5-сынып оқушыларын арналған емтихан тапсырмалары
1-нұсқа
Оқу мақсаттары:
5.2.6.1 оқылым стратегияларын қолдану: жалпы мазмұнын түсіну үшін оқу, нақты ақпаратты табу үшін оқу
5. 3.4.1 эссенің кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерін сақтай отырып, өзіне таныс адамды, белгілі бір мекен мен оқиғаны сипаттап не суреттеп жазу
5.4.3.1. Сын есімдердің, шырай түрлерінің көркемдік ерекшелігін тану, сын есімді зат есім орнына қолдана білу.
1) Оқылым. (1 балл)
1-тапсырма. Берілген мәтінді оқып, нақты ақпараттарды тауып жаз.
2-тапсырма. Мәтіндегі нақты ақпараттармен мәтінді мазмұндау жоспарын құрады.
Қазақстанның көрікті жері –Көкшетау
Көкшетау өңірі Сарыарқаның солтүстік бөлігіндегі көгілдір шоқы-таулар даласы мен Батыс Сібір ойпатының қиыр оңтүстік-батысының кең жазығында орналасқан. Батысы мен шығысының арасы 500 км-ге, оңтүстігі мен солтүстігінің арасы 200 км-ге созылған. Жерінің жалпы аумағы - 78,5 мың км2.
Аймақтың орталығын Көкшетау қыраты алып жатыр. Қыраттағы Көкше деп аталатын таудың биіктігі - 947 метр. Төңірегінде қарағай, қайың орманы өскен, табиғаты өте әсем Бурабай, Шортанды, Шабақты, т.б. көлдері, солтүстік-батысында Айыртау, Аралтөбе, Үндемес және Сырымбет атты әдемі шағын таулары бар.
Көкшетау аймағында ел арасында «Ақылбай асуы», «Ақбура тауы», «Оқжетпес», «Жеке батыр» шоқылары, «Жұмбақтас», «Шайтантас», «Ақ Алаң» жайлы көптеген аңыздар бар.
Көкшетау аймағында Көкшетау және Щучинск қалалары орналасқан. Аймақ кен байлықтарына да бай. Мұнда, темір, цирконий, алтын, күміс, тас көмір, уран, т.б. кендер табылған.
Тапсырманы орындау.
Нақты ақпараттар:
Көкшетау өңірі Сарыарқаның солтүстік бөлігіндегі көгілдір шоқы-таулар даласы мен Батыс Сібір ойпатының қиыр оңтүстік-батысының кең жазығында орналасқан. Аймақтың орталығын Көкшетау қыраты алып жатыр. Қыраттағы Көкше деп аталатын таудың биіктігі - 947 метр. Көкшетау аймағында ел арасында «Ақылбай асуы», «Ақбура тауы», «Оқжетпес», «Жеке батыр» шоқылары, «Жұмбақтас», «Шайтантас», «Ақ Алаң» жайлы көптеген аңыздар бар.
Мазмұндау жоспары:
-
Көкшетаудың орналасқан аумағы
-
Аймақ орталығы – Көкшетау қыраты
-
Ел арасындағы аңыздар
-
Орналасқан қалалар мен кен байлықтары
2) Жазылым. (3 балл)
«Туған жерімнің табиғаты» тақырыбында кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерін қамтып, лексика-грамматикалық нормаларды сақтай отырып, оқылым мәтініндегі оқиғаны сипаттап немесе кейіпкерді суреттеп эссе жазады.
3) Әдеби тіл нормалары (1 балл). Сын есімдердің, шырай түрлерінің көркемдік ерекшелігін танып, сын есімді зат есім орнына қолданады
Эссе мәтінінен негізігі сын есімді тауып, салыстырмалы, күшейтпелі шырай жаса, заттық мағынада қолданып, сөйлем құра.
Жауап үлгісі:
|
Сын есім |
Салыстырмалы шырай |
Күшейтпелі шырай |
Сын есімді заттық мағынада қолданған сөйлем |
|
әдемі |
әдемірек |
Өте әдемі |
Жолаушылардың қасынан асыға өткен Әдемі үйге қарай жүгіре жөнелді Әдемі – кім? – заттық мағынада қолданылып тұр |
13. Бағалау критерийлері:
|
Оқу дағдысы |
Бағалау критерийлері |
Тапсыр ма реті |
Дескриптор |
Балл |
|
Оқылым |
Берілген мәтіннен нақты ақпаратты табады және мазмұндау жоспарын құрастырады. |
1 |
|
1 |
|
Жазылым
|
- эссенің кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерін сақтап, өзіне таныс оқиға немесе кейіпкерді сипаттап не суреттеп эссе жазады. -жазылым мәтінін орфографиялық және пунктуациялық нормаға сай жазады. |
2 |
-эссенің құрылымын (кіріспе, негізгі, қорытынды) сақтап жазады (1 балл); -мәтіндегі оқиғаны (кейіпкерді) сипаттап не суреттеп мазмұнын толық ашады (1 балл); -орфографиялық, пунктуациялық нормаға сай жазады (1 балл). |
3
|
|
Әдеби тілдің нормалары |
Сын есімдердің, шырай түрлерінің көркемдік ерекшелігін танып, сын есімді зат есім орнына қолданады |
3 |
-мәтіннен сын есім сөзді табады (0,25 балл); -шырай түрлеріне түрлендіреді(0,25 балл); - сын есімді заттық мағынада қолданып сөйлем құрайды (0,25 балл). - сауатты жазады (0,25 балл); |
1 |
«ҚАЗАҚ ТІЛІ» ОҚУ ПӘНІ БОЙЫНША РУБРИКА
5-сынып
|
|
Төмен көрсеткіш 1-2 балл |
Орташа көрсеткіш 3-4 балл |
Жоғары көрсеткіш 5 балл |
|
Оқылым |
Жалпы мазмұнын түсіну үшін оқиды, бірақ мәтіндегі нақты ақпаратты таба алмайды. |
Жалпы мазмұнын түсініп оқиды, нақты ақпаратты жартылай табады. |
Жалпы мазмұнын түсініп оқиды, нақты ақпаратты табады. |
|
Жазылым |
Эссенің кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерін сақтап жазуда шатастырады, өзіне таныс адамды, белгілі бір мекен мен оқиғаны сипаттап не суреттеп жазуда тақырыптан ауытқиды. |
Эссенің кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерін сақтайды, өзіне таныс адамды, белгілі бір мекен мен оқиғаны сипаттап не суреттеп жазуда тақырыпқа қатысты мәлімет толық емес немесе жартылай қарастырылады. |
Эссенің кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерін толық сақтайды, өзіне таныс адамды, белгілі бір мекен мен оқиғаны сипаттап не суреттеп жазады. |
|
Әдеби тіл нормалары |
Мәтіннен сын есімді табады. Шырай түрлеріне түрлендіруде қиналады. Сын есімді заттық мағынада қолдануға қиналады., орфографиялық, пунктуациялық, стильдік қателер (8-10) жібереді. |
Мәтіннен сын есімді табады. Шырай түрлеріне түрлендіреді. Сын есімді заттық мағынада қолдануға қиналады., орфографиялық, пунктуациялық, стильдік қателер (5-7) жібереді. |
Мәтіннен сын есімді табады. Шырай түрлеріне түрлендіреді Сын есімді заттық мағынада қолданып, сөйлем құрастырады. орфографиялық, пунктуациялық, стильдік 1 қате жібереді. |
2-нұсқа
Оқу мақсаттары:
5.2.6.1 оқылым стратегияларын қолдану: жалпы мазмұнын түсіну үшін оқу, нақты ақпаратты табу үшін оқу
5. 3.4.1 эссенің кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерін сақтай отырып, өзіне таныс адамды, белгілі бір мекен мен оқиғаны сипаттап не суреттеп жазу
5.4.4.2 зат есімдердің мағыналық түрлерін мәнмәтін аясында жалғаулар арқылы түрлендіріп қолдану;
Оқылым. Жалпы мазмұнын түсіну үшін оқиды, нақты ақпаратты табу үшін оқиды (1 балл)
1-тапсырма. Берілген мәтінді оқып, нақты ақпараттарды тауып жаз.
Аспан әлемі
Әдетте қазақ тілінде жұлдыз сөзі кең мағынада қолданылады: барлық аспан денелерін (күн, ай, Марс, Шолпан, құйрықты жұлдыздар т.б.) жай тілмен жұлдыз деп бірдей атай береді. Дегенмен, ғылыми арнаулы мағынада жұлдыз тек Күн секілді, сүмбіле, темірқазық, жетіқарақшы, үркер секілді, қосаржұлдыз, үйіржұлдыз, ғаламатжұлдыз секілді өзінен жарық шығаратын алып аспан денелеріне қаратылады.Жұлдыз негізгі уақытын өзегіндегі термоядролық реакция арқылы айналасына жарық шашуымен өткізеді. Өзегіндегі термоядролық реакция өзектің шетіне дейін жоғары энергия бөліп шығарады, сосын оны сыртқы әлемге радиация болып шашырайды.
Темірқазық — Кіші аю шоқжұлдызындағы 2-ші жұлдыздық шамада көрінетін жарық жұлдыз. Ол дүниенің солтүстік полюс нүктесіне өте жақын орналасқан және солтүстік жарты шардан көрінеді. Темірқазық үш жұлдыздан тұрады. Оның ең жарығы айнымалы жұлдыз деп есептеледі. Қазіргі Темірқазық — Кіші аю жұлдызы есептеледі.
2-тапсырма. Мәтін бойынша сөйлемдердің ретін көрсетіңіз.
Жұлдыз негізгі уақытын өзегіндегі термоядролық реакция арқылы айналасына жарық шашуымен өткізеді. _____
Темірқазық — Кіші аю шоқжұлдызындағы 2-ші жұлдыздық шамада көрінетін жарық жұлдыз. _____
Қазіргі Темірқазық — Кіші аю жұлдызы есептеледі. _____
Өзегіндегі термоядролық реакция өзектің шетіне дейін жоғары энергия бөліп шығарады, сосын оны сыртқы әлемге радиация болып шашырайды. ____
Темірқазық үш жұлдыздан тұрады. _____
Ол дүниенің солтүстік полюс нүктесіне өте жақын орналасқан және солтүстік жарты шардан көрінеді. _____
Оның ең жарығы айнымалы жұлдыз деп есептеледі. _____
Тапсырманы орындау.
Нақты ақпараттар:
Әдетте қазақ тілінде жұлдыз сөзі кең мағынада қолданылады: барлық аспан денелерін (күн, ай, Марс, Шолпан, құйрықты жұлдыздар т.б.) жай тілмен жұлдыз деп бірдей атай береді. Темірқазық — Кіші аю шоқжұлдызындағы 2-ші жұлдыздық шамада көрінетін жарық жұлдыз.
Реті:
Жұлдыз негізгі уақытын өзегіндегі термоядролық реакция арқылы айналасына жарық шашуымен өткізеді. __1__
Темірқазық — Кіші аю шоқжұлдызындағы 2-ші жұлдыздық шамада көрінетін жарық жұлдыз. __3__
Қазіргі Темірқазық — Кіші аю жұлдызы есептеледі. _____
Өзегіндегі термоядролық реакция өзектің шетіне дейін жоғары энергия бөліп шығарады, сосын оны сыртқы әлемге радиация болып шашырайды. __2_
Темірқазық үш жұлдыздан тұрады. ___5_
Ол дүниенің солтүстік полюс нүктесіне өте жақын орналасқан және солтүстік жарты шардан көрінеді. ___4_
Оның ең жарығы айнымалы жұлдыз деп есептеледі. __6__
2) Жазылым. (3 балл)
«Сиқырлы аспан әлемі » тақырыбында кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерін қамтып, лексика-грамматикалық нормаларды сақтай отырып, оқылым мәтініндегі оқиғаны сипаттап немесе кейіпкерді суреттеп эссе жазады.
3) Әдеби тіл нормалары (1 балл). зат есімдердің мағыналық түрлерін мәнмәтін аясында жалғаулар арқылы түрлендіріп қолданады.
Эссе мәтінінен бір зат есімді алып, септік жалғаулары арқылы түрлендіріп көрсет.
Жауап үлгісі:
А. жұлдыз - кім?
І. жұлдыздың - кімнің?
Б. жұлдызға - кімге?
Т. жұлдызды - кімді?
Ж. жұлдызда - кімде?
Ш. жұлдыздан -кімнен?
К. жұлдызбен - кіммен?
13. Бағалау критерийлері:
|
Оқу дағдысы |
Бағалау критерийлері |
Тапсыр ма реті |
Дескриптор |
Балл |
|
Оқылым |
Берілген мәтіннен нақты ақпаратты табады және ақпараттарды ретімен орналастырады |
1 |
|
1 |
|
Жазылым
|
- эссенің кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерін сақтап, өзіне таныс оқиға немесе кейіпкерді сипаттап не суреттеп эссе жазады. -жазылым мәтінін орфографиялық және пунктуациялық нормаға сай жазады. |
2 |
-эссенің құрылымын (кіріспе, негізгі, қорытынды) сақтап жазады (1 балл); -мәтіндегі оқиғаны (кейіпкерді) сипаттап не суреттеп мазмұнын толық ашады (1 балл); -орфографиялық, пунктуациялық нормаға сай жазады (1 балл). |
3
|
|
Әдеби тілдің нормалары |
зат есімдердің мағыналық түрлерін мәнмәтін аясында жалғаулар арқылы түрлендіріп қолданады |
3 |
-мәтіннен зат есім сөзді табады (0,25 балл); -септік жалғауларын жалғайды(0,5 балл); - сауатты жазады (0,25 балл); |
1 |
«ҚАЗАҚ ТІЛІ» ОҚУ ПӘНІ БОЙЫНША РУБРИКА
5-сынып
|
|
Төмен көрсеткіш 1-2 балл |
Орташа көрсеткіш 3-4 балл |
Жоғары көрсеткіш 5 балл |
|
Оқылым |
Жалпы мазмұнын түсіну үшін оқиды, бірақ мәтіндегі нақты ақпаратты таба алмайды. Сөйлемдердің ретін табуға тырысады |
Жалпы мазмұнын түсініп оқиды, нақты ақпаратты жартылай табады. Сөйлемдердің ретін жартылай табады |
Жалпы мазмұнын түсініп оқиды, нақты ақпаратты табады. Сөйлемдердің ретін толық табады |
|
Жазылым |
Эссенің кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерін сақтап жазуда шатастырады, өзіне таныс адамды, белгілі бір мекен мен оқиғаны сипаттап не суреттеп жазуда тақырыптан ауытқиды. |
Эссенің кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерін сақтайды, өзіне таныс адамды, белгілі бір мекен мен оқиғаны сипаттап не суреттеп жазуда тақырыпқа қатысты мәлімет толық емес немесе жартылай қарастырылады. |
Эссенің кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерін толық сақтайды, өзіне таныс адамды, белгілі бір мекен мен оқиғаны сипаттап не суреттеп жазады. |
|
Әдеби тіл нормалары |
Мәтіннен зат есімді табады. Жалғаулар жалғауда қиналады., орфографиялық, пунктуациялық, стильдік қателер (8-10) жібереді. |
Мәтіннен зат есімді табады. Жалғаулар жалғауда қиналады., орфографиялық, пунктуациялық, стильдік қателер (5-7) жібереді. |
Мәтіннен зат есімді табады. Жалғаулар жалғап түрлендіреді, орфографиялық, пунктуациялық, стильдік 1 қате жібереді. |
3-нұсқа
Оқу мақсаттары:
5.2.6.1 оқылым стратегияларын қолдану: жалпы мазмұнын түсіну үшін оқу, нақты ақпаратты табу үшін оқу
5. 3.4.1 эссенің кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерін сақтай отырып, өзіне таныс адамды, белгілі бір мекен мен оқиғаны сипаттап не суреттеп жазу
5.4.4.4 сан есімнің мағыналық түрлерін ажырата білу, сан есімді зат есім орнына қолдана білу.
5-сынып.
1) Оқылым. (1 балл)
1-тапсырма. Берілген мәтінді оқып, нақты ақпараттарды табады.
2-тапсырма. Мәтіндегі нақты ақпараттармен мәтінді мазмұндау жоспарын құрады.
Қазақстандағы жануарлар әлемі
Қазақстан Еуразия материгінің орталығында орналасқан, оның жер көлемі 2 млн. 715 мың шаршы шақырым. Қазақстан жерінде алуан түрлі жануарлар мен өсімдіктер әлемі кездеседі.
Омыртқалы жануарлардың 835 түрі бар. Соның ішінде сүтқоректілердің 178 түрі: құстың - 500-жуық, бауырымен жорғалаушылардың - 49, қосмекенділердің - 12, балықтың - 104, дөңгелекауыздылар немесе балықтәрізділердің 3 түрі тіршілік етеді. Атап айтқанда кез-келген адамға таныс аю, қасқыр, түлкі, қоян, кірпі, үйректер, тырна, қаз, аққу, бүркіт, улы сұр жылан, бақа, алабұға, шортан және тағы басқалар кездеседі.
Марал -Қазақстанда Тянь-Шань, Жоңғар Алатауы, Тарбағатай, Сауыр және Оңтүстік Алтайдың таулы ормандарында таралған. Салмағы 300 кг-ға дейін жететін бұғы. Ұрғашысы 1 немесе сирек жағдайда 2 бұзау туады. Аңшылық-кәсіпшілік түрі. Қатаймаған мүйіздер (панта) – құнды дәрілік шикізат.
Тапсырманы орындау.
Нақты ақпараттар: Қазақстан Еуразия материгінің орталығында орналасқан, оның жер көлемі 2 млн. 715 мың шаршы шақырым. Қазақстан жерінде алуан түрлі жануарлар мен өсімдіктер әлемі кездеседі. Марал -Қазақстанда Тянь-Шань, Жоңғар Алатауы, Тарбағатай, Сауыр және Оңтүстік Алтайдың таулы ормандарында таралған.
Мазмұндау жоспары:
-
Қазақстандағы алуан түрлі жануарлар әлемі
-
Кездесетін жануарлар түрлері
-
Сирек кездесетін жануар- Марал
2) Жазылым. (3 балл)
«Таңғажайып жануарлар мекені » тақырыбында кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерін қамтып, лексика-грамматикалық нормаларды сақтай отырып, оқылым мәтініндегі оқиғаны сипаттап немесе кейіпкерді суреттеп эссе жазады.
3) Әдеби тіл нормалары (1 балл). сан есімнің мағыналық түрлерін ажыратады, сан есімді зат есім орнына қолданады.
Эссе мәтінінен сан есімдерді теріп жазып, мағыналық түрлерін ажырат. Біреуін заттық мағынада қолданып сөйлем құра.
Жауап үлгісі:
2 млн 715 – есептік
835-есептік
178-есептік
500-ге жуық-болжалдық
49,12,104,3-есептік
1,2-есептік
Сөйлем: Қырық тоғыз жетіге бөлінеді.
Бағалау критерийлері:
(оқыту қазақ тілінде жүргізілетін сыныптар үшін)
|
Оқу дағдысы |
Бағалау критерийлері |
Тапсыр ма реті |
Дескриптор |
Балл |
|
Оқылым |
Берілген мәтіннен нақты ақпаратты табады және мазмұндау жоспарын құрастырады. |
1 |
|
1 |
|
Жазылым
|
- эссенің кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерін сақтап, өзіне таныс оқиға немесе кейіпкерді сипаттап не суреттеп эссе жазады. -жазылым мәтінін орфографиялық және пунктуациялық нормаға сай жазады. |
2 |
-эссенің құрылымын (кіріспе, негізгі, қорытынды) сақтап жазады (1 балл); -мәтіндегі оқиғаны (кейіпкерді) сипаттап не суреттеп мазмұнын толық ашады (1 балл); -орфографиялық, пунктуациялық нормаға сай жазады (1 балл). |
3
|
|
Әдеби тілдің нормалары |
сан есімнің мағыналық түрлерін ажыратады, сан есімді зат есім орнына қолданады |
3 |
-мәтіннен сан есім сөзді табады (0,25 балл); -сан есімдердің мағыналық түрлерін ажыратады (0,25 балл); - сауатты жазады (0,25 балл); -сан есімді заттық мағынада қолданып сөйлем құрайды (0,25 балл). |
1 |
«ҚАЗАҚ ТІЛІ» ОҚУ ПӘНІ БОЙЫНША РУБРИКА
5-сынып
|
|
Төмен көрсеткіш 1-2 балл |
Орташа көрсеткіш 3-4 балл |
Жоғары көрсеткіш 5 балл |
|
Оқылым |
Жалпы мазмұнын түсініп жоспар құрауға тырысады, бірақ мәтіндегі нақты ақпаратты таба алмайды. |
Жалпы мазмұнын түсініп жоспар құрайды, Нақты ақпаратты жартылай табады. |
Жалпы мазмұнын түсініп жоспар құрайды, нақты ақпаратты табады. |
|
Жазылым |
Эссенің кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерін сақтап жазуда шатастырады, өзіне таныс адамды, белгілі бір мекен мен оқиғаны сипаттап не суреттеп жазуда тақырыптан ауытқиды. |
Эссенің кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерін сақтайды, өзіне таныс адамды, белгілі бір мекен мен оқиғаны сипаттап не суреттеп жазуда тақырыпқа қатысты мәлімет толық емес немесе жартылай қарастырылады. |
Эссенің кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерін толық сақтайды, өзіне таныс адамды, белгілі бір мекен мен оқиғаны сипаттап не суреттеп жазады. |
|
Әдеби тіл нормалары |
Сан есімдерді толық таппайды, мағынасына ажыратуда қиналады. Сан есімді заттық мағынада қолдануда қателеседі, орфографиялық, пунктуациялық, стильдік қателер (8-10) жібереді. |
Сан есімдерді табды, мағынасына ажыратуда қиналады. Сан есімді заттық мағынада қолдануға тырысады, орфографиялық, пунктуациялық, стильдік қателер (5-7) жібереді. |
Сан есімдерді толық табады, мағынасына қарай ажыратады. Сан есімді заттық мағынада қолданады. Сөйлемі логика-грамматикалық жағынан дұрыс құрылады, орфографиялық, пунктуациялық, стильдік 1 қате жібереді. |
4-нұсқа
Оқу мақсаттары:
5.2.6.1 оқылым стратегияларын қолдану: жалпы мазмұнын түсіну үшін оқу, нақты ақпаратты табу үшін оқу
5. 3.4.1 эссенің кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерін сақтай отырып, өзіне таныс адамды, белгілі бір мекен мен оқиғаны сипаттап не суреттеп жазу
5.4.5.5. Төл сөз, төлеу сөз, автор сөзінің тыныс белгілерін дұрыс қолдану
5-сынып.
1) Оқылым. (1 балл)
1-тапсырма. Берілген мәтінді оқып, нақты ақпараттарды табады.
2-тапсырма. Мәтіндегі нақты ақпараттармен мәтінді мазмұндау жоспарын құрады.
Еңбек етсең ерінбей...
Баяғыда бір жалғыз бала орманда өз күнін көріпті. Ол күн сайын жұмыс жасайтын болыпты. Ол бір күні көп ойланып:
«Мүмкін маған үйлену керек шығар. Жасымда таяп қалыпты. Әкем мен анамды бір қуанту керек қой не дегенмен. Мен қаладағы ата-анама хат жіберіп көрейін» дейді бала.
Бір күні орманға бір айдай сұлу ханшайым келеді. Ол далада еңбек етіп жатқан бір жас жігітті көреді де:
- Ей, жас жігіт. Бұл орманда не істеп жүрсіз? – дейді ханшайым қыз. Сонда бала:
- Бұл жаққа мені ата-анам мен ағам әкеп тастады.
- Не үшін? - дегенде бала қатты ұялып, жағдайын айта алмайды.
- Ммм, жай - депті бала. Сол кезде бала қызға қатты ғашық болады.
- Менің үйіме жүр. Мен сені тамақтандырайын. Қарның ашып қалған шығар.
- Жоқ. Сен менің үйіме жүр. Бірақ немен барамыз?
- Менде сиқырлы таяқ бар. Кәне таяғым, бізді мына жас жігіттің үйіне апар – дейді қыз. Көзді ашып жұмғанша қыз бен жігіт танысып үлгереді. Бала қызды ата-анасымен таныстырып, дүркіретіп той жасайды. Осылайша екеуі бақытты өмір кешіпті.
Нақты ақпараттар: Баяғыда бір жалғыз бала орманда өз күнін көріпті. Ол күн сайын жұмыс жасайтын болыпты. Бала қызды ата-анасымен таныстырып, дүркіретіп той жасайды. Осылайша екеуі бақытты өмір кешіпті.
Мазмұндау жоспары:
-
Ормандағы жалғыз бала
-
Ата-анасына хат жазу
-
Сұлу ханшайыммен кездесуі
-
Еңбекқорлығымен тамсандырған жігіт
-
Бақытты өмір
2) Жазылым. (3 балл)
«Еңбектің наны тәтті» тақырыбында кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерін қамтып, лексика-грамматикалық нормаларды сақтай отырып, оқылым мәтініндегі оқиғаны сипаттап немесе кейіпкерді суреттеп эссе жазады.
3) Әдеби тіл нормалары (1 балл). Төл сөз, төлеу сөз, автор сөзінің жасалу жолдарын, қызметін біледі, төл сөзді төлеу сөзге айналдырады.
Эссе мәтінін пайдаланып төл сөз, автор сөзін қатыстырып сөйлем құра. Тыныс белгілерін орынды қолдан. Төл сөзді төлеу сөзге айналдыр.
|
Төл сөз бен автор сөзі қатысқан сөйлем |
Төлеу сөйлем |
|
|
|
Жауап үлгісі:
|
Төл сөз бен автор сөзі қатысқан сөйлем |
Төлеу сөйлем |
|
- Ей, жас жігіт. Бұл орманда не істеп жүрсіз? – дейді ханшайым қыз. |
Ханшайым қыз жігіттен орманда не істеп жүргенін сұрайды |
Бағалау критерийлері:
(оқыту қазақ тілінде жүргізілетін сыныптар үшін)
|
Оқу дағдысы |
Бағалау критерийлері |
Тапсыр ма реті |
Дескриптор |
Балл |
|
Оқылым |
Берілген мәтіннен нақты ақпаратты табады және мазмұндау жоспарын құрастырады. |
1 |
|
1 |
|
Жазылым
|
- эссенің кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерін сақтап, өзіне таныс оқиға немесе кейіпкерді сипаттап не суреттеп эссе жазады. -жазылым мәтінін орфографиялық және пунктуациялық нормаға сай жазады. |
2 |
-эссенің құрылымын (кіріспе, негізгі, қорытынды) сақтап жазады (1 балл); -мәтіндегі оқиғаны (кейіпкерді) сипаттап не суреттеп мазмұнын толық ашады (1 балл); -орфографиялық, пунктуациялық нормаға сай жазады (1 балл). |
3
|
|
Әдеби тілдің нормалары |
Төл сөз, төлеу сөз, автор сөзінің жасалу жолдарын, қызметін біледі, төл сөзді төлеу сөзге айналдырады |
3 |
-мәтін бойынша төл сөз бен автор сөзін қатыстырып, сөйлем құрайды. (0,25 балл); -төл сөз бен автор сөзіне қатысты тыныс белгіні дұрыс қолданады(0,25 балл); - сауатты жазады (0,25 балл); -төл сөзді төлеу сөзге айналдырады (0,25 балл). |
1 |
«ҚАЗАҚ ТІЛІ» ОҚУ ПӘНІ БОЙЫНША РУБРИКА
5-сынып
|
|
Төмен көрсеткіш 1-2 балл |
Орташа көрсеткіш 3-4 балл |
Жоғары көрсеткіш 5 балл |
|
Оқылым |
Жалпы мазмұнын түсініп жоспар құрауға тырысады, бірақ мәтіндегі нақты ақпаратты таба алмайды. |
Жалпы мазмұнын түсініп жоспар құрайды, Нақты ақпаратты жартылай табады. |
Жалпы мазмұнын түсініп жоспар құрайды, нақты ақпаратты табады. |
|
Жазылым |
Эссенің кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерін сақтап жазуда шатастырады, өзіне таныс адамды, белгілі бір мекен мен оқиғаны сипаттап не суреттеп жазуда тақырыптан ауытқиды. |
Эссенің кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерін сақтайды, өзіне таныс адамды, белгілі бір мекен мен оқиғаны сипаттап не суреттеп жазуда тақырыпқа қатысты мәлімет толық емес немесе жартылай қарастырылады. |
Эссенің кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерін толық сақтайды, өзіне таныс адамды, белгілі бір мекен мен оқиғаны сипаттап не суреттеп жазады. |
|
Әдеби тіл нормалары |
Мәтін бойынша төл сөз бен автор сөзін қатыстырып, сөйлем құрауға тырысады , бірақ төл сөз бен автор сөзіне қатысты тыныс белгіні дұрыс қолдана алмайды. Төл сөзді төлеу сөзге айналдыруға тырысады. Орфографиялық, пунктуациялық, стильдік қателер (8-10) жібереді. |
Мәтін бойынша төл сөз бен автор сөзін қатыстырып, сөйлем құрайды, төл сөз бен автор сөзіне қатысты тыныс белгіні жартылай дұрыс қолданады. Төл сөзді төлеу сөзге айналдыруға тырысады, орфографиялық, пунктуациялық, стильдік қателер (5-7) жібереді. |
Мәтін бойынша төл сөз бен автор сөзін қатыстырып, сөйлем құрайды, төл сөз бен автор сөзіне қатысты тыныс белгіні дұрыс қолданады. Төл сөзді төлеу сөзге айналдырады. Сөйлемі логика-грамматикалық жағынан дұрыс құрылады, орфографиялық, пунктуациялық, стильдік 1 қате жібереді. |
1-кесте - Бес балдықты 30-балдыққа ауыстыру шкаласы
(оқыту қазақ тілінде)
|
р/с |
Сөйлесім әрекеті |
Балл қою нормативі, ең жоғары балл |
5-балдық шкала бойынша ең жоғары жиынтық балы |
30-балдық шкала бойынша ең жоғары жиынтық балы |
|
1 |
Оқылым |
1-тапсырма - 0,5 балл; 2-тапсырма - 0,5 балл |
1 |
6 |
|
2 |
Жазылым |
- құрылымын сақтауы – 0,5 балл; - мазмұны - 2 балл; - лексика-грамматикалық норманы сақтауы – 0,5 балл |
3 |
18 |
|
3 |
Әдеби тіл нормалары |
1 балл |
1 |
6 |
|
|
|
|
5 |
30 |
14. Байқау емтиханының қорытындыларына талдау жасау
3-кесте - Байқау емтиханына қатысушылар туралы мәлімет
Өңірі (қаласы, ауданы, мектебі)________________________________
|
Сыныбы |
Білім алушылардың саны |
Қатысқандар саны |
Қатыспағандар саны, себебі |
|
|
|
|
|
4-кесте - Емтихан тізімдемесі
|
Сыныбы |
Қатысқандар саны |
Оның ішінде |
|||
|
«2» |
«3» |
«4» |
«5» |
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5-кесте - Білім сапасы (пайыздық көрсеткішпен)
(оқыту қазақ тілінде)
|
Сөйлесім әрекеті |
Қатысқан білім алушы саны |
Оқу мақсаты коды |
Жиынтық бағалау балдарының пайыздық мазмұны |
Сапа % |
Үлгерім % |
||
|
төмен |
орта |
жоғары |
|||||
|
0 - 39 % |
40 - 84 % |
85 - 100 % |
|||||
|
Оқылым |
|
|
|
|
|
|
|
|
Жазылым |
|
|
|
|
|
|
|
|
Әдеби тіл нормалары |
|
|
|
|
|
|
|
|
Білім сапасы көрсеткішіне комментарий |
|||||||
|
Сынып бойынша меңгерілген мақсаттар |
Қиындық тудырған мақсаттар |
||||||
|
|
|
||||||
жүктеу мүмкіндігіне ие боласыз
Бұл материал сайт қолданушысы жариялаған. Материалдың ішінде жазылған барлық ақпаратқа жауапкершілікті жариялаған қолданушы жауап береді. Ұстаз тілегі тек ақпаратты таратуға қолдау көрсетеді. Егер материал сіздің авторлық құқығыңызды бұзған болса немесе басқа да себептермен сайттан өшіру керек деп ойласаңыз осында жазыңыз
Қазақ тілі БЖБ
Қазақ тілі БЖБ
5-сынып оқушыларын арналған емтихан тапсырмалары
1-нұсқа
Оқу мақсаттары:
5.2.6.1 оқылым стратегияларын қолдану: жалпы мазмұнын түсіну үшін оқу, нақты ақпаратты табу үшін оқу
5. 3.4.1 эссенің кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерін сақтай отырып, өзіне таныс адамды, белгілі бір мекен мен оқиғаны сипаттап не суреттеп жазу
5.4.3.1. Сын есімдердің, шырай түрлерінің көркемдік ерекшелігін тану, сын есімді зат есім орнына қолдана білу.
1) Оқылым. (1 балл)
1-тапсырма. Берілген мәтінді оқып, нақты ақпараттарды тауып жаз.
2-тапсырма. Мәтіндегі нақты ақпараттармен мәтінді мазмұндау жоспарын құрады.
Қазақстанның көрікті жері –Көкшетау
Көкшетау өңірі Сарыарқаның солтүстік бөлігіндегі көгілдір шоқы-таулар даласы мен Батыс Сібір ойпатының қиыр оңтүстік-батысының кең жазығында орналасқан. Батысы мен шығысының арасы 500 км-ге, оңтүстігі мен солтүстігінің арасы 200 км-ге созылған. Жерінің жалпы аумағы - 78,5 мың км2.
Аймақтың орталығын Көкшетау қыраты алып жатыр. Қыраттағы Көкше деп аталатын таудың биіктігі - 947 метр. Төңірегінде қарағай, қайың орманы өскен, табиғаты өте әсем Бурабай, Шортанды, Шабақты, т.б. көлдері, солтүстік-батысында Айыртау, Аралтөбе, Үндемес және Сырымбет атты әдемі шағын таулары бар.
Көкшетау аймағында ел арасында «Ақылбай асуы», «Ақбура тауы», «Оқжетпес», «Жеке батыр» шоқылары, «Жұмбақтас», «Шайтантас», «Ақ Алаң» жайлы көптеген аңыздар бар.
Көкшетау аймағында Көкшетау және Щучинск қалалары орналасқан. Аймақ кен байлықтарына да бай. Мұнда, темір, цирконий, алтын, күміс, тас көмір, уран, т.б. кендер табылған.
Тапсырманы орындау.
Нақты ақпараттар:
Көкшетау өңірі Сарыарқаның солтүстік бөлігіндегі көгілдір шоқы-таулар даласы мен Батыс Сібір ойпатының қиыр оңтүстік-батысының кең жазығында орналасқан. Аймақтың орталығын Көкшетау қыраты алып жатыр. Қыраттағы Көкше деп аталатын таудың биіктігі - 947 метр. Көкшетау аймағында ел арасында «Ақылбай асуы», «Ақбура тауы», «Оқжетпес», «Жеке батыр» шоқылары, «Жұмбақтас», «Шайтантас», «Ақ Алаң» жайлы көптеген аңыздар бар.
Мазмұндау жоспары:
-
Көкшетаудың орналасқан аумағы
-
Аймақ орталығы – Көкшетау қыраты
-
Ел арасындағы аңыздар
-
Орналасқан қалалар мен кен байлықтары
2) Жазылым. (3 балл)
«Туған жерімнің табиғаты» тақырыбында кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерін қамтып, лексика-грамматикалық нормаларды сақтай отырып, оқылым мәтініндегі оқиғаны сипаттап немесе кейіпкерді суреттеп эссе жазады.
3) Әдеби тіл нормалары (1 балл). Сын есімдердің, шырай түрлерінің көркемдік ерекшелігін танып, сын есімді зат есім орнына қолданады
Эссе мәтінінен негізігі сын есімді тауып, салыстырмалы, күшейтпелі шырай жаса, заттық мағынада қолданып, сөйлем құра.
Жауап үлгісі:
|
Сын есім |
Салыстырмалы шырай |
Күшейтпелі шырай |
Сын есімді заттық мағынада қолданған сөйлем |
|
әдемі |
әдемірек |
Өте әдемі |
Жолаушылардың қасынан асыға өткен Әдемі үйге қарай жүгіре жөнелді Әдемі – кім? – заттық мағынада қолданылып тұр |
13. Бағалау критерийлері:
|
Оқу дағдысы |
Бағалау критерийлері |
Тапсыр ма реті |
Дескриптор |
Балл |
|
Оқылым |
Берілген мәтіннен нақты ақпаратты табады және мазмұндау жоспарын құрастырады. |
1 |
|
1 |
|
Жазылым
|
- эссенің кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерін сақтап, өзіне таныс оқиға немесе кейіпкерді сипаттап не суреттеп эссе жазады. -жазылым мәтінін орфографиялық және пунктуациялық нормаға сай жазады. |
2 |
-эссенің құрылымын (кіріспе, негізгі, қорытынды) сақтап жазады (1 балл); -мәтіндегі оқиғаны (кейіпкерді) сипаттап не суреттеп мазмұнын толық ашады (1 балл); -орфографиялық, пунктуациялық нормаға сай жазады (1 балл). |
3
|
|
Әдеби тілдің нормалары |
Сын есімдердің, шырай түрлерінің көркемдік ерекшелігін танып, сын есімді зат есім орнына қолданады |
3 |
-мәтіннен сын есім сөзді табады (0,25 балл); -шырай түрлеріне түрлендіреді(0,25 балл); - сын есімді заттық мағынада қолданып сөйлем құрайды (0,25 балл). - сауатты жазады (0,25 балл); |
1 |
«ҚАЗАҚ ТІЛІ» ОҚУ ПӘНІ БОЙЫНША РУБРИКА
5-сынып
|
|
Төмен көрсеткіш 1-2 балл |
Орташа көрсеткіш 3-4 балл |
Жоғары көрсеткіш 5 балл |
|
Оқылым |
Жалпы мазмұнын түсіну үшін оқиды, бірақ мәтіндегі нақты ақпаратты таба алмайды. |
Жалпы мазмұнын түсініп оқиды, нақты ақпаратты жартылай табады. |
Жалпы мазмұнын түсініп оқиды, нақты ақпаратты табады. |
|
Жазылым |
Эссенің кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерін сақтап жазуда шатастырады, өзіне таныс адамды, белгілі бір мекен мен оқиғаны сипаттап не суреттеп жазуда тақырыптан ауытқиды. |
Эссенің кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерін сақтайды, өзіне таныс адамды, белгілі бір мекен мен оқиғаны сипаттап не суреттеп жазуда тақырыпқа қатысты мәлімет толық емес немесе жартылай қарастырылады. |
Эссенің кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерін толық сақтайды, өзіне таныс адамды, белгілі бір мекен мен оқиғаны сипаттап не суреттеп жазады. |
|
Әдеби тіл нормалары |
Мәтіннен сын есімді табады. Шырай түрлеріне түрлендіруде қиналады. Сын есімді заттық мағынада қолдануға қиналады., орфографиялық, пунктуациялық, стильдік қателер (8-10) жібереді. |
Мәтіннен сын есімді табады. Шырай түрлеріне түрлендіреді. Сын есімді заттық мағынада қолдануға қиналады., орфографиялық, пунктуациялық, стильдік қателер (5-7) жібереді. |
Мәтіннен сын есімді табады. Шырай түрлеріне түрлендіреді Сын есімді заттық мағынада қолданып, сөйлем құрастырады. орфографиялық, пунктуациялық, стильдік 1 қате жібереді. |
2-нұсқа
Оқу мақсаттары:
5.2.6.1 оқылым стратегияларын қолдану: жалпы мазмұнын түсіну үшін оқу, нақты ақпаратты табу үшін оқу
5. 3.4.1 эссенің кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерін сақтай отырып, өзіне таныс адамды, белгілі бір мекен мен оқиғаны сипаттап не суреттеп жазу
5.4.4.2 зат есімдердің мағыналық түрлерін мәнмәтін аясында жалғаулар арқылы түрлендіріп қолдану;
Оқылым. Жалпы мазмұнын түсіну үшін оқиды, нақты ақпаратты табу үшін оқиды (1 балл)
1-тапсырма. Берілген мәтінді оқып, нақты ақпараттарды тауып жаз.
Аспан әлемі
Әдетте қазақ тілінде жұлдыз сөзі кең мағынада қолданылады: барлық аспан денелерін (күн, ай, Марс, Шолпан, құйрықты жұлдыздар т.б.) жай тілмен жұлдыз деп бірдей атай береді. Дегенмен, ғылыми арнаулы мағынада жұлдыз тек Күн секілді, сүмбіле, темірқазық, жетіқарақшы, үркер секілді, қосаржұлдыз, үйіржұлдыз, ғаламатжұлдыз секілді өзінен жарық шығаратын алып аспан денелеріне қаратылады.Жұлдыз негізгі уақытын өзегіндегі термоядролық реакция арқылы айналасына жарық шашуымен өткізеді. Өзегіндегі термоядролық реакция өзектің шетіне дейін жоғары энергия бөліп шығарады, сосын оны сыртқы әлемге радиация болып шашырайды.
Темірқазық — Кіші аю шоқжұлдызындағы 2-ші жұлдыздық шамада көрінетін жарық жұлдыз. Ол дүниенің солтүстік полюс нүктесіне өте жақын орналасқан және солтүстік жарты шардан көрінеді. Темірқазық үш жұлдыздан тұрады. Оның ең жарығы айнымалы жұлдыз деп есептеледі. Қазіргі Темірқазық — Кіші аю жұлдызы есептеледі.
2-тапсырма. Мәтін бойынша сөйлемдердің ретін көрсетіңіз.
Жұлдыз негізгі уақытын өзегіндегі термоядролық реакция арқылы айналасына жарық шашуымен өткізеді. _____
Темірқазық — Кіші аю шоқжұлдызындағы 2-ші жұлдыздық шамада көрінетін жарық жұлдыз. _____
Қазіргі Темірқазық — Кіші аю жұлдызы есептеледі. _____
Өзегіндегі термоядролық реакция өзектің шетіне дейін жоғары энергия бөліп шығарады, сосын оны сыртқы әлемге радиация болып шашырайды. ____
Темірқазық үш жұлдыздан тұрады. _____
Ол дүниенің солтүстік полюс нүктесіне өте жақын орналасқан және солтүстік жарты шардан көрінеді. _____
Оның ең жарығы айнымалы жұлдыз деп есептеледі. _____
Тапсырманы орындау.
Нақты ақпараттар:
Әдетте қазақ тілінде жұлдыз сөзі кең мағынада қолданылады: барлық аспан денелерін (күн, ай, Марс, Шолпан, құйрықты жұлдыздар т.б.) жай тілмен жұлдыз деп бірдей атай береді. Темірқазық — Кіші аю шоқжұлдызындағы 2-ші жұлдыздық шамада көрінетін жарық жұлдыз.
Реті:
Жұлдыз негізгі уақытын өзегіндегі термоядролық реакция арқылы айналасына жарық шашуымен өткізеді. __1__
Темірқазық — Кіші аю шоқжұлдызындағы 2-ші жұлдыздық шамада көрінетін жарық жұлдыз. __3__
Қазіргі Темірқазық — Кіші аю жұлдызы есептеледі. _____
Өзегіндегі термоядролық реакция өзектің шетіне дейін жоғары энергия бөліп шығарады, сосын оны сыртқы әлемге радиация болып шашырайды. __2_
Темірқазық үш жұлдыздан тұрады. ___5_
Ол дүниенің солтүстік полюс нүктесіне өте жақын орналасқан және солтүстік жарты шардан көрінеді. ___4_
Оның ең жарығы айнымалы жұлдыз деп есептеледі. __6__
2) Жазылым. (3 балл)
«Сиқырлы аспан әлемі » тақырыбында кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерін қамтып, лексика-грамматикалық нормаларды сақтай отырып, оқылым мәтініндегі оқиғаны сипаттап немесе кейіпкерді суреттеп эссе жазады.
3) Әдеби тіл нормалары (1 балл). зат есімдердің мағыналық түрлерін мәнмәтін аясында жалғаулар арқылы түрлендіріп қолданады.
Эссе мәтінінен бір зат есімді алып, септік жалғаулары арқылы түрлендіріп көрсет.
Жауап үлгісі:
А. жұлдыз - кім?
І. жұлдыздың - кімнің?
Б. жұлдызға - кімге?
Т. жұлдызды - кімді?
Ж. жұлдызда - кімде?
Ш. жұлдыздан -кімнен?
К. жұлдызбен - кіммен?
13. Бағалау критерийлері:
|
Оқу дағдысы |
Бағалау критерийлері |
Тапсыр ма реті |
Дескриптор |
Балл |
|
Оқылым |
Берілген мәтіннен нақты ақпаратты табады және ақпараттарды ретімен орналастырады |
1 |
|
1 |
|
Жазылым
|
- эссенің кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерін сақтап, өзіне таныс оқиға немесе кейіпкерді сипаттап не суреттеп эссе жазады. -жазылым мәтінін орфографиялық және пунктуациялық нормаға сай жазады. |
2 |
-эссенің құрылымын (кіріспе, негізгі, қорытынды) сақтап жазады (1 балл); -мәтіндегі оқиғаны (кейіпкерді) сипаттап не суреттеп мазмұнын толық ашады (1 балл); -орфографиялық, пунктуациялық нормаға сай жазады (1 балл). |
3
|
|
Әдеби тілдің нормалары |
зат есімдердің мағыналық түрлерін мәнмәтін аясында жалғаулар арқылы түрлендіріп қолданады |
3 |
-мәтіннен зат есім сөзді табады (0,25 балл); -септік жалғауларын жалғайды(0,5 балл); - сауатты жазады (0,25 балл); |
1 |
«ҚАЗАҚ ТІЛІ» ОҚУ ПӘНІ БОЙЫНША РУБРИКА
5-сынып
|
|
Төмен көрсеткіш 1-2 балл |
Орташа көрсеткіш 3-4 балл |
Жоғары көрсеткіш 5 балл |
|
Оқылым |
Жалпы мазмұнын түсіну үшін оқиды, бірақ мәтіндегі нақты ақпаратты таба алмайды. Сөйлемдердің ретін табуға тырысады |
Жалпы мазмұнын түсініп оқиды, нақты ақпаратты жартылай табады. Сөйлемдердің ретін жартылай табады |
Жалпы мазмұнын түсініп оқиды, нақты ақпаратты табады. Сөйлемдердің ретін толық табады |
|
Жазылым |
Эссенің кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерін сақтап жазуда шатастырады, өзіне таныс адамды, белгілі бір мекен мен оқиғаны сипаттап не суреттеп жазуда тақырыптан ауытқиды. |
Эссенің кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерін сақтайды, өзіне таныс адамды, белгілі бір мекен мен оқиғаны сипаттап не суреттеп жазуда тақырыпқа қатысты мәлімет толық емес немесе жартылай қарастырылады. |
Эссенің кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерін толық сақтайды, өзіне таныс адамды, белгілі бір мекен мен оқиғаны сипаттап не суреттеп жазады. |
|
Әдеби тіл нормалары |
Мәтіннен зат есімді табады. Жалғаулар жалғауда қиналады., орфографиялық, пунктуациялық, стильдік қателер (8-10) жібереді. |
Мәтіннен зат есімді табады. Жалғаулар жалғауда қиналады., орфографиялық, пунктуациялық, стильдік қателер (5-7) жібереді. |
Мәтіннен зат есімді табады. Жалғаулар жалғап түрлендіреді, орфографиялық, пунктуациялық, стильдік 1 қате жібереді. |
3-нұсқа
Оқу мақсаттары:
5.2.6.1 оқылым стратегияларын қолдану: жалпы мазмұнын түсіну үшін оқу, нақты ақпаратты табу үшін оқу
5. 3.4.1 эссенің кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерін сақтай отырып, өзіне таныс адамды, белгілі бір мекен мен оқиғаны сипаттап не суреттеп жазу
5.4.4.4 сан есімнің мағыналық түрлерін ажырата білу, сан есімді зат есім орнына қолдана білу.
5-сынып.
1) Оқылым. (1 балл)
1-тапсырма. Берілген мәтінді оқып, нақты ақпараттарды табады.
2-тапсырма. Мәтіндегі нақты ақпараттармен мәтінді мазмұндау жоспарын құрады.
Қазақстандағы жануарлар әлемі
Қазақстан Еуразия материгінің орталығында орналасқан, оның жер көлемі 2 млн. 715 мың шаршы шақырым. Қазақстан жерінде алуан түрлі жануарлар мен өсімдіктер әлемі кездеседі.
Омыртқалы жануарлардың 835 түрі бар. Соның ішінде сүтқоректілердің 178 түрі: құстың - 500-жуық, бауырымен жорғалаушылардың - 49, қосмекенділердің - 12, балықтың - 104, дөңгелекауыздылар немесе балықтәрізділердің 3 түрі тіршілік етеді. Атап айтқанда кез-келген адамға таныс аю, қасқыр, түлкі, қоян, кірпі, үйректер, тырна, қаз, аққу, бүркіт, улы сұр жылан, бақа, алабұға, шортан және тағы басқалар кездеседі.
Марал -Қазақстанда Тянь-Шань, Жоңғар Алатауы, Тарбағатай, Сауыр және Оңтүстік Алтайдың таулы ормандарында таралған. Салмағы 300 кг-ға дейін жететін бұғы. Ұрғашысы 1 немесе сирек жағдайда 2 бұзау туады. Аңшылық-кәсіпшілік түрі. Қатаймаған мүйіздер (панта) – құнды дәрілік шикізат.
Тапсырманы орындау.
Нақты ақпараттар: Қазақстан Еуразия материгінің орталығында орналасқан, оның жер көлемі 2 млн. 715 мың шаршы шақырым. Қазақстан жерінде алуан түрлі жануарлар мен өсімдіктер әлемі кездеседі. Марал -Қазақстанда Тянь-Шань, Жоңғар Алатауы, Тарбағатай, Сауыр және Оңтүстік Алтайдың таулы ормандарында таралған.
Мазмұндау жоспары:
-
Қазақстандағы алуан түрлі жануарлар әлемі
-
Кездесетін жануарлар түрлері
-
Сирек кездесетін жануар- Марал
2) Жазылым. (3 балл)
«Таңғажайып жануарлар мекені » тақырыбында кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерін қамтып, лексика-грамматикалық нормаларды сақтай отырып, оқылым мәтініндегі оқиғаны сипаттап немесе кейіпкерді суреттеп эссе жазады.
3) Әдеби тіл нормалары (1 балл). сан есімнің мағыналық түрлерін ажыратады, сан есімді зат есім орнына қолданады.
Эссе мәтінінен сан есімдерді теріп жазып, мағыналық түрлерін ажырат. Біреуін заттық мағынада қолданып сөйлем құра.
Жауап үлгісі:
2 млн 715 – есептік
835-есептік
178-есептік
500-ге жуық-болжалдық
49,12,104,3-есептік
1,2-есептік
Сөйлем: Қырық тоғыз жетіге бөлінеді.
Бағалау критерийлері:
(оқыту қазақ тілінде жүргізілетін сыныптар үшін)
|
Оқу дағдысы |
Бағалау критерийлері |
Тапсыр ма реті |
Дескриптор |
Балл |
|
Оқылым |
Берілген мәтіннен нақты ақпаратты табады және мазмұндау жоспарын құрастырады. |
1 |
|
1 |
|
Жазылым
|
- эссенің кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерін сақтап, өзіне таныс оқиға немесе кейіпкерді сипаттап не суреттеп эссе жазады. -жазылым мәтінін орфографиялық және пунктуациялық нормаға сай жазады. |
2 |
-эссенің құрылымын (кіріспе, негізгі, қорытынды) сақтап жазады (1 балл); -мәтіндегі оқиғаны (кейіпкерді) сипаттап не суреттеп мазмұнын толық ашады (1 балл); -орфографиялық, пунктуациялық нормаға сай жазады (1 балл). |
3
|
|
Әдеби тілдің нормалары |
сан есімнің мағыналық түрлерін ажыратады, сан есімді зат есім орнына қолданады |
3 |
-мәтіннен сан есім сөзді табады (0,25 балл); -сан есімдердің мағыналық түрлерін ажыратады (0,25 балл); - сауатты жазады (0,25 балл); -сан есімді заттық мағынада қолданып сөйлем құрайды (0,25 балл). |
1 |
«ҚАЗАҚ ТІЛІ» ОҚУ ПӘНІ БОЙЫНША РУБРИКА
5-сынып
|
|
Төмен көрсеткіш 1-2 балл |
Орташа көрсеткіш 3-4 балл |
Жоғары көрсеткіш 5 балл |
|
Оқылым |
Жалпы мазмұнын түсініп жоспар құрауға тырысады, бірақ мәтіндегі нақты ақпаратты таба алмайды. |
Жалпы мазмұнын түсініп жоспар құрайды, Нақты ақпаратты жартылай табады. |
Жалпы мазмұнын түсініп жоспар құрайды, нақты ақпаратты табады. |
|
Жазылым |
Эссенің кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерін сақтап жазуда шатастырады, өзіне таныс адамды, белгілі бір мекен мен оқиғаны сипаттап не суреттеп жазуда тақырыптан ауытқиды. |
Эссенің кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерін сақтайды, өзіне таныс адамды, белгілі бір мекен мен оқиғаны сипаттап не суреттеп жазуда тақырыпқа қатысты мәлімет толық емес немесе жартылай қарастырылады. |
Эссенің кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерін толық сақтайды, өзіне таныс адамды, белгілі бір мекен мен оқиғаны сипаттап не суреттеп жазады. |
|
Әдеби тіл нормалары |
Сан есімдерді толық таппайды, мағынасына ажыратуда қиналады. Сан есімді заттық мағынада қолдануда қателеседі, орфографиялық, пунктуациялық, стильдік қателер (8-10) жібереді. |
Сан есімдерді табды, мағынасына ажыратуда қиналады. Сан есімді заттық мағынада қолдануға тырысады, орфографиялық, пунктуациялық, стильдік қателер (5-7) жібереді. |
Сан есімдерді толық табады, мағынасына қарай ажыратады. Сан есімді заттық мағынада қолданады. Сөйлемі логика-грамматикалық жағынан дұрыс құрылады, орфографиялық, пунктуациялық, стильдік 1 қате жібереді. |
4-нұсқа
Оқу мақсаттары:
5.2.6.1 оқылым стратегияларын қолдану: жалпы мазмұнын түсіну үшін оқу, нақты ақпаратты табу үшін оқу
5. 3.4.1 эссенің кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерін сақтай отырып, өзіне таныс адамды, белгілі бір мекен мен оқиғаны сипаттап не суреттеп жазу
5.4.5.5. Төл сөз, төлеу сөз, автор сөзінің тыныс белгілерін дұрыс қолдану
5-сынып.
1) Оқылым. (1 балл)
1-тапсырма. Берілген мәтінді оқып, нақты ақпараттарды табады.
2-тапсырма. Мәтіндегі нақты ақпараттармен мәтінді мазмұндау жоспарын құрады.
Еңбек етсең ерінбей...
Баяғыда бір жалғыз бала орманда өз күнін көріпті. Ол күн сайын жұмыс жасайтын болыпты. Ол бір күні көп ойланып:
«Мүмкін маған үйлену керек шығар. Жасымда таяп қалыпты. Әкем мен анамды бір қуанту керек қой не дегенмен. Мен қаладағы ата-анама хат жіберіп көрейін» дейді бала.
Бір күні орманға бір айдай сұлу ханшайым келеді. Ол далада еңбек етіп жатқан бір жас жігітті көреді де:
- Ей, жас жігіт. Бұл орманда не істеп жүрсіз? – дейді ханшайым қыз. Сонда бала:
- Бұл жаққа мені ата-анам мен ағам әкеп тастады.
- Не үшін? - дегенде бала қатты ұялып, жағдайын айта алмайды.
- Ммм, жай - депті бала. Сол кезде бала қызға қатты ғашық болады.
- Менің үйіме жүр. Мен сені тамақтандырайын. Қарның ашып қалған шығар.
- Жоқ. Сен менің үйіме жүр. Бірақ немен барамыз?
- Менде сиқырлы таяқ бар. Кәне таяғым, бізді мына жас жігіттің үйіне апар – дейді қыз. Көзді ашып жұмғанша қыз бен жігіт танысып үлгереді. Бала қызды ата-анасымен таныстырып, дүркіретіп той жасайды. Осылайша екеуі бақытты өмір кешіпті.
Нақты ақпараттар: Баяғыда бір жалғыз бала орманда өз күнін көріпті. Ол күн сайын жұмыс жасайтын болыпты. Бала қызды ата-анасымен таныстырып, дүркіретіп той жасайды. Осылайша екеуі бақытты өмір кешіпті.
Мазмұндау жоспары:
-
Ормандағы жалғыз бала
-
Ата-анасына хат жазу
-
Сұлу ханшайыммен кездесуі
-
Еңбекқорлығымен тамсандырған жігіт
-
Бақытты өмір
2) Жазылым. (3 балл)
«Еңбектің наны тәтті» тақырыбында кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерін қамтып, лексика-грамматикалық нормаларды сақтай отырып, оқылым мәтініндегі оқиғаны сипаттап немесе кейіпкерді суреттеп эссе жазады.
3) Әдеби тіл нормалары (1 балл). Төл сөз, төлеу сөз, автор сөзінің жасалу жолдарын, қызметін біледі, төл сөзді төлеу сөзге айналдырады.
Эссе мәтінін пайдаланып төл сөз, автор сөзін қатыстырып сөйлем құра. Тыныс белгілерін орынды қолдан. Төл сөзді төлеу сөзге айналдыр.
|
Төл сөз бен автор сөзі қатысқан сөйлем |
Төлеу сөйлем |
|
|
|
Жауап үлгісі:
|
Төл сөз бен автор сөзі қатысқан сөйлем |
Төлеу сөйлем |
|
- Ей, жас жігіт. Бұл орманда не істеп жүрсіз? – дейді ханшайым қыз. |
Ханшайым қыз жігіттен орманда не істеп жүргенін сұрайды |
Бағалау критерийлері:
(оқыту қазақ тілінде жүргізілетін сыныптар үшін)
|
Оқу дағдысы |
Бағалау критерийлері |
Тапсыр ма реті |
Дескриптор |
Балл |
|
Оқылым |
Берілген мәтіннен нақты ақпаратты табады және мазмұндау жоспарын құрастырады. |
1 |
|
1 |
|
Жазылым
|
- эссенің кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерін сақтап, өзіне таныс оқиға немесе кейіпкерді сипаттап не суреттеп эссе жазады. -жазылым мәтінін орфографиялық және пунктуациялық нормаға сай жазады. |
2 |
-эссенің құрылымын (кіріспе, негізгі, қорытынды) сақтап жазады (1 балл); -мәтіндегі оқиғаны (кейіпкерді) сипаттап не суреттеп мазмұнын толық ашады (1 балл); -орфографиялық, пунктуациялық нормаға сай жазады (1 балл). |
3
|
|
Әдеби тілдің нормалары |
Төл сөз, төлеу сөз, автор сөзінің жасалу жолдарын, қызметін біледі, төл сөзді төлеу сөзге айналдырады |
3 |
-мәтін бойынша төл сөз бен автор сөзін қатыстырып, сөйлем құрайды. (0,25 балл); -төл сөз бен автор сөзіне қатысты тыныс белгіні дұрыс қолданады(0,25 балл); - сауатты жазады (0,25 балл); -төл сөзді төлеу сөзге айналдырады (0,25 балл). |
1 |
«ҚАЗАҚ ТІЛІ» ОҚУ ПӘНІ БОЙЫНША РУБРИКА
5-сынып
|
|
Төмен көрсеткіш 1-2 балл |
Орташа көрсеткіш 3-4 балл |
Жоғары көрсеткіш 5 балл |
|
Оқылым |
Жалпы мазмұнын түсініп жоспар құрауға тырысады, бірақ мәтіндегі нақты ақпаратты таба алмайды. |
Жалпы мазмұнын түсініп жоспар құрайды, Нақты ақпаратты жартылай табады. |
Жалпы мазмұнын түсініп жоспар құрайды, нақты ақпаратты табады. |
|
Жазылым |
Эссенің кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерін сақтап жазуда шатастырады, өзіне таныс адамды, белгілі бір мекен мен оқиғаны сипаттап не суреттеп жазуда тақырыптан ауытқиды. |
Эссенің кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерін сақтайды, өзіне таныс адамды, белгілі бір мекен мен оқиғаны сипаттап не суреттеп жазуда тақырыпқа қатысты мәлімет толық емес немесе жартылай қарастырылады. |
Эссенің кіріспе, негізгі, қорытынды бөлімдерін толық сақтайды, өзіне таныс адамды, белгілі бір мекен мен оқиғаны сипаттап не суреттеп жазады. |
|
Әдеби тіл нормалары |
Мәтін бойынша төл сөз бен автор сөзін қатыстырып, сөйлем құрауға тырысады , бірақ төл сөз бен автор сөзіне қатысты тыныс белгіні дұрыс қолдана алмайды. Төл сөзді төлеу сөзге айналдыруға тырысады. Орфографиялық, пунктуациялық, стильдік қателер (8-10) жібереді. |
Мәтін бойынша төл сөз бен автор сөзін қатыстырып, сөйлем құрайды, төл сөз бен автор сөзіне қатысты тыныс белгіні жартылай дұрыс қолданады. Төл сөзді төлеу сөзге айналдыруға тырысады, орфографиялық, пунктуациялық, стильдік қателер (5-7) жібереді. |
Мәтін бойынша төл сөз бен автор сөзін қатыстырып, сөйлем құрайды, төл сөз бен автор сөзіне қатысты тыныс белгіні дұрыс қолданады. Төл сөзді төлеу сөзге айналдырады. Сөйлемі логика-грамматикалық жағынан дұрыс құрылады, орфографиялық, пунктуациялық, стильдік 1 қате жібереді. |
1-кесте - Бес балдықты 30-балдыққа ауыстыру шкаласы
(оқыту қазақ тілінде)
|
р/с |
Сөйлесім әрекеті |
Балл қою нормативі, ең жоғары балл |
5-балдық шкала бойынша ең жоғары жиынтық балы |
30-балдық шкала бойынша ең жоғары жиынтық балы |
|
1 |
Оқылым |
1-тапсырма - 0,5 балл; 2-тапсырма - 0,5 балл |
1 |
6 |
|
2 |
Жазылым |
- құрылымын сақтауы – 0,5 балл; - мазмұны - 2 балл; - лексика-грамматикалық норманы сақтауы – 0,5 балл |
3 |
18 |
|
3 |
Әдеби тіл нормалары |
1 балл |
1 |
6 |
|
|
|
|
5 |
30 |
14. Байқау емтиханының қорытындыларына талдау жасау
3-кесте - Байқау емтиханына қатысушылар туралы мәлімет
Өңірі (қаласы, ауданы, мектебі)________________________________
|
Сыныбы |
Білім алушылардың саны |
Қатысқандар саны |
Қатыспағандар саны, себебі |
|
|
|
|
|
4-кесте - Емтихан тізімдемесі
|
Сыныбы |
Қатысқандар саны |
Оның ішінде |
|||
|
«2» |
«3» |
«4» |
«5» |
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5-кесте - Білім сапасы (пайыздық көрсеткішпен)
(оқыту қазақ тілінде)
|
Сөйлесім әрекеті |
Қатысқан білім алушы саны |
Оқу мақсаты коды |
Жиынтық бағалау балдарының пайыздық мазмұны |
Сапа % |
Үлгерім % |
||
|
төмен |
орта |
жоғары |
|||||
|
0 - 39 % |
40 - 84 % |
85 - 100 % |
|||||
|
Оқылым |
|
|
|
|
|
|
|
|
Жазылым |
|
|
|
|
|
|
|
|
Әдеби тіл нормалары |
|
|
|
|
|
|
|
|
Білім сапасы көрсеткішіне комментарий |
|||||||
|
Сынып бойынша меңгерілген мақсаттар |
Қиындық тудырған мақсаттар |
||||||
|
|
|
||||||
шағым қалдыра аласыз













