Курс Олимпиада Дайын ҚМЖ ЖИ көмекші Материалдар
Аттестация Іс-шаралар Байқау Турнир Орталық туралы
Материалдар Журнал Көпшілік талқылауына арналған
білім беру бағдарламаларының белсенді жобалары Орталық туралы
ЖИ көмекші
Қауымдастық

Қазақ тілі мен әдебиеті пәнінен 9-сыныптардың бөлім бойынша жиынтық бағалау тапсырмалары

Тақырып бойынша 31 материал табылды

Қазақ тілі мен әдебиеті пәнінен 9-сыныптардың бөлім бойынша жиынтық бағалау тапсырмалары

Материал туралы қысқаша түсінік
Қазақ тілі мен әдебиеті пәнінен 9-сыныптардың бөлім бойынша жиынтық бағалау тапсырмалары
Материалдың қысқаша нұсқасы





















«Қазақ тілі мен әдебиеті» пәнінен

(оқыту қазақ тілінде емес)


жиынтық бағалауға арналған әдістемелік ұсыныстар


9-сынып



































Нұр-Сұлтан, 2019

Құрметті мұғалім!


Жиынтық бағалауға арналған әдістемелік ұсыныстар мұғалімге 9-сынып білім алушыларына «Қазақ тілі мен әдебиеті» пәні (оқыту қазақ тілінде емес) бойынша жиынтық бағалауды жоспарлау, ұйымдастыру және өткізуге көмек құралы ретінде құрастырылған. Жиынтық бағалауға арналған әдістемелік ұсыныстар «Қазақ тілі мен әдебиеті» пәні бойынша оқу бағдарламасы негізінде дайындалған.


Бөлім/ортақ тақырып бойынша жиынтық бағалаудың тапсырмалары мұғалімге білім алушының тоқсан бойынша жоспарланған оқу мақсаттарына жету деңгейін анықтауға мүмкіндік береді.


Жиынтық бағалауға арналған әдістемелік ұсыныстар бөлім/ортақ тақырып бойынша жиынтық бағалауды өткізуге арналған бағалау критерийлері мен дескрипторлары бар тапсырмалар ұсынылған. Сондай-ақ, жинақта білім алушылардың оқу жетістіктерінің мүмкін деңгейлері (рубрикалар) сипатталған. Дескрипторлары мен балдары бар тапсырмалар ұсыныстар түрінде берілген.


Қосымша материалдарды (нұсқаулықтар, таныстырылымдар, жоспарлар және т.б.), форумдағы талқылауларды және бейне нұсқауларды сіз «Назарбаев Зияткерлік мектептері» ДББҰ smk.edu.kz ресми сайтынан таба аласыз.


Жемісті жұмыс пен шығармашылық табыс тілейміз!


Әдістемелік ұсыныстар негізгі мектеп мұғалімдеріне, әдіскерлерге, критериалды бағалау бойынша өңірлік және мектеп үйлестірушілеріне, басқа да мүдделі тұлғаларға арналған.


Әдістемелік ұсыныстар дайындау барысында ресурстар (суреттер, мәтіндер, бейне және аудио материалдар, т.б.) қолжетімді ресми интернет-сайттардан алынды. Жинақ коммерциялық емес мақсатта құрастырылған.








































2

МАЗМҰНЫ


1-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР 4


«Қазақ жазуының даму жолы» бөлімі бойынша жиынтық бағалау 4


«Жолың болсын, жолаушы» бөлімі бойынша жиынтық бағалау 8


2-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР 12


«Заң – қоғамның тірегі» бөлімі бойынша жиынтық бағалау 12


«ҚР Тұңғыш Президенті күні – Тәуелсіз Қазақстанның айбынды мейрамы» бөлімі


бойынша жиынтық бағалау 16


3-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР 20


«ЭКСПО-2017» – Қазақстанның белесі» бөлімі бойынша жиынтық бағалау 20


«Биотехнология жаңалықтары» бөлімі бойынша жиынтық бағалау 23


4-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР 26


«Жаһандық мәселе: демография» бөлімі бойынша жиынтық бағалау 26


«Роботтар мен киборгтер әлемі» бөлімі бойынша жиынтық бағалау 31



















































3

1-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР


«Қазақ жазуының даму жолы» бөлімі бойынша жиынтық бағалау


Сөйлеу әрекетінің түрлері


Тыңдалым

Айтылым


Оқу мақсаты


9.1.1.1 Тыңдалатын мәтіндегі фразалар мен дәйексөздерді

талқылай отырып, тақырып пен көтерілетін мәселені

болжау

9.2.1.1 Берілген тақырыпқа сай сөздерді орынды қолдана

отырып, мақсатты аудиторияға арналған ауызша мәтіндер

құрастыру


Бағалау критерийі


Білім алушы:

Фразалар мен дәйексөздерге сүйеніп, тақырып пен


көтерілетін мәселені болжайды

Сөздерді қолданып, мақсатты аудиторияға сай

ауызша мәтіндер құрастырады


Ойлау дағдыларының Білу және түсіну


деңгейі Қолдану


Орындау уақыты 15-20 минут


Тапсырма


  1. Берілген сөздер мен сөз тіркестері арқылы тақырыпты, көтерілетін мәселені болжаңыз. Себебін түсіндіріңіз. Өз жауабыңызды бірінші бағанға жазыңыз.


Ұсынылатын сөздер мен дәйексөздер: Жазу жүйесі, көне түркі мұралары, араб графикасы, қазақ әліпбиі, латын графикасы, «Латын графикасына көшу қазақ тілін жаңғыртып қана қоймай, оны осы заманғы ақпараттың тіліне айналдырады» (Н.Ә.Назарбаев).


Менің болжамым

Мәтін тақырыбы және көтерілген мәселе

Тақырып:

Тақырып:

Мәселе:

Мәселе:




  1. Мәтінді тыңдап, тақырыбы мен көтерілген мәселені кестенің екінші бағанына жазыңыз.


Көне заманнан бері қазaқтар әртүрлі жазу жүйесін пайдаланып келген. Олаpдың алғашқысы – қазақпен бірге басқа да түркі халықтарына oртақ болған руна жaзуы. Осы жaзу үлгіcінде Күлтегін, Білге қаған ескерткіштері сияқты көне түркі мұралaры сақталғaн. V-ХІІ ғасырлаpды қaмтитын рунa жазуы Орхон, Енисей, Тaлас өзендері бойынан тaбылып отыр. Мұның өзі біздің aтa-бабaлaрымыздың өмір сүpген гeографиялық оpындаpын көрсетеді. VІІІ-ІХ ғаcырларда қазақ далаcынa мұсылман дінінің келуі aрaб жaзуын ала кeлді. Араб графикасынa негізделген жазу үлгіcі 1929 жылға дейін cақтaлып келді. Яғни оcы тұcқа дейін жазылған еңбектеp араб жазуы негізінде хатқа түсті. Оны Ш.Уәлиханов, А.Құнанбаев, Мәшһүр Жүсіп, Шәкәрім cияқты ұлы тұлғалар қолданды. ХХ ғасырдың бaсындa А.Байтұрсынұлы араб жазуын қазақ тілінің заңдылықтарына оpай бейімдeп, қазақ


4

әліпбиін жасaды. Осы әліпби негізінде кітаптар жарық көрді, шәкірттеp білім алды. Мағжaн, Абай, Мұхтар секілді алыптардың еңбектері осы әліпби негізінде жaзылды. 1929-1940 жылдар аралығында халқымыз латын графикасы негізіндегі әліпбиді пайдаланды. 1940 жылдан бастап қазіpгі қолданыстағы кирилицаға негізделгeн әліпби қолданылуда.


Қазіргі кездe қоғамдa лaтын әліпбиінe көшу мәселесі көтеpілy үстінде. Ел арасында түрлі пікірлер айтылады. Біреулері қолдаса, кейбірі әліпбиді ауыстыруға ұзақ уақыт, көп қаражат, сонымен қатар интеллектуалдық күш-жігер керек деген көзқараста.


Ал еліміздің Тұңғыш Президенті Н.Ә.Назарбаев: «Латын графикасына көшу қазақ тілін жаңғыртып қана қоймай, оны осы заманғы ақпараттың тіліне айналдырады», – деген болатын. Сондықтан біздің латын әліпбиіне көшуіміз әлемдегі бәсекеге қабілетті елдердің қатарына кіру жолындағы маңызды қадам болмақ.


  1. Сіз қалаңыздағы жастар форумына қатысуға шақырту алдыңыз. Жастарға арнап латын әліпбиіне көшудің тиімділігі мен маңызы туралы ауызша мәтін құраңыз. Мәтін мазмұнында келесі сөздер және сөз тіркестерін қолданыңыз: жаһандану дәуірі, тіл тазалығы, сауаттылық деңгейі, ғылым мен техника тілі, тіл үйрену, қазақ жазуының тарихы, көршілес елдер тәжірибесі.


______________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________
















































5


Бағалау критерийі

Тапсырма



Дескриптор


Балл

№

Білім алушы









Фразалар


мен

1-2

-

кілт

сөздер

арқылы

тақырыпты

1

дәйексөздерге

сүйеніп,



болжайды;




тақырып


пен


-

дәйексөз арқылы мәтінде

көтерілетін

1

көтерілетін


мәселені



мәселеге болжам жасайды;


1

болжайды




-

мәтін бойынша тақырыпты анықтайды;






-

мәтін

мазмұны

бойынша

көтерілген

1






мәселені нақтылайды.



Сөздерді

қолданып,

3

-

тақырып туралы ауызша мәтін құрайды;

1

мақсатты

аудиторияға


-

мақсатты аудиторияны ескереді;

1

сай ауызша

мәтіндер


-

берілген сөздер мен сөз тіркестерін


құрастырады




қолданады;



1





- латын әліпбиіне көшудің тиімділігі мен







маңызын айтады;



1





-

стиль мен жанр ерекшелігін сақтайды;

1





-

мәтін құрылымын сақтайды.


1










Барлық балл:








10












































6

«Қазақ жазуының даму жолы» тақырыбы бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты


ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика


Білім алушының аты-жөні ___________________________________


Бағалау







Оқу жетістігі деңгейі






























критерийі


Төмен







Орта





Жоғары










































Фразалар


мен

Кілт сөздер мен дәйексөздер

Кілт сөздер

мен дәйексөздер

Кілт сөздер

мен

дәйексөздер

дәйексөздерге

сүйеніп,

арқылы

тақырып

пен

арқылы


тақырып

пен

арқылы

тақырып


пен

тақырып пен көтерілетін

көтерілетін мәселені болжауда

көтерілетін

мәселені


болжауда

көтерілетін мәселені болжайды.

мәселені болжайды

қиналады.






қателеседі.










































































Сөздерді


қолданып,

Мәтін

құрылымы

мен

Мәтін құрылымы мен мақсатты

Мәтін құрылымы мен мақсатты

мақсатты

аудиторияға

мақсатты

аудиторияға

сай

аудиторияға


сай

ұсынылған

аудиторияға

сай

ұсынылған

сай ауызша

мәтіндер

ұсынылған

сөздер

мен

сөз

сөздер мен

сөз

тіркестерін

сөздер мен

сөз

тіркестерін

құрастырады



тіркестерін


қолданып,

қолданып,

тақырып


бойынша

қолданып, тақырып

бойынша




тақырып

бойынша

ауызша

ауызша


мәтін


құрауда

ауызша мәтін құрайды.




мәтін құрауда қиналады.




қателеседі.






























































































































7

«Жолың болсын, жолаушы» бөлімі бойынша жиынтық бағалау



Орындау уақыты


15-20 минут


Тапсырма

  1. Мәтіндерді оқып, стилін, жанрын салыстырыңыз.


А мәтіні

Ә мәтіні





Жасың бар, жігіт-желең, шалдарың бар.

«Халықаралық бағдаршам күні» 1914

Ертең біз жол жүреміз, қамданыңдар.

жылғы тамыз айының 5-і күні орын алған

Жол ұзақ, биік асу, сапар алыс,

оқиғаға байланысты тойланады. Бұл күні

Жаз өтер, күз де кетер, тақалар қыс.

Американың Кливленд қаласында алғашқы

Қамданыңдар Болашақ деген елге,

заманауи бағдаршамның тұңғыш түпнұсқасы

Қандай біз сый-сияпат апарамыз?

шыққан болатын.




Қорқауды, өсекшілді қатарға алма,

Алайда

ең

алғашқы бағдаршамды

Кеселін тигізеді сапарға алда.

британдық Джей Найт есімді азамат XIX

He бетімізді айтамыз Болашаққа?

ғасырда ойлап тапты. Ол тек екі түсті

Жат қылықты қалдырмай апарғанда

шамнан тұрды. Ал ол бір түстен екіншіге

Жамандық атаулыны қалдырыңдар,

ауысқанда дыбыс шығаратын болған. Бұл

Суға батыр, отқа өрте, жандырыңдар.

құрылғы тұңғыш рет 1889 жылы Лондон

Болашақ деп аталған өлмес-өшпес,

парламенті орналасқан көшеге қойылды.

Жақсылықтан жаралған тағдырың бар.

Кейін үш жыл өткен соң, бағдаршамның

Қыз-қырқын, жігіт-желең, шалдарың

жарық шамы жарылып, абайсызда жақын

бар,

тұрған полиция

сақшысын

зақымдаған

Ертең біз жол жүреміз, қамданыңдар!

көрінеді. Содан бағдаршам 50 жыл бойы

М. Мақатаев

ұмыт қалған.






1910 жылы алғашқы екі түсті


автоматтандырылған бағдаршам патенттеліп,


қолданысқа берілді. Ал күнделікті күнде


көріп жүрген үш түсті бағдаршамыңыз алғаш


рет Нью-Йорк қаласында 1914 жылы пайда


болды. Жылдар өте бұл аппарат тиімділігін


көрсетіп,

Америка

және

Еуропа


мемлекеттерінде

кеңінен

қолданыла


бастаған.





  1. Берілген кестені толтырыңыз.

DrawObject1 DrawObject2 DrawObject3 DrawObject4 DrawObject5 DrawObject6 DrawObject7 DrawObject8 DrawObject9 DrawObject10 DrawObject11


А мәтіні


Ә мәтіні


Стилі, себебі ...









Жанры, себебі ...




Ұқсастығы








Айырмашылығы

DrawObject12 DrawObject13






_______________________________________________________________________________________________


_______________________________________________________________________________________________


_______________________________________________________________________________________________


  1. Сізге саяхаттау өте ұнайды. Ел-жер көру үшін кезекті саяхатыңызда ұшақты емес, пойызды таңдадыңыз. Жол үстіндегі көрген қызықты оқиғаңыз, кездескен кедергі мен ерекше әсеріңіз туралы 3 күніңізді сипаттайтын күнделік жазыңыз. Күнделігіңізде берілген афоризмді қолданыңыз.


Афоризмдер:

    1. Жол сұрамай, жолға түспе.

      1. Жол сұраған адаспайды.

      2. Жолаушыны жол сынайды.

_______________________________________________________________________________


______________________________________________________________________________


_______________________________________________________________________________


_______________________________________________________________________________


_______________________________________________________________________________


_______________________________________________________________________________


______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________


Тапсыр

Дескриптор


Бағалау критерийі

ма

Білім алушы

Балл



№



Мәтіндердің

стилін,


- мәтіндердің стилін анықтайды;

1

жанрлық

ерекшелігін


- мәтіндердің жанрын анықтайды;

1

ажыратады


1

- стильдік ерекшеліктерін көрсетеді;

1



- жанр ерекшеліктеріне дәлел келтіреді;

1







- ұқсастығын салыстырады;

1




- айырмашылығын ажыратады;

1






Жазба

жұмысында


- күнделіктің жазу талаптарын сақтайды;

1

афоризмдерді қолданады


- саяхат барысындағы қызықты оқиғаны




2

баяндайды;

1



- кездескен қиындығы туралы сипаттайды;

1







- алған әсерімен бөліседі;

1




- ұсынылған афоризмдерді қолданады.

1

Барлық балл:




11

















































10

«Жолың болсын, жолаушы» ортақ тақырыбы бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты


ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика


Білім алушының аты-жөні ___________________________________


Бағалау






Оқу жетістігі деңгейі








































критерийі

Төмен





Орта






Жоғары




































Мәтіндердің

стилін,

Мәтіндердің

стильдерін,

Мәтіндердің


стильдерін,

Мәтіндердің


стильдерін,

жанрлық

ерекшелігін

жанрларын

салыстырып,

жанрларын

салыстырып,

жанрларын

салыстырады,

ажыратады


ерекшеліктерін


ажыратуда

ерекшеліктерін

ажыратуда

ерекшеліктерін көрсетеді.



қиналады.





қателеседі.


































































Жазба

жұмысында

Мазмұндық және

жанрлық

Мазмұндық

және

жанрлық

Мазмұндық

және

жанрлық

афоризмдерді қолданады

талаптарына сәйкес

күнделік

талаптарына

сәйкес

күнделік

талаптарына

сәйкес

күнделік



жазуда және

афоризмдерді

жазудажәнеафоризмдерді

жазады және афоризмдерді



қолдануда қиналады.



қолдануда қателеседі.



қолданады.






































































11

2-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР


«Заң – қоғамның тірегі» бөлімі бойынша жиынтық бағалау


Сөйлеу әрекетінің түрлері

Тыңдалым


Айтылым

Оқу мақсаты

9.1.4.1 Орта көлемді поэзиялық, прозалық шығармалардан


үзінді тыңдау (тұрмыстық, әлеуметтік, қоғамдық) мәселені


анықтап, өз пікірін білдіру


9.2.3.1 Коммуникативтік жағдаятқа сай сөйлеу тіліндегі


интонация, кідіріс, логикалық екпіннің мәнін түсініп, өз


ойын жеткізу

Бағалау критерийі

Білім алушы:


Тыңдалғанпоэзиялық,прозалықүзінділердегі



(тұрмыстық,әлеуметтік,қоғамдық)мәселені



анықтап, пікір білдіреді


Жағдаятқа сай интонация, кідіріс, логикалық екпінді



қолданып, ойын жеткізеді

Ойлау дағдыларының

Білу және түсіну

деңгейі

Қолдану

Орындау уақыты

15-20 минут



Тапсырма

Мәтінді мұқият тыңдап, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.


Ұрлық


Бұрын бір ел болыпты, халқының бәрі ұры екен. Кеш батса болды, көршісінің үйіне ұрлыққа түседі екен. Ұрылар үйіне келсе, олардың да үйін де біреулер тонап кететін көрінеді. Ұрылар елі осылайша өмір сүріпті.


Бір күні осы елге бір адал кісі көшіп келеді. Әлгі адам кешті өз үйінде кітап оқумен өткізеді. Түн болғанда ұрлыққа келген ұрылар шамы жанып тұрған үйден адамды көреді де, өз жөндеріне кетеді. Осылайша біраз уақыт өтеді. Енді жұрт адал адамға ренжи бастайды. Адал адам жұрт тілегіне қарсы келе алмай, ол да кеш бата үйінен кетіп, таң ата оралып жүреді. Тек жұрт сияқты ұрлыққа бармайды. Ол түнді өзен жағасында аспандағы айға, ағып жатқан суға қарап, көпір үстінде өткізіп жүреді. Таңертең үйіне келсе, ұрылар үйін тонап кетеді екен. Біраз уақыттан кейін адал адам кедейге айналады. Ал ұрлықпен айналысып жүрген отбасылар байып, ұрлықпен айналыспайтын болады. Адал адамның үйіне ұрлыққа түскен ұрылар ештеңе таба алмай, кедей бола бастайды. Байығандар адал адам сияқты түнде табиғатты тамашалап, көпір үстінде жүруді әдетке айналдырады. Осыдан қала халқы бай, кедей болып бөлінеді. Енді бай адамдар өздері ұрлық істемейді, бірақ кедейлерге ұрлық істетеді. Осылайша байығандар одан әрі байып, кедейлер кедейлене береді. Бірте-бірте байлар өздері ұрлауды да, өзгелерді ұрлыққа жалдауды да қояды. Бірақ енді байлығын ұрылардан қорғауды ойлайды. Содан ақылдаса келіп, сақшы жиып, түрме салады.


Арада біраз жыл өткенде әлгі қаланың тұрғындары «ұрлық» деген сөзді ұмытады. Өздері ұры болса да, енді олар «бай», «кедейміз» дейді екен. Сонда баяғы адал адам ғана өзгермеген еді. Бірақ ол да ұзамай өмірден өтіпті. Елдің айтуына қарағанда аштан өліпті.



12

  1. Мәтіннен 1 қоғамдық, 1 тұрмыстық мәселені анықтаңыз.

    1. ________________________________________________________________________

    2. ________________________________________________________________________


  1. Мәселенің бірін таңдап, бүгінгі заман көрінісімен байланыстыра отырып, өз пікіріңізді 4-

  1. сөйлеммен түсіндіріңіз.


_______________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________


  1. Берілген сұрақтардың бірін таңдап, жұпта диалогке түсіңіз. Сөйлеу кезінде кідіріс, екпін, интонацияны ескеріңіз.


    1. Қоғамдағы құқықтық сауаттылықты қалай арттыруға болады?

    2. Еліміздегі балалар құқығы қалай қорғалады?

    3. Өз құқығын білмеудің салдары қандай болады?

    4. Жастар арасындағы тәртіп бұзушылықтың себебі неде?





















































13


Тапс


Дескриптор


Бағалау критерийі

ырма

Білім алушы

Балл



№







Тыңдалған

поэзиялық,


-

1 қоғамдық мәселені анықтайды;

1

прозалық

үзінділердегі


-

1 тұрмыстық мәселені табады;

1

(тұрмыстық,

әлеуметтік,

1-2

-

таңдау жасаған мәселені бүгінгі күнмен


қоғамдық) мәселені анықтап,



байланыстырады;

1

пікір білдіреді



-

өз пікірін 4-5 сөйлеммен білдіреді.

1

Жағдаятқа сай

интонация,


-

тақырып бойынша сұрақ қояды;

1

кідіріс, логикалық екпінді


-

сұраққа қатысты өз ойын білдіреді;

1

қолданып, ойын жеткізеді

3

-

тақырыпты ашады;

1




-

кідіріс, екпін, интонацияны орынды






қолданады.

1

Барлық балл:





8





















































14

«Заң – қоғамның тірегі» ортақ тақырыбы бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты


ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика


Білім алушының аты-жөні ___________________________________




Бағалау






Оқу жетістігі деңгейі

















































критерийі


Төмен





Орта







Жоғары











































Тыңдалған

поэзиялық,

Үзіндіден


қоғамдық,

Үзіндіден қоғамдық, әлеуметтік

Үзіндіден қоғамдық, әлеуметтік

прозалық

үзінділердегі

әлеуметтік

мәселені

анықтап,

мәселені

анықтап,

бүгінгі

мәселені

анықтап,


бүгінгі

(тұрмыстық, әлеуметтік,

бүгінгі күнмен байланыстыра

күнмен байланыстыра

пікірін

күнмен

байланыстыра

пікірін

қоғамдық)

мәселені

пікірін білдіруде қиналады.

білдіруде қателеседі.






білдіреді.







анықтап, пікір білдіреді









































































































Жағдаятқа

сай

Тақырып

бойыншасұрақ

Тақырып бойынша сұрақ қоюда,

Тақырып

бойынша

сұрақ

интонация,

кідіріс,

қоюда,

кідіріс,

екпін,

кідіріс,екпін, интонацияны

қояды,

кідіріс,


екпін,

логикалық

екпінді

интонацияны

қолданып,

қолданып,

диалоке

түсуде

интонацияны

қолданып,

қолданып,

ойын

диалоке түсуде қиналады.



қателеседі.







диалоке түседі.





















жеткізеді


















































































15

«ҚР Тұңғыш Президенті күні – Тәуелсіз Қазақстанның айбынды мейрамы» бөлімі бойынша жиынтық бағалау


Сөйлеу әрекетінің түрлері


Оқылым

Жазылым


Оқу мақсаты


9.3.5.1 Қосымша ақпарат көздерінен алынған мәліметтерден

қорытынды жасау, өз көзқарасын білдіру

9.4.1.1 Мәтіндердің жанрлық және стильдік ерекшелігін

сақтап, шолу жазу


Бағалау критерийі


Білім алушы:

Қосымша мәліметтер негізінде қорытынды жасайды,

көзқарасын білдіреді

Жанрлық және стильдік ерекшелігіне сәйкес шолу

жазады


Ойлау дағдыларының деңгейі


Қолдану

Жоғары деңгей дағдылары


Орындау уақыты


15-20 минут


Тапсырма

  1. Мәтінді оқыңыз. Мәтіннен қандай ой түйдіңіз?


1991 жылдың 1 желтоқсанында Қазақстан алғаш рет бүкілхалықтық президент сайлауын өткізіп, президенттік басқару институтына көшті. Арада 20 жыл өткен соң, 2011 жылдың желтоқсанында, парламент депутаттары бұл күнді ресми мереке ретінде тойлау керек деген бастама көтерді.


Осылайша, 2011 жылдың желтоқсанында Парламенттің жалпы отырысында «Қазақстан Республикасындағы мерекелер туралы» Заңға өзгеріс енгізілді. Президент тиісті құжатқа қол қойған соң, 2012 жылдың 1 желтоқсанынан бері бұл күн мемлекеттік мереке деңгейінде тойланып келеді.


Шыны керек, алғашында бұл мерекені Қазақстан халқы толық түсінбеді. Оның үстіне, Тәуелсіздік күні, Астана күні, Наурыз немесе Жаңа жыл сияқты емес, ешқандай атрибуты жоқ. Бірақ бес жыл ішінде халықтың бойы әбден үйренген сияқты. Оның біз байқаған бірнеше белгісі бар. Біріншіден, Тұңғыш Президент күнін халық бір күнгі демалыс деп асыға күтетін болды. Ал кейбір ұйым қызметкерлері, әсіресе, мемлекеттік қызметшілер мерекеге берілетін сыйақыға қуанады. Егер бұл күн аптаның демалыс күніне дәл келсе, онда үкіметтің арнайы бұйрығымен басқа күнге ауыстырылып, халық қатарынан бірнеше күн демалады.


Екі жыл депутаттар Астана қаласының атын Нұрсұлтан Назарбаев атымен атауды ұсынған еді. Бірақ бұл бастамаға Президенттің өзі қарсы болды. Ол Астананың аты өзгермейтінін айтқан болатын.


Қазақстанда Назарбаев атындағы көше болмағанымен, Иорданиядағы Амман қаласында, Шешенстандағы Грозный қаласында, Түркияның бір емес, бірнеше қаласында, Татарстан астанасы – Қазан қаласында Нұрсұлтан Назарбаев атындағы көшелер бұрыннан бар.

DrawObject14 DrawObject15 DrawObject16


Мәтіннің негізгі ойы

DrawObject17



  1. Сіздің ойыңызша, Тұңғыш Президент күнін тойлау қажет пе? Ойыңызды «ПТМС формуласы» бойынша білдіріңіз.


16

    • Бірінші сөйлем: «Менің ойымша, ...»


    • Екінші сөйлем: «Оның себебін былай түсіндіремін: … »

    • Үшінші сөйлем: «Оны мына фактілермен, мысалдармен дәлелдей аламын: …»

    • Соңғы сөйлем: «Осыған байланысты мынадай қорытынды шешімге келдім: ...».


  1. Қалаңызда «Тұңғыш Президент күні» мерекесі жоғары деңгейде тойланды. Өткізілген іс-шаралар туралы шолу жазыңыз.


_______________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________





























































17


Тапсыр


Дескриптор


Бағалау критерийі

ма

Білім алушы

Балл



№










Қосымша

мәліметтер

1

-

мәтін бойынша қорытынды жасайды;

1

негізінде

қорытынды


-

сұрақ бойынша пікірін білдіреді;

1

жасайды,

көзқарасын


-

себебін түсіндіреді;

1

білдіреді



-

себебін дәлелдейді;

1




-

өз ойын қорытындылайды;

1

Жанрлық

және

2

-

стильдік ерекшелігін сақтайды;

1

стильдік

ерекшелігіне


-

жанрлық талаптарын сақтайды;

1

сәйкес шолу жазады


-

өткізілген іс-шаралар туралы ақпарат береді;

1




-

тақырыпты ашады.

1

Барлық балл:




9






















































18

«ҚР Тұңғыш Президенті күні – Тәуелсіз Қазақстанның айбынды мейрамы» ортақ тақырыбы бойынша жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика


Білім алушының аты-жөні ___________________________________



Бағалау







Оқу жетістігі деңгейі
























критерийі





















Төмен





Орта







Жоғары
























































Қосымша

мәліметтер

Мәтіннің


негізгі

ойын

Мәтіннің

негізгі

ойын

Мәтіннің

негізгі

ойын

негізінде

қорытынды

анықтауда,


сұрақ

бойынша

анықтауда,

сұрақ

бойынша

анықтайды, сұрақ

бойынша

жасайды,

көзқарасын

пікірін

білдіріп,

себебін

пікірін

білдіріп,

себебін

пікірін

білдіріп,

себебін

білдіреді


түсіндіріп,дәлелдеуде,өз

түсіндіріп, дәлелдеуде, өз ойын

түсіндіріп, дәлелдейді, өз ойын



ойын


қорытындылауда

қорытындылауда қателеседі.

қорытындылайды.






қиналады.
































































































Жанрлық және стильдік

Стильдік


және

жанрлық

Стильдік

және

жанрлық

Стильдік

және

жанрлық

ерекшелігіне

сәйкес

ерекшелігін

сақтап,шолу

ерекшелігін

сақтап,

шолу

ерекшелігін сақтап, тақырыпты

шолу жазады


жазуда қиналады.




жазуда қателеседі.






ашып, шолу жазады.












































































DrawObject18




















19

3-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР


«ЭКСПО-2017» – Қазақстанның белесі» бөлімі бойынша жиынтық бағалау


Сөйлеу әрекетінің түрлері


Тыңдалым

Айтылым


Оқу мақсаты


9.1.3.1 Әлеуметтік-қоғамдық тақырыптар аясында айтылған сөздер мен термин сөздердің мағынасын түсіну 9.2.5.1 Сөйлеу барысында түрлі стильде берілген тақырып бойынша қажетті аргументтерді орынды қолдану, диалогте, полилогте сенімді сөйлеу


Бағалау критерийі Ойлау дағдыларының деңгейі


Білім алушы:

Сөздер мен терминдердің мағынасын түсінеді

Қажетті аргументтерді қолданып, тақырыпқа

диалог, полилогке қатысады


Білу және түсіну

Қолдану





сай

Орындау уақыты 15-20 минут


Тапсырма

  1. Мәтінді тыңдап, бос орынға қажетті сөздер мен терминдерді қойыңыз.


Тұңғыш Елбасы Н.Назарбаевтың халықаралық «ЭКСПО-2017» көрмесінің жабылу рәсімінде сөйлеген сөзінен үзінді:


«ЭКСПО-2017» көрмесі табысты өтті. Қазақстан экономикасын дамытуға оң әсер етті. Туроператорлардың қызметіне деген сұраныс 1,8 есе артты. Елорда бюджетіне қызмет көрсету саласынан түскен салық 1,2 есе өсті. Қазақстанның астанасы бүкіл әлемнің назарын өзіне аударды. Жалпы, ЭКСПО аясында 6 мыңнан астам түрлі іс-шара өткізілді.


ЭКСПО бүкіл әлемнің зияткерлік және технологиялық потенциалын көрсетуге мүмкіндік берді. Мұнда баламалы энергия көздері саласындағы 140-қа жуық ғылыми жаңалық көпшілік назарына ұсынылды. ЭКСПО көрмесін өткізу арқылы біздің ел «жасыл» технологияларды дамыту идеясын қолдайтынын тағы да дәлелдей түсті. Жалпы, біздің көрме «таза энергетиканы» жаһандық деңгейде дамытуға айрықша үлес қосатынына сенімдімін.


«ЭКСПО» көрме кешені инновациялық мақсатта одан әрі қызмет ететін болады. Осымен халықаралық «ЭКСПО-2017» мамандандырылған көрмесін жабық деп жариялаймын!


    1. ЭКСПО өткізіліп жатқан уақытта туристік қызметке деген __________ 1,8 есе өсті.

    2. Көрме барлық елдің _______________________ потенциалын көрсетуге жол ашты.

    3. Халықаралық көрме өткізу арқылы еліміз «жасыл» технологияларды __________

дәлелдеді.

    1. Көрме кешені _____________________ мақсатта одан әрі қызмет ететін болады.


  1. Жұбыңызбен «ЭКСПО-2017 көрмесі бізге не берді?» деген сұрақ бойынша диалогке түсіңіз. Ойыңызды дәлелдеу үшін аргументтер келтіріңіз.







20


Тапсырма

Дескриптор


Бағалау критерийі

Білім алушы

Балл

№










Сөздер

мен


- бос орындарға қажетті сөздер мен

4

терминдердің

1

терминдерді қояды;


мағынасын түсінеді








Қажетті аргументтерді


- тақырыпты ашады;

1

қолданып,

тақырыпқа

2

- стильдік талаптарды сақтайды;

1

сай диалог, полилогқа


- сұраққа қатысты пікір білдіреді;

1

қатысады



- өз пікіріне аргументтер келтіреді;

1




- тақырып бойынша сенімді еркін сөйлейді.

1

Барлық балл:



9





















































21

«ЭКСПО-2017 – Қазақстанның белесі» ортақ тақырыбы бойынша

жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика


Білім алушының аты-жөні ___________________________________



Бағалау критерийі






Оқу жетістігі деңгейі
























Төмен





Орта





Жоғары


































Сөздер мен терминдердің

Бос

орындарғамағынасы

Бос

орындарға

мағынасы

Бос

орындарға

мағынасы

мағынасын түсінеді

жағынан сай келетін

сөздер

жағынан сай келетін сөздер

жағынан сай келетін

сөздер


немесе

терминдерді

қоюда

немесе

терминдерді

қоюда

немесе

терминдерді

дұрыс


қиналады.




қателеседі.




қояды.





































































DrawObject19 DrawObject20 DrawObject21 DrawObject22 DrawObject23


Қажеттіаргументтерді

Сұрақ бойынша пікір білдіріп,

қолданып,

тақырыпқа

аргумент келтіруде,

стильдік

сай диалог,

полилогке

талаптарды сақтап,

диалогте

қатысады


сенімді сөйлеуде қиналады.










Сұрақ бойынша пікір білдіріп, аргумент келтіруде, стильдік талаптарды сақтап, диалогте сенімді сөйлеуде қателеседі.

DrawObject24


Сұрақ бойынша пікір білдіреді, аргумент келтіреді, стильдік талаптарды сақтап, диалогте сенімді сөйлейді.

DrawObject26




















22

«Биотехнология жаңалықтары» бөлімі бойынша жиынтық бағалау


Сөйлеу әрекетінің түрлері

Оқылым





Жазылым




Оқу мақсаты

9.3.4.1 Мәтіндердің стилін, жанрлық ерекшеліктерін


салыстырып, талдау жасау




9.4.2.1 Эссе құрылымы мен дамуын сақтап, мәселе


бойынша ұсынылған шешімнің артықшылығы мен


кемшілік тұстарын салыстыра отырып, өз ойын дәлелдеп


жазу




Бағалау критерийі

Білім алушы:





Мәтіндердің стилін, жанрлық ерекшелігін ажыратады


Ұсынылған

шешімнің

артықшылығы

мен


кемшіліктерін салыстырып, эссе жазады


Ойлау дағдыларының

Жоғары деңгей дағдылары



деңгейі





Орындау уақыты

15-20 минут





Тапсырма


  1. Мәтіндерді оқып. стилін, жанрын салыстырыңыз. Ерекшеліктерін, ұқсастығы мен айырмашылығын ажыратыңыз.


1-мәтін



2-мәтін

-

Сәлеметсіз бе, мына алмаларыңыз

Жасанды гендік модификация дегеніміз


қаншадан?




– лаборатория жағдайында бөлініп алынған

-

500 теңге...




геннің басқа ағзаға жасанды жолмен

-

Імм, ммм... Неге СОНША қымбат?

енгізілуі. Бұл реципиент өсімдік адам үшін

- Бұл алмалар

шетелден

әкелінген.

қолайлы қасиеттерге ие болуы үшін, түрлі


Құрты

жоқ.

Ұялмай


қоясың

вирустар мен ауруларға, сыртқы ортаның


дастарқанға. Өте дәмді. Үп-үлкен...

қолайсыз факторларына төзімді болуы үшін


Салып берейін, қанша келі аласыз?

жасалады. Гендік өзгертілген дақылдардан

-

Жо-жоқ,

бұл

алмалар

гендік

алынған өнімдердің татымдылық сапасы


модификацияланғанөнімдер

ғой.

жақсы әрі ұзақ сақталатын, өнімді мол


Оның пайдасынан зияны көп. Сырты

беретін қасиеттерімен ерекшеленеді.


жылтыр болғанмен, денсаулыққа зиян.



Маған анау тұрған өзіміздің жергілікті



жердің

құрт

жеген

алмасынан



беріңіз...






____________________________________________________________________________


_____________________________________________________________________________


  1. «ГМӨ-ның пайдасы басым ба, әлде зияны ма?» деген тақырыпта эссе жазыңыз. Мәселенің екі жағын қарастыра отырып, өз ойыңызды аргументтермен дәлелдеңіз.


_____________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________








23



Тапсыр


Дескриптор



Бағалау критерийі

ма

Білім алушы



Балл




№






Мәтіндердің

стилін,

1

-

екі мәтіннің стилін анықтайды;

1

жанрлық

ерекшелігін


-

екі мәтіннің жанрын табады;

1

ажыратады




-

мәтіндердің

стильдік ерекшеліктерін







көрсетеді;



1





-

мәтіндердің

жанрлық

ерекшелігін

1






айқындайды;



1





-

ұқсастықтарын анықтайды;

1





-

айырмашылықтарын анықтайды;


Ұсынылған

шешімнің

2

-

эссе құрылымын сақтайды;

1

артықшылығы

мен


-

логикалық бірізділікті сақтайды;

1

кемшіліктерін



-

мәселе бойынша өз

позициясын

1

салыстырып,

эссе



білдіреді;



1

жазады




-

сұраққа қатысты пікірін білдіреді;

1





-

пікіріне аргументтер келтіреді;

1





-

аргументтерді түсіндіреді;


1





-

мәселенің шешімін ұсынады.

1

Барлық балл:







14













































24

«Биотехнология жаңалықтары» ортақ тақырыбы бойынша

жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика


Білім алушының аты-жөні ___________________________________



Бағалау







Оқу жетістігі деңгейі



























критерийі




















Төмен






Орта





Жоғары

























































Мәтіндердің


стилін,

Мәтіндердің

стилін, жанрлық

Мәтіндердің

стилін,

жанрлық

Мәтіндердің

стилін,

жанрлық

жанрлық

ерекшелігін

ерекшелігін, ұқсастықтары мен

ерекшелігін,

ұқсастықтары мен

ерекшелігін,

ұқсастықтары мен

ажыратады



айырмашылықтарын

табуда

айырмашылықтарын

табуда

айырмашылықтарын көрсетеді.




қианалады.






қателеседі.































































































Ұсынылған


шешімнің

Эссе құрылымы мен

дамуын

Эссе құрылымы мен

дамуын

Эссе құрылымы мен

дамуын

артықшылығы

мен

сақтап,

мәселеге


өз

сақтап, мәселеге өз көзқарасын

сақтап, мәселеге өз көзқарасын

кемшіліктерін


көзқарасын

білдіруде


және

білдіруде

және


оны

білдіреді

және



оны

салыстырып, эссе жазады

оны аргументтермен дәлелдеп,

аргументтермен

дәлелдеп,

аргументтермен

дәлелді,




түсіндіруде,

қорытынды

түсіндіруде,

қорытынды

түсіндіріп,

қорытынды




жасауда қиналады.





жасауда қателеседі.





жасайды.


























































































DrawObject28 DrawObject29
















25

4-ТОҚСАН БОЙЫНША ЖИЫНТЫҚ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР


«Жаһандық мәселе: демография» бөлімі бойынша жиынтық бағалау


Сөйлеу әрекетінің түрлері Тыңдалым

Айтылым



Оқу мақсаты


9.1.3.1 Әлеуметтік-қоғамдық тақырыптар аясында айтылған сөздер мен термин сөздердің мағынасын түсіну 9.2.6.1 Кесте, диаграмма, шартты белгілер мен сызбаларда берілген ақпараттарды өзара салыстырып бағалау


Бағалау критерийі Білім алушы:

Сөздер мен терминдердің мағынасын түсінеді

Кесте, диаграмма, шартты белгілер мен сызбаларда

берілген ақпараттарды салыстырып, пікір білдіреді


Ойлау дағдыларының Қолдану

деңгейі Жоғары деңгей дағдылары


Орындау уақыты 15-20 минут


Тапсырма

  1. Мәтінді тыңдап, көп нүктенің орнына қажетті сөздер мен сөз тіркестерін қойыңыз.


Жер бетіндегі әртүрлі кезеңдегі халық санының өсуі әрқалай болды. XV ғасырдан бастап аграрлық мәдениет, медицина мен жаратылыс ғылымдарындағы адамзаттың қол жеткізген нәтижелері адам санының өсуін тұрақтандырды. XVI ғасырда халықтың негізгі бөлігі Еуропада тұрғанымен, салыстырмалы түрде Таяу Шығыс, Орта Азия, Қытайда да халық саны көп болды.


XVIII ғасырға дейін халық саны орташа жылдамдықпен, жүзжылдықта 1%-ға көтеріліп отырған, ал 1830 жылдары өнеркәсіптік революция басталғаннан кейін, жер бетіндегі халық саны 1 млрд-ты құрады. Тамақтанудың, санитарлық-эпидемиологиялық жағдайдың жақсаруы, гигиеналық, медициналық құрал-жабдықтардың кеңінен таралуы бала өлімін азайтып, өмір сүру ұзақтығын арттырды. Бұл жағдай әлемдегі халық санының аса жылдамдықпен дамуына әсер етті.


XVIII ғасырдың ортасынан бастап XX ғасырдың ортасына дейін экономикасы жылдам дамыған Ұлыбритания, АҚШ, Франция секілді елдердің есебінен жер бетіндегі халық санының артуы байқалды. Ал XX ғасырдың ортасында әлемдегі жағдай тез арада өзгеріп, дамушы елдердегі халық санының артуы — «демографиялық жарылыстың» туындауына себепші болды. Дамушы елдердегі демографиялық жағдай этникалық және діни себептерге, ерте бастан некеге тұруға, білім деңгейінің төмендігіне, өндіріске әйелдерді араластырмауға байланысты жоғарылады. Сонымен қатар кейбір мемлекеттердің тәуелсіздік алуы, медициналық қызмет көрсетудің жақсаруы, халықаралық гуманитарлық ұйымдардың көмектері есебінен өлім саны тез арада қысқарды. Мұндай құбылыс «демографиялық жарылысқа», яғни халық санының жылдам қарқынмен дамуына алып келді. Әлемдегі халық санының өсуі «перифериялық», яғни дамушы елдер және өтпелі экономикасы бар елдерге тән сипат алуда


А. XV ғасырдан бастап аграрлық мәдениет, медицина мен жаратылыс ғылымдарындағы адамзат қол жеткізген ___________________________ адам санының өсімін тұрақтандырды.


В. Тамақтанудың, санитарлық-эпидемиологиялық ________________________

жақсаруы, гигиеналық, медициналық құрал-жабдықтардың кеңінен таралуы бала



26

өлімін төмендетіп, өмір сүру ұзақтығын арттырды.


С. Дамушы елдердегі демографиялық жағдай этникалық және діни себептерге, ерте бастан _____________________________, білім деңгейінің төмендігіне, өндіріске әйелдерді араластырмауға байланысты жоғарылады.


Қажетті сөздер: көмектер, құбылыс, ахуал, жетістіктер, қызмет көрсету, отбасын құру


  1. Сөздер мен сөз тіркестерін мағынасына қарай сәйкестендіріңіз.

Сөз немесе сөз тіркесі


Анықтамасы

1.

өсім

А. халық санының тез өсуі

2.

шоғырланған

В. халық санының артуы

3.

демографиялық жарылыс

С. өндірістің қарқынды дамуы

4.

өнеркәсіптік революция

Д. қоныстанған







1


2

3


4








  1. Сөйлемдерді перифраз тәсілімен өзгертіңіз. Сөйлемдерді қайта құрылымдауда бастапқы ойдың сақталуын ескеріңіз.


Cөйлемдер




Перифраздалған сөйлемдер



XV ғасырдан бастап аграрлық мәдениет,

Медицина мен жаратылыс...

медицина


мен



жаратылыс


ғылымдарындағы

адамзаттың

қол


жеткізген нәтижелері адам санының өсуін


тұрақтандырды.








XX ғасырдың ортасында әлемдегі жағдай

«Демографиялық жарылыстың»...

тез арада өзгеріп, дамушы елдердегі


халық

санының


артуы

—


«демографиялық



жарылыстың»


туындауына себепші болды.







Дамушы

елдердегі

демографиялық

Білім деңгейінің төмендігіне...

жағдай этникалық және діни себептерге,


ерте бастан некеге тұруға, білім


деңгейінің


төмендігіне,

өндіріске


әйелдерді

араластырмауға

байланысты


жоғарылады.









Кейбір мемлекеттердің тәуелсіздік алуы,

Халықаралық гуманитарлық...

медициналық

қызмет


көрсетудің


жақсаруы,

халықаралық


гуманитарлық


ұйымдардың

көмектері

есебінен

өлім


саны тез арада қысқарды.














  1. Диаграммамен танысыңыз.


Жағдаят: Сіз география пәні бойынша 1997-2013 жылдар аралығындағы Қазақстанның иммиграциясы мен эмиграциясын зерттеп жүрсіз. Зерттеуіңіздің шағын таныстырылымын


27

мектепшілік оқушылар арасындағы конференцияда таныстырыңыз. Осы жылдардағы иммиграция мен эмиграция жағдайын салыстырып, пікір білдіріңіз.

























______________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________













































28

Бағалау критерийі

Тапсырма



Дескриптор



Балл

Білім алушы





№

















Сөздер

мен

1-2

- сөйлем мазмұнына сай көп нүктенің

3

терминдердің мағынасын



орнына

қажетті

сөздер

мен


түсінеді




терминдерді қояды;








-

сөздер

мен

олардың

анықтамасын

4





сәйкестендіреді;







3

-

сөлемдерді

перифраз

тәсілімен






өзгертіп жазады;









1-сөйлем





1





2-сөйлем





1





3-сөйлем





1





4-сөйлем





1

Кесте,

диаграмма,

4

-

диаграммададан қажетті

ақпаратты

1

шартты белгілер мен



алады;






1

сызбаларда

берілген


-

таныстырылым жасайды;



1

ақпараттарды



- жағдайға өзінің пікірін білдіреді;


1

салыстырып,

пікір


-

қорытынды жасайды.





білдіреді











Барлық балл:









15






















































29

«Жаһандық мәселе: демография» ортақ тақырыбы бойынша

жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика


Білім алушының аты-жөні ___________________________________



Бағалау








Оқу жетістігі деңгейі

























критерийі





















Төмен

Орта






Жоғары








































Сөздер мен терминдердің

Көп нүктенің орнына қажетті

Көп нүктенің орнына

қажетті

Көп нүктенің орнына

қажетті

мағынасын түсінеді

сөздерді қоюда, сөздер мен

сөздерді қоюда, сөздер мен

сөздерді қояды, сөздер мен



олардың


анықтамасын

олардың

анықтамасын

олардың

анықтамасын



сәйкестендіруде,

сөйлемдерді

сәйкестендіруде,

сөйлемдерді

сәйкестендіреді,

сөйлемдерді



перифраз

тәсілімен өзгертіп

перифраз тәсілімен

өзгертіп

перифраз тәсілімен

өзгертіп



жазуда қиналады.



жазуда қателеседі.






жазады.
















































































Кесте,

диаграмма,

Диаграммадағы

ақпараттарды

Диаграммадағы

ақпараттарды

Диаграммадағы

ақпараттарды

шартты белгілер мен

қолданып

таныстырылым

қолданып

таныстырылым

қолданып

таныстырылым

сызбаларда

берілген

жасауда, өз пікірін білдіріп,

жасауда, өз пікірін білдіріп,

жасайды, өз пікірін білдіріп,

ақпараттарды


қорытындылауда қиналады.

қорытындылауда қателеседі

қорытындылайды.




салыстырып,

пікір







































білдіреді






























































DrawObject30

















30

«Роботтар мен киборгтер әлемі» бөлімі бойынша жиынтық бағалау


Сөйлеу әрекетінің түрлері


Оқылым

Жазылым


Оқу мақсаты


9.3.1.1 Мәтіндегі ақпараттың өзектілігін анықтау,

қорытынды жасау

9.4.1.1 Мәтіндердің жанрлық және стильдік ерекшелігін

сақтап, аннотация, нұсқаулық жазу


Бағалау критерийі


Білім алушы:

Мәтіннен маңызды ақпараттарды анықтап,

қорытынды жасайды


  • Жанрлық және стильдік ерекшелігіне сай аннотация нұсқаулық жазады


Ойлау дағдыларының


Жоғары деңгей дағдылары


деңгейі

Орындау уақыты

15-20 минут



Тапсырма


  1. Мәтінді оқыңыз. «Сіздің ойыңызша, мәтін бойынша көтерілген мәселелердің қайсысы өзекті?» сұрағы бойынша «ПОПС формуласы» негізінде өз жауабыңызды білдіріңіз. «ПОПС формуласы» Менің ойымша, ...


Оны былай түсіндіремін: ...

Оны мына фактілермен, мысалдармен дәлелдеймін: ...

Ойымды былай қорытындылаймын: ...


Роботтардың пайдасы мен зияны


ХХІ ғасыр – ақпараттандыру технологиясы, жасанды интеллектінің дамыған заманы. Күнделікті өмірімізге роботтың да қарқындап еніп, түрлі салаларда өз міндеттерін атқарып жатқаны да соның бір дәлелі болса керек. Қазір роботтар ғарышты игеру, денсаулық сақтау, өндіріс, қоғамдық қауіпсіздікті қамтамасыз ету және басқа да салаларда қолданылады. Әрине, роботтың адамға тигізетін пайдасы зор. Адам өзінің физикалық және ой еңбегін жеңілдету мақсатында роботтарды ойлап тапқан. Оны үнемі жетілдіріп, дамытып отырады. Адам ағзасы ыстық пен суыққа төзімсіз. Сондықтан да адамның жүруіне қауіпті жерлерде, жер асты, ай бетіндегі зерттеу жұмыстарында, адамның денсаулығына зиян келетін өндіріс орындарында, дәлдікті қажет ететін медицина, есептеу салаларында роботтың атқаратын қызметі, адамға әкелетін пайдасы ұшан-теңіз. Қазірдің өзінде роботтар қонақүй жұмысшыларын алмастыра алады, жол қозғалысын реттей алады, көлік жүргізіп, басқа да заттарды істей алады.


Сонымен қатар роботтың адамзатқа тигізетін зияны да жоқ емес. Британ ғалымдары роботтар адамдардың жұмыс орнын қаншалықты баса алатынын есептеді. АҚШ-тың өзінде алғашқы онжылдықта мамандықтардың 47%-ы толықтай автоматтандырылып, адамзат болашақта жұмыссыз қалуы әбден мүмкін. Бұл көрсеткіш Германияда 35%, Ұлыбританияда 30%, Жапонияда 21% болмақ. Қаржы саласындағы жұмыс орындарының 61%-ын роботтар алмастырады. Ал білім беру, денсаулық сақтау, әлеуметтік қызмет көрсету саласында жасанды интеллектінің үлесі аз болады.


Зерттеу нәтижелері көрсеткендей, еңбек нарығындағы бұл өзгеріс әлеуметтік теңсіздікке де әкелуі мүмкін. Сонымен қатар байлар мен кедейлердің арасы алшақтай


31

түседі. Робот жасаушылардың табысы тез көбеймек.


Ал дене еңбегінің аз болуы адам денсаулығына кері әсерін тигізбей қоймайды. Адам психикасына, әсіресе балалар психикасына әсер, дамудың тежелуі, артық салмақ, ұйқының жетіспеуі, психикалық аурулар, агрессия жаңа технологияның жемісі.


Қорыта келе, Бауыржан Момышұлының «Техника қаншама дамып жетілгенімен, ойлайтын, парасатты адамның орнын ауыстыра алмайды» деген сөзін естен шығармасақ екен.


Қайрат Н.Б.,

ҚазМҰУ-нің Филология факультетінің студенті


  1. Н.Б. Қайраттың «Роботтардың пайдасы мен зияны» мақаласы бойынша аннотация жазыңыз.


Жағдаят: Сабақта аннотация қалай жазылатынын меңгердіңіз және мұғалім үйге әдеби шығарма немесе мақала бойынша аннотация жазып келуді тапсырды.


______________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________




















































32



Тапсыр


Дескриптор


Бағалау критерийі

ма

Білім алушы

Балл




№




Мәтіннен

маңызды

1

- мәтіндегі өзекті мәселені анықтайды;

1

ақпараттарды



-

себебін түсіндіреді;

1

анықтап,

қорытынды


- мәселенің өзектілігіне дәлел келтіреді;

1

жасайды




- мәселе бойынша қорытындыға келеді;

1

Жанрлық


және

2

-

стильдік ерекшелігін сақтайды;

1

стильдік




-

аннотация талаптарын сақтайды;

1

ерекшелігіне

сай


-

құрылымды сақтайды;

1

аннотация



- жұмысқа өзінің бағасын береді;

1

нұсқаулық жазады


-

мәтіндегі ақпаратты қолданады.

1

Барлық балл:





9























































33

«Роботтар мен киборгтер әлемі» ортақ тақырыбы бойынша


жиынтық бағалаудың нәтижесіне қатысты ата-аналарға ақпарат ұсынуға арналған рубрика


Білім алушының аты-жөні ___________________________________

DrawObject31 DrawObject32 DrawObject33 DrawObject34




Бағалау





Оқу жетістігі деңгейі




















критерийі

Төмен





Орта





Жоғары








































Мәтіннен

маңызды

Мәтіндегі өзекті ақпараттарды

Мәтіндегі өзекті

ақпараттарды

Мәтіндегі өзекті ақпараттарды

ақпараттарды

анықтап,

анықтап, себебін

түсіндіруде

анықтап,

себебін

түсіндіруде

анықтап,

себебін

түсіндіреді

қорытынды жасайды

жәнедәлелдер

келтіруде,

және

дәлелдер

келтіруде,

және

дәлелдер

келтіріп,



қорытынды жасауда қиналады.

қорытынды жасауда қателеседі.

қорытынды жасайды.

































DrawObject35 DrawObject36


Жанрлық және стильдік

Ақпараттарды


қолдана

Ақпараттарды қолдана отырып,

Ақпараттарды қолдана отырып,

ерекшелігіне

сай

отырып, құрылымы, жанрлық

құрылымы,

жанрлық

және

құрылымы,

жанрлық

және

аннотация

нұсқаулық

және

стильдік ерекшелігіне

стильдік

ерекшелігіне

сай

стильдік

ерекшелігіне


сай

жазады


сай

аннотация

жазуда,

аннотация

жазуда, шығармаға

аннотация

жазады, шығармаға



шығармаға

баға

беруде

баға беруде қателеседі.




баға береді.
















қиналады.























































































































34

Жүктеу
bolisu
Бөлісу
ЖИ арқылы жасау
Файл форматы:
doc
Қазақ тілі Оқушылар жұмысы 9 сынып
11.04.2025
293
Жүктеу
ЖИ арқылы жасау
Жариялаған:
Ахмедова Дилфуза Турсункуловна
Бұл материалды қолданушы жариялаған. Ustaz Tilegi ақпаратты жеткізуші ғана болып табылады. Жарияланған материалдың мазмұны мен авторлық құқық толықтай автордың жауапкершілігінде. Егер материал авторлық құқықты бұзады немесе сайттан алынуы тиіс деп есептесеңіз,
шағым қалдыра аласыз
Қазақстандағы ең үлкен материалдар базасынан іздеу
Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде керек материалды іздеп, жүктеп алып сабағыңызға қолдана аласыз
Материал жариялап, аттестацияға 100% жарамды сертификатты тегін алыңыз!
Ustaz tilegi журналы министірліктің тізіміне енген. Qr коды мен тіркеу номері беріледі. Материал жариялаған соң сертификат тегін бірден беріледі.
Оқу-ағарту министірлігінің ресми жауабы
Сайтқа 5 материал жариялап, тегін АЛҒЫС ХАТ алыңыз!
Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін дамытуға қосқан жеке үлесі үшін және де Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық материалыңызбен бөлісіп, белсенді болғаныңыз үшін алғыс білдіреміз!
Сайтқа 25 материал жариялап, тегін ҚҰРМЕТ ГРОМАТАСЫН алыңыз!
Тәуелсіз Қазақстанның білім беру жүйесін дамытуға және білім беру сапасын арттыру мақсатында Республика деңгейінде «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жариялағаны үшін марапатталасыз!
Министірлікпен келісілген курстар тізімі