Бұл материал сайт қолданушысы жариялаған. Материалдың ішінде жазылған барлық ақпаратқа жауапкершілікті жариялаған қолданушы жауап береді. Ұстаз тілегі тек ақпаратты таратуға қолдау көрсетеді. Егер материал сіздің авторлық құқығыңызды бұзған болса немесе басқа да себептермен сайттан өшіру керек деп ойласаңыз осында жазыңыз

Бонусты жинап картаңызға (kaspi Gold, Halyk bank) шығарып аласыз
қазақ тілі 5 сынып БЖБ жұмыстары
«Қазақ тілі мен әдебиеті» пәнінен
(оқыту қазақ тілінде емес)
5 – сыныптарға арналған
бөлім және тоқсандық жиынтық бағалау бойынша
тапсырмалар жинағы
Қарағанды 2020
1-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР
БЖБ №1
«Отбасындағы дәстүр мен мерекелер»,
«Мектеп өмірі. Әдепті бала - арлы бала»
бөлімдері бойынша жиынтық бағалау
І нұсқа
Сөйлеу әрекетінің Тыңдалым
түрлері Айтылым
Оқу мақсаты 5.1.2.1. Тыңдалған мәтіннің негізгі мазмұнын
түсіну және нақты ақпаратты анықтау
5.2.5.1. Берілген сұрақты дұрыс түсініп, лайықты
жауап беру, шағын диалогке қатысу
Бағалау критерийі Білім алушы
• Тыңдай отырып, мәтіннің негізгі мазмұнын түсінеді.
• Мәтіннен нақты ақпаратты анықтайды.
• Берілген сұраққа түсініп, лайықты жауап береді, шағын диалогке қатысады.
Ойлау дағдыларының Білу және түсіну
деңгейі Қолдану
Орындау уақыты 15-20 минут
ТЫҢДАЛЫМ
Мәтінді мұқият тыңдап, тапсырмаларды орындаңыз.
Қайта оралды қазағыма бүгін
дәстүрлері-ай,
Көптен күткен халқымыздың асығып арман еді-ай.
Берекелі қазақ жері - ел мерекелі,
Дәстүрлерін жоғалтпаған қазағымның бұл ежелгі.
Шілдехана, бесік той,
Тұсаукесер, сүндет той,
Ай, шіркін-ай!
Құда түсу, сырға салу,
Беташарым-ай.
Алтыбақан аясында сұлу бойжеткен,
Қыз-бозбала кең даланы,
Әнімен елтіп тербеткен.
Ер жігітке жарасады озып шықса бәйгеден,
Қыз балаға жарасады алқа, шашбау, сәукеле.
Жоғалмасын дәстүріміз, ұмытылмасын,
Ата-баба көзіндей қып сақтайық қазақ
дәстүрін
1-тапсырма. Мәтін не туралы екенін анықтаңыз.
А) қазақтың ұлттық тағамы туралы
В) қазақтың ұлттық ойындары туралы
С) қазақтың салт-дәстүрі туралы
D) қазақтың ұлттық киімі туралы
2-тапсырма. Мәтін мазмұны бойынша қазақ халқының салт-дәстүрлерін атап көрсетіңіз.
1. _______________________ 3. ________________________
2. _______________________ 4. ________________________
3-тапсырма. Мәтінге ат қойыңыз. ________________________________________________
АЙТЫЛЫМ
4-тапсырма. Жұбыңызбен берілген тақырыптың бірін таңдап, сұрақтар қоя отырып, диалогке қатысыңыз (әр жұпқа 2 минут беріледі)
Ұсынылатын тақырыптар:
-
Қазақ отбасының дәстүрлері
-
Менің мектебім (мектеп ғимараты, сынып бөлмелері)
Бағалау критерийі |
тапсырма № |
Дескриптор |
Балл |
Білім алушы |
|||
Тыңдалған мәтіннің негізгі мазмұнын түсінеді, нақты ақпаратты анықтайды |
1 |
Мәтін не туралы екенін анықтай алады. |
1 |
2 |
Мәтіндегі салт-дәстүрлерді атай алады. 1-ші дәстүр 2-ші дәстүр 3-ші дәстүр 4-ші дәстүр |
1 1 1 1 |
|
3 |
Мәтінге ат қояды |
1 |
|
Шағын диалогке қатысу арқылы сұрақты түсінгендігін көрсетеді |
4 |
шағын диалогке қатысады |
1 |
тақырыпты ашады |
1 |
||
сұрақтар қоя алады |
1 |
||
сұрақтарға түсініп, лайықты жауап береді; |
1 |
||
лексикалық минимумды тиімді қолдана алады |
1 |
||
Барлығы 11 |
«Отбасындағы дәстүр мен мерекелер»,
«Мектеп өмірі. Әдепті бала - арлы бала»
бөлімдері бойынша жиынтық бағалау
ІІ нұсқа
Сөйлеу әрекетінің Тыңдалым
түрлері Айтылым
Оқу мақсаты 5.1.2.1. Тыңдалған мәтіннің негізгі мазмұнын түсіну
және нақты ақпаратты анықтау
5.2.5.1 Берілген сұрақты дұрыс түсініп, лайықты жауап
беру, шағын диалогке қатысу
Бағалау критерийі Білім алушы
• Тыңдай отырып, мәтіннің негізгі мазмұнын түсінеді.
• Мәтіннен нақты ақпаратты анықтайды.
• Берілген сұраққа түсініп, лайықты жауап береді, шағын
диалогке қатысады.
Ойлау дағдыларының Білу және түсіну
деңгейі Қолдану
Орындау уақыты 15-20 минут
ТЫҢДАЛЫМ
Мәтінді мұқият тыңдап, тапсырмаларды орындаңыз.
Қайта оралды қазағыма бүгін
дәстүрлері-ай,
Көптен күткен халқымыздың асығып арман еді-ай.
Берекелі қазақ жері - ел мерекелі,
Дәстүрлерін жоғалтпаған қазағымның бұл ежелгі.
Шілдехана, бесік той,
Тұсаукесер, сүндет той,
Ай, шіркін-ай!
Құда түсу, сырға салу,
Беташарым-ай.
Алтыбақан аясында сұлу бойжеткен,
Қыз-бозбала кең даланы,
Әнімен елтіп тербеткен.
Ер жігітке жарасады озып шықса бәйгеден,
Қыз балаға жарасады алқа, шашбау, сәукеле.
Жоғалмасын дәстүріміз, ұмытылмасын,
Ата-баба көзіндей қып сақтайық қазақ
дәстүрін
1-тапсырма. Мәтін мазмұны бойынша қазаққа ненің қайта оралғанын көрсетіңіз.
А) ұлттық киімдер
В) қонақтар
С) қыз-бозбала
D) дәстүрлер
2-тапсырма. Суреттің астына мәтін мазмұны бойынша қазақ халқының салт-дәстүрлерінің аттарын жазыңыз.
|
|
|
|
|
|
|
|
3-тапсырма. Мәтінге ат қойыңыз. ________________________________
АЙТЫЛЫМ
4-тапсырма. Жұбыңызбен берілген тақырыптың бірін таңдап, сұрақтар қоя отырып, диалогке қатысыңыз (әр жұпқа 2 минут беріледі)
Ұсынылатын тақырыптар:
-
Мектептегі үйірмелер (үйірме және спорт секциялары)
-
Қожа мен Жанар (салыстыру)
Бағалау критерийі |
тапсырма № |
Дескриптор |
Балл |
Білім алушы |
|||
Тыңдалған мәтіннің негізгі мазмұ-нын түсінеді, нақты ақпаратты анықтайды |
1 |
Мәтін не туралы екенін анықтай алады. |
1 |
2 |
Мәтіндегі салт-дәстүрлерді атай алады. 1-ші дәстүр 2-ші дәстүр 3-ші дәстүр 4-ші дәстүр |
1 1 1 1 |
|
3 |
Мәтінге ат қояды |
1 |
|
Берілген сұраққа түсініп, лайықты жауап береді, шағын диалогке қатысады |
4 |
шағын диалогке қатысады |
1 |
тақырыпты ашады |
1 |
||
сұрақтар қоя алады |
1 |
||
сұрақтарға түсініп, лайықты жауап береді; |
1 |
||
лексикалық минимумды тиімді қолдана алады |
1 |
||
Барлығы 11 |
«Отбасындағы дәстүр мен мерекелер», «Мектеп өмірі. Әдепті бала - арлы бала» бөлімдері бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға арналған ақпарат (рубрика)
Білім алушының аты-жөні ___________________________
Бағалау критерийі |
Оқу жетістіктерінің деңгейі |
||
Төмен |
Орта |
Жоғары |
|
Тыңдалған мәтіннің негізгі мазмұнын түсінеді, нақты ақпаратты анықтайды |
М |
М |
М |
Шағын диалогке қатысу арқылы сұрақты түсінгендігін көрсетеді |
|
Т |
Т |
БЖБ №2
«Қазақстандағы жан-жануарлар мен өсімдіктер әлемі»
бөлімі бойынша жиынтық бағалау
І нұсқа
Сөйлеу әрекетінің Оқылым
түрлері Жазылым
Оқу
мақсаты 5.3.3.1. Фольклорлық және
шағын көлемді көркем әдеби шығармаларды түсіну, тақырыбын
анықтау
5.4.3.1. Жазба жұмыстарында сипаттау, бейнелеу құралдарын
қолданып жазу
5.5.1.2. Лексикалық мағынасы жағынан заттың түрін, түсін
сапасын білдіретін сын есімдерді ажырата білу, жазба, ауызша
жұмыстарда қолдану
Бағалау критерийі Білім алушы
• Фольклорлық және шағын көлемді көркем әдеби шығармаларды түсінеді, тақырыбын анықтайды
• Жазба жұмыстарында сипаттау құралдарын қолданып жазады
• Заттың түрін, түсін сапасын білдіретін сын есімдерді ажырата біледі, жазба, ауызша жұмыстарда қолданады
Ойлау дағдыларының Жоғары деңгей дағдылары
деңгейі Қолдану
Орындау уақыты 15-20 минут
ОҚЫЛЫМ
Мәтінді түсініп оқып, тапсырмаларды орындаңыз.
Бір түлкі жүгіріп келе жатып, абайсызда бір терең апанға түсіп кетіпті. Шыға алмай тұрғанда, бір ешкі су іздеп жүріп, әлгі апанға кез болып, түлкіні көреді.
— Ей, түлкі батыр, не қылып тұрсың? — депті.
— Ой, не қыласың, жаным жай тауып тұр. Қырда әрі сусап, әрі ыстықтап өліп едім. Апанның іші әрі салқын, әрі түбінде тұп тұнық суы бар екен, — депті түлкі. Мұны естіп ешкі: «Мен де салқындайын, әрі су ішейін», — деп ойлап, секіріп апанға түсіпті. Сонда түлкі секіріп ешкінің үстіне мініп, онан мүйізіне табан тірепті де, ырғып далаға шығып, жөніне кетіпті. «Өтірікке алданба, басың бәлеге душар болар» деген сөз осыдан қалыпты.
1-тапсырма. Мәтіннің тақырыбын анықтаңыз.
_________________________________________________________________
2-тапсырма. Тақырыпқа сай ат қойыңыз.
_________________________________________________________________
3-тапсырма. Мәтіндегі кейіпкерлер мен олардың әрекетін сәйкестендіріңіз.
Кейіпкер |
|
Әрекеті |
Түлкі |
Терең апанға түсіп кетеді. |
|
Түлкіні көреді. |
||
Ешкі |
Апаннан секіріп шықты. |
|
Өтірікке алданды. |
4-тапсырма. Мәтінде қандай қасиеттер туралы айтылады?
_________________________________________________________
ЖАЗЫЛЫМ
4-тапсырма. Берілген сурет пен тірек сөздерді қолдана отырып, «Көңілді хайуанаттар бағы» тақырыбына шағын әңгіме жазыңыз. Сын есімдерді қолданыңыз.
Тірек сөздер: хайуанаттар бағы, жануарлар, арыстан, мүйізтұмсық, құстар, мейірімді, күшті, ақырады, секіреді. ________________________________________________________________
Бағалау критерийі |
тапсырма № |
Дескриптор |
Балл |
Білім алушы |
|||
Фольклорлық және шағын көлемді көркем әдеби шығармаларды түсінеді, тақырыбын анықтайды |
1 2
3 |
Мәтіннің тақырыбын анықтайды; |
1 |
Тақырыбына сай ат қояды; |
1 |
||
Кейіпкерлер мен олардың әрекетін сәйкестендіреді; 1-әрекет 2-әрекет 3-әрекет 4-әрекет Мәтінде қандай қасиет туралы айтылатынын анықтай алады. |
1 1 1 1 1 |
||
Жазба жұмыстарында сипаттау, бейнелеу құралдарын қолданып жазады |
4 |
Тақырыпты ашады; Ойын жеткізе алады; Табиғатты сипаттап жаза алады; Тірек сөздерді қолдана алады; Сөздердің орын тәртібін сақтайды. |
1 1 1 1 1 |
Сын есімдерді ажырата біледі, жазба, ауызша жұмыстарда қолданады |
|
Сын есімдерді ажырата алады |
1 |
Жазба жұмысында орынды қолдана алады. |
1 |
||
Барлығы 14 |
«Қазақстандағы жан-жануарлар мен өсімдіктер әлемі» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
ІІ нұсқа
Сөйлеу әрекетінің Оқылым
түрлері Жазылым
Оқу мақсаты 5.3.3.1. фольклорлық және шағын көлемді көркем әдеби
шығармаларды түсіну, тақырыбын анықтау
5.4.3.1. Жазба жұмыстарында сипаттау, бейнелеу
құралдарын қолданып жазу
5.5.1.2. Лексикалық мағынасы жағынан заттың түрін,
түсін сапасын білдіретін сын есімдерді ажырата білу,
жазба, ауызша жұмыстарда қолдану
Бағалау критерийі Білім алушы
• Фольклорлық және шағын көлемді көркем әдеби шығармаларды түсінеді, тақырыбын анықтайды
• Жазба жұмыстарында сипаттау құралдарын қолданып жазады
• Заттың түрін, түсін сапасын білдіретін сын есімдерді ажырата біледі, жазба, ауызша жұмыстарда қолданады
Ойлау дағдыларының Жоғары деңгей дағдылары
деңгейі Қолдану
Орындау уақыты 15-20 минут
ОҚЫЛЫМ
Мәтінді түсініп оқып, тапсырмаларды орындаңыз.
Бір мысық қаңғырып жүріп, өліп жатқан арыстанға тап болады да, оның жетім қалған күшігін бауырына басып, емізіп асырайды. Арыстан өсіп, азулы аң болады, өз тамағын өзі тауып жейтін халге жетеді.
Бір күні ашыққан арыстан өзін асыраған Мысықты жемек болады. Мысық оның бұл ойын сезіп, өрмелеп ағаш басына шығып кетеді. Сонда арыстан тұрып:
- О, менің ақ сүтін емізген асыраушым! Маған сен туған анамдай ыстықсың. Бар ақылыңды үйреткенде, ағашқа өрмелеуді неге үйретпегенсің? - дейді.
Сонда мысық:
- О, қайырымды балам! Сені мен кішкентайыңнан бауырыма басып өсірдім, білген ақыл-айламның бәрін үйреттім. Бірақ құлқыныңнан қорқып, бір өнерімді айтпай, бүгіп қалып едім, оным ақыл болған екен! - дейді.
1-тапсырма. Мәтіннің тақырыбын анықтаңыз.
___________________________________________________________________
2-тапсырма. Тақырыпқа сай ат қойыңыз.
___________________________________________________________________
3-тапсырма. Мәтіндегі кейіпкерлердің айтқан сөздерін бағдар сызықпен көрсетіңіз.
Кейіпкер |
|
Әрекеттері |
Мысық |
Маған сен туған анамдай ыстықсың,-дейді. |
|
Ол азулы аң болады, өз тамағын өзі тауып жейтін халге жетеді. |
||
Арыстан |
Өліп жатқан арыстанға кездеседі. |
|
Өрмелеп ағаш басына шығып кетеді. |
4-тапсырма. Мәтін мазмұны бойынша мысықты сипаттаңыз.
ЖАЗЫЛЫМ
4-тапсырма. Берілген сурет пен тірек сөздерді қолдана отырып, «Жануарлар достығы» тақырыбына шағын әңгіме жазыңыз. Сын есімдерді қолданыңыз.
Тірек сөздер: үй жануарлары, ит, марғау, достығы, ақылды, мейірімді, қамқорлық танытады, таңғалады.
___________________________________________________________________
Бағалау критерийі |
тапсырма № |
Дескриптор |
Балл |
Білім алушы |
|||
Фольклорлық және шағын көлемді көркем әдеби шығармаларды түсінеді, тақырыбын анықтайды |
1 2
3 |
Мәтіннің тақырыбын анықтайды; |
1 |
Тақырыпқа сай ат қояды; |
1 |
||
Кейіпкерлер мен олардың әрекетін сәйкестендіреді; 1-әрекет 2-әрекет 3-әрекет 4-әрекет Мәтін мазмұны бойынша мысықты сипаттап жазады |
1 1 1 1 1 |
||
Жазба жұмыстарында сипаттау, бейнелеу құралдарын қолданып жазады |
4 |
тақырыпты ашады ойын жеткізе алады табиғатты сипаттап жаза алады тірек сөздерді қолдана алады сөздердің орын тәртібін сақтайды |
1 1 1 1 1 |
Сын есімдерді ажырата біледі, жазба, ауызша жұмыстарда қолданады |
|
Сын есімдерді ажырата алады |
1 |
Жазба жұмысында орынды қолдана алады. |
1 |
||
Барлығы 14 |
«Қазақстандағы жан-жануарлар мен өсімдіктер әлемі» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика
Білім алушының аты-жөні ______________________________________
Бағалау критерийі |
Оқу жетістіктерінің деңгейі |
||
Төмен |
Орта |
Жоғары |
|
Фольклорлық және шағын көлемді көркем әдеби шығармаларды түсінеді, тақырыбын анықтайды |
М |
М |
М |
Жазба жұмыстарында сипаттау, бейнелеу құралдарын қолданып жазады |
|
Б |
Б |
Тоқсандық жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы
*Тап- сырма |
Қамтылатын мақсаттар |
Тапсырмалар түрлері |
*Тапсырмалар сипаттамасы |
*Орындау уақыты, мин |
Балл |
1 |
5.1.2.1 Тыңдалған мәтіннің негізгі мазмұнын түсіну және нақты ақпаратты анықтау |
Көп таңдауы бар және қысқа жауапты қажет ететін сұрақтар |
Тапсырма жеке орындалады. Білім алушылар 110 сөзден тұратын тақырыпқа қатысты тыңдалым мәтінін 2 рет тыңдайды (аудио құралдар болмаған жағдайда мұғалім мәтінді өзі 2 рет оқып береді). Білім алушылар мәтінді тыңдау барысында әдеби мәтіннің мазмұнына негізделген бірінші, екінші және үшінші тапсырмаларда төрт нұсқаның ішінен дұрыс жауабын белгілейді. Төртінші тапсырмада білім алушы мәтіндегі ақпараттарды сәйкестендіреді. Бесінші тапсырмада сөздерді жұптастырып, мәтін мазмұны бойынша сөз тіркесін құрайды. Мұғалім білім алушының мәтін мазмұнын түсінгенін бағалайды. |
10 |
5 |
2 |
5.3.3.1 Фольклор-лық және шағын көлемді көркем әдеби шығарма-ларды түсіну, та-қырыбын анықтау |
Көп таңдауы бар және толық жауапты қажет ететін сұрақтар |
Тапсырма жеке орындалады. Білім алушылар тақырыпқа қатысты 150 сөзден тұратын көркем әдеби мәтінді оқиды. Бірінші тапсырмада мәтінге тақырып қояды, екінші тапсырмада берілген бір сөздің синонимін мәтіннен тауып жазады. Мәтін мазмұны бойынша берілген 2 сұрақтың әрқайсысының жауабын табады. Мәтін бой-ша оқиғалардың ретін көрсетеді. Мұғалім білім алушының мәтін мазмұнын түсінгенін бағалайды. |
10 |
5 |
3 |
5.4.1.1 Ресми стиль-дің тілдік ерекше-ліктері мен талапта-рын дұрыс қолдана отырып, хабарлама, хабарландыру, хат жазу |
Жазбаша толық жауапты қажет ететін сұрақтар |
Тапсырма жеке орындалады. Білім алушылар өз мектебін сипаттап, басқа қалада тұратын досына хат жазады. Хат мазмұнында сөйлемдердің айтылу мақсатына қарай түрлерін қолданып, тыныс белгілерін дұрыс қояды. Жазылым жұмысында хат жазудың стилін сақтауы және сөйлемдердің айтылу мақсатына қарай тыныс белгілерінің дұрыс қойылуы бағаланады. |
20 |
10 |
4 |
5.2.5.1 Берілген сұрақты дұрыс тү-сініп, лайықты жауап беру, шағын диалогке қатысу |
Толық жауапты қажет ететін сұрақтар |
Тапсырма жұпта орындалады. Екі білім алушыға бөлімдерге қатысты ортақ тақырып беріледі (тақырып жазылған қағаздарды білім алушы өзі таңдайды). Жұптағы білім алушылар берілген тақырып бойынша 2 минут диалогке түседі (әр білім алушы диалогте 4-6 сөйлем айту керек). Мұғалім білім алушының берілген тақырыпты түсініп, соған қатысты жұбына сұрақтар қоюын, сұрақтарға лайық жауап беруін бағалайды. |
Әр білім алушыға 2 минут беріледі |
10 |
Барлығы |
40 мин |
30 |
Тоқсандық жиынтық бағалау тттттттттапсырмаларытапсырмалары
І нұсқа
ТЫҢДАЛЫМ
Мәтінді мұқият тыңдап, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.
Қазақ халқының ежелден келе жатқан салт-дәстүрлері көп. Олар: жасы үлкен адамға жол беру, төрге отырғызу, қарсы сөйлемеу, қызды сыйлау. Салт-дәстүрлер халықтың болмысын, мінез-құлқын, қасиеттерін танытады. Үлкендер жасы кішілерге қамқоршы болады, кеңес береді.
Қазақ дәстүрі бойынша ер адамдар бір-біріне қол беріп амандасады. Қазақ халқында дастарханға үлкендерден бұрын отыру ұят саналады. Себебі алдымен ақ сақалды ата мен ақ шашты әжені сыйлап, төрден орын береді. Төрде қарттар, одан төмен жастар отырады.Тамаққа да үлкендерден бұрын қол созуға болмайды. Ол- әдепсіздіктің белгісі.
Қазақ отбасындағы дәстүрлер тыйым сөздермен де байланысты. Сондықтан қазақ халқында үлкендер жас балаларды тыйым сөздер арқылы да жамандықтан алыс, жақсылыққа жақын болуға үйреткен. Мысалы, «Табалдырықты баспа, бақыт қашады» деген сөздер бекерге айтылмаған.
Қазақ отбасындағы ерекше дәстүрдің бірі – бата беру. Дастархан басында жастар қол жайып, көпті көрген қарт ер адамдардан, үлкендерден бата сұрайды. Бата адамға күш береді, жолын ашады. Қазақ халқының салт-дәстүрлерін құрметтеу – әрбір қазақ отбасының парызы.
1. Мәтін бойынша қазақ дәстүрінде ер адамдар қалай амандасады?
А) иіліп сәлем салады
В) қол беріп амандасады
С) «Сәлеметсіз бе!» дейді
Д) құшақтасып амандасады [1]
2. Қазақ отбасындағы ерекше дәстүрдің бірі –
А) жақсылыққа жақын болу
В) бата беру
С) салт-дәстүрді құрметтеу
Д) қамқоршы болу [1]
3) Салт-дәстүр бойынша төрге кімді отырғызады?
А) ақ сақалды аталар мен ақ шашты әжелерді
В) жастарды
С) балаларды
Д) немере-шөберелерді [1]
4. Бағдарсызық арқылы мәтіндегі ақпараттарды мағынасымен сәйкестендіріңіз.
1. Бата А. жамандықтан алыс, жақсылыққа
жақын болуға тәрбиелейді.
2. Тыйым сөздер В. төрге отырғызу, қарсы сөйлемеу,
қызды сыйлау
С. күш береді, жол ашады [1]
5. Берілген сөздерді жұптастырыңыз.
1. табалдырықты а. сыйлау
2. ерекше ә. баспа
3. қызды б.дәстүр [1]
ОҚЫЛЫМ
Мәтінді мұқият оқып, тапсырмаларды орындаңыз.
Біздің жеріміз кең-байтақ. Онда алуан түрлі жануарлар мекендейді. Біздің елімізде арқар, барыс, қосаяқ, құлан, дала тасбақасы, саршұнақ сияқты жануарлар кездеседі.
Алтай арқары – өте бағалы аң. Олар биік тауларда мекендейді, өсімдіктермен қоректенеді. Оның жасын мүйізіндегі сақинасына қарап анықтайды. 12-14 жыл өмір сүреді.
Барыс – мысық тұқымдас жыртқыш аң. Ол басын мәңгі қар басқан тауларды мекендейді. Оның терісі бағалы. Қимылы жылдам, епті. 7-8 метр биіктікке дейін секіреді.
Қосаяқ – кішкентай аң. Балқаш өңірінде тіршілік етеді. Сирек кездеседі. Ол өсімдік дәнімен, жемісімен, жәндіктермен қоректенеді. Қыстай денесіне жинаған майымен қоректеніп, ұйықтап жатады.
Құлан шөлді жерді мекендейді. Алматы, Қарағанды хайуанаттар бағында бағылады. Олар Түрікмен жерінен әкелінген. Ол есекке де, жылқыға да ұқсайды. Қазір қорғауға алынған.
Дала тасбақасы да шөлді жерлерді мекендейді. 150 жылдай тіршілік етеді. Өсімдіктермен қоректенеді. Жылына 3-4 ай ояу, қалған уақытта ұйқыда болады.
Саршұнақ ашық далада өмір сүреді. Олар ін қазып, топырағын сыртқа үйіп тастайды. Егінге көп зиян келтіреді. Бірақ оның терісі бағалы.
1. Мәтін мазмұнына сай ат қойыңыз. __________________________________________ [1]
2. Берілген сөздің синонимін мәтіннен тауып жазыңыз.
тамақтанады - _____________________ [1]
3. Мәтінде кездеспейтін жануарларды көрсетіңіз.
[1]
4. Шөлді жерде кездесетін жануарларды табыңыз.
[1]
5. Мәтін бойынша оқиғалардың ретін ажыратыңыз. [1]
|
Сөйлемдер |
Реті |
А |
Саршұнақ - егінге көп зиян келтіреді. |
|
В |
Арқар - биік тауларда мекендейді. |
|
С |
Қосаяқ – сирек кездесетін аң. |
|
ЖАЗЫЛЫМ
Басқа қалада тұратын досыңызға өзіңіздің мектебіңізді, оның бөлмелерін, жабдықталуын сипаттап, хат жазыңыз. Хат мазмұнында хабарлы, сұраулы, лепті сөйлемдерді қолданып, хат стилін сақтаңыз. Сын есімдерді қолданыңыз. [10]
_________________________________________________________
АЙТЫЛЫМ
Берілген тақырыптардың бірін таңдап, жұпта диалогке түсіңіз (әр білім алушыға 2 минут). [10]
Ұсынылатын тақырыптар:
1. Отбасындағы дәстүрлер
2. Қызыл кітап
Балл қою кестесі
Тыңдалым, оқылым
Бағалау критерийі |
Жауап |
Балл |
Білім алушы |
||
Тыңдалым |
В |
1 |
В |
1 |
|
А |
1 |
|
1-С, 2-А |
1 |
|
табалдырықты баспа, ерекше дәстүр, қызды сыйлау |
1 |
|
5 балл |
||
Оқылым |
Қазақстан жануарлары / оқушы жауабы ескеріледі. |
1 |
Қоректенеді |
1 |
|
Түлкі, киік |
1 |
|
Құлан, тасбақа |
1 |
|
А – 3; В – 1; С – 2 |
1 |
|
5 балл |
ІІ нұсқа
ТЫҢДАЛЫМ
Мәтінді мұқият тыңдап, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.
Қазақ халқының ежелден келе жатқан салт-дәстүрлері көп. Олар: жасы үлкен адамға жол беру, төрге отырғызу, қарсы сөйлемеу, қызды сыйлау. Салт- дәстүрлер халықтың болмысын, мінез-құлқын, қасиеттерін танытады. Үлкендер жасы кішілерге қамқоршы болады, кеңес береді.
Қазақ дәстүрі бойынша ер адамдар бір-біріне қол беріп амандасады. Қазақ халқында дастарханға үлкендерден бұрын отыру ұят саналады. Себебі алдымен ақ сақалды ата мен ақ шашты әжені сыйлап, төрден орын береді. Төрде қарттар, одан төмен жастар отырады. Тамаққа да үлкендерден бұрын қол созуға болмайды. Ол- әдепсіздіктің белгісі.
Қазақ отбасындағы дәстүрлер тыйым сөздермен де байланысты. Сондықтан қазақ халқында үлкендер жас балаларды тыйым сөздер арқылы да жамандықтан алыс, жақсылыққа жақын болуға үйреткен. Мысалы, «Табалдырықты баспа, бақыт қашады» деген сөздер бекерге айтылмаған.
Қазақ отбасындағы ерекше дәстүрдің бірі – бата беру. Дастархан басында жастар қол жайып, көпті көрген қарт ер адамдардан, үлкендерден бата сұрайды. Бата адамға күш береді, жолын ашады. Қазақ халқының салт-дәстүрлерін құрметтеу – әрбір қазақ отбасының парызы.
1. Мәтін бойынша батаны кімнен сұрайды?
А) жастардан
В) үлкендерден
С) балалардан
Д) немереден [1]
2. Тыйым сөздер жастарды неге тәрбиелейді?
А) жақсылыққа жақын болуға
В) күшті болуға
С) жаман істерге
Д) сабақты жақсы оқуға [1]
3) Салт-дәстүр бойынша төрге кімді отырғызады?
А) ақ сақалды аталар мен ақ шашты әжелерді
В) жастарды
С) балаларды
Д) немере-шөберелерді [1]
4. Бағдарсызық арқылы мәтіндегі ақпараттарды мағынасымен сәйкестендіріңіз.
1. Салт-дәстүрді құрметтеу А. төрге отырғызу, қарсы
сөйлемеу, қызды сыйлау
2. Ер адамдар В. қол беріп амандасады
С. әр адамның парызы [1]
5. Берілген сөздерді жұптастырыңыз.
1. қазақ а. сөздер
2. ерекше ә. халқы
4. тыйым б. дәстүр [1]
ОҚЫЛЫМ
Шығарманы түсініп оқып, тапсырмаларды орындаңыз.
Ерте, ерте, ертеде бүркіт: «Кім күшті?» деген қазақша күрестен сайыс өткіземін, - деп жан-жануарларға жар салыпты. Аю, жолбарыс, қасқыр, қоян, барыс, арқар мен борсық сайысқа қатысуға дайындала бастайды.
Атасы барысты сайысқа дайындайды.
-
Бұл жарыста жеңіске жету оңай емес, балам! Сайыста күшті болу керек, бірақ епті болған одан да пайдалы. Осыны ұмытпа! – деп ақыл айтады. Барыс сайысқа қатысу үшін көп жаттығады.
Сонымен, сайыс күні де келіп жетеді. Бүркіт, қабан, таутеке төреші болады.
-
Сайыс жарыста жеңген аңның атымен аталатын болады, - деп бүркіт жариялайды.
Қасқыр мен қоян, арқар мен борсық, аю мен қабан, барыс пен келес күреседі. Қоян қасқырды, аю қабанды, борсық арқарды, барыс келесті жеңеді.
Жартылай сайыста аю қоянды, барыс борсықты жеңеді де аю мен барыс шешуші сайысқа шығады. Барыс атасының айтқан ақылын есіне түсіреді де, ептілікпен өзінен күшті аюды жеңеді.
Сөйтіп, барыс ептілік пен төзімділік көрсетіп, жеңімпаз атанады. Содан бері қазақша күрестен болатын сайыс барыстың атымен аталатын болды.
1. Мәтін мазмұнына сай ат қойыңыз. __________________________________________ [1]
2. Берілген сөздің синонимін мәтіннен тауып жазыңыз.
байқау_________________ [1]
3. Мәтін мазмұны бойынша сайысты кім ұйымдастырды?
[1]
4. Сайыста кім жеңді?
[1]
5. Мәтін бойынша оқиғалардың ретін ажыратыңыз. [1]
|
Сөйлемдер |
Реті |
А |
Аю мен барыс шешуші сайысқа шығады. |
|
В |
Бүркіт, қабан, таутеке төреші болады. |
|
С |
Атасы барысты сайысқа дайындайды. |
|
ЖАЗЫЛЫМ
Басқа қалада тұратын досыңызға Қожа мен Жанарды сипаттап, хат жазыңыз. Хат мазмұнында хабарлы, сұраулы, лепті сөйлемдерді қолданып, хат стилін сақтаңыз. Сын есімдерді қолданыңыз. [10]
_________________________________________________________
АЙТЫЛЫМ
Берілген тақырыптардың бірін таңдап, жұпта диалогке түсіңіз (әр білім алушыға 2 минут). [10]
Ұсынылатын тақырыптар:
1. Қазақстан – қызғалдақтың отаны
2. Қазақ тілі мен әдебиеті кабинеті
Балл қою кестесі
Тыңдалым, оқылым
Бағалау критерийі |
Жауап |
Балл |
Білім алушы |
||
Тыңдалым |
В |
1 |
В |
1 |
|
А |
1 |
|
1-С, 2-В |
1 |
|
Қазақ халқы, ерекше дәстүр, тыйым сөздер |
1 |
|
5 балл |
||
Оқылым |
Қазақша күрес сайысы / оқушы жауабы ескеріледі. |
1 |
Сайыс |
1 |
|
Бүркіт |
1 |
|
Барыс |
1 |
|
А – 3; В – 2; С – 3 |
1 |
|
5 балл |
Жазылым
Балл |
Мазмұны (5 балл) |
Тіл сапасы (5 балл) |
5 |
Өте жақсы Мәтін құрылымы (кіріспе, негізгі және қорытынды), жанры, стилі толық сәйкес келеді. Ойын жүйелі түрде жеткізеді. Лексикалық минимумды қолдануы жоғары, стильдік қолданысы өте дұрыс. |
Өте жақсы Грамматикалық және пунктуациялық тұлғаларды өте дұрыс қолданады. Елеусіз қателері ойды түсінуге кедергі келтірмейді. |
4 |
Жақсы Мәтін құрылымы (кіріспе, негізгі және қорытынды), жанры сәйкес келеді. Ойын жеткізеді. Лексикалық минимумды жеткілікті қолданады, стильдік қолданысы дұрыс. |
Жақсы Грамматикалық және пунктуациялық тұлғаларды дұрыс қолданады. Елеусіз қателері ойды түсінуге кедергі келтірмейді. |
3 |
Қанағаттанарлық Мәтін құрылымын (кіріспе, негізгі және қорытынды), жанрын, стилін сақтауға тырысқан. Ойын жеткізуде ішінара ауытқулар кездеседі. Лексикалық минимумды қолдануға тырысады, стильдік қолданысы орташа. |
Қанағаттанарлық Грамматикалық және пунктуациялық тұлғаларды қолдануда ішінара қателер жібереді. Елеусіз қателер көп, бірақ ойды түсінуге кедергі келтірмейді. |
2 |
Төмен Мәтін құрылымын (кіріспе, негізгі және қорытынды), жанрын, стилін сақтауы шектеулі. Ойын жеткізуде ауытқулар көптеп кездеседі. Лексикалық минимумды қолдануы шектеулі, стильдік қолданысы төмен. |
Төмен Грамматикалық және пунктуациялық тұлғаларды қолдануда қателері көп болғандықтан, ойды түсінуге кедергі келтіреді |
1 |
Өте төмен Мәтін құрылымы (кіріспе, негізгі және қорытынды) мүлдем ескерілмеген. Жазба жұмысы жанрға, стильге сәйкес емес. Ойын жеткізе алмаған. Лексикалық минимумды қолдануы шектеулі. |
Өте төмен Грамматикалық және пунктуациялық тұлғаларды қолдануда өрескел қателер көп, ойды түсіну өте қиын. |
Айтылым
Балл |
Негізгі ойды ашуы (5 балл) |
Негізгі ойды ашуы (5 балл) |
5 |
Өте жақсы Тақырыпты және сұрақты өте жақсы түсінеді. Күтпеген сұрақтарға жауабы тез әрі орынды. Ойын жүйелі түрде жеткізеді. |
Өте жақсы Лексикалық минимумы мол, стильдік қолданысы өте дұрыс. Орфоэпиялық нормаларды дұрыс қолданады. Арасында елеусіз қателер жібергенімен, ойды түсінуге кедергі келтірмейді. |
4 |
Жақсы Тақырыпты және сұрақты жақсы түсінеді. Күтпеген сұрақтарға жауабын ойланып береді, ойын орынды жеткізеді. |
Жақсы Лексикалық минимумы жеткілікті, стильдік қолданысы дұрыс. Орфоэпиялық нормаларды қолданады. Арасында қателер жібереді. |
3 |
Қанағаттанарлық Тақырыпты және сұрақты жақсы түсінеді. Күтпеген сұрақтарға жауабын ойланып береді, ойын орынды жеткізеді. |
Қанағаттанарлық Лексикалық минимумы жеткілікті, стильдік қолданысы дұрыс. Орфоэпиялық нормаларды қолданады. Арасында қателер жібереді. |
2 |
Төмен Тақырып пен сұрақты түсінуде және күтпеген сұрақтарға жауап беруде қиналады. Ойын жеткізуде ішінара ауытқулар кездеседі. |
Төмен Лексикалық минимумды қолдануға тырысады, стильдік қолданысы орташа. Орфоэпиялық нормаларды қолдануда елеусіз қателер жібереді. |
1 |
Өте төмен Тақырып пен сұрақты түсінуде және күтпеген сұрақтарға жауап беруде қолдауды қажет етеді. Ойын жеткізуде өрескел ауытқулар кездеседі. |
Өте төмен Лексикалық минимумды қолдануы шектеулі, стильдік қолданысы төмен. Орфоэпиялық нормаларды қолдануда қателерді жиі жібереді. |
2-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР
БЖБ №1
«Ежелгі көшпелілер мәдениеті» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
І нұсқа
Сөйлеу әрекетінің түрлері Тыңдалым. Айтылым
Оқу мақсаты |
5.1.2.1.тыңдалған мәтіннің негізгі мазмұнын түсіну және нақты ақпаратты анықтау 5.2.1.1.тақырып бойынша меңгерген жаңа сөздерді олардың синонимдерімен, антоним, омонимдерімен қатар қолдану, ойын жеткізе білу
|
Бағалау критерийі Ойлау дағдыларының деңгейі |
Білім алушы
Қолдану
|
Орындау уақыты |
15-20 минут |
ТЫҢДАЛЫМ
Мәтінді мүқият тыңдап, тапсырмаларды орындаңыз
Көшпелілер өркениеті – мал шаруашылығымен айналысатын, көшіп-қонып тіршілік ететін адамдардың қауымдастығы. Көшпеліліктің шығуына географиялық орта мен ауа райы әсер етті. Көшпелі өмір салты ол халықтарды табиғатқа жақын болуға, табиғатты қадірлеуге мүдделі етті. Сондықтан көшпелі елдерде «жабайы табиғат» деген ұғым мүлде жоқ.
Көшпелілерге V ғасырда өмір сүрген скиф-сақ тайпалары да жатады. Скиф халқының көсемі – Ишпақай. Скифтердің патшасы – Мадий. Массагеттердің патшасы – Сыпыр. Ал Сыпырдың қызы – Тұмар – сақтардың патшайымы. Тұмардың анасы ерте қайтыс болып, оны әкесі тәрбиелейді. Тұмар әскери ортада өседі. Ол өте ерте атқа мініп, қолына семсер алып, соғыс өнеріне жаттыққан. Тұмардың аты батырлығымен тарихта қалған.
Зерттеушілер мен тарихшылар көшпенділер «рухы биік, жаны таза, бейбітшілік сүйгіш, дұшпанға қатал, досқа адал, ержүрек, құдіретті ерлер» деп жазған.
1-тапсырма. Cұрақтарға толық жауап беріңіз.
1. Көшпеліліктің шығуына не әсер етті? _____________________________________________________
2. Көшпелілер немен айналысады?
_____________________________________________________
3. Көшпелі елдерде «жабайы табиғат» деген ұғым неге жоқ? _____________________________________________________
2-тапсырма. Диаграмманы толтырыңыз.
3-тапсырма. Мәтінге ат қойыңыз.______________________
АЙТЫЛЫМ
Берілген тақырыптардың біріне жұбыңызбен диалог құрастырыңыз, Сөздерді синоним, антонтим, омонимдерімен қатар қолданыңыз
Ұсынылатын тақырыптар:
1. «Алтын адам» – сақ жауынгері
2. Көшпелілер деген кімдер
-
Бағалау критерийі
тапсырма №
Дескриптор
Балл
Білім алушы
Мәтіннің негізгі мазмұнын түсінеді.
1
2
3
Сұрақтарға толық жауап береді.
1 - сұрақ
2 - сұрақ
3 – сұрақ
«Көшпелілер қандай халық» сұрағына жауап бере отырып, диаграмманы толтырады.
1,2,3,4,5,6,7-сөз
Негізгі ақпаратқа қатысты мәтінге ат қояды.
1
1
1
7
1
Мәтін мазмұнына сай жоспар құрады.
Антоним, омоним, синоним сөздерді қолданады.
Жоспарға сай баяндайды
4
Берілген тақырып бойынша диалогке қатысады;
1
Тақырыпты ашады;
1
Сұрақты дұрыс құрастыра алады;
1
Сұраққа түсініп лайықты жауап береді;
1
Лексикалық минимумды тиімді қолданады;
1
Синоним, антоним сөздерді қолдана алады.
1
Барлығы
17
«Ежелгі көшпелілер мәдениеті» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
ІІ нұсқа
Сөйлеу әрекетінің түрлері Тыңдалым. Айтылым.
Оқу мақсаты |
5.1.2.1.тыңдалған мәтіннің негізгі мазмұнын түсіну және нақты ақпаратты анықтау 5.2.1.1.тақырып бойынша меңгерген жаңа сөздерді олардың синонимдерімен, антоним, омонимдерімен қатар қолдану, ойын жеткізе білу
|
Бағалау критерийі Ойлау дағдыларының деңгейі |
Білім алушы
Қолдану |
Орындау уақыты |
15-20 минут |
ТЫҢДАЛЫМ
Мәтінді мүқият тыңдап, тапсырмаларды орындаңыз
Көшпелілер өркениеті – мал шаруашылығымен айналысатын, көшіп-қонып тіршілік ететін адамдардың қауымдастығы. Көшпеліліктің шығуына географиялық орта мен ауа райы әсер етті. Көшпелі өмір салты ол халықтарды табиғатқа жақын болуға, табиғатты қадірлеуге мүдделі етті. Сондықтан көшпелі елдерде «жабайы табиғат» деген ұғым мүлде жоқ.
Көшпелілерге Ү ғасырда өмір сүрген скиф-сақ тайпалары да жатады. Скиф халқының көсемі – Ишпақай. Скифтердің патшасы – Мадий. Массагеттердің патшасы – Сыпыр. Ал Сыпырдың қызы – Тұмар – сақтардың патшайымы. Тұмардың анасы ерте қайтыс болып, оны әкесі тәрбиелейді. Тұмар әскери ортада өседі. Ол өте ерте атқа мініп, қолына семсер алып, соғыс өнеріне жаттыққан. Тұмардың аты батырлығымен тарихта қалған.
Зерттеушілер мен тарихшылар көшпенділер «рухы биік, жаны таза, бейбітшілік сүйгіш, дұшпанға қатал, досқа адал, ержүрек, құдіретті ерлер» деп жазған.
1-тапсырма. Cұрақтарға толық жауап беріңіз.
1. Тұмар кім? _____________________________________________________
2. Тұмарды неге әкесі тәрбиелейді?
_________________________________________________________________
3. Тұмардың аты несімен тарихта қалды? _________________________________________________________________
2-тапсырма. Диаграмманы толтырыңыз.
3-тапсырма. Мәтіннің тақырыбын анықтаңыз. _____________________________________________________
АЙТЫЛЫМ
Берілген тақырыптардың біріне жұбыңызбен диалог құрастырыңыз, Сөздерді синоним, антонтим, омонимдерімен қатар қолданыңыз
Ұсынылатын тақырыптар:
1. Мұражайдағы «Алтын адам» экспонаты
2. Тұмар – сақ патшайымы
-
Бағалау критерийі
тапсырма №
Дескриптор
Балл
Білім алушы
Мәтіннің негізгі мазмұнын түсінеді.
1
2
3
Сұрақтарға толық жауап береді.
1 - сұрақ
2 - сұрақ
3 – сұрақ
«Көшпелілер қандай халық» сұрағына жауап бере отырып, диаграмманы толтырады.
1,2,3,4,5,6,7-сөз
Негізгі ақпаратқа қатысты мәтінге ат қояды.
1
1
1
7
1
Мәтін мазмұнына сай
жоспар құрады.
Антоним, омоним, синоним сөздерді қолданады.
Жоспарға сай баяндайды
4
Берілген тақырып бойынша диалогке қатысады;
1
Тақырыпты ашады;
1
Сұрақты дұрыс құрастыра алады;
1
Сұраққа түсініп лайықты жауап береді;
1
Лексикалық минимумды тиімді қолданады;
1
Синоним, антоним сөздерді қолдана алады.
1
Барлығы
17
«Ежелгі көшпелілер мәдениеті» бөлімі бойынша жиынтық бағалаудыңнәтижесіне қатысты ата-аналарға арналған ақпарат (рубрика)
Білім алушының аты-жөні _______________________________________
Бағалау критерийі |
Оқу жетістігі деңгейі |
||
Төмен |
Орта |
Жоғары |
|
Мазмұнға бағытталған сұрақтарға жауап береді |
С |
С |
С |
Шағындиалогке қатысу арқылы сұрақты түсінгендігін көрсетеді |
а қиналады |
Т |
Т |
БЖБ №2
«Су – тіршілік көзі», «Әлемдегі ірі кітапханалар» бөлімдері бойынша жиынтық бағалау
І нұсқа
Сөйлеу әрекетінің түрлері Оқылым. Жазылым
Оқу мақсаты 5.3.6.1 тақырып бойынша үйренген сөздерін қолдана
отырып, мәтінде көтерілген мәселеге өз көзқарасын білдіру
5.4.2.1 эссе құрылымын сақтай отырып, адамды, табиғатты,
белгілі бір оқиғаны сипаттап жазу
5.5.1.5 болымды, болымсыз етістіктерді ауызша және жазба
жұмыстарда орынды қолдану
Бағалау критерийі Білім алушы
-
білетін сөздерін қолдана отыры, мәтіндегі мәселеге ойларын білдіреді
-
Эссе құрылымын сақтайды, адамды, табиғатты, белгілі бір оқиғаны сипаттап жаза алады;
-
Жазба жұмысында болымды, болымсыз етістіктерді орынды қолдана алады
Ойлау дағдыларының деңгейі Жоғары деңгей дағдылары
Орындау уақаты: 20 минут
ОҚЫЛЫМ
Мәтінді мұқият оқып, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз
Су - тіршілік көзі. Жер бетінің 70 пайызын су алып жатыр. Бірақ оның тек 3 пайызы ғана ішуге жарамды екен. Ауыз судың 2 пайызы мұздықтарда сақталғандықтан, ғаламшар тұрғындары тек бір пайыз суды ғана пайдалана алады. Сондықтан жер бетіндегі халық саны көбейген сайын тұщы су да жетіспейді. Әсіресе, Африка елдері ауыз суға зәру.
Судың адам денсаулығына пайдасы өте көп. Жапондық психолог-ғалым Масару Эмото: «Судағы таза энергия көп ауруларға ем болады»,- деп жазды. Мәселен, су дене температурасын тұрақтандырады, ағзаға қажетті азық пен оттегіні тасымалдайды, көздің көруін жақсартады, иммунитетті күшейтеді. Қанды сұйылтып, бүйрек және бауырдағы қалдықтарды тазалап, ағзаға дәрумендер мен минералдардың таралуын қамтамасыз етеді.
Сонымен қатар су - мидың жұмысын жақсарту үшін күш және электрлік энергия көзі. Ішіп жүрген суымыз денені жарақаттанудан қорғайтын, теріні ылғалдандырып, емдейтін қасиеттерге де ие екен.
Жалпы, ересек адамның денесінде 40-50 литр су болады. Ал денеде 20 пайыз су жетіспеушілігі болса, адам денсаулығына үлкен қауіп төнеді екен.
1-тапсырма. Мәтін мазмұнына сай берілген 2 дұрыс ақпаратты ажыратыңыз.
Ақпараттар |
дұрыс |
бұрыс |
Жер бетіндегі судың 70 пайызы ішетін су болып саналады. |
|
|
Халық саны көбейген сайын тұщы су да жетіспейді. |
|
|
Ересек адамның денесінде 74-75 литр су болады. |
|
|
Су теріні ылғалдандырып, сауықтырады. |
|
|
2-тапсырма. Мәтіндегі тірек сөздерді табыңыз. (5 тірек сөз)
__________________________________________________________________
3-тапсырма. Мәтіндегі негізгі ойды анықтаңыз. __________________________________________________________________
4-тапсырма. Судың адам денсаулығына пайдасы өте көп деген пікірмен келісесің бе?
__________________________________________________________________
ЖАЗЫЛЫМ
5-тапсырма. Эссе құрылымын сақтай отырып, «Ұлттық кітапханаға саяхат» тақырыбында эссе жазыңыз. Болымды, болымсыз етістіктерді қолданыңыз.
____________________________________________________________________________________________________________________________________
Бағалау критерийі |
Тапсырма № |
Дескриптор |
Балл |
Білім алушы |
|||
Білетін сөздерін қолдана отыры, мәтіндегі мәселеге ойларын білдіреді |
1 |
мәтін мазмұнына қатысты 2 дұрыс ақпаратты белгілейді; 1-ақпарат 2-ақпарат |
1 1 |
2 |
мәтіннен 5 тірек сөзді табады; 1-тірек сөз 2-тірек сөз 3-тірек сөз 4-тірек сөз 5-тірек сөз |
1 1 1 1 1 |
|
3 |
негізгі ойды анықтайды. |
1 |
|
4 |
өз көзқарасын білдіреді |
1 |
|
эссе құрылымын сақтайды, адамды, табиғатты, белгілі бір оқиғаны сипаттап жаза алады |
5 |
эссе құрылымын сақтайды тақырыпты ашады; |
1 |
лексикалық минимумды тиімді қолдана алады; |
1 |
||
сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтайды; |
1 1 |
||
тыныс белгісін дұрыс қояды. |
1 |
||
Жазба жұмысында болымды, болымсыз етістіктерді орынды қолдана алады |
болымды, болымсыз етістіктерді біледі; |
1 |
|
болымды, болымсыз етістіктерді тиімді қолдана алады |
1 |
||
Барлығы |
|
16 |
«Су – тіршілік көзі», «Әлемдегі ірі кітапханалар» бөлімдері бойынша жиынтық бағалау
ІІ нұсқа
Сөйлеу әрекетінің түрлері Оқылым. Жазылым
Оқу мақсаты 5.3.6.1 тақырып бойынша үйренген сөздерін қолдана
отырып, мәтінде көтерілген мәселеге өз көзқарасын білдіру.
5.4.2.1 эссе құрылымын сақтай отырып, адамды, табиғатты,
белгілі бір оқиғаны сипаттап жазу
5.5.1.5 болымды, болымсыз етістіктерді ауызша және жазба
жұмыстарда орынды қолдану
Бағалау критерийі Білім алушы
-
білетін сөздерін қолдана отыры, мәтіндегі мәселеге ойларын білдіреді
-
эссе құрылымын сақтайды, адамды, табиғатты, белгілі бір оқиғаны сипаттап жаза алады;
-
жазба жұмысында болымды, болымсыз етістіктерді орынды қолдана алады
Ойлау дағдыларының деңгейі Жоғары деңгей дағдылары
Орындау уақаты: 20 минут
ОҚЫЛЫМ
Мәтінді мұқият оқып, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.
Картада су көк түспен белгіленген. Су жердің
төрттен үш бөлігін алып жатыр. Сусыз өмір жоқ.
Су –
тіршілік көзі. Ол сұйық зат. Өзен, көл, теңіз,
мұхиттарды құрайды. Аспаннан жаңбыр түрінде түседі. Күн
суытқанда,
су
қатып мұзға айналады. Мұз бен қар – судың қатты күйі. Дымқыл
шүберекпен үстел үстін сүртсек, бірнеше минуттардан кейін ол кеуіп
қалады. Оның бетіндегі су буға айналып ұшып кетеді.
Бу – мөлдір, түссіз газ. Бу – судың газ түріндегі күйі. Судың өзіне
тән қасиеттері болады. Оны тәжірибе жасау арқылы анықтауға
болады.
1-тапсырма. Мәтін мазмұны бойынша 2 «шын» ақпаратты анықтаңыз.
Ақпараттар |
дұрыс |
бұрыс |
Су жердің төрттен үш бөлігін алып жатыр |
|
|
Аспаннан қар түрінде түседі. |
|
|
Күн суытқанда су қатып буға айналады. |
|
|
Мұз бен қар – судың қатты күйі. |
|
|
2-тапсырма. Мәтінге ат қойыңыз.
3-тапсырма. Мәтінде жауабы
жоқ сұрақты табыңыз.
А) Картада су қандай түспен белгіленген?
Ә) Су жердің неше бөлігін алп жатыр?
Б) Судың ағзаға пайдасы қандай?
В) Күн суытқанда су неге айналады?
4-тапсырма. Мәтіндегі тірек сөздерді табыңыз. (5 тірек сөз)
__________________________________________________________________
ЖАЗЫЛЫМ
5-тапсырма. Эссе құрылымын сақтай отырып, «Әлем кітапханалары» тақырыбында эссе жазыңыз. Болымды, болымсыз етістіктерді қолданыңыз.
____________________________________________________________________________________________________________________________________
Бағалау критерийі |
Тапсырма № |
Дескриптор |
Балл |
Білім алушы |
|||
Тақырып бойынша үйренген сөздерін қолдана отырып, мәтінде көтерілген мәселеге өз көзқарасын білдіре алады |
1 |
мәтін мазмұнына қатысты 2 дұрыс ақпаратты белгілейді; 1-ақпарат 2-ақпарат |
1 1 |
2 |
мәтіннен 5 тірек сөзді табады; 1-тірек сөз 2-тірек сөз 3-тірек сөз 4-тірек сөз 5-тірек сөз |
1 1 1 1 1 |
|
3 |
негізгі ойды анықтайды анықтайды |
1 |
|
4 |
өз көзқарасын білдіреді |
1 |
|
Эссе құрылымын сақтай отырып, адамды, табиғатты, белгілі бір оқиғаны сипаттап жаза алады |
5 |
эссе құрылымын сақтайды тақырыпты ашады; |
1 |
лексикалық минимумды тиімді қолдана алады; |
1 |
||
сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтайды; |
1 1 |
||
тыныс белгісін дұрыс қояды. |
1 |
||
Жазба жұмысында жіктеу, сілтеу, сұрау есімдіктерін орынды қолдана алады |
жіктеу, сілтеу, сұрау есімдіктерін біледі; |
1 |
|
жіктеу, сілтеу, сұрау есімдіктерін тиімді қолдана алады |
1 |
||
Барлығы |
|
16 |
«Су – тіршілік көзі», «Әлемдегі ірі кітапханалар»бөлімдері бойынша жиынтық бағалаудыңнәтижесіне қатысты ата-аналарға арналған ақпарат (рубрика)
Білім алушының аты-жөні _______________________________________
Бағалау критерийі |
Оқу жетістігі деңгейі |
||
Төмен |
Орта |
Жоғары |
|
Тақырып бойынша үйренген сөздерін қолдана отырып, мәтінде көтерілген мәселеге өз көзқарасын білдіре алады |
М |
М |
М |
Эссе құрылымын сақтай отырып, адамды, табиғатты, белгілі бір оқиғаны сипаттап жаза алады. Жазба жұмысында болымды, болымсыз етістіктерді, есімдіктің түрлерін біліп,орынды қолдана алады |
А |
А |
А |
Тоқсандық жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы
*Тапсырма |
Қамтылатын мақсаттар |
Тапсырмалар түрлері |
*Тапсырмалар сипаттамасы |
*Орындау уақыты, мин |
Балл |
1 |
5.1.5.1 Тірек сөздер, жетекші сұрақтар арқылы негізгі тақырыпты анықтау |
Көп таңдауы бар және қысқа жауапты қажет ететін сұрақтар |
Тапсырма жеке орындалады. Білім алушылар 140 сөзден тұра-тын тақырыпқа қатысты тыңдалым көркем әдеби мәтінін 2 рет тыңдайды (аудиоқұралдар болмаған жағдайда мұғалім мәтінді өзі 2 рет оқып береді). Білім алушылар мәтінді тыңдау бары-сында мәтіннің мазмұнына негізделген бірінші тапсырмада мә-тіндегі тірек сөздерді анықтайды, екінші, үшінші және төртінші тапсырмаларда мәтін мазмұны бойынша берілген сұрақтарға сөз және сөз тіркестерімен жауап береді. Бесінші тапсырмада білім алушы мәтіннің негізгі тақырыбын анықтайды. |
10 |
5 |
2 |
5.3.2.1 Хат, хабарлама, жарнама мазмұнын түсіну, стильдік ерекшелігін анықтау |
Көп таңдауы бар және қысқа жауапты қажет ететін сұрақтар |
Тапсырма жеке орындалады. Білім алушылар тақырыпқа қатысты 150 сөзден тұратын хат мәтінін оқиды. Бірінші, екінші және үшінші тапсырмаларда төрт нұсқаның ішінен дұрыс жауабын белгілейді. Төртінші және бесінші тапсырмаларда мәтінге қатысты араласқан сөздерді дұрыс орналастырып, сөйлем құрастырады. |
10 |
5 |
3 |
5.4.2.1 Эссе құрылы-мын сақтай отырып, адамды, табиғатты, белгілі бір оқиғаны сипаттап жазу 5.5.1.3 Сан есім (бірліктер, ондықтар, жүз, мың) атауларын білу, орынды қолдану |
Жазбаша толық жауапты қажет ететін сұрақтар |
Тапсырма жеке орындалады. Білім алушы қазақ тарихындағы өзіне үлгі тұтатын батырдың ерлігін сипаттайтын мәтін жазады. Мәтін мазмұнында білім алушы сандық бірліктерді қолдануы тиіс. Жазылым жұмысында мәтін құрылымын сақтауы және сан есімдер мен тақырыпқа қатысты лексикалық минимумды қолдануы бағаланады. |
20 |
10 |
4 |
5.2.5.1 Берілген сұрақты дұрыс түсініп, лайықты жауап беру, шағын диалогке қатысу |
Толық жауапты қажет ететін сұрақтар |
Тапсырма жұпта орындалады. Екі білім алушыға бөлімдерге қатысты ортақ тақырып беріледі (тақырып жазылған қағаздар-ды білім алушы өзі таңдайды). Жұптағы білім алушылар беріл-ген тақырып бойынша 2 минут диалогке түседі (әр білім алушы диалогте 4-6 сөйлем айту керек).Мұғалім білім алушының берілген тақырыпты түсініп, соған қатысты жұбына сұрақтар қоюын, сұрақтарға лайық жауап беруін бағалайды. |
Әр білім алушыға 2 минут беріледі |
10 |
Барлығы |
40 мин |
30 |
Тоқсандық жиынтық бағалау тапсырмалары
І нұсқа
ТЫҢДАЛЫМ
Мәтінді мұқият тыңдап, тапсырмаларды орындаңыз,
Халықаралық Кітапханалық Ассоциациясының мәліметінше, дүниежүзі бойынша 570 мыңға жуық кітапхана бар. Қазіргі таңда «Кітапханалық» континенттер болып, Еуропа мен Солтүстік Америка есептеледі. Себебі, Еуропа елдеріндегі кітапханалар саны 440 мыңнан асса, Солтүстік Америкада 125 мыңнан астам кітапхана бар екен. Кітапханалар саны ең аз континент – Африка құрлығы. Онда бар болғаны 1200 кітапханалық бөлімшелері бар екен.
Дүниежүзінің кітапханаларында 807 мыңнан астам адам қызмет атқарады. Жер шары кітаптардың сақталуына жылына 8,7 трлн. көлемінде қаражат жұмсайды. Кітапханалардағы кітаптар сөрелерінің жалпы ұзындығы 15 мың км кұрайды. Кітапханалардың абоненттер саны 2,5 млрдқа шейін жетеді. Бұл дегеніміз орташа есеппен жер шарының 1/3 бөлігі болып табылады. Жыл сайын кітапханалар оқырмандарға қызмет көрсету үшін 1,5 трлн операцияларды атқарады екен. Қызықты жайт.
Дүниежүзінде жұлдызды мәртебесі бар кітапханалар да бар екен яғни, кітапханалық қызмет көрсету индексі, кітапханаларға бару көрсеткіші, материалдарды беру, интернетті қолдану т.б. Оларға АҚШ-тағы Конгресс кітапханасы, Ресейдегі мемлекеттік кітапханалар жатады.
1. Мәтін мазмұнына сай тірек сөздер қатарын белгілеңіз
А) кітап, адамдар, жұмыс істеу, сурет
В) халықаралық, кітапхана, қызмет көрсету,оқырман
С) табиғат, кітап оқу, тыңдау, қолдану
D) ұлттық кітапхана, құрлық, ел, оқырман [1]
2. Мәтін бойынша төмендегі сұрақтарға жауап беріңіз
Дүние жүзі бойынша қанша мыңға жуық кітапхана бар екен?
___________________________________________________ [1]
Кітапханалар саны ең аз континент қандай?
___________________________________________________ [1]
Жер шары кітаптардың сақталуына қанша қаражат жұмсайды екен?
___________________________________________________ [1]
3. Мәтіннің негізгі тақырыбын анықтаңыз
___________________________________________________ [1]
ОҚЫЛЫМ
Мәтінді мұқият тыңдап, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.
А. Сақ тайпасының патшайымы Тұмарға парсы патшасы Кир кісі жіберіп, өзіне тұрмысқа шығуын сұраған екен. Бірақ бұл – массагеттерге соғыс ашу үшін Кирдің ойлап тапқан амалы еді. Өйткені Тұмардың келісім бермейтінін ол жақсы біледі. Содан Кир сақтарға қарсы шабуыл бастайды Кир Тұмардың ұлы Спаргапты тұтқынға алады. Тұмар патшайым ұлын босатуды сұрайды. Бірақ Кир Спаргапты босатпайды. Тұтқынға түсіп қалғанына намыстанған Спаргап өзін өлтіреді. Бұл хабарды естіген Тұмар патшайым Кир әскерімен соғысады.Осы шайқаста сақтар парсыларды жеңеді. Тұмар патшайым Кирдің басын кесіп алып, оны қан толған ыдысқа батырып, сертін орындаған екен.
В. Әнуар, тарихымызда ерлік көрсеткен аналарымыздың батырлығын біліп жүргеніміз қандай жақсы! Сен де осындай қызықты тарихи оқиғалар туралы білсең, менімен бөлісуіңді өтінемін. Сау бол!
С. Сәлеметсің бе, Әнуар! Денсаулығың, сабағың жақсы ма? Отбасың аман ба? Өзім туралы айтсам, үй-ішім аман, сабағым өте жақсы. Менің еліміздің тарихына ерекше қызығушылық танытатынымды сен жақсы білесің ғой. Осы хатымда саған ел тарихындағы батыр әйел Тұмар патшайымның ерлігі туралы айтқым келеді.
Сәлеммен досың Айдар.
1. Мәтіннің абзацтарын мазмұны бойынша ретімен орналастыр. [1]
Абзац |
Реті |
1. |
|
2. |
|
3. |
|
2. Хатты кім жазды?
А) Әнуар
В) Тұмар
С) Кир
D) Айдар [1]
3. Мәтін ресми стильдің қай түріне жататынын анықтаңыз.
А) жарнама
Ә) хабарлама
Б) хаттама
В) хат [1]
4. Мәтіннің сөйлеу тілін көрсетіңіз.
А) диалог, ауызша
Ә) монолог, жазбаша
Б) полилог, ауызша
В) монолог, ауызша [1]
5. Берілген сөздерден орын тәртібін сақтай отырып, сөйлем құрастырыңыз.
Алады, ұлы, Кир, Спаргапты, Тұмардың, тұтқынға
__________________________________________________ [1]
ЖАЗЫЛЫМ
Сан есімдерді қолдана отырып, судың қасиеттерін сипаттап «Су-тіршілік көзі »тақырыбына эссе жазыңыз. Эссе құрылымын сақтаңыз. [10]
____________________________________________________________________________________________________________________________________
АЙТЫЛЫМ [10]
Төмендегі тақырыптардың бірін таңдап, жұбыңызбен диалогке түсіңіз. (Әр оқушыға екі минут беріледі).
Ұсынылатын тақырыптар:
1.Судың адам ағзасына пайдасы
2 Мектеп кітапханасында
Балл қою кестесі
Тыңдалым, оқылым
Бағалау критерийі |
Жауап |
Балл |
Білім алушы |
||
Тыңдалым |
В |
1 |
570 мыңға жуық |
1 |
|
Африка құрлығы |
1 |
|
8,7 трлн |
1 |
|
Әлем кітапханалары |
1 |
|
5 балл |
||
Оқылым |
1-С, 2-А, 3-В |
1 |
Айдар |
1 |
|
хат |
1 |
|
Монолог, жазбаша |
1 |
|
Кир Тұмардың ұлы Спаргапты тұтқынға алады. |
1 |
|
5 балл |
ІІ нұсқа
ТЫҢДАЛЫМ
Мәтінді мұқият тыңдап, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.
Халықаралық Кітапханалық Ассоциациясының мәліметінше, дүниежүзі бойынша 570 мыңға жуық кітапхана бар. Қазіргі таңда «Кітапханалық» континенттер болып Еуропа мен Солтүстік Америка есептеледі. Себебі Еуропа елдеріндегі кітапханалар саны 440 мыңнан асса, Солтүстік Америкада 125 мыңнан астам кітапхана бар екен. Кітапханалар саны ең аз континент - Африка құрлығы. Онда бар болғаны 1200 кітапханалық бөлімшелері бар екен.
Дүниежүзінің кітапханаларында 807 мыңнан астам адам қызмет атқарады. Жер шары кітаптардың сақталуына жылына 8,7 трлн. көлемінде қаражат жұмсайды. Кітапханалардағы кітаптар сөрелерінің жалпы ұзындығы 15 мың км кұрайды. Кітапханалардың абоненттер саны 2,5 млрдқа шейін жетеді. Бұл дегеніміз орташа есеппен жер шарының 1/3 бөлігі болып табылады. Жыл сайын кітапханалар оқырмандарға қызмет көрсету үшін 1,5 трлн операцияларды атқарады екен. Қызықты жайт.
Дүниежүзінде жұлдызды мәртебесі бар кітапханалар да бар екен яғни, кітапханалық қызмет көрсету индексі, кітапханаларға бару көрсеткіші, материалдарды беру, интернетті қолдану т.б. Оларға АҚШ-тағы Конгресс кітапханасы, Ресейдегі мемлекеттік кітапханалар жатады.
-
Мәтінге ат қойыңыз. __________________________ [1]
2. Мәтін мазмұнына сай тірек сөздер қатарын белгілеңіз
А) кітап, адамдар, жұмыс істеу, сурет
В) халықаралық, кітапхана, қызмет көрсету,оқырман
С) табиғат, кітап оқу, тыңдау, қолдану
D) ұлттық кітапхана, құрлық, ел, оқырман [1]
3. Мәтін бойынша төмендегі сұрақтарға жауап беріңіз
Қазіргі таңда «Кітапханалық» континенттер болып саналатын құрлықтар қандай?
___________________________________________________ [1]
Дүниежүзі кітапханаларында қанша адам қызмет атқарады?
___________________________________________________ [1]
Кітапханалардағы кітаптар сөрелерінің жалпы ұзындығы қанша?
___________________________________________________ [1]
ОҚЫЛЫМ
Мәтінді мұқият оқып, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.
Құрметті тұрғындар! Біз Сіздерге судың пайдасы туралы хабарлаймыз.
Адам организміне судың көп пайдасы бар. Себебі мидан бастап, асқазанға дейінгі барлық мүшелер суды қажет етеді. Сондықтан күнде таңертең су ішу керек. Дәрігерлер төменгідей судың пайдасын атап көрсетеді:
- дене температурасын тұрақты ұстауға көмектеседі;
- оттегі тасымалдайды;
- бүйрек және бауырдағы қалдықтарды тазалайды;
- витамин және минералдардың тарауын қамтамасыз етеді;
- денені жарақаттанудан қорғайды;
- клеткалардың және бұлшық еттердің бірігуін қамтамасыз етеді;
Су ас қорытуға жақсы көмектеседі. Ересек адамның денесінде 40-50 литр су болады. Қанның 83%, бұлшықеттердің 75%, мидың 74%, сүйектердің 22% судантұрады. Денеде 20% су жетпесе, адам өміріне қауіп төнеді.Егер адам қажетті мөлшерде су ішпесе, онда оның миының жұмыс істеуі баяулайды. Қан қоюланады. Жүрек көп жұмыс істеуге мәжбүр болады. Іш қатады. Адамның басы айналып, ауырады. Тез шаршап, әлсіздік пайда болады. Тамақ ішуге тәбеті болмайды.Сондықтан да жаз уақытында күн ыстықта көп су ішу керек екеннін ескертеміз.
1. Мәтіннің стилін анықтаңыз.______________________________ [1]
2. Ақпараттарды сәйкестендіріңіз. [1]
1 |
Ересек адамның денесінде |
А |
83% |
2 |
мида |
В |
74% |
3 |
Бұлшық ет |
С |
40-50литр су бар |
4 |
Қан құрамында |
Д |
75% |
3. Дұрыс ақпаратты табыңыз. [1]
Ақпараттар |
дұрыс |
Бұрыс |
Адам тұмаумен ауырғанда, биік жерлерде болғанда және күн ыстықта көп су ішпеу қажет. |
|
|
Денеде 20% су жетпесе, адам өміріне қауіп төнеді. |
|
|
Көп су ішсе, қан қоюланады |
|
|
Су оттегі тасымалдайды |
|
|
4. Мәтіннің мазмұнын ашатын тірек сөзді табыңыз. [1]
А. Судың пайдасы
В. Судың зияны
С . Судың құрамы
D. Судың қоры
5. Мәтіннен суретке сай жалғасын тауып жазыңыз. [1]
|
|
|
|
|
|
ЖАЗЫЛЫМ
Жіктеу, сілтеу, сұрау есімдіктерін қолдана отырып, «Мектеп кітапханасымен мақтанамын» тақырыбына шағын эссе құрастырыңыз. Эссе құрылымын сақтаңыз. [10]
___________________________________________________________________________________________________________________________________
АЙТЫЛЫМ
Берілген тақырыптардың бірін таңдап, жұпта диалогке түсіңіз (әр білім алушыға 2 минут). [10]
Диалог тақырыптары:
1. Тұмар ханшайым туралы аңыз
2. Су - тіршілік тірегі
Балл қою кестесі
Тыңдалым, оқылым
Бағалау критерийі |
Жауап |
Балл |
Білім алушы |
||
Тыңдалым |
Дүниежүзі кітапханалары |
1 |
В |
1 |
|
Европа мен Солтүстік Америка |
1 |
|
807 мыңнан астам |
1 |
|
15 мың км |
1 |
|
5 балл |
||
Оқылым |
Ресми стиль |
1 |
1 - С 2 - В 3. - Д 4 - А |
1 |
|
Дұрыс,бұрыс, дұрыс, бұрыс |
1 |
|
Судың пайдасы |
1 |
|
А. көп жұмыс істеуге мәжбүр болады. В. Адамның басы айналып, ауырады С. Тамақ ішуге тәбеті болмайды. |
1 |
|
5 балл |
Жазылым
Балл |
Мазмұны (5 балл) |
Тіл сапасы (5 балл) |
5 |
Өте жақсы Мәтін құрылымы (кіріспе, негізгі және қорытынды), жанры, стилі толық сәйкес келеді. Ойын жүйелі түрде жеткізеді. Лексикалық минимумды қолдануы жоғары, стильдік қолданысы өте дұрыс. |
Өте жақсы Грамматикалық және пунктуациялық тұлғаларды өте дұрыс қолданады. Елеусіз қателері ойды түсінуге кедергі келтірмейді. |
4 |
Жақсы Мәтін құрылымы (кіріспе, негізгі және қорытынды), жанры сәйкес келеді. Ойын жеткізеді. Лексика-лық минимумды жеткілікті қолда-нады, стильдік қолданысы дұрыс. |
Жақсы Грамматикалық және пунктуациялық тұлғаларды дұрыс қолданады. Елеусіз қателері ойды түсінуге кедергі келтірмейді. |
3 |
Қанағаттанарлық Мәтін құрылымын (кіріспе, негізгі және қорытынды), жанрын, стилін сақтауға тырысқан. Ойын жеткізу-де ішінара ауытқулар кездеседі. Лексикалық минимумды қолдануға тырысады, стильдік қолданысы орташа. |
Қанағаттанарлық Грамматикалық және пунктуациялық тұлғаларды қолдануда ішінара қателер жібереді. Елеусіз қателер көп, бірақ ойды түсінуге кедергі келтірмейді. |
2 |
Төмен Мәтін құрылымын (кіріспе, негізгі және қорытынды), жанрын, стилін сақтауы шектеулі. Ойын жеткізуде ауытқулар көптеп кездеседі. Лекси-калық минимумды қолдануы шек-теулі, стильдік қолданысы төмен. |
Төмен Грамматикалық және пунктуациялық тұлғаларды қолдануда қателері көп болғандықтан, ойды түсінуге кедергі келтіреді |
1 |
Өте төмен Мәтін құрылымы (кіріспе, негізгі және қорытынды) мүлдем ескерілмеген. Жазба жұмысы жанрға, стильге сәйкес емес. Ойын жеткізе алмаған. Лексикалық минимумды қолдануы шектеулі. |
Өте төмен Грамматикалық және пунктуациялық тұлғаларды қолдануда өрескел қателер көп, ойды түсіну өте қиын. |
Айтылым
Балл |
Негізгі ойды ашуы (5 балл) |
Негізгі ойды ашуы (5 балл) |
5 |
Өте жақсы Тақырыпты және сұрақты өте жақсы түсінеді. Күтпеген сұрақтарға жауабы тез әрі орынды. Ойын жүйелі түрде жеткізеді. |
Өте жақсы Лексикалық минимумы мол, стильдік қолданысы өте дұрыс. Орфоэпиялық нормаларды дұрыс қолданады. Арасында елеусіз қателер жібергенімен, ойды түсінуге кедергі келтірмейді. |
4 |
Жақсы Тақырыпты және сұрақты жақсы түсінеді. Күтпеген сұрақтарға жауабын ойланып береді, ойын орынды жеткізеді. |
Жақсы Лексикалық минимумы жеткілікті, стильдік қолданысы дұрыс. Орфоэпиялық нормаларды қолданады. Арасында қателер жібереді. |
3 |
Қанағаттанарлық Тақырыпты және сұрақты жақсы түсінеді. Күтпеген сұрақтарға жауабын ойланып береді, ойын орынды жеткізеді. |
Қанағаттанарлық Лексикалық минимумы жеткілікті, стильдік қолданысы дұрыс. Орфоэпиялық нормаларды қолданады. Арасында қателер жібереді. |
2 |
Төмен Тақырып пен сұрақты түсінуде және күтпеген сұрақтарға жауап беруде қиналады. Ойын жеткізуде ішінара ауытқулар кездеседі. |
Төмен Лексикалық минимумды қолдануға тырысады, стильдік қолданысы орташа. Орфоэпиялық нормаларды қолдануда елеусіз қателер жібереді. |
1 |
Өте төмен Тақырып пен сұрақты түсінуде және күтпеген сұрақтарға жауап беруде қолдауды қажет етеді. Ойын жеткізуде өрескел ауытқулар кездеседі. |
Өте төмен Лексикалық минимумды қолдануы шектеулі, стильдік қолданысы төмен. Орфоэпиялық нормаларды қолдануда қателерді жиі жібереді. |
3-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР
БЖБ №1
«Денсаулық – зор байлық», «Менің Тәуелсіз Қазақстаным» бөлімдері бойынша жиынтық бағалау
І нұсқа
Сөйлеу әрекетінің түрлері: Тыңдалым Айтылым
Оқу мақсаты 5.1. 6.1. Тыңдалым материалдарының мазмұны негізінде
сұрақтарға жауап беру
5.2.1.1. Тақырып бойынша меңгерген жаңа сөздерді
олардың синонимдерімен, антоним, омонимдерімен қатар
қолдану, ойын жеткізе білу;
5.2.6.1. тірек сөздерді дұрыс қолданып, иллюстрацияларды
сипаттау
Бағалау критерийі Білім алушы
• Мәтінді тыңдай отырып, сұрақтарға жауап береді
· Тақырып бойынша меңгерген жаңа сөздерді олардың синоним, антоним, омонимдерімен қатар қолданады, ойын жеткізе біледі
• Тірек сөздердің көмегімен иллюстрацияларды сипаттайды
Ойлау дағдыларының деңгейі Білу және түсіну
Қолдану
Орындау уақыты 15-20 минут
ТЫҢДАЛЫМ
Мәтінді мұқият тыңдап, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.
Денсаулық — табиғаттың ең қымбат сыйы. Әрбір адам өз денсаулығын күте білу керек. Ол үшін не істеу керек? Ол үшін дұрыс тамақтану, уақытында демалу, таңертеңгі жаттығулар жасап, дәрігерге тексерілу керек. Дене қимылымен айналысуға көп көңіл бөлу қажет. Дәрігердің кеңесін тыңдап, уақытында орындау керек. Күнделікті сүт, көкөніс тамақтарын пайдаланған дұрыс.
Денсаулық сақтауда дұрыс тамақтаудың маңызы зор. Сүт тағамдары, жеміс-жидек, балық, ет адам денсаулығына пайдалы. Ал, фастфуд тағамдары денсаулыққа зиян. Олар тез бұзылады, көп ауруларға себеп болады.
Ал спортпен айналысу денсаулықты жақсартады. Спорттың ең қарапайым түрі — жүгіру. Күн сайын таңертең үйдің маңайында, саябақта жарты сағаттай жүгіруге, таза ауада серуендеуге болады. Әр түрлі жаттығулар жасауға болады.
1-тапсырма. Сұраққа мәтінге сай жауап беріңіз.
Р/с |
Сұрақ |
Жауап |
1 |
Адам денсаулығы жақсы болу үшін не істеу керек? |
1. 2. 3. 4. |
2 |
Фастфуд тағамдары неге зиян? |
|
3 |
Мәтін мазмұны бойынша қандай тағамдар денсаулыққа пайдалы? |
|
АЙТЫЛЫМ
2-тапсырма. Тірек сөздерді дұрыс қолданып, иллюстрацияларды сипаттаңыз. Тақырып бойынша меңгерген жаңа сөздердің синоним, антоним, омонимдерін орынды қолданыңыз.
Тірек сөздер: Тәуелсіз, мойындады, рәміздер, бейнеленген, білдіреді, салтанатты ән, мақтан етемін.
Бағалау критерийі |
|
Дескриптор |
Балл |
Білім алушы |
|||
Мәтінді тыңдай отырып, сұрақтарға жауап береді |
1 |
Сұрақтарға мәтін мазмұны бойынша
1 сөйлеммен жауап береді; 1, 2, 3, 4-фактор 2-сұрақ 3-сұрақ |
4 1 1 |
Тақырып бойынша меңгерген жаңа сөздерді олардың синоним, антоним, омонимдері-мен қатар қолданады, ойын жеткізе біледі |
2 |
Тақырып бойынша меңгерген жаңа сөздерді тиімді қолдана алады Жаңа сөздердің синоним, антоним, омонимдерін орынды қолданады Ойын жеткізе біледі |
1 1/1/1 1 |
Тірек сөздердің көмегімен иллюстрацияларды сипаттайды |
3 |
Тірек сөздерді дұрыс қолдана алады Иллюстрацияларды сипаттайды Сөйлемдерді дұрыс құрастыра алады |
1 1 1 |
Барлығы : |
|
|
14 |
«Денсаулық – зор байлық», «Менің Тәуелсіз Қазақстаным» бөлімдері бойынша жиынтық бағалау
ІІ
нұсқа
Сөйлеу әрекетінің түрлері: Тыңдалым Айтылым
Оқу мақсаты 5.1. 6.1. Тыңдалым материалдарының мазмұны негізінде
сұрақтарға жауап беру
5.2.1.1. Тақырып бойынша меңгерген жаңа сөздерді
олардың синонимдерімен, антоним, омонимдерімен қатар
қолдану, ойын жеткізе білу;
5.2.6.1. тірек сөздерді дұрыс қолданып, иллюстрацияларды
сипаттау
Бағалау критерийі Білім алушы
• Мәтінді тыңдай отырып, сұрақтарға жауап береді
· Тақырып бойынша меңгерген жаңа сөздерді олардың синоним, антоним, омонимдерімен қатар қолданады, ойын жеткізе біледі
• Тірек сөздердің көмегімен иллюстрацияларды сипаттайды
Ойлау дағдыларының деңгейі Білу және түсіну
Қолдану
Орындау уақыты 15-20 минут
ТЫҢДАЛЫМ
Мәтінді 2 рет тыңдап, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.
Денсаулық — табиғаттың ең қымбат сыйы. Әрбір адам өз денсаулығын күте білу керек. Ол үшін не істеу керек? Ол үшін дұрыс тамақтану, уақытында демалу, таңертеңгі жаттығулар жасап, дәрігерге тексерілу керек. Дене қимылымен айналысуға көп көңіл бөлу қажет. Дәрігердің кеңесін тыңдап, уақытында орындау керек. Күнделікті сүт, көкөніс тамақтарын пайдаланған дұрыс.
Денсаулық сақтауда дұрыс тамақтаудың маңызы зор. Сүт тағамдары, жеміс-жидек, балық, ет адам денсаулығына пайдалы. Ал, фастфуд тағамдары денсаулыққа зиян.Олар тез бұзылады, көп ауруларға себеп болады.
Ал спортпен айналысу денсаулықты жақсартады. Спорттың ең қарапайым түрі — жүгіру. Күн сайын таңертең үйдің маңайында, саябақта жарты сағаттай жүгіруге, таза ауада серуендеуге болады. Әр түрлі жаттығулар жасауға болады.
1-тапсырма . Мәтін бойынша сұрақтарға жауап беріңіз.
Р/с |
Сұрақ |
Жауап |
1 |
Денсаулық сақтауда ненің маңызы зор? |
|
2 |
Қандай тағамдар тез бұзылып, көп ауруларға себеп болады? |
|
3 |
Мәтін мазмұны бойынша спорт туралы не айтылады? |
1. 2. 3. 4. |
АЙТЫЛЫМ
2-тапсырма. Тірек сөздерді дұрыс қолданып, иллюстрациялар-ды сипаттаңыз. Тақырып бойынша меңгерген жаңа сөздердің синоним, антоним, омонимдерін орынды қолданыңыз.
Тірек сөздер: Тәуелсіз, астана, орналасқан, жарияланды, жас әрі сұлу, бас символы, ұлттық теңге, уақыт кетті, ұлы тұлғалары, бейнеленді, мақтан етемін.
Бағалау критерийі |
Тапсырма № |
Дескриптор |
Балл |
Білім алушы |
|||
Мәтінді тыңдай отырып, сұрақтарға жауап береді |
1 |
Сұрақтарға мәтін мазмұны бойынша
1
сөйлеммен жауап береді; 3-сұрақ. Мәтін мазмұны бойынша спорт туралы ақпараттарды атайды: 1,2,3,4-ақпарат |
1 1 4 |
Тақырып бойынша меңгерген жаңа сөздерді олардың синоним, антоним, омонимдерімен қатар қолданады, ойын жеткізе біледі |
2 |
Тірек сөздерді дұрыс қолдана алады Иллюстрацияларды сипаттайды Сөйлемдерді дұрыс құрастыра алады |
1 1 1 |
Тірек сөздердің көмегімен иллюстрацияларды сипаттайды |
3 |
Тақырып бойынша меңгерген жаңа сөздерді тиімді қолдана алады Жаңа сөздердің синоним, антоним, омонимдерін орынды қолданады Ойын жеткізе біледі |
1 1/1/1 1 |
Барлығы : |
|
|
14 |
«Денсаулық – зор байлық», «Менің Тәуелсіз Қазақстаным» бөлімдері бойынша жиынтық бағалау
Білім алушының аты-жөні ______________________________________
Бағалау критерийі |
Оқу жетістіктерінің деңгейі |
||
Төмен |
Орта |
Жоғары |
|
Мәтінді тыңдай отырып, сұрақтарға жауап береді |
|
М |
Т |
Тақырып бойынша меңгерген жаңа сөздерді олардың синоним, антоним, омонимдерімен қатар қолданады, ойын жеткізе біледі |
Т |
Т |
Т |
Тірек сөздердің көмегімен иллюстрацияларды сипаттайды |
Т |
Т |
Тірек сөздердің көмегімен иллюстрацияларды сипаттай алады. |
БЖБ №2
«Аспан әлемінің құпиялары», «Компьютердің тілін табу – өнер» бөлімдері бойынша жиынтық бағалау
І нұсқа
Сөйлеу әрекетінің түрлері Оқылым Жазылым
Оқу мақсаты 5.3.6.1. тақырып бойынша үйренген сөздерін қолдана отырып,
мәтінде көтерілген мәселеге өз көзқарасын білдіру.
5.4.4.1 Мәліметтерді жинақтай отырып, тақырып бойынша постер жасау
Бағалау критерийі Білім алушы
-
Білетін сөздерін мәтін бойынша өз ойларын білдіреді
-
Постерді мәліметтермен толықтырады
Ойлау дағдыларының деңгейі Білу және түсіну
Қолдану
Орындау уақыты 15-20 минут
ОҚЫЛЫМ
Мәтінді оқып, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.
Аспан әлемінің құпиясы мол. Күн, ай, жұлдыздар – аспан денелері. Жұлдыз газдан тұрады. Олар Жерден өте алыс орналасқан. Сондықтан өте кішкентай болып көрінеді. Ал Күн Жерге жақын. Сол себепті үлкен болып көрінеді. Біздің галактика шексіз. Аспаннан 6 мыңдай жұлдызды көруге болады. ....
Көшпелілерді әрқашан аспан әлемінің құпиясы қызықтырған. Аспан әлемін бақылайтын адамдар болған. Оларды «жұлдызшы» деп атаған. Жұлдызшылар Ежелгі Мысырда, Үндістанда, Грекияда болған. Олар аспан құбылыстарын зерттеген, күнтізбе жасаған, ауа райын болжаған. ....
Ерте заманнан адамдар жұлдызды аспанды шоқжұлдыздарға бөлген. Қазіргі кезде 88 шоқжұлдыз бар. Ғалымдар жұлдыздарды дүниежүзіндегі үлкен астрономиялық орталықтарда зерттейді.
1-тапсырма. Мәтіндегі көп нүктелердің орнына өз көзқарасыңызды жазып, мәтіндегі ойды аяқтаңыз.
-
________________________________________________
-
________________________________________________
ЖАЗЫЛЫМ
2-тапсырма. «Компьютердің адам өміріндегі орны» тақырыбы бойынша постер жасаңыз.
___________________________________________________________________________________________________________________________________
Бағалау критерийі |
Тапсырма № |
Дескриптор |
Балл |
Білім алушы |
|||
Білетін сөздерін мәтін бойынша өз ойларын білдіреді |
1 |
Тақырып бойынша үйренген сөздерін тиімді ьқолдана алады; Мәселе бойынша өз көзқарасын білдіре алады; 1-мәселе 2-мәселе |
1 1 1 |
Постерді мәліметтермен толықтырады |
2 |
Мәліметтерді жинақтайды |
1 |
3 |
Сөздерді орынды қолдана алады |
1 |
|
Құнды мәліметтер келтіреді |
1 |
||
Сөздердің орын тәртібін сақтайды. |
1 |
||
Барлығы |
7 |
«Аспан әлемінің құпиялары», «Компьютердің тілін табу – өнер» бөлімдері бойынша жиынтық бағалау
ІI нұсқа
Сөйлеу әрекетінің түрлері Оқылым Жазылым
Оқу мақсаты 5.3.6.1. тақырып бойынша үйренген сөздерін қолдана отырып, мәтінде көтерілген мәселеге өз көзқарасын білдіру.
5.4.4.1 Мәліметтерді жинақтай отырып, тақырып бойынша постер жасау
Бағалау критерийі Білім алушы
-
Білетін сөздерін мәтін бойынша өз ойларын білдіреді
-
Постерді мәліметтермен толықтырады
Ойлау дағдыларының деңгейі Білу және түсіну
Қолдану
Орындау уақыты 15-20 минут
ОҚЫЛЫМ
Мәтінді оқып, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.
Компьютер адам өмірінде өте пайдалы, қажетті құрал. Қазіргі таңда компьютерсіз қоғамды елестетіп көру де мүмкін емес. Дегенмен, компьютердің пайдасына қоса зияны да бар. Ата-анасының сөзіне құлақ аспай, балалармен араласпай, күндіз-түні компьютерге қарап, бар қызығын содан табатын балалар саны жыл өткен сайын көбейіп барады. Монитор қосулы тұрған кезде оның айналасында электростатикалық өріс пайда болады. Ол адам денсалығына өте зиян. Сондықтан компьютер тұрған бөлменің ауасы жиі тазартылуы керек. Оған қоса күн сайын бөлмеде ылғалды тазалық жұмыстарын жүргізгеніңіз тіптен жақсы болады.
Компьютермен жұмыс істеп болғаннан кейін қолыңызды салқын сумен жуыңыз. Міндетті түрде үзіліс қажет. Ересек адамдар үшін әрбір екі сағат сайын 15 минут, ал балалар үшін әрбір жарты сағат сайын 15 минут үзіліс жасау керек.
Оқуға тиісті құжаттарды принтерден басып шығарып алып оқыңыз. Көзіңіздің саулығына үлкен пайдасы тиеді.
1-тапсырма.Сұрақтарға өз көзқарасыңызды білдіріп, жазбаша жауап жазыңыз.
-
Сіз бос уақытыңызда немен айналысасыз?
___________________________________________________
-
Үй жұмысын орындаған кезде компьютерді қолданасыз ба?Не үшін?
___________________________________________________
-
Компьютерде күніне қанша уақыт отыру керек деп ойлайсыз? Ойыңызды дәлелдеңіз.
___________________________________________________
2-тапсырма. «Аспан денелері» тақырыбы бойынша постер жасаңыз.
Бағалау критерийі |
Тапсырма № |
Дескриптор |
Балл |
Б |
|||
Білетін сөздерін мәтін бойынша өз ойларын білдіреді |
1 |
Тақырып бойынша үйренген сөздерін тиімді ьқолдана алады; Мәселе бойынша өз көзқарасын білдіре алады; 1-мәселе 2-мәселе |
1 1 1 |
Постерді мәліметтермен толықтырады |
2 |
Мәліметтерді жинақтайды |
1 |
3 |
Сөздерді орынды қолдана алады |
1 |
|
Құнды мәліметтер келтіреді |
1 |
||
Сөздердің орын тәртібін сақтайды. |
1 |
||
Барлығы |
7 |
«Аспан әлемінің құпиялары», «Компьютердің тілін табу – өнер» бөлімдері бойынша жиынтық бағалау
Білім алушының аты-жөні ______________________________________
Бағалау критерийі |
Оқу жетістіктерінің деңгейі |
||
Төмен |
Орта |
Жоғары |
|
Тақырып бойынша үйренген сөздерін қолдана отырып, мәтінде көтерілген мәселеге өз көзқара-сын білдіру |
Т |
Т |
Т |
Мәліметтерді жинақтай отырып, тақырып бойынша постер жасау |
М |
М |
М |
Тоқсандық жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы
*Тапсырма |
Қамтылатын мақсаттар |
Тапсырмалар түрлері |
*Тапсырмалар сипаттамасы |
*Орындау уақыты, мин |
Балл |
1 |
5.1.6.1 Тыңдалым материалдарының мазмұны негізінде сұрақтарға жауап беру |
Көп таңдауы бар және қысқа жауапты қажет ететін сұрақтар |
Тапсырма жеке орындалады. Білім алушылар 140-150 сөзден тұратын тақырыпқа қатысты мәтінді 2 рет тыңдайды (аудиоқұралдар болмаған жағдайда мұғалім мәтінді өзі 2 рет оқып береді). Білім алушылар мәтінді тыңдау барысында мәтіннің мазмұнына негізделген бірінші тапсырмада төрт нұсқаның ішінен дұрыс жауабын белгілейді. Екінші тапсырмада мәтін мазмұнына сай келетін екі ақпаратты белгілейді. Үшінші, төртінші және бесінші тапсырмаларда мәтін мазмұны бойынша берілген сұрақтарға сөйлеммен жауап береді. Мұғалім білім алушының мәтін мазмұнын түсініп, сұрақтарға жауап бере алуын бағалайды. |
10 |
5 |
2 |
5.3.1.1 Мәтіндегі негізгі ақпаратты анықтау |
Көп таңдауы бар және қысқа жауапты қажет ететін сұрақтар |
Тапсырма жеке орындалады. Білім алушылар тақырыпқа қатысты 140-160 сөзден тұратын мәтінді оқиды. Бірінші, екінші тапсырмаларда мәтін мазмұны бойынша берілген сұрақтарға 1 сөйлеммен жауап жазады. Үшінші тапсырмада төрт нұсқаның ішінен дұрыс жауабын белгілейді. Төртінші тапсырмада берілген сөздердің синонимін мәтіннен тауып жазады. Бесінші тапсырмада мәтіндегі оқиғалардың ретін сандармен көрсетеді. Мұғалім білім алушының мәтін мазмұнын түсініп, негізгі ақпаратты анықтай алуын бағалайды. |
10 |
5 |
3 |
5.4.3.1 Жазба жұмыстарында сипаттау, бейнелеу құралдарын қолданып жазу |
Жазбаша толық жауапты қажет ететін сұрақтар |
Тапсырма жеке орындалады. Компьютердің пайдасы мен зияны тақырыбында эссе жазады. Мәтін мазмұнында білім алушының сын есімдерді қолдануы тиіс. Жазылым жұмысында эссе құрылымын сақтауы, сын есімдерді дұрыс қолдануы, тақырыпқа қатысты лексикалық минимумды қолдануы бағаланады. |
20 |
10 |
4 |
5.2.6.1 Тірек сөздерді дұрыс қолданып иллюстрацияларды сипаттау |
Толық жауапты қажет ететін сұрақтар |
Тапсырма жеке орындалады. Білім алушыларға бөлімдердің әрқайсысына қатысты иллюстрациялық суреттер беріледі (суреттер мен тірек сөздер әр бөлімге дайындалу керек). Мұғалім білім алушының суреттерді сипаттауда тірек сөздерді дұрыс қолдануын бағалайды. |
Әр білім алушыға 2 минут беріледі |
10 |
Барлығы |
40 мин |
30 |
Тоқсандық жиынтық бағалау тапсырмалары
І нұсқа
ТЫҢДАЛЫМ
Мәтінді мұқият тыңдап, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.
Спорт – денсаулық кепілі
Спорттың адам өмірінде алатын орны зор екендігін бәріміз білеміз. Спортпен айналысқан адамның денсаулығы мықты, өзі шыдамды болады. Біздің ата-бабаларымыз «Тәні саудың – жаны сау» деп бекер айтпаған. Спорттың қай түрімен айналысу адамның қабілетіне байланысты болады. Бұл туралы ұлы ойшыл Ибн Сина да өз шығармаларында айтқан. Ол сондай-ақ спортты мағынасына қарай жеңіл, ауыр, ұзын, қысқа деп бірнеше түрге бөлген. Денсаулық пен өмірді дамыту үшін кем дегенде спорттың 33 түрінен жаттығу жасау керектігін айтқан.
Елбасы Н. Ә. Назарбаев өзінің «Қазақстан – 2030» стратегиялық бағдарламасында халықты салауатты өмір салтына ынталандыруды басым бағыттың бірі ретінде атап көрсетті. Халықтың денсаулығы - ел дамуының аса маңызды тұтқасы, болашағымыздың кепілі.
«Бірінші байлық - денсаулық» немесе «Денсаулық - терең байлық» деген даналық мәтелдері тіршіліктің нағыз өзегінен алынған емес пе? Тағы да «Ауырып ем іздегенше, ауырмайтын жол ізде» деп, жан мен тән саулығын қоршаған ортада дұрыс сақтап және нығайтуға түрлі пайдалы әрекеттер жасап отырған.
-
Сөйлемді аяқтаңыз. Халықтың денсаулығы -
А) ел дамуының аса маңызды тұтқасы, болашағымыздың кепілі
В) бірнеше түрге бөлген.
С) түрлі пайдалы әрекеттер жасап отырған.
Д) жаттығу жасау керектігін айтқан. [1]
2. Мәтін мазмұнына сай берілген дұрыс ақпараттарды ажыратыңыз. [1]
р/с |
Ақпараттар |
дұрыс |
бұрыс |
А |
Спорттың қандай түрімен айналысу адамның қабілетіне байланысты. |
|
|
В |
Н.Назарбаев спортты бірнеше түрге бөлген. |
|
|
С |
Денсаулық – ел дамуының аса маңызды тұтқасы, болашағымыздың кепілі. |
|
|
Мәтін бойынша сұрақтарға жауап беріңіз.
3. Ибн Сина спортты мағынасына қарай қалай бөлген? [1]
____________________________________________________
4. Мәтінде денсаулыққа байланысты қандай мақал –мәтелдер берілген? [2]
______________________________________________________
ОҚЫЛЫМ
Мәтінді түсініп оқып, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.
Менің Отаным – Қазақстан
Менің туып өскен жерім - егеменді Қазақстан. Қазақстанның байлығы өте көп және қазынаға бай ел. Біздің еліміздің табиғаты өте сұлу. Биік-биік асқар тау, мөп-мөлдір көлдер, неше түрлі өсімдіктер мен дәрілік қасиеті бар шөптер өседі. Қазақстан жерінде аңдар мен құстар, неше түрлі жануарлар жасайды. Сол жерде біздің ата-бабаларымыз, батырларымыз, ақындарымыз, ғалымдарымыз туып өскен. Қазақстандай жері шұрайлы, шөбі шүйгін өлкені мен әрқашан да мақтан тұтамын.Қазақстанның кең даласындай байтақ дала еш жерде жоқ шығар. «Отаның-алтын бесігің», «Отаны жоқтық – нағыз жоқтық»- деп дана халқымыз бекер айтпаған. Өз Отанын сүю, өз ана тілін ардақтау - әрбір азаматтың бірінші міндеті.
Мәтін мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беріңіз.
1. Туған жерде кімдер туып өскен? [1]
__________________________________________________
2. Қазақстанның жері қандай?
________________________________________________ [1]
3. Берілген мақал-мәтелдердің қайсысы мәтін тақырыбына сәйкес келеді?
А) Денсаулық - зор байлық.
В) Айлалы батыр алдырмас.
С) Туған жер - алтын бесік.
Д) Білім басы - бейнет, соңы - зейнет. [1]
4. Мәтіннен берілген сөздердің синонимін табыңыз. [1]
а. кең ___________
5. Мәтіндегі оқиғаларды ретімен орналастырыңыз. [1]
|
Оқиғалар |
Реті |
А |
«Отаның-алтын бесігің», «Отаны жоқтық – нағыз жоқтық»- деп дана халқымыз бекер айтпаған. |
|
В |
Менің туып өскен жерім - егеменді Қазақстан |
|
С |
Сол жерде біздің ата-бабаларымыз, батырларымыз, ақындарымыз, ғалымдарымыз туып өскен. |
|
ЖАЗЫЛЫМ
«Компьютердің пайдасы» тақырыбында эссе жазыңыз. Эссе құрылымын сақтаңыз. Жазылым мазмұнында сын есімдерді қолданыңыз. [10]
___________________________________________________________________________________________________________________________________
АЙТЫЛЫМ
Берілген суреттерді тірек сөздердің көмегімен сипаттаңыз (әр білім алушыға 2 минут).
«Компьютер қалай пайда болды?»
Тірек сөздер: компьютер, есептеуіш құрылғы, салмағы, мәлімет қоры, ақпараттық құрал.
Балл қою кестесі
Тыңдалым, оқылым
Бағалау критерийі |
Жауап |
Балл |
Білім алушы |
||
Тыңдалым |
А |
1 |
Дұрыс ,бұрыс, дұрыс |
1 1 |
|
спортты мағынасына қарай жеңіл, ауыр, ұзын, қысқа деп бірнеше түрге бөлген. |
1 |
|
«Бірінші байлық - денсаулық» «Денсаулық - терең байлық» |
1 |
|
5 балл |
||
Оқылым |
Туған жерде біздің ата-бабаларымыз, батырларымыз,ақындарымыз, ғалымдарымыз туып өскен. |
1 |
Қазақстандай жері шұрайлы, шөбі шүйгін |
1 |
|
С |
1 |
|
Тәуелсіз – егеменді Кең –байтақ |
1 |
|
А – 3, В – 1, С – 2 |
1 |
|
5 балл |
ІІ нұсқа
ТЫҢДАЛЫМ
Мәтінді мұқият тыңдап, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.
Спорт – денсаулық кепілі
Спорттың адам өмірінде алатын орны зор екендігін бәріміз білеміз. Спортпен айналысқан адамның денсаулығы мықты, өзі шыдамды болады. Біздің ата-бабаларымыз «Тәні саудың – жаны сау» деп бекер айтпаған. Спорттың қай түрімен айналысу адамның қабілетіне байланысты болады. Бұл туралы ұлы ойшыл Ибн Сина да өз шығармаларында айтқан. Ол сондай-ақ спортты мағынасына қарай жеңіл, ауыр, ұзын, қысқа деп бірнеше түрге бөлген. Денсаулық пен өмірді дамыту үшін кем дегенде спорттың 33 түрінен жаттығу жасау керектігін айтқан.
Елбасы Н. Ә. Назарбаев өзінің «Қазақстан – 2030» стратегиялық бағдарламасында халықты салауатты өмір салтына ынталандыруды басым бағыттың бірі ретінде атап көрсетті. Халықтың денсаулығы - ел дамуының аса маңызды тұтқасы, болашағымыздың кепілі.
«Бірінші байлық - денсаулық» немесе «Денсаулық - терең байлық» деген даналық мәтелдері тіршіліктің нағыз өзегінен алынған емес пе? Тағы да «Ауырып ем іздегенше, ауырмайтын жол ізде» деп, жан мен тән саулығын қоршаған ортада дұрыс сақтап және нығайтуға түрлі пайдалы әрекеттер жасап отырған.
1. Мәтін мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беріңіз. [2]
1.Спортпен айналысқан адамның денсаулығы қандай болады?
А) шыдамды
В)көңілді
С)мықты
D)төзімді
2.Бірініші байлық – ол не?
А) денсаулық
В) ақша
С) көлік
D) әдемі киім
2. Мәтін мазмұнына сай берілген дұрыс ақпараттарды ажыратыңыз. [1]
р/с |
Ақпараттар |
дұрыс |
бұрыс |
А |
Денсаулық – терең байлық |
|
|
В |
Әрбір адам кем дегенде спорттың 23 түрімен айналысу керек |
|
|
С |
Мықты болу үшін спортпен айналысу керек емес |
|
|
3. Мәтінде жауабы бар сұрақты анықтаңыз. [1]
А. Мектебіңде спорт секциясы жұмыс істейді ме?
Б. Сенің інің қандай спорт түрімен айналысады??
В. «Тәні саудың – жаны сау» деп айтқан кімдер ?
4. Жауапқа қарап сұрақ жазыңыз. [1]
_________________________________________________
Халықтың денсаулығы - болашағымыздың кепілі.
ОҚЫЛЫМ
Мәтінді мұқият оқып, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.
Менің Отаным – Қазақстан.
Қазақстанда дүниеге келіп, осында өсіп жатырмын. Қазақстандай елімді қандай елде, мемлекетте жүрсем де мақтана аламын. Қазақстан жер көлемі жағынан дүниежүзі бойынша тоғызыншы орында. Кең байтақ жерімізбен әрқашан мақтанамыз. Қазақ елінде17 млн-ға жуық халық тұрады. Әрине, бұл өзге мемлекеттерге қарағанда орташа көрсеткіш. Қазақстанда 130-дан астам өзге ұлт өкілдері өмір сүреді. Бұл нәтижеге жүгіне отырсақ, қазақ елі өзінің жері сияқты кең пейілді , қонақжай, бірлігі мен ынтымағы жарасқан ел екеніне көз жеткізуге болады. Қазақстан тәуелсіз мемлекет. Сондықтан да оның өз әнұраны , президенті, астанасы бар. Қазақстан Тәуелсіз мемлекет болғандықтан өзінің ұлттық валютасы да бар. Ол «теңге» 1993ж. 15 қарашада Қазақстан Республикасының Ұлттық Валютасы «теңге» болып қабылданады.
Қазақ елі өте дамыған мемлекет. Оны басқа шетелдіктер де мойындаған. Себебі, Қазақстан соңғы он жылдың ішінде дами түсті, көркейіп, өз экономикасын жақсартып, ішкі – сыртқы саясатын дұрыстады. Қазақ елінің ұлан байтақ жерімен бірге табиғаты, өнеркәсібімен де ерекшеленеді. Қазақстан мұнай мен газ , химиялық өнеркәсібі өте бай ел. Көмір де қазып алынады. Химиялық өнеркәсіпте алтын, күміс, темір, мыс, қорғасын, мырыш және т.б бар. Бізді әлем таниды. Бұл өте маңызды. Біз, жастар бүгінгі жетістіктерімізбен мақтана отырып, жаңа асуларға жету үшін көп оқып, мықты біліммен қарулануымыз қажет. Біз оған дайынбыз.
1. Сұраққа жауап беріңіз.
Қазақстан жер көлемі жағынан дүниежүзі бойынша нешінші орында?___________________________________________ [1]
2. Мәтінде берілген тәуелсіздіктің белгілерін жазыңыз.
1. _________________________
2. _________________________
3. _________________________ [1]
3. Мәтін бойынша берілген сандарға сипаттама беріңіз. [1]
15 қараша 1993 жыл ______________________________________________________
4. Берілген мақал-мәтелдердің қайсысы мәтін тақырыбына сәйкес келеді?
А) Денсаулық - зор байлық.
В) Айлалы батыр алдырмас.
С) Туған жер - алтын бесік.
Д) Білім басы - бейнет, соңы - зейнет. [1]
5. Мәтіндегі оқиғаларды ретімен орналастырыңыз. [1]
|
Оқиғалар |
Реті |
А |
Ол «теңге» 1993 ж 15 қарашада Қазақстан Республикасының Ұлттық Валютасы «теңге» болып қабылданады |
|
В |
Біз оған дайынбыз |
|
С |
Қазақстан Тәуелсіз мемлекет болғандықтан өзінің ұлттық валютасы да бар |
|
ЖАЗЫЛЫМ
«Компьютердің зияны» тақырыбында эссе жазыңыз. Эссе құрылымын сақтаңыз. Жазылым мазмұнында сын есімдерді қолданыңыз. [10]
___________________________________________________________________________________________________________________________________
АЙТЫЛЫМ
Берілген суреттерді тірек сөздердің көмегімен сипаттаңыз (әр білім алушыға 2 минут). [10]
«Компьютермен жұмыс істеу ережесі»
Тірек сөздер: компьютер, артық отырмау, ереже, алыс, ұзақ,нашарлайды, үзіліс, жаттығу,тінтуір.
Балл қою кестесі
Тыңдалым, оқылым
Бағалау критерийі |
Жауап |
Балл |
|
Білім алушы |
|||
Тыңдалым |
Мықты, |
1 |
|
Денсаулық |
1 |
||
А |
1 |
||
В |
1 |
||
Кімнің денсаулығы - болашағымыздың кепілі? / оқушы жауабы ескеріледі. |
1 |
||
5 балл |
|||
Оқылым |
9-орында |
1 |
|
Әнұраны, президенті, астанасы, ұлттық валютасы |
1 |
||
Ұлттық теңге енгізілді |
1 |
||
Туған жер - алтын бесік |
1 |
||
С – 1, А – 2, В - 3 |
1 |
||
5 балл |
Жазылым
Балл |
Мазмұны (5 балл) |
Тіл сапасы (5 балл) |
5 |
Өте жақсы Мәтін құрылымы (кіріспе, негізгі және қорытынды), жанры, стилі толық сәйкес келеді. Ойын жүйелі түрде жеткізеді. Лексикалық минимумды қолдануы жоғары, стильдік қолданысы өте дұрыс. |
Өте жақсы Грамматикалық және пунктуациялық тұлғаларды өте дұрыс қолданады. Елеусіз қателері ойды түсінуге кедергі келтірмейді. |
4 |
Жақсы Мәтін құрылымы (кіріспе, негізгі және қорытынды), жанры сәйкес келеді. Ойын жеткізеді. Лексикалық минимумды жеткілікті қолданады, стильдік қолданысы дұрыс. |
Жақсы Грамматикалық және пунктуациялық тұлғаларды дұрыс қолданады. Елеусіз қателері ойды түсінуге кедергі келтірмейді. |
3 |
Қанағаттанарлық Мәтін құрылымын (кіріспе, негізгі және қорытынды), жанрын, стилін сақтауға тырысқан. Ойын жеткізуде ішінара ауытқулар кездеседі. Лексикалық минимумды қолдануға тырысады, стильдік қолданысы орташа. |
Қанағаттанарлық Грамматикалық және пунктуациялық тұлғаларды қолдануда ішінара қателер жібереді. Елеусіз қателер көп, бірақ ойды түсінуге кедергі келтірмейді. |
2 |
Төмен Мәтін құрылымын (кіріспе, негізгі және қорытынды), жанрын, стилін сақтауы шектеулі. Ойын жеткізуде ауытқулар көптеп кездеседі. Лексикалық минимумды қолдануы шектеулі, стильдік қолданысы төмен. |
Төмен Грамматикалық және пунктуациялық тұлғаларды қолдануда қателері көп болғандықтан, ойды түсінуге кедергі келтіреді |
1 |
Өте төмен Мәтін құрылымы (кіріспе, негізгі және қорытынды) мүлдем ескерілмеген. Жазба жұмысы жанрға, стильге сәйкес емес. Ойын жеткізе алмаған. Лексикалық минимумды қолдануы шектеулі. |
Өте төмен Грамматикалық және пунктуациялық тұлғаларды қолдануда өрескел қателер көп, ойды түсіну өте қиын. |
Айтылым
Балл |
Негізгі ойды ашуы (5 балл) |
Негізгі ойды ашуы (5 балл) |
5 |
Өте жақсы Тақырыпты және сұрақты өте жақсы түсінеді. Күтпеген сұрақтарға жауабы тез әрі орынды. Ойын жүйелі түрде жеткізеді. |
Өте жақсы Лексикалық минимумы мол, стильдік қолданысы өте дұрыс. Орфоэпиялық нормаларды дұрыс қолданады. Арасында елеусіз қателер жібергенімен, ойды түсінуге кедергі келтірмейді. |
4 |
Жақсы Тақырыпты және сұрақты жақсы түсінеді. Күтпеген сұрақтарға жауабын ойланып береді, ойын орынды жеткізеді. |
Жақсы Лексикалық минимумы жеткілікті, стильдік қолданысы дұрыс. Орфоэпиялық нормаларды қолданады. Арасында қателер жібереді. |
3 |
Қанағаттанарлық Тақырыпты және сұрақты жақсы түсінеді. Күтпеген сұрақтарға жауабын ойланып береді, ойын орынды жеткізеді. |
Қанағаттанарлық Лексикалық минимумы жеткілікті, стильдік қолданысы дұрыс. Орфоэпиялық нормаларды қолданады. Арасында қателер жібереді. |
2 |
Төмен Тақырып пен сұрақты түсінуде және күтпеген сұрақтарға жауап беруде қиналады. Ойын жеткізуде ішінара ауытқулар кездеседі. |
Төмен Лексикалық минимумды қолдануға тырысады, стильдік қолданысы орташа. Орфоэпиялық нормаларды қолдануда елеусіз қателер жібереді. |
1 |
Өте төмен Тақырып пен сұрақты түсінуде және күтпеген сұрақтарға жауап беруде қолдауды қажет етеді. Ойын жеткізуде өрескел ауытқулар кездеседі. |
Өте төмен Лексикалық минимумды қолдануы шектеулі, стильдік қолданысы төмен. Орфоэпиялық нормаларды қолдануда қателерді жиі жібереді. |
4-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР
БЖБ №1
«Қазақстандағы ұлттар достастығы» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
І нұсқа
Сөйлеу әрекетінің түрлері Тыңдалым. Айтылым
Оқу мақсаты 5.1.6.1. Тыңдалым материалдарының мазмұны негізінде
сұрақтарға жауап беру
5.2.5.1. Берілген сұрақты дұрыс түсініп, лайықты жауап
беру,
шағын диалогке
қатысу
Бағалау
критерийі Білім
алушы
-
Мазмұнға бағытталған сұрақтарға жауап береді
-
Берілген сұраққа дұрыс жауап бере отырып, шағын диалогке қатысады
Ойлау дағдыларының деңгейі Білу және түсіну
Қолдану
Орындау уақыты 15-20 минут
ТЫҢДАЛЫМ
Мәтінді мұқият тыңдап, тапсырмаларды орындаңыз.
Қазақстан Республикасында 130-дан астам ұлттың өкілдері тұрады. Қазақстанда орыс, дүнген, неміс, татар, ұйғыр, кәріс, түрік, қытай, өзбек, украин және тағы да басқа ұлттар тату-тәтті өмір сүріп жатыр. Қазақ халқы елімізде тұрып жатқан жүзден астам ұлт өкілдерін құшақ жая қарсы алады. Олардың қазақ жеріне қоныстанып,өмір сүруіне жағдай жасады.
Қазақстан –түрлі ұлт өкілдерінің басын қосқан ұлы мекен. Қазақ халқы тарихтың түрлі кезеңдерінде басқа ұлт өкілдерін ерекше ықыласпен бауырына басты. Олардың салт-дәстүрі,тілі мен мәдениеті жоғалмас үшін қолайлы жағдай жасады. Соның нәтижесінде ұлан-байтақ қазақ жерінде барлық ұлттың өкілдері бір атаның балаларындай ынтымақтастықта өмір сүріп келеді. Қазақстан бүгінде ұлттар мен ұлыстар мекендеген достық пен туысқандықтың, ынтымақ пен ырыстың ордасына айналды. Елбасы Н.Ә.Назарбаев жаңа әлемдегі жаңа Қазақстанның бейбітшілік мекені болуы керектігін міндет етіп қойды.
-
тапсырма. Мәтін мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беріңіз.
1. Қазақ халқы басқа ұлт өкілдерін қалай қарсы алды?
_______________________________________________________
2.Н.Ә.Назарбаев қандай міндет талап етіп қойды?
_______________________________________________________
3.Қазақ халқы басқа ұлт өкілдерін қалай қарсы алды?
_______________________________________________________
АЙТЫЛЫМ
2-тапсырма. Суреттер бойынша жұбыңызбен диалогке түсіңіз.
Бағалау критерийі |
№ |
Дескриптор |
Балл |
Білім алушы |
|||
Мазмұнға бағытталған |
1 |
Сұрақтарға мәтін мазмұны
бойынша сөйлеммен жауап береді; 3-жауап |
1 1 1 |
Берілген сұрақты дұрыс түсініп, лайықты жауап береді, шағын диалогке қатысады |
2 |
Берілген тақырып бойынша диалогке қатысады; Тақырыпты ашады; Сұрақтарды дұрыс құрастыра алады; Сұрақтарға түсініп, лайықты жауап береді; Тақырып көлемінде лексикалық минимумды тиімді қолданады |
1 1 1 1 1 |
Барлығы |
|
|
8 |
«Қазақстандағы ұлттар достастығы» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
ІІ нұсқа
Сөйлеу әрекетінің түрлері Тыңдалым. Айтылым
Оқу мақсаты 5.1.6.1. Тыңдалым материалдарының мазмұны негізінде
сұрақтарға жауап беру
5.2.5.1. Берілген сұрақты дұрыс түсініп, лайықты жауап
беру,
шағын диалогке
қатысу
Бағалау
критерийі Білім
алушы
-
Мазмұнға бағытталған сұрақтарға жауап береді
-
Берілген сұраққа дұрыс жауап бере отырып, шағын диалогке қатысады
Ойлау дағдыларының деңгейі Білу және түсіну
Қолдану
Орындау уақыты 15-20 минут
ТЫҢДАЛЫМ
Мәтінді мұқият тыңдап, тапсырмаларды орындаңыз.
Қазақстан Республикасында 130-дан астам ұлттың өкілдері тұрады. Қазақстанда орыс, дүнген, неміс, татар, ұйғыр, кәріс, түрік, қытай, өзбек, украин және тағы да басқа ұлттар тату-тәтті өмір сүріп жатыр. Қазақ халқы елімізде тұрып жатқан жүзден астам ұлт өкілдерін құшақ жая қарсы алады. Олардың қазақ жеріне қоныстанып,өмір сүруіне жағдай жасады.
Қазақстан –түрлі ұлт өкілдерінің басын қосқан ұлы мекен. Қазақ халқы тарихтың түрлі кезеңдерінде басқа ұлт өкілдерін ерекше ықыласпен бауырына басты. Олардың салт-дәстүрі,тілі мен мәдениеті жоғалмас үшін қолайлы жағдай жасады. Соның нәтижесінде ұлан-байтақ қазақ жерінде барлық ұлттың өкілдері бір атаның балаларындай ынтымақтастықта өмір сүріп келеді. Қазақстан бүгінде ұлттар мен ұлыстар мекендеген достық пен туысқандықтың, ынтымақ пен ырыстың ордасына айналды. Елбасы Н.Ә.Назарбаев жаңа әлемдегі жаңа Қазақстанның бейбітшілік мекені болуы керектігін міндет етіп қойды.
1-тапсырма. Мәтін мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беріңіз.
1.Қазақстанда қандай ұлт өкілдері тұрады?
_______________________________________________________
2.Қазақстан қандай мекен?
_______________________________________________________
3.Қазақ жерінде барлық ұлт өкілдері қалай өмір сүріп жатыр?
_______________________________________________________
АЙТЫЛЫМ
2-тапсырма. Суреттер бойынша жұбыңызбен диалогке түсіңіз.
Бағалау критерийі |
№ |
Дескриптор |
Балл |
Білім алушы |
|||
Мазмұнға бағытталған |
1 |
Сұрақтарға мәтін мазмұны
бойынша сөйлеммен жауап береді; 3-жауап |
1 1 1 |
Берілген сұрақты дұрыс түсініп, лайықты жауап береді, шағын диалогке қатысады |
2 |
Берілген тақырып бойынша диалогке қатысады; Тақырыпты ашады; Сұрақтарды дұрыс құрастыра алады; Сұрақтарға түсініп, лайықты жауап береді; Тақырып көлемінде лексикалық минимумды тиімді қолданады |
1 1 1 1 1 |
Барлығы |
|
|
8 |
«Қазақстандағы ұлттар достастығы» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Білім алушының аты-жөні ______________________________________
Бағалау критерийі |
Оқу жетістіктерінің деңгейі |
||
Төмен |
Орта |
Жоғары |
|
Тыңдалым материалдарының мазмұны негізінде сұрақтарға жауап беру |
Тыңдалым материалдарының мазмұны негізінде с |
Т |
Т |
Берілген сұрақты дұрыс түсініп, лайықты жауап беру, шағын диалогке қатысу |
Б |
Б |
Берілген сұрақты дұрыс түсініп, лайықты жауап беру, ш |
БЖБ №2
«Ұлы Дала табиғаты», «Ер есімі – ел есінде!» бөлімдері бойынша жиынтық бағалау
І нұсқа
Сөйлеу әрекетінің түрлері Оқылым Жазылым
Оқу мақсаты 5.3.1.1 Мәтіндегі негізгі ақпаратты анықтау
5.4.1.1 Ресми стильдің тілдік ерекшеліктері мен талаптарын
дұрыс қолдана отырып, хат жазу
5.5.2.1 Жазба жұмыстарында лепті сөйлемдердің жасалу
жолдарын білу, құрастыру
Бағалау критерийі Білім алушы
-
Мәтіндегі маңызды ақпараттарды түсінеді
-
Ресми стильдің тілдік ерекшеліктері мен талаптарын дұрыс
қолдана отырып, хат жазады
-
Жазба жұмыстарында лепті сөйлемдердің жасалу жолдарын
біледі, құрастырады
Ойлау дағдыларының деңгейі Білу және түсіну
Қолдану
Орындау уақыты 15-20 минут
ОҚЫЛЫМ
1-тапсырма. Мәтінді оқып, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.
… Әлияның «Отан үшін алға!» ұраны нағыз ерліктің ұранындай болып кетті. «1944 жылдың қаңтар айында немістер бекініп алған Казачиха деревнясына шабуыл басталды. Кеңес жауынгерлері жауға қаһарлы түрде шүйлікті. Қашаннан бергі әдетінше, Әлия Молдағұлова өзінің жаужүрек жолдастарының алдыңғы қатарында болды.
— Ура! Отан үшін! — деп ұрандаған Молдағұлова жауынгерлерді соңынан ертіп, алға ұмтылды. Оның дәл көздеген оғынан 8 неміс солдаты қаза тапты. Траншеяда кескілескен шайқас басталды. Немістер шыдай алмады. Молдағұлова ет қызуымен алға озып, неміс траншеяларына еніп кетті. Блиндаждан неміс офицері шыға келіп, қызды ұстап алды. Жекпе-жек басталды. Күш тең емес еді. Әлия фашистік хайуанның тырнағынан сытылып шықты да, неміс офицеріне автоматтан оқ жаудырды. Дәл сонымен қабаттаса мылтық дауысы естілді - фашист Әлия Молдағұлованың кеудесіне пистолетпен атып үлгерді» - деп жазылған марапат парағында. Өзінің жаны үзіліп бара жатқанда Әлия немістің жетпіс сегізінші солдатын атып үлгерген еді… Бұл 14 қаңтар күні болатын. Әлия 13 қаңтар күні Сапураға жазған ең соңғы хатын «Сәлем саған, Отаным!» деп бастапты…
-
Мәтін мазмұнына сай берілген 2 дұрыс ақпаратты белгілеңіз.
Ақпараттар |
+ дұрыс |
- |
бұрыс |
Әлия неміс офицерімен айқаса кетті. |
|
||
Неміс офицері Әлияға оқ жаудыра бастайды. |
|
|
|
Әлия өлер алдында немістің солдатын атып түсіреді. |
|
|
|
Әлия қаза болар алдында үш күн бұрын сіңлісіне хат жазған екен. |
|
|
-
Мәтіндегі 3 маңызды ақпаратты жазыңыз.
р/с |
Маңызды ақпараттар |
1 |
|
2 |
|
3 |
3. Мәтінде жауабы жоқ сұрақты таңдаңыз
А. 1944 жылы қаңтар айында не басталды?
Ә. Марапат парағында не жазылған?
Б. Әлия қандай отбасынан шықты?
В. Әлия Сапураға жазған хатын не деп бастапты?
ЖАЗЫЛЫМ
4-тапсырма. Ресми стильдің тілдік ерекшеліктері мен талаптарын дұрыс қолдана отырып, «Туған жерімнің табиғаты» тақырыбында хат жазыңыз. Лепті сөйлемдерді қолданыңыз.
____________________________________________________________________________________________________________________________________
Бағалау критерийі |
тапсырма № |
Дескриптор |
Балл |
Білім алушы |
|||
Мәтіндегі маңызды ақпаратты анықтайды |
1
2
3 |
мәтін мазмұнына сай 2 ақпаратты белгілейді; 1-ақпарат 2-ақпарат |
1 1 |
мәтіндегі үш маңызды ақпаратты жазады; 1-ақпарат 2-ақпарат 3-ақпарат |
1 1 1 |
||
Мәтінде жауабы жоқ сұрақты табады |
1 |
||
Ресми стильдің тілдік ерекшеліктері мен талаптарын дұрыс қолдана отырып, хат жазады |
4 |
Берілген тақырыпқа хат жазады; Тақырыпты аша алады; Хат стилін сақтайды; Сөйлемдердегі сөздерді орнын сақтап жазады; Тақырып көлемінде өтілген жаңа сөздерді орынды қолдана алады |
1 1 1 1
1 |
Жазба жұмыстарында лепті сөйлемдердің жасалу жолдарын біледі, құрастырады |
Лепті сөйлемдердің жасалу жолын біледі; Лепті сөйлемдерді дұрыс құрастыра алады |
1 1 |
|
Барлығы |
|
|
13 |
«Ұлы Дала табиғаты», «Ер есімі – ел есінде!» бөлімдері бойынша жиынтық бағалау
ІІ нұсқа
Сөйлеу әрекетінің түрлері Оқылым Жазылым
Оқу мақсаты 5.3.1.1 Мәтіндегі негізгі ақпаратты анықтау
5.4.1.1 Ресми стильдің тілдік ерекшеліктері мен талаптарын
дұрыс қолдана отырып, хат жазу
5.5.2.1 Жазба жұмыстарында лепті сөйлемдердің жасалу
жолдарын білу, құрастыру
Бағалау критерийі Білім алушы
-
Мәтіндегі маңызды ақпараттарды түсінеді
-
Ресми стильдің тілдік ерекшеліктері мен талаптарын дұрыс қолдана отырып, хат жазады
-
Жазба жұмыстарында лепті сөйлемдердің жасалу жолдарын біледі, құрастырады
Ойлау дағдыларының деңгейі Білу және түсіну
Қолдану
Орындау уақыты 15-20 минут
ОҚЫЛЫМ
1-тапсырма. Мәтінді оқып, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.
Ерлік аспаннан түспейді, ол Отанды сүюден басталады. Ал Отанды сүю үй ішіңнен, отбасынан өседі. Өз отбасын сыйлап, құрметтеген адам халқының да қадіріне жетеді. Халқын қадірлеген қашанда құрметке ие. Елін сүйген - ер атанады. Өйткені, ерлік - білекте емес, жүректе. Елін сүйген ерлер батыл жүрегімен, намысшылдығымен жауына тойтарыс берді. Ақтық демі қалғанша соғысқан қазақ батырлары Б.Момышұлы, Ә.Молдағұлова, М.Мәметова, Р.Қошқарбаев, Ғ.Ахмедияров, Қ.Қайсенов сынды қазақ батырларының зор еңбегі сіңді. Солардың арқасында еліміз гүлденген әлемге айналды. Қазақ батырларының аты ұмытылмай, оларға "Халық қаhарманы " атты атақ берілді.
Бабаларымыз елін, тілін қорғап, бейбіт заман үшін жанын қиды. Бірліктің, достықтың, ерліктің арқасында Ұлы Отан соғысында жеңіске жеттік.
1-тапсырма. Мәтіндегі басты тірек сөздерді тауып жазыңыз. (3 сөз)
_____________________________________________________
2-тапсырма. Мәтіндегі 3 маңызды ақпаратты жазыңыз.
р/с |
Маңызды ақпараттар |
1 |
|
2 |
|
3 |
|
3-тапсырма. Сұрақтарға жауап жазыңыз.
-
Отанды сүю қайдан басталады?
__________________________________________________________
-
Ұлы Отан соғысында қалай жеңіске жеттік?
__________________________________________________________
ЖАЗЫЛЫМ
4-тапсырма. Ресми стильдің тілдік ерекшеліктері мен талаптарын дұрыс қолдана отырып, «Мен білетін Ұлттық саябақ» тақырыбында хат жазыңыз. Лепті сөйлемдерді қолданыңыз.
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
Бағалау критерийі |
Тапсырма № |
Дескриптор |
Балл |
Білім алушы |
|||
Мәтіндегі маңызды ақпаратты анықтайды |
1
2
3 |
мәтін мазмұнына сай тірек сөздерді жазады (3 сөз) |
1 |
мәтіндегі үш маңызды ақпаратты жазады; 1-ақпарат 2-ақпарат 3-ақпарат |
1 1 1 |
||
Мәтін мазмұны бойынша сұрақтарға жауап береді 1-сұрақ 2-сұрақ |
1 1 |
||
Ресми стильдің тілдік ерекшеліктері мен талаптарын дұрыс қолдана отырып, хат жазады |
4 |
Берілген тақырыпқа хат жазады; Тақырыпты аша алады; Хат стилін сақтайды; Сөйлемдердегі сөздерді орнын сақтап жазады; Тақырып көлемінде өтілген жаңа сөздерді орынды қолдана алады |
1 1 1 1
1 |
Жазба жұмыстарында лепті сөйлемдердің жасалу жолдарын біледі, құрастырады |
Лепті сөйлемдердің жасалу жолын біледі; Лепті сөйлемдерді дұрыс құрастыра алады |
1 1 |
|
Барлығы |
|
|
13 |
«Ұлы Дала табиғаты», «Ер есімі – ел есінде!» бөлімдері бойынша жиынтық бағалау
Білім алушының аты-жөні ______________________________________
Бағалау критерийі |
Оқу жетістіктерінің деңгейі |
||
Төмен |
Орта |
Жоғары |
|
Мәтіндегі негізгі ақпаратты анықтау |
М |
М |
М |
Ресми стильдің тілдік ерекшеліктері мен талаптарын дұрыс қолдана отырып, хат жазу |
Р |
Р |
Р |
Жазба жұмыстарында лепті сөйлемдердің жасалу жолдарын білу, құрастыру |
Ж |
Ж |
Ж |
Тоқсандық жиынтық бағалау тапсырмаларының сипаттамасы
*Тапсырма |
Қамтылатын мақсаттар |
Тапсырмалар түрлері |
*Тапсырмалар сипаттамасы |
*Орындау уақыты, мин |
Балл |
1 |
5.1.6.1 Тыңдалым материалдарының мазмұны негізінде сұрақтарға жауап беру |
Көп таңдауы бар және қысқа жауапты қажет ететін сұрақтар |
Тапсырма жеке орындалады. Білім алушылар 140-150 сөзден тұратын тақырыпқа қатысты мәтінді 2 рет тыңдайды (аудиоқұ-ралдар болмаған жағдайда мұғалім мәтінді өзі 2 рет оқып береді). Білім алушылар мәтінді тыңдау барысында мәтіннің мазмұнына негізделген бірінші тапсырмада төрт нұсқаның ішінен дұрыс жауа-бын белгілейді. Екінші тапсырмада мәтін мазмұнына сай келетін екі ақпаратты белгілейді. Үшінші, төртінші және бесінші тапсыр-маларда мәтін мазмұны бойынша берілген сұрақтарға сөйлеммен жауап береді. Мұғалім білім алушының мәтін мазмұнын түсініп, сұрақтарға жауап бере алуын бағалайды. |
10 |
5 |
2 |
5.3.3.1 Фольклорлық және шағын көлемді көркем әдеби шығармаларды түсіну, тақырыбын анықтау |
Көп таңдауы бар және қысқа жауапты қажет ететін сұрақтар |
Тапсырма жеке орындалады. Білім алушылар тақырыпқа қатысты 160-170 сөзден тұратын көркем әдеби мәтінді оқиды. Бірінші, екінші тапсырмаларда мәтін мазмұны бойынша берілген сұрақтар-ға жауап жазады. Үшінші тапсырмада төрт нұсқаның ішінен дұрыс жауабын белгілейді. Төртінші тапсырмада берілген сөздердің сино-нимін мәтіннен тауып жазады. Бесінші тапсырмада мәтіндегі оқи-ғалардың ретін сандармен көрсетеді. Мұғалім білім алушының мәтін мазмұнын түсініп, тақырыпты анықтай алуын бағалайды. |
10 |
5 |
3 |
5.4.1.1 Ресми стильдің тілдік ерекшеліктері мен талаптарын дұрыс қолдана отырып, хабарлама, хабар-ландыру, хат жазу |
Жазба ша толық жауап ты қажет ететін сұрақ тар |
Тапсырма жеке орындалады. Білім алушы қазақ тарихындағы өзіне үлгі тұтатын батырға хат жазады. Мәтін мазмұнында білім алушы болымды, болымсыз етістіктерді қолдануы тиіс. Жазылым жұмысында хат стилін сақтауы және болымды, болымсыз етістіктерді дұрыс қолдануы мен тақырыпқа қатысты лексикалық минимумды қолдануы бағаланады. |
20 |
10 |
4 |
5.2.6.1 Тірек сөздерді дұрыс қолданып иллюстрацияларды сипаттау |
Толық жауапты қажет ететін сұрақтар |
Тапсырма жеке орындалады. Білім алушыларға бөлімдердің әрқайсысына қатысты иллюстрациялық суреттер беріледі (суреттер мен тірек сөздер әр бөлімге дайындалу керек). Мұғалім білім алушының суреттерді сипаттауда тірек сөздерді дұрыс қолдануын бағалайды. |
Әр білім алушыға 2 минут беріледі |
10 |
Барлығы |
40 мин |
30 |
Тоқсандық жиынтық бағалау тапсырмалары
І нұсқа
ТЫҢДАЛЫМ
Мәтінді мұқият тыңдап, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.
Қазақстан Республикасында 130-дан астам ұлттың өкілдері тұрады Қазақстанда орыс, дүнген, неміс, татар, ұйғыр, кәріс, түрік, қытай, өзбек, корей, украин және тағы көптеген ұлт өкілдері тату-тәтті өмір сүріп жатыр.
Қазақ халқы елімізде тұрып жатқан жүзден астам ұлт өкілдерін құшақ жая қарсы алды. Олардың қазақ жеріне қоныстанып, өмір сүруіне жағдай жасады. Қазақстан – түрлі ұлт өкілдерінің басын қосқан ұлы мекен. Қазақ халқы тарихтың түрлі кезеңдерінде басқа ұлт өкілдерін ерекше ықыласпен бауырына басты. Олардың салт-дәстүрі, тілі мен мәдениеті жоғалмас үшін қолайлы жағдай жасады. Соның нәтижесінде ұлан-байтақ қазақ жерінде барлық ұлттың өкілдері бір атаның балаларындай ынтымақтастықта өмір сүріп келеді. Қазақстан бүгінде ұлттар мен ұлыстар мекендеген достық пен туысқандықтың, ынтымақ пен ырыстың ордасына айналды.
Елбасы Н. Ә. Назарбаев жаңа әлемдегі жаңа Қазақстанның бейбітшілік мекені болуы керектігін міндет етіп қойды. Осыған орай 1995 жылдан ұлтаралық татулықты нығайтуды мақсат еткен Қазақстан халқы Ассамблеясы жұмыс істеп келеді. Мереке қарсаңында Нұр-Сұлтанда Ассамблеяның кезекті сессиясы өтіп, бұл жолғы жиын "Бейбітшілік пен келісім формуласы: бірлік және жаңғыру" деген тақырыпқа арналды.
1. "Бейбітшілік пен келісім формуласы қалай аталады?
А. Бірлік және жаңғыру
В. көп ұлтты мемлекет
С. Ұлттар достығы
Д. Халықтар достығы жылы [1]
2. Мәтін мазмұнына сай берілген дұрыс ақпараттарды ажыратыңыз. [1]
р/с |
Ақпараттар |
дұрыс |
бұрыс |
А |
Қазақстанда өзге ұлт өкілдері тұрмайды |
|
|
В |
Қазақстанның бейбітшілік мекені болуы керектігін міндеттеген жоқ |
|
|
С |
Қазақстан Республикасында 130-дан астам ұлттың өкілдері тұрады |
|
|
3. Мәтіннен тірек сөздерді теріп жаз. [1]
_____________________________________________________
-
Мәтіннің мазмұнына сәйкес келмейтін сөйлемді тап. [1]
А. Қазақстан бүгінде ұлттар мен ұлыстар мекендеген достық пен
туысқандықтың ордасы.
В. Қазақстан – түрлі ұлт өкілдерінің басын қосқан ұлы мекен
С. Қарағанды қаласында көп ұлттар тұрады
-
Сөз тіркесін құраңыз. [1]
1 |
Қазақстан |
А |
байтақ |
2 |
Ұлт өкілдері |
Б |
ұлы мекен |
3 |
ұлан |
В |
тұрады |
ОҚЫЛЫМ
Мәтінді мұқият оқып, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.
Зытып келем, зытып келем. Артыма қарай қарай зытам ... Зытып келе жатқаным қашып келемін,- артыма қарай беретінім қорқып келемін ..
Мен қазір ондамын. "Əліпті таяқ деп ауылдың балалары мазақтай беретін еді, жазғытұрым қолыма сиыршының таяғы түсті.
-
Енді естияр азамат болдың .... Мына таяқты қолыңа ал, осы ауылдың сиырын енді сен бағасың! - деп ағам Айдынғали таяғын маған ұстатты да, өзі аяқ-еңбек іздеп қалаға кетті
Қалаға кіріп қатар-қатар тізілген көп тақтай дүкендердің оңашарақ тұрған біреуінің жанына келдім де жып-жылы жерге құлай кеттім. Жұмсақ құм өзінен-өзі үгітіліп жамбасқа жайлы төсек бола кетті...
О,қасқаңның жатысын-ай !... - деп тап өзіме ұқсаған екі бала мені аяқтарымен бүйірге түртіп тұрғандарын бір аңдағандай болып ем көзімді ашуға дəрменім жетпеді. Ар жағын білмеймін тас болып қатып қалсам керек, түнде өліп жатқан бала сен бе едің, əй? - дегенде артыма қарасам, бір ересек бір кішірек бала өзен жағасына жақындай берген екен. Біреуі ашаң сұңғақ денелі, үстінде шолақ шалбардан басқа еш нəрсе жоқ. Күнге кұйіп күрең тартқан дененің бұлшық еттері иіріліп-иіріліп қояды. Енді біреуі менімен тұстас болуы керек, ақшыл денелі арық бір аяғын ақсай басып келеді
1-тапсырма. Мәтін мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беріңіз.
-
Бала неге зытып келе жатыр?
_______________________________________________ [1]
2. Ағасы Айдынғали не деді?
________________________________________________ [1]
3-тапсырма. Мәтін мазмұны бойынша Қайрошқа жолыққан балаларды сипаттайтын жолды анықтаңыз [1]
А) ашаң сұңғақ денелі, ақшыл денелі арық
В) қараторы, кең маңдайлы
С) сұңғақ бойлы, жылдам
Д) ақшыл өңді, ұзын бойлы
4-тапсырма. Берілген сөздің антонимін мәтіннен тауып жазыңыз.
қатты____________________ [1]
5-тапсырма. Мәтіндегі оқиғаларды ретімен орналастырыңыз. (1,2,3) [1]
Оқиғалар |
Реті |
Біреуі ашаң сұңғақ денелі, үстінде шолақ шалбардан басқа еш нəрсе жоқ. |
|
Осы ауылдың сиырын енді сен бағасың! |
|
Жұмсақ құм жамбасқа жайлы төсек бола кетті... |
|
ЖАЗЫЛЫМ [10]
Болымды және болымсыз етістіктерді қолдана отырып, еліміздің көрікті жерлері туралы досыңызға хат жазыңыз. Хат стилін сақтаңыз.
____________________________________________________________________________________________________________________________________
АЙТЫЛЫМ [10]
Берілген суреттерді тірек сөздердің көмегімен сипаттаңыз (әр білім алушыға 2 минут).
«Қазақстандағы ұлттар достастығы»
Тірек сөздер: Елбасы, 1 мамыр мерекесі, ұлттар достастығы, бір ел, шаңырақ
Бағалау критерийі |
Жауап |
Балл |
Білім алушы |
||
Тыңдалым |
А |
1 |
С |
1 |
|
С |
1 |
|
Ұлт, ұлт өкілдері, халық, Ассамблея |
1 |
|
С |
1 |
|
5 балл |
||
Оқылым |
оқушы жауабы ескеріледі. |
1 |
оқушы жауабы ескеріледі |
1 |
|
А |
1 |
|
жұмсақ |
1 |
|
3,2,1 |
1 |
|
5 балл |
ІІ нұсқа
ТЫҢДАЛЫМ
Мәтінді мұқият тыңдап, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.
Қазақстан Республикасында 130-дан астам ұлттың өкілдері тұрады Қазақстанда орыс, дүнген, неміс, татар, ұйғыр, кәріс, түрік, қытай, өзбек, корей, украин және тағы көптеген ұлт өкілдері тату-тәтті өмір сүріп жатыр.
Қазақ халқы елімізде тұрып жатқан жүзден астам ұлт өкілдерін құшақ жая қарсы алды. Олардың қазақ жеріне қоныстанып, өмір сүруіне жағдай жасады. Қазақстан – түрлі ұлт өкілдерінің басын қосқан ұлы мекен. Қазақ халқы тарихтың түрлі кезеңдерінде басқа ұлт өкілдерін ерекше ықыласпен бауырына басты. Олардың салт-дәстүрі, тілі мен мәдениеті жоғалмас үшін қолайлы жағдай жасады. Соның нәтижесінде ұлан-байтақ қазақ жерінде барлық ұлттың өкілдері бір атаның балаларындай ынтымақтастықта өмір сүріп келеді. Қазақстан бүгінде ұлттар мен ұлыстар мекендеген достық пен туысқандықтың, ынтымақ пен ырыстың ордасына айналды.
Елбасы Н. Ә. Назарбаев жаңа әлемдегі жаңа Қазақстанның бейбітшілік мекені болуы керектігін міндет етіп қойды. Осыған орай 1995 жылдан ұлтаралық татулықты нығайтуды мақсат еткен Қазақстан халқы Ассамблеясы жұмыс істеп келеді. Мереке қарсаңында Нұр-Сұлтанда Ассамблеяның кезекті сессиясы өтіп, бұл жолғы жиын "Бейбітшілік пен келісім формуласы: бірлік және жаңғыру" деген тақырыпқа арналды.
-
Мәтін мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беріңіз
1.Қазақ халқы басқа ұлт өкілдеріне қандай жағдай жасады? ______________________________________________ [1]
2. Елбасы Н. Ә. Назарбаев нені міндет етіп қойды?
______________________________________________ [1]
3.Мәтін мазмұнына сай берілген дұрыс ақпаратты ажыратыңыз. [1]
р/с |
Ақпараттар |
дұрыс |
бұрыс |
А |
Олардың салт-дәстүрі, тілі мен мәдениеті жоғалмас үшін қолайлы жағдай жасамады. |
|
|
В |
Қазақстан – түрлі ұлт өкілдерінің басын қосқан ұлы мекен. |
|
|
С |
Қазақстан Республикасында 150-ден астам ұлттың өкілдері тұрады |
|
|
4-5. Мәтінде жауабы бар сұрақты анықтаңыз.
Байлықтың ең үлкені не? [1]
___________________________________________________
Ассамблея құру идеясын ұсынған кім? [1]
___________________________________________________
ОҚЫЛЫМ
Мәтінді мұқият оқып, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.
Сұлу Көкше өңірінде биік тау бар. Жерден атқан садақтың оғы оның шыңына жетпейді. Содан да бұл тау Оқжетпес атанып кеткен.
Бұл шыңға сүйсінбейтін жан жоқ. Жақыннан қарағанда сандықша тастарды қолмен əдейілеп қалағандай көрінеді. Қарағайлар мен шыршалар Оқжетпестің тастарына қадалып өскен.
Шың туралы мынадай аңыз бар. Ертеде Бурабай, Көкше жерін мекендеген елде бір бала дүниеге келіпті. Ол елден ерекше ер тұлғалы, зор денелі, батыр болып өседі. Ірі болғаны сонша, өзін көтеруге мал шыдамаған соң пілге мініп жүріпті. Осы кезде қазақ жеріне қызыққан жау аз емес еді. Бала келген жаумен шайқасып, еліне жолатпапты.
Бір күні сол бала шайқастан кейін сəл тынығып алмақшы болады. Күміскөлдің мөлдір суына рақаттанып шомылады да, Көкшенің баурайындағы қалың қарағайдың арасына келіп жатады. Орман ішінде жасырынып жүрген жау осы сəтті дереу пайдаланады. Ұйқыдағы батырды қолға түсірмек болады. Қапыда қарусыз қалған батыр жаулармен айқаса кетеді. Батырдың күші азайып, əл-дəрмені таусылады. Сонда батыр жаулардан қорлық көргенше өлгенін артық санап, Құдайдан өзін тасқа айналдыруын тілейді. Жау қолына тастамас үшін пілін де төбесіне көтеріп алады. Сондағы батыр осы Оқжетпес болса керек.
-
Мәтін не туралы? [1]
______________________________________________
2. Берілген сөйлемге сұрақ құрастырыңыз.
Еліміздегі барлық байлықтың көзі – табиғат. [1]
______________________________________________
3. Мәтінде жауабы жоқ сұрақты табыңыз
А) Алматы қайда орналасқан?
В) Оқжетпес Көкше өңірінде орналасқан.
С) Пілді не үшін төбесіне көтерді?
Д) Ол қандай батыр болып өсті? [1]
4. Берілген сөздің антонимін мәтіннен тауып жазыңыз.
дос ____________________ [1]
5. Сөйлемді аяқтаңыз.
Ұйқыдағы батырды қолға _______________________ [1]
ЖАЗЫЛЫМ [10]
Болымды және болымсыз етістіктерді қолдана отырып, еліміздегі халықтар достығы туралы досыңызға хат жазыңыз. Хат стилін сақтаңыз
___________________________________________________________________________________________________________________________________
АЙТЫЛЫМ
Берілген суреттерді тірек сөздердің көмегімен сипаттаңыз (әр білім алушыға 2 минут). [10]
«Отанын қорғаған ерлер»
Тірек сөздер: Елбасы, 9-мамыр мерекесі, қазақ жауынгерлері, бір ел, шаңырақ
Балл қою кестесі
Тыңдалым, оқылым
Бағалау критерийі |
Жауап |
Балл |
Білім алушы |
||
Тыңдалым |
оқушы жауабы ескеріледі |
1 |
оқушы жауабы ескеріледі |
1 |
|
В |
1 |
|
оқушы жауабы ескеріледі |
1 |
|
оқушы жауабы ескеріледі |
1 |
|
5 балл |
||
Оқылым |
оқушы жауабы ескеріледі. |
1 |
оқушы жауабы ескеріледі |
1 |
|
А |
1 |
|
жау |
1 |
|
түсірмек |
1 |
|
5 балл |
Жазылым
Балл |
Мазмұны (5 балл) |
Тіл сапасы (5 балл) |
5 |
Өте жақсы Мәтін құрылымы (кіріспе, негізгі және қорытынды), жанры, стилі толық сәйкес келеді. Ойын жүйелі түрде жеткізеді. Лексикалық минимумды қолдануы жоғары, стильдік қолданысы өте дұрыс. |
Өте жақсы Грамматикалық және пунктуациялық тұлғаларды өте дұрыс қолданады. Елеусіз қателері ойды түсінуге кедергі келтірмейді. |
4 |
Жақсы Мәтін құрылымы (кіріспе, негізгі және қорытынды), жанры сәйкес келеді. Ойын жеткізеді. Лексика-лық минимумды жеткілікті қолда-нады, стильдік қолданысы дұрыс. |
Жақсы Грамматикалық және пунктуациялық тұлғаларды дұрыс қолданады. Елеусіз қателері ойды түсінуге кедергі келтірмейді. |
3 |
Қанағаттанарлық Мәтін құрылымын (кіріспе, негізгі және қорытынды), жанрын, стилін сақтауға тырысқан. Ойын жеткізу-де ішінара ауытқулар кездеседі. Лексикалық минимумды қолдануға тырысады, стильдік қолданысы орташа. |
Қанағаттанарлық Грамматикалық және пунктуациялық тұлғаларды қолдануда ішінара қателер жібереді. Елеусіз қателер көп, бірақ ойды түсінуге кедергі келтірмейді. |
2 |
Төмен Мәтін құрылымын (кіріспе, негізгі және қорытынды), жанрын, стилін сақтауы шектеулі. Ойын жеткізуде ауытқулар көптеп кездеседі. Лексикалық минимумды қолдануы шектеулі, стильдік қолданысы төмен. |
Төмен Грамматикалық және пунктуациялық тұлғаларды қолдануда қателері көп болғандықтан, ойды түсінуге кедергі келтіреді |
1 |
Өте төмен Мәтін құрылымы (кіріспе, негізгі және қорытынды) мүлдем ескерілмеген. Жазба жұмысы жанрға, стильге сәйкес емес. Ойын жеткізе алмаған. Лексикалық минимумды қолдануы шектеулі. |
Өте төмен Грамматикалық және пунктуациялық тұлғаларды қолдануда өрескел қателер көп, ойды түсіну өте қиын. |
Айтылым
Балл |
Негізгі ойды ашуы (5 балл) |
Негізгі ойды ашуы (5 балл) |
5 |
Өте жақсы Тақырыпты және сұрақты өте жақсы түсінеді. Күтпеген сұрақтарға жауабы тез әрі орынды. Ойын жүйелі түрде жеткізеді. |
Өте жақсы Лексикалық минимумы мол, стильдік қолданысы өте дұрыс. Орфоэпиялық нормаларды дұрыс қолданады. Арасында елеусіз қателер жібергенімен, ойды түсінуге кедергі келтірмейді. |
4 |
Жақсы Тақырыпты және сұрақты жақсы түсінеді. Күтпеген сұрақтарға жауабын ойланып береді, ойын орынды жеткізеді. |
Жақсы Лексикалық минимумы жеткілікті, стильдік қолданысы дұрыс. Орфоэ-пиялық нормаларды қолданады. Арасында қателер жібереді. |
3 |
Қанағаттанарлық Тақырыпты және сұрақты жақсы түсінеді. Күтпеген сұрақтарға жауабын ойланып береді, ойын орынды жеткізеді. |
Қанағаттанарлық Лексикалық минимумы жеткілікті, стильдік қолданысы дұрыс. Орфоэпи-ялық нормаларды қолданады. Арасында қателер жібереді. |
2 |
Төмен Тақырып пен сұрақты түсінуде және күтпеген сұрақтарға жауап беруде қиналады. Ойын жеткізуде ішінара ауытқулар кездеседі. |
Төмен Лексикалық минимумды қолдануға тырысады, стильдік қолданысы орташа. Орфоэпиялық нормаларды қолдануда елеусіз қателер жібереді. |
1 |
Өте төмен Тақырып пен сұрақты түсінуде және күтпеген сұрақтарға жауап беруде қолдауды қажет етеді. Ойын жеткізуде өрескел ауытқулар кездеседі. |
Өте төмен Лексикалық минимумды қолдануы шектеулі, стильдік қолданысы төмен. Орфоэпиялық нормаларды қолдануда қателерді жиі жібереді. |
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР:
-
Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты (бастауыш, негізгі орта, жалпы орта), 31 қазан 2018 ж.
-
Оқу бағдарламасы, ҚР БҒМ 25.10.2017 ж. № 545 бұйрығына 6-қосымша, ҚР БҒМ 03.04.2013 ж.№ 115 бұйрығына 196-қосымша
-
Негізгі орта және жалпы орта білім беретін мектеп мұғалімдеріне арналған критериалды бағалау бойынша нұсқаулық 2019-2020 оқу жылында Қазақстан Республикасының жалпы орта білім беретін мектептерінде оқу процесін ұйымдастырудың ерекшеліктері туралы әдістемелік нұсқау хат, Нұр-Сұлтан қ., 2019 ж., Ы.Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясы
-
Жиынтық бағалау бойынша негізгі орта мектепке арналған тапсырмалар жинағы, НЗМ, 2018ж
-
Кері байланыс беру үшін 5-9-сыныптар оқу пәндерінің оқу мақсаттарына сәйкес рубрикаларды құрастыру бойынша әдістемелік ұсынымдар, 07.02.2020ж, Ы.Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясы

