Қазақ тілі пәнінен орыс сыныптарына арналған үйірме жұмысының жоспары

Қазақ тілі пәні мұғалімінің Тілі байдың-ойы да бай атты үйірме жұмысын жүргізу кестесі
2017 - 2018 оқу жылы

№
Т.А.Ә.
Пән
Оқушылармен
жұмыс
Өткізілетін күні, уақыты

1.
А.Т.Мустафина

Қазақ тілі
6,7 сынып оқушылары
Бейсенбі 15-00


Қатысушылар тізімі



реті
Аты -жөні
сыныбы


Вагнер Анастасия
6б


ВолошинаЮлия
6б


ГафаровДиас
6б


ИзтайЖан
6б


ИльченкоЕлена
6б


ИмановаАяжан
6б


КалямовАрсен
6б


КоленоЕлизавета
6б


КотловАлександр
6б


ТарасоваАлина
6б


ШакироваРегина
6б


СейдалиЕлнар
6б


ДеевДмитрий
6б


Умарова Аминат
7


Меснянкин Дмитрий
7


Альбергенова Гаухар
7













































Тілі байдың-ойы да бай атты үйірме жұмысының жоспары
Бағдарлама
Тілі байдың-ойы да бай атты қазақ тілін оқушыларды үйретуге арналған бағдарлама.
Бұл оқу құралы қазақ тіл грамматикасын игеруге, туған жерінің тарихын, өнерін, тұрмыс–салтын біліп, тілді құрметтеуге, бейімдейді.
Бағдарлама мазмұны
№
Модуль
Лексикалық тақырып
саны
Грамматика

1.
Танысу.

Біз кімбіз?
Отбасымен таныстыру
Менің құрбым
Мамандық иесімен танысыңыз
5с
7.09
14.09
21.09
28.09
5.10
Үндестік заңы
Тәуелдік жалғауы
Зат есім жалғаулары
Жіктік жалғауы

2.
Киіз үй
Киіз үйдің бөлшектері
5с
12.10
19.10
26.10
9.11
16.11

Зат есім Сын есім

3.
Бала өмірі
Бала тәрбиесіне байланысты салт- дәстүрлер
Бала тәрбиесі бесіктен
5с23.11
30.11
7.12
14.12
21.12
Септіктер

4.
Қазақ халқының ұлттық киімдері
Ұлттық киімдер

Киімдер
Сәнді киімдер
4с28.12
11.01
18.01
25.01

Тәуелдік жалғауы
Сын есім, Зат есім
Барыс, ілік септік

5.
Тарих беттері
Көне қалалар
Ежелгі қалалар. Отырар қаласы
Ел Ордасы – Астана
Кеншілер қаласы
4с1.02
8.02
15.02
22.03
Етістіктің шақтары (өткен шақ, нақ
осы шақ, келер шақ)
жіктік жалғауы

6.
Бабалар өмірі – болашаққа ұлағат
Қазақ музыкасы
Өнер жұлдыздары
5с 1.03
8.03
15.03
5.04
12.04
Сан есім
жіктік жалғауы
болымсыз етістік жұрнағы

7.
Қазақстан – менің ата-мекенім
Елтану
Қазақстан табиғаты
6с
19.04
26.04
3.05
10.05
17.05
24.05
Тұйық етістік жалғаулары






















1 модуль
1 – сабақ
Танысу
1.Мұғалімнің мемлекеттік тіл туралы, қазақ тілінің ерекшелігі туралы кіріспе сөзі. Танысу
Қысқаша танысу * Менің аты-жөнім
* Сіздің аты-жөніңіз?
* Мен мұғаліммін, ал сіз кімсіз?
* Мен дәрігермін, есепшімін т. б.
Сәлемдесу түрлері * Сәлеметсіз бе? Үй-іші аман ба? *Амансыз ба?
* Сәлем? Мал-жан аман ба?
*Ассаламағалейкум?
Қоштасу түрлері * Сау болыңыз! Есен-сау жүріңіз!
* Аман болыңыз! Кездескенше! *Қош болыңыз
2. Жіктік жалғауын қолданыңыз
а) 1 жақ. Мен оқушы-мын (жекеше)Біз оқушы-мыз (көпше)
2 жақ Сен оқушы-сың (жекеше)Сендер оқушы-сындар (көпше)
2 жақ. Сіз оқушы-сыз (жекеше) Сіздер оқушы-сыздар (көпше)
3 жақ Ол оқушы (жекеше) Олар оқушылар (көпше)
ә) Сөйлесуден жіктік жалғауын табыңыз
3. Диалогты дұрыс толықтырыңыз
1. – Амансыз ба, Нұрбол? ......... қалай?
- Құдайға шүкір, ................жаман емес.
2. - Сәлеметсіз бе, Дина Кабайқызы? ........... қалай?
- Рақмет, ......................... жақсы
3. – Сәлеметсіздер ме, құрметті әріптестер? ............қалай?
- Рақмет, ............... жақсы.
4. – Сәлемессің бе, Шолпан? ................ жақсы ма?
- Иә, .................. жаман емес.
- Мереке Арынұлының .............. қалай?
- Оның да ................ жақсы.
4. Ойын Танысып көріңіз В зависимости от кого, кем Вы себя представите, выберите уместное выражения, поздоровайтесь, справьтесь о делах и здоровье, попращайтесь
Кім сіз?
Мектеп директоры
Ата-анамен
әріптесінмен

Мұғаліммін




Ұжым мүшесімін




Директордың орынбасарымын





5. Мәтінмен жұмыс
Құрметті әріптестер! Таныс болыңыздар, бұл жас маман - Әлия Маратқызы. Әлияның мамандығы – қаржыгер, ол биыл университет бітірді, біздің әріптесіміз болады. Ал, Әлия арамызға қош келдің. Жұмысын құтты болсын, зор денсаулық, еңбекте табыс тілейміз. Іске сәт!
Тапсырма:
Сұрақ –жауап құрастарыңыз
Мәтіннен жуан – жіңішке сөздерді бөліп жазыңыз
Жуан сөздер
Жіңішке сөздер





6. Көп нүктенің орнына керекті сөздерді қойып жазыңдар
Менің атым -... Сенің атың - .... Мен ... жастамын Сен ... жастасың
7. Сұрақтарға дұрыс жауап беріңіздер
1. Дене мүшелерін ата


2. Өзің туралы айт.
Менің шашым ............................
Менің көзім ..............................
Менің бойым ............................
3.Артық сөзді алып таста.
а) ерін, тіс, аяқ, ауыз
ә) қол, саусақ, аяқ, тырнақ
б) мұрын, мойын, бас, саусақ
в) алақан, көз, кірпік, қас
4.Сандарды дұрыс сыз
1 бес
2 үш
3 бір
4 төрт
5 екі
1. Дене мүшелерін ата

2. Өзің туралы айт.
Менің шашым ............................
Менің көзім ..............................
Менің бойым ............................
3.Артық сөзді алып таста.
а) ерін, тіс, аяқ, ауыз
ә) қол, саусақ, аяқ, тырнақ
б) мұрын, мойын, бас, саусақ
в) алақан, көз, кірпік, қас
4.Сандарды дұрыс сыз
1 бес
2 үш
3 бір
4 төрт
5 екі



























2 – сабақ
Отбасыңмен таныстыр!
1. Мәтінді оқыңыздар
Менің тегім Иванов, аты-жөнім Петр Сидорович. Менің отбасым үлкен: әкем, шешем, қарындасым, әпкем, жұбайым, екі қызым. Әпкем елу үште, шешем қырық тоғызда, ола- зейнеткерлер. Қарындасым 22-де, ол институтта оқиды, ол болашақ қаржыгер. Жұбайым жұмыс істемейді. Әпкем мектепте мұғалім. Үлкен қызым 6-сыныпта оқиды, кіші қызым балабақшаға барады. Біздің отбасымыз тату тұрады. Мен өз отбасымды жақсы көремін және құрметтеймін
Тапсырма: 1) Мәтіннен тәуелдік жалғауы бар сөзді табыңыз
2) Осы үлгі бойынша өз отбасыңыз туралы жазыңыз
2. Кестемен танысыңыз
Тәуелдік жалғауы (жай түрі)
1 жақ Менің дос-ым әже –м
2 жақ Сенің дос-ың әже-н
Сіздің дос-ыңыз әже-ңыз
3 жақ Оның дос-ы әже-сы
3. Сөйлесуді қазақшаға аударыңыз
Нурбол: Наташа, а вы замужем? (тұрмыстасыз ба?)
Наташа: Нет, я не замужем, А у вас есть семья? (тұрмыста емеспін, отбасыңыз бар ма?)
Нұрбол: Да, я женат. У меня есть сын и дочь
Наташа: Где работает ваша супруга?
Нұрбол: Она главный специалист. А вы где живете?
Наташа: Я живу с родителями, на Экибастузской улице
4. Сөз тіркестерін аяқтаңыз
Мен қоштаса-
Сен аша-
Сіз қайта-
Біз жаза-
-мыз
-сыз
-мын
-сың


5. Берілген сөздерден сөйлем құрастырыңыз
1. Жұмыс, ме, істей, жұбайыңыз, сіздің
2. Үйленеді, баласы, сенбі, осы, күні
3. Студенті, төртінші, қалыңдығы, оның, курс,




















3 сабақ
Менің құрбым
Аудармасын табыңыз
Жоғары
устроился

Білімді
Жена

Лауазым
Профессия

Жұбайы
Адрес

Қызметкер
Дети

Мамандық
Работник

Бала-шағам
Высшее

Зейнеткер
Чин

Орналастым
Образование

Мекен-жай
Пенсионер


Мәтінді оқыңыз, аударыңыз.
Дос-құрбы.
Сәлеметсіз бе, Қуаныш? Қалыңыз қалай? Денсаулығыңыз қалай? Отбасыңыз аман ба? Мен өзімнің досымды таныстырайын. Оның аты-жөні - Әділ Төлегенұлы. Әділ – орта бойлы, аққұба, қара бұйра шашты, үлкен қара көзді жігіт. Әділ – іскер, білікті, ұқыпты қызметкер, жақсы әнші. Ол домбырада, гитарада жақсы ойнайды. Мінезі жұмсақ, салмақты.
Сөйлесуді ретімен оқыңыз
-Сәлеметсіз бе, Әлия Сәрсенқызы?
-Сәлеметсіз бе, Газиз Төлегенұлы?
-Әлия Сәрсенқызы, сізді досыммен таныстырайын. Бұл – Қуаныш Ахметұлы. Ол – экономист, жалпы бөлімде жұмыс істейді
- Танысқыма қуаныштымын. Менің аты-жөнім Әлия Сәрсенқызы Омарова. Мен заң бөлімінің бастығымын.
-Мен де сізбен танысқаныма қуаныштымын

4. Ойын Дұрыс сыз сөздерді сәйкестендіріңіз.


5. Мамандыққа байланысты сөздерді теріп жазыңыз.

















4 сабақ
Мамандық иесімен танысыңыз.
1. Сөз тіркестерінің дұрыс жазындар
Мен хатшы..., сен саясаткер..., мен өзім сөйлесе..., өзіңіз айты.., өз... түсініңіз..
2. Диалогтарды толтырып жазыңыздар
1. -Кешіріңіз, сіздің атыңыз Болат па?
-Иә, .......
-Сіз әкімшілікте жұмыс істейсіз бе?
-Жоқ, ...
2. -Әлия, ана кісі кім?
-... Ол...
3. Тест сұрақтары
1. Берілген нұсқалардың қайсысы дұрыс?
а) Сіздің есімі Қуаныш па?
ә) Сіздің есіміңіз Қуаныш па?
б) Сенде есім Қуаныш па?
2. Тәуелдік жалғаулы сөзді анықтап, сөйлемді толықтырыңыз
Менің .... Нұрбол
а) аты
ә) атыңыз
б) атым
3. Сөз тіркесінің қайсысы дұрыс жазылған?
а) қал-жағдайыңыз қалай?
ә) қал-жағдайың қалай?
б) қал-жағдайым қалай?
4. Сөздердің қай нұсқасының емлесі дұрыс?
а) жұмысқа, баспаға, министрлікке
ә) жұмысға, баспақа, министрлікқа
б) жұмыске, баспаге, министрлікне
5. Нұрбол, Наташа, Ботагөз сөздерді бас әріптен жазылады, өйткені:
а) қала аттары
ә) жер-су атауы
б) кісі аттары
6. Үй жануарлар аттары:
а) Ақтөс, Мойнақ, Құлагер
ә) Қарлығаш, Ғалия, Кәрім
б) Шерхан, Нәриман, Нұрбол
7. Кісінің аты-жөні қалай жазылады?
а) бірігіп
ә) бас әріппен
б) тырнақшада














2 модуль
Киіз үй
Мәтінді оқыңыз
Қазақ халқы мал бағып, үнемі көшіп-қонып жүрген. Осындай жағдайда киіз үй өте қолайлы болған. Киіз үйдің сүйектері: есік, босаға, табалдырық, маңдайша, күлдіреуіш, шаңырақ, уық, керегеден құралған. Олар мықты ағаштан жасалады. Киіз үйді тігу үшін, алдымен керегелерді керіп, таңғышпен байлайды. Содан кейін шаңырақты көтереді. Шаңырақты салт бойынша сол үйдің иесі, ер адам көтереді. Шаңырақ пен керегенің арасын уықпен мықтап бекітеді. Уықты баумен байлайды. Содан соң киізбен жабады. Киіз үйдің есігін ағаштан әдемілеп жасайды. Сыртында әдемі оюланған киіз жапқышы болады.
Тапсырма: 1) Киіз үйдің сүйектерін ата
2) Киіз үйді тігу үшін не істейді?
3) Шаңырақты кім көтереді?
4) Киіз үйдің есігі қалай жасалады?
5) Есіктің сыртын қандай киізбен жабады?
2. Көп нүктенің орнына керекті сөздерді жазындар

3. Жұмбақтарға жауап бер
1. Әрі лап-лап, бері лап-лап,
Қанша үлкен болса да,
Орнына келер жапсақ. Есік
2. Қазша қанатын жаяды,
Үйрекше мойнын созады,
Құсша қонады. Киіз үй
3.Әкесі баласын көтеріп,
Баласы бөркін көтеріп тұр.
Кереге, уық, шаңырақ
4. Киіз үйдің киіздері
Киіз үй төрт түрлі киізбен жабылады. Олар: туырлық, түндік, үзік, киіз есік. Бірінші туырлық жабылады. Оның үстіне үзік жабылады. Ең сыртынан шаңырақтың үстіне түндік жабылады. Түндіктің төрт бауы болады. Бұл бауларды керек кезінде түндікті ашуға, жабуға пайдаланады. Киіз үйдің сыртынан үш жерден белдеу байланады. Қатты жел, дауыл болғанда киіз үй құлап қалмау үшін, сыртынан жуан арқан белбеумен тартып, жерге қағылған қазыққа байлап қояды. Киіз үйдің басқұрлары, баулары әшекейлі, әдемі болады.
Тапсырмалар: 1) Киіз үйді неше киізбен жабады?
2) Туырлық, түндік, үзікті қалай жабады?
3) Түндіктің баулары не үшін керек?
4) Киіз үйдің сыртынан не байланады?
5) Киіз үй құламауы үшін, не істейді?

5. Ойын Дұрыс сыз сөздерді сәйкестендіріңіз.








6. Осы сөз тіркестерін аударып, зат есімнің қызметін анықтаңыз

7.Сын есімдердің жұрнағын табыңыз:

8. Предметы необходимые в хозяйстве.
Мебель:_________________________________
Утварь:_________________________________
Стелящие изделия:_________________________















ІІІ Модуль
Бала өмірі.
1 –сабақ
Бала тәрбиесіне байланысты салт- дәстүрлер.
1.Сызбамен танысыңыз.







2.Мәтінді оқыңыз.
Шілдехана – жаңа туған нәрестенің құрметіне жасалатын той. Дастарқан жайылып, жастар домбыра тартып, ән салып, ұлттық ойындар ойналады. Шілдехана думаны болса, сәби сергек, қызықты сүреді деген сенім бар.
Тапсырма: 1. Септік жалғауындағы сөздерді анықтаңыз.
Сәби сөзінің синонимын табыңыз
Септік жалғауы кестемен танысыңыз.
Септіктер атауы
Сұрақтары
Жалғаулары

Атау с.
Кім? Не?


Ілік с.
Кімнің? Ненің?
-ның, -нің, -дың,-дің, -тың, -тің.

Барыс с.
Кімге? Неге?
-ға, -ге, -қа, -ке.

Табыс с.
Кімді? Нені?
-ды, -ді, -ты, -ті.

Жатыс с.
Кімде? Неде?
-да, -де, -та, -те

Шығыс с.
Кімнен? Неден?
-дан, -ден, -нан, -нен,-тан, -тен.

Көмектес с.
Кіммен? Немен?
-мен, -бен, -пен.


Сөздерді сәйкестіріңіз.








4. Сөйлемдерді аяқтаңыз
















2 – сабақ
Бала тәрбиесі бесіктен
Мәтінді оқыңыз.
Тұсау кесу – сәби тұра бастағанда, тез жүріп кетсін деп, ала жіп есіп, екі аяғын тұсап, сүрінбей жүретін адамға тұсауын кестіріп, баланы қолынан ұстап, тез- тез жүгіртеді. Оған қуанысып, шашу шашылып, дастарқан жасалып, тұсаукесер кәдесі беріледі.
Тапсырма: Септік жалғауындағы сөздерді табыңыз.
Кестемен танысыңыз.
Барыс септігінің жалғауы

Дауысты дыбыс
Жуан
Жіңішке

Қатаң
б, в, г,д
-қа
-ке

дауысты дыбыс
үнді
ұяң
-ға
-ге

Тәуелдік жалғауы
3 – жақ
-на
-не

Тәуелдік жалғауы
1 және 2 - жақтары
-а
-е


Табыс септігінің жалғауы

Дауысты дыбыс
Жуан
Жіңішке

1.Қатаң
2.б, в, г,д
-ты
-ті

1.Үнді
2. ж,з.

-ды
-ді

Дауысты дыбыс
-ны
-ні

Тәуелдік жалғауының 3 жағы
-н
-н

Қажетті қосымшаны жалғаңыз.
Әжем ........... барды.






Бізді кеше ................ шақырды.
















4 модуль

1 сабақ

Ұлттық киімдер

1. Танысу, оқыңыздар


2. Мәтінді оқыңыз.
Қосым бос болса, достарыммен бірге мұражайға барғанды ұнатамын. Себебі онда өзіңді басқа әлемде жүргендей сезінесің. Қазақ халқына тән ұлттық киім үлгілерін, қару-жарақтар, халықтың тұрмыстық заттарын көріп, таңғаласың.
Ұлттық киімдерде өю-орнекпен әшекейленген.Қару жарақтар көз алдымызға батырларды елестетеді. Асыл тастан жасалған білезік, жүзік, моншақ, шашбау-қазақ қыз-келіншектерінің әшекей бұйымдарын көресің. Оның жанында ғы сәукеле, камзол, кебістер- бәрә-бәрі ел қорғауға аттанған батырларды ң жолын күткен сұлу бойжеткендерді көз алдыңа әкеледі.
Одан әрі жүрсең, алдыңнан киіз үй шығады. Ішіне кірсең, кесте тіккен келіншек, ақжаулықты әже және бесіктегі жас сәбидің дауысы құлағыңа келгендей болады.

Тапсырма. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырыңыздар.
Тәуелдік жалғауы бар сөздерді теріп жазыңыздар.

3. Сөздерді мағынасын жұптастарыңыздар
1. ұста □ киім тігетін шебер
2. зергер □ аяқ киім тігетін шебер
3. тігінші □ асыл тастан әшекей бұйымдар жасайтын шебер
4. етікші □ темірден заттар жасайтын шебер

4. Сөздерді сәйкестендіріңіз.










5. Төмендегі сөздерге сын есімдерді қосып, олармен сөз тіркестерін құрандар
Сын есім + зат есім
Үлгі: тон- жылы тон, ұзын тон, қалың тон, ...















2 сабақ
1. Сөйлесуді толықтырыңыз.

Қыста күн салқындайды, адамдар қалай киінеді?
Адамдар ..... киінеді.
Басына не киеді?
......... тымақ, малақай киеді.
Адамдар үстіне не киеді?
...... ....... тон, ішік киеді.
Аяғына ... ....?
Аяғына мәсі, пима, .... киеді.
2. Көп нүктенің орнына тиісті сөздерді қойыңыз

Киім тігу үшін ...., ......, ......, ..... ...... керек. Әр түрлі ...., ....., ..... тігемін. Тіккен киімдерімді ....., ..., .... сыйлаймын.

Қажетті сөздер:

3. Сұраққа дұрыс жауап жазыңыздар.
- Мен қандай матадан тігілген киімді киесіз?


- Мен тігілген киімді киемін.




Шыт мата неден жасалады?

Шыт мата жасалады.





Қандай матадан тігілген киімдер оңай үтіктеледі?


........... тігілген киімдер оңай
Үтіктіледі.




4. Кестені қолданыңыз.




Соңғы дыбыс
Жуан
Жіңішке

Дауысты дыбыс
ж,з
й,л,р,у
-дан
-ден

м,н,ң
тәуелдік жалғаудың 3 жағы
-нан
-нен

б,в,г,д
қатаң
-тан
-тен



5.Төмендегі сөздерді дұрыс орналастырыңыз.
1)



2)



3)






4)




5)

3-сабақ
1. Мәтінді оқыңыз.
Мен жақында киім дүкеніне бардым. Қыста киетін етік және қолғап сатып алдым. Менің пальтомның түсі әдемі. Досым сәнді пальто мен құлақшын сатып алды. Анама мейрамға шәлі сатып алдым. Әпкеме жемпір алдым. Қарындасыма жасыл көйлек сатып алдым. Оған жасыл түсті жарасады.

Тапсырма: Мәтінге сұрақ- жауап құрастырыңыз.
Мәтіннен барыс, ілік септігіндегі сөздерді табыңыз.


2.

Қажетті қосымшаны тауып жазыңыз.
Сіз әдетте сәнді киімді қайда киесіз?







Сөздердің аудармасын табыңыз.


































V Модуль Тарих беттері
1 - Сабақ
Көне қалалар

Мәтінді оқыңыздар және әңгімелеп беріңіздер.

Қазақстанда ежелгі қалалар өте көп. Солардың бірі – Түркістан қаласы. 2000 жылы Түркістанда қаланың 1500 жылдық тойы болды. Бұл қала бүкіл түркі әлеміне танымал. Атақты данышпан Хожа Ахмет Яссауи осы қалада жерленген. Оның Қабірінің басына үлкен ғимарат салынған. Сондай-ақ мұнда қазақтың атақты хандары, билері және батырлары жерленген. Түркістанда әулие кісілердің қабірлері көп. Сондықтан да Түркістанды Қазақстанның рухани астанасы деп атайды. Күн сайын мұнда әлемнің жерінен зиярат етушілер келеді.

Кестемен танысыңыз.
Етістіктің өткен шағы.
Өткен шақтың жіктелуі

Жұрнақ
-ды, -ты
-ді, -ті

Мен
-м
-м

Сен
-ң
-ң

Сіз
-ңыз
-ңіз

Ол
-
-

Біз
-қ
-к

Сендер
-ңдар
-ңдер

Сіздер
-ңыздар
-ңіздер

Олар
-
-


3.Берілген сөздерден сөйлем құрастырыңыздар.

Тұрамын

Көне қалалар

Танымал

Қорғауымыз керек

Данышпан


4.Синоним сөздерді жұптастырыңыз.
Қала Ежелгі
Көне Шаһар
Қабір Орда
Сұлу Бейіт
Астана Көркем

5.Мына сөйлемдерді етістіктің өткен шағына аяқтаңыз.
Мен Түркістан қаласында бол.....
Отырар қаласы туралы фильм көр.....
Сіз Түркістан қаласына бар.....






2 – сабақ
Ежелгі қалалар. Отырар қаласы

Мәтінді оқыңыз.
Деңгейлік тапсырмалар.
А) Мәтін бойынша сұраулы сөйлем құрастырыңыз.
Ә) Асты сызылған сөздердің етістіктің шақтарын анықтаңыз.

2.Сөз тіркестерін жұптастырыңыз.

Я живу Кең көшелер
Родился Менің қалам
Мой город Тұрамын
Молодой город Көне қала
Древний город Жас қала
Широкие улицы Туып -өстім

3.Қазақстан картасын пайдаланып, сөйлемдерді толықтырыңыз.
Үлгі: Қазақстан солтүстігінде Ресей мемлекетімен көрші.

1. Қазақстан солтүстігінде мемлекетімен көрші.
2. Қазақстан оңтүстігінде мемлекетімен көрші.
3. Қазақстан оңтүстік – батысында мемлекетімен көрші.
4. Қазақстан солтүстік – шығысында мемлекетімен көрші.




4.Тест сұрақтары.
Етістіктің өткен шақ жұрнағын көрсетіңіз.
А) а,е,й.
Ә) –ып, -іп, -п.
Б) –ды, -ді, -ты, -ті.
Көне қаланы көрсет.
А) Алматы
Ә) Астана
Б) Түркістан
Сөйлемнен өткен шақтағы сөзді тап.
Мен қалаға бардым.
А) Мен
Ә) Бардым
Б) Қалаға
орналасқан сөзінің аудармасын көрсетіңіз.
А) вышел
Ә) расположен
Б) живут
Қала сөзі қандай сөз?
А) жіңішке
Ә) жуан
Б) ескі





3 – сабақ
Ел ордасы – Астана

1.Сөйлемді толықтырыңыз.
Қазақстанның астанасы - ............
а) Алматы
ә) Астана
б) Қызылорда
ә. Қазақстанның мәдени ошағы - ............
а) Алматы
ә) Көкшетау
б) Арқалық

2.Мәтінді оқыңыз
Астана
Қазақстан Республикасының астанасы – Астана қаласы. Ол бұрынғы Ақмола қаласы. Қазір оны танымайсың, себебі Астана тез дамып, өсіп келеді. Астанаға шетелден көп қонақтар келеді, бәрі таңқалып, қызыға қарайды, себебі Астан өте әдімі сәулетті қала.
Сөздерді сәйкестендіріңіз.









4. Келер шақ кестесімен танысыңыз.

Келер шақ


Жуан
Жіңішке

Дауыссыз дыбыстан кейін
-а
-е


-мын, - мін -быз, -біз
-сың, -сің -сыңдар, - сіңдер
-сыз, -сіз -сыздар, -сіздер
-ды, -ді -ды, -ді


Жазамын, келемін
Жазамыз, келеміз.















4 – сабақ
Кеншілер қаласы.
Сөздік: өндірістік, орталық, сәулетші, тұрғын үйлер, кеншілер, 70 жыл, жақсы көру, үлкен.

Грамматика: Етістіктің шақтары.
Мәтін.
Біздің Қарағанды.
Қарағанды үлкен, өндірістік қала. Ол кеншілер қаласы, облыс Орталығы. Қарағанды сәулетті ғимараттар жаңа тұрғын, үйлер, көп. Кеншілер кең, жарық, таза. Биыл Қарағанды облысына 70 – жыл толды. Мен өз туған қаламды жақсы көремін. Бізде көп ұлттар тату тұрады. (Мен Қарағанды қаласын жақсы көремін, бірақ менің туған қалам Балқаш, Теміртау т.б.)
Тапсырма:
Мәтіндегі соңғы сөйлемді нақ осы шақта жаз.

Нақ осы шақ кестесі.

Нақ осы шақ

Дауысты дыбыс
Соңғы дыбыс
Жуан
Жіңішке

Дауыссыз дыбыс
-ып
-іп

Дауысты дыбыс
-п
-п

Отыр
Ып, іп, п + жатыр
А,е,й жүр+ жіктік жалғауы
тұр


Жазып жатырмын
Бара жатырмын


Қарағанды сөз жұмбағы:
Қазақтың тұңғыш ғарышкері
Қазақтың ұлы ақыны.
Қазақтың ұлы ағартушысы
ҚР тұңғыш президенті
Қазақ ғарышкері
Қазақ ғалым академиясының тұңғыш президенті
Профессия сөзінің аудармасы
Балалар журналы
Ученый сөзінің аудармасы

Төмендегі сұрақтарға тұратын қалаларыңыз бойынша жауап жазыңыз.


Қалаңыздағы ең беделді оқу орны қайсы?
.......................................................................
Қалаңыздағы ең үлкен спорт алаңы қайсы?
.......................................................................
Қалаңызда тау бар ма?
.......................................................................
Қалаңыздағы өзен, көлдің аты қандай?
.......................................................................
Қалаңыздағы ең жақсы тамақ әзірлейтін мейрамхана?
...........................................................................................


Төмендегі сөздерді оқып, тиістісін алып, оны аяқтаңыз.

Мен Қарағандыда бұрын (болдым, болмадым )
Қарағандыда кен орындары (бар, жоқ)
Менің жұбайым кен орнында (істейді, істемейді)

Сөйлемдерді сәйкестендіріңіз.

Алматы Көмірлі қала
Қарағанды Апортты қала
Шымкент Курортты қала
Көкшетау Мақталы қала















6 модуль
Бабалар өмірі – болашаққа ұлағат
1-3 сабақ
Қазақ музыкасы
Мәтінді мәнерлеп оқыңыздар
Қазақ халқының ұлттық өнері аты аңызға айналған Қорқыт (VIII ғасыр), Әбу Насыр әл-фараби (Х-ХI ғасыр), Қазтуған, Асанқайғы (ХV ғасыр) сияқты қазақтың көне музыка мәдениеті өкілдерінің шығармаларынан бастау алады. Эпикалық аңыздар, тарихи оқиғалар, нақыл сөздер ән-күй арқылы бейнеленіп, ұрпақтан ұрпаққа жетіп отырады.
Өнер адамдарының ел аралауы халық өмірін, арман-мүддесін терең түсінуге көмектеседі. Халық өнер адамдарын қашанда қастерлеп, сый-құрмет көрсетіп отырған.
Орындаушылық дәстүрдің түрлері: домбыра немесе қобыздың сүйемелдеуімен ән салу, музыкалық аспаптарда күй тарту, т.б. дамыды. Қазақтың ұлттық музыка өнеріне өшпейтін мұра қалдырған дәулескер күйші-композиторлар Құрманғазы, Ықылас, Тәттімбет, әнші-композиторлар Біржан Қожағұлұлы, Ақан сері Қорамсаұлы, Жаяу Мұса, Мұхит Мерәліұлы, т.б. шығармалары халық арасына кеңінен тарады.

2. Кестені қолданыңыз.
Соңғы дыбыс буын
Дауысты және үнді р, л, й, у
Ұяң және үнді м, н, ң
Қатаң

Жуан
-ма
-ба
-па

Жіңішке
-ме
-бе
-пе


3. Мәтіндегі көп нүктенің орнына болымсыз етістіктің тиісті жұрнағын қойып жаз.
Сен бүгін театрға бар... Сен домбырамен ән айт Күйді тыңда Қобыз тарту үйрен Сен ертен айтысқа бар
4. Төмендегі сөздерді жұптастырыңыздар


5. Тыңдаңыздар және сұрақтарға жауап беріңіздер
- Ән айтуды ұнатасыз ба?
- Қандай музыка түрін жақсы көресіз?
- Қазақстандағы қай әншіні сүйіп тыңдайсыз?
- Қандай ұлттық аспаптарды білесіз?
- Қандай музыкалық аспаптарда ойнайсыз?
- Қандай музыкалық аспаптарды ұнатасыз?
6. Өлеңді мәнерлеп оқы, жіктік жалғаулы сөздерді тап
Бабамыздың мұңысың сен, домбыра,
Анамыздың сырысың сен, домбыра.
Қазағымның жүрегінен жаралған,
Даламыздың үнісің сен, домбыра.
7.Бос орындарға керекті сөздерді қойып жазыңыздар
Бір әннің дүниеге келуі өте қызық. Алдымен, өлең жазады. Сазгерлер өлеңнің шығарады. әнді нотаға түсіреді. Сосын әнді сүйемелдейді. Ең соңында әнді орындайды. Сөйтіп, әнді жазады.
Керекті сөздер:
8. Қатесін табыңыздар
1. Ән

2. Домбыраны


3. Күй


4.а) Биші би билейді
ә) Әнші ән айтады
б) Сазгер ән орындайды

9. Тест сұрақтарына жауап беріңіздер
1. Музыкаға қатысты терминді табыңыздар
а) буын ә) қосу б) аспап
2. Кірме сөзді табыңыздар
а) әнші ә) композитор б) ақын
3. Музыкалық аспапты табыңыздар
а) сыбызғы ә) шымылдық б) оркестр
4. Ән шығаратын адамды кім дейді?
а) сазгер ә) әртіс б) ақын
5. Музыкалық терминді табыңыздар
а) сызық ә) дауыс б) өлең
6. Қазақтың ұлттық аспабын табыңыздар
а) қобыз ә) скрипка б) баян
7. Қай сөз кірме сөз емес?
а) әнші ә) хор б) оркестр
8. Қазақтың ұлттық аспабын табыңыздар
а) барабан ә) домбра б) баян
10.Сөздерді сәйкестіріңіз.





11. Сөйлемдерді дұрыс құрастырыңыздар









4-5 сабақ
Өнер жұлдыздары
1. Мәтінді тыңдаңыздар және әңгімелеңіздер
Халық Розасы.
Роза Рымбаева 1957 жылы 28 қазанда Семей станциясының 9-разъезінде темір жолшының отбасында дүниеге келеді. Семей қаласындағы мектеп-интернатты бітіреді.
1975 жылы Алматыдағы спорт сарайында республикалық ән байқауы өтеді. Осы ән байқауында Роза тұнғыш рет үлкен сахнаға шығады. Ақ көйлек киген кішкентай әнші қыз осы байқауда бас жүлдені жеңіп алады. Роза сол кезде сахнада Әлия әнін орындаған еді. 1976-1979 жылдары Гүлдер ансамблінің әншісі болады.
Роза Рымбаева бірнеше отандық және шетелдік ән байқауларының бас жүлдесін жеңіп алады. Сөйтіп, шетелде Қазақстанның атын шығарады. Жас әнші 28 жасында халық әншісі аталады.
2000 жылы Эстрада жұлдыздары номинациясы бойынша Жыл адамы болады. Әнші репертуары Отан, туған жер туралы патриоттық әндерге толы. Оның әндерін бүкіл қазақстандықтар сүйіп тыңдайды.
2. Мәтін бойынша сұрақтарға жауап беріңіздер


3. Мәтін бойынша сан есімдерді теріп жазыңыздар

4. Тест сұрақтарына жауап беріңіздер
1. Қазақтың ұлттық аспабын табыңыздар
а) флейта ә) скрипка б) жетіген
2. Роза Рымбаева кім?
а) жазушы ә) мұғалім б) әнші
3. Р. Рымбаева қай жылы Жыл адамы болды?
а) 1979ж ә) 2000ж б) 2008ж
4. Розаның алғашқы әні?
а) Асыл әжем ә) Әлия б) Жұлдыз
5. Р.Рымбаева қай ансамбльдің әншісі болды?
а) Гүлдер ә) Досмұқасан б) Эстрада жұлдыздары
6. Қазіргі өнер жұлдыздары:
а) А. Құнанбайұлы, Ш. Құдайбердіұлы
ә) Төле би, Қазыбек би, Әйтеке би
б) Б. Шадаева, М. Сәдуақасава, Қарақат
7. Рахат Тұрлықанов кім?
а) жазушы ә) әнші б) ғарышкер
8. Сан есім нені білдіреді?
а) заттың атын ә) заттың санын б) заттың қимыл-әрекетін
9. Сан есімнің сұрағы
а) не? ә) неше? б) не істеді?
10. Сызбадағы сөздерді қазақша жаз


6. Сандарды атап айтып, дүрыс сыз


бір
екі
үш
төрт
бес
алты
жеті
сегіз
тоғыз
он



5
10
1
3
7
6
4
9
8
2










7 модуль
1 -3 сабақ
Қазақстан – менің атамекенім
1. Мәтінді оқыңыздар
Біздің Отанымыз – Қазақстан. Республикамыз үлкен, табиғаты тамаша, жері кең әрі бай. Қазақстан жері батыстан шығысқа қарай үш жүз мың километрге, солтүстіктен оңтүстікке қарай бір мың жеті жүз километрге созылып жатыр. Қазақстан жерінде көмір, мұнай, темір, алтын, мыс мол. Қарағанды, Теміртау қалаларында көмір мен темір, Алматыда – алма, Оңтүстікте – ақ мақта, Қызылордада күріш өседі.
Мен өз елімді мақтан етемін

2. Тапсырмалар.Сұрақтарға жауап бер
Қазақстанның жері қандай?
Қазақстанның жері неше мың километрге созылып жатыр?
Қазақстан табиғаты қандай?

3. Суреттерге қарап, сұрақтарға жауап беріңдер
Қазақстанда (қандай) ... бар?

Онда (қандай) ... бар?

Мақалдарды жаттап алыңдар
Отансыз адам – ормансыз бұлбұл
Отан өз ұлын ұмытпайды
Отанды сүю отбасынан басталады.
Отанын сүйген отқа жанбайды, суға батпайды

5. Сұраққа дұрыс жауап беріңіз
1. _________________- ту, елтаңба, әнұран
а) Қазақстанның ата заңы
ә) Қазақстанның рәміздері
б) Қазақстанның Конституциясы
2. Қазақстан рәміздерінің сипаттамасы және ресми пайдалану тәртібі_______ бекітіледі

6. Төмендегі сөздерден тұйық етістіктін тауып жазыңыз

Сөйлемдерді толықтырыңыз
Қазақстанның астанасы - .
а) Алматы
ә) Астана
б) Қызылорда
2. Қазастанның мәдени ошағы - ..
а) Алматы
ә) Арқалық
б) Көкшетау

8 . Көп нүктенің орнына керекті сөздерді жазындар.

9. Өз-өздерінді тексеріндер
1. Өлең жолдарындағы көп нүктенің орнына тиісті сөздер жазындар:
... бәрі бар
іздегенің табылар.
а) үйде
ә) мектепте
б) даламызда *
2. Өлең жолын толықтырындар:
Малы, дәні, кені бар,
Бәрінен де жақсысы –
Кең пейілді ... бар
а) кітабым
ә) мектебім
б) елім *
3. Дұрыс жазылған сөз тобын табындар:
а) Астана, астана *
ә) Алматы, алматы
б) Семей, семей
4. Дұрыс жазылған сөзді табындар:
а) алматы
ә) Астана *
б) алатау
5. Қазақстанның бірінші астанасы:
а) Алматы
ә) Қызылорда *
б) Орынбор
6. Ақмола қаласы қай жылы астана болды?
а) 1995 ж.
ә) 1996 ж.
б) 1997 ж. *
7. Қазақстанда неше облыс бар?
а) 14 *
ә) 19
б) 27
8. Қазақстанның тарихында неше астана болды?
а) 2
ә) 4 *
б) 3
9. Қазақстанның төртінші астанасы қай қала?
а) Алматы
ә) Астана *
б) Қызылорда
10. Қ.Р. тұнғыш Президенті кім?
а) Н. Назарбаев
ә) В. Путин
б) Т. Әубәкіров

10. Сөзжұмбақты шешейік




Қ
А
З
А
Қ




Е
Л
Т
А
Ң
Б
А







З




А
Л
М
А
Т
Ы

Б
А
Й
Қ
О
Ң
Ы
Р


С
Е
М
Е
Й

Т
У



А
Б
А
Й

Ә
Н
Ұ
Р
А
Н























4-6 сабақ
Қазақстан табиғаты

1. Кесте бойынша сөйлемдер құрап жазыңдар

Жыл
айлар
күндер
түндер
ауа райы

қыс
қыркүйек
қазан
қараша
қысқарады
ұзарады
Күн салқын,
ауа дымқыл,
аспан бұлтты.
жаңбыр жиі жауады

Көктем





Жаз





күз






2. Бұл қай кезде болады?
1.1. сарғаяды 1.2 жауады




1.3 1.4 бұлтты
жиі жауады


1.5


,
, , -өседі
1.6 1.7
, ұшады. ұшып келеді
3. Әр жыл мезгіліне сөйлемдер құрастырыңдар.






келеді түседі шығады келеді

4. Көп нүктенің орнына тиісті сөздерді қойыныз



5. Сұрақтарға жауап беріңіз
1. Ағашта өсетін жеміс түрлерін (фрукты) атаңыз.
Ағашта өсетін жеміс түрлері мыналар: алма
2. Жерге жақын өсетін жеміс түрлерін (ягоды) атаңыз
Жерге жақын, бұтақта өсетін жеміс түрлері мыналар: таңқурай
6. Сұрақтарға дұрыс жауап беріңіздер
1. Дұрыс жаз

..................................................................
...................................................................
2. Сөз тіркестерін жаз
5................кг ................
10.....................кг..................
3. Берілген сөздерді тап
а
л
М
а
қ

ж
ү
З
і
М

а
н
А
р
Й

қ
и
Я
р
а

...................................................................
1. Дұрыс жаз

....................................................
2. Сөз тіркестерін жаз
1................. кг ................
6.................кг.................
3. .Берілген сөздерді тап
а
л
м
а
қ

ж
ү
з
і
М

а
н
а
р
Й

қ
и
я
р
а

.......................................................


7. Тесттер
1. Бұл қай кезде болады? Қыста. Күзде. Жазда. Көктемде
а) өсімдіктер гүлдейді
ә) жаңбыр жауады
б) қар жауады
2. Қыс айларын ата
а) маусым, шілде, тамыз
ә) желтоқсан, қаңтар, ақпан
б) жұма, сенбі, жексенбі
3. Мына сөздерді аудар.
Лыжи, санки, снеговик, листья, сарғаяды
.........................................................................
4. Жаз айларын ата.
а) маусым, шілде, тамыз
ә) желтоқсан, қаңтар, ақпан
б) жұма, сенбі, жексенбі
5. Бұл қай кезде болады? Қыста. Күзде. Жазда. Көктемде
а) қар жауады
ә) қар ериді
б) боран соғады в) күн ыстық болады

сверсник
характер
добрый
волосы
мой
черные

шашы

мінез

құрбы

қара

мейірімді
менің

Киіз үйдің сүйектері: .., .., ..., ..., .., ..., ...+ден құралған. Олар ... ... +тан жасалады. Киіз үйді тігу үшін ... қояды,
... +ты көтереді. Шаңырақ пен керегені ... бекітеді.
Содан соң ...+бен жабады.

2) купол юрты

1) порог



а) киіз үй
ә) шаңырақ
б) кереге
в) уық
г) босаға


3) стены юрты

4) юрта

5) кривые палочки

Әдемі тұскиіз, жібек жіп, зер ою, гүл өрнек, алтын теңге, жолбарыс терісі

Негізгі бөлшек, түрлі ағаш, талды өзен, қайынды орман, көктемгі гүлдер

1. Шілдехана
2. Бесікке салу
Қырқынан шығару
Тұсау кесер
Сүндетке отырғызу
Тілашар
Тоқымқағар
Құда түсу
Келін түсіру
Үйлену тойы


2)сүндет той

1)тілашар тілашар


А) праздник новорожденного
Ә) укладывание в колыбель
Б) праздник обрезания
В) разрезание пут
Г) праздик букваря


3) бесікке салу

4) тұсау кесу

5) шілдехана

1.Үйлену тойында ....өткізеді.
2. .... кит кигізеді.
3. Тойда домбыра ..., ән ...., ұлттық ойындар .. .


шілдехана+
тұсаукесер+
үйлену тойы+
тілашар+

Театр +
Қонақ +
Қойылым +
Той +

әйелдердің бас киімдері

Ерлердің бас киімдері

Сыртқы киімдер

Ішкі киімдер

Аяқ киімдер

Ұлттық киімдер

2) шалбар

1) етік

А) шуба
Ә) шапка
Б) брюки
В) рубашка
Г) сапоги


3) құлақшын

4) тон

5) жейде

Аяқ киім, қолғап, тымақ, бәтенке, етік, бөрік


Шалбар, көйлек, кеудеше, қайшы, жіп, ині, қарындастарыма, дос, тігін машинасы

Жүн +
Шыт+
Жібек+




Жүн+
Жібек+
Таза мақта+




Жүн +
Шыт+
Жібек+




ұнайды

киімдер

маған

мақтадан

тігілген

тігілген

маған

ұнайды

киім

Бөзден

шыттан

киімдер

тігілген

пайдалы

денсаулыққа

киемін

мен

мақпалдан

әдетте

киімді

тігілген

кең

маған

үлкен

ұнамайды

Көйлектер

Маған көк пальто , себебі көк пальто маған .
- Қарындасыма қызыл көйлек .....
Себебі оған қызыл түс .
- Әпкеме жасылдау жемпір
Себебі ол жасыл түсті .

Ұнайды / ұнамайды
Жарасады / жараспайды
Алдым / алмадым
Ұнатады / ұнатпайды

Той +
Театр +
Қонақ +

Сәнді

ұнайды

киім

жүн

Шерсть
Ткань
Модный
Нравится
Одежда


2) мәдениет

1) орта



А) культурный
Ә) политика
Б) центр
В) культура
Г) среда


3) саясат

4) мәдени

5) орталық

1. ән ◊ саудагер
2. би ◊ әнші
3. базар ◊ әртіс
4. өлең ◊ биші
5. саз ◊ сазгер

әншілер, музыканттар, үнтаспаға,
ақындар, әннің, әнін,
музыкалық аспаптармен

б)шырқалады

а)айтылады

ә)Көрінеді

б)шертті

а)өшірді

ә)тартты

б)орындалады

а)айтылады

ә)тартыладыы

домбыра
қобыз


а) язычковые
ә) струнные
б) духовые
в) ударные


2. данғыры


3. сыбызғы
адырна

4.шаңқобыз

1. Ең атақты \ Қазақстанның \ Роза Рымбаева \ әншісі
2. Бибигүл Төлегенова \ халық әндерін \ әйгілі \ орындаушылардың бірі. 3. Сазгерлердің бірі \ ең танымал \ Шәмші Қалдаяқов. 4. Орны \ әнші сазгерлердің \ ерекше \ өнер адамдарының ішінде.

Р.Рымбаева қайда дүниеге келді?
Роза қашан танымал болды?
Әнші 1976-79 ж. не істеді?
Оған қашан Халық әншісі атағы берілді?
Қашан Жыл адамы болды?
Халық Розаның әндерін қалай тыңдайды?

неделя день


- -

год месяц

- -

век

-


время

-*-

а) конституциялық заңмен
ә) әнуранмен
б) жеке куәлікпен

Рәміз, ту, қастерлеу, елтаңба, Елбасы, тұру, жақын, мемлекет, бару, бар, алыс, шектесу, азамат, ұлтты, облыстар

Біздің ... (родина)-Қазақстан
... (В Казахстане)- өз туы, елтаңбасы, әнұраны бар
Қазақстан – үлкен ... (государство)

Анам алманы ...
Інім нанды...
Қарындасым картоптың қабығын ....
Әпкем қарбызды екіге...
Сіңлім тамақты ...

Сіздерге керек сөздер:
Жеді, турады, аршыды, бөлді, шаңышкемен