Пияздың өсуі және оның адам өміріндегі маңызы

Аннотация

Көкөніс өсімдіктері адамның жасыл серігі болып табылады, өйткені олар адам ағзасының қалыпты жұмыс істеуі үшін қажет. Көкөністерді өз аулаңызда өсіру мүмкіндігі - бөлшек сауда желісінен сатып алынғаннан гөрі органикалық тағамды жеудің жақсы тәсілі. Пияз - маңызды көкөніс дақылы, онсыз біздің дастарханымызды елестету мүмкін емес. Пияз өсіру қиын және қызықты емес. Пиязды жинаудың табыстылығы тұқым мөлшерін дұрыс таңдауға, оңтайлы қоректендіру алаңына және өсіру жағдайларына байланысты.

Бұл жұмыстың өзектілігі жеке учаскенің немесе мектептің оқу-тәжірибелік учаскесінің шағын алаңында үлкен өнім алуға мүмкіндік беретін прогрессивті агротехнологиялық әдістерді іздеу және енгізу қажеттілігінде.

Жұмыстың мақсаты: пияздың қауырсынның өсуіне әртүрлі жағдайлардың әсерін, оның адам өміріндегі маңызын зерттеу

Тапсырмалар:

• зерттелетін дақылдың биологиялық сипаттамасын зерттеу;

• әртүрлі мульчирование түрлерінің пияз шығымына әсерін зерттеу;

• тәжірибелік және бақылау учаскелерінде егін жинау және өнімділікті есептеу;

• нәтижелерді талдау және қорытынды жасау.

Зерттеу нысаны: пияз сорты «Стригуновский»

Зерттеу пәні: оның өнімділігін арттыру тәсілі ретінде пиязды мульчирование қолдану

Гипотеза: егер пияз өсіру кезінде мульчирование қолданылса, бұл оның өнімділігін арттырады

Зерттеу әдістері: бақылау, өлшеу, эксперимент, салыстыру, талдау.

Жұмыстың практикалық маңыздылығы жұмыс нәтижелерін практикалық міндеттерді шешуге пайдалану мүмкіндігінде, әрі қарай зерттеу жұмыстарын жүргізуде, тәжірибелік және оқу-тәжірибелік жұмыстарды ұйымдастыруда, тәжірибе мәліметтерін бақшада көкөніс өсіруде пайдалана білуде.

Аннотация

Овощные растения – зеленые спутники человека, ведь они необходимы для нормального функционирования человеческого организма. Возможность выращивать овощи на собственном заднем дворе — это лучший способ есть экологически чистые продукты, чем покупать их в розничной сети. Лук – важная овощная культура, без которой невозможно представить наш стол. Выращивать лук сложно и не весело. Успех уборки лука зависит от правильного выбора размера семян, оптимальной площади питания и условий выращивания.

Актуальность данной работы заключается в необходимости поиска и внедрения прогрессивных агротехнологических приемов, позволяющих получать большой урожай на небольшой площади приусадебного или пришкольного учебно-опытного участка.

Цель работы: изучить влияние различных условий на рост лука на перо, его значение в жизни человека

Задания:

• изучение биологических особенностей изучаемой культуры;

• изучить влияние различных видов мульчирования на урожайность лука;

• расчет урожая и урожайности на опытных и контрольных участках;

• анализ результатов и выводы.

Объект исследования: лук репчатый сорт Стригуновский.

Предмет исследования: применение мульчирования лука как способ повышения его урожайности.

Гипотеза: если при выращивании лука использовать мульчирование, то это повысит его урожайность

Методы исследования: наблюдение, измерение, эксперимент, сравнение, анализ.

Практическая значимость работы заключается в умении использовать результаты работы для решения практических задач, проводить дальнейшие исследования, организовывать практическую и воспитательную работу, уметь использовать данные опыта выращивания овощей на огороде.

Аnnotation

Kokөnіs өsіmdіkterі adamnyn zhasyl serіgі bolyp tabylady, өytkenі olar adam ағzasynyң kalypty zhұmys іsteuі үshіn қazhet. Kokönіsterdі өz aulaңyzda өsіru mүmkіndіgі - bөlshek sauda zhelіsіnen satyp alynғannan gөrі organic қtaғamdy zheudің zhaқsy tәsіlі. Piyaz - manyzdy kokonis dakyly, onsyz bіzdіn dastarkhanymyzdy elestetu mүmkin emes. Piyaz өsiru қiyn zhane қyzyқty emes. Piyazdy zhinaudyn tabystylygy tұққym mөlsherіn dұrys tңdauғa, ontayly қorektendir alanyna zhane өsіru zhagdaylaryn baylanysty.

Bul zhymystyn өzektiligi duplicate nimese mekteptіn oxu-tәzhiibelik discusinіn shagyn alaynda үlken өnim aluga mүmkindіk beretinhti-technology

Zhұmystyn maқsaty: to study the influence of various conditions on the growth of onions on a feather, its significance in human life

Tapsirmalar:

• zertteletin dakyldyn biology sipattamasyn zertteu;

• аrtүrlі mulching tүrlerinіn piyaz shygymyna аserіn zertteu;

• tazhіribelіk zhane baқylau uchaskelerіnde egіn zhinau zhane өnіmdіliktі esepteu;

• natizhelerdi taldau zhane korytyndy zhasau.

Zertteu nysany: piyaz varieties "Strigunovsky"

Zertteu pәnі: onyn аnіmdіlіgіn arttyru tаsіlі retіnde piyazdy mulching koldanu

Hypothesis: eger piyaz өsiru kezіnde mulching coldanyls, bul onyn өnіmdіlіgіn arttyrady

Zertteu adisteri: bakylau, olsheu, experiment, salistyru, taldau.

Кіріспе

Көктемде адамдар суық тию және жұқпалы аурулармен жиі ауырады, өйткені бұл кезеңде адам ағзасына витаминдер жетіспейді. Көктемгі денсаулығымызға жауапты негізгі дәрумен - С дәрумені (аскорбин қышқылы). Бұл жағдайда дәрігерлер диетаға жаңа піскен жемістерді, көкөністерді және көкөністерді көбірек қосуға кеңес береді (киви, пияз, лимон, апельсин, ашытылған қырыққабат және т. станциясының. Сонымен қатар, шамдар оңай қол жетімді отырғызу материалы болып табылады, оларда тек суда жақсы өсу үшін жеткілікті қоректік заттар бар.

Топырақ ұзақ уақыт бойы түзілу нәтижесінде пайда болатын ерекше табиғи түзіліс. Топырақ жамылғысы ең маңызды табиғи түзіліс болып табылады. Топырақ жамылғысының негізгі қасиеті оның өнімділігін қамтамасыз ететін құнарлылығы болып табылады.Топырақ құнарлылығына қоршаған орта (тұрмыстық қалдықтар, көлік) әсер етеді. Осыдан топырақтың құрамы мен оның жағдайы өсімдік ағзасына әсер етіп, оның өсуін шектейді және жағдай.

Біз пияздың емдік қасиеттерін ашып, натуралист станциясының жағдайында пияз өсіруді ғана емес, сонымен қатар әртүрлі жағдайлар мен әртүрлі топырақтардың пияздың өсуіне қалай әсер ететінін білуді шештік.

Садақ туралы тарихи мәліметтер.

Жер бетінде пияздың бірнеше жүздеген түрі бар (500-600).Олардың барлығы бір тұқымдасқа біріктіріліп, ботаниктер оны пияз деп атайды. Пияз бүкіл әлемде кең таралған. Біздің еліміздің аумағында пияздың 223 түрі өседі.

Пияздың арасында ең танымалы - пияз (Allium cepa), ол өте өнімді, дәмді түтік тәрізді жапырақтар (қауырсын) және жоғары сапалы пияз шығарады. Пияз қауырсыны - біздің дастархандағы негізгі жасыл өнім.

Пияздың отаны - Орталық Азия, Жерорта теңізінің оңтүстік-батыс Азиясы. Ресейде пияз тамақ үшін бақша дақылы ретінде барлық жерде өсіріледі. Табиғатта заманауи пияз еш жерде кездеспейді. Ол мәдениетке 4-6 мың жыл бұрын Азияның бір жерінде, ең алдымен Иранда немесе Ауғанстанда енгізілген деп саналады. Оның Азияның әртүрлі бөліктерінде бір-бірінен тәуелсіз мәдени өсімдік ретінде пайда болуы мүлде жоққа шығарылмайды, өйткені бірқатар аймақтарда пиязға қатысты жабайы өсетін түрлер өседі. Ежелгі Египеттегі Ніл аңғарында пияздың үлкен алқаптары өсірілгені нақты белгілі.

Оның бейнелері біздің дәуірімізге дейінгі 3-2 мыңжылдықтарға жатады. Ежелгі Грецияда б.з.б. бірнеше ғасырлар. e. мәдени пияздың көптеген сорттары болды. Геродоттың айтуынша, пияз ежелгі парсылардың сүйікті тағамы болған.

Ресейде бұл мәдениет 10 ғасырдан бері белгілі. Ежелгі Египетте садақ сарқылмас өміршеңдік пен өлмейтіндікті бейнелеген. Жаман көзден және аурудан қорғайтын тұмар ретінде кеудеге тағылды.

Пияз ұзақ уақыт бойы тамаша көкөніс және барлық дерлік дерлік емдік агент ретінде халықтың даңқын алды. Әлемнің бірде-бір асханасы, бірде-бір аспаздық маманы немесе үй шаруасындағы әйел пиязсыз жасай алмайды. Пияз сорпаларға, котлеттерге және басқа да ет, балық және көкөніс тағамдарына қажетті дәмдеуіш екенін бәріміз жақсы білеміз. «Жеті дерттен пияз», «Пияз бен монша бәрін басқарады», - деп ескі күндерде бұл қарапайым көкөніс өсімдігінің үлкен маңызын атап өтті.

Пияз тұқымдасына сипаттама.

Пияз – көпжылдық өсімдік (мәдениеттегі екіжылдық).

Шамның диаметрі 15 см-ге дейін, мембраналық. Сыртқы қабыршақтары құрғақ, сары, сирек күлгін немесе ақ; ішкі - етті, ақ, жасылдау немесе күлгін, түбі деп аталатын қысқартылған сабақта орналасқан. Төменгі жағында, шырынды қабыршақтардың қолтығында бірнеше пияздың «ұясын» құрайтын аналық пияздарды тудыратын бүршіктер бар.

Жапырақтары түтік тәрізді, көкшіл-жасыл. Гүл көрсеткі биіктігі 1,5 м дейін, қуыс, ісінген, көп гүлді қолшатыр гүлшоғырымен аяқталады. Ұзын сабақтардағы гүлдер. Периант – жасыл-ақ түсті, диаметрі 1 см-ге дейін, алты жапырақты, алты аталық, жоғарғы үш жасушалы аналық безі бар пистил. Кейде гүл шоғырында гүлдерден басқа, кішкентай шамдар пайда болады.

Жемісі - алты тұқымнан тұратын капсула. Тұқымдар қара, үшбұрышты, мыжылған, ұсақ.

Маусым-шілде айларында гүлдейді. Жемістер тамыз айында піседі.

Пияздың әртүрлі сорттары, ең алдымен, шамдардың пішінінде және оларды жабатын таразылардың түсімен ерекшеленеді.

Біздің елімізде пияздың селективті сорттары өсіріледі, ғылыми мекемелерде жасалады. Біздің еліміздің егістік алқаптарында барлығы 80-ге жуық пияз сорттарын кездестіруге болады. Олар өлшемі, пішіні мен түсі және ұядағы шамдар саны, дәмі бойынша ерекшеленеді. Олардың ең жақсылары Даниловский 301, испандық 313, Каратальский, Краснодар Г - 35, Октябрьский, Голден және т.б.

Қырымда «Ялта» деп аталатын күлгін қабығы бар пияз танымал.

Ресейде пияздың 80-ге жуық түрі аудандастырылған. Ұяларда пайда болған пиязшықтардың саны бойынша сорттар ұсақ, орташа және көп жасушалы (4-5 және одан да көп), дәміне қарай - ащы, түбек және тәтті болып бөлінеді. Пияз пияздары табиғатта кездеспейді. Пияздың едәуір мөлшері Ресей Федерациясында, АҚШ-та, Болгарияда, Испанияда, Египетте, Францияда және Жапонияда кездеседі.

Пияз тұқымдасында сыртқы түрі ғана емес, дәмі де ерекшеленетін бірнеше түрі бар:

Ақ пияздың ақ қабығы бар, дәмі жұмсақ, сәл тәтті.

Тәтті пияз әдеттегіден сәл үлкенірек және қабығы жұқа, мұндай пияз көктемде жиналады және маусымдық өнім болып табылады.

Қызыл пияз кәдімгі пиязға қарағанда дәмді және аз ащы.

Пияз – батун, фистула, қыстақ, татар, құмды L. (A. fistulosum) ... пиязшық түзбейтін көп жылдық өсімдік. Бастапқыда Қытайдан. 4 кіші түрі бар: орыс, жапон, қытай және көп деңгейлі, гүлденген сабақта 3-4 қатар ауа шамдарын құрайды. Жапырақтары немесе бүкіл өсімдік тағам ретінде пайдаланылады. Өнімділік 1 гектардан 300 центнерден жоғары. Бір жерде 2 4 жыл және одан да көп өсіңіз. Көп деңгейлі L. жылыжайларда қысқы қыстауға жарамды.

Пияз – пияз, пияз, інжу L. (A.porrum), Жерорта теңізінде өсетін көп жылдық өсімдік. Өзінің әріптестерінен айырмашылығы, оның пиязы жоқ және жасыл жалпақ жапырақтары бар қалың өскен ақ сабақ. Жапырақтары ұзын және жалпақ. Өсімдік биіктігі 45-80 см.Мәдениет Батыс Еуропада, Ресей Федерациясында - Еуропалық бөліктің оңтүстігінде және Закавказьеде кең таралған. Жапырақтары мен жалған сабағын жаңа піскен күйінде жейді. Белгілі сорттар - Карантанский (дәмі сәл ащы), Болгарский (түбек); гектарына 250 центнерден астам өнім алуда.

Шалотта - пияз, шаян. L. Ascolana (Эгей теңізіндегі аралдың атымен) A. (ascolanicum) - Оңтүстік Азиядан шыққан көпжылдық өсімдік; кейбір зерттеушілер оны пияздың бір түрі деп санайды. Жерорта теңізі елдерінде ерте заманнан өсіріледі. Ресейде олар оңтүстік аймақтарда өсіріледі. Жас шамдар мен жапырақтар жаңа піскен және маринадталған тағамға қолданылады. Бұл пияздың барлық сорттарының ең өткір түрі, бірақ термиялық өңдеуден кейін ол дәмі өте нәзік және тіпті сәл тәтті болады. Қорғалған және ашық жерлерде серіппелі күш салуға жарамды. Тұқым себу арқылы көбейетін белгілі сорттар.- Кущевка Харьков, Кубань сары Д - 322, Ван жергілікті; вегетативтік жолмен көбейеді;- орыс күлгіні, запорожье және т.б.

Шнитт - пияз, пияз, скорода, сібір пиязы (A. achoenoprasum).

Оңтүстік Азиядан шыққан көпжылдық өсімдік.

Күшті бұтақтар (бір өсімдікке 100 бұтаққа дейін). Жапырақтары кішкентай, субулярлы, құрамында 95% дейін С витамині бар. Жасыл жапырақтар дәмі өте нәзік. Жылыжайларда қысқы қыстауға қолайлы. Ол бір жерде 4-5 жыл немесе одан да көп өседі.

Саңырауқұлақ пиязының алдыңғы түрлерден айырмашылығы оның жапырақтары вегетациялық кезеңде іріленбейді, бірақ нәзік және шырынды болып қалады. Асқазан-ішек жолдарының ауруларында пиязға балама ретінде ұсынылады. Дистилляция үшін олар қазан айында қазып алып, үйге отырғызады. Жасылдар кесілген.

1-тарау. Жұмыстың теориялық бөлімі

1.1. Құнарлығы оның түрлері және маңызы

Мәдени өсімдіктерді өсірудің жаңа агротехнологиялық әдістерінің бірі - мульчирование. Құнарлығы - бұл топырақтың аэрациясын, суын және ауа жағдайын жақсарту үшін топырақты борпылдақ минералдармен (сабан, өсімдік қалдықтары, шымтезек, үгінділер) және химиялық қабықпен жабудан тұратын әдіс. Толығырақ D.I. Менделеев (1878) былай деп жазды: «Егер, мысалы, топырақ жапырақпен, сабанмен немесе басқа нәрсемен жабылып, көлеңкеленіп, оны біраз уақытқа тыныш жаттырса, онда ол ешқандай жыртылмай жетіледі».

И.В.Мичурин өз еңбектерінде: «Мен байқағаным, өсімдіктер астындағы топырақ жапырақпен, сабанмен, мүкпен және басқа материалдармен жабылған болса, онда өсімдіктердің ашық жерлерге қарағанда екі есе жақсы дамитындығы байқалады».

Отандық агрономдар мульча шынымен жазда топырақтың ылғалдылығын сақтап, суару қажеттілігін азайтатынын анықтады. Топырақ мульчасыз топыраққа қарағанда салқын болып қалады және тамыр аймағындағы бұл ылғалды және салқын жағдайлар өңделмеген жерлерге қарағанда қарқынды өсуді ынталандырады. Отандық және шетелдік зерттеушілердің тәжірибесі мульчированиенің тиімді агротехника екенін көрсетеді.

М.Ломакиннің айтуынша, топырақ бетінде мульча жасау кезінде өсімдіктерді сумен қамтамасыз ету параметрлері, құрғақшылықтың қарқындылығы мен жиілігі 1,7 есеге, ал арамшөптер 10 есеге, жер үсті ағыны 3 еседен астамға азаяды [ 3].

Құнарландырудың үш әдісі бар:

✓ төсек-орындарды қара пленкамен немесе арнайы жабындық материалмен жабу;

✓ топырақты органикалық материалдармен себу (шымтезек, үгінділер және т.б.);

✓ Топырақты компостпен себіңіз.

Бейорганикалық құнарға мыналар жатады: қара пленка, тас, қиыршық тас, қиыршық тас; керамзит Бұл материалдар инертті. Олар топырақты мульчированиенің көптеген функцияларын орындайды, бірақ олар ешқандай қоректік заттар бермейді. Олар қарашірік түзе алмайды.

Құнарлық ретінде қолданылатын органикалық материалдардың түрлері:

• Сабан – көкөністер мен жидектерді өсіру үшін қолданылатын тамаша мульчирование материалы. Сабан топырақта жылуды тамаша сақтайды. Сабан шіріген кезде топырақтағы азот деңгейін төмендететінін есте сақтаңыз, сондықтан нитраттармен қосымша тыңайтқыш қажет болуы мүмкін.

• Инелер – механикалық құрамын жақсарту және топырақты органикалық заттармен байыту үшін құнарландыру материалы. Осының арқасында бақша топырағының құрылымы күрт жақсарады - ол борпылдақ, тыныс алатын, ылғалға төзімді болады.

• Төсектердегі үгінділер өте пайдалы және тіпті қажет. Өйткені, жердің оттегімен байытылуына үлес қосатындар да солар.

Бейорганикалық құнармен салыстырғанда органикалық құнар бірқатар қосымша артықшылықтары бар – топырақ құрылымы жақсарады, соның арқасында тамыр жүйесі жақсы дамиды, сондықтан өсімдіктер қоректік заттармен қарқынды қамтамасыз етіледі [4].

Құнарландырудың артықшылықтары:

1. Судың топырақта ұзақ уақыт сақталуына және күн сәулесінің әсерінен іс жүзінде буланбай, тек мақсаты бойынша ғана пайдалануға мүмкіндік береді.

2. Арамшөптердің санын азайтады.

3. Жазда топырақтың қатты қызып кетуіне және суық мезгілде қатып қалуына жол бермейді.

4. Қауіпті бактериялар болуы мүмкін шашырауды жоюға көмектеседі, сондықтан олар өсімдіктерге жетпейді.

5. Топырақ эрозиясының алдын алады.

6. Топырақта қатты қыртыстың пайда болуына жол бермейді, бұл кез келген түсетін сұйықтықты тиімді сіңіруге көмектеседі.

7. Жерді ұзақ уақыт бойы қопсытып қояды.

8. Құнармен қоршалған өсімдіктер көптеген қосымша тамырларды құрайды.

Құнарландырудың жалпы принциптері

Құнар қабатының қалыңдығы оның бөлшектерінің мөлшеріне байланысты. Көптеген өсімдіктер мен ағаштар үшін жұқа, ұсақ бөлшектер, компост немесе майдалап туралған қабық 5 см-ден жақсы төселеді. Назар аударыңыз, егер сіз өте қалың қабат қойсаңыз, тамырларға оттегінің берілуін азайту қаупі бар. Егер құнардың бөлшектерінің мөлшері үлкенірек болса (сабан, инелер, қабықтың бөліктері), онда оларды 10 см-ге дейін пайдалануға болады.

Осылайша, құнар - жақсы егіннің кілті, ал мульчирование процесі органикалық егіншіліктің қолжетімді және экологиялық таза әдісі болып табылады.

1.2 Пияздың биологиялық ерекшеліктері

Пияз – Liliaceae (Пияз) тұқымдасының жарқын өкілі, ол дара тұқымдылар класына жатады, өркендері бір түтіктен тұрады.Пияз өсімдіктері алуан түрлі. Олардың шамамен 400 түрі бар, бірақ мәдениетке тек он шақтысы енгізілген. Пиязшықтар мен жасыл жапырақтар сортына және өсіру жағдайына байланысты құрамында 6 - 12% қант, 2 - 4% ақуыз, 0,6 - 1,1 минералды тұздар, олардың құрамына калий, кальций фосфор және темір тұздары, сондай-ақ бірқатар микроэлементтер (мырыш, алюминий, мыс, никель және т.б.).

Пияздың құрамында әртүрлі дәрумендердің (С, РР, А, В тобы және т.б.), фитонцидтер мен эфир майларының болуы ерекше құнды. Тағамға пияз-шалқан (піскен пияз) және жасыл жапырақтар қолданылады [1].

Пияз – екі жылдық өсімдік, бірінші жылы пияз, екінші жылы тұқым түзеді. Егістік жылы қарашөп тұқымынан пияз жиынтықтары (ұсақ пияз) өсіріледі, одан екінші жылы шалқан пиязы, үшінші жылы тұқым алынады. Пияз тұқымдары күшті қабығы бар және 2 жылдан 3 жылға дейін өміршеңдігін сақтай алады.

Пияз тұқымдары 2⁰ C температурада өне бастайды. Оңтайлы температурада (18 - 20⁰ C) және топырақта жеткілікті ылғалдылық кезінде көшеттер 10 - 12 күннен кейін, ал 10⁰ C төмен температурада - 20 - 25 күннен кейін пайда болады.

Ілмекті фазадағы пияз көшеттері кішкентай аяздан қатты зақымдалады, ескі өсімдіктер тыныш ауа-райында -6, -7⁰ C дейін төзімді.

Көктемде нәзік пияз өсімдігі өте баяу өседі. Шамамен осы уақытта ол салқын ауа райына сезімтал емес, бірақ жеткілікті жылу мен қалыпты ылғалдылықпен жақсы жұмыс істейді. Қарқынды өсу кезеңінде, жаздың басында және жазда шамамен шілдеге дейін жеткілікті мол суару немесе жаңбыр пайдалы. Өте құрғақ жазда шамдар және осылайша кірістілік аз болады. Тым жоғары ылғалдылық саңырауқұлақ ауруларының қаупіне толы және арамшөптердің қажетсіз өсуіне ықпал етеді. Жаздың ортасында пияз өсімдіктерінің өсуі мен дамуы бірте-бірте баяулайды; пісетін фаза басталады, онда қоректік заттардың сіңуі бірте-бірте шектеледі, ал шамның өзі резервтік заттармен толтырылады.

Пияз – физиологиялық (ішкі) тыныштық кезеңі бар өсімдіктер. Бұл кезең аяқталмайынша, шам қолайлы жағдайда да өнбейді. Дегенмен, шамның ішіндегі физиологиялық тыныштық кезеңінде, баяу болса да, балалардың өсуі байқалады.

Пияз әсіресе топырақ құнарлылығын талап етеді, бұл жапырақтардың салыстырмалы түрде үлкен массасы кезінде оның тамыр жүйесі өте нашар дамығанымен оңай түсіндіріледі [2].

Көкөніс дақылдарынан пияз үшін ең жақсы предшественники органикалық тыңайтқыштар (қияр, қырыққабат, ерте картоп) қолданылғандар болады.

Зерттеу әдістемесі.

Пияз топырақтың құнарлылығына, өсудің басында ылғалға да өте қажет. Қыста - көктемде пиязды өсіру кезінде жасылдар аздап жарықты қажет етеді, сондықтан жасыл жапырақ бөлме жағдайында, терезелерде шығарылады.

Жасыл өсімдіктерді өсіру үшін пияздан алынған көп тұқымды пияз сорттары (Бессоновский, Арзамасский, Ростовский және т.б.) таңдалады.

Пияз отырғызылады - үлкен өлшемдегі үлгілер немесе жинақтар. Ең жақсы нәтиже көп негізгі ірі пияз үлгісін (диаметрі 3-4 см) қолданғанда алынады.

Пияз метрлік таспалармен тегіс жерге отырғызылады. Таспаға алты-жеті жолдар арасындағы қашықтық 15 см және 5-8 см жолдармен орналастырылады.

Көктемгі отырғызу кезінде жасыл пияздың өнімділігін арттыру үшін сіз шамдардың құрғақ мойнын кесіп, оларды күні бойы жылы суға (30-35 градус) салып қоюға немесе екеуін біріктіруге болады.

Пиязды таяз етіп отырғызыңыз - шамның мойнына. Пияз отырғызу нормасы - 1 шаршы метрге 6-10 кг. м шамдардың мөлшеріне және отырғызу әдістеріне байланысты. Отырғызудан кейін бірден пияз жылы сумен орташа суарылады.

Пиязды өсіру ұзақтығы 25-30 күн. Жасылдарды жинау жапырақтың ұзындығы 30-40 см-ге жеткенде басталады.

Пиязды қалай өсіру керек.

Шамдардан қауырсындарды тазартудың екі жолы бар - жай суда және топырақта. Топырақта пияз жиынтықтарын өсірген дұрыс, ал тамақ үшін пайдаланылатын қарапайым шамдар суда өну үшін қолайлы (бірақ оларды топырақта да өсіруге болады).

Суда пияз өсіру.

Пиязды жасыл қауырсынға мәжбүрлеу кезінде біз гидропоника әдісін қолдандық. Біздің жағдайда бұл стақан су болатын. Суда пияздың емес, өсімдіктің тамыры ғана болуы өте маңызды. Әйтпесе, ол шіріп, бөлмеде пияздың иісі болады.

Отырғызу үшін біз орташа өлшемді шамдарды таңдадық.

Әрине, шамдар неғұрлым үлкен болса, аудан бірлігінен абсолютті жасыл түсімділік соғұрлым жоғары болады, өйткені үлкен жемістерде органикалық заттардың көбірек қоры бар, соның арқасында қауырсын пайда болады.

Егер оларда кішкентай көшеттер болса, жақсы, егер олар жоқ болса, маңызды емес: біз өспеген шамдарды аламыз, олар әлі де суда тез өседі. Қауырсынды тездету үшін пияз - шалқан жылы суға алдын ала малынған (отырғызу алдында 1-2 күн).

Шамдарды таңдап, оларды жуыңыз (жақсырақ жылы су астында) және оңай артта қалатын қабықтың үстіңгі қабатын алып тастаңыз. Содан кейін біз ұштарын (егер пияз әлі өніп үлгермеген болса) шамамен 1-1,5 см-ге кесіп тастаймыз және пияздың түбін суы бар ыдысқа салыңыз. Бұл контейнер немесе пластикалық шыныаяқтар болуы мүмкін. Шамдар бір-біріне тік күйде тірек болу үшін (қауырсындар сынбауы үшін) бір-біріне жақынырақ орналасатын контейнерді алған дұрыс.

«Қосылулар» көлеңкеде 3-5 күн сақталады, содан кейін біз оларды жақсы жарықтандырылған терезе төсеніштеріне орналастырамыз. Тамырлар пайда болғанға дейін суды күн сайын таңертең және кешке ауыстырамыз, ал қауырсынның өсуінің басталуымен - күніне бір рет.

Контейнерлердегі шамдарды төменгі тоқсан немесе үшінші деңгейге дейін жылы сумен толтырып, терезеге қойыңыз. Егер ол шыныаяқтарда немесе банкаларда болса, онда біз пиязды стақанның тесігіне саламыз (егер саңылау тым үлкен болса және шам түсіп кетсе, біз ортасында тесігі кесілген картон шеңберін саламыз). Тұндырылған суды стақанға құйыңыз, сонда шам түбімен судың бетіне жетеді. Пияз күн сәулесін жақсы көреді, бірақ ол өте ыстық болған кезде оны ұнатпайды, сондықтан оны батареялардан алыс қойыңыз. Бөлмедегі температура 22 градустан жоғары болмауы керек, әйтпесе көрсеткілер жіңішке, бозарып, түсіп кетеді, бірақ 17С-тан төмен емес, өйткені салқын жерде жасыл желектің пісетін кезеңі ұзарады.

Шыныаяқтардағы судың деңгейі төмендеген кезде біз оларға суды, ең жақсысы, тұндырылған ағын суды құйып, егінді күтеміз. .

Қажет болса, 20 см-ден жоғары өсетін жасыл пияз көрсеткілерін кесіңіз (сыртқылардан бастап) немесе бүкіл егінді бірден алып тастаңыз және шамдарды тастаңыз.

Жерге шамдарды отырғызу.

Жерге шамдарды отырғызу үшін бізге қажет:

- Пластикалық қорап, міндетті түрде түбінде суды ағызуға арналған тесіктері бар;

- Жер;

- Шамдардың өздері. Топыраққа пиязды отырғызған дұрыс, бірақ тамақ ретінде қарапайым пиязды да қолдануға болады.(Екеуін де отырғыздық).

Отырғызу үшін шамдарды таңдағаннан кейін біз оларды жуып, үстіңгі қабығынан тазалап, үстіңгі бөлігін кесіп тастадық (мысалы, 1 - 1,5 см) және оларды бір күн бойы жылы суға, жылы жерге қоямыз. Осыдан кейін пиязды отырғызуға болады. Отырғызу әдісі жиынтықтар үшін де, қарапайым пияз үшін де бірдей:

- қораптың түбіне 2-3 см дренажды құйыңыз;

- содан кейін қораптың жоғарғы жағына 3-4 см жетпейтін топырақ қабаты, топырақты тұндырылған сумен құйыңыз, жақсырақ жылы;

- шамдарды бір-біріне мықтап төмен түсіріңіз;

- шыңдары жерден сыртқа көрінуі үшін біз топырақпен жоғарыдан ұйықтаймыз;

- үстіне сәл көбірек құйып, оны жарық көп және жылу аз болатын терезеге қоюға болады (пияз үшін оңтайлы температура 12-18 С). Көк пияз өсірілетін үй-жайлардың қалыпты температурасы 12 - 15 ° C-тан 22 - 24 ° C-қа дейін болуы мүмкін. Алғашқы 7-10 күнде біз шамдары бар контейнерлерді көлеңкеде ұстаймыз, содан кейін оларды басқа жерге ауыстырамыз. терезе төсеніштері.

Шамдарды отырғызу үшін ең жақсы субстрат - гумустың, сазды топырақтың және жуылған өзен құмының қоспасы (1: 1,5). Сондай-ақ, дүкендерде сатылатын «Биогрунт» немесе «Роза» гүл қоспасын пайдалануға болады. (Біз био-праймер қолдандық).

Біз пиязды 2-3 күн сайын жылы сумен (30 - 35 С) үнемі суарып, шамдарды отырғызғаннан кейін 2-3 аптадан кейін өнім алдық. Қауырсындарды ортасына тигізбей шеңбер бойымен кесіп тастаған жөн, сонда қауырсындар өсе береді.

Пияздың өсуін бақылау. Жапырақтардың ұзындығын өлшеу.

Қорытынды: Зерттеу нәтижесі бойынша пияз суға қарағанда топырақта жақсы өсетіні анықталды. Оның ұзындығы 18 см (2 аптада) кеңірек жасыл жапырақтары болды. Наурыздың аяғында және сәуірдің бірінші жартысында күндізгі уақыт ұзағырақ болады, пияз белсенді өсу кезеңін бастайды, сондықтан ол әлдеқайда жылдам өсті.

Суару кезінде пияздың өсуін ынталандыру.

Біз пиязды құмда және топырақта өсіру тәжірибесін жалғастырдық, бірақ басқаша суардық.

Бірінші жағдайда табиғи ауыз емдік – асханалық хлоридті – сульфатты натрий «Липецкая» минералды суын қолдандық.Бұл судың құрамында тірі ағзаға пайдалы минералды тұздардың мөлшері жоғары болғандықтан, пияз тез өніп, көк пияз жапырақтары тезірек салмақ қосады. (әдеттегімен салыстырғанда).

Екінші тәжірибеде судың құрамында органо-минералды әмбебап тыңайтқыш болды. Шамның өсу үшін қажетті қоректік заттардың қоры бар деп саналады. Бірақ біздің тәжірибеміздің нәтижелеріне қарағанда, өсімдікке қол жетімді азот, фосфор және калий формалары бар арнайы тыңайтқышпен үстіңгі байыту пияздың ерте өнуіне және өнімділіктің жоғарылауына әкеледі, қауырсын бірінші жағдайға қарағанда ұзағырақ өседі.

Мақсаты тыңайтқыштардың пияз қауырсындарының өсуіне әсерін зерттеу болды.

Жұмыстың мақсатына қарай келесі міндеттер қойылды:

- ауылшаруашылық химиясы бойынша арнайы танымал әдебиеттерді оқу;

- тыңайтқыштардың классификациясын оқу;

- қауырсынның өсуіне минералды тыңайтқыштардың әсерін зерттеу;

Топырақта әдетте өсімдікке қажетті барлық қоректік заттар бар. Бірақ топырақтар бір-бірінен әртүрлі сипаттамалармен ерекшеленеді, көбінесе өсімдіктердің өсуін қанағаттандыру үшін жеке элементтер жеткіліксіз. Элементтердің жетіспеушілігі тыңайтқыштардың көмегімен толтырылады. Тыңайтқыштар минералды және органикалық болып бөлінеді.

Органикалық тыңайтқыштар: сиыр көңі, жылқы көңі, құс саңғырығы, шымтезек, компост және т.б.

Минералды тыңайтқыштар: жай және күрделі минералды тыңайтқыштар болып екіге бөлінеді. Қарапайым минералды тыңайтқыштар негізгі қоректік заттардың біреуін ғана қамтиды. Оларға азот, фосфор, калий тыңайтқыштары және микротыңайтқыштар (құрамында мыс, бор, марганец бар). Күрделі тыңайтқыштарда кем дегенде екі негізгі қоректік заттар бар.

Дегенмен, өсімдіктегі элементтің сол немесе басқа концентрациясы оның тіршілік процестерінің жүруіне қажеттілігін әлі анықтамайды. Тек сол элементтер шынымен қажет, оларсыз өсімдік қалыпты өсіп, дами алмайды.

Пиязды көпір әдісімен өсіргенде, қауырсын 4 см-ге жеткенде бірінші азықтандыруды жүргіздік.Толық минералды тыңайтқыш алынады (немесе 10 литр суға 30 грамм суперфосфат, 10 калий хлориді, 15 аммиак селитрасы қоспасы). )

Тыңайтқыш ретінде сіз несепнәрдің немесе нитроаммофосканың сулы ерітінділерін де пайдалана аласыз, бірақ өте аз концентрацияда - 1 литрге 1 г ғана: пиязды апта сайын бір жарым рет осы ерітіндімен тамақтандыру керек, әдеттегі суаруды осымен ауыстырыңыз. процедура. Тыңайтқыш әсіресе жасыл дақылдың бір бөлігін кесуді бастаған кезде пайдалы. Зауыт жаңа күшке ие болып, дистилляция жылдамдығын тез қалпына келтіреді. Ал үстіңгі байытусыз, пияз, тіпті жақсы топырақта, кесілгеннен кейін, қайтадан шығарылған қауырсын айтарлықтай жұқарады, оның жасыл түсі бозғылт болып, дәмі бұрынғы өткірлігін жоғалтады.

Суару кезінде пияздың өсуін бақылау.

Қорытынды: пиязды қауырсынға айналдыру үшін тек су мен ауадан сіңетін оттегі, сутегі және көміртегі ғана емес, сонымен қатар фосфор, калий, темір, бор, мыс, марганец, мырыш (минералды тыңайтқыштар) қажет екендігі дәлелденді. . Пиязды кәдімгі сумен, минералды және тыңайтқыштармен суарған кезде, біз топырақпен қораптардағы пияз қауырсынының биіктігі құм салынған жәшіктерге қарағанда сәл жоғары (5 см-ге) екенін байқадық.

Әр түрлі субстраттардағы бір қауырсыннан пияз өнімділігі.

Наурыз айында пияз шамдары әртүрлі субстраттармен толтырылған контейнерлерге отырғызылды, олар әдетте жасыл пиязды қауырсынға мәжбүрлеу үшін қолданылады: топырақ, құм, үгінділер бар құм.

Бұл субстраттарды сынау үшін біз зерттеу жүргіздік. Үш нұсқа қарастырылды. Әрбір нұсқада шамдарды отырғызуға арналған контейнерлердің саны бірдей болды. Суару аптасына кемінде 2 рет жүргізілді, әр топ үшін су шығыны бірдей болды.

Эксперимент ұзақтығы 28 күн болды. Контейнерлер ұқсас жағдайда болды. Тәжірибе аяқталғаннан кейін пияз қауырсынының өлшемдері жүргізіліп, өнім көлемін бағалаумен егін жиналды.(Эксперименттік мәліметтер кестеде берілген).

Шамдар 9 наурызда әртүрлі топырақ құрамы бар отырғызу жәшіктеріне отырғызылды:

№1 жәшік – ұзақ өңделмеген топырақ.

№2 жәшік - құмды топырақ.

No3 жәшік – гумин қышқылдары мен минералды тұздар қосылған топырақ.

№ 4 жәшік - ағаш үгіндісі қосылғап құм.

Барлық 4 қорап бірдей жарықпен үстелде болды.

Бірдей пияз өсіру жағдайында қораптардағы пияз қауырсынының биіктігі әртүрлі екенін байқадық. Бірінші қорапта ол басқаларға қарағанда төмен болды. Ал екіншісінде үшінші жәшікке қарағанда төмен. Пиязды күтіп-баптап, өсіп-өнуін бақылай отырып, No1 жәшікте суарудан кейін су бірден сіңбей, 2 күннен кейін қатты болып қалғанын байқадық. №2 жәшікте су тез сіңіп, топырақ бос және құрғақ болды.

№3 жәшікте, сондай-ақ №2 жәшіктегі су тез сіңіп кетті, бірақ келесі суаруға дейін ылғалды болды.

Ең тиімді субстрат құм мен үгінділердің тең пропорциядағы қоспасы болды. Бұл субстратта бір қауырсыннан пияздың өнімділігі қалғандарымен салыстырғанда жоғары болды.

Қорытынды:

Зерттеу нәтижесі бойынша №3 жәшікте (гумин қышқылдары мен минералды тұздар қосылған жер) пияз жақсы өсетіні анықталды.

Оның ұзындығы 12 см болатын шырынды жасыл жапырақтары көбірек болды. Дәмі бойынша ол ең тәтті болды;

№2 қорап - құмды жерде 10 см жақсы жасыл жапырақтар өсті;

Оның дәмі тәтті болды;

№1 қорап, жолдан алынған жер өте нашар дамыған: жапырақтары жасыл, қысқа, қисық, жіңішке жасыл жапырақтары 8 см биіктікте.Олар тәбетті көрінбейді;

Ең тиімді субстрат құм мен үгінділердің тең пропорциядағы қоспасы болды. (№4) Жасыл шырынды жапырақтары 13 см, бірақ дәмі жағынан ол №1 қораптағы үлгіден сәл төмен болды, ол соншалықты тәтті емес.

Мен алған нәтижелер топырақтың әртүрлі құрамы өсімдіктердің өсуі мен дамуына әсер ететінін нанымды түрде көрсетеді. Пияз өсіруде жоғары талаптар – топырақтың құрамы мен құнарлылығы. Құнарлылық маңызды, өйткені пияздың тамыр жүйесі өте әлсіз және жапырақтары етті және қалың болады.

Ғылыми-техникалық прогресс қоршаған ортаға, топыраққа, адам денсаулығына кері әсерін тигізуде. Сондай-ақ топыраққа күшті механикалық әсер етеді. Бұдан топырақтың құрамы мен оның жағдайы өсімдік организміне әсер етіп, оның өсуі мен жағдайын шектейтіні шығады.

Экологиялық жағдайды жақсартуды, өндіріске, көлік саласына қауіптілігі аз қалдықты технологияларды енгізуді қалаймын.

Өсімдіктер де біз сияқты тірі. Олар тамақтанады, дем алады, су ішеді. Мұндай жағдайларда олар ауырмайды, өшпейді, бірақ бізді қуантады. Оларға қарау жақсы, біз оларға таңданамыз.

Ұсыныстар

Жеке бау-бақша учаскесінде немесе мектептің оқу-тәжірибелік учаскесінде пияз өсіргенде, топырақта ылғалды ұстап тұруға, арамшөптермен күресуді жеңілдетуге және көкөніс дақылдарының өнімділігін арттыруға қабілетті әртүрлі органикалық компоненттері бар құнарландыру әдісін қолдануды ұсынамыз.

Қорытынды

Көкөністерді желдің, жаңбырдың, күннің әсерінен өсіргенде, жабылмаған топырақ бірте-бірте құнарлығын жоғалтады, құрылымы бұзылады, топырақ қыртысы пайда болады. Топырақты құнарландыру, яғни оны әртүрлі материалдармен жабу арқылы атмосфералық факторлардан қорғауға болады. Бұл агротехникалық әдіс жеке бақша мен үйде тәжірибе алаңын күту кезінде уақыт пен күш-жігерді үнемдеуге де көмектеседі. Өйткені, барлық құнарландыру материалдары арамшөптердің, әсіресе біржылдық өсімдіктердің өсуін басады.

Мәдени көкөніс дақылының ерекшеліктерін ескере отырып, ең тиімді органикалық қүнарландыру компоненттерін таңдау арқылы оның өнімділігін айтарлықтай арттыруға қол жеткізуге болады.

Әдебиеттер тізімі:

1. Белик В.Ф. «Сенің бақшаң. Кішкентай энциклопедия»,/ Белик В.Ф./- Мәскеу, 1998, 2-бет. 48.

2. Марков В.М., Көкөніс шаруашылығы, 2-бас. /Марков В.М./, Мәскеу., 1994 ж

3. Интернет-портал: «Үй бақшасы», «Әйелсіз БАҚ»

4. http://agronomu.com

Суреттерін қосу

Фото 1. 1 қайталанатын сюжеттің көрінісі Фото 2. Бақылау сюжеті бойынша жұмыс

Фото 3.4. Тәжірибе учаскелерінде мульчирование компоненттерін пайдалану

Фото 5.6. Садақ қаламының көлемін анықтау

бақылау және тәжірибе учаскелерінде.

Фото 7.8. Тәжірибе учаскелерінен пияз пияздарының диаметрін анықтау

Фото 9. Бақылау және тәжірибе учаскелерінен пияз дақылының массасын анықтау