7

1. Квест ойынының сценарийі

Тақырыбы: "Тіл білгірлер"еліне саяхат

Іс-шараны өткізу формасы: ойын - саяхат.

Мақсаты: ойын-сауық материалы арқылы қазақ тіліне қызығушылықты қалыптастыру.

Тапсырмалар:

оқыту: стандартты емес тапсырмаларды орындау дағдыларын дамыту үшін жағдай жасау; білім алушылардың сөздік қорын қалыптастыру және байыту;

дамыту: зейінді, логикалық ойлауды, орыс тіліне танымдық қызығушылықты дамыту;

тәрбиеші: қарым-қатынас мәдениетін, толерантты қарым-қатынасты, командада жұмыс істей білуге тәрбиелеу.

Жабдықтар: маршруттық парақтар, асықтар, А4 бос парақтар, қаламдар, станция атауы бар карточкалар, әріптері бар дорба, тапсырмалары бар карточкалар, конверттер, квест қатысушыларына грамоталар.

Ойын барысы

I. Кіріспе сөз.

Сіз бен біз сөйлейтін тіл өте әдемі және бай. Біздің тіліміздің қаншалықты әдемі және бай екенін көру үшін оны жақсы білу керек. Жасыратыны жоқ, "қазақ тілі" мектептегі ең қиын пәндердің бірі болып саналады. Біз орыс тілін оқыту қызықты, қызықты және қызықты болуы мүмкін екенін дәлелдеуге тырысамыз.

Бүгін біз көңілді грамматикалық адаммен бірге "Тіл білгірлер" еліне қызықты саяхатқа шығамыз.

1.Нұсқау

Біз станциядан станцияға қарай жылжимыз, дұрыс жауаптар үшін команда асықтар алады. Ойынның соңында біз сіздің таңбалауыштарыңызды санап, жеңімпаздар тобын анықтаймыз. Әр станцияда сізді белгілі бір тақырып бойынша сынақтар күтеді. Жолға шықпас бұрын әр команда өз командасының атын жазатын өзінің маршрут парағын (№1 қосымша) алады.

2.Топтарға бөлу

Саяхатты бастау үшін біз командаларға бөлінуіміз керек. Бұл бізге сиқырлы сөмкеге көмектеседі, онда көк және жасыл карталар бар. Сіздердің әрқайсыларыңыз сөмкеге жақындап, картаны тартып алуыңыз керек. Қызыл карточканы кездестіргендер - № 1 команда, жасыл карточканы кездестіргендер - № 2 команда. Әр команда маршруттау парағы мен жетондары бар Капитанды таңдауы керек. Тапсырмалары да осы түсті болады

Әрбір халық өзінің ана тілінде ғана бақытты.

1 тапсырма Сұраққа жауап беру

1. Батыр сөзінің синонимін ата? (ержүрек, батыл, жаужүрек)
2. «Ақ киізге көтерді» сөз тіркесінің мағынасы қандай? (хан сайлады)
3. Қазақ тілінде қанша әріп бар? (42)
4. Ұзын сөзінің антонимі? (қысқа)
5. Қолданудан шығып, аз айтылатын сөздер (көне сөздер)

1. Фонетика нені зерттейді? (тіл дыбыстарын)
2. Қазақтың алғаш әліппесін жазған кім? (Ыбырай Алтынсарин)
3. «Жаны зәр түбіне жету» сөз тіркесінің мағынасы қандай? (қорқу)
4. Мағыналары бір - біріне қарама - қарсы сөздер (антоним)
5. Айтылуы бірдей, мағынасы басқа сөздер (омоним)

2-тапсырма І топ
1. Қабат – қабат қаптама
    Ақылың болса аттама. (кітап – книга - book)
2. Көзге көрінбейді, жұтсаң білінбейді. (Ауа – воздух - air)
3. Үнемі ауызда бұлтыңдайды,
     Бірақ жұтылмайды. (тіл - язык - language)
4. Әй, керемет бір ит бар
    Үй бағады үрмейді.
    Аяғы жоқ жүрмейді.
    Рұқсатсыз ол иттен
     Ешкім үйге кірмейді. (құлып – замок - lock)
5. Бір үйге көзсіз боп кіресің,
    Бұл үйден көреген боп шығасың (мектеп – школа - school)
 

ІІ топ

6. Қалқиып ұзын құлағы
    Елеңдеп қорқып тұрады (Қоян - заяц - carrot)
7. Тілден ұшып, құлаққа қонады. (сөз - слова - words)
8. Мұрты бар, иегінде сақалы жок,
    Тоны бар, киетін шапаны жок,
    Пайдасы үй ішінен табылған соң,
    Далаға кіріп шығар сапары жоқ.    (Мысық - кот - cat)
 9. Қозғалмастан бір елі, күні бойы жүреді. (сағат - часы - Watch)
10. Таңмен көзін ашады, әлемге нұрын шашады. (күн - солнце - Sun)

3-тапсырманы

І топ

1.Қас пен көздің арасында – жылдам .
2.Ай десе аузы,күн десе көзі бар –сұлу.
3. Жерден жеті қоян тапқандай –қуану
4. Бір ауыз сөз –көп емес,аз ғана сөз

5.Бір аттам жер –жақын жер
6.Екі аяғын бір етікке тығу –састыру
7.Екі оттың арасында қалу –қиындыққа ұшырау
8.Екі көзі  төрт болу –сағыну
9.Үш қайнаса сорпасы қосылмау –мүлде бөлек
10.Төрт құбыласы тең –болып-толу,еш нәрсеге мұқтаж емес

ІІ топ
1.Бес саусағындай білу –жатқа білу,жетік білу
2.Маңдайының бес елі бағы бар –бақытты, ырысы тасыған
3.Алты аласы,бес бересі жоқ –ешбір қатынасы жоқ
4.Жеті жұрт –көп ел
5.Сегіз қырлы,бір сырлы –өнерлі
6.Он саусағынан өнер тамған –өте шебер
7.Қол үшін беру, Қанатымен су себу,Атсалысу –көмектесу
8.Беті шыдамау,Жерге қарау –ұялу
9.Жаны тырнағының ұшына келу,Жаны көзіне көріну –қорқу
10.Бөркін аспанға лақтыру,әйелі ұл тапқандай –қуану

4-тапсырма

Тіл тас жарады, тас жармаса ... (бас жарады).

Бал тамған тілден ... (у тамған).

Тауды, тасты жел бұзар, адамзатты ... (сөз бұзар).

Жақсы сөз - ... (жарым ырыс)

Қаһарлы сөз ... (қамал бұзар)

Шебердің қолы ортақ, шешеннің ... (тілі ортақ).

Жақсы байқап сөйлер, жаман ... (шайқап сөйлер).

Бас кеспек болса да, ... (тіл кеспек жоқ).

Дәлелсіз сөз ... (желмен тең).

Тіл қылыштан ... (өткір).

Піл көтермегенді, ... (тіл көтереді).

Тілден артық ... (қазына жоқ).

Ана сүті бой өсіреді, Ана тілі ... (ой өсіреді).

Жыланның уы тісінде, Адамның уы ... (тілінде).

Ең ащы да тіл, ең ... (тәтті де тіл).

Өнер алды - ... (қызыл тіл).

Айтылған сөз - ... (атылған оқ).

Жылы-жылы сөйлесең, жылан ... (інінен шығады).

Басқа пәле - ... (тілден).

Білім кілті - ... (тіл).

Тілге құрмет - ... (елге құрмет).

5- тапсырма Жалғасын табу

1. «Сұлу» сөзінің синонимін табыңыз. (* Әдемі). 2. Жалғаудың түрлерін ата. (көптік, септік, тәуелдік, жіктік) 3. «Қызыл кітапты» алғаш кім ұсынған? Питер Скотт 4. Жіктеу есімдігін атаңыз. (Мен,сен,сіз,ол,біз,сендер,сіздер,олар) 5. «Жақсырақ, әдемірек» қай сөз табы? (Сын есім.

2. Бес асыл істі ата (Талап, еңбек, терең ой, қанағат, рақым) 7. «Қоян жүрек» фразеологизмінің мағынасын табыңыз. (қорқақ) 8. Мақалды толықтырыңыз: «Білім - теңіз...» (Мектеп - кеме) 9. Ұлы жүздің биі (Төле би) 10. Тіл сөзінің орыс, ағылшын тіліндегі аудармасы (Язык, language)

6- тапсырма

7-тапсырма

1. Мысық неге қашады, ұшпайды? (қанаттар жоқ)
2. Жанып тұрған шөп? (қалақай)
3. Теңіз түбінен қандай тасты таба алмайсың? (құрғақ)
4. Тышқанның үйі? (шұңқыр)
5. Онсыз қандай нан пісіруге болмайды? (қыртыссыз)
6. Бауырсақ орталығы? (тесік)
7. Қырыққабат қай жерге себіледі? (қырыққабат тұқымын себеді, қырыққабат емес)
8. Ащы, керісінше... (тәтті)
9. Ауыздағы тіл қайда тұрады? (тістердің артында)
12. Федор ағай мен мысық Матроскиннің ауылы қалай аталады? (Простоквашино)
13. Аптаның күндері мен сандарын атамай 5 күнді атаңыз.(кеше, кеше, бүгін, ертең, ертеңнен кейін).
14. Қайыңда неше алма бар, егер әр түйінде 8 түйіннен 5 алмадан болса? (алма қайыңда өспейді)
15.Ұйықтап жатқанда не көреміз? (ұйқы)
16. Жанбай, сөндіруге тура келе ме? (міндет)
17. Егер үстел орындықтан биік болса, онда орындық... (үстелден төмен).
18. Нені қайтаруға болмайды?
19. Қара мысықтың үйге кіруі қай кезде оңай? (есік ашық кезде)
20. Әтеш өзін құс деп атай ала ма? (жоқ, сөйлей алмайды)

Суретшілеріміз салған суреттерін салып бітірді, біз оларды көре аламыз.
Қазылар алқасынан олардың жұмыстарын бағалап, осы байқаудың жеңімпазын таңдауын сұраймын.

Қорытынды: Ал енді жинақтаған асықтарыңды біріктіріеп, мақал-мәтел құрастыру

Сонымен қорапшада қандай мақал-мәтел жасырылды?