Қамыр түрлері

Қамыр – әр түрлі ұннан, сұйықтықтан (су, сүт), тұз және басқа қоспалармен иленіп дайындалатын өнім. Қамырды дайындау тәсіліне, құрамына және қолдану мақсатына байланысты бірнеше түрге бөледі:

1. Ашытқылы қамыр (ашытпа қосылған):

• Ашытқы (құрғақ немесе тірі) қосылып иленеді;

• Көтерілу үшін белгілі бір уақытқа қалдырылады;

• Нан, бауырсақ, бәліш, пицца және т.б. пісіруге қолданылады.

2. Ашытқысыз қамыр:

• Ашытқы қолданылмайды;

• Қаттылығы мен жұмсақтығына қарай тұщы, қатты немесе жұмсақ қамыр болады;

• Мысалы: вермишель, кеспе, самса, шелпек және т.б.

3. Қабатты қамыр:

• Маргарин немесе маймен бірнеше қабаттап иленеді;

• Круассан, самса, слоеный бәліштерге арналған.

4. Құйылатын қамыр:

• Сұйық болады;

• Құймақ, блин, оладьи, кекс және т.б. үшін.

Ашытқы қосылған қамырдан нан пісіру

Ашытқымен дайындалатын нан – жұмсақ, көлемді, дәмді болады. Төменде негізгі технология көрсетілген.

Құрамы (1 нан үшін):

• Ұн – 500 г

• Су немесе сүт – 300 мл (жылы, шамамен 35-38°C)

• Қант – 1 ас қасық

• Тұз – 1 шай қасық

• Ашытқы – 1 ас қасық (тірі) немесе 7 г (құрғақ)

• Өсімдік майы – 2 ас қасық (қосымша)

Нан пісіру технологиялық нұсқау картасы

Нан пісіру кезіндегі қауіпсіздік ережелері

1. Пешпен жұмыс істеу алдында оның жарамдылығын тексеріңіз;

2. Пешке қамырды саларда арнайы қолғап немесе ұстатқыш пайдаланыңыз;

3. Ыстық науа, табаға жалаңаш қолмен тимеңіз;

4. Қамыр илеу кезінде ұнның бетке, көзге түспеуін қадағалаңыз;

5. Электр сымдарын, розеткаларды су тигізбеуге тырысыңыз;

6. Жұмыс орнын таза ұстаңыз, ұн мен май төгілсе, бірден сүртіңіз;

7. Ас үй құралдарын қолданғанда мұқият болыңыз: пышақ, шанышқы, миксер т.б.

Нан өнімдерін сақтау уақыты

Нанның сақтау мерзімі – оның түріне, құрамына, дайындалу технологиясына және сақтау жағдайларына байланысты:

⏳ Ескерту: ашытқысыз, құрамында сүт, жұмыртқа, май көп болса – сақтау мерзімі қысқарады.

✅ Нан сақтау талаптары

1. Сақтау орны:

• Құрғақ, желдетілетін, таза болуы керек;

• Күн сәулесі тікелей түспеуі керек;

• Жәндіктерден, шаңнан қорғалған болу қажет.

2. Температура мен ылғалдылық:

• Ылғалдылық жоғары болса — көгеріп кетеді;

• Температура төмен болса — тез черствееет (қатады).

3. Қаптамалау:

• Қағаз пакетте – жақсы ауа айналымын қамтамасыз етеді;

• Целлофан/полиэтилен – ылғалды сақтайды, бірақ көгеруге бейім;

• Арнайы нанға арналған қораптар – ең тиімді нұсқа.

4. Сақтау ыдыстары:

• Ағаш, металл немесе пластик нан салғыштар;

• Ішін үнемі тазалап, желдетіп отыру қажет;

• Бірнеше нан түрін бірге сақтауға болмайды (дәмі, иісі араласады).

Сақтау кезінде ескерілетін қауіптер:

? Нанды мұздату және қайта жылыту

• Нанды ұзақ сақтау үшін мұздатуға болады (–18°C дейін);

• Қаптамалап мұздату керек;

• Қайта қолданарда бөлме температурасында еріту немесе аздап пешке жылыту ұсынылады;

• Бір рет ерітілген нанды қайта мұздатуға болмайды!

✅ Тест сұрақтары (10 сұрақ)

1. Нанды сақтау үшін ең тиімді температура қандай?
A) -5°C
B) +5°C
C) +20–25°C
D) +35°C

2. Нанды не себептен целлофан қапта ұзақ сақтауға болмайды?
A) Құрғайды
B) Иісі кетеді
C) Көгереді
D) Қатаяды

3. Ржан нанының сақтау мерзімі қанша уақыт?
A) 12 сағат
B) 24–36 сағат
C) 48–72 сағат
D) 5 күн

4. Нан сақталатын ыдыс қандай болуы керек?
A) Ауа өткізбейтін және ылғалды
B) Таза, құрғақ, желдетілетін
C) Металл және герметикалық
D) Әйнек

5. Нан неге черствееет (қатады)?
A) Ылғал көп болғаннан
B) Температура төмен болғаннан
C) Пеште ұзақ пісіргеннен
D) Ашытқы дұрыс қосылмағаннан

6. Нанның көгеруіне не себеп болады?
A) Құрғақ орта
B) Жоғары ылғалдылық
C) Төмен температура
D) Ұнның аздығы

7. Мұздатылған нанды сақтау мерзімі қанша?
A) 1 апта
B) 10 күн
C) 1–3 ай
D) 6 ай

8. Ашытқы қосылған нанды сақтау уақыты қандай?
A) 3 күн
B) 1–2 күн
C) 5 күн
D) 7 күн

9. Нан сақтайтын қорапты неше рет тазалау қажет?
A) Айына бір рет
B) Қажет емес
C) Аптасына кемінде 1 рет
D) Тек нан көгерген кезде

10. Нан мен басқа тамақты бір ыдыста сақтау неге болмайды?
A) Түсі өзгереді
B) Дәмі араласады
C) Құрғап кетеді
D) Көлемі азаяды

✅ жауабы (10 сұрақ)

1. Нанды сақтау үшін ең тиімді температура қандай?
➡️ Жауап: C) +20–25°C

2. Нанды не себептен целлофан қапта ұзақ сақтауға болмайды?
➡️ Жауап: C) Көгереді

3. Ржан нанының сақтау мерзімі қанша уақыт?
➡️ Жауап: C) 48–72 сағат

4. Нан сақталатын ыдыс қандай болуы керек?
➡️ Жауап: B) Таза, құрғақ, желдетілетін

5. Нан неге черствееет (қатады)?
➡️ Жауап: B) Температура төмен болғаннан

6. Нанның көгеруіне не себеп болады?
➡️ Жауап: B) Жоғары ылғалдылық

7. Мұздатылған нанды сақтау мерзімі қанша?
➡️ Жауап: C) 1–3 ай

8. Ашытқы қосылған нанды сақтау уақыты қандай?
➡️ Жауап: B) 1–2 күн

9. Нан сақтайтын қорапты неше рет тазалау қажет?
Жауап: C) Аптасына кемінде 1 рет

10. Нан мен басқа тамақты бір ыдыста сақтау неге болмайды?
Жауап: B) Дәмі араласады