан табуға
көмектеседі.
Балалар назарымызды кішігірім видиороиликке
аудараиық:
Мұрат
Кенжебаевтың «Кісі ақысы» әңгімесін
тыңдайық.
Балалар бұл жағдаяттан не
түсіндіндер?
(Оқушылыр өз түсінгендерін
аитады)
Дұрыс аитасындар,
керемет!
Ал енді сынып сағатымыз
қызықты өту үшін “Мақал-мәтел тапқыры” атты тағы бір ойын
ойнайық.
Ойын
шарты:Сіздер ар және адалдық туралы
мақал-мітел тауып жарысасыздар.
Сіздерге 3 минут уақыт
беріледі. Осы уақыт ішінде қай топ көп мақал-мәтел тапса, сол топ
жеңіске жетеді.
|