1. Сұраныс серпімділігі және табыс

Дүкен бағасын 10% өсірді. Сатылым 15% қысқарды.
Сұрақ: Сұраныс серпімді ме? Кәсіпке баға саясаты бойынша кеңес беріңіз.

2. Жеткізу ақысы және дүкеннен алып кету

Онлайн тапсырыста тауар 3 900 тг + жеткізу 600 тг. Дүкеннен алып кетсеңіз — 4 300 тг, жеткізу жоқ.

Сұрақ: Жасырын шығындарды (уақыт, жолақы) ескере отырып, қай нұсқа тиімді? Қандай шығындар «ақшалай емес»?

3. Студентке арналған ноутбук

Екі модель: А – арзан, батареясы әлсіз; B – қымбат, батареясы мықты. Күніне 4 сағ сыртта қолданасыз.

Сұрақ: Иелену құнын есепке алып, қайсысы тиімді?

4. Екінші деңгейлі пәтер және жаңа құрылыс

Жаңа үй қымбат, бірақ жөндеу керек емес; ескі үй арзан, жөндеуге шығын бар. Сұрақ: Толық экономикалық құнды салыстырыңыз (құн, күтулер, қайта сату бағасы).

5. «Кэшбэк» карталар

Бір картада азық-түлікке 5% кэшбэк, басқасында жанармайға 7%. Сұрақ: Өз шығын құрылымыңызды ескеріп, шекті пайда негізінде картаны таңдаңыз.

6. Жұмысқа бару маршруты

Қысқа жол кептелісті, ұзын жол бос. Қысқа жол 30 мин, ұзын жол 35 мин, бірақ тұрақ ақысы 500 тг үнемделеді.

Сұрақ: Толық шығынды (ақша+уақыт) есептеп, таңдауды негіздеңіз.

7. Смартфонды несиеге алу және қолма-қол

Бағасы 300 000 тг. Несие: 12 ай, айына 30 000 тг, комиссия нөл, бірақ сақтандыру 12 000 тг.

Сұрақ: Нақты жылдық құнды (шамамен) бағалап, қай төлем тәсілі тиімді екенін айтыңыз.

8. Ортақ аула – «коммуналдық игілік»

Кондоминиумда аула тазалығы бәріне ортақ, бірақ кей көршілер төлемейді.

Сұрақ: Еркін жолаушы проблемасын түсіндіріңіз. Шешімнің 2 нұсқасын ұсыныңыз.

9. Үйдегі жөндеу және «істеп көру»

Шебер шақырту 30 000 тг, өзіңіз жасасаңыз құрал-жабдыққа 18 000 тг және 6 сағат уақыт кетеді.

Сұрақ: Уақыт құнын қоса есептеп, қай нұсқа тиімді? Қателесу тәуекелі қалай ескеріледі?

10. Азық-түлік дүкені – өз маркасы және бренд

Брендтік күріш 1 кг – 900 тг, дүкеннің өз бренді – 700 тг. Көбі өз брендін алады.

Сұрақ: Төмен сапалы/қалыпты тауар ұғымымен талдаңыз. Табыс өзгерісімен таңдау қалай ауысады?

11. Ұялы байланыс пен дерек пакеті

10 ГБ пакеті 2 500 тг, артық трафик 1 ГБ=600 тг. Ай соңында 3 ГБ артық қолдандыңыз.

Сұрақ: Шекті шығын ұғымын пайдаланып, келесі айға жоспар ұсыныңыз (пакет ауыстыру ма, артық төлеу ме?).

Ребус-карточкалар (эмодзи және әріп ойыны)

Әр карточканы қиып таратыңыз. Оқушы терминді табады және 1–2 сөйлеммен анықтама жазады.

1. ? + ? = ?

2. ? + ??? = ?

3. ? + ? (жалғыз өндіруші) = ?

4. ?? (альтернатива) + ⏳/? = ?

5. ? + ?️/? сырттан шығаруға келмейді = ?

6. ? + ☕ (қосымша төлем) = ?

7. ?➡️? (ақша массасы өсімі) + ?? = ?

8. ? (орташа) + ➕ (қосымша) шығындар = ? (екі түрлі ұғым)

9. ⚖️ (тепе-тең) + ? (нарық) = ?

10. ?↔️? (елдер арасындағы ағын) = ?

11. ? (кедергі) + ? (сауда) = ?

12. ? (бағдар) + ?/? (бағаға сезімталдық) = ?

13. ?‍? + ? (мемлекеттік) = ? (қысқаша экономикалық саясат түрі)

14. ? (орталық банк) + ? (мөлшерлеме) = ?

15. ? (сыртқы әсер) + ?️ (теріс) = ?

Міне ребус-карточкалардың жауаптары:

1. Инфляция

2. Ұсыныс

3. Монополия

4. Мүмкіндіктер құны

5. Қоғамдық игілік

6. Акциз (жанама салық)

7. Инфляция

8. Орташа шығын (AC) және Шекті шығын (MC)

9. Нарықтық тепе-теңдік

10. Төлем балансы

11. Сауда кедергілері (тариф/квота)

12. Сұраныс/ұсыныс серпімділігі (Ed/Es)

13. Фискалдық саясат

14. Монетарлық (ақша-кредит) саясат

15. Теріс экстерналия