Авторы: Кабдолдина Айнаш Бетинбековна

№17 орта мектеп, Іле ауданы

Қазақ тілі мен әдебиеті пәнін оқытуда қолданылатын тиімді әдіс-тәсілдер

Қазақ тілі мен әдебиеті пәнін оқытудағы басты мақсат – оқушылардың тілдік құзыреттілігін қалыптастыру, әдеби мұраға құрмет сезімін тәрбиелеу және шығармашылық қабілеттерін дамыту. Бұл міндеттерді тиімді жүзеге асыру үшін әртүрлі әдіс-тәсілдерді қолдану маңызды.

Ең алдымен, интерактивті әдістер (пікірталас, «миға шабуыл», сұрақ-жауап, топтық жұмыс) оқушылардың ойлау қабілетін дамытады, сыни тұрғыдан талдауға жетелейді. Мысалы, көркем шығарманы талдауда «дөңгелек үстел» немесе «ойлан – жұптас – бөліс» әдістерін қолдану оқушылардың ойын еркін жеткізуіне ықпал етеді.

Сонымен қатар, жобалық және зерттеу жұмыстары тілдік материалды терең меңгеруге мүмкіндік береді. Мәселен, 9–11 сыныптарда белгілі бір жазушы шығармашылығына байланысты шағын зерттеу жүргізу, эссе жазу, презентация дайындау оқушылардың ізденіс дағдыларын дамытады.

АКТ құралдарын пайдалану да оқытуды жандандырады. Электронды оқулықтар, онлайн-платформалар, мультимедиялық ресурстар сабақтың мазмұнын байытып, оқушылардың қызығушылығын арттырады. Әдеби мәтіндерге байланысты бейнематериалдар, аудиошығармалар қолдану мәтінді терең түсінуге көмектеседі.

Дамыта оқыту технологиясы мен деңгейлік тапсырмалар оқушылардың жеке мүмкіндіктерін ескеруге жағдай жасайды. Мысалы, 5–6 сыныптарда грамматикалық жаттығуларды жеңілден күрделіге қарай ұсыну, ал жоғары сыныптарда шығармашылық тапсырмалар беру тиімді нәтиже береді.

Қорытындылай келе, қазақ тілі мен әдебиеті сабақтарында әдіс-тәсілдерді үйлестіре қолдану оқушының ойлау қабілетін дамытады, функционалдық сауаттылығын қалыптастырады және пәнге деген қызығушылығын арттырады.

Қолданылған әдебиеттер:

1. Жанпейісова М. Модульдік оқыту технологиясы. – Алматы, 2014.

2. Құлжанова Н. Қазақ тілін оқыту әдістемесі. – Астана, 2019.

3. Әбдігожин Қ. Әдебиетті оқыту әдістемесі. – Алматы: Рауан, 2017.

4. Vygotsky, L. Mind in Society: The Development of Higher Psychological Processes. – Harvard University Press, 1978.