Қазақ тілін жылдам үйрену тапсырмалары

4-күн.

№1 тапсырма.

А) Шағын әңгімені оқып, мазмұнын айтып беріңіз.

Ә) Мәтіндегі қазақшасы түсініксіз сөздерді теріп жазыңыз.

Б) Мәтіннен қандай ой түйдіңіз ? Ойыңызды 2-3 сөйлеммен айтып және жазып беріңіз.

Түлкі мен ешкі

Жаздың ыстық бір күні еді. Бір түлкі жүгіріп келе жатып абайсызда(по не осторожности) бір терең апанға(яма) түсіп кетіпті. Шығайын десе шыға алмай тұрғанда, ешкі су іздеп жүріп, әлгі апанға келіп, түлкіні көріп:

- Әй түлкі батыр, неғылып(зачем) тұрсың? (стоишь)- депті.

Түлкі айтты:

- Ой, ешкі, жаным(душа) рахат (удовольствие) тауып тұрмын: жерде әрі шөлдеп(замучиьтся от жажды), әрі ыстықтап өліп едім(от жары), апанның іші әрі салқын(прохладно), әрі түбінде тұп-тұнық(прозрачная), суық(холодная) суы бар екен,- деді. Мұны естіп ешкі мен де салқын су ішейін деп, секіріп апанға түскенде, түлкі секіріп ешкінің үстіне мініп, онан мүйізіне шығып, мүйізінен секіріп жер бетіне шығып, жөніне кетті дейді. Ал аңқау(наивный) ешкі алданып (обманулся)апан ішінде қалып қойды(там остался).

№2 тапсырма. Жалғау (окончание)

Тәуелдік жалғауы. (принадлежность какому либо лицу или предмету)

Изменение по лицам.

Мое-Менің

Твое-сенің

Ваша-сіздің

Его-оның

Тәуелдік жалғаулары

Единственное число Множественное число

1 лицо –ым,-ім, -м, менің кітаб+ым -ымыз, -іміз, -мыз, -міз, біздің кітаб+ымыз

2 лицо –ың,- ің, -ң, сенің кітаб-ың

(Вежливо -ыңыз, -іңіз, -ңыз, -ңіз, сіздің кітаб-ыңыз

3 лицо –ы, -і , -сы, -сі, оның кітаб+ы

Жіктік жалғауы.

Изменение по лицам.

Я-Мен

Ты-сен

Вы-сіз

Он-ол

Жіктік жалғауы.

1лицо –мын, -мін,- бын, -бін, -пын, -пін, мен жігіт+пін

2 лицо –сың, -сің, сен жігіт+сің

Вежливо –сыз, -сіз, сіз жігіт+сіз

3 лицо-нет, ол жігіт.

1лицо –мыз, -мыз, -быз,-біз-, пыз, -піз, біз жігіт+піз

2 лицо –сың+дар, -сің+дер, сендер жігіт+сің+дер

Вежливо –сыз+дар, -сіз+дер, сіздер жігіт+сіз+дер

3 лицо-нет, олар жігіт.

Көптік жалғауы.(Множественное число) Оканчание множ.числа –лар,-лер,-дар,-дер,-тар, -тер.

А) «Адам» сөзін жікте

Ә) «Тіл» сөзін тәуелде

Б) Осы сөздерге көптік жалғауын жалға

№3 тапсырма. Сурет бойынша ауызша мәтін құраңыз. Құраған мәтініңізде тәуелдеулі, жіктеулі, көптеулі сөздер болғанына назар аударыңыз.