Күні:

15.01.2024

Класы, жетекші:

6 А / Арыстанова А. С.

Сабақтың тақырыбы:

Парасаттылық - адамдықтың белгісі

Мақсаты:

Оқушылардың бойына рухани адамгершілік қасиеттерді ұялату үшін мейірбан, ақылды, шыншыл, қайырымды т. б адамдық асыл қасиеттерді игеруге ықпал ету.

Күтілетін нәтижелер:

Мамандықтарды талдай және таңдай білуге үйрету

Құндылықтар:

Талап құндылығы: Білуге, жаңаны тануғақұштар болу.

Сабақ барысы:

Сабақкезеңдері

Мұғалім әрекеті

 Оқушы әрекеті

Кіріспе ( 10 мин)

Негізгі бөлім

(25мин)

Кіріспе

-Бүгін біз әдептілік, адалдық, адамгершіліктің асыл қасиет екені туралы пікірлесіп, өз ойларымызды ортаға саламыз. Олай болса АДАМ! Адам баласының бойында жақсы да, жаман да қасиеттер болады екен. Бізге ақылдылықты, адалдықты, қарапайым - кішіпейілділікті, инабаттылықты, шыншылдықты үлкендер үйретеді. Ол – біздің ата - анамыз, ақсүтін бере отырып, ана тілі мен үйретеді. Біз оны түсініп, ата - баба салт, әдеттерін үйренеміз. Адам болатын адамгершілігі бар бала – барлық жақсы қасиеттерді үйреніп, жаман мінез әдеттерден, ұнамсыз қылықтардан аулақ болуға тырысуы керек. Адамның адамгершілік, адалдық, саналылық дәрежесі – оның тәртібі мен іс – әрекетін анықтайтыны әлдеқашан дәлелденген. Адамның бойынан адамгершілік қасиеттер табылса, әрине сымбатты, парасатты көрінеді. Адамгершілік – адамның асыл қасиеті. ЖүсіпБ аласағұн адамгершілік пен инабаттылықтың төрт қасиетін 6600 тармақтан 72 тараудан тұратын “Құттыбілік” дастанында көрсетіп берді. Шығыстың ұлы ғалымы әл - Фараби: Жас жеткіншектеріңізді көрсетіңіз, мен сіздердің болашақтарыңызды айтып берейін деген екен. Бүгінгі адамгершілікті, адалдықты сендер қалай түсінесіңдер, әдеп – нормаларын білесіңдерме, өзара пікірлесіп ой бөлісеміз. Балалар, сіздердос болу, адалдықтыңдеген не екенін білесіздер ме? Әрине, білесіздер, дос болмайтын ешбір адамболмайды, иә?!

Қазақ пайымында адам бойында адалдық - пәктік, ар - ұждан, жантазалығы. Адал дос дегеніміз – өтірік айтпайтын, шындықты жақтайтын, досын ешқашанда ұятқа қалдырмайтын, барлық уақытта қандай жағдай болмасын қол ұшын беріп көқмектесетін, қашан да қасынан табылатын, барын бөлісетін нағы зжолдас. Адамгершілікке байланысты проблемалық жағдаяттардышешуүшінсаяхатқашығуойынынойнайық.

Сұрақтар: – 1. Мектептенүйгеқарайжүгіріпкележатқанда, алдыңнанбірүлкенкісішықты. Сен не істередің? – Үлкенкісіменамандасыпжолберемін. –

2. Өзіңненүлкенкісілерәңгімелесіпотырғанкезде сен не істеуің керек? – Үлкендердіңәңгімесінбөліп, сөзгеараласуғаболмайды. – Егертығызшаруамболса, «кешіріңдер» депайтаредім. –

3. Көшедебіреужөннемесежолсұраса не істередің? – Асықпайтүсіндіріпберемін. –

4. Автобуста, қоғамдықорындардаегдеадамдардыкөрсең не істегенжөн? – Үлкенкісілергеәрдайыморын беру керек. –

5. Үлкенкісілерменқалайсөйлесу керек? – Үлкенкісімен «Сіз» депсөйлесу керек.

– 6. Әдептілікдеген не? – Адамдардыңжүріс - тұрысы мен өзарақарым - қатынасыныңережелері.

7. Ата - ананныңтеледидарданқарайтынбағдарламасысеніңқарайтынбағдарламаңменбіруақыттакеліпқалдыделік, сен оны үзбейқарайсың. Бірақөкінішкеорайекеуіекіарнаданберіледі. Сен қандайшешімгекелередің?

8. Құрметтідосым! Партадаменіменбіргебір бала отырады. Ойнап - ойнаптапсырмасынорындамай, жазбайкеледі. Мұғалімсұрағандақысылады. Сабақтыменіңдәптерімненкөшіріпалады. Мен бермесем, «Сен сараңсың»- дейді. Мен не істеуім керек?

9. «Жалғастыр» «Не істеугеболмайды?».

-Үлкендердіңалдынан...... (кесіпөтугеболмайды.)

- Кішкенебаланы................(жылатуғаболмайды.) - Құстарды...........................(атуғаболмайды.) –

Қызбаланы........................(ренжітугеболмайды.) - Сабақтан.............................(кешігугеболмайды.) - Сыныпта.............................(айғайлауғаболмайды.)

10. «Не істеу керек?» - Үлкенкісіні.......................(сыйлау керек.) –

Үлкенніңтілін...................(алукерек..) - Үлкендерге..........................(сәлем беру керек.) - Кішілерді..............................(қамқорлау керек.) –

Оқуқұралдарын.................. (күтіпұстау керек.)

Ана айтыбірөсиетбаласынаЕгердежолүстіндетікенжатса, Біржолдыңшығарып сап саласына. Кірердепаяғынабіреубасса, Ей, балам шамаңкелсежақсылық, Ерінбей - ақиіліпқолыңмененАқпейіладамзаттыңарасына. Сол тікендікөтеріпалыптаста. Бұлеңбегіңқалмастыбасқа, бекер Соны көргенсоңғыжассолайетер. Жақсыүлгініжалпыжұртдәстүржасап, Жол тазарыпжолаушыжолданөтер.

4-арал. «Досымсағанарнаймын» Достыққабайланыстыақын - жазушыларымыздыңөлеңдерінайту. М. Мақатаев

Досым, сағансенемін. Сеніпөтем! Жолы бөтендемеймін, жөнібөтен. Достықдеген — адамныңкөрігіекен, Достықдегенадалдыңсерігіекен. Достарыңкөп пе? Апыраунеткенжақсыедің? Досым аз менің... Досым - ау менің, тапшыемін? Достарыңменендостастырмені, асылым, Достастырмені? Болайынқұлыңнақсенің! Дос боламдесең, Досымдысыйла, қымбаттым! Досыңасонда, Досымменғанақымбатпын. Дос болам десен, Мендегідоспендостасқын, Сендегідоспендосболыпсондатұрмақпын. Дос жүрегі шар айна, Сылтауыңақарайма, Бүлдіріпалмақалайда, Кіршалдырмажарайма! Шимайланса шар айна, Жанарды тартар жалтырап, Дос жүрегі – бал бұлақ

Сұрақтар: Адал достық дегенде нені түсінесіңдер? Сендердің де адалдостарың бар ма? Сеніңадалдыққадегенсенімінқандай? «Адалдық – адамшылықбастауы» дегендіқалайтүсінесіңдер? «Адалдық, кеңпейілділік, ақкөңілділік, шыншылдық» ұғымдарыменқатаржүре ме? Неліктен? Адалдық – адамбойындағыасылқасиеттердіңбірі. "Адалдық” дегенсөзшыншылдық, айнымастық, шынберілгендіксияқтыигіқасиеттердіеске салады.

Шығармашылық жұмыс. Берілгенсуреттерден коллаж жасау. Яғнисуретте не көріптұрсыздарсоғанбайланыстымақал - мәтелдер, нақылсөздержазу.

Қорытынды

5 мин

Қорытынды Адамгершілік қасиет - жеке адамның басындағы емес, жалпы қоғамның қордалы байлығы. Адамдықборыш ар үшін, Баршаадамзатқамыүшін. Серт бергенеңбекетемдеп, Алдағыатартаңүшін