Қазақ тілі емтихан 10-сынып ҚГБ

Қазақ тілі пәнінен 10-сынып оқушыларына арналған аралық аттестаттау тапсырмасы

І нұсқа

Оқу мақсаты:

10.2.6.1 белгілі бір мақсат үшін оқылым стратегияларын жүйелі қолдана білу

10.3.4.1 қажетті клишелер мен лексикалық құрылымдарды қолданып, көтерілген мәселе бойынша өз ойын дәлелдеп эссе жазу ("келісу, келіспеу" эссесі, дискуссивті эссе, аргументативті эссе)

10. 4.4.1 сөзжасамдық және синтаксистік нормаларды сақтай білу

Оқылым (1балл)

Тапсырма

1. Мәтіндегі негізгі ойды анықтаңыз

2. Бүгінгі замандағы өзектіліне баға беріп, төрт сөйлеммен пікір білдіріңіз

Тіл — адам жанының тілмәші. Тілсіз ұлт, тілінен айырылған ұлт болып жасай алмақ емес, ондай ұлт құрымақ. Ұлтының ұлт болуы үшін бірінші шарт — тілі болуы. Ұлттың тілі кеми бастауы ұлттың құри бастағанын көрсетеді. Ұлтқа тілінен қымбат нәрсе болмасқа тиісті. Бір ұлттың тілінде сол ұлттың жері, тарихы, тұрмыс, мінезі айнадай ашық көрініп тұрады. Қазақ тілінде қазақтың сары сайран даласы біресе желсіз түндей тымық, біресе құйындай екпінді тарихы, сары далада үдере көшкен тұрмысы, асықпайтын, саспайтын сабырлы мінезі — бәрі көрініп тұр. Қазақтың сары даласы кең. Тілі де бай.

Осы күнгі түрік тілдерінің ішінде қазақ тілінен бай, оралымды, терең тіл жоқ. Түрік тілімен сөйлейтін түрік балалары күндердің бір күні айналып қазақ тіліне келмекші. Қазақ тілін қолданбақшы. Осы күнде-ақ айналып келе жатыр. Татардың әдебиет тілі жыл-жыл сайын қазақ тіліне жақындап келеді. Күндердің бір күні түрік балаларының тілі біріксе, ол біріккен тілдің негізі қазақ тілі болса, сөз жоқ, түрік елінің келешек тарихында қазақ ұлты төрден орын алмақшы. Келешектің осылай болуына біздің иманымыз берік. (150 сөз) М.Жұмабаев. «Тілдің адам өмірінде һәм ұлт өмірінде

алатын орны» мақаласынан

1. Мәтіндегі негізгі ойды анықтаңыз

2. Бүгінгі замандағы өзектіліне баға беріп, төрт сөйлеммен пікір білдіріңіз

• Менің ойымша...--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- [1]

• Себебі, мен оны былай түсіндіремін...-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

• Оны мен мына фактілер, мысалдармен дәлелдей аламын...---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

• Осыған байланысты мен мынадай қорытындыға келдім...----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Жазылым

1. «Тілдің адам өмірінде һәм ұлт өмірінде алатын орны» Сіздің пікіріңізді растайтын аргументтер мен дәлелдер келтіре отырып, эссе жазыңыз.

Әдеби тіл нормалары (1 балл)

Жазылым мәтініндегі құрмалас сөйлемнің бірін таңдап, синтаксистік талдау жаса

Бағалау парағы

ІІ Нұсқа

Оқу мақсаты:

10.2.6.1 белгілі бір мақсат үшін оқылым стратегияларын жүйелі қолдана білу

10.3.4.1 қажетті клишелер мен лексикалық құрылымдарды қолданып, көтерілген мәселе бойынша өз ойын дәлелдеп эссе жазу ("келісу, келіспеу" эссесі, дискуссивті эссе, аргументативті эссе)

10. 4.4.1 сөзжасамдық және синтаксистік нормаларды сақтай білу

Оқылым (1балл)

Тапсырма

1-тапсырма Мәтін қандай жанрда жазылған? Мәтіннің жанрлық ерекшелігін талдаңыз

2-тапсырма. Қазақстанның дамуына тірек болатын 4 негізгі жетістікті тауып жазыңыз

Біз әлем елдерінің сенімі мен құрметіне бөленіп, брендке айналған тәуелсіз Қазақстанды құрдық. 2017 жылы біздің ел БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесінің тұрақты емес мүшесі болды.

2018 жылдың қаңтар айынан оған төрағалық етудеміз. Біз дүниежүзілік ЭКСПО мамандандырылған көрмесін өткізу үшін әлемдік қоғамдастық таңдап алған ТМД және Шығыс Еуропа елдері арасындағы бірінші мемлекет болдық. Қазақстанда табысты жұмыс істеп келе жатқан нарықтық экономика моделі қалыптасты.

2017 жылы еліміз әлемдік дағдарыстың қолайсыз салдарын еңсеріп, сенімді өсу жолына қайта түсті. Жыл қорытындысы бойынша ішкі жалпы өнімнің өсуі 4 пайыз болып, ал өнеркәсіптік өнімнің өсуі 7 пайыздан асты. Бұл орайда, өнеркәсіптің жалпы көлемінде өңдеуші сектордың үлесі 40 пайыздан асып түсті. Қазақстанның қолайлы дамуы орта таптың қалыптасуына мүмкіндік берді. Кедейшілік 13 есе қысқарып, жұмыссыздық деңгейі 4,9 пайызға дейін төмендеді.

Еліміздің әлеуметтік-экономикалық табыстарының негізі – біздің басты құндылықтарымыз ретінде қала беретін азаматтық бейбітшілік, ұлтаралық және конфессияаралық келісім. Дегенмен, Қазақстанның жетістіктері сенімді тірек саналады, бірақ ол ертеңгі табыстарымыздың кепілі емес екенін жақсы сезінуіміз керек.

«Көл-көсір мұнайдың» дәуірі аяқталып келеді. Елімізге дамудың жаңа сапасы қажет. Жаһандық трендтер көрсетіп отырғандай, ол, бірінші кезекте, Төртінші өнеркәсіптік революция элементтерін кеңінен енгізуге негізделуі тиіс. Мұның өзіндік сын-қатерлері де, мүмкіндіктері де бар. Жаңа әлем көшбасшыларының қатарына қосылу үшін Қазақстанда қажетті нәрсенің бәрі бар екеніне сенімдімін.

( 200 сөз)

https://sputniknews.kz/spravka/20190218/9346813/

1.Мәтін қандай жанрда жазылған? Мәтіннің жанрлық ерекшелігін талдаңыз

1. Қазақстанның дамуына тірек болатын 4 негізгі жетістікті тауып жазыңыз

Жазылым

3 тақырыптың бірін таңдап, жазба жұмысын орындаңыз

1. «Қандай құндылықтарды жете меңгергенімізде біртұтас қоғам қалыптастырамыз?» тақырыбында аргументативті эссе жазыңыз

Әдеби тіл нормалары (1 балл)

Жазылым мәтініндегі құрмалас сөйлемнің бірін таңдап, синтаксистік талдау жаса

Бағалау парағы

ІІІ нұсқа

Оқу мақсаты:

10.2.6.1 белгілі бір мақсат үшін оқылым стратегияларын жүйелі қолдана білу

10.3.4.1 қажетті клишелер мен лексикалық құрылымдарды қолданып, көтерілген мәселе бойынша өз ойын дәлелдеп эссе жазу ("келісу, келіспеу" эссесі, дискуссивті эссе, аргументативті эссе)

10. 4.4.1 сөзжасамдық және синтаксистік нормаларды сақтай білу

Оқылым (1БАЛЛ)

1. Мәтіндегі негізгі ойды анықтаңыз

2. «Мәңгілі Ел» идеясына баға беріп, төрт сөйлеммен пікір білдіріңіз

«Мәңгілік Ел» идеясының филосо­фия­­­лық мәдени астарын талдауда ерекше назар аударатын мәселе - ұлттық тәрбие. Тәрбие тал бесіктен басталады десек, ұлттық тәрбие отбасынан бастау алуы керек. Отбасылық тәрбие мәдениетті тұлғаларды қалыптастыруды басты мақсат ретінде ұстануы керек. «Мәңгілік Ел» идеясын жүзеге асыратын және оны одан әрі дамытатын бүгінгі жастар екені белгілі. Жастар осы ұлттық идеяны жүзеге асыру үшін өз Отанын сүйетін ұлтжанды, патриот болулары керек.

Бір сөзбен айтқанда, «Мәңгілік Ел» идеясын ұлттық идея ретінде қабылдау бүгінгі Қазақстан дамуының ішкі қажеттігінен, мемлекеттің тұтастығын сақтау идеясынан туындап отырғаны сөзсіз. Бұл идея тәуелсіз мемлекет алдында тұрған басты сұраққа жауап беріп, ұлттың болашақтағы дамуына жағымды әсер етуі тиіс. Сонымен бірге, ұлттық идея алдыңғы қатарлы және адамзаттың даму бағыты мен үрдісіне сай келетін болуы керек. Міне, осы тұрғыдан келгенде, «Мәңгілік Ел» ұлттық идеясы Қазақстан халқын біріктіретін, елдің басты мақсатынан шығатын және соған толық жауап беретін идея десек, артық айтқандық емес. (145 сөз)

1.Мәтіндегі негізгі ойды анықтаңыз

2. «Мәңгілі Ел» идеясына баға беріп, төрт сөйлеммен пікір білдіріңіз

• Менің ойымша...--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- [1]

• Себебі, мен оны былай түсіндіремін...-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

• Оны мен мына фактілер, мысалдармен дәлелдей аламын...---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

• Осыған байланысты мен мынадай қорытындыға келдім...----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Жазылым

«Мәңгілік Ел» ұлттық идеясы Қазақстан халқын біріктіретін, елдің басты мақсатынан шығатын және соған толық жауап беретін идея» деген тақырыпта ойыңызды дәлелдеп «келісу, келіспеу» эссесін жазыңыз. Эссе жазу барысында қажетті клишелер мен лексикалық құрылымдарды қолданып, сөзжасамдық және синтаксистік нормаларды сақтауды ескеріңіздер.

Әдеби тіл нормалары (1 балл)