Қазақстан аймақтарының экономикалық дамуы 11 сынып презентация

Қазақстан
аймақтарының
экономикалық
дамуы.
11 сынып

Бүгінгі сабақта:
Қазақстан аймақтары
шаруашылығының салалық және
аумақтық құрылымы мен
экономикалық даму көрсеткіштері
бойынша салыстырып талдауды
үйренесіздер

Аудандастыру түрлері
Тұтас

Тораптық

Жалпы

Жеке

Барлық аумақты
қамтиды, бөлінген
аймақтар арасында бос
кеңістік болмайды

Белгілі бір табиғи немесе
экономикалық құбылыстар айқын
көрсетілген орталықтар және
оларға іргелес кеңістіктер бөлінеді

М: әкімшілік-аумақтық
бөлініс, физикалықгеографиялық
аудандастыру

Бұл жағдайда аумақтардың
экономикалық, әлеуметтік,
экологиялық және басқа да
ерекшеліктері нақты көрсетіледі

Аудандастырудың негізгі функциялары
Аумақ туралы ақпаратты ретке келтіру
Оны терең түсіну
Аудандар туралы тұтас түсінік қалыптастыру үшін ақпаратты
синтездеу
«Аудан бейнесін» құру
Экономикалық
аудандастыру

перспективада
өңірлердің дамуын
болжаудың негізі

аудандық
жоспарлаудың

кешенді дамытуды
жетілдірудің

мемлекеттік аймақтық
экономикалық
саясатты әзірлеудің

аймақтардың
шаруашылығын
мамандандырудың

Экономикалық аудандастыру
түрлері

Салалық

Интегралдық

Тек бір немесе бірнеше
саланың мүдделерін
ескеруді көздейді

Барлық шараушылықты
біртұтас қамтуы

Табиғи жағдайлар мен
ресурстар жиынтығы

Өндірістік емес
нысандардың жиынтығы

Аудандастыру
факторлары

Демографиялық
белгілер

Өнеркәсіптік, аграрлық, көліктік және
құрылыс нысандарының жиынтығы

Экономикалық аудандастырудың басты белгілері – шаруашылықтың мамандануы
мен кешенділігі және интегралдық аудандарды қалыптастыруда шоғырландырушы
орталықтың болуы. Мұндай орталық көптеген ғылыми зерттеулерде ядро деп
аталады. Аудандастыру барысында төрт бірлік ажыратылады.

Аудан

Аймақ

Микроаймақ

Экономикалық
аудан

Солтүстік Қазақстан
Қостанай

Ақмола

Батыс Қазақстан
Атырау
Маңғыстау

Павлодар
Шығыс Қазақстан

Ақтөбе

Қарағанды

Қызылорда

Алматы
Жамбыл

Түркістан

Елдерді аудандастырудың иерархиялық деңгейлері
Макроаудандастыру
Мемлекет шеңберінде шаруашылықтың мамандануымен ерекшеленетін ірі
экономикалық аудандарға бөлу, яғни жалпы мемлекеттік еңбек бөлінісінде
басым рөл атқарады.

Мезоаудандастыру
Мемлекеттің әкімшілік-аумақтық бөлінісіне сәйкес келеді. Мезоаудандарға
әдетте, әкімшілік облыстар жатады.

Микроаудандастыру
Әкімшілік облыстардың жекелеген төменгі әкімшілік аудандарға бөлінуі.

Қазақстан экономикасын аймақтандыру

Аймақтық экономиканы
дамыту мен мәселелелерді
шешудегі факторлар

Аймақтар экономикасын мемлекеттік реттеу - аймақтардың әлеуметтік
экономикалық дамуын, мемлекеттік және нарықтық экономиканы реттеу
бойынша сәйкес механизмдерді қалыптастыру мен шаралардың тұтас
кешенін қабылдауды талап ететін мәселелердің бірі.
Табиғи ресурстарды дұрыс пайдалану;
Аймақтардың әлеуметтік-экономикасын жақсарту;
Аймақтарды инновациялық технологиялармен
жабдықтау;
Аймақтардағы экологиялық мәселелерге толық назар
аудару.

Қазақстан экономикасын аймақтандыру
Мемлекеттегі әрбір аймақ өзімен-өзі жеке дами алмайды, өйткені басқа
аймақтардың даму барысына зиянын тигізбес үшін оның
ерекшеліктерін де ескеруі тиіс.
Экономиканы мемлекеттік реттеу жүйесіндегі аймақтық саясаттың
маңызы ерекше.
Мемлекет әрбір аймақ үшін бағдарлама жасап, сол бойынша әрбір
аймақ өзінің даму бағытын жүзеге асырады.

Мемлекеттің алдында тұрған негізгі мақсаттардың бірі - халықтын әлауқатын ұлттық экономиканы тұрақты дамыту негізінде жоғарылату.

Қазақстан экономикасын аймақтандыру
Қазақстан
Республикасын
дағы әр
аймақтың

өзіндік табиғи
ресурстары

оларды
орналастыру
дағы
ерекшеліктері

өзіндік
шаруашылық
құрылымы бар

экономикалық
даму деңгейі

ұлттық және
тарихи белгілері

Аумақтық дамуды мемлекеттік реттеудің негізгі мақсаты аймақтарға экономикалық өсуге жету арқылы бүкіл
республикалық экономиканы жақсартуды қамтамасыз ету

Алматы қ.
Атырау
Нұр-Сұлтан қ.
Қарағанды.
Маңғыстау

Жалпы
аймақтық
өнім көлемі,
2018, трлн
теңге

Шығыс Қазақстан

Алматы
Батыс Қазақстан

Павлодар
Ақтөбе
Шымкент қ.
Қостанай
Ақмола
Түркістан
Қызылорда
Жамбыл
Солтүстік Қазақстан

Мәлімет жоқ

Мәлімет жоқ

Нұр-Сұлтан қ.

Солтүстік Қазақстан

Қазақстан

Қостанай
Батыс Қазақстан

Ақмола

Павлодар
Шығыс Қазақстан

Ақтөбе

Атырау

Маңғыстау

Қарағанды

Алматы

Қызылорда
Жамбыл
Түркістан

Шымкент қ.

Алматы қ.

Негізгі
капиталға
инвестициялар,
2019, млрд
теңге

Қазақстанның макроаймақтық дамуының хаб және сәулелілік қағидаты

Қазақстанның ЖІӨ және экономика салаларының өсу серпіні

Жиынтық өңірлік өнім (2019 ж.)

Облыстар мен республикалық маңызы бар қалалар бойынша
өнеркәсіп өнімі көлемінің өзгеруі

Тапсырма
Өз таңдауыңыз бойынша Қазақстанның екі экономикалық аудандардың
шаруашылық саласы бойынша Венн диаграммасы арқылы салыстырыңыз :

Тапсырма
Қандай өндірістерді Батыс Қазақстанның маманданған салаларына
жатқызуға болатынын анықтаңыз. Ол үшін мамандану коэффициентінің
формуласын пайдаланып есептеңіздер. Нәтижесін кестеге жазыңыздар.
Батыс Қазақстанның халық санының үлесі 14%
№

Өнім түрлері

Үлесі

1

Мұнай-газ

95

2

Мұнай өндіру

73

3

Химия

24

4

Қара металлургия

20

5

Тамақ өнеркәсібі

6

Машина жасау

7

Жеңіл өнеркәсіп

7

8

Ағаш өңдеу

2

8
13

К=Ө:Х

Маманданған салалары
(Иә немесе Жоқ)

Қорытынды
Қазақстан аймақтары
шаруашылығының салалық
және аумақтық құрылымы мен
экономикалық даму
көрсеткіштері бойынша
салыстырып талдауды
үйрендіңіздер