«Қазақ тілі пәнінен дидактикалық-танымдық материалдар» жинағы

«Амола облысы
қ
білім бас армасыны К кшетау аласы бойынша
қ ң ө қ
білім б лімі К кшетау аласыны № 1 мектеп гимназиясы»
ө ө қ ң

коммуналды мемлекеттік мекемесі
қ
« аза тілі п нінен
Қ қ ә
дидактикалы -танымды материалдар»
қ қ
жина ы
ғ
О у орыс тілінде ж ретін мектептерде о ытылатын аза тілі п ні бойынша
қ ү қ қ қ ә
4-сынып о ушыларына арнал ан
қ ғ
растыр ан:
Құ ғ
аза тілі мен дебиет п ні
қ қ ә ә
м алімі, гуманитарлы ылымдар магистрі
ұғ қ ғ
Бельгибаева Жанар Толегеновна
2021 жыл

Ал ы с з
ғ ө
 
Б л дидактикалы -танымды материал жалпы білім беретін,
ұ қ қ
о у орыс
қ
тілінде ж ретін мектептерде о ытылатын аза тілі п ні бойынша
ү қ қ қ ә
4-сынып
о ушыларына арналып жасал ан.
қ ғ
  Дидактикалы -танымды материалда ы
қ қ ғ
ж мыстар о ушыларды білім алуына, білімін жетілдіруге, толы тыру а
ұ қ ң қ ғ
негіз болады. Б л жина та аза тілі п нін о ушылар а тере ме гертіп,
ұ қ қ қ ә қ ғ ң ң
аза ша д рыс с йлеп, сауатты жазу да дыларын алыптастыру ма сатында
қ қ ұ ө ғ қ қ
шы армашылы ізденіске, ойлану а ба ыттал ан зіндік ж мыстар,
ғ қ ғ ғ ғ ө ұ
тапсырмалар о ушыларды з бетімен ж мыс тануына, ізденіп орындауына
қ ң ө ұ
растырыл ан. М нда о ушыларды с йлеу тілін ке ейту, байыту
құ ғ ұ қ ң ө ң
ма сатында 10 т рлі лексикалы та ырып бойынша ыс а ж не ызы ты
қ ү қ қ қ қ ә қ қ
м тіндер, т рлі дидактикалы -танымды тапсырмалар беріліп отыр. 4-сынып
ә ү қ қ
о ушыларыны жас ерекшелігін, аза тілін ме геру д режесін, с здік
қ ң қ қ ң ә ө
орын ескере отырып, о улы та ы материалдарды толы тыру ма сатында
қ қ қ ғ қ қ
олданылатын осымша рал болып табылады.
қ қ құ
Дидактикалы -танымды
қ қ
материалды аза тілі п ніні м алімдері мен о ушылар пайдалана алады.
қ қ ә ң ұғ қ


Ма саты:
қ

Дидактикалы -танымды материалдарды берудегі ма сат –
қ қ қ
о ушыларды тілін дамытуда, тіл йренуде, с здік орын байытуда
қ ң ү ө қ
о улы а осымша д ниені бір жерге топтап, м алімдерге дістемелік
қ ққ қ ү ұғ ә
к мек к рсету.
ө ө
дістемелік о у ралы ар ылы о ушыларды а ыл-ойын дамытып,
Ә қ құ қ қ ң қ
ізденіске жатты тыру а болады. Беріліп отыр ан ызы ты тапсырмалар,
қ ғ ғ қ қ
ызы ты д йектемелер о ушыларды ойлануына, мірмен
қ қ ә қ ң ө
байланыстыра алуына жа дай жасайтындай де гейді амтиды.
ғ ң қ
Міндеттері:
о ушыларды білімдерін тере дете т су ар ылы шы армашылы
қ ң ң ү қ ғ қ
шеберлікті алыптастыру;
қ
де гейлік тапсырмалар ар ылы логикалы ойлауын дамыту;
ң қ қ
ізденімпазды а талпындыру.
ққ
зектілігі:
Ө
аза тілін о ытуда танымды ызы ушылы ты, шы армашылы ты
Қ қ қ қ қ ғ қ ғ қ
ме герту б гінгі к нні зекті м селесі.
ң ү ү ң ө ә
Бастауыш сыныпта о ытылатын аза тілі п ні жалпы о ытуды
қ қ қ ә қ ң
бастап ы курсы болып есептеледі.
қ
К тілетін н тиже:
ү ә
О ушыларды саба а ызы ушылы ы артады;
қ ң ққ қ ғ ғ
аза тілі саба тарында ал ан білімдерін тере детеді, бекітеді.
Қ қ қ ғ ң
з ойын ж йелі айта білу, с йлеу абілеттері артады;
Ө ү ө қ
Сыни т р ыдан ойлау а йренеді.
ұ ғ ғ ү
Танымды деректермен аруланып з ойын еркін жеткізіп, ізденгіш,
қ қ ө
шы армашыл т л а алыптасады.
ғ ұ ғ қ
О ушыларды танымды белсенділіктері артады;
қ ң қ
О ушыларды логикалы ойлауы, шы армашылы іс- рекетке
қ ң қ ғ қ ә
абілеті артады;
қ
О ушыларды білім сапасы к теріледі.
қ ң ө
І Ауа райы

Ауа райы
Бір жылда т рт мезгіл бар. р мезгілде ауа райы р т рлі болады.
ө Ә ә ү
ыста ауа райы суы болады. ар жауады. Аяз болады. Боран со ады.
Қ қ Қ ғ
К ктемде ауа райы жылы болады. ар мен м з еріп, а аштар г лдене
ө Қ ұ ғ ү
бастайды. Жазда ауа райы ысты болады. Жауын жауады. Дала жап-жасыл
қ
т ске енеді. К зде ауа райы сал ын болады. Жапыра тар сар айып жерге
ү ү қ қ ғ
т седі. Жауын жауып, жел со ады.
ү ғ

С здік орды дамыту
ө қ
Ауа – погода
Жыл мезгілі – времена года
Жа быр (жауын) – дождь
ң
ар – Снег
Қ
М з – лёд
ұ
Аяз – мороз
Жел - ветер
Тапсырмалар тізбегі:
1. М тінді м нерлеп, атесіз, т сініп о ы!
ә ә қ ү қ
2. С ра тар а жауа бер.
ұ қ ғ
-Б гін ауа-райы андай?
ү қ
-Бгін ауа райы ашы .
ү қ

-Б гін ауа-райы жа бырлы ма?
ү ң
_______________________________________________
-Б гін к н жылы ма?
ү ү
_______________________________________________
-Далада суы па?
қ
______________________________________________
- ар жауып т р ма?
Қ ұ
______________________________________________

Далада боран со ып т р ма ба?
ғ ұ
______________________________________________
3. Суреттер с йлейді. Суреттерді с збен жазып, с йлемдерді
ө ө ө
толы тырып жаз.
қ
4. Жа ша ішіндегі с здерді аударып, с йлемдерді д рыс толы тырып
қ ө ө ұ қ
жаз.
5. М тіннен к птік жал ауы бар с здерді тауып жаз
ә ө ғ ө
.

К ктем – жылы жыл мезгілі. К ктем айлары: наурыз, с уір, мамыр.
ө ө ә
К ктемде ар ериді, к н жылынады. стар шып келеді. Б йшешекетр
ө қ ү Құ ұ ә
шы ады, а аштар б ршік жарады, г лдейді. К ктемде мерекелер те к п
ғ ғ ү ү ө ө ө
болады.
Айлары, .........................................................................................................
Ай аттарын
жаттап ал!
ІІ Та ам
ғ

С т та амдары
ү ғ
С т
ү
 та амдары
ғ
 – с ттен
ү
 дайындалатын р т рлі німдер.
ә ү ө
С т
ү
та амдары– айран, ымыз, ш бат, ірімшік, айма , май, рт, т.б. С т
ғ қ ұ қ қ құ ү
та амдары д кенде ж не базарда сатылады. С т те пайдалы та ам. аза
ғ ү ә ү ө ғ Қ қ
лтты сусындарына ш бат ж не ымыз жатады. ымыз биені с тінен
ұ қ ұ ә қ Қ ң ү
жасалады, ш бат т йені с тінен жасалады. Олар денсаулы а те пайдалы.
ұ ү ң ү ққ ө
С здік орды дамыту
ө қ
С т – молоко
ү
Айран – кефир
Ет –мясо
н –мука
Ұ
Нан – хлеб
Май –масло
Ірімшік – творог
ымыз – кобылье молоко
Қ
Ш бат – верблюжье молоко
ұ
айма – сметана
Қ қ
рт – курт
Құ
Пайдалы – полезный
Зиян –вредный
Сусын – напиток
Су -вода
Тапсырмалар тізбегі:
1. М тінді м нерлеп, атесіз, т сініп о ы!
ә ә қ ү қ
2. Тест с ра тарына жауап бер
ұ қ
1.ымыз, ш бат – андай сусындар?
Қ ұ қ
А. пайдалы . ысты Б. т тті
Ә қ ә
2.Бауырса неден жасалады?
қ
А. ымыздан
қ
.
Ә
ннан
ұ
Б. еттен

3.Т йені с ті алай аталады?
ү ң ү қ
?
А. ш бат
ұ
. айран Б.
Ә
ымыз
қ
4.Айран неден жасалады?
А. с ттен
ү
.
Ә
еттен Б. ннан
ұ
5.ымыз, ш бат – ай лтты сусындары?
Қ ұ қ ұ ң
А. неміс
Ә
. украин Б. аза
қ қ
3. «Дастар ан» с зіне фонетикалы талдау жасау.
қ ө қ
_____буын, 1. ___2.___3.____, _____тасымал
Д – дауыссыз, я
ұ ң
А -
С -
Т -
А -
Р -
-
Қ
А -
Н –
_____ ріп, _____дыбыс
ә
______дауысты, _____дауыссыз
4. Азы -т ліктерді, жемістерді, к к ністерді ажыратып жаз
қ ү ө ө
Азы -
қ
т ліктер
ү
Жемістер
К к ністер
ө ө
6.С т, ет, н та амдарын ажыратып жаз.
ү ұ ғ

С т
ү
та амдары
ғ
Ет та амдары
ғ
ннан
Ұ
жасалатын
та амдар
ғ
6. Пайдалы та амдарды ызыл т спен, зиянды та амдарды к к т спен
ғ қ ү ғ ө ү
оршап сыз.
қ

ІІІ Отбасы
Мені отбасым
ң
Мені отбасымда бес адам бар. кем, анам, екі інім, бар. Біз олармен
ң Ә
бір ша ыра астында т рамыз. Мені ата-анам мейірімді. Мен з отбасымды
ң қ ұ ң ө
жа сы к ремін. Олар да мені жа сы к реді. Мен анама й жинасу а, ыдыс
қ ө қ ө ү ғ
жуу а к мектесемін, інілерімді ба амын.. Отбасыммен серуенге шы анды
ғ ө ғ ққ
натамын. Біз р мейрамды ж не де р ту ан к нді бірге тойлаймыз. Біз
ұ ә ә ә ғ ү
отбасымызда тату-т тті т рамыз. Мені отбасым е лгілі отбасы
ә ұ ң ң ү
. Атам мен
жем ма ан а ылдарын айтып, р ашан мейірімді, сыпайы бол деп йретеді.
ә ғ қ ә қ ү
Демалыс к ндері
ү
  бауырларыммен бірге ата- жемні йіне барып т рамыз.
ә ң ү ұ
Мен отбасымды ма тан етемін.
қ
С здік орды дамыту
ө қ
Отбасы (жан я) – семья
ұ
Іні – младший брат
А а – старший брат
ғ
арындас –
Қ
 младшая сестра (по отношению к брату)
Сі ілі –
ң
младшая сестра (по отношению к сестре)
К мектесемін – помогаю
ө
Мейрам – праздник
Ту ан к н – день рождение
ғ ү
Тату-т тті – дружно
ә
Ма тан етемін – горжусь
қ
Серуен – прогулка
Демалыс к ндері – в выходные
ү
Тапсырмалар тізбегі:
1. М тінді м нерлеп, атесіз, т сініп о ы!
ә ә қ ү қ

2. Берілген с здерді ма ынасына арай с йкестендір.
ө ғ қ ә
кем о ушы
Ә қ
Анам балаба ша а барады
қ ғ
А ам рылысшы
ғ құ
арындасым д рігер
Қ ә
Інім студент
пкем тігінші
Ә
3. Берілген с здерден орын т ртібін са тай отырып, д рыс с йлем
ө ә қ ұ ө
растыр.
құ
Балалар, жиналды, ала а.
ңғ
Топ а, екі, ойнады, б лініп, доп.
қ ө
Тобы, же ді, Жарасты .
ң ң
М ратты , же ді, тобы, со ынан.
ұ ң ң ң
Ая талды, ойын, те .
қ ң
аза тілінде имылды
Қ қ қ
білдіретін с з с йлемні
ө ө ң
со ында жазылады!!!
ң
4. К п н ктені орнына тиісті жіктеу есімдіктерді ойы дар.
ө ү ң қ ң
1.................. асы ы ды берші.
қ ғ ң
2................. кесеміз нешеу?
3................. т релке із айда?
ә ң қ
4 ................ а шасын жібері із.
қ ң
5. .............. ке д рігер ме?
ә ң ә
6. ................ а асы аулада отыр.
ғ

5. «Отбасы» с зін септе
ө
Атау септігі Отбасы
Ілік септігі ___________
Барыс септігі___________
Табыс септігі___________
Жатыс септігі___________
Шы ыс септігі__________
ғ
К мектес септігі__________
ө

IV Маманды
қ
Тігінші
Тігінші – ол ызы ты рі ажет маманды . Мені пкем тігінші болып
қ қ ә қ қ ң ә
ж мыс істейді. Ол рт рлі с нді киімдер тігеді. Алдымен матаны айшымен
ұ ә ү ә қ
иып, пішіп алады. Содан кейін оны жіппен тігеді. К йлектерге т йме
қ ө ү
адайды. Ол болаша та ата ты дизайнер бол ысы келеді. Ол шін ол к п
қ қ қ ғ ү ө
о ып, е бектенуі керек. Сонда ол ма сатына жетеді.
қ ң қ
С здік орды дамыту
ө қ
Маманды -профессия
қ
Тігінші – швея
Тігу – шить
Киім - одежда
айшы – ножницы
Қ
Жіп – нитка
Т йме – пуговица
ү
Ма сат –цель
қ
Д рігер – Доктор
ә
Д ріхана - аптека
ә
Биші – танцор
нші – певец
Ә
рылысшы – строитель
Құ
ш ыш – летчик
Ұ қ
ша - самолет
Ұ қ
Тапсырмалар тізбегі:
1. М тінді м нерлеп, атесіз, т сініп о ы!
ә ә қ ү қ
2. М тіннен имылды білдіретін с здерді теріп жаз.
ә қ ө

Ж мыс
ұ
істейді, ........................................................................................................
3. Кім? Не? с ра тарына жауап беретін с здерді ажыратып жаз.
ұ қ ө
ш ыш, шаштараз, ша , аспаз, нан, д рігер, д ріхана, кітапханашы, биші,
Ұ қ ұ қ ә ә
нші, рылыс, м алім, о у, о ушы.
ә құ ұғ қ қ
Кім? Не?
4. Берілген с здерге жіктік жал ауларын жал ап жаз.
ө ғ ғ
Мен д рігер......
ә
Сен азпаз.......
Сіз ш ыш......
ұ қ
Ол о ушы.......
қ
Біз суретші.........
Сендер д рігер........
ә
Сіздер шаштараз.........
Олар биші.......
5. Берілген с здерге т уелдік жал ауларын жал ап жаз
ө ә ғ ғ
Мені маманды .......
ң қ
Сені маманды ...........
ң қ
Сізді маманды .............
ң қ
Оны маманды ...........
ң қ
Бізді .......
ң
Сендерді .............
ң
Сіздерді ...............
ң
Оларды ................
ң

6. Семантикалы карта. Тиісті жал ауларды белгіле.
қ ғ
Егер с з жуан болса, жал анатын
ө ғ
осымша жуан болады, егер жі ішке
қ ң
болса, жал анатын осымша жі ішке
ғ қ ң
болады. (Біра б л за дылы а
қ ұ ң ққ
ба ынбайтын кейбір осымшалар да
ғ қ
бар)

V Ту ан жер
ғ
Мені отаным
ң
Мені Отаным аза стан. аза стан т уелсіз, бейбіт ел. аза стан
ң Қ қ Қ қ ә Қ қ
жері лан байта . аза станны астанасы - Н р-С лтан аласы.
ұ қ Қ қ ң ұ ұ қ
аза станда пайдалы азбалар, есепсіз байлы те к п. аза станда
Қ қ қ қ ө ө Қ қ
к птеген лт кілдері т рады. Олар: орыстар, а ылшындар, т ріктер та ы
ө ұ ө ұ ғ ү ғ
бас а лттар. аза стан жері те демі. аза станны к ркіне жететін ешбір
қ ұ Қ қ ө ә Қ қ ң ө
ел жо . Елімізді таби аты те с лу. Биік-биік ас ар таулар, м п-м лдір
қ ң ғ ө ұ қ ө ө
к лдер ж не зендер те к п. р т рлі сімдіктер мен д рілік асиеті бар
ө ә ө ө ө Ә ү ө ә қ
ш птер седі. Мен отанымды с йемін.
ө ө ү
Мен з отанымды ма тан т тамын!
ө қ ұ
С здік орды дамыту
ө қ
Отан – Родина
Астана – столица
ала – город
Қ
Пайдалы азбалар – полезные ископаемые
қ
Таулар – горы
Биік – высокий
М лдір – прозрачный
ө
К л – озеро
ө
зен – река
Ө
Ш п – трава
ө
С йемін – люблю
ү
Ма тан етемін - горжусь
қ

Тапсырмалар тізбегі:
1. М тінді м нерлеп, атесіз, т сініп о ы!
ә ә қ ү қ

2. М тіннен андай деген с ра а жауап беретін с здерді теріп жаз.
ә қ ұ ққ ө
Т уелсіз, ....................................................................................................................
ә
3. Етістікке жіктік жал ауларды жал а.
ғ ғ
Біз Астана а бара....... .
ғ
Сендер Атырау а бара........... .
ғ
Мен Семейге бара........... .
Сіз
Ө
скеменге бара ........... .
Сен скеменге бара........... .
Ө
Сіздер Тараз а бара........... .
ғ
4. С ра тар а д рыс жауап беруді йрен.
ұ қ ғ ұ ү
-Сен жаз ы демалыста
ғ
айда
қ
бардың?
-Мен жаз ы демалыста
ғ
ауыл а
ғ
бардым
-Сен кіммен бардың?
------------------------------------------------------------------
-Сендер немен бардыдар
ң
?
-------------------------------------------------------------------
-Сені
ң
жаз ы демалысы
ғ ң
алай
қ
тті
ө
?
5. С ра тар а жауап бер.
ұ қ ғ
1. Біз ай Республикада т рамыз? ( аза стан Республикасында)
қ ұ Қ қ
2. Ба даршамны к здерін ата? ( ызыл, сары, жасыл.)
ғ ң ө Қ
3. Республикамызды астанасы алай аталады? (Н р-с лтан)
ң қ ұ ұ
4. Мемлекеттік р міздерді ата ( ту, н ран, елта ба).
ә ә ұ ң
5. 16 желто сан андай мереке? (Т уелсіздік к ні)
қ қ ә ү
6. Біз ай алада т рамыз? (К кшетауда)
қ қ ұ ө
7. аза тарихында т ыш арыш а ш ан кім? (То тар уб кіров)
Қ қ ұңғ ғ қ ұ қ қ Ә ә
10. Туды т сі андай? (к к)
ң ү қ ө
11. Р-ны мемлекеттік тілі?( аза тілі)
Қ ң қ қ

6. Берілген с здер ай септікте т р, аны та.
ө қ ұ қ
К кшетау а – барыс септігінде т р
ө ғ ұ
Тараздан -
Алматыны -
ызылорданы -
Қ ң
Н р-с лтанда -
ұ ұ

Семейге -
алалармен -
Қ
VI Е бек
ң
Е бек т бі – береке
ң ү
Е бек — адамды з м ратына жеткізеді. Сонымен атар, е бек
ң ө ұ қ ң
адамны мір с руіні ма ызды жа дайы болып табылады. Себебі: ол
ң ө ү ң ң ғ
адамны мір с руіні ажеттіліктерін, бас аша айт анда, тама тану а,
ң ө ү ң қ қ қ қ ғ
баспана иеленуге, киінуге, адамдармен араласу а, білімге, а аз а, нерге
ғ қ ғ ғ ө
ж не та ы бас а мір с ру ажеттіліктерін ана аттандырады. Ке ма ынада
ә ғ қ ө ү қ қ ғ ң ғ
е бек тек адамны ана емес, сонымен атар да таби и ажеттілік болып
ң ң ғ қ ғ қ
табылады, себебі, о амны материалды негіздерін алыптастырады. Адам
қ ғ ң қ қ
5-6 жасынан бастап е бек ете бастайды: ата-анасыны тініші бойынша бір
ң ң ө
н рсені келіп береді, апарады, жылжытады, айт анын орындайды. Е бек
ә ә қ ң
еткен адам жетістікке, же іске, ма сат а жетеді.
ң қ қ
С здік орды дамыту
ө қ
Е бек – труд
ң
Е бек ету - трудиться
ң
Ма сат, м рат – цель
қ ұ
мір с ру – жить
Ө ү
Білім – знание
о амды – общественный
Қ ғ қ
Жетістік – достижение
Же іс – победа
ң
Тапсырмалар тізбегі:
1. М тінді м нерлеп, атесіз, т сініп о ы!
ә ә қ ү қ
2. Сурет бойынша ша ын м тін растыр. М тінге ат ой. 5-6 с йлем
ғ ә құ ә қ ө

3. М тіннен септік жал ауы бар с здерді теріп жаз.
ә ғ ө
Ілік — кімні ? нені ?
ң ң
Адамны ,..................................................
ң
Барыс — кімге? неге?         
Табыс —кімді? нені?   
Жатыс – Кімде? Неде?       
Шы ыс — кімнен? неден?
ғ
К мектес — кіммен? немен?
ө
4. Берілген с здерге к птік жал ауды осып жаз.
ө ө ғ қ
Балы , тама , д рігер, о ушы, она , с, мал, аудан, ала, ел, дастан,
қ қ ә қ қ қ құ қ
адам, су, калам, м тін, ма ал, ар а, зен, ле , той, к н, к л, д птер,сен,
ә қ қ ғ ө ө ң ү ө ә
септік, кесте, та та.
қ
Балы +тар,....................................................................................................
қ
5. Ілік септікті жал ауларын ойып жаз.
ң ғ қ
Д птер... беті, й... терезесі, Анар... кесі, Абылай... б лмесі, ыз...
ә ү ә ө қ
суреті, Абзал... кілемі, Абай... ле і, Виктор... к ршісі, Ораз... д птері,
ө ң ө ә
Жанар... о улы ы, сел... жолдасы, Ажар... жесі, Евгений... арындашы,
қ ғ Ә ә қ
Валерий... керуеті, ауыл... адамы, Орал... жата ханасы, Айг л... мінезі,
қ ұ
Жа ыл... баласы, ыз... шашы, базар... ба асы, стел.... ая ы.
ң қ ғ ү ғ

VII сімдіктер
Ө

сімдіктер лемі
Ө ә
сімдіктер – б л тірі таби атты бір б лігі. Барлы тіршілік иелері
Ө ұ ғ ң ө қ
сия ты олар седі, оректенеді, тыныс алады ж не к бейеді. сімдіктер
қ ө қ ә ө Ө
лемі бай ж не алуан т рлі. Олар орманда, далада, биік тауда, батпа та су
ә ә ү қ
оймаларында, ш лді айма тарда, сондай-а тундрада да седі. сімдіктер
қ ө қ қ ө Ө
лемін
ә
флора деп атайды. Сонымен бірге сімдіктер адамдар мен
ө
жануарларды таза ауамен амтамасыз етеді. Я ни, бізді к нделікті
қ ғ ң ү
мірімізде сімдіктерге т уелді. Мысалы, адамдар рт рлі сімдіктерді та ам
ө ө ә ә ү ө ғ
есебінде пайдаланса, олар адам а засы шін ажетті к птеген д румендер
ғ ү қ ө ә
к зі болып табылады. сімдіктер адам мірі шін те пайдалы.
ө Ө ө ү ө
С здік орды дамыту
ө қ
сімдік –растение
Ө
Таби ат – природа
ғ
Орман – лес
Батпа – болото
қ
Ш л –пустныня
ө
Су ойма – водохранилище
қ
Д румен – витамин
ә
Тапсырмалар тізбегі:
1. М тінді м нерлеп, атесіз, т сініп о ы!
ә ә қ ү қ
2. М тіннен жуан ж не жі ішке с здерді теріп жаз.
ә ә ң ө
Жуан: таби ат,....................................................................................................
ғ

Жі ішке: сімдік, ...............................................................................................
ң ө
3. оректену с зіне фонетикалы талдау жаса
Қ ө қ
_____буын, 1. ___2.___3.____, _____тасымал
-
Қ
О-
Р-
Е-
К-
Т-
Е-
Н-
У-
_____ ріп, _____дыбыс
ә
______дауысты, _____дауыссыз
4. Т рт жолды ле растырып жаз.
ө ө ң құ

VIII стар
Құ
стар
Құ
стар таби атты керемет тіршілік иелері. с – бізді досымыз.
Құ ғ ң Құ ң
Ма ан немі анам стар а ам орлы жасап, ор ап ж р деп айтады. стар
ғ ү құ ғ қ қ қ қ ғ ү Құ
таби ат а с н береді. Оларды уені ерекше. Олар те демі. Кейбір стар
ғ қ ә ң ә ө ә құ
дала а сал ын т скенде жылы жа а шып кетеді. К н жылы анда айта
ғ қ ү ққ ұ ү ғ қ
шып келеді. старды кейбірі адам а дос. Соны бірі арлы аш. Ол
ұ Құ ң ғ ң қ ғ
адамдар а жа сылы ойлайды. Ол ясын ауланы жанына салады.
ғ қ қ ұ ң
аратор ай да те с йкімді, кішкентай с. Ал а у ма ан ерекше найды, ол
Қ ғ ө ү құ ққ ғ ұ
- те демі с ж не мені с йкімділігімен та алдырады.. Оны киелі с деп
ө ә құ ә ү ңқ құ
айтады. А уды ату а болмайды. Біз стар а жем шашып, ам орлы
ққ ғ құ ғ қ қ қ
жасауымыз керек. старды ясын б зып, ж мырт асын жарудан аула
Құ ң ұ ұ ұ қ қ
болуымыз керек. стар а ерекше арап, ор ап ж рейік, достар!
Құ ғ қ қ ғ ү
С здік орды дамыту
ө қ
с – птица
Құ
я - гнездо
Ұ
ам орлы –забота
Қ қ қ
Ерекше – особенный
шып кетеді – улетают
Ұ
шып келеді – прилетают
Ұ

арлы аш – ласточка
Қ ғ
аратор ай – скворец
Қ ғ
А у – лебедь
ққ
Сауыс ан – сорока
қ
Тоты с –попугай
құ
Б лб л – соловей
ұ ұ
р – куропатка
Құ
ыр ауыл - фазан
Қ ғ
Тапсырмалар тізбегі:
1. М тінді м нерлеп, атесіз, т сініп о ы!
ә ә қ ү қ
2. М тіннен кімге? неге? кімді? нені? деген с ра тар а жауап беретін
ә ұ қ ғ
с здерді тауып жаз.
ө
Ма ан,....................................................................................................................
ғ
3. М тіннен я ж не нді дауыссыз дыбыстары бар с здерді теріп жаз.
ә ұ ң ә ү ө
я – біз, ..........................................................................................................
Ұ ң
нді – немі, .....................................................................................................
Ү ү
4. С йлемдегі с здерді орын т ртібін са тап, с йлемдерді д рыс
ө ө ң ә қ ө ұ
растыр
құ
1.Екі, болды, яда, балапан.
ұ
2.Барды, балалар, то ай а, кеше.
ғ ғ
3.Тіршілік, етеді, стар, а дар, мен, орманда.
құ ң

4.Тоты с
құ
  Торда  отыр
5.А ашта
ғ
 арлы аш
қ ғ
 отыр
6.лкен
Ү
р
құ
с
құ
7.с – демі
Құ ә
ыр ауыл
қ ғ

8.Ж р орманда
ү
  сауыс ан
қ
 шып
ұ
9.К рдім мен
ө
 б лб лды
ұ ұ
 
5. Сипатталып т р ан жасырын с зді тап.
ұ ғ ө

ІХ А дар
ң
Жануарлар
Жануарлар жабайы ж не й
ә ү
 жануарлары болып екіге б лінеді.
ө
Жабайы
жануарлар тауда, орманда, далада тіршілік етеді. Олар: аю, ас ыр, т лкі,
қ қ ү
оян, барыс, жолбарыс, арыстан. Жабайы жануарларды ешкім ба пайды.
қ қ
Олар з
ө
 орегін здері тауып жейді, з
қ ө ө
 беттерінше седі. Т лдерін де
ө ө
 здері
ө
асырайды.
й
Ү
 жануарлары: ой, т йе, ешкі, сиыр, жыл ы. й
қ ү қ Ү
 жануарларын
адамдар ба ады. й жануарлары адам а пайда келеді. Олар
ғ Ү ғ ә
 ет, с т береді.
ү
Сиыр с т, ет
ү
 береді. ой мен т йені ж нінен киім то иды. Жыл ы мен
Қ ү ң ү қ қ
т йені к лік ретінде пайдаланады.
ү ө
С здік орды дамыту
ө қ
й жануары – домашние животные
Ү

Жабайы жануар – дикие животные
Ж н – шерсть
ү
Киім – одежда
К лік – транспорт
ө
Пайда - польза
Тапсырмалар тізбегі:
1. М тінді м нерлеп, атесіз, т сініп о ы!
ә ә қ ү қ
2. М тіннен ата дауыссыз дыбыстар бар с здерді теріп жаз.
ә қ ң ө
С т, .......................................................................................................................
ү
2.
3. С ра тар а толы жауап беруді йрен!
ұ қ ғ қ ү
- Жабайы жануарлар айда
қ
тіршілік етеді?
- Жабайы жануарлар орманда тіршілік етеді?
- Жабайы жануарлар немен оректенеді?
қ
-  й
Ү
 жануарларын кім ба ады?
ғ
-  Олар адам а андай пайда келеді?
ғ қ ә
4. С здерді й астыра отырып, аудармасын тап.
ө ұ қ
Праздник — той
Овца — ...
Узор — ою
Медведь — ...
Сажа — к йе
ү
Верблюд — ...
Смех — к лкі
ү
Лиса — ...
Табун — йір
ү
Корова — ...
Хребет — жота
Верблюжонок — ..
Находчивый — тап ыр
қ
Волк — ...
Проснись — оян,
Заяц — ...
Язык — тіл
Слон — ....

5. С йлемдігі с здерді орын т ртібін са тай отырып, с йлемдерді д рыс
ө ө ң ә қ ө ұ
растыр.
құ
1. Мен, жа сы, к ремін, жануарларын, й
қ ө ү
2. Ешкім, ба пайды, жабайы, жануарларды.
қ
3. Орманда, кездеседі, кішкентай, жануарлар.
4. Жануарлары, й, пайда, келеді, к п, адам а.
ү ә ө ғ
5. Тамаша, біз, ор аймыз, таби атты
қ ғ ғ
6. Тест
1. й
Ү
 жануарлары?
а) сиыр; аю, ) ешкі; жыл ы б) арыстан, барыс.
ә қ
2. Жабайы жануарлар?
а) ас ыр, аю ) ой, озы
қ қ ә қ қ
 б) б зау, ла
ұ қ
3. Т йені т лі
ү ң ө
 не?
а) б зау; ) лын;
ұ ә құ
 б) бота.
4. Жабайы жануарлар айда тіршілік етеді?
қ
а) орада; ) йде;
қ ә ү
 б) Б. орманда.
5. й жануарларды кім ба ады?
Ү ғ
а) адам; ) а дар;
ә ң
 б) ешкім.
7. Сурет м ият ара, й жануарларыны т лдеріні атауын ж не й
ұқ қ ү ң ө ң ә ү
старыны атауын жаз.
құ ң
озы, ........................................................................................................................
Қ

боздайды
м ірейді
өң
мияулайды реді
ү
Х Мектеп
Мені мектебім
ң
Мені мектебім те лкен. Ол математика ба ытында ы мектеп болып
ң ө ү ғ ғ
табылады. Бізді мектебімізде 4 абат бар. Мектепте лкен кітапхана, асхана,
ң қ ү
лабораториялы б лмелер, д рігер б лмесі, психолог б лмесі, 2 спорт
қ ө ө ө ə
залдары, оранжарея ж не сташы б лмесі бар. Мектеп - бізді екінші йіміз,
ə ұ ө ң ү
сонды тан оны таза стаймыз. Мектепте 1562 о ушы, 128 о ытушы ж не
қ ұ қ қ ə
бас а салада ж мыс істейтін 97 адам бар. Олар да бізді мектепке к п лес
қ ұ ң ө ү
осады. Мен з мектебімді жа сы к ремін.
қ ө қ ө
С здік орды дамыту
ө қ
Математика ба ытында ы мектеп – школа математического направления
ғ ғ
абат – этаж
Қ

Кітапхана – библитотека
Асхана – столовая
лес осады – вносит вклад
Ү қ
О ытушы (м алім, стаз) – Учитель, преподаватель
қ ұғ ұ
Тапсырмалар тізбегі:
1. М тінді м нерлеп, атесіз, т сініп о ы!
ә ә қ ү қ
2. С з тіркестерін ра
ө құ
киім .........
Жылы .......... демі
Ә
.........
.......... .........
.......... ..........
Жі ішке
ң
.......... К к
ө
..........
.......... ..........
К к ш п – зеленая трава
ө ө
К к аспан – голубое небо
ө
К к алма – зеленое яблоко
ө
3. Д рыс жал ауын та дап ойы ыз:
ұ ғ ң қ ң
Мені жолдас…(-ым; -ім; -і ; -ы ; -ы; -і, -ымыз, -іміз, -тары , -тары ыз),
ң ң ң ң ң
Сені бала…....(-м; сы, -ы ; - , -мыз, -міз, - ыз,
ң ң ң ң
Оны дос…(-сы;-і;-ы, -ы ; -і, -ымыз, -іміз, -тары , -тары ыз),
ң ң ң ң
Бізді доп…(-мыз; -міз, -і , - ы , -і, -ы, -іміз; -ымыз, -тары ыз, -тары ),
ң ң ң ң ң
Сендерді к іл…(-ым; -ім; -міз, -мыз, дері , -дары , -і, -ы, ),
ң өң ң ң
Оларды а а…(-сі;-сы;- ыз, -м, - , -ымыз, -іміз, -лары ыз),
ң ғ ң ң ң
Сізді ке…(-сы;-сі; -ы , -і , - із, - ыз, -м, - , -ымыз, -іміз, -лары ыз),
ң ә ң ң ң ң ң ң
Мені тоб…(-ы; -і; -ым, -ім; -і ; -ы ; -ымыз, -іміз, -тары , -тары ыз),
ң ң ң ң ң
Сені тара … (-ым; -ы , -і, -ы; -ы , -і , -ы ыз, -і із),
ң қ ң ң ң ң ң
Сендерді к рші…(- із,-лері ;-лері із, -ім; -і ; -ы ; -ы; -і, -ымыз, -іміз),
ң ө ң ң ң ң ң

Сіздерді кітап…(-тары ; -тары ыз; -ы , -і , -ы, -і),
ң ң ң ң ң
Мені бауыр.........(-ым; -ім, -ы; -і, -ы , -ымыз, -іміз),
ң ң
Айнашты а аш… (-ым, -ім; -ы; -і, --сы, -сі),
ң ғ
Маратты болаша …(-і; -сі, -сы; -ы, ім, -ым, ы , -і , ымыз, -і із),
ң қ ң ң ң
Мені л…(-сы; -сі, ы , -і , -ымыз, -і із, -дары ыз, -дары , -ім; -ым),
ң ұ ң ң ң ң ң
Сені рдас…(-ым;-ы ,-і , -ы ; -ы; -і, -ымыз, -іміз, -тары , -тары ыз),
ң құ ң ң ң ң ң
семні ыз…(-сы; -сі, -міз, -мыз; -і, -ы;),
Ә ң қ
Бізді туыс ан…(-мыз; -міз; -ымыз, -іміз, -дары , -дары ыз),
ң қ ң ң
4. Тиісті жіктік жал ауын ой.
ғ қ
Мен мектепке бара......... .
Ол саба жасай ............... .
қ
Біз сурет сал............. .
Сен ша с рте............... .
ң ү
Сіздер та та а жаз ............ .
қ ғ
Олар бізге к мектесе .............. .
ө
5. Берілген с здерді антонимін жаз.
ө ң
ымбат -
Қ
Жа а -
ң
Лас -
Ке -
ң
С йы -
ұ қ
Жа сы -
қ
Ащы -
зын -
Ұ
6. Ребусты шеш.

орытынды
Қ
азіргі уа ытты негізгі талаптарыны бірі – жас буын кілдерін лемні
Қ қ ң ң ө ә ң
б тіндей бейнесін абылдай алатын, логикалы ойлауы дамы ан жа аша,
ү қ қ ғ ң
т уелсіз ойлай алатын шы армашыл, білімді адам а айналдыру. Мемлекеттік
ә ғ ғ
тілімізді д режесін биік стап, аза тілінде з ойын еркін жеткізіп, еркін
ң ә ұ қ қ ө
с йлей алатын рпа ты т рбиелеу. Демек, дидактикалы -танымды
ө ұ қ ә қ қ
тапсырмалар о ушыларды тілді игеруде пайдасын тигізіп, н тижелі болары
қ ң ә
с зсіз.
ө