«Тайбай ауылының ЖОББМ» КММ

информатика пәні мұғалімі

Кияшева Жазира Бейсембаевна

ЭССЕ

Педагогтердің цифрлық құзіреттіліктерін дамыту

«ЦИФРЛЫҚ САУАТТЫЛЫҚ – ҚАЗІРГІ

ПЕДАГОГТЫҢ  ҚҰЗЫРЕТІ»

Қазіргі заманғы технология мен электрондық қызметтің негізгі ұғымдары: цифрлық сауаттылық, цифрлық тұтыну, цифрлық құзыреттілік, цифрлық қауіпсіздік.

Цифрлық сауаттылық-цифрлық технологиялар мен интернет ресурстарын қауіпсіз және тиімді пайдалану үшін қажетті білім мен дағдылар жиынтығы. Оған мыналар кіреді: сандық тұтыну; сандық құзыреттілік; Сандық қауіпсіздік.

Сандық тұтыну-жұмыс және Өмір үшін интернет қызметтерін пайдалану. Оған мыналар кіреді: тіркелген интернет, мобильді интернет, цифрлық құрылғылар, интернет-БАҚ, жаңалықтар, әлеуметтік желілер, Мемлекеттік қызметтер, телемедицина, бұлтты технологиялар.

Цифрлық құзыреттілік-технологияларды тиімді пайдалану дағдылары. Оларға мыналар жатады: ақпаратты іздеу, сандық құрылғыларды пайдалану, әлеуметтік медиа функционалдығын пайдалану, қаржылық операциялар, онлайн сатып алу, ақпаратты сыни қабылдау, мультимедиялық мазмұнды өндіру, құрылғыларды синхрондау.

Сандық қауіпсіздік – желідегі қауіпсіздік негіздері. Оған мыналар кіреді: жеке деректерді қорғау, күшті пароль, заңды мазмұн, мінез-құлық мәдениеті, бедел, Этика, ақпаратты сақтау, сақтық көшірмелер жасау.

Ақпараттық қызмет құралы ретінде "цифрлық сауаттылық" ұғымы тек компьютерді қолдана білуден асып түсті және технологиялық сауаттылыққа байланысты бірқатар ұғымдарда қарастырыла бастады: компьютерлік және АКТ сауаттылығы. Цифрлық сауаттылық дамудың катализаторы ретінде қызмет етеді, өйткені ол өзін-өзі тәрбиелеуге және ақпараттық қоғам азаматының, электрондық қызметтерді тұтынушының басқа да маңызды өмірлік дағдыларын игеруге ықпал етеді. Сандық сауаттылық компьютерлік сауаттылық компьютерлер саласындағы арнайы және арнайы техникалық дағдыларды қамтиды.

АКТ сауаттылығы коммуникациялық компонентті компьютер қолдайтын және Интернет арқылы таратылатын қызметтер мен мәдени ұсыныстарды пайдалану үшін пайдаланушылық дағдылар жиынтығы ретінде және білімге негізделген қоғамның негізгі аспектілеріне бағытталған ақпараттық компонент ретінде қамтиды: сандық ақпаратты оңтайлы табу, алу, таңдау, өңдеу, беру, құру және пайдалану мүмкіндігі.

Педагогтердің цифрлық сауаттылығын бағалау үшін ақпараттық, компьютерлік, коммуникативтік сауаттылық, медиа сауаттылық және технологияларға деген көзқарас индикаторларын бағалауға негізделген тәсіл қолданылады. Аталған индикаторлардың әрқайсысы үш аспект бойынша бағаланады: когнитивті (білім), техникалық (дағдылар) және этикалық (көзқарастар):

* когнитивті аспект адамның ақпаратты қалай бағалайтынын және жасайтынын, онымен, компьютермен, медиамен жұмыс істеуге сыни көзқараспен қарайтынын, басқа пайдаланушылармен қалай қарым-қатынас жасайтынын және технологияға қалай қарайтынын сипаттайды;

* * техникалық аспект қажетті ақпаратты, медиа материалдарды таба білуді, сондай-ақ цифрлық құрылғылар мен жаңа технологиялардың қалай жұмыс істейтінін түсінуді көрсетеді;

* этикалық аспект адамдардың цифрлық орта құралдарын пайдалану кезінде қабылданған нормаларды ұстануға деген көзқарасын бағалайды. Мысалы, ақпараттың және оның көздерінің дұрыстығын тексеру қажеттілігін түсіну, желідегі байланыс нормаларын сақтау және т. б.

Болашақ педагог қандай негізгі құзыреттерге ие болуы керек?

- Қазір де, болашақта да педагог дайын білім беріп қана қоймай, оқушыны оны өндіруге және сауатты пайдалануға үйретуі керек: оның міндеті-балаларды оқуға үйрету. Болашақ педагогтің негізгі құзыреттері, бір жағынан, АКТ құзыреттілігі болып табылады. Педагог заманауи технологиялық үрдістер туралы білімдерін, электрондық білім беру ресурстарымен, заманауи гаджеттермен және қосымшалармен жұмыс істеу дағдыларын көрсетуі тиіс.

Екінші жағынан, болашақ педагог жұмсақ дағдылар құзыреттілігіне ие болуы керек: эмоционалды интеллекттің жоғары деңгейіне ие болу, командада жұмыс істей білу, қарым-қатынасты тиімді құру, көшбасшылық қабілеттерін көрсету және жедел шешімдер қабылдау.

Қазіргі педагогтың барлығы көптегне сандық дағдысы бар. Олардың ішінде 10 сандық шеберлікті атап өтсек:

Педагогтардың 10 сандық шеберлігі

1. Онлайн оқу материалдарын табу және бағалау;

2. Көрнекі қызықты материалдар жасау;

3. Өз жұмысы үшін виртуалды сайттар жасау: блогтар, сайттар, платформалар;

4. Желіде ақпаратты тиімді іздей білу;

5. Кәсіби даму үшін әлеуметтік желілердің мүмкіндіктерін пайдалану;

6. Оқу ресурстарын ұсыну және тарату;

7. Сандық портфолио құру, өңдеу және тарату;

8. Мультимедиялық мазмұнды жасау, өңдеу және тарату;

9. Заманауи педагогикалық тәжірибелерді енгізу үшін онлайн құралдарды пайдалану;

10. Басқа педагогтермен байланыс орнату.

Қорытынды

Цифрлық сауаттылық деңгейін бағалау нәтижелері педагогтердің үштен екісінің жеткілікті білімі, дағдылары бар екенін және дұрыс көзқарастарды ұстанатынын көрсетеді. Осыған қарамастан, мұғалімдердің дамуы қажет •

* заманауи компьютерлік техника және бағдарламалық қамтамасыз ету саласындағы білім, сондай‑ ақ олардың жұмыс принциптері

• заманауи технологияларды (гаджеттер мен қосымшалар) пайдалану дағдылары

• интернеттен және БАҚ-тан ақпаратты верификациялау саласындағы қондырғылар және заманауи гаджеттердің адамның күнделікті өміріне пайдасы.

Бұл қадам педагогтердің кәсіби қызметінде қолданылатын АКТ құзыреттіліктерін одан әрі дамыту үшін қажетті алғышарт болып табылады.