PISA тестіне дайындық тапсырмалары

1. Оқу сауаттылығы (Reading Literacy)

1. Сұрақ: Мәтінді оқыңыз және төмендегі сұрақтарға жауап беріңіз.
Мәтін:
"Қала тұрғындары жаңадан ашылған кітапханаға жиі барып, көптеген кітаптар оқиды. Оларға білім мен ақпарат қажет, бірақ олар тек кітаптарды ғана оқымайды, сонымен қатар өздеріне жаңа идеялар мен перспективалар ашады."

Сұрақтар:

1. Қала тұрғындары не істейді?

2. Кітапхананың ролі қандай?

3. Оқырмандарға кітаптан қандай пайда бар?

Жауаптар:

1. Олар кітапханаларға жиі барып, кітаптар оқиды.

2. Кітапхана білім мен ақпарат беретін орын.

3. Оқырмандар жаңа идеялар мен перспективалар алады.

2. Математика сауаттылығы (Mathematical Literacy)

2. Сұрақ:
Екі санның қосындысы 48-ге тең, ал олардың айырмашылығы 12. Осы екі санды табыңыз.

Жауап:
Санды xxx және yyy деп белгілейік, сонда:

x+y=48жәнеx−y=12x + y = 48 \quad \text{және} \quad x - y = 12x+y=48жәнеx−y=12

Бұл жүйені шешіп, x=30x = 30x=30 және y=18y = 18y=18 деген жауапқа жетеміз.

3. Ғылыми сауаттылық (Scientific Literacy)

3. Сұрақ:
Судың қайнау температурасы 100°C болса, онда температура 110°C болғанда қандай өзгеріс орын алады?

Жауап:
Судың қайнау температурасы 100°C болғанда ол буға айналады. 110°C температурада су толықтай буға айналады.

4. Оқу сауаттылығы (Reading Literacy)

4. Сұрақ:
"Күннің батуынан кейін қала шамдары жарқырап, көшелерде тыныштық орнайды. Бірақ адамдар әлі де өз жұмыстарын аяқтап, үйге қайтуды күтеді."
Бұл мәтін қандай атмосфераны сипаттайды?

Жауап:
Мәтін тыныштық пен күннің батуымен байланысты атмосфераны сипаттайды.

5. Математика сауаттылығы (Mathematical Literacy)

5. Сұрақ:
Тік төртбұрыштың ұзындығы 10 см, ені 5 см. Оның ауданын табыңыз.

Жауап:
Ауданы: 10 см×5 см=50 см210 \, \text{см} \times 5 \, \text{см} = 50 \, \text{см}^210см×5см=50см2.

6. Ғылыми сауаттылық (Scientific Literacy)

6. Сұрақ:
Күннің жарығы Жерге жеткенде не болады?

Жауап:
Күннің жарығы Жерге жеткенде, ол жылулық энергияға айналады және Жердің атмосферасы мен климатын қалыптастырады.

7. Оқу сауаттылығы (Reading Literacy)

7. Сұрақ:
Мәтіндегі негізгі идеяны анықтаңыз:
"Кешкі ас уақытында отбасы мүшелері бірігіп, өз күндерін талқылайды және болашақ жоспарларымен бөліседі."

Жауап:
Мәтіндегі негізгі идея — отбасының кешкі ас кезінде бірге болу және күнделікті өмір мен болашақ жоспарларды талқылау.

8. Математика сауаттылығы (Mathematical Literacy)

8. Сұрақ:
Жарты шеңбердің радиусы 6 см. Оның ұзындығын табыңыз (π = 3.14).

Жауап:
Шеңбердің толық ұзындығы: 2π×6=37.68 см2 \pi \times 6 = 37.68 \, \text{см}2π×6=37.68см
Жарты шеңбердің ұзындығы: 37.68 см/2=18.84 см37.68 \, \text{см} / 2 = 18.84 \, \text{см}37.68см/2=18.84см.

9. Ғылыми сауаттылық (Scientific Literacy)

9. Сұрақ:
Жердің магнитті алаңы қалай жұмыс істейді?

Жауап:
Жердің магнитті алаңы оның ішіндегі еріген металдар мен темірдің қозғалысынан пайда болады. Бұл алаң Жердің полюстерін және компасты бағыттайды.

10. Оқу сауаттылығы (Reading Literacy)

10. Сұрақ:
"Кішкентай бала орманда өз жолын таппай қалған, бірақ оның қорқынышынан арылып, табиғаттың әсемдігін байқап, жол тауып шықты."
Бұл мәтіннің негізгі тақырыбы қандай?

Жауап:
Мәтіннің негізгі тақырыбы — қорқынышты жеңіп, табиғатты байқау арқылы жол табу.

11. Математика сауаттылығы (Mathematical Literacy)

11. Сұрақ:
Үш санның қосындысы 72-ге тең. Бірінші сан екіншісінен 6 есе үлкен, ал үшінші сан бірінші саннан 4 есе кіші. Үш санды табыңыз.

Жауап:
Санды xxx, yyy және zzz деп белгілейік.

x+y+z=72,x=6y,z=x4x + y + z = 72, \quad x = 6y, \quad z = \frac{x}{4}x+y+z=72,x=6y,z=4x​

Бұл жүйені шешіп, x=36x = 36x=36, y=6y = 6y=6, z=9z = 9z=9 деп табамыз.

12. Ғылыми сауаттылық (Scientific Literacy)

12. Сұрақ:
Жер бетінде тіршілікке қолайлы жағдайды қалыптастыру үшін қандай негізгі факторлар маңызды?

Жауап:
Жер бетінде тіршілікке қолайлы жағдай қалыптастыру үшін ауа, су, жылу және энергия сияқты негізгі факторлар қажет.

13. Оқу сауаттылығы (Reading Literacy)

13. Сұрақ:
Мәтіннің авторы не айтады:
"Кітап оқу — бұл ойлауды дамыту және білім алудың негізгі тәсілі. Ол адамды басқа әлемдермен таныстырады."

Жауап:
Автор кітап оқудың ойлауды дамыту және білім алудың негізгі тәсілі екенін айтады.

14. Математика сауаттылығы (Mathematical Literacy)

14. Сұрақ:
Қосындысы 85, ал айырмашылығы 17 болатын екі санды табыңыз.

Жауап:
Санды xxx және yyy деп белгілейік.

x+y=85жәнеx−y=17x + y = 85 \quad \text{және} \quad x - y = 17x+y=85жәнеx−y=17

Бұл жүйені шешіп, x=51x = 51x=51 және y=34y = 34y=34 деп табамыз.

15. Ғылыми сауаттылық (Scientific Literacy)

15. Сұрақ:
Құстардың қанаттары қалай жұмыс істейді?

Жауап:
Құстардың қанаттары ауада көтерілуді қамтамасыз етеді. Қанаттардың қозғалысы ауа қысымының өзгеруіне әкеліп, құстың көтерілуіне мүмкіндік береді.

16. Оқу сауаттылығы (Reading Literacy)

16. Сұрақ:
"Бұл қалада адамдар тек өздерінің күнделікті өмірімен айналыспайды, олар басқа адамдарға көмектесіп, қоғамдастықты нығайтады."
Мәтіннің негізгі ойы қандай?

Жауап:
Мәтіннің негізгі ойы — адамдар бір-біріне көмектесіп, қоғамды нығайту.

17. Математика сауаттылығы (Mathematical Literacy)

17. Сұрақ:
Тік бұрышты үшбұрыштың гипотенузасы 13 см, бір катеті 5 см. Екінші катетті табыңыз.

Жауап:
Пифагор теоремасы бойынша:

a2+b2=c2

a=5a = 5a=5, c=13c = 13c=13, сонда:

52+b2=132⇒25+b2=169⇒b2=144⇒b=125^2 + b^2 = 13^2 \quad \Rightarrow \quad 25 + b^2 = 169 \quad \Rightarrow \quad b^2 = 144 \quad \Rightarrow \quad b = 1252+b2=132⇒25+b2=169⇒b2=144⇒b=12

Екінші катет 12 см.

18. Ғылыми сауаттылық (Scientific Literacy)

18. Сұрақ:
Күкірт қышқылының химиялық формуласы қандай?

Жауап:
Күкірт қышқылының химиялық формуласы H2SO4H_2SO_4H2​SO4​.

19. Оқу сауаттылығы (Reading Literacy)

19. Сұрақ:
"Жаңбырдан кейін далада көп түрлі гүлдер өсіп шығады, ал балалар сол гүлдердің үстінде ойнап жүр."
Мәтіннің сипаттауы қандай?

Жауап:
Мәтін жаңбырдан кейін табиғаттың қайта жаңаруы мен балалардың ойын кезінде табиғатпен байланысын сипаттайды.

20. Математика сауаттылығы (Mathematical Literacy)

20. Сұрақ:
Шеңбердің радиусы 7 см. Оның ауданын табыңыз.

Жауап:
Ауданы: π×72=3.14×49=153.86 см2\pi \times 7^2 = 3.14 \times 49 = 153.86 \, \text{см}^2π×72=3.14×49=153.86см2.

Бұл сұрақтар мен жауаптар PISA тестінің негізінде әр пән бойынша жасалған, 15 жастағы оқушылардың білімін тексеруге бағытталған.