Родниковка жалпы орта білім беретін мектебінің қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі.

Бакова Лариса Саркейевна

Қазақ тілі мен әдебиеті сабақтарында жасанды интеллект технологиясын қолдану тиімділігі

Қазіргі уақытта жасанды интеллект (AI) технологияларының білім беру жүйесіне әсері күн сайын артып келеді. Бұл технологияны қазақстандық білім беру жүйесінде, әсіресе Қазақ тілі мен әдебиеті сабақтарында қолдану оқытудың тиімділігін арттырады және оны интерактивті және жеке қажеттіліктерге бейімдейді. Мақалада ақпараттық технологиялардың қазақ тілі мен әдебиетін оқыту процесінде қалай қолданылатыны, олардың тиімділігі, сондай-ақ оқушылардың білім сапасына әсері қарастырылады. Оқытушының тиімділігін арттыру, оқушыларға жеке көмек көрсету және оқу нәтижелерін жақсарту сияқты артықшылықтар айқын.

Қазақ тілі мен әдебиеті сабақтарының сапасын арттыру және оқу процесін жетілдіру үшін инновациялық әдістер мен құралдарды пайдалану қажеттілігі туындайды. Соңғы жылдары білім беру саласында оқыту әдістері мен әдістері үшін жаңа мүмкіндіктер ашатын жасанды интеллект технологиялары қолданылуда. Жасанды интеллект-бұл компьютерлік жүйелер адамның ойлау процестерін модельдеу, талдау және шешім қабылдау үшін қолданылатын сала. Бұл технологияны білім беру саласында қолдану оқу процесін оңтайландыруға және тереңірек білім алуға мүмкіндік береді.

Жасанды интеллект қазақ тілі мен әдебиеті сабақтарында бірнеше маңызды аспектілерде қолданыла алады. Мысалы, оқу материалдарын тексеру және бағалау жүйелерін құру, грамматикалық және лексикалық қателерді автоматты түрде түзету, жеке білім беру траекторияларын құру және оқушыларға мәтіндер мен әдеби шығармаларды талдауға көмектесу. Жасанды интеллект технологияларының көмегімен әдебиет сабақтарында оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамытуға болады. Мысалы, әдеби шығармаларды талдау кезінде жасанды интеллект жүйелері мәтіннің құрылымын, стилін, тақырыбын, оқырмандардың пікірін талдайды және оқушыларға аналитикалық ұсыныстар береді.

Қазақ тілі мен әдебиеті сабақтарында күрделі интеллектті пайдаланудың көптеген артықшылықтары бар. Біріншіден, бұл оқу процесін жылдамдатады. Мысалы, автоматтандырылған жүйелер оқушылардың білімін тексеріп, олардың дайындық деңгейін анықтай алады. Бұл мұғалімдерге уақытты үнемдеуге және оқушылардың жеке қажеттіліктерін үйретуге мүмкіндік береді. Екіншіден, қашықтықтан оқыту технологиялары білім алушыларға тапсырманы өз бетінше орындауға және олардың тілдік дағдыларын дамытуға көмектеседі.

Үшіншіден, АИ жүйелері оқу процесін әр оқушының жеке ерекшеліктерін ескере отырып жекелендіреді. Әр оқушыға өз деңгейінде тапсырмалар беріледі, нәтижесінде білім алу процесі барынша тиімді және нәтижелі болады. Төртіншіден, AI технологиясы тіл үйренушілерге тілдік тәжірибе мен оқытуды жеңілдетеді, қателерді тез түзетеді және оларды түзету үшін нақты ұсыныстар береді.

Жасанды интеллекттің педагогикалық құрал ретіндегі тиімділігі мұғалімнің жұмысын жеңілдетуде көрінеді. Мысалы, ChatGPT сияқты жасанды интеллект жүйелері оқушылармен жеке қарым-қатынас жасай алады және олардың сұрақтарына жауап бере алады, бұл тіл мен әдебиет сабақтарын интерактивті және қызықты етеді. Сонымен қатар, AI жүйелерінің көмегімен оқушылардың танымдық қабілеттерін дамытуға ықпал ететін мәтіндер мен әдеби шығармалар бойынша қосымша материалдар ұсынуға болады.

Жасанды интеллекттің тағы бір артықшылығы-оның әртүрлі тапсырмаларды орындау қабілеті. Оқушыларға арналған тапсырмалар олардың деңгейіне сәйкес автоматты түрде жасалады және реттеледі. Сонымен қатар, оқушыларды бір жерге тез жинау мүмкіндігі оқу процесін жақсартады.

Жасанды интеллектті енгізу мен пайдаланудың негізгі қиындықтары — бұл технологияны енгізу және пайдалану кезінде туындайтын кедергілер. Біріншіден, оқытушылар мен оқушылардың технологиялық дайындық деңгейі әртүрлі болуы мүмкін, сондықтан оқу процесіне жасанды интеллект жүйелерін енгізу үшін арнайы дайындық қажет. Екіншіден, кейбір мектептер мен оқу орындарында қажетті техникалық инфрақұрылымның болмауы маңызды мәселе болып табылады. Осы мәселелерді шешуде AI негізіндегі технологиялардың тиімділігі айтарлықтай артады.

Қазақ тілі мен әдебиеті сабақтарында жасанды интеллектті қолдану оқу сапасын арттырады және оқушылардың білімін жақсартады. Бұл технологияны қолдану оқу процесін жеңілдетуге, оқушылардың тілдік дағдыларын дамытуға және мұғалімдердің уақытын тиімді пайдалануға мүмкіндік береді. Алайда, жасанды интеллект жүйелерін тиімді пайдалану үшін арнайы инфрақұрылымды дамыту қажет. Қазіргі уақытта бұл технологияның болашағы бұлыңғыр және оның білім беру саласына әсері болашақта артуы мүмкін.