Пән: Қазақ тілі
Сынып: 5
Мұғалім: Өрісбай Гулстан
Сабақтың тақырыбы: Жан-жануарлар туралы ертегілер

Оқу мақсаты:

• 5.4.3.1 тура және ауыспалы мағыналы сөздерді, синоним, антонимдерді көркемдік ерекшеліктеріне май қолдану

• Жан-жануарлар туралы ертегілердегі кейіпкерлердің ерекшеліктерін талдау.

Сабақтың мақсаты:

• Барлық оқушылар: Жан-жануарлар туралы ертегінің мазмұнын түсінеді және негізгі ойды анықтайды.

• Оқушылардың көпшілігі: Ертегідегі жануарлардың ерекшеліктерін сипаттап, олардың іс-әрекетін түсіндіре алады.

• Кейбір оқушылар: Ертегідегі кейіпкерлерді қазіргі өмірмен байланыстырып, тәрбиелік мағынасын түсіндіреді.

Сабақтың барысы:

I. Кіріспе бөлім (5 минут)

1. Ұйымдастыру кезеңі: Оқушымен амандасу, сабаққа дайындығын тексеру.

2. Сабақтың тақырыбы мен мақсатын таныстыру: Жан-жануарлар туралы ертегілердің қазақ мәдениетіндегі орны туралы қысқаша мәлімет беру. Бұл ертегілердің балаларға қандай тәрбиелік мағына беретінін талқылау.

II. Жаңа сабақ (10 минут)

1. Мәтінмен танысу: Жан-жануарлар туралы қысқаша ертегіні оқу (мысалы, түлкі мен қасқыр, қоян мен тасбақа т.б.).

2. Ертегінің мазмұнын талдау: Ертегідегі басты кейіпкерлерді атап, олардың мінез-құлқына сипаттама беру.

III. Мәтінмен жұмыс (15 минут)

1. Негізгі ойды анықтау: Ертегі қандай ойды жеткізетінін сұрау, мысалы, адалдық, еңбекқорлық, әділдік.

2. Сұрақ-жауап:

   • Бұл ертегіде қандай жануарлар бар?

   • Олардың мінез-құлықтары қандай?

   • Бұл ертегіде қандай сабақ немесе өнеге бар?

3. Кейіпкерлердің мінезін талдау: Әр кейіпкердің іс-әрекетінің маңызын анықтап, олардың мінезінің ерекшеліктерін талқылау.

IV. Талдау және талқылау (10 минут)

1. Тапсырма: Ертегідегі кейіпкерлердің қазіргі өмірдегі адамдармен қандай ұқсастықтары бар екенін сұрау. Оқушының өз пікірін айтуына мүмкіндік беру.

2. Сұрақтар:

   • Ертегідегі кейіпкерлердің қандай әрекеттері саған ұнады?

   • Бұл ертегіден қандай сабақ алдың?

V. Қорытынды (5 минут)

• Сабақтың мақсатына жеткенін бағалау: Оқушыдан ертегінің негізгі ойы мен тәрбиелік мәнін анықтауды сұрау.

• Кері байланыс: Сабақтан не үйренгенін сұрап, оның түсінігін тексеру.

VI. Үй тапсырмасы (2 минут)

1. Тапсырма: Жан-жануарлар туралы тағы бір ертегі оқып, сол ертегідегі негізгі ойды анықтау.

2. Шығармашылық тапсырма: Өзінің сүйікті жануары туралы қысқаша әңгіме жазу немесе суретін салу.

Ресурстар:

• Жан-жануарлар туралы қазақ ертегілерінің мәтіндері.

• Қосымша материалдар (егер қажет болса, суреттер немесе бейнематериалдар).

Бағалау критерийлері:

• Мәтіндегі негізгі ойды анықтай алады.

• Кейіпкерлердің ерекшеліктерін сипаттайды және талдайды.

• Өз ойын еркін жеткізе біледі.

Пән: Қазақ тілі
Сынып: 6
Мұғалім: Өрісбай Гулстан
Сабақтың тақырыбы: Астана - өнер ордасы

Оқу мақсаты:

• 6.4.3.1 Неологизм, термин, диалект сөз, кәсіби сөздердің қолдану аясын түсіндіру

Сабақтың мақсаты:

• Барлық оқушылар: Мәтіндегі неологизмдер, терминдер, диалект және кәсіби сөздерді анықтап, олардың мағынасын түсінеді.

• Оқушылардың көпшілігі: Бұл сөздердің қолдану аясын түсіндіреді және мысалдар арқылы оларды орынды қолдана алады.

• Кейбір оқушылар: Терминдер мен неологизмдердің қазіргі тілге қалай еніп, қоғамдағы маңызын түсіндіреді және өз ойларын мысалдармен байланыстыра алады.

Сабақтың барысы:

I. Кіріспе бөлім (5 минут)

1. Ұйымдастыру кезеңі: Оқушылармен амандасу, сабаққа дайындығын тексеру.

2. Сабақтың тақырыбы мен мақсатын таныстыру: «Астана – өнер ордасы» тақырыбының маңызын талқылау. Астана қаласының мәдениет пен өнердегі рөліне қысқаша шолу жасау.

II. Жаңа сабақ (10 минут)

1. Неологизм, термин, диалект және кәсіби сөздер туралы түсінік: Әр сөздің анықтамасын түсіндіру.

   • Неологизмдер: Жаңа сөздер, мысалы, "электронды билет".

   • Терминдер: Арнайы салаға қатысты сөздер, мысалы, "симфония", "театр".

   • Диалект сөздер: Белгілі бір өңірде ғана қолданылатын сөздер.

   • Кәсіби сөздер: Белгілі бір кәсіпке тән сөздер, мысалы, суретші, режиссер, мүсінші т.б.

2. Мәтінмен танысу: "Астана – өнер ордасы" тақырыбына қатысты мәтін оқу. Мәтіннен неологизмдер, терминдер, диалект және кәсіби сөздерді анықтау.

III. Мәтінмен жұмыс (15 минут)

1. Сөздерді талдау: Мәтіндегі әртүрлі сөздерді топтастыру (неологизм, термин, диалект, кәсіби сөздер).

2. Тапсырма:

   • Оқушылар мәтіндегі неологизмдерді, терминдерді, диалект және кәсіби сөздерді тауып, олардың мағынасын түсіндіреді.

   • Әр сөздің қолдану аясын талдайды және оны дұрыс қолдану жолдарын түсіндіреді.

IV. Талдау және талқылау (10 минут)

1. Топтық талқылау: Оқушылар неологизмдер мен терминдердің қазіргі өмірдегі рөлі мен маңызын талқылайды.

2. Сұрақтар:

   • Астананың мәдениет ордасы ретінде дамуына қандай терминдер мен неологизмдер қолданылады?

   • Осы сөздердің бүгінгі тілге қалай енгенін түсіндіру.

V. Қорытынды (5 минут)

• Сабақтың мақсатына жеткенін бағалау: Оқушылардан неологизм, термин, диалект, кәсіби сөздердің мағынасын анықтауды сұрау.

• Кері байланыс: «Бес саусақ» әдісі бойынша оқушылар сабақ бойынша өз ойларын білдіреді.

VI. Үй тапсырмасы (2 минут)

1. Тапсырма: Астана қаласы туралы мәтін жазып, мәтін ішінде неологизм, термин, диалект, кәсіби сөздерді қолданыңыз.

2. Мәтінді талдау: Қолданылған сөздерді анықтап, олардың мағынасын түсіндіріп жазыңыз.

Ресурстар:

• «Астана – өнер ордасы» тақырыбындағы мәтіндер

• Неологизмдер мен терминдердің түсіндірме сөздігі

Бағалау критерийлері:

• Неологизм, термин, диалект және кәсіби сөздерді анықтай алады.

• Сөздердің қолдану аясын түсіндіреді.

• Сөздерді орынды қолданып, өз ойын еркін жеткізе біледі.

6-сынып Қазақ тілі

Мұғалімнің аты жөні: Өрісбай Гулстан

Сабақтың тақырыбы: Термин сөздер: жаттығу және талдау жұмыстары

Оқу мақсаты: 6.2.3.1 - Ауызекі сөйлеу этикеттері мен көркем сөйлеудің құрылымдық және жанрлық ерекшеліктерін ажырату.

Пәні: Қазақ тілі

Мұғалімнің аты-жөні: Өрісбай Гулстан
Сыныбы: 6
Тақырыбы: Кәсіби сөздер және диалект сөздер
Оқу мақсаты:
6.2.3.1 – Ауызекі сөйлеу этикеттері мен көркем сөйлеудің құрылымдық және жанрлық ерекшеліктерін ажырату

Сабақтың мақсаты:

1. Кәсіби және диалект сөздердің мағынасын түсінеді.

2. Ауызекі сөйлеу мен көркем сөйлеудің ерекшеліктерін ажыратады.

3. Ойларын құрылымдық түрде жеткізуді үйренеді.

Пән: Қазақ тілі

Мұғалімнің аты-жөні: Өрісбай Гулстан
Сынып: 6-сынып (үйде оқыту)
Тақырып: Диалект сөздер мен кәсіби сөздер
Оқу мақсаты:

• 6.1.6.1 Коммуникативті жағдаятқа байланысты ресми сөздер мен тіркестер, дайын тіркестер мен терминдерді орынды қолдану.

Сабақтың мақсаты:

1. Диалект сөздер мен кәсіби сөздердің анықтамасын меңгеру және ажырату.

2. Диалект және кәсіби сөздерді қолдана отырып, коммуникативті жағдаятта сөйлеу дағдыларын дамыту.

Сабақтың барысы:

1. Ұйымдастыру кезеңі (5 минут)

• Сәлемдесу, оқушының көңіл-күйін сұрау.

• Сабақтың мақсаты мен жоспарын түсіндіру.

2. Қызығушылықты ояту (5 минут)

Әдіс: «Суретке қара, ойлан, болжа»

• Мұғалім кәсіби салаға қатысты суреттер (шахтер, агроном, т.б.) мен түрлі өңірлерге тән сөздерді қамтитын бейнелерді көрсетеді.

• Сұрақ: Суреттердегі адамдар қандай мамандықта жұмыс істейді? Қандай сөздер айтуы мүмкін?

3. Мағынаны тану (20 минут)

1. Диалект сөздер мен кәсіби сөздердің анықтамасы:

• Диалект сөздер – белгілі бір өңір тұрғындары ғана қолданатын сөздер.

• Кәсіби сөздер – белгілі бір мамандыққа тән сөздер мен терминдер.

2. Жаттығу жұмысы:
Тапсырма 1:

• Төмендегі сөздерді диалект немесе кәсіби сөз деп бөліңіз:

  • Шопан: "Қозы, тұсақ, бағым" (Кәсіби).

  • Батыс өңірі: "Жиен, көк, шырақ" (Диалект).

  • Құрылысшы: "Шегендеу, қоспа, діңгек" (Кәсіби).

  • Оңтүстік өңірі: "Кәде, сәлемдеме, палауға" (Диалект).

Тапсырма 2:

• Мәтін құрастыру:
  Оқушыға диалект сөздерді немесе кәсіби сөздерді қолдана отырып, 5-7 сөйлемнен тұратын шағын әңгіме жазу тапсырмасы беріледі.

4. Қолдану (10 минут)

Әдіс: «Рөлдік ойын»

• Жағдаят: Сіз кәсіби маман ретінде (малшы, диханшы, инженер) өз жұмысыңызды түсіндіріп, диалект немесе кәсіби сөздерді қолдана отырып сөйлеңіз.

5. Рефлексия (5 минут)

Әдіс: «Сұраққа жауап»

• Диалект сөздер мен кәсіби сөздердің қандай айырмашылығы бар?

• Бүгінгі сабақта ең маңызды не үйрендіңіз?

6. Бағалау (5 минут)

• Оқушының жауаптары мен жазба жұмыстары критериалды түрде бағаланады:

  • Диалект пен кәсіби сөздерді дұрыс анықтау (5 балл).

  • Тапсырмалардағы сөздерді орынды қолдану (5 балл).

Үй тапсырмасы:

1. Өз өңіріңізге тән диалект сөздерден 5 мысал жазыңыз.

2. Таңдаған бір мамандыққа қатысты кәсіби сөздерді жинақтап, 5-7 сөйлем құраңыз.