Қазақ тілі пәнінен 6–сынып оқушыларына арналған аралық аттестаттау тапсырмалары

І нұсқа

Оқу мақсаты:

6.2.6.1 оқылым стратегияларын қолдану: комментарий жасау, іріктеп оқу, рөлге бөліп оқу

6.3.4.1 эссе тақырыбынан ауытқымай, абзац түрлерін жүйелі құрастырып, көтерілген мәселе бойынша келісу-келіспеу себептерін айқын көрсетіп жазу(«келісу, келіспеу» эссесі).

6. 4. 1. 1 тақырып бойынша жеке сөздер, бірге, бөлек және дефис арқылы жазылатын сөздерді орфографиялық нормаға сай жазу

6. 4. 3. 1 көнерген сөз, эвфемизм, дисфемизм, неологизм, термин, диалект сөз, кәсіби сөз, табу сөздердің қолданыс аясын түсіну және ажырата білу

6. 4. 4. 3 үстеудің мағыналық түрлерін ажырату, синонимдік қатарларын түрлендіріп қолдану

Оқылым.

Тапсырма. Мәтінді оқып, тапсырмаларды орындаңыз.

Қазақстанның қандай көрікті жерлеріне баруға тұрарлық?

Алтын-Емел ұлттық саябағы

Алтын-Емел – Қазақстандағы ең әдемі және танымал ұлттық саябақтардың бірі. Қызылорда облысында, еліміздің оңтүстік-шығысында орналасқан. Бұл саябақ 1996 жылы бірегей экожүйелер мен өсімдіктерді сақтау, сондай-ақ туризм мен демалыс үшін мүмкіндік беру үшін құрылған.

Қазақстанда төбелер көп, бірақ Әнші төбе – Іле өзенінің оң жағалауындағы биіктігі жүз метрден асатын, ұзындығы бірнеше шақырымға созылған таза құмнан тұратын ерекше тау. Өз атауы бар бұл ғажайып табиғи нысан сирек кездесетін ескерткіш және тек Қазақстанда ғана емес, басқа елдерде де қызыққұмарларға кеңінен танымал.

Таудың атауы құмның желдің әсерінен қозғалыс кезінде ән айтқанға ұқсайтын дыбыс шығаруынан туындаған. Бұл дыбыс төбеде тұрып төмен түсе бастасаңыз естіледі. Әнші төбе тек әдемі табиғи нысан ғана емес, сонымен бірге ғылыми қызығушылық тудырады. Ол геология, геоморфология, құм және дрейф физикасы, метеорология, археология және тарих салаларында зерттеулер жүргізеді. Әнші төбеге бару — өмірінде кем дегенде бір рет бастан өткеру керек бірегей тәжірибе. Мұнда сіз шанамен серуендеуге немесе сыркейкпен серуендеуге, құмды төбелермен серуендеуге, таулар мен шөлді көруге және осы жердің табиғаты мен тарихы туралы көптеген қызықты нәрселерді білуге ​​​​болады.

Сондай-ақ саябақтың басты көрікті жерлерінің бірі — әйгілі Қатутау немесе Қатутау-Береке. Бұл 700 жастан асқан көне ағаштар. Олар теңіз деңгейінен 1000 метр биіктікте өседі және Азиядағы ең үлкен ағаштардың бірі болып табылады. Қатутау Қазақстан халықтары үшін ерекше маңызға ие — олар киелі болып саналады және көптеген қажыларды тартады.

Саябақтың тағы бір атақтысы – Ақтау немесе Ақ таулар. Бұл 400 миллионнан астам жыл бұрын әктас жасаған бірегей тау жыныстары. Таулар ақ түсті және көптеген туристерді тартатын әдемі пейзаждарды құрайды.

Алтын-Емел саябағында Қазақстанның фаунасын да тамашалауға болады. Мұнда жабайы бие, қарақұйрық, қуаныш, сілеусін және басқа да жануарлардың сирек түрлері мекендейді. Саябақ өзінің бай құстар фаунасымен де танымал – мұнда қырандар, сұңқарлар, дала қырандары және жыртқыш құстардың басқа да түрлерін кездестіруге болады.

Саябақта туристер үшін көптеген маршруттар мен экскурсиялар бар. Қатутау жолдарымен серуендеп, Ақ таулардың басына шығуға, саябақ мұражайына баруға және т.б. Одан бөлек, түйеге немесе атқа мінуге, тіпті қазақ асханасының ұлттық тағамдарын татып көруге мүмкіндік бар.

«Алтын-Емел» саябағы – Қазақстанның табиғатының сұлулығын тамашалауға, оның тарихы мен мәдениетімен танысуға, сондай-ақ ашық ауада және жабайы табиғат аясында уақыт өткізуге болатын бірегей орын. Бұл жер экотуризмге қызығушылық танытатын және ашық ауада серуендеуді ұнататындардың барлығына баруға тұрарлық.

https://knopka.kz/kk/blog/kakije-dostoprimechatelnosti-kazahstana-stoit-posetit-629.html

1. Мәтін мазмұны бойынша ақпараттарды сәйкестендіріңіз.

2. Мәтін бойынша нақты ақпараттарға комментарий жасаңыз.

Жазылым.

Тапсырма. «Қазақстанның көрікті жерлері – әлемдегі теңдессіз табиғат» тақырыбынан ауытқымай, абзац түрлерін жүйелі құрастырып, көтерілген мәселе бойынша келісу-келіспеу себептерін айқын көрсетіп эссе жазыңыз. (110-120 сөз)

Әдеби тіл нормалары.

Тапсырма. Грамматикалық норма бойынша тапсырмаларды орындаңыз.

1-тапсырма. Берілген сөздердің жасалу жолдарын көрсетіп белгілеңіз (+).

2-тапсырма. Мысалдарды сәйкес келетін тілдік нормалармен сәйкестендіріңіз.

3-тапсырма. Үстеудің мағыналық түрлерін ажыратыңыз.