Психологиялық қызметте жасанды интеллекті қолдану

«Көкпекті ауданының білім бөлімі»ММ

«І. Жансүгіров атындағы орта мектебі»

Психологиялық қызметте жасанды интеллекті қолдану

Педагог-психолог: Байжакупова Ш.М.

2024-2025жыл

Кіріспе

Қазіргі заманғы білім беру жүйесінде педагог-психологтардың рөлі үлкен. Оқушылардың эмоционалдық және психологиялық жағдайларын бақылау, қолдау көрсету және қажетті көмек ұсыну арқылы олар білім беру процесінің маңызды бөлігін құрайды.

Соңғы жылдары жасанды интеллект (ЖИ) технологияларының қарқынды дамуы педагог-психологтардың жұмысын жеңілдетіп, тиімділігін арттыруға мүмкіндік беруде. Бұл баяндамамда педагог-психолог жұмысында ЖИ қолданудың артықшылықтары, мүмкіндіктері және қиындықтары жайлы айтпақпын.

ЖИ дегеніміз не өзі?

Жасанды Интеллект (ЖИ)-бұл компьютерді адам сияқты ойлауға және әрекет етуге бағдарламалаудың кең ауқымын қамтитын сала.

ЖИ технологияларының мүмкіндіктері

ЖИ технологиялары педагог-психологтарға көптеген құралдар мен мүмкіндіктер ұсынады. Ең алдымен, ЖИ негізіндегі жүйелер оқушылардың эмоционалдық және психологиялық жағдайларын талдауда үлкен көмегін тигізеді. Бұл жүйелер оқушылардың көңіл-күйін, стресстік деңгейін және басқа да психологиялық көрсеткіштерін автоматты түрде анықтап, педагог-психологтарға нақты деректер ұсынады.

Мысалы: ЖИ негізіндегі жүйелер оқушылардың бет-әлпетіндегі өзгерістерді, дауыс тонусын және сөздерді талдап, олардың эмоционалдық жағдайын анықтай алады. Бұл педагог-психологтарға оқушылардың күйін нақты және жылдам бағалауға мүмкіндік береді. Сонымен қатар, ЖИ оқушылардың психологиялық тест нәтижелерін талдап, әрбір оқушы үшін дербес кеңестер бере алады.

ЖИ негізіндегі қолдау құралдары

ЖИ технологиялары педагог-психологтарға оқушыларға қажетті психологиялық қолдау көрсетуге де көмектеседі. ЖИ негізіндегі виртуалды ассистенттер оқушылармен диалог құра отырып, олардың сұрақтарына жауап береді, қолдау көрсетеді және қажетті кеңестер ұсынады. Бұл оқушыларға өзіндік көмектесуді дамытып, педагог-психологтардың жұмыс жүктемесін азайтуға мүмкіндік береді.

Сонымен қатар, ЖИ негізіндегі жүйелер оқушылардың психологиялық жағдайын ұзақ мерзімді бақылауға мүмкіндік береді. Бұл жүйелер уақыт өте келе оқушылардың күйін талдап, өзгерістерді анықтап, қажетті шараларды ұсыну үшін қолданады. Мысалы, егер оқушының стресстік деңгейі артқанын байқаған жүйе педагог-психологқа бұл туралы хабарлайды және қажетті қолдау көрсету шараларын ұсынады.

ЖИ технологияларын қолданудың артықшылықтары

ЖИ технологияларын қолданудың педагог-психологтар үшін бірнеше артықшылығы бар.

Біріншіден, Жекеленген терапия. ЖИ технологиялары нақты және дәл деректер ұсынады. Бұл педагог-психологтарға оқушылардың психологиялық жағдайын нақты бағалауға және әр оқушыға дербес қолдау көрсетуге , әрбір оқушының жеке қажеттіліктерін ескере отырып, дербес оқу және қолдау бағдарламаларын құраып, жекеленген терапиялық тәсілдер ұсына алады және оқушылардың өзін-өзі дамытуына және психологиялық денсаулығын нығайтуына көмектеседі. Қысқаша айтқанда нақты тиісті шараларды қолдануға мүмкіндік береді.

Екіншіден, Қолжетімділік ЖИ негізделген қызметтердің арқасында психологиялық көмекке қолжетімділік жоғарылайды.

Үшіншіден,Тиімділік

ЖИ адам ресурстарын тиімді пайдалануға мүмкіндік береді. Бұл технологиялар психологтың уақытын үнемдеп, қолын босатады. Басқа жұмыстарымен айналысуға мүмкндік алады, көптеген процестерді автоматтандыру арқылы педагог-психологтардың жұмысын жеңілдетеді. Бұл оларға көбірек уақытты оқушылармен тікелей жұмыс істеуге арнауға мүмкіндік береді.

Төртіншіден, Қауіпсіздік

ЖИ негізделген қызметтер жеке құпиялылықты сақтауды қамтамасыз ете алады.

ЖИ психологиялық қызметте қолдану мысалдары:

Диагностика

ЖИ сұрақнамаларды автоматтандыруға, симптомдарды немесе деректерді талдауға және дәл жорамалдар жасауға көмектеседі. Ал психолог ЖИ ұсыған нәтижелердің негізінде пациентпен әңгімелесіп, оның күйін тереңірек талдайды, диагноз қояды және емдеу жоспарын жасайды.

Терапия

ЖИ терапевтік бағдарламаларды жекелендіруге, сонымен қатар эмоционалды жағдайды бағалауға көмектеседі. ЖИ жекелендірілген ұсыныстар мен қолдау арқылы мотивацияны арттырып, жеке даму курстары мен тренингтерге қол жеткізуге болады. Әр түрлі тесттер арқылы жеке тұлғаның қабілеттерін және әлсіз жақтарын анықтауға көмектеседі.

Кеңес беру

Психолог ЖИ жеке тұлғаға қатысты ұсынған ақпараттарды талдайды және кеңес береді. Мысалы: Өзін-өзі басқаруға қатысты.

ЖИ қолданудағы этикалық мәселелер

Құпиялылық. ЖИ жеке деректерді жинап, қорғап, құпиялылығын сақтау өте маңызды.

Адамардың қатынасы. ЖИ тәуелділік туындуы мүмкін адамдар арасындағы байланысты әлсіретуі мүмкін.

Жауапкершілік. ЖИ қателіктер жіберуі мүмкін, егер жіберген жағдайда кім жауап береді? Сол үшінқателіктерді анықтау және оларға жауап беру шінжүйелер қолданылуы керек.

ЖИ технологияларын қолданудағы қиындықтар

Алайда, ЖИ технологияларын қолдануда белгілі бір қиындықтар да бар. Біріншіден, бұл технологиялық кедергілер. ЖИ жүйелерін енгізу және қолдану үшін қажетті инфрақұрылым және техникалық қолдау қажет. Көптеген білім беру мекемелері мұндай мүмкіндіктерге ие болмауы мүмкін.

Екіншіден, ЖИ жүйелерінің қолданылуы жеке деректердің құпиялылығын қамтамасыз ету мәселесін тудырады. Оқушылардың психологиялық жағдайы туралы деректер өте құпия және олардың дұрыс қорғалуы қажет. Бұл мәселені шешу үшін тиісті заңнамалық және техникалық шаралар қабылдау қажет.

Үшіншіден, педагог-психологтардың ЖИ технологияларын қолдану дайындығы да маңызды. Бұл технологияларды тиімді қолдану үшін педагог-психологтар арнайы дайындықтан өтуі және қажетті дағдыларды меңгеруі қажет.

ЖИ психологиялық қызметте тиімді пайдалану жолдары:

ЖИ адамдардың бақылауында болуы керек.

ЖИ қолданылуына этикалық бағдарламалар әзірленуі керек.

ЖИ әлеуметтік әне этикалық аспектілері бойынша қоғаммен байланыста болу маңызды.

Қорытынды

Қорытынды:

Жасанды интеллект технологиялары педагог-психологтардың жұмысын жеңілдетіп, олардың тиімділігін арттыруға үлкен мүмкіндік береді. ЖИ жүйелері оқушылардың психологиялық жағдайын нақты бағалап, дербес қолдау көрсетуді қамтамасыз етеді. Дегенмен, бұл технологияларды енгізу және қолдану барысында белгілі бір қиындықтарды да ескеру қажет. Педагог-психологтар ЖИ технологияларын тиімді пайдалану арқылы оқушылардың психологиялық денсаулығын нығайтуға және білім беру процесінің сапасын арттыруға үлес қоса алады.