І БӨЛІМ. VI - IX ҒАСЫРЛАР ДАҒЫ ҚАЗАҚСТАН

Тақырыбы: Қазақстан аумағындағы ерте ортағасырлық мемлекеттер.

Меңгерілетін білім:

• Түрік қағанатының құрылу себептері мен тарихи маңызын біледі;

• Түркі мемлекеттерінің (VI–IX ғғ.) саяси, әлеуметтік және мәдени дамуын сипаттайды;

• Түркі мемлекеттері арасындағы ұқсастықтары мен айырмашылықтарын салыстырады;

• Тарихи оқиғалардың өзара байланысын талдап, қорытынды жасай алады.

ТАПСЫРМАЛАР:

1. Кестені VI–IX ғасырлардағы түркі мемлекеттері туралы мәліметтермен толтырыңыз.

2. Тарихи тұлғаны тап

С іздердің алдарыңызда Түрік қағанатының белгілі тұлғасының портреті берілген. Оның есімін атаңыз. Сіз осы тарихи тұлғаға қандай қысқаша сипаттама бере алар едіңіз?

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

...........................................................................................................................................

3. VI–IX ғасырлардағы түркі мемлекеттерінің аумағын картаға түсіріңіз.

Нұсқаулық:

1. Дәптеріңізге немесе берілген контур картаға ерте орта ғасыр мемлекеттерінің орналасқан аймағын белгілеңіз:

2. Әр мемлекетті әртүрлі түспен бояп, шекараларын шартты сызықпен көрсетіңіз.

3. Мемлекеттердің астаналарын белгілеңіз (болған жағдайда):

4. Әр мемлекеттің атауын картаға жазып қойыңыз.

4. Батыс Түрік қағанатының әлеуметтік құрылымы. Тізбекті толықтыр. Әрбір термин тұсына мағынасын ажыратып жазыңыз

5. Соғдылардың Жетісуға қоныстануы туралы пікірлерді тұжырымдаңыз

• ______________________________________________

• ______________________________________________

• ______________________________________________

6. Пікірлер мен оның авторын сәйкестендіріңіз

7. VI–IX ғасырлардағы Түркі мемлекеттерінің ұқсастықтары мен айырмашылықтарын анықтаңыз.

8. Тарихи оқиғалардың өзара байланысын талдап, қорытынды жасаңыз.

1. Берілген оқиғаларды оқып шығыңыз:

   • VI ғасырда Түрік қағанатының құрылуы

   • VII–VIII ғасырларда Түргеш мемлекетінің билікке келуі

   • IX–XI ғасырларда Қимақ қағанатының күшеюі

2. Сұрақтарға жауап беріңіз:

1. Түрік қағанатының ыдырауы кейінгі мемлекеттердің құрылуына қалай әсер етті?

2. Түргеш пен Қимақ мемлекеттері Түрік қағанатының дәстүрін қандай бағыттарда жалғастырды?

3. Әрбір мемлекеттің әлсіреу себептері келесі мемлекеттің тарихына қалай ықпал етті?

3. Қорытынды жасаңыз:

   • Түрік қағанатынан кейінгі мемлекеттердің дамуындағы сабақтастық пен айырмашылықты анықтап, өз ойыңызды 4–5 сөйлеммен жазыңыз.