Пептидтік байланыс

Бөлім:

11.3 Аминдер және амин қышқылдар

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Сынып: 11

Қатысқан оқушы саны:

Қатыспаған оқушы саны:

Сабақтың тақырыбы

Пептидтік байланыс. Нәруыздың түзілуі

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары

11.5.1.12 - α-аминқышқылдардан ақуыздар алу кезінде пептидтік байланыстардың түзілуін түсіндіру;

11.5.1.13 -ақуыздар гидролизнің реакция теңдеуін құрастыру

Сабақтың мақсаты

• α-аминқышқылдарынан ақуызды алу кезінде пептидтік байланыстардың түзілетінін сипаттайды;

• ақуыздың гидролиз реакция теңдеулерін жазады;

Сабақ барысы

Кезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурс

Басы

7 минут

Ұйымдастыру кезеңі:

а) «Күн сәулесіндегі менің қасиеттерім» әдісі бойынша жағымды психологиялық ахуал орнатады

«Геометриялық фигуралар» арқылы топтарға жіктеймін.

Өткен сабақты қайталау мақсатында аминқышқылдарының құрылымы мен қасиеттеріне тапсырма беріледі.

О қушылар өздерінің жақсы қасиеттерін айтып сыныпта жағымды ахуал орнатады.

Геометриялық фигуралар арқылы топқа бөлінеді

Тапсырма №1. Топтық жұмыс

1. 2-аминобутан қышқылының құрылымдық формуласын суретте.

2. Екі молекула 2-аминобутан қышқылынан түзілген дипептидтің формуласын сипатта.

«Қошемет сөздері» арқылы бағалау.

Дескриптор:

-2-аминобутан қышқылының құрылымдық формуласын сызады; 1балл

- Екі молекула 2-аминобутан қышқылынан түзілген дипептидтің формуласын сипаттайды 1балл

Геометриялық фигуралар

Сабақ

ортасы

35 мин

Жаңа сабақ. Жаңа сабақты талқылау мақсатында «Пептидтік байланыс» туралы бейне ролик көрсетіледі. «Ортақ тұжырым» әдісі арқылы топтық талқылау жүргізу ұсынылады

Мұғалім түсіндірме жасайды.

Пептидтік байланыстар, полипептидтер және ақуыздар

Аминқышқылдарының молекулалары бір-бірімен пептидтік байланыс деп аталатын химиялық байланыс арқылы ұзын тізбек түзіп қосылады. Осылайша полипептидтер мен ақуыздар түзіледі.

Полипептидтер – пептидтік байланыспен байланысқан жүзден аз аминқышқылдарынан тұратын пептидтер. Ақуыз – пептидтік байланыспен қосылған жүзден аса аминқышқылдарынан құралған биологиялық маңызды молекула.

Топтық тапсырма ұйымдастырылады.

1-топ: Пептидтік байланыс

2-топ: Нәруыздардың түзілуі. Поликонденсация реакциясы

3-топ: Нәруыз гидролизінің биологиялық маңызы

№2 және №3 тапсырма ерекше білімді қажет ететін оқушыға негізделеді. Сәйкестендіру жұмысын жұпта және жеке орындау ұсынылады.

Ақуыз ас қорыту процесі кезінде ыдырайды.

Ақуыз молекуласы гидролизденіп, аминқышқылдары түзіледі. Сілті немесе қышқыл ерітінділерімен қосып қыздырғанда,

ақуыз гидролизденіп, α – амин қышқылдарын түзеді.

Бейне роликті көреді. Топта тақырыпты талқылайды. Тапсырмалар орындайды. Тақырыпқа сипаттама береді. Постер қорғайды.

1-топ: Пептидтік байланыс

2-топ: Нәруыздардың түзілуі. Поликонденсация реакциясы

3-топ: Нәруыз гидролизінің биологиялық маңызы

Тапсырма №2. ЕБҚ. Жұптық жұмыс.

Аминқышқыл молекуласын А деп белгілеп, қосылыстар атауларын сәйкес құрылымдарымен сәйкестендір.

Т апсырма №3. ЕБҚ. Жеке жұмыс

Ақуыздың біріншілік құрылымы

Полипептидтік тізбекті ретімен орналастыр.

Gly – Thr – Phe – Ala – Ser – ILeu

Тапсырма №4.

1. Ақуыздар аминқышқылдарының мономерлерінің тізбегінен түзіледі. Төменде екі аминқышқылдары: валин мен сериннің құрылымдары көрсетілген

1. Пептидтік байланысты көрсететін дипептид валин-сериннің құрылымын салыңыз.

2. Бұл дипептид түзілу кезінде жүрген реакция типін жазыңыз

..................................................................................................

3. Осы реакция нәтижесінде түзілген молекуланы анықтаңыз.

..................................................................................................

2. Aспартам - жасанды тәттілендіргіш, құрылымы төменде көрсетілген.

1. Аспартамдағы әрбір хиральды орталықты белгілеңіз

Асқазанда аспартам қышқылмен гидролизденіп, үш органикалық өнім түзеді.

2. Жоғарыда берілген диаграммаға аспартамның гидролизге ұшырайтын екі байланысын бағдаршамен көрсетіңіз.

3. Қышқылмен толық гидролизденгеннен кейінгі аспартамнан түзілген үш өнімнің құрылымын салыңыз

«Қошемет сөздері» арқылы қолдау

2- тапсырма дұрыс жауап үшін 1 балл

2- тапсырма дұрыс жауап үшін

1балл беріледі.

Дескриптор:

- Пептидтік байланысты көрсететін дипептид валин-сериннің құрылымын салады; 1балл

- Бұл дипептид түзілу кезінде жүрген реакция типін жазады; 1балл.

- Осы реакция нәтижесінде түзілген молекуланы анықтайды. 1 балл

-аспартамдағы әрбір хиральды орталықты белгілейді; 1 балл

- аспартамның гидролизге ұшырайтын екі байланысын бағдаршамен көрсетеді; 1балл

-өнімнің құрылымын салады; 1балл

3 балл

оқулық

А3, маркер

Соңы

3 минут

Кері байланыс: БББ стратегиясы қолданылады

Үйге тапсырма:

Оқу тапсырмасы: Ақуыздар

Кері байланыс жасайды

.- нені білдім, нені үйрендім

- нені толық түсінбедім

- немен жұмысты жалғастыру қажет

Жинаған ұпайлары жинақталады.