ПДТ балалардың ата-аналарына арналған логопедиялық ұсынымдар

Психикалық дамуы тежелген (ПДТ) балалардың сөйлеу қабілетін дамыту үшін жүйелі түрде жұмыс істеу қажет. Ата-аналар қарапайым, бірақ тиімді әдістерді қолдану арқылы балаларына көмектесе алады.

1. Сөйлеу ортасын қалыптастыру

• Баламен күнделікті қарым-қатынас жасаңыз, сұрақтар қойып, толық жауап беруге ынталандырыңыз.

• Баяу және анық сөйлеп, сөйлемдерді қарапайым әрі түсінікті етіп құраңыз.

• Кітап оқу, тақпақ жаттау, ән айту және ертегі айту арқылы баланың сөздік қорын байытыңыз.

2. Артикуляциялық жаттығулар жасау

• Баланың дұрыс дыбыстау дағдыларын қалыптастыру үшін артикуляциялық гимнастика жүргізіңіз.

• Ерін мен тіл бұлшықеттерін нығайту үшін:

  • "Ат шауып келеді" – тілді алға-артқа жылжыту.

  • "Сағат" – тілді оңға-солға бұру.

  • "Кесе" – тілді жалпақ етіп ұстап тұру.

3. Есту және фонематикалық қабілетті дамыту

• Баламен әртүрлі дыбыстарды ажырату жаттығуларын жасаңыз (мысалы, жануарлардың дауыстарын тыңдау және атау).

• Ұқсас дыбыстарды салыстырып, дұрыс дыбыстауға үйретіңіз.

• Қарапайым сөздерді буынға бөліп, бірге айтуға машықтаныңыз.

4. Қол моторикасын дамыту

• Саусақтың икемділігі мен ұсақ моторикасын дамыту үшін пластилинмен жұмыс істеу, сурет салу, қиып жабыстыру, мозаика құрастыру сынды жаттығулар жасаңыз.

• Саусақ гимнастикасын күнделікті қолданыңыз («Саусақ театры», «Қоян мен қасқыр» қимылдары).

5. Күнделікті өмірде сөйлеуді дамыту

• Балаға күнделікті істерді түсіндіруді сұраңыз (мысалы, «Не істеп жатырсың?», «Қандай түсті киім кидің?»).

• Бірге дүкенге барып, заттардың атауларын айтып, сипаттауын сұраңыз.

• Балаға өз ойын еркін айтуға мүмкіндік беріп, оны асықтырмай тыңдаңыз.

Мамандардың кеңестерін ұстанып, балаға арнайы жаттығуларды тұрақты түрде қайталатып отырыңыз.

• Логопедтің ұсынымдарына сәйкес дыбыстарды дұрыс айтуға көмектесіңіз.

• Егер бала кейбір дыбыстарды дұрыс айта алмаса, оны түзету үшін сабырлы болыңыз және дұрыс айтылуын бірнеше рет қайталаңыз.

Ең бастысы – шыдамдылық пен қолдау!

ПДТ-сы бар балалардың сөйлеу дағдыларын дамыту уақыт пен күш-жігерді талап етеді. Бастысы – жүйелі түрде жаттығу жасап, балаңызға жылы қарым-қатынас көрсету. Оның әрбір жетістігін мадақтап, өзін еркін сезінуіне мүмкіндік беріңіз