Сөйлеу әрекетінің

түрлері

Тыңдалым және айтылым. Жазылым

Оқу мақсаты

3.1.2.1 Мәтіннің тақырыбы мен берілген суреттер/фото/диаграмма бойынша мәтіннің мазмұнын болжау

3.1.4.1 Тірек сөздер мен жоспарды пайдалана отырып, берілген тақырып бойынша әңгіме құрау

Бағалау критерийі

Білім алушы

• Суреттердің негізінде мәтіннің мазмұнын болжайды

• Тірек сөздер мен жоспарға сүйеніп, берілген тақырыпқа әңгіме құрайды

Ойлау дағдыларының деңгейі

Қолдану

Орындау уақыты

20 минут

1. тапсырма

Суретке мұқият қара. Суреттегі оқиғаға дейін не болды деп ойлайсың? Осыдан кейін не болуы мүмкін?

Араша

2. тапсырма

Берілген тірек сөздерді мұқият тыңда. Тірек сөздер мен суретті пайдаланып, жоспар бойынша «Араша» тақырыбына әңгіме құрап айт және жаз

Тірек сөздер: балапанның даусы, балапанды аяу, ұяға салу, құстардың ризашылығы, өз ісіне риза болу.

Жоспар:

1. Балапан мен тарғыл мысық

2. Баланың көмегі

3. Құстардың ризашылығы

Бағалау критерийі

Тапсырма

№

Дескриптор

Білім алушы

Балл

Суреттердің негізінде мәтіннің мазмұнын болжайды

1

суреттің мазмұнына сәйкес болжам

жасайды;

1

болжамды негіздейді;

1

Тірек сөздер мен жоспарға сүйеніп, берілген тақырыпқа әңгіме құрайды

2

тақырып пен жоспарға сәйкес әңгіме

құрайды;

1

мәтіннің құрылымдық бөліктерін сақтайды;

1

ойын жүйелі, еркін жеткізеді;

1

тірек сөздерді орынды қолданады;

сөйлемнің құрылымын сақтайды;

1

сөйлеу барысында тілдік нормаларды

сақтайды.

1

Барлығы

8

Бағалау критерийі

Тапсырма

№

Оқу жетістіктерінің деңгейі

Төмен

Орта

Жоғары

Суреттердің негізінде мәтіннің мазмұнын болжайды

1

Сурет бойынша мәтіннің мазмұнын болжауда және оны негіздеуде қиналады.

Сурет бойынша мәтіннің мазмұнын болжайды, өз болжамын негіздеуде қателеседі.

Сурет бойынша мәтіннің мазмұнын болжайды және негіздейді.

Тірек сөздер мен жоспарға сүйеніп, берілген тақырыпқа әңгіме құрайды

2

Берілген тақырып бойынша әңгіме құрауда қиналады.

Тақырыпқа сәйкес әңгіме құрайды, мәтіннің құрылымдық бөліктерін / сөйлемнің құрылымын сақтауда қателіктер жібереді.

Берілген тақырыпқа сәйкес жүйелі әңгіме құрайды.

Сөйлеу әрекетінің

түрлері

Оқылым

Жазылым

Оқу мақсаты

3.2.1.1 Тірек сөздер/көмекші сөздер арқылы мәтін түрлерін (әңгімелеу, сипаттау, пайымдау) және оның құрылымдық бөліктерін анықтау

3.2.3.1 Мәтін мазмұны бойынша пікір білдіруге бағытталған сұрақтар құрастыру және жауап беру

3.3.1.1 Жоспар/сызбаны қолдана отырып, тірек сөздер арқылы әңгімелеу мәтінін, салыстыра сипаттау мәтінін; көмекші сөздер арқылы пайымдау мәтінін құрастырып жазу

Бағалау критерийі

Білім алушы

• Мәтіннің түрлерін ажыратады

• Мәтін бойынша пікір білдіруге арналған сұрақтарға жауап береді

• Көмекші сөздер арқылы пайымдау мәтінін құрастырады

Бағалау критерийі

Тапсырма

№

Дескриптор

Балл

Білім алушы

Мәтіннің түрлерін ажыратады

Мәтін бойынша пікір білдіруге арналған сұрақтарға жауап береді

1

мәтіннің мазмұны бойынша сұраққа

жауап береді;

1

мәтіннің мазмұнына қатысты пікірін

білдіреді және негіздейді;

1

мәтіннің түрін анықтайды;

1

Көмекші сөздер арқылы пайымдау мәтінін жазады

2

мәтіннің негізгі ойына сәйкес қорытынды

жасай отырып, пайымдау мәтінін жазады;

1

көмекші сөздерді орынды қолданады;

сөйлемдердің мағыналық байланысын

сақтайды;

1

сөздер мен сөйлемдерді қатесіз жазады;

1

сөйлем құрылымын сақтап жазады.

1

Барлығы

8

Бағалау критерийі

Тапсыр ма

№

Оқу жетістіктерінің деңгейі

Төмен

Орта

Жоғары

Мәтіннің түрлерін ажыратады

Мәтін бойынша пікір білдіруге арналған сұрақтарға жауап береді

1

Мәтіннің түрін анықтауда, мәтіннің мазмұнына қатысты пікірін айтуда қиналады.

Мәтіннің түрін анықтауда/ мәтіннің мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беруде қателеседі.

Мәтіннің түрін дұрыс анықтайды және мәтіннің мазмұнына қатысты дәлелді пікір айтады.

Көмекші сөздер арқылы пайымдау мәтінін жазады

2

Мәтіннің мазмұнына сүйеніп, пайымдау мәтінін жазуда қиналады.

Мәтіннің негізгі ойына сәйкес қорытынды жасауда/ сөйлемдердің мағыналық байланысын/ сөйлемнің құрылымын сақтауда қателіктер жібереді.

Көмекші сөздерге сүйеніп, оқыған мәтін бойынша пайымдау мәтінін жазады.

№

Ортақ тақырып

Сөйлеу әрекетінің түрлері

Оқу мақсаты

Тапсырманың сипаттамасы

Тапсырма саны

Жалпы балл

1

Тірі табиғат Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен

Тыңдалым және айтылым

3.1.1.1 Тыңдаған материал бойынша тірек сөздерді белгілеу, ашық және жабық сұрақтарға жауап беру

3.1.3.1 Түрлі жағдаяттағы (қоғамдық ортада) қатысымдық әрекеттерде өз сөзін жүйелі түрде жоспарлап, тілдік нормаларды сақтап сөйлесу

Білім алушы ашық түрдегі қысқа және толық жауаптарды қажет ететін тапсырманы орындайды.

1

6

2

Оқылым

3.2.1.1 Тірек сөздер/көмекші сөздер арқылы мәтін түрлерін (әңгімелеу, сипаттау, пайымдау) және оның құрылымдық бөліктерін анықтау

3.2.3.1 Мәтін мазмұны бойынша пікір білдіруге бағытталған сұрақтар құрастыру және жауап беру

3.2.4.1 Өз бетінше мәтіннің тақырыбын және мұғалімнің көмегімен негізгі ойды анықтау

Білім алушы ашық түрдегі қысқа жауапты қажет ететін тапсырманы орындайды.

1

5

3

Жазылым

3.3.7.1 Қаратпа, қыстырма сөздерді ажырату және тыныс белгілерін дұрыс қою

Білім алушы ашық түрдегі қысқа жауапты қажет ететін тапсырманы орындайды.

1

5

Барлығы

3

16

Тапсы рма №

Жауап

Ба лл

Қосымша ақпарат

1

Күшіктің төсі ақ болғандықтан

1

Тауықтарды қуалағанына/ Есік алдындағы тауықтарды қуып, маза бермегені үшін күледі/

1

Сұрақтың мазмұнына сәйкес баламалы, қысқа немесе толық жауаптар қабылданады.

Cебебі, ол күшігін өте жақсы көреді/Ол күшігін басқа балаларға таныстырғысы келген болар/...

1

Білім алушының ықтимал жауабы:

• Сенің сүйікті жануарың бар ма?/ Сенің сүйікті жануарың қандай?

• Менің сүйікті жануарым...

• Сен оған қандай ат қойдың?/Оны қалай атағың келеді?

• Оның аты- ...

• Оның сыртқы сипаты қандай?

• Оның түсі ...

• Оның қандай әдеттері бар?

- Ол ...

• Сен онымен бірге уақытыңды қалай өткізесің? Біз ...

1

Тақырыпқа сәйкес диалог құрастырады.

1

Сұхбаттасына сұрақ қояды және сұраққа сәйкес жауап береді.

1

Сөйлеу барысында

тілдік нормаларды сақтайды.

Барлығы

6

Сөйлеу әрекетінің түрлері

Тыңдалым және айтылым

Оқу мақсаты

3.1.5.1 Аудио-бейнежазба мазмұны бойынша айтылған өзгенің пікіріне (келісу/келіспеу себебін ) өз көзқарасын білдіру

3.1.6.1 Интонацияны, вербалды емес тілдік құралдарды (қимыл, ым-ишара), қаратпа сөздерді қолдана отырып, тақырыпқа тыңдарманның назарын аударту

Бағалау критерийі

Білім алушы:

• Өзгенің пікіріне қатысты көзқарасын білдіреді

• Тыңдарманның назарын аудару үшін қаратпа сөздерді қолданады

Ойлау дағдыларының деңгейі

Қолдану

Жоғары деңгей дағдылары

Орындау уақыты

20 минут

1. тапсырма

Мәтінді мұқият тыңда. Сұрақтарға жауап бер.

Бірде белгілі ғұлама Альберт Эйнштейн «Қолыңызды бір минут ыстық оттың үстінде ұстап тұрсаңыз, бұл минут сізге бір сағаттай болып көрінеді, ал сүйікті ісіңізбен айналысуға өткізген бір сағатыңыз бір минуттай болып өте шығады» деген екен.

Біздің өміріміздегі ең қымбат нәрсе – ол алтын уақытымыз. Ол ешқашан қайта айналып келмейді. Сондықтан да адамдар өз уақытын үнемдей білуі керек. Өзгелердің де уақытын бағалауы қажет. Уақытты босқа өткізбеу үшін күн тәртібін жоспарлап үйрену қажет. Осы қасиетті бойыңа жас кезіңнен қалыптастыру керек. Әрбір минутыңды үнемдеп, пайдалы жұмсауға дағдылан. Сонда ғана табысқа қол жеткізіп, өз қабілетіңді, күшіңді толық жұмсай аласың.

• Мәтін не туралы?

А) уақыттың құны туралы В) уақыттың қадірі туралы

3. уақыттың бөлігі туралы

4. уақыттың пайдасы туралы

• «Алтын уақыт» деп неліктен айтады?

• Мәтіндегі уақытқа қатысты айтылған пікірлердің қайсысымен келісесің? Неліктен?

2. тапсырма

Уақытты тиімді пайдалану үшін не істеу керек? Тыңдарманның назарын аудару үшін дауыс ырғағын, қаратпа сөздерді қолдана отырып, өз ойыңмен бөліс.

Бағалау критерийі

Тапсыр ма №

Оқу жетістіктерінің деңгейі

Төмен

Орта

Жоғары

Өзгенің пікіріне қатысты көзқарасын білдіреді

1

Мәтінде айтылған пікірге қатысты ойын айтуда және негіздеуде қиналады.

Мәтінде айтылған пікірге қатысты ойын айтады, өз көзқарасын негіздеуде қателеседі.

Мәтінде айтылған пікірге қатысты ойын айтады және негіздейді.

Тыңдарманның назарын аудару үшін қаратпа сөздерді қолданады

2

Тақырыпқа сәйкес ой бөлісуде және сөйлеу барысында қаратпа сөздерді қолдануда қиналады.

Тақырыпқа сәйкес ойын айтады, қаратпа сөздерді қолдануда/ сөйлем құрылымын/тілдік нормаларды сақтауда қателіктер жібереді.

Тақырыпқа сәйкес ой бөліседі және сөйлеу барысында тілдік нормаларды сақтайды.

Сөйлеу әрекетінің түрлері

Оқылым Жазылым

Оқу мақсаты

3.2.6.1 Мұғалімнің көмегімен ұқсас тақырыпта берілген мәтін түрлерін/ стилін (көркем мәтін, ғылыми- танымдық мәтін /жанрын салыстырып, ұқсастықтары мен айырмашылықтарын табу

3.4.2.1 Негізгі түбірге жұрнақтар жалғау арқылы туынды сөз жасау, түбірлес сөздердің мағынасын ажырату

3.4.2.7 Сөйлемнің тұрлаулы (бастауыш, баяндауыш) және тұрлаусыз мүшелерін ажырату

Бағалау критерийі

Білім алушы

• Ұқсас тақырыпта берілген мәтіндерді түрі/стилі/жанры бойынша салыстырады

• Негізгі түбірден туынды сөздер жасайды

• Сөйлемнің тұрлаулы мүшелерін анықтайды

Ойлау дағдыларының деңгейі

Қолдану

Орындау уақыты

20минут

1. тапсырма

Мәтіндерді оқы. Мәтіндер қай стильде жазылған? Сәйкестендір.

1-мәтін _2-мәтін

^{«Хан Шатыр» - Астанадағы} Жазда біз Астанаға саяхатқа сауда, ойын-сауық орталықтарының _{бардық. Қалада әдемі ғимарттар көп} ^{бірі. Ол 2010 жылы ашылды. Бұл} екен. Маған «Хан Шатыр» орталығы әлемдегі киіз үй пішіндес ең үлкен _{ұнады. Ол үлкен киіз үйге ұқсайды.}

^{ғимарат болып саналады. Оның} Ішінде көптеген ойын алаңдары,

^{ішінде сауда орындары мен ойын -} кинотеатрлар бар. Біз жасанды сауық кешендері, мейрамханалар бар. жағажайда демалдық. Кино көрдік.

Саяхат көңілді болды.

көркем мәтін ^{ғылыми - танымдық мәтін}

• Мәтіндерді салыстыр. Олардың қандай ұқсастығы бар?

2. тапсырма

Мәтіндегі қарамен берілген сөздерге жұрнақ жалғау арқылы туынды сөз жаса.

1)

2)

3)

Бағалау критерийі

Тапсырма

№

Дескриптор

Балл

Білім алушы

Ұқсас тақырыпта берілген мәтіндерді түрі/стилі/жанры бойынша

салыстырады

1

мәтіндердің стилін анықтайды;

1

мәтіндердің ұқсастығын атайды;

1

Негізгі түбірден туынды сөздер жасайды

2

берілген түбір сөздерден туынды сөздер жасайды:

1-туынды сөз 2-туынды сөз 3- туынды сөз

1

1

1

Сөйлемнің тұрлаулы мүшелерін

анықтайды

3

бастауышты анықтайды;

1

баяндауышты анықтайды.

1

Барлығы

7

Бағалау критерийі

Тапсырма

№

Оқу жетістіктерінің деңгейі

Төмен

Орта

Жоғары

Ұқсас тақырыпта берілген мәтіндерді түрі/стилі/жанры бойынша салыстырады

1

Ұқсас тақырыпта берілген мәтіндерді салыстыруда, мәтіннің стилін анықтауда қиналады.

Мәтіннің стилін анықтауда/ мәтіндердің ұқсастығын табуда қателеседі.

Мәтіндерді салыстыра отырып, ұқсастығын атайды және мәтіннің стилін анықтайды.

Негізгі түбірден туынды сөз жасайды

2

Түбір сөздерге жұрнақтар жалғау арқылы туынды сөздер жасауда қиналады.

Түбір сөздерге жұрнақтар жалғау арқылы туынды сөздер жасауда қателіктер жібереді.

Түбір сөздерге жұрнақтар жалғау арқылы туынды сөздер жасайды

Сөйлемнің тұрлаулы мүшелерін анықтайды

3

Сөйлемнің тұрлаулы мүшелерін анықтауда қиналады.

Сөйлемнің тұрлаулы мүшелерін анықтауда қателеседі: бастауыш/ баяндауыш

Сөйлемнің тұрлаулы мүшелерін дұрыс анықтайды.

№

Ортақ тақырып

Сөйлеу әрекетінің түрлері

Оқу мақсаты

Тапсырманың сипаттамасы

Тапсырма саны

Жалпы балл

1

Уақыт Сәулет

Тыңдалым және айтылым

3.1.2.1 Мәтіннің тақырыбы мен берілген суреттер/фото/

диаграмма бойынша мәтіннің мазмұнын болжау

3.1.3.1 Түрлі жағдаяттағы (қоғамдық ортада) қатысымдық әрекеттерде өз сөзін жүйелі түрде жоспарлап, тілдік нормаларды сақтап сөйлесу

Білім алушы ашық түрдегі толық жауапты қажет ететін тапсырманы орындайды

1

6

2

Оқылым

3.2.5.1 Берілген тақырып/сұрақ бойынша түрлі дереккөздерден (мәтін, сөздік, сызба, кесте, карта) алған ақпараттарда кездесетін жаңа сөздердің мағынасын сөздіктер арқылы ашу, жүйелеу, мағлұматтардың маңызды тұстарын анықтау

3.2.4.1 Өз бетінше мәтіннің тақырыбын және мұғалімнің көмегімен негізгі ойды анықтау

3.2.3.1 Мәтін мазмұны бойынша пікір білдіруге бағытталған сұрақтар құрастыру және жауап беру

Білім алушы ашық түрдегі қысқа /толық жауапты қажет ететін тапсырманы орындайды.

1

5

3

Жазылым Тілдік нормалардың қолданысы

3.3.2.1 Өзіндік іс-әрекеті баяндалған күнделік/өмірбаян жазу

Білім алушы ашық түрдегі толық жауапты қажет ететін тапсырманы орындайды

1

5

Барлығы

3

16

Тапсырма

№

Жауап

Балл

Қосымша ақпарат

1

Білім алушының ықтимал жауабы: Суреттерге сүйеніп, мәтін Қожа Ахмет Ясауидың кесенесін сипаттау туралы болуы мүмкін деп ойлаймын/...

1

Білім алушының суреттің мазмұнына қатысты айтылған болжамы қабылданады.

Тақырыпқа сәйкес болжам жасайды;

1

Өз болжамына дәлелді пікір айтып, негіздейді.

Білім алушының ықтимал жауабы:

Мен Астана қаласында тұрамын. Астана - әсем қала. Қаладағы зәулім үйлер, ғимараттар, театрлар мен мұражайлар алыстан көз тартады.

«Бәйтерек» монументін Астананың

1

Тақырыпқа сәйкес жүйелі мәтін құрастырады.

1

Сөйлемнің құрылымын сақтайды.

1

Өз ойын жүйелі жеткізеді.

символы деп білеміз. Бәйтерек «зәулім ағаш», «өмір ағашы» деген мағыналарды береді. Оның биіктігі 97 метр. Ол елорданың Алматыдан Астанаға ауысқан уақытын бейнелейді. Астанада көрікті ғимараттар өте көп.

1

Сөйлеу барысында тілдік нормаларды сақтайды.

Барлығы

6

Тапсырма

№

Жауап

Балл

Қосымша ақпарат

3

Білім алушының ықтимал жауабы: Мен, Жамхан Балым Ғабитқызы, 2003 жылдың 16 шілдесінде Жамбыл облысы Шу ауданының Төлеби ауылында дүниеге келдім. Әкем, Ғабит Жамханұлы

– жеке кәсіпкер, анам, Мейрамгүл Жұмаханқызы - мұғалім. 2010 жылы Астана қаласындағы №64 орта мектептің бірінші сыныбына оқуға бардым. 2016 жылы 6-сыныпты бітіріп, Көкшетау қаласындағы Назарбаев Зияткерлік мектебіне оқуға түстім. Қазір осы мектептің 8-сыныбында оқимын. Мекенжайым: Астана қаласы, Ш. Құдайбердіұлы көшесі, 40-үй, 34-пәтер.

1

Білім алушының тапсырмаға сәйкес жазған

өз өмірбаяны қабылданады.

1

Өмірбаянның құрылымын

сақтайды;

1

Өмірбаян жазу стилін

сақтайды (І жақта);

1

Хронологиялық жүйені

сақтап жазады;

1

Грамматикалық және пунктуациялық нормаларды сақтайды.

Барлығы

5

Сөйлеу әрекетінің түрлері

Тыңдалым және айтылым

Оқу мақсаты

3.1.1.1 Тыңдаған материал бойынша тірек сөздерді белгілеу, ашық және жабық сұрақтарға жауап беру

3.1.4.1 Тірек сөздер мен жоспарды пайдалана отырып, берілген тақырып бойынша әңгіме құрау

Бағалау критерийі

Білім алушы

• Мәтінге қатысты тірек сөздерді анықтайды

• Мәтін бойынша сұрақтарға жауап береді

• Тірек сөздер мен жоспарға сүйеніп, берілген тақырыпқа әңгіме құрайды

Ойлау дағдыларының деңгейі

Білу және түсіну Қолдану

Орындау уақыты

20 минут

1. тапсырма

Мәтінді мұқият тыңда. Мәтін бойынша 5 тірек сөзді түртіп ал.

Пошта конвертін хаттың «киімі» деуге болады. Ертеректе хатты қайыңның қабығына жазып, хабаршылар арқылы таратып отырған. Олар хаттарды мәтіні ішкі жағында қалатындай етіп бүктеп қоятын. Хатты қайда және кімге апаратынын жазатын орын болмағандықтан, оны басқа ағаш қабыққа жазып, хатпен бірге жіппен байлап қоятын.

Мұндай хаттарды жіберу ыңғайсыз болды. 1820 жылы ағылшынның қағаз сатушы саудагері Бревер хат салатын қалташа жасап шығарды. Ол «конверт» деп аталды.

«Конверт» сөзі «орап қою», «айналдыру, бұрау» деген мағынаны білдіреді. Көп кешікпей конверт хаттан бөлініп, оның сыртқы «киіміне» айналды.

Тірек сөздер:

• Сұрақтарға жауап бер.

1. «Конверт» сөзі қандай мағынаны білдіреді?

2. Алғашқы конверт қашан және қай елде пайда болды?

3. Адамдардың конвертті ойлап табуына не әсер етті деп ойлайсың?

2-тапсырма

Тірек сөздер мен жоспарды пайдаланып, сурет бойынша «Өнерлі отбасы» тақырыбына әңгіме құра.

Бағалау критерийі

Тапсырма

№

Дескриптор

Балл

Білім алушы

Мәтінге қатысты тірек сөздерді анықтайды Мәтін бойынша сұрақтарға жауап береді

1

мәтіннен тірек сөздерді анықтайды;

1

мәтіннің мазмұны бойынша сұрақтарға жауап береді:

1-сұрақ 2-сұрақ 3-сұрақ

1

1

1

Тірек сөздер мен жоспарға сүйеніп, берілген тақырыпқа әңгіме құрайды

2

жоспарға сәйкес жүйелі мәтін

құрастырады;

1

сөйлемдердің құрылымын сақтайды;

1

тірек сөздерді орынды қолданады;

1

сөйлеу барысында тілдік нормаларды

сақтайды.

1

Барлығы

8

Бағалау критерийі

Тапсырма

№

Оқу жетістіктерінің деңгейі

Төмен

Орта

Жоғары

Мәтінге қатысты тірек сөздерді анықтайды Мәтін бойынша сұрақтарға жауап береді

1

Тыңдаған материал бойынша тірек сөздерді анықтауда, мәтіннің мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беруде қиналады.

Тыңдаған материал бойынша тірек сөздерді анықтауда/ мәтіннің мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беруде қателіктер жібереді.

Тыңдаған материал бойынша тірек сөздерді анықтайды, мәтіннің мазмұны бойынша сұрақтарға дұрыс жауап береді.

Тірек сөздер мен жоспарға сүйеніп, берілген тақырыпқа әңгіме құрайды

2

Берілген жоспар мен тірек сөздер бойынша әңгіме құрауда қиналады.

Жоспарға сәйкес әңгіме құрастыруда/ сөйлемнің құрылымын сақтауда/ тірек сөздерді қолдануда қателіктер жібереді.

Берілген жоспар мен тірек сөздер бойынша тақырыпқа сәйкес әңгіме құрайды.

Сөйлеу әрекетінің түрлері

Оқылым Жазылым

Оқу мақсаты

3.2.6.1 Мұғалімнің көмегімен ұқсас тақырыпта берілген мәтін түрлерін/стилін (көркем мәтін, ғылыми-танымдық мәтін /жанрын салыстырып, ұқсастықтары мен айырмашылықтарын табу

3.2.5.1 Берілген тақырып/сұрақ бойынша түрлі дереккөздерден (мәтін, сөздік, сызба, кесте, карта) алған ақпараттарда кездесетін жаңа сөздердің мағынасын сөздіктер арқылы ашу, жүйелеу, мағлұматтардың маңызды тұстарын анықтау

3.4.2.6 Есептік және реттік сан есімдердің айырмашылығын анықтау

Бағалау критерийі

Білім алушы:

• Ұқсас тақырыпта берілген мәтіндерді стиліне қарай салыстырады

• Мәтіннен қажетті ақпараттарды анықтайды

• Есептік және реттік сан есімдерді ажыратады

Ойлау дағдыларының деңгейі

Қолдану

Орындау уақыты

20 минут

1-тапсырма

Мәтіндерді оқы. Қай мәтінде нақты деректер берілген? Олардың қайсысы ғылыми– танымдық мәтін? Қайсысы көркем мәтін? Жаз.

^1-мәтін 2-мәтін

^{Қазақстанның халық әртісі,} Дина Нүрпейісованың әкесі _{қазақтың әйгілі күйшісі Дина} Кенже палуан әрі шебер домбырашы Нүрпейісова Батыс Қазақстан облысында ^{болған. Дина тоғыз жасынан бастап} туып-өскен. Ол кішкентайынан ^{домбыраны игере бастайды.}

«домбырашы қыз» атанған. Күй атасы ^{Бірде осы ауылға атақты күйші}

Құрманғазының шәкірті болған. Ол 75 ^{Құрманғазы келеді. Ол Динаның}

домбыра тартысын көріп, риза

^{жасында Москвада өткен халық} болады. Оған көптеген күйлерді аспаптарын тартатын өнерпаздардың _{үйретеді. Құрманғазы шәкіртіне}

^{бүкілодақтық байқауында жүлделі} өзінің домбырасын сыйлайды. орынды жеңіп алған.

Бағалау критерийі

Тапсырма

№

Дескриптор

Балл

Білім алушы

Ұқсас тақырыпта берілген мәтіндерді стиліне қарай салыстырады

Мәтіннен қажетті ақпараттарды анықтайды

1

көркем мәтінді анықтайды;

1

ғылыми –танымдық мәтінді анықтайды;

1

мәтіндердің ұқсастығын анықтайды

(тақырыбы, түрі);

1

бірінші мәтінге қатысты маңызды

ақпараттарды анықтайды;

1

екінші мәтінге қатысты маңызды

ақпараттарды анықтайды;

1

Есептік және реттік сан есімдерді ажыратады

2

есептік сан есімдерді анықтайды;

1

есептік сан есімдерді реттік сан есімдерге

түрлендіреді.

1

Барлығы

7

Бағалау критерийі

Тапсырма

№

Оқу жетістіктерінің деңгейі

Төмен

Орта

Жоғары

Ұқсас тақырыпта берілген мәтіндерді салыстыра сипаттайды Мәтіннен қажетті ақпараттарды анықтайды

1

Ұқсас тақырыпта берілген мәтіндерді салыстыруда, мәтіннен маңызды ақпараттарды анықтауда қиналады.

Берілген мәтіндердің стилін анықтауда/ ұқсастығын сипаттауда/ мәтіннен маңызды ақпараттарды анықтауда қателіктер жібереді.

Берілген мәтіндерді салыстыра сипаттайды, мәтіннен маңызды ақпараттарды анықтайды.

Есептік және реттік сан есімдерді ажыратады

2

Есептік сан есімдерді анықтауда және реттік сан есімдерге түрлендіруде қиналады.

Есептік сан есімдерді анықтауда/ есептік сан есімдерді реттік сан есімдерге түрлендіруде қателіктер жібереді.

Есептік сан есімдерді анықтайды және реттік сан есімдерге дұрыс түрлендіреді.

№

Ортақ тақырып

Сөйлеу әрекетінің түрлері

Оқу мақсаты

Тапсырманың сипаттамасы

Тапсырм а саны

Жалпы балл

1

Өнер

Атақты тұлғалар

Тыңдалым және айтылым

3.1.2.1 Мәтіннің тақырыбы мен берілген суреттер/фото/диаграмма бойынша мәтіннің мазмұнын болжау

3.1.4.1 Тірек сөздер мен жоспарды пайдалана отырып, берілген тақырып бойынша әңгіме құрау

Білім алушы ашық түрдегі толық жауапты қажет ететін тапсырманы орындайды.

1

6

2

Оқылым

3.2.3.1. Мәтін мазмұны бойынша пікір білдіруге бағытталған сұрақтар құрастыру және жауап беру

3.2.4.1 Өз бетінше мәтіннің тақырыбын және мұғалімнің көмегімен негізгі ойды анықтау

3.2.5.1 Берілген тақырып/сұрақ бойынша түрлі дереккөздерден (мәтін, сөздік, сызба, кесте, карта) алған ақпараттарда кездесетін жаңа сөздердің мағынасын сөздіктер арқылы ашу, жүйелеу, мағлұматтардың маңызды тұстарын анықтау

Білім алушы ашық түрдегі қысқа жауапты қажет ететін тапсырманы орындайды.

1

5

3

Жазылым

3.3.3.1 Оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша мұғалімнің көмегімен жоспар құрып, мазмұндама жазу

Білім алушы ашық түрдегі толық жауапты қажет ететін тапсырманы

орындайды.

1

5

Барлығы

3

16

Тапсыр ма №

Жауап

Бал л

Қосымша ақпарат

Білім алушының ықтимал жауабы:

Білім

алушының

суреттің

Ормандағы жануарлардың концерті

мазмұнына

қатысты

айтылған

туралы болуы мүмкін, себебі олар түрлі

1

болжамы қабылданады.

музыкалық аспаптарда ойнап тұр/ Бір

Тақырыпқа

сәйкес

болжам

1

жануардың туған күні туралы болуы

жасайды;

мүмкін, себебі бәрі көңілді, ән шырқап, билеп жүр/ ...

1

Өз болжамына дәлелді пікір айтып, негіздейді.

Жануарлар ормандағы ашық алаңқайға

Тақырыпқа

сәйкес

болатын

жиналды. Әрқайсысы өз өнерін

1

баламалы мәтін қабылданады.

көрсетпек болды. Ортаға гитарасын

Тақырыпқа сәйкес жүйелі әңгіме

асынып аю шықты. Оған қасқыр мен

құрайды.

қоян, жолбарыс қосылып, бәрі бірдей әуен ойнай бастады. Тиіндер мен тышқандар билей жөнелді. Олардың өнерін тамашалаған басқа жануарлар риза болды. Концерт көңілді өтті.

1

Мәтіннің құрылымдық бөліктерін сақтайды.

1

Тірек сөздерді орынды қолданады.

1

Сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтайды.

Барлығы

6

Бағалау критерийі

Тапсырма

№

Оқу жетістіктерінің деңгейі

Төмен

Орта

Жоғары

Мәтінге қатысты тірек сөздерді анықтайды Мәтін бойынша сұрақтарға жауап береді

1

Мәтінге қатысты тірек сөздерді анықтауда,

мәтін бойынша сұрақтарға жауап беруде қиналады.

Мәтінге қатысты тірек сөздерді анықтауда/ мәтіннің мазмұны бойынша ашық/жабық сұрақтарға жауап беруде қателіктер жібереді.

Мәтінге қатысты тірек сөздерді анықтайды, мәтіннің мазмұны бойынша сұрақтарға дұрыс жауап береді.

Тілдік нормаларды сақтай отырып, ойын жүйелі жеткізеді

2

Тақырыпқа қатысты ойын айтуда қиналады.

Тақырыпқа қатысты ойын айтады, өз көзқарасына дәлелді пікір айтуда/ сөйлем құрылымын сақтауда қателіктер жібереді.

Тілдік нормаларды сақтай отырып, тақырыпқа қатысты ойын жүйелі жеткізеді.

Сөйлеу әрекетінің түрлері

Оқылым Жазылым

Оқу мақсаты

3.2.5.1 Берілген тақырып/сұрақ бойынша түрлі дереккөздерден (мәтін, сөздік, сызба, кесте, карта) алған ақпараттарда кездесетін жаңа сөздердің мағынасын сөздіктер арқылы ашу, жүйелеу, мағлұматтардың маңызды тұстарын анықтау

3.2.2.1 Тура және ауыспалы мағыналы сөздердің мағынасын ажырата білу, сөйлеу барысында қолдану

3.4.2.4 Негізгі, туынды зат есім/сын есім/етістікті анықтау

Бағалау критерийі

Білім алушы

• Мәтіннен қажетті ақпараттарды анықтайды

• Тура және ауыспалы мағыналы сөздерді ажыратады

• Негізгі және туынды сын есімдерді ажыратады

Ойлау дағдыларының деңгейі

Білу және түсіну

Қолдану

Орындау уақыты

20 минут

1. тапсырма

Мәтінді түсініп оқы. Тапсырмаларды орында.

Наурыз – өте көнеден келе жатқан мейрам. Бұл күн мен түн теңелетін, жан- жануарлар төлдеп, адамдардың аузы аққа тиетін күн.

«Наурыз» сөзі көне парсы тілінен аударғанда «жаңа күн» деген мағынаны береді. Парсы тілдес халықтар Наурызды бірнеше күн тойлаған. Олар бұл күні отқа май құйып, жаңа өнген жеті дән бойынша келешек егін жайлы болжам жасайды. Жеті ақ кесемен Наурыз көже ұсынады.

Ал қазақ тілінде «Наурыз» сөзі жылдың басы саналатын халықтық мейрам, екіншіден наурыз айы, үшіншіден наурыз күні жасалатын көжеге қатысты айтылған. Қазақ елі бұл күнді «Ұлыстың ұлы күні» деп атайды.

• Берілген сөздерді мағынасымен сәйкестендір.

ұлттық мереке атауы

Наурыз көже

ұлттың атауы

Парсы

ұлттық тағам атауы

• Ақ сөзі қандай мағынада (тура , ауыспалы) қолданылып тұр? Жаз.

Аузы аққа тию - Ақ кесемен ұсыну -

Бағалау критерийі

Тапсырма

№

Дескриптор

Балл

Білім алушы

Мәтіннен қажетті ақпараттарды анықтайды

Тура және ауыспалы мағыналы сөздерді ажыратады

1

берілген сөздердің мағынасын анықтайды: 1-сөз

2-сөз

1

1

сөздің тура мағынасын анықтайды;

1

сөздің ауыспалы мағынасын анықтайды;

1

мәтіннің мазмұнына сәйкес сөйлемдерді анықтайды:

1-сөйлем 2-сөйлем

1

1

Негізгі және туынды сын есімдерді

ажыратады

2

негізгі сын есімді анықтайды;

1

туынды сын есімді анықтайды.

1

Барлығы

8

Бағалау критерийі

Тапсырма

№

Оқу жетістіктерінің деңгейі

Төмен

Орта

Жоғары

Мәтіннен қажетті ақпараттарды анықтайды Тура және ауыспалы мағыналы сөздерді ажыратады

1

Мәтінге сәйкес ақпараттарды анықтауда, сөздердің тура және ауыспалы мағынасын ажыратуда қиналады.

Мәтінге сәйкес ақпараттарды анықтауда / сөздердің тура, ауыспалы мағынасын ажыратуда қателіктер жібереді.

Мәтінге сәйкес ақпараттарды анықтайды, сөздердің тура және ауыспалы мағынасын ажыратады.

Негізгі және туынды сын есімдерді ажыратады

2

Мәтіннен негізгі және туынды сын есімдерді анықтауда қиналады.

Мәтіннен негізгі/ туынды сын есімдерді анықтауда қателіктер жібереді.

Негізгі және туынды сын есімдерді дұрыс анықтайды.

№

Ортақ тақырып

Сөйлеу әрекетінің түрлері

Оқу мақсаты

Тапсырманың сипаттамасы

Тапсырма саны

Жалпы балл

1

Су – тіршілік көзі Демалыс мәдениеті Мерекелер

Тыңдалым және айтылым

3.1.4.1 Тірек сөздер мен жоспарды пайдалана отырып, берілген тақырып бойынша әңгіме құрау

Білім алушы ашық түрдегі толық жауапты қажет ететін тапсырманы орындайды.

1

6

2

Оқылым

3.2.3.1 Мәтін мазмұны бойынша пікір білдіруге бағытталған сұрақтар құрастыру және жауап беру

3.2.4.1 Өз бетінше мәтіннің тақырыбын және мұғалімнің көмегімен негізгі ойды анықтау

Білім алушы ашық түрдегі қысқа жауапты қажет ететін тапсырманы орындайды.

1

5

3-4

Жазылым

3.4.2.4 Негізгі, туынды зат есім/сын есім/етістікті анықтау

3.4.2.1 Негізгі түбірге жұрнақтар жалғау арқылы туынды сөз жасау, түбірлес сөздердің мағынасын ажырату

Білім алушы ашық түрдегі қысқа жауапты қажет ететін тапсырмаларды орындайды.

2

5

Барлығы

4

16

Тапсырма

№

Жауап

Балл

Қосымша ақпарат

1

Білім алушының ықтимал жауабы:

Анасы Қайратқа жаңа бәтеңке сатып әперді. Ол бәтеңкесін киіп, аулаға шықты. Жаңа ғана жаңбыр жауып өткен. Қайрат жаңа бәтеңкесін сынап көрмек болып, көлшік суды кеше бастады. Біраздан соң бір бәтеңкесінің жоқ екенін көріп, іздеуге кірісті. Таба алмай, үйіне кетті. Түстен кейін күн ысыды. Көлшіктегі су буланып, ұшып кетті. Оның орнында Қайраттың бәтеңкесі жатты. Қайрат бәтеңкесінің табылғанына қатты қуанды.

1

Сурет пен мәтіннің мазмұнына сәйкес болатын баламалы мәтін қабылданады.

1

Берілген жоспарға сәйкес мәтін құрастырады.

1

Мәтіннің құрылымдық бөліктерін сақтайды.

1

Тірек сөздерді орынды қолданады.

1

Ойын еркін, жүйелі жеткізеді.

1

Тілдік нормаларды сақтап сөйлейді.

Барлығы

6

Тапсыр ма

№

Жауап

Балл

Қосымша ақпарат

2

Білім алушының ықтимал жауабы:

жасаған жақсылығы үшін/көрсеткен көмегі үшін/ ризашылығын білдіру үшін/ ...

1

Мәтіннің мазмұнына сәйкес баламалы cұрақтар мен қысқа және толық жауаптар қабылданады.

Бала бұлаққа неліктен «рақмет» айтпады?/Атасы

немересіне неліктен қарсы сұрақ қойды деп ойлайсың?/...

1

Бұлақ сөзді түсінбейді деп ойлады/Немересінің ойын білгісі келді/ Немересіне жақсылыққа жақсылықпен жауап беру керектігі туралы

түсіндіргісі келді/...

1

Ата өсиеті/Рақмет айту/»Рақмет» деген не?/

Рақметті не үшін айтады?...

1

Жақсылыққа жақсылық жасау керек/ Жақсылық

еткен алғыс алады/ Жақсылық ізсіз кетпес/...

1

Барлығы

5