Сабақтың тақырыбы: Қарахан мемлекеті
| Мұғалімнің аты-жөні:Амангелдіұлы АКүні: 16.11.17 |
СЫНЫП: 7
| Қатысқан оқушылар саны:
| Қатыспаған оқушылар саны: 0 |
| Сабақ негізделген оқу мақсаттары | 6.3.1.3 – X ғ. – XIII ғ. басындағы мемлекеттердің даму ерекшеліктерін түсіндіріп, олардың ұқсастықтары мен айырмашылықтарын анықтау;6.2.1.2 – ислам дінінің қоғамдық өмірге ықпалын анықтау; |
Сабақ нәтижесі:
| Оқушылардың барлығы мынаны орындай алады: Қарахан мемлекетінде ислам дінінің мемлекеттік дін болғанын біледі. Қарахан мемлекетінің қоғамына ислам дінінің тигізген өзгерістерін атайды. Оқушылардың көбісі мынаны орындай алады: Топтық жұмысты брлесе орындайды.Өз бетінше жұмыс жасайды. Сұраққа жауап береді. Қосымша үлестірме ресурстармен жұмыс жасайды. Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады: Оқулықтан тыс берілген қосымша тапсырмалады орындайды, тақырып бойынша қосымша мәліметтер мен дәлелдер келтіре алады. |
| Бағалау критерийі | Ислам дінінің түрік қоғамына тигізген әсерін талдайды
|
| Тілдік құзіреттілік | Қарахан мемлекеті
|
| Ресурстар | Оқулық, суреттер, топқа бөлуге арналған кеспе қағаздар және әртүрлі заттар, топтық тапсырмалар, кері байланыс, стикер. |
| Әдіс-тәсілдер | Сұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнекілік. Рефлексия. |
| Пәнаралық байланыс | Музыка, қазақ тілі. |
| Алдыңғы оқу | X ғ. – XIII ғ. басындағы Қазақстан территориясындағы саяси үдерістер |
| Сабақтың жоспары |
| Жоспарланғануақыт | Сабақ барысы : | Бағалау түрлері |
| Басталуы5 минут | Бағалау парақшасымен таныстыруТоптарға бөлу. Себетпен конфет әкелу. Оқушыларға себеттен конфет алуларын сұраймын.Конфеттің түрлеріне қарай 3 топқа бөлініп отырады.
1-топ «Сары кәмпиттер»2-топ «Көк кәмпиттер»3-топ «Қызыл кәмпиттер»Психологиялық ахуал қалыптастыру: «Қызыл гүлім-ай» би
|
Тапсырманы орындаған әр балаға конфеттер беріп отырамын. |
Жаңа білім10 минут
| Білу және түсінуБерілген мәтіндерді балалар оқып алады.Зерттеу сұрағы: Неліктен Қарахан мемлекеті ислам дінін мемлекеттік дін деп жариялады?«Сақина салмақ ойыны»Балалар біз бүгін сақина салмақ ойынын ойнаймыз. Бұл ойынның бүгіінгі ерекшелігі кімнің қолында сақина қалса менің сұрағыма жауап береді?
|
Оқулық,мәтіндер. |
Ортасы 10 минут
| ҚолдануҚарахан мемлекеті – Қазақ мемлекетінің бастауы бұлағы болып табылады.Дамыған феодалдық мемлекет.Ерте ортағасырлық мемлекеттер атты кестені толтырып отырыңдар.Х ғасырдың ортасында 942 – 1212 жылы Жетісу мен Шығыс Түркістанның бір бөлігінде Қарахан мемлекеті құрылды.Бұл мемлекеттің аты Қарахан әулетіне байланысты аталған.Мемлекеттің негізін қалаған Сатұқ Боғрахан (915 - 955 ж.)Ислам дінін қабылдап қарахандықтар, саманилерден қолдау тауып, өзінің туысы Оғұлшақты жеңіп, Тараз бен Қашғарды бағындырды.942 жылы Баласағұнды басып алып, өзін жоғары қаған деп жариялады.Сөйтіп Қарлұқ қағанатының ыдырап, оның орнына бір орталықтанған Қарахан мемлекеті құрылды.Салыстыру: Орталықтанған, тұтас мемлекетімен бытыраңқы мемлекетті.Мемлекеттің құрылуындағы басты рөлді атқарған қарлұқ тайпасы.Тағы қандай түркі тілдес тайпалар құрамына кірді?Жікіл. Яғма. Оғыз. Қайлы. Үйсін.Хандардың Арслан хан, Боғра ханАтаулары жікіл тайпасының тотемі – арыстан.Яғма тайпасының тотемі бура болған.Тотем – адамдардың шығу тегін, жануарлармен өсімдіктермен немесе табиғат құбылысына байланысты атау.Жоғарғы билік ханның қолында болды, билік мұрагерлік жолмен берілді.Ханның ұрпақтары – тегіндер, ілік хандар, бектер нөкерлер.Жер иеленудің бір түрі – иқта – феодалға берілетін жер үлесі. Иктадар иесі.Вақұф – мешіттердің жер иелігі.Шаруаларға үлеске жер бөлініп беріледі. Музари немесе Барзигар жерден алынатын салық.Коммендация – феодалға төленетін салық шаруаларды қорғаған үшін.955 ж. Сатұқ Боғра хан өлгеннен соң мемлекетте бытыраңқылық басталды.960 ж. Мұса ислам дінін мемлекет дін ретінде жариялады.Али Арслан және Хасан Боғра ұрпақтарының арасында билік алма - кезек ауысып отырды. Шығыс – Хасан Боғра. Батыс – Али Арслан.ХІІ ғ. 30 жыл қарақытайлар Шығыс Жетісуға басып кірді.Батыс – Хорезм ханы Мұхамед 1212 ж. Шығыс – Күшілік найман ханы басып алды.3 ғасырға жуық өмір сүрген Қарахан мемлекеті құлады.Ислам дінінің мемлекеттік дін ретінде жариялануы сәулет өнеріне өзгерістер әкелді.Картамен жұмыс. Қарахан мемлекетінің жер аумағын көрсет.Айша бибі, Қарахан, Бабаджа - хатун кесенелері қай жерде орналасқанын көрсет.Реферат. Айша бибі кесенесі.Ханның әйелі – Ханша, бидің – бәйбіше, Бибі – пайғамбар әулетінің әйелдері. Хатун – лауазым, Бап – діни дәреже, Аджа – әже шамасындағы кісі. Түсіндіріп кету.РАФТ – ой толғаныс.Оқушылар: ойланып, жазып, оқып беріндер.Роль – Қарахандықтардан.Аудитория – 7 сынып оқушыларына.Форма – хат.Тақырыбы – алғыс хат.Талдау«Ыстық орындық» орындық әдісі(Бір оқушы алдыңғы жақта, орындықтар оны айнала қоршай орналастырылады.Жаттығудың сипаттамасы:
Бір оқушы алға шығып өз пікірін айтып және тақырып бойынша сұрақтарға жауап береді. Сұрақты анағұрлым мазмұнды қылу үшін, оқушылар белгілі бір пікір бойынша бірлесіп алға шығып сөйлей алады. | Оқулық,қабырғаға ілінген ватмандар, түрлі-түсті маркерлер«Ыстық орындық» орындық әдісі, сұрақтар, орындық. |
| Сергіту сәті2 минут | «Қыдырып қайтайық!» би билеу
| Оқушылар би билеп сергіп қалады. |
| Аяқталуы Сабақты бекіту10 минут | СинтезТест (ия, жоқ)1. Қарахан мемлекетінің құрылуында басты рөл түргеш тайпасы атқарды ма?2. Вақфтық жерлер дінбасылар үлесінде болды ма?3. Хорезм шахы Қарахан мемлекетінің құлауына әсер етті ме?4. Айша бибі кесенесі Тараз қаласында орналасқан ба?5. Қарахан мемлекеті 5 ғасыр бойы өмір сүрді ме?6. Қарахан мемлекеті Алтайда орналасты ма?7. Күшілік хан Қарахан мемлекетінің негізін қалады ма?8. Яғма тайпасының тотемі бура ма?9. Иқтаның иесі шаруа ма?10. Ислам діні 960 жылы мемлекеттік дін ретінде жарияланды ма? |
Графикалық органайзер: «Балық қаңқасы» диаграммасы
|
Бағалау
5 минут
Кері байланыс3 минут | | Кері байланыс кемесі |
| Қосымша ақпарат |
| Саралау – Сіз қосымшакөмек көрсетуді қалайжоспарлайсыз? Сізқабілеті жоғарыоқушыларға тапсырманыкүрделендіруді қалайжоспарлайсыз? | Бағалау - Оқушылардыңүйренгенін тексерудіқалай жоспарлайсыз? | Пəнаралық байланысҚауіпсіздік жəне еңбектіқорғау ережелеріАКТ-мен байланысҚұндылықтардағыбайланыс |
РефлексияСабақ / оқумақсаттарышынайы ма?Бүгін оқушыларне білді?Сыныптағы ахуалқандай болды?
|
Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз.Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына сəйкескелетін сұрақтарға жауап беріңіз. |
| Қорытынды бағамдауҚандай екі нəрсе табысты болды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?1:2:Қандай екі нəрсе сабақты жақсарта алды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?1:2:Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген оқушылар туралы менің келесі сабағымдыжетілдіруге көмектесетін не білдім? |
ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандартымен жасалған
22 Желтоқсан 2017
643
0 рет жүктелген
770 ₸ - Сатып алу 
