Бөлім:

Жеке құқық

Педагогтің аты-жөні:

Күні:

Сыныбы:10

Қатысушылар саны: Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Қазақстан Республикасында еңбек қатынастарын құқықтық реттелуі

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты

10.3.4.1 ҚР еңбек қатынастарын құқықтық реттеудің негізгі ұғымдары мен принциптерін түсіндіру

10.3.4.2 әртүрлі өмірлік жағдаяттарда еңбек құқықтарын іске асыруын зерттеу

Сабақтың мақсаты:

Еңбек қатынастарының құқықтық реттелу ерекшеліктерін, қағидаларын, еңбек құқығының жүзеге асу жолдарын анықтайды

Құндылықтарға баулу:

«Мәңгілік ел» жалпыұлттық идеясы бойынша «Жалпыға бірдей еңбек қоғамы» құндылығына баулу. Бұл арқылы оқушыларда шығармашылық және сын тұрғысынан ойлауы, функционалдық сауаттылығы, қарым-қатынас жасау қабілеті мен жауапкершілігі артады. Сонымен қатар өмір бойы оқуға, еңбеу етуге, Қазақстандық патриотизм және азаматтық жауапкершілікке деген дағдысы қалыптасады.

Тілдік міндеттер

• Оқушылар:

• Жағдаяттарды шешу барысында талқылау жүргізеді (тыңдалым және айтылым дағдылары).

• тақырып аясында зерттеу жүргізеді, заңнамамен жұмыс жүргізеді (оқылым, айтылым дағдылары)

Терминдер

Еңбек

Еңбек құқығы

Еңбек субъектілері

Еңбек құқығының қағидалары

Еңбек кодексі

Диалогқа/жазылымға қажетті тіркестер

• Еңбек дегеніміз...

• Еңбек құқығының қағидалары...

• Еңбек құқығының қайнар көзі...

• Еңбек құқығының маңызы...

Сабақ кезеңі/Уақыты

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Қызығушылықты ояту

5 мин.

І.Ұйымдастыру кезеңі:

а) Оқушылармен сәлемдесу, түгендеу. Психологиялық жағымды ахуал туғызу үшін «Тілектер» әдісін пайдаланып, оқушылар бір- біріне жақсы тілектер айту арқылы сыйлыққа қалам сыйлайды.

Қағаздарда жазылған сөздер мен қаламдарды бір-біріне тілек айту арқылы сыйлайды.

Сабаққа

белсенділікпен қатысқан оқушыға «Жарайсың!» деген мадақтау сөзімен ынталандыру

Сөздер жазылған қима қағаздар

Жаңа сабаққа кіріспе

8 мин

«Сиқырлы есіктер » әдісі арқылы үй тапсырмасын сұрау

Оқушылар сұрақтарға жауап берген соң, мұғалім оқушыларға сабақтың тақырыбы, мақсатымен таныстырады.

Белгілі бір есікті таңдап берілген сұраққа жауап береді.

Бағалау критерийі: таңдап алған есіктегі сұраққа дұрыс жауап береді. 1 балл

Анықта: берілген суреттер бойынша нені еңбек деп айталамыз?

«Жарайсың!» деген мадақтау сөзімен ынталандыру.

«Домбыра» әдісі бойынша өзін-өзі бағалап отырады

Өз ойын дұрыс мағынада білдіріп, талқылауға белсенділікпен қатысқан оқушыға «Жарайсың!» деген мадақтау сөзімен ынталандыру.

Сабақтың ортасы

Мағынаны ашу.

4 мин

4 мин

3 мин

9 мин

6 мин

Еңбек құқығының түсінігі

• Еңбек-материалдық және рухани игіліктерді жасауға бағытталған адамның мақсатты қызметі. (ҚР Еңбек кодексінің1-бабы)

Еңбек – бұл еңбек өнімін алу үшін адамның дене, ақыл-ой, рухани қабілеттерін жұмсау арқылы жүзеге асатын мақсатты

• қызмет.

• Еңбектің екі түрін ажыратып алған жөн: өз игілігіне бағытталған жеке еңбек және жалданбалы еңбеқ.

• Тақырыпқа қысқаша түсініктеме беріледі.

Оқушылар тыңдайды, дәптерлеріне түртіп жазып алады.

Оқушыларды ынталандыру мақсатында сабаққа қатысқан деңгейіне қарай бағалайды

Оқулық, жұмыс дәптерлері, 3Д слайд

«Зертте және ізден»

«Кластер» әдісі, жеке жұмыс

Әр оқушыға Еңбек құқығының қайнар көздері, еңбек қағидаттары, еңбек заңнамасының міндеттері зерттеу парағы таратылып беріледі.

Таратылып берілген парақты толтырады

Бағалау критерийі: Берілген парақты кластер әдісін қолданып, толық толтырады.

Дескриптор:

• Еңбек құқығының қайнар көздерін , еңбек қағидаттарын, еңбек заңнамасының міндеттерін анықтайды.1балл

• Түсініктеме береді 1 балл

Оқушыларды ынталандыру мақсатында сабаққа қатысқан деңгейіне қарай бағалайды

«Домбыра» әдісі бойынша өзін-өзі бағалап отырады

Оқулық, жұмыс парағы

«Саңырауқұлақ» әдісі

Саңырауқұлақ қалпақшасына тақырыптың маңызды бөлігін жазады, түбіртегіне сұрақ құрастырып жанындағы жұбымен ауысады.

Қалпақшаға маңызды бөлігін жазып, сұрақ құрастырып, жұбына береді.

Бағалау критерийі: Берілген парақты «саңырауқұлақ » әдісін қолданып, толық толтырады.

Дескриптор:

• Тақырыптың маңызды бөлігін жазып, сұрақ құрастырады. 1 балл

• Жұбының қойған сұрағына жауап береді.

1 балл

Өз ойын дұрыс мағынада білдіріп, талқылауға белсенділікпен қатысқан оқушыға «Жарайсың!» деген мадақтау сөзімен ынталандыру.

«Домбыра» әдісі бойынша өзін-өзі бағалап отырады

Жұптық жұмыс.

Жағдаяттар шешу

Азаматтың қандай еңбек түрімен айналысатындығы туралы шешімді кім қабылдайды?

Ерікті еңбек ету дегеніміз не? Еріксіз еңбек ету қандай жағдайларда мүмкін?

1 жұп: Жағдаят №1

Мектеп директоры өзіне кедергі келтіріп жүрген кәсіподақ ұйымынан құтылмақшы болды. Осы мақсатта ол мұғалімдер мен басқа да мектеп қызметкерлерін өз кеңсесіне бір-бірлеп шақырды және екі арыздың бірін жазуға таңдауды ұсынды: не кәсіподақтан шығу арызы немесе өз еркі бойынша жұмыстан шығу арызын жазу. Математика мұғалімі өз құқықтарын қорғау үшін сотқа баруға шешім қабылдады.

Мектеп директоры еңбек заңнамасының қандай қағидаларын бұзып отыр?

2-жұп: Жағдаят №2

Колледж оқытушысы өз құқықтарын қорғау барысында колледждің жетекшісімен бірнеше рет қақтығысып қалды. Біраз уақыттан соң оқытушы өз еркімен жұмыстан шығу жөнінде өтініш береді. Жұмыстың соңғы күнінде жұмыс кітапшасын алғаннан кейін, ол ондағы Қазақстан Республикасының Еңбек кодексінің 7б.1 б. 54 т. (қызметкердің жұмыс орнында алкогольді, есірткелік, уытты мас күйінде болу) сәйкес жұмыстан босату туралы жазбаны көреді. Кадр бөлімінің бастығына жүгінген кезде, ол кездейсоқ қателік кеткенін айтып жазбаны түзетіп береді. Алайда, оқытушы бұны кездейсоқ қателік емес деп өз құқықтарын қорғау үшін сотқа жүгінуді шешеді. Сотқа берген талап арызында оқытушы еңбек заңнамасының негізгі қағидалары оған қатысты бұзылғанын көрсетті.

Бұл жағдайда қандай қағидалар туралы айтылуы мүмкін?Бұл қағидалар Қазақстан Республикасының қандай заң актілерінде тұжырымдалған?

3-жұп: Жағдаят №3

Мемлекеттік еңбек инспекторы бір колледж қызметкерлерінің еңбек құқықтарын бұзғаны үшін шағымдарын қарастырған кезде үнемі жұмыс берушінің (колледж директоры) жағына шығып, қолдау көрсететін. Уақыт өте мемлекеттік еңбек инспекторы колледж директорының жақын туысы екендігі анықталады. Колледж ұжымы еңбек инспекторын шеттету туралы Еңбек және әлеуметтік қорғау департаментіне жазбаша шағым жіберу туралы шешім қабылдады.

Еңбек ұжымы өз шағымында еңбек құқығының қандай қағидалары бұзылды деп көрсете алады?

Жұптық жұмыс: Еңбек қатынастарының ерекшеліктері: ҚР Еңбек кодексі мен ҚР заңнамаларын негізге ала отырып жағдаяттар шешу

Бағалау критерийі: Берілген жағдаяттардың шешімін анықтайды

Дескриптор:

• Заңнамаға сүйене отырып, заңға сілтеме жасай отырып мәселенің шешімін көрсетеді. 1 балл

Өз ойын дұрыс мағынада білдіріп, талқылауға белсенділікпен қатысқан оқушыға «Жарайсың!» деген мадақтау сөзімен ынталандыру.

«Домбыра» әдісі бойынша өзін-өзі бағалап отырады

SWOT әдісі, жұптық жұмыс

Еңбек шартына талдау жасап, әлсіз, күшті, қауіп-қатер, мүмкіндіктерін анықтап жазу

Бағалау критерийі: SWOT әдісін жұбымен

Еңбек шартына талдау жасап, әлсіз, күшті, қауіп-қатер, мүмкіндіктерін анықтап жазады.

Дескриптор:

• Еңбек шартының әлсіз жағын анықтайды.1балл

• Күшті жағын анықтайды. 1 балл

• Қауіп-қатерін анықтайды.1 балл

• Мүмкіндіктерін анықтайды. 1балл

Оқушыларды ынталандыру мақсатында сабаққа қатысқан деңгейіне қарай бағалайды

«Домбыра» әдісі бойынша өзін-өзі бағалап отырады

Оқулық, талдау парағы

Сабақтың соңы

Ой толғаныс.

Рефлексия

7 мин.

«Боулинг » ойыны

«Еркін микрофон» әдісі. Мұғалім сабақты қорытындылау мақсатында оқушылардың сабаққа деген көзқарасын, рефлексиясын тыңдайды.

Мақсаты: Оқушы алған білімін саралай білуге дағдыланады.

Тиімділігі: Тақырып бойынша оқушылардың пікірін анықтайды. Жинақталған деректердің құнды болуын қадағалайды.

Саралау: Бұл кезеңде саралаудың «Қорытынды» тәсілі көрінеді.

Оқушылар бүгінгі сабақтың мақсатына жеткізетін тапсырмалар орындауына қарай, өз түсінгенін, пікірін, өз ойын айту арқылы сабаққа қорытынды жасайды.

Мұғалім оқушыларды «Жапондық бағалау» әдісі арқылы бағалайды. Яғни «Дұрыс келісемін», «Толықтырамын, басқа көзқарасым бар», «Менің сұрағым бар».