§1-2. «Орталық Азия» ұғымының тарихи және географиялық негіздері

1. Қазіргі кезеңде Орталық Азия саяси-географиялық аймақ ретінде қамтитын бес мемлекет:

1. Қазақстан, Өзбекстан, Түрікменстан, Қырғызстан және Тәжікстан

2. АҚШ, Канада, Жаңа Зеландия

3. Қазақстан , Қытай, Қырғызстан, Ресей, Тәжікстан

4. Швеция, Дания, Норвегия, Финляндия

5. Греция, Түркия, Италия, Испания

2. Ресей империясы кезінде Қазақстан мен Ауғанстан арасындағы барлық далалы жерді қамтыған тарихи-географиялық ұғым:

1. «Орта Азия»

2. «Қосөзен»

3. «Пенджаб»

4. «Дешті-Қыпшақ»

5. «Мауреннахр»

3. «Орталық Азия» физикалық-географиялық мағынасы қамтиятын мемлекеттерге жатпайды:

1. Моңғолия, Солтүстік- Батыс Қытай

2. Ауғанстан, Солтүстік- Шығыс Иран

3. Поволжье, Орал

4. Қазақстан, Оңтүстік Сібір

5. Түркия, Иран, Ирак

4. Орталық Азияның физикалық-географиялық анықтамасы негіз болды:

1. шөл және шөлейт жерлерді біріктірген аймақ

2. көптеген шағын аралдар мен архипелагтардан құралған аймақ

3. үш жағынан әртүрлі мұхиттармен қоршалған алып түбек

4. ішкі ағынды және ағынсыз өзен-көл алаптарын біріктірген аймақ

5. нулы ормандар мен тоғайларды біріктерген аймақ

5. XIX ғ. ортасында «Орталық Азия» ұғымын алғаш рет кеңінен қолданған неміс зерттеушілері:

1. К.Риттер, А.фон Гумбольдт

2. Г.С.Карслин, В.И.Даль

3. Н. Н. Пантусов, В. В. Радлов

4. В. В. Бартольд, Б.Шварц

5. С.Гросс, Я.Домашевич

6. Орталық Азияны Еуразияның «ішкі биік аудандары» деп атап, ондағы түбектермен ойпаттарды бөлек қарастырды.

1. К.Риттер

2. В. В. Бартольд

3. Б.Шварц

4. С.Гросс

5. А.фон Гумбольдт

7. Орталық Азияны ішкі ағынды өзендер алабымен анықтауды енгізген неміс географы

1. К.Риттер

2. В. В. Бартольд

3. Б.Шварц

4. Ф. фон Рихтгофен

5. С.Гросс

8. Каспий мен Арал теңіздерін «Орталық Азия» аймағына «қоспаған» неміс географы:

1. К.Риттер

2. В. В. Бартольд

3. Б.Шварц

4. Ф. фон Рихтгофен

5. С.Гросс

9. Заманауи саяси-географиялық мағынасында қолданылатын Орталық Азия аумағына енген жерлер:

1. Шығыс Сібір, Маньчжурия, Қиыр Шығыс

2. Таяу Шығыс, Солтүсткі Африка, Кіші Азия

3. Монғолия, Солтүстік және Батыс Қытай мен Тибет

4. Орталық және Шығыс Еуропа

5. Орталық Африканың шөлейтті аймағы

10. Заманауи саяси-географиялық мағынада Орталық Азияның оңтүстік- батысындағы аймақ алған атау:

1. Орта Азия

2. Ұлы Азия

3. Кіші Азия

4. Шығыс Түркістан

5. Орта Түркістан

11. Орталық Азияның кең даласындаңы үлкен теңіз:

1. Жерорта теңізі

2. Балтық теңізі

3. Каспий теңізі

4. Қара теңіз

5. Қызыл теңіз

12. Неміс зерттеушісі А.фон Гумбольдт бойынша, «Орталық Азия» қамтыған аумақ:

1. Кіші Азия түбегінен Еуропаға дейінгі жер

2. Алтай, Тарбағатай аудандары

3. Алтайдан оңтүстікке және Памирден шығысқа қарайғы

4. Гоби шөлінен Амур өзенінен дейін

5. Пенджабтан Жетісуға дейінгі кең аумақ

13. КСРО кезеңінде Қазақстанның «Орта Азия» деген саяси-географиялық аймағына енбеу себебі:

1. жеке экономикалық аймақ болды

2. климатындағы айырмашылық

3. «бөліп ал да билей бер» саясаты

4. халқының тығыздығы жоғары болды

5. халқының ала-құлалығы

14. Ресей империясының Орта Азиядағы иеліктері алған атау:

1. «Месопотамия»

2. «Ұлы Азия»

3. «Түркістан өлкесі»

4. «Кіші Азия»

5. «Алтай-Тарбағатай»

15. «Орталық Азия» ұғымы кең қолданыла бастады:

1. Бірінші дүниежүзілік соғыстан кейін

2. КСРО ыдырағаннан кейін

3. Екінші дүниежүзілік соғыстан кейін

4. ТМД құрылғаннан кейін

5. Хиуа, Қоқан, Бұқара хандықтары Ресейге қосылғаннан кейін

16. Бүгінде Орталық Азия аталып отырған аймаққа қатысты КСРО кезеңінде қолданылған ұғым:

1. «Қазақстан және Орта Азия»

2. «Дешті Қыпшақ жері»

3. «Кіші Азия»

4. «Дала генерал-губернаторлығы»

5. «Қыпшақия»

17. Дұрыс дәйектерді анықтаңыз.

I. Орталық Азия аймағындағы өзендерге Жайық, Ембі, Сырдария, Әмудария, Шу, Іле өзендері жатады.

II. «Орталық Азияның» физикалық-географиялық ұғымының ауқымы оның саяси-географиялық ұғымы ауқымынан әлдеқайда тар.

III. «Орталық Азияның» физикалық-географиялық ұғымының ауқымы оның саяси-географиялық ұғымы ауқымынан әлдеқайда кең.

IV. Орталық Азия саяси-географиялық аймақ ретінде бес мемлекетті: Әзербайжан, Армения, Түркия, Дағыстан және Грузияны қамтиды.

1. І, IV

2. I, III

3. III, IV

4. II, IV

§3. Орталық Азияның дәстүрлі өркениеттерін зерттеу тарихы.

1. С.Зимановтың қазақтардың көшпелі өркениеті туралы тарихи этнографиялық еңбегі:

1. «Сібір қырғыздарының аймағы»

2. «Орта жүз қырғыз-қайсақтары туралы жазбалар»

3. «Торғай облысы. Тарихи очерк»

4. «Қазақтардың ХІХ ғасырдың бірінші жартысындағы қоғамдық құрылысы»

2. 1954 жылы өз жұмысын бастаған археологиялық экспедиция

1. Бесоба археологиялық экспедициясы

2. Жетісу археологиялық экспедициясы

3. Орталық Қазақстан археологиялық экспедициясы

4. Іле археологиялық экспедициясы

3. Алғаш жылқыны қолға үйретілгенін дәлелдеген археолог:

1. П.Лерх

2. П.И.Рычков

3. О.Кривцова-Гракова

4. В.Бартольд

4. 1970-1980 жылдары қазба жұмыстары жүргізілген ортағасырлық қалалар:

1. Отырар, Қостөбе, Түркістан

2. Жаркент, Отырар, Ақмола

3. Шымкент, Тамғалы

4. Ақтау, Түркістан, Тамғалы

5. 1920-1930 жылдары археологиялық зерттеулер қай дәуірмен байланысты?

1. Қола

2. Темір

3. Неолит

4. Палеолит

6. Бірінші болып петроглифтер туралы жазып, оларды суретке түсірген :

1. Н.Н.Пантусов

2. В.В.Радлов

3. Қ.И.Сәтбаев

4. М.С.Миллер

7. 1893 жылы ежелгі түркі қолжазбаларының құпиясын ашқан ғалым:

1. Қадырбаев

2. Марғұлан

3. Томсен

4. Сәтбаев

8. Антикалыққа қарағанда Орталық Азияның ежелгі тарихы туралы маңызды да нақты деректерді беретін деректі ата:

1. Парсы деректері

2. Иран деректері

3. Византия деректері

4. Қытай деректері

9. Ежелгі түркі қолжазбаларының алғашқы аудармасын жасаған адам:

1. Пантусов

2. Сәтбаев

3. Паллас

4. Радлов

10. Орталық Қазақстан археологиялық экспедициясына жетекшілік еткен ғалым

1. Н.Н.Пантусов

2. С.Толыбеков

3. Ә.Марғұлан

4. Қ.И.Сәтбаев

11. 2004 жылы қандай археологиялық жәдігер ЮНЕСКО-ның Дүниежүзілік мәдени мұраларының тізіміне енді

1. Тамғалы

2. Күлтегін ескерткіші

3. Алтын адам

4. Тесіктас

12. 1826 жылы Қазақстандағы археологиялық қазба жұмыстарын бастаған ғалым

1. В.В.Радлов

2. Қ.И.Сәтбаев

3. Н.Н.Пантусов

4. Ә.Марғұлан

13. Орынбор мұрағат комиссиясы Қазақстандағы ескерткіштерді зерттеуге қосылды

1. XVI ғасырдың басында

2. XX ғасырдың басында

3. XXI ғасырда

4. XVIII ғасырдың басында

14. 1980 жылы энеолиттік Ботай мәдениетін зерттеген ғалым

1. Қ.И.Сәтбаев

2. Н.Н.Пантусов

3. В.Ф.Зайберт

4. Ә.Марғұлан

15. Қазіргі кезде белгілі руналық ескерткіштер саны

1. 300

2. 255

3. 316

4. 512

16. 1970 жылы петроглифтерге зерттеу жұмыстарын жүргізді:

1. Қ.И.Сәтбаев

2. Н.Н.Пантусов

3. Ә.Марғұлан

4. М.Қадырбаев

17. Іле археологиялық экспедициясына жетекшілік еткен ғалым

1. Н.Н.Пантусов

2. К.Акышев

3. Ә.Марғұлан

4. М.Қадырбаев

18. Ақтөбе облысында зерттелген қоныс пен қорғандар саны:

1. 300

2. 250

3. 500

4. 100

19. Дәстүрлі өркениетке тән белгілер:

1. жалпыұлттық идеясы бойынша дамуы

2. бірсарындылық; мәдени тәжірибенің тұрақты түрде қайталануы

3. өмір бойы оқуға, еңбеу етуге, патриотизм және азаматтық жауапкершілікке деген дағдының қалыптасуы

4. функционалдық сауаттылығы, қарым-қатынас жасау қабілеті мен жауапкершілігі

20. Көшпелі малшаруашылығының бағыты мен көшпелі қоғамның барлық қырын зерттейтін кешенді ғылым:

1. Медиевистика

2. Номадистика

3. Этнография

4. Ориенталистика

21. Орталық Азия халықтарының парсыларға қарсы көтерілісі, олардың далалық көшпелілер мен парсы империясы арасындағы қатынастары туралы айтылған жазба:

1. Чжан Цяньның жазбасы

2. Бехистун жазбасы

3. Птолемейдің деректері

4. Плинидің жазбасы

22. Ертедегі ежелгі дәуірлік, ежелгі шығыстық, ортағасырлық өркениеттер аталады :

1. Антикалық

2. Римдік

3. Дәстүрлі

4. Құнды

§4. Орталық Азияда өркениеттің пайда болу факторлары.

1. Еуразия даласында б.з.б. ІІІ мыңжылдықтың соңында пайда болды

1. қағаз

2. жібек

3. дөңгелекті көлік

4. шыны ыдыс

2. Ежелгі замандағы егіншілердің негізгі құралдарының бірі:

1. балға

2. кетпен

3. ожау

4. балта

3 Энеолит дәуірінде (Б.з.б. IV мыңжылдықта) Орталық Азияның оңтүстігіндегі меңгерілген шаруашылық

1. омарта шаруашылығы

2. суармалы егіншілік

3. көшпелі малшаруашылығы

4. тауарлы шаруашылық

4. Ірі өзендер маңы мен тау баурайларында пайда болған өркениет түрі:

1. бау - бақша шаруашылығы

2. малшаруашылығы

3. отырықшы - егіншілік

4. омарта шаруашылығы

5. Еуразия даласындағы климат өзгере бастады

1. Б.з.б. IV мыңжылдықта

2. Б.з.б. IV мыңжылдықтың бірінші жартысында

3. Б.з.б. IV мыңжылдықтың екінші жартысында

4. Б.з.б. ІІІ мыңжылдықтың екінші жартысында

6. Орталық Азия-

1. мезолиттік жайылымды өркениет

2. көшпелілер өркениетінің бесігі

3. этнографиялық материалдар қазығы

4. археологиялық деректерге негізделген өркениет

7. Б.з.б. IV және ІІІ мыңж алғашқы жартысында климат

1. атмосфералық қысымның жоғарылауы

2. жылы және құрғақ ауа

3. жылы климат

4. салқын ылғалды климат

8. Отырықшылық пен егіншілікке жерді суаруға арналған өзен жағалаулары:

1. Жайық, Есіл

2. Ертіс

3. Тобыл, Шу

4. Әмудария, Сырдария

9. Жауын-шашын азайғандықтан шаруашылықтың қай түріне басымдылық берілді?

1. қолөнер

2. омарта шаруашылығы

3. малшаруашылығы

4. егін шаруашылығы

10. Орталық Азия бойынша алғаш рет дәнді дақылдарды өсіру меңгерілді

1. Б.з.б. VI мыңжылдықта

2. Б.з.б. IV мыңжылдықта

3. Б.з.б. V мыңжылдықта

4. Б.з.б. I мыңжылдықта

11. Неолиттік төңкерістің маңызды қадамдары:

1. терімшілікпен айналысу

2. аңшылық пен балық аулаумен айналысу

3. отырықшылыққа көшу, егіншіліктің пайда болуы

4. көшпелі малшаруашылығына көшу

12. Орталық Азияда пайда болған ең алғаш өркениет:

1. қолөнер

2. көшпелі өркениет

3. отырықшы - егіншілік

4. малшылық

13. Малшаруашылығы мен егіншілік қандай экономика саласының пайда болуына әкелді?

1. кәсіпкерлік

2. дамытушы

3. өндіруші

4. шағын

14. Алыс жерлерге көшіп-қону үшін аса маңызды рөл атқарған:

1. жертөлелер салу

2. малды қолға үйрету

3. дөңгелекті көлік ойлап табу

4. егіншілікпен айналысу

15. Еуразия даласында көшпелі малшаруашылығына көшудің басты себебі

1. темір тапшылығы

2. құрғақшылық

3. халық санының өсуі

4. жыртқыш аңдардың азаюы

16. Неолиттік төңкерістің себептерінің бірі:

1. тұрғындар санының азаюы

2. археологиялық ескерткіштердің пайда болуы

3. тұрғындар санының артуы

4. көшпелілер өркениетінің пайда болуы

17. Дәнді дақылдарды өсіруге меңгерген:

1. арийлер

2. алтай - маньчжур

3. батыстар

4. жейтундықтар

18. Аймақтағы климаттың әсерінен көбейген мал түрі:

1. жылқы

2. ешкі

3. сиыр

4. қой

19. Атқа салт міну үшін арналған құралдар:

1. қылыш, ақинақ

2. ер-тоқым, ат-әбзел

3. қамшы, орақ

4. таяқ, кетпен

20. Жиналмалы киіз түрі қай мыңжылдықта пайда болды?

1. б.з.б. V мыңжылдықтың соңында

2. б.з.б. І мыңжылдықтың соңында

3. б.з.б. ІV мыңжылдықтың соңында

4. б.з.б. ІІ мыңжылдықтың соңында

§5-6. Орталық Азия өркениеттерінің ежелгі ошақтары.

1. Тау арасындағы ойпат-

1. Маргуш

2. Ферғана

3. Хорезм

4. Самарқанд

2. Бактриядағы Юэчжи мемлекеті орналасты:

1. Алтайдың шығысында

2. Шығыс Түркістанда

3. Байкалдың солтүстігінде

4. Ферғананың оңтүстігінде

3. Хорезмдік өркениеттің негізіне айналған жүйе:

1. Артизан құдықтар

2. Суландыру

3. Жаңбыр суын пайдалану

4. Қар суын пайдалану

4. Соғдылықтар сауда орындарын ашқан өңірлер

1. Алтай, Тарбағатай

2. Кіші Азия, Жерорта теңізінің шығыс жағалауы

3. Шығыс Түркістан, Тараз, Жетісу

4. Жоңғар ойпаты, Ертіс өңірі

5. Жетісу өңірінің ең басты су көзі

1. Каспий теңізі

2. Іле өзені

3. Ангрен өзені

4. Сырдария

6. Сырдария өркениеті ошағының ірі орталығы болған шаһар

1. Тараз

2. Самарқанд

3. Отырар (Фараб)

4. Исфахан

7. Б.з.б. I мыңжылдықта Шығыс Түркістан аймағындағы шаһарлар пайда болған жазиралар шөліндегі да ды

1. Қызылқұм

2. Бетпақдала

3. Мойынқұм

4. Такла - Макан

8. Кейінгі ғасырларда соғды қай хандық құрамына кірді?

1. Қытай

2. Бактрия

3. Бұхара

4. Маргуш

9. Маргуш мәдениеті тараған Әмударияның төменгі ағысындағы аумақ

1. Самарқанд

2. Шаш

3. Ферғана

4. Бактрия

10. Х ғасырда Отырар қаласы қараған мемлекет

1. Түрік

2. Қазақ

3. Қарахан

4. Қаңлы

11. Монғол шапқыншылығынан кейін мұсылман жылнамаларында Сырдария жазирасы аталды

1. Қарахан

2. Отырар

3. Түркістан

4. Сырдария

12. Ұлы Жібек жолының бойында орналасып, трансконтиненталды саудада делдалдық қызмет атқарған

1. маргуштықтар

2. хорезмдіктер

3. соғдылықтар

4. ахеменидтіктер

13. 1865 жылы орыс әскері басып алған қала

1. Ташкент

2. Шымкент

3. Верный

4. Ақмола

14. XVIІ ғасырдың басынан XVIІІ ғасырға дейін Ташкент қаласын иелеген мемлекет:

1. Хиуа хандығы

2. Бұқара әмірлігі

3. Қоқанд хандығы

4. Қазақ хандығы

15. Сыма Цянның дерегі бойынша Даванидегі қалалар саны

1. 50

2. 70

3. 120

4. 45

5. 10

16. Әмударияның төменгі сағасында орналасқан ірі аймақ

1. Соғды

2. Шаш

3. Хорезм

4. Маргиан

17. Хорезмнің астанасы қай қала болды?

1. Маргиан

2. Түркістан

3. Жетісу

4. Топыраққала

18. XVI ғасырда Қазақ хандығы мен Бұқара әмірлігі арасында тартыс басталады:

1. Үргеніш үшін

2. Мерв үшін

3. Самарқан үшін

4. Ташкент үшін

19. Б.з.б. ІІІ - б.з. VI ғ аралығында Ферғанада болған елеулі оқиға:

1. Өзінің территориясын ауыстырды

2. Дербес мемлекетке айналды

3. Астанасын ауыстырды

4. Өз территориясын кеңейтті

20. Сырдария жазирасын Сыма Цянь қалай атады:

1. "Ғұндар жазирасы"

2. "Үйсіндер ойпаты"

3. "Сарматтар бөктері"

4. "Қаңлы мемлекеті"

21. Соғдының солтүстігі мен Шыршық және Ангрен өзендерінің алқабын, сондай-ақ Сырдарияның оң жағалауын қамтитын аймақ:

1. Ферғана

2. Хорезм

3. Шаш

4. Жетісу

22. Тянь - Шань тауынан басталып шығысқа ағатын Тарым өзені алабындағы аймақ

1. Шығыс Түркістан

2. Жетісу

3. Хорезм

4. Ферғана

23. Шаштың Сырдария аймағы алып жатыр

1. батысын

2. шығысын

3. солтүстігін

4. оңтүстігін

24. Маргуш отырықшы - егінші және қалалық мәдениеті пайда болған мерзімін ата:

1. Б.з.б. XV-XIII ғасыр

2. Б.з.б. XVIII-XII ғасыр

3. Б.з.б. XVIII-III ғасыр

4. Б.з.б. XVIII-XIII ғасыр

25. Шаш аймағында орналасқан қазіргі қалалар:

1. Ақтау, Атырау

2. Орал, Торғай

3. Шымкент, Ташкент

4. Алматы, Семей

26. Ферғана қай хандықтың орталығы болды?

1. Хорезм

2. Маргиан

3. Маргуш

4. Қоқан

27. Соғдының солтүстігінде орналасқан жазира:

1. Мараканд (Самарқанд)

2. Шаш (Ташкент)

3. Ферғана

4. Маргиан (Маргуш)

28. Жетісуда қалалар дамыды

1. Б.з.б. I мыңжылдықта

2. Б.з.б. III мыңжылдықта

3. Б.з.б. II мыңжылдықта

4. Б.з.б. V мыңжылдықта

29. Алдыңғы Азия мен Инд өзені аңғарындағы өркениеттермен байланыс орнатқан қай мәдениет?

1. Соғды

2. Жетісу

3. Ферғана

4. Маргуш

30. Әмудария мен Сырдария аралығындағы ірі егіншілік аймағында пайда болған қала:

1. Жетісу

2. Мараканд (Самарқанд)

3. Ферғана

4. Маргиан (Маргуш)

31. Орталық Азияның оңтүстігінде Мурғаб жазирасында пайда болған мәдениет:

1. Соғды

2. Хорезм

3. Маргуш

4. Ферғана

32. Ежелгі уақытта орталығы Жетісу аймағының жерінде орналасқан мемлекет

1. Үйсін

2. Қаңлы

3. қарлұқ

4. ғұндар

33. Хорезмдік отырықшы - егіншілік өркениет қашан пайда болды?

1. Б.з.б. Х мыңжылдықта

2. Б.з.б. XVIII-XII ғасыр

3. Б.з.б. III-мыңжылдықта

4. Б.з.б. II мыңжылдықта

34. Ферғана Түрік мемлекетінің құрамына қашан қосылды?

1. VI ғасыр

2. Б.з.б. ІІІ ғасыр

3. ІV ғасыр

4. Б.з.б. VIІ ғасыр

35. XVIІІ ғасырдың соңында Ташкент кімнің билігіне өтті?

1. Қазақ хандығы

2. Александр Македонский империясы

3. Ахеменидтер әулеті

4. Қоқан әмірлігі

36. Балқаш көлі мен Ыстықкөлдің арасындағы тарихи - мәдени аймақ

1. Жетісу

2. Сығанақ

3. Созақ

4. Түркістан

§7. Ұлы дала ұғымының тарихи-географиялық сипаттамасы.

1. Орта ғасырларда көшпелілер қандай өркениетпен байланыс орнатты?

A) Қытайлық

B) Барлық жауап дұрыс

C) Исламдық

D) А және В

E) Христиандық

2. Көшпелілер қандай дінді ұстанды?

A) Барлық жауаптар дұрыс

B) Ислам

C) Буддизм

D) Зороастризм

E) Тәңіршілдік

3.Ұлы Дала тарихының тағы бір қыры

A) Көшпелілердің және отырықшы-егіншілік өркениеттің өзара ықпалдаспуы

B) Дұрыс жауап жоқ

C) Көшпелі өркениеттің болмауы

D) Отырықшы өркениеттің болмауы

E) Көшпелілердің және отырықшы-егіншілік өркениеттің өзара ықпалдастығы

4. Көшпелілер Еуразияның халықаралық саясатына өз үстемдігін қай кезде жүргізіп отырды?

A) Моңғол империясы кезеңінде

B) Ғұн дәуірінде

C) Алтын Орда кезеңінде

D) Сақ дәуірінде

E) Барлық жауап дұрыс

5. Дала өркениетінің этникалық сипаты қандай болды?

A) Бір халықпен шектелмеді

B) Әр түрлі тілде сөйледі

C) Бір дінмен шектелмеді

D) Барлық жауаптар дұрыс

E) Әр түрлі нәсілдер болды

6. Көшпелілер қандай нәсілге жататын және қандай тілде сөйлейтін халықтардан құралды?

A) Ирандықтар, моңғолдар

B) Барлық жауап дұрыс

C) Түркілер

D) Моңғолоидтар

E) Еуропеидтер, аралас нәсіл түрлері

7. Ежелгі уақыттан бері түрлі нәсілдер, тілдер, тайпалар, мәдениеттер, діндер мен өркениеттер тоғысып жатқан кең-байтақ жер.

A) Ұлы Дала

B) Жетісу

C) Қарақұм

D) Хан Тәңірі

E) Ұлытау

8. "Ұлы дала" ұғымының географиялық атауы

A) Еуразия даласы

B) Каспий теңізі

C) Ұлы қалалар

D) Кавказ елі

E) Азияның жүрегі

9. Ұлы Дала белдеуінің ұзындығы мен ені қанша болған?

A) 6000 км, 1000 км

B) 4000 км,1000 км

C) 2000 км, 1000 км

D) 5000 км, 500 км

E) 10000 км,1000 км

10. Ұлы Дала көшпелілер өркениетінің ... деп саналады

A) соңы

B) қауіп-қатері

C) бесігі

D) басы

11. Ежелгі заманда көшпелілер байланыс орнатпаған өркениет қандай?

A) Ирандық

B) Христиандық

C) Антикалық

D) Қытайлық

E) Ортаазиялық

12. Ұлы Дала өркениеті кезінде қандай табиғи-географиялық фактордың дамуы экологиялық тұрғыда қолайлы болды?

A) Қолөнер

B) Егіншілік

C) Отырықшылық

D) Көшпелі мал шаруашылығы

E) Әшекей заттар жасау

13. "Ұлы дала" қай аумақты алып жатыр?

A) Қара, Азов теңіздерін

B) Каспий теңізін

C) барлық жауаптар дұрыс

D) Еуразия орталығын

E) Кавказ және Тянь-Шань тауларын

14. Дала халқының археологиялық мәдениетін анықтау кезінде қандай факторлар қиындық тудырды?

A) Дала халқының нәсілдік әр алуандылығы

B) Дала халқының тілдік әр алуандылығы

C) Дала халқының этникалық әр алуандылығы

D) Олардың көшіп-қонып жүретін жерлерінің ауқымдылығы

E) Барлық жауаптар дұрыс

15. Орта ғасырларда "Ұлы даланың" (Дунайдан Алтайға дейінгі аралық) атауы мұсылман жазба деректерінде қалай аталған?

A) Тянь-Шань таулары

B) Дешті Қыпшақ

C) Фараб елі

D) Шеткі Александрия

16. Дала өркениетінің этникалық сипаты әр түрлі болғанымен барлық көшпенділерді не біріктірді?

A) Ирандықтар

B) Туыстық арақатынас

C) Отырықшылық

D) Ислам діні

E) Көшпелі малшаруашылығы

17. Ұлы Даланың маңызды тарихи-мәдени мәндері

A) Ұлы Даланың тарихи барысында көптеген мемлекеттер құрылып, бірқатар маңызды оқиғалар өтті

B) Ұлы Дала тілдік антропологиялық және этникалық араласулар мен өзара мәдени байланыстардың орталығы болды

C) Барлық жауаптар дұрыс

D) Ұлы Даланың табиғи-климаттық жағдайы көшпелі өркениеттің пайда болуы мен өркендеуіне ықпал етті

E) Ұлы Даланың шекаралық аймақтары көшпелі және отырықшы өркениеттердің өзара ықпалдасқан аймағы болып, Шығыс пен Батыс арасындағы көлік дәлізі қызметін атқарды.

18. "Ұлы дала" ландшафтылары қандай болып келеді?

A) жартылай шөлейтті

B) құмды

C) тоғайлы

D) далалық

19. Ұлы Жібек жолының қалыптасуына ықпал еткен Ұлы Даланың көлік дәлізі ... байланыстырды.

A) Барлық жауап дұрыс

B) Барлық жауап дұрыс

C) Қиыр Шығыс пен Еуропаны

D) Қиыр Шығыс пен Алдыңғы Азияны

E) Шығыс пен Батысты

20. X-XVII ғасырларда Қара Теңіз бен Каспий аралығын «Батыс Дешті Қыпшақ» деп атаған, ал қазақ даласының атауы қандай болған?

A) Хорезм елі

B) Самарқанд

C) Батыс Дешті Қыпшақ

D) Шығыс Дешті Қыпшақ

E) Шеткі Александрия

21. Алтай халықтарының ежелгі атамекені

A) Альпі таулары

B) Карпат таулары

C) Ұлы Дала

D) Каспий теңізі

E) Арал

22. Ұлы Дала тарихы бұл...

A) A және b жауаптары

B) Көшпелі ұлы империялардың тарихы

C) Көшпелі мемлекеттердің тарихы

D) Дұрыс жауап жоқ

E) Рим империясының тарихы

§8. Ұлы Дала көшпелі өркениетінің қайнаркөзі

1. Ботай (Ботай-Терсек) мәдениеті кезінде не басым болған шаруашылық

1. Аңшылық

2. Малшаруашылығы

3. Отырықшылық

4. Егіншілік

2. Жылқыны қолға үйрету қай мәдениетке тән?

1. Арыстанды

2. Қаратау

3. Андронов

4. Ботай

3. Ботай мәдениетінің жұрнағынан қазақтардың бүгінге дейінгі мәдениетіне тән белгілер

1. ою-өрнек салу

2. сиыр өсіру, сүттен май мен ірімшік жасау

3. аң аулау, сауыт кию

4. қымыз ішу, жылқы өсіру, жылқы етін пайдалану

4. Қола дәуіріндегі далалық малшылар мәдениетін құрушылар

1. Савроматтар

2. Тугариновтықтар

3. Андрондықтар

4. Аргиппейлер

5. Ұлы Дала малшаруашылығы өркениетінің негізі болған не?

1. Қыш құмыралардың пайда болуы

2. Терісі бағалы аңдарды аулау

3. Ботайлықтардың жылқы өсіру

4. Металдан жасалған құралдарды игеру

6. Б.з.б. III мыңжылдықтың соңы мен II мыңжылдықтың басындағы материалдық мәдениеттегі маңызды жетістік

1. Саз балшықтан ыдыс жасау

2. Тастан жасалған еңбек құралдары ойлап табылды

3. Терімшілдіктің дамуы

4. Арба мен қола өндірісінің пайда болуы

7. Андрондықтар жылқы малын көбінесе не үшін пайдаланды?

1. почта жеткізуге

2. егін егуге

3. салт мінуге, әскери арбаға жегуге

4. бақша өсіруге

8. Ботай-Терсек археологиялық мәдениеті орналасқан аймақ

1. Орталық Қазақстан

2. Оңтүстік Қазақстан

3. Солтүстік Қазақстан

4. Шығыс Қазақстан

9. Авеста аңызындағы жауынгерлер қамқоршысы:

1. Виктория

2. Митра

3. Ява

4. Авеста

10. Қола дәуірінде халықтың бір орынды мекендей бастауы қандай алғашқы қалалардың пайда болуына алып келді?

1. Сынасты, Шақпақата

2. Сығанақ, Сарайшық

3. Арқайым, ШірікРабад

4. Арыстанды

11. Энеолит дәуірінің жетістігі

1. мал шаруашылығы пайда болды

2. аталық рудың қалыптасуы

3. микролиттер ойлап табылды

4. терімшілік пайда болды

12. Б.з.б. 3600-2300 жылдары Ұлы Даланың батыс бөлігін қандай қауымдастық қамтыды?

1. Көнешұңқыр

2. Енисей

3. Арқайым

4. Ақтас

13. Қола дәуірінде халықтың бір орынды мекендей бастауы қандай нәтиже берді?

1. тайпалар арасында қынастар жақсарды

2. алғашқы қалалар пайда бола бастады

3. этникалық өзгерістер жиіледі

4. адамдар киіммен қамтылмады

14. Орталық Қазақстан мен өзге де өңірлерде ежелгі заманда қанша кен казған кен орны аныкталды?

1. 100-ге жуық

2. 2000-ға жуық

3. 1500-ге жуық

4. 500-ге жуық

15. Б.з.б. II мыңжылдықтың ортасында еңбек кұралдарының басым бөлігі мен қару- жарақ түрлері (найзалар, жебенің ұштары, айбалталар) және әшекей бұйымдар қандай металдан жасалды?

1. Тас

2. Қола

3. Темір

4. Мыс

16. Андрондықтардың ботайлықтардан айырмашылығы

1. Сүтті мал өсірумен айналысты

2. Түйе шаруашылығы дамыды

3. Қойларды көбірек өсірді

4. Жылқы малын мүлдем өсірмеді

17. Адамзат тарихындағы жылқы өсірушілердің алғашқы мәдениеті.

1. Андронов

2. Қаратау

3. Ботай-Терсек

4. Арыстанды

18. Қазақтардың көшпелі мәдениетінің алғашқы бастауы болған?

1. Қыш құмыралардың пайда болуы

2. Ботайлық жылқы өсіру

3. Металдан жасалған құралдарды игеру

4. Терісі бағалы аңдарды аулау

19. Ботай қонысының өмір сүрген жылдары

1. б.з.б. 4700-3100 жылдары

2. б.з.б. 3700-3100 жылдары

3. б.з.б. 2700-2100 жылдары

4. б.з.б. 1700-1100 жылдары

20. Көшпелі өркениеттің қалыптасу жолындағы маңызды кезең

1. Мезолит пен неолит

2. Палеолит пен энеолит

3. Палеолит пен мезолит

4. Энеолит және қола дәуірі

21. Жылқыны қолға үйрету қашан басталды?

1. б.з.б. VII мыңжылдықтың ортасы

2. б.з.б. VI мыңжылдықтың ортасы

3. б.з.б. III мыңжылдықтың ортасы

4. б.з.б. IV мыңжылдықтың ортасы

22. Андрондықтардың ең басты шаруашылығы мен күнкөріс көзі

1. Егіншілік

2. Малшаруашылығы

3. Отырықшылық

4. Ағаш отырғызу

23. Ұлы Далада көшпелі өркениеттің қалыптасуына қандай фактор маңызды рөл атқарды?

1. Ботайлықтардың түйе асырау мәдениеті

2. Ботайлықтардың сиыр асырау мәдениеті

3. Ботайлықтардың жылқы асырау мәдениеті

4. Ботайлықтардың ешкі асырау мәдениеті

24. Энеолит (тасты- мысты дәуір) дәуірі қай кезеңді қамтиды?

1. б.з.б. V-III мыңжылдықтарды

2. б.з.б. II-I мыңжылдықтарды

3. б.з.б. III-II мыңжылдықтарды

4. б.з.б. IV-III мыңжылдықтарды

25. Далалық қола мәдениетін иеленушілер қалай аталады?

1. Алексеевтіктер

2. Неолиттер

3. Микролиттер

4. Андрондықтар

26. Ботай мәдениеті өз ерекшелігін қашан жоғалтты?

1. Б.з.б. III мыңжылдықта

2. Б.з.б. II мыңжылдықта

3. Б.з.б. IV мыңжылдықта

4. Б.з.б. V мыңжылдықта

27. Дөңгелекті арбалар қашан жасала бастады?

1. Б.з.б. III мыңжылдықтың басында

2. Б.з.б. III мыңжылдықтың соңында

3. Б.з.б. III мыңжылдықтың ортасында

4. Б.з.б. II мыңжылдықтың соңында

28. Б.з.б. IV мыңжылдықтың ортасында Қазақстанның қай бөлігінде жылқыны қолға үйрету басталды?

1. Шығыс Қазақстан

2. Оңтүстік Қазақстан

3. Солтүстік Қазақстан

4. Батыс Қазақстан

29. Қазақстан аумағындағы қола дәуірді кейде қалай атайды?

1. Құлан мәдениеті

2. Енисей мәдениеті

3. Андронов мәдениеті

4. Соловьев мәдениеті

§9. Қазақстан аумағындағы қола дәуірінің археологиялық мәдениетінің ерекшеліктері.

1. Қола дәуірінің соңында жерлеудің қандай ерекшелігі пайда бола бастады?

A) Ағашпен өртеу

B) Кесене тұрғыза бастау

C) Еден астына жерлеу

D) Өзгешелік болмады

2. Федоровтықтарда атқа салт міну кең тарала бастағандықтан алғаш рет не қолданыла бастады?

A) Садақтар

B) Қыш кеселер

C) Ауыздықтар

D) Құмыралар

3. Ресейдің Оңтүстік Орал жазығында шоғырланған Сынтасты мәдениеті қай кезеңді қамтиды?

A) б.з.б. Х-ХV ғғ.

B) б.з.б. ХХ-ХV ғғ.

C) б.з.б. ХХІ-ХVIII ғғ.

D) б.з.б. ХХІ-ХV ғғ.

4. Мүрдені шалқасынан жатқызып, тастан құрастырылған кесенелерге жерлеу қай мәдениетке жатады?

A) Сарғарылық мәдениет

B) Беғазы-Дәндібай

C) Сынтасты мәдениеті

D) Алакөл мәдениеті

5. Федоровтықтарды Батыс Қазақстаннан кімдер ығыстырып шығарды?

A) Ферғаналықтар

B) Қималықтар

C) Ғұндар

D) Сарматтар

6. Қай мәдениет өкілдері алғаш рет өзекті, сүйекті және мүйізді ауыздықтар қолданыла бастады?

A) Ботай мәдениеті

B) Федоров мәдениеті

C) Сынтасты мәдениеті

D) Алакөл мәдениеті

7. Тасты-Бұтақ қоныстарының өзіндік ерекшелігі

A) Ағаш орнына тас қолданды.

B) Қоладан үй салды

C) Құмды далада өмір сүрді

D) Ағаш орнына темір қолданды

8. Шығыс және Орталық Қазақстанда қола дәуірінің соңғы кезеңінде ерекше қандай мәдениет қалыптасты?

A) Ботай мәдениеті

B) Алакөл мәдениеті

C) Сарғарылық мәдениет

D) Беғазы-Дәндібай

9. Қай мәдениет сазбалшықтан дөңгелете немесе тікбұрышты пішінде ерекше үлгімен түрғызылған қоныстарымен, екі аяқты арба және жылқыны қоса көмген жерлеу орындарымен белгілі?

A) Алакөл мәдениеті

B) Федоров мәдениеті

C) Сынтасты мәдениеті

D) Петров мәдениеті

10. Өгіздерге жегілетін төрт дөңгелекті жүк арбалары және аттарға жегілетін екі дөңгелекті әскери арбалары болған қола дәуірінің өкілдері

A) Сарматтар

B) Ботайлықтар

C) Андрондықтар

D) Герасимовтықтар

11. Археологиялық деректерге сәйкес, б.з.б. III мыңжылдықтың соңы мен I мыңжылдықтың басында Ұлы Далада өзара туыстас қандай тайпалар өмір сүрді?

A) Герасимовтықтар

B) Энеолиттіктер

C) Андрондықтар

D) Сарматтар

12. Далалық және көшпелі мәдениет пен өркениетті зерттеуде маңызды рөл атқарған

A) мал-мүліктің теңсіздігі

B) қорымдар мен қабірлер

C) малшаруашылығы

D) жеке меншіктің орнауы

13. Андрондықтар малшы- бақташылар болғандықтан олардың негізгі байлығы не болды?

A) Темір

B) Мал

C) Үйлері

D) Мыс

E) Алтын

14. Петров қоныстарының негізгі ерекшелігі

A) арбалары өзгеше болған

B) жерлеу ерекшелігі

C) қорғаныс орларының болуында

D) жауынгерлерді жерлемеген

E) үй жануарлары болмаған

15. Қазіргі заманда отандық археологтердің ең басты мәселелерінің бірі Сарғарылықпен қандай мәдениеттің арақатынасын зерттеу болып табылады.

A) Беғазы-Дәндібай

B) Алакөл мәдениеті

C) Сынтасты мәдениеті

D) Ботай мәдениеті

E) Андронов мәдениеті

16. Ауыздықтар дегеніміз не?

A) Еден астындағы шұңқыр

B) Малшының су құятын ыдысы

C) Аттың аузына кигізілетін жүген бөлігі

D) Қыш құмыралар пеші

E) Кен өндіру құралы

17. Алакөлдіктердің дәстүрін жалғастырған мәдениет

A) Алакөл мәдениеті

B) Беғазы-Дәндібай мәдениеті

C) Федоров мәдениеті

D) Ботай мәдениеті

18. Беғазы-Дәндібай мәдениеті

A) б.з.б. ХІІІ-Х ғғ.

B) б.з.б. ХІІ-ХІІ ғғ.

C) б.з.б. Х-VІІІ ғғ.

D) б.з.б. ХІ-ХІІІ ғғ.

E) б.з.б. Х-ХІ ғғ.

19. Қолөнер өркендеп, қола металлургиясы жоғары деңгейде дамыған мәдениет

A) Сынтасты мәдениеті

B) Сарғарылық мәдениет

C) Ботай мәдениеті

D) Беғазы-Дәндібай

E) Алакөл мәдениеті

20. Сынтасты мәдениетіндегі ең ірі қоныстар

A) Тасты-Бұлақ

B) Орал

C) Алакөл және Петровка

D) Арқайым және Сынтасты

21. Сарғарылық мәдениеттің ерекше белгісі

A) Матадан тігілген дорбалар

B) Дротиктер

C) Жапсырма қыш ыдыстары

D) Тас тесе

22. Беғазылықтар неге байланысты өркендеді?

A) Ағаштан жасалған құралдар

B) Кесу әдісінің дамуына

C) Абыздардың пайда болуына

D) Қола металлургиясының дамуына

23. Сарғарылық мәдениетке шамамен неше қоныс жатты?

A) 400

B) 300

C) 200

D) 500

E) 600

24. Алғашында андрондықтардың қоныстарының қорған қабырғалары қоршалып тұрғызылса,кейін олар қандай болды?

A) Тастан үй тұрғызды

B) Ашық қоныстарда тұрды

C) Киіз үйде тұрды

D) Жабылған жертөлелерде тұрды

25. Андрондық үлгідегі соңғы мәдениет

A) Алакөл мәдениеті

B) Сарғарылық мәдениет

C) Беғазы-Дәндібай

D) Сынтасты мәдениеті

E) Ботай мәдениеті

26. Андрон ескерткіштерінің басым бөлігі қайда кездеседі?

A) Шақпақата

B) Оңтүстік Орал мен Қазақстанда

C) Оңтүстік Қазақстан

D) Шығыс Ресей

27. Петров мәдениеті (б.з.б. XVII-XVI ғғ.) қандай мәдениетке жақын болып келеді?

A) Алакөл мәдениеті

B) Беғазы-Дәндібай мәдениеті

C) Ботай мәдениеті

D) Сынтасты мәдениеті

28. Қола дәуірінің соңғы кезеңінде (б.з.б. XIII-VIII ғғ.) федоровтық мәдениетті қандай мәдениет алмастырды?

A) Ботай мәдениеті

B) Сарғарылық мәдениет

C) Беғазы-Дәндібай

D) Сынтасты мәдениеті

§10. Ерте көшпелілер дәуіріндегі Ұлы Дала өркениеті

1. Исседондықтарда қазақтың қыстауына ұқсайтын қоныстар болды. Бұл нені білдіреді?

A) солтүстік сақтардың тиграхауда сақтарымен қатарлас тұрғанын

B) солтүстік сақтардың оңтүстікке бейімделгенін

C) солтүстік сақтардың суық климатқа бейімделгенін көрсетеді.

D) Дұрыс жауап жоқ

E) солтүстік сақтардың Каспий маңында тұрғанын

2. Скифтерді «ертедегі көшпелілер» деп кімдер атаған?

A) Парсылар

B) Славяндар

C) Гректер

D) Қытайлар

E) Римдіктер

3. Сарматтар Қазақстанның қай жерін мекендеген?

A) Сарыарқада

B) Алтай таулары

C) Арал маңы

D) Еділ мен Жайық ортасы

E) Жетісу

4. Б.з.б. I мыңжылдықтың алғашқы жартысында кұрғақшылыққа ұшыраған Далада шаруашылық жүргізудің жалғыз түрі

A) Егіншілік

B) Кен өндіру

C) Көшпелілік

D) Ағаш өсіру

E) Әшекейлер жасау

5. Сақтар заманы туралы үшінші жазба дерек қайда кездеседі?

A) ежелгі грек жазбалары

B) Көнеқытайлық жылнамаларда

C) Геродоттың еңбектері мен грек-римдік тарихнамада

D) ежелгі парсы жазбалары

E) ежелгі славян жазбалары

6. Темір дәуіріндегі көшпеліліктің ерекшелігі

A) Отырықшылық басым болды

B) Малды үйдің маңында ұстау

C) Тек қой малын ғана өсірді

D) Малды жыл бойы далада бақты

E) Бір ғана жайылымды пайдаланды

7. Алғашқы «нағыз» көшпелі малшылар болған

A) Римдіктер

B) Түркістандықтар

C) Парсылар

D) Сібірліктер

E) Сақтар

8. Хаома Құдайын дәріптеушілер және хаома сусының дайындайтындар

A) Тиграхауда

B) Хаомаварга

C) Массагеттер

D) Аримаспылар

E) Исседондар

9. Қай мәдениетке тиесілі жерлеу орындарынан жылқы мен қойдың бас сүйектері, сондай-ақ жебенің қоладан жасалған ұштары, ақинақ (қысқа темір семсер), саздан жасалған ыдыстар, құрбандық шалатын тас пен ат әбзелдері кездеседі?

A) Андронов мәдениеті

B) Сынтасты мәдениеті

C) Беғазі-Дәндібай мәдениеті

D) Алакөл мәдениеті

E) Тасмола мәдениеті

10. Сақтар неге қоныстар салмады?

A) Рулық-тайпалық ережелер негізінде

B) Сенім-нанымдар бойынша тыйым салынды

C) Діни ұстамдары бойынша

D) Көшпелі өмір сүргендіктен

E) Салт-дәстүрге байланысты

11.Орталық Азиядағы сақтар мен Қара теңіз маңындағы скифтерді өзара байланыстырды

A) Сарматтар

B) Гректер

C) Қаңлылар

D) Үйсіндер

E) Парсылар

12. Сырдарияның төменгі ағысы мен Арал маңын мекендеп, тайпалық одақ қүрған.

A) Аримаспылар мен исседондар

B) Аргиппейлер мен исседондар

C) Парадараялар мен тиграхаудалар

D) Сарматтар мен ғұндар

E) Дахтар мен массагеттер

13. Бесшатыр қорғандарының ең ірілері қандай болған?

A) диаметрі 100 м-ге, ал биіктігі 17 м-ге дейін жетті

B) диаметрі 200 м-ге, ал биіктігі 27 м-ге дейін жетті

C) диаметрі 10 м-ге, ал биіктігі 7 м-ге дейін жетті

D) диаметрі 500 м-ге, ал биіктігі 57 м-ге дейін жетті

E) диаметрі 300 м-ге, ал биіктігі 37 м-ге дейін жетті

14. Сақтардың Тасмола мәдениеті

A) б.з.б. V-III ғғ

B) б.з.б. VIII-V ғғ

C) б.з.б. V-I ғғ

D) б.з.б. VI-II ғғ

E) б.з.б. VII-III ғғ

15. Билеуші тектен шыққандар көсемдер мен ақсақалдар қандай одақ құрды?

A) Малшылар одағын құрды

B) Әскери-тайпалық ақсүйектер одағы

C) Жастар одағы

D) Патша ұлдарының одағы

E) Патша уәзірлерінің одағы

16. Ежелгі гректер кімдерді көшпелілер деп атаған?

A) Қаңлыларды

B) Ғұндарды

C) Үйсіндерді

D) Скифтерді

E) Сарматтарды

17. Арба үстіне орналасқан баспаналарымен бірге көшіп жүрген тайпа

A) Парсылар

B) Түркістандықтар

C) Сібірліктер

D) Сақтар

E) Римдіктер

18. Сарматтар Қазақстанның қай жерін мекендеген?

A) Шығыс

B) Оңтүстік

C) Орталық

D) Батыс

E) Солтүстік

19. Парсы патшасы I Дарий Орталық Азияда кімдерге қарсы жорық жасады?

A) қарлұқтарға

B) сақ-тиграхаудаларға

C) ғұндарға

D) үйсіндерге

E) қаңлыларға

20. «Соғдылықтардың сыртындағы мемлекет» деген атау кімдерге қатысты айтылды?

A) қарлұқтарға

B) үйсіндерге

C) сақтарға

D) қаңлыларға

E) ғұндарға

21. Андрондықтар жылдың қай мезгілінде малды өз баспаналарында ұстады немесе арнайы қорада бақты?

A) Көктемде

B) Күзде

C) Жыл бойы

D) Жазда

E) Қыста

22. Сақтарға мәдениеті жағынан жақын көшпелі тайпалар одағы

A) Қаңлылар

B) Үйсіндер

C) Сарматтар

D) Гректер

E) Парсылар

23. Дарий жүзіп өткен өзен қандай болуы мүмкін?

A) Сырдария

B) Жайық

C) Тобыл

D) Ертіс

E) Талас

24. Өнердегі «аң» стилі қандай тайпаға тән ерекшелік болды?

A) Парсылар

B) Гректер

C) Үйсіндер

D) Сарматтар

E) Қаңлылар

25. Сақтарда қаһарлы, жеңілмейтін жауынгерлер болды деп кімдерді санады?

A) Малшылар

B) Уәзірлер

C) Аксүйектер

D) Салт атты садақшылар

E) Абыздар

26. Сақтарды жерлеуде мәйітті үлкен қорғанға және оның мінген атын жапсарлас шағын қорғанға көму қай мәдениетке тиесілі?

A) Беғазі-Дәндібай мәдениеті

B) Сынтасты мәдениеті

C) Алакөл мәдениеті

D) Андронов мәдениеті

E) Тасмола мәдениеті

27. Қазақстанның Оңтүстік және Оңтүстік-Шығыс даласында мекендеген сақтар?

A) Массагеттер

B) Исседондар

C) Тиграхауда

D) Хаомаварга

E) Аримаспылар

§11. Орталық Азияның ежелгі мәдениетінің сабақтастығы

1. Афанасьевтіктер Алтайға, Сібір далаларына қоныс аударып, жергілікті неолиттік тұрғындармен араласып кеткен ... болатын.

A) Көнешұңқырлықтар

B) Петровтықтар

C) Ботайлықтар

D) Қаратомарлықтар

E) Арқайымдықтар

2. Қытайлар әртүрлі тайпалы көшпелілерді қалай атады?

A) Солтүстік қасқырлар

B) Дала аландары

C) Үйсіндер

D) Солтүстіктегі варварлар

E) Қаңлылар

3. Шығыс Казақстан мен Оңтүстік Сібір далаларындағы темірді игерген алғашқы мәдениет

A) Беғазы-Дәндібай мәдениеті

B) Федоров мәдениеті

C) Афанасьев мәдениеті

D) Тугаринов мәдениеті

E) Петров мәдениеті

4. Арпа өзенінің алқабында 3600 метр биіктікте андрондық қорымдар анықталды. Одан Федоров үлгісіндегі қыштар мен қола әшекейлер табылды. Қорымнан күл мен өртеудің өзге де іздері анықталды. Бұл қорым қай мемлекетте орналасқан?

A) Тәжікстан

B) Өзбекстан

C) Түркменстан

D) Қырғызстан

E) Қазақстан

5. I Аржан, V Аржан және II Аржан қорғандарынан табылған құнды жәдігерлер қандай мәдениетке тиесілі?

A) Сарғарылық мәдениеті

B) Ұйық мәдениеті

C) Петров мәдениеті

D) Федоров мәдениеті

E) Қарасұқ мәдениеті

6. Тәжікстандық Вахш мәдениетіне жататын қорымдар

A) Тигровая Балка

B) Хантау

C) Алакөл

D) Ачинск

E) Арқайым

7. Б.з.б. II мыңжылдықтың соңында Шығыс Қазақстан, Оңтүстік Сібір және Батыс Моңғолиядағы Андрон және Афанасьев мәдениеттері қандай мәдениетке ауысты?

A) Петров мәдениетіне

B) Пазырық мәдениетіне

C) Федоров мәдениетіне

D) Қарасұқ мәдениетіне

E) Сарғарылық мәдениетіне

8. Сақтар кезеңінде Оңтүстік Сібір даласында қандай мәдениет өмір сүрді?

A) Тағар мәдениеті

B) Сарғарылық мәдениеті

C) Петров мәдениеті

D) Ұйық мәдениеті

E) Қарасұқ мәдениеті

9. Ерте темір дәуірінде шығыстағы көшпелілер біртіндеп темір өңдеу мен салт атқа мінуді меңгеріп қайда өмір сүрді?

A) Арба үстіне орнатылған киіз қостарда

B) Ағаш үйлерде

C) Тас үйлерде

D) Үйлері болмады

E) Қоныстарда

10. Андроновтықтардың оңтүстікке жылжуы барысында Хорезмде б.з.б. ХV-ХІ ғасырларда қандай мәдениет пайда болды?

A) Вахш

B) Сарғат

C) Тазабагьябтық

D) Куфтиний

E) Сапаллин

11. Құрылымдық жағынан сақтарға жақын Таулы Алтай мен Шығыс Қазақстанда өмір сүрген мәдениет өкілдері

A) Сарғарылық мәдениеті

B) Тағар мәдениеті

C) Қарасұқ мәдениеті

D) Ұйық мәдениеті

E) Пазырық мәдениеті

12. Ерте темір ғасырында Тува, Шығыс Алтай және Солтүстік-Батыс Моңғолия аумағында сақтардың қандай мәдениеті қалыптасты?

A) Ұйық мәдениеті

B) Қарасұқ мәдениеті

C) Петров мәдениеті

D) Федоров мәдениеті

E) Сарғарылық мәдениеті

13. I Аржан, V Аржан және II Аржан қорғандарынан табылған құнды жәдігерлер қандай стильге жатады?

A) Романтизм стилі

B) Барокко стилі

C) Готикалық стиль

D) Полихромдық стиль

E) Андық стиль

14. Қазақстанның шығысындағы Андрон мәдениеті өзімен туыстас қандай мәдениетпен қатар өмір сүрді?

A) Петров мәдениеті

B) Федоров мәдениеті

C) Беғазы-Дәндібай мәдениеті

D) Тугаринов мәдениеті

E) Афанасьев мәдениеті

15. Қай тайпалардың дәстүрінде қорғандық жерлеу болмады?

A) Қарасұқ мәдениетіне

B) Федоров мәдениетіне

C) Пазырық мәдениетіне

D) Петров мәдениетіне

E) Сарғарылық мәдениетіне

16. Қарасұқтықтар қорымдарын қалай жасады?

A) Қорғандық жерлеу болды

B) Тас жәшік секілді жұқа тастан қалады.

C) Еден асты жерлеу

D) Алтыннан жасады

E) Ағаш жәшік жасау арқылы

17. Қарасұқтықтар қаруды неден жасады?

A) Темірден

B) Сүйектен

C) Қоладан

D) Мыстан

E) Алтыннан

18. Әмударияның төменгі сағасында орналасқан малшылар біртіндеп суармалы егіншілікке көшіп...

A) Көшпенділікпен айналыспады

B) Хорезмнің егіншілік өркениетін қалыптастырды.

C) Сырдарияға қарай ығысты

D) Жетісуға көшіп кетті

E) Алтын өндірумен айналысты

19. Өзбекстанның жерлеу ғүрыптарында далалықтарға тән салттар (мәйітті өртеу, от ғүрыптары, жануарларды қүрбандыққа шалу) мен андрондықтарға тән жерлейтін орынды таспен қалау секілді ерекшеліктер көрініс береді. Бұл қай мәдениет жайлы айтылған?

A) Петров мәдениеті

B) Сапаллин мәдениеті

C) Ұйық мәдениеті

D) Қарасұқ мәдениеті

E) Сарғарылық мәдениеті

20. Қытайлықтар «солтүстіктегі варварлармен» соғыс жүргізіп, олардан қорғану үшін не істеді?

A) Әскер саның көбейтті

B) Шығысқа қарай ығысты

C) Ашық соғысты

D) «Ұлы Қытай қорғанын» тұрғызды

E) Жақын тайпалармен одақ құрды

21. Бұл мәдениет өкілдері туралы деректерге ағаш бөренелерден жасалған қорғандарды зерттеу арқылы қол жеткізілді

A) Қарасұқ мәдениеті

B) Пазырық мәдениеті

C) Ұйық мәдениеті

D) Сарғарылық мәдениеті

E) Тағар мәдениеті

22. Көшпелі өркениеттің қалыптасуының ерте кезеңінде-ақ отырықшы-егіншілік өркениетпен өзара ұштасуы неден басталды?

A) Көшпенділердің оңтүстікке қарай ығыспауы

B) Отырықшы халықпен сауданың дамуымен

C) Мал санының азаюымен

D) Егіншіліктің барынша дамымауымен

E) Малшылықтан гөрі қолөнердің барынша дамуымен

23. Көшпелілер Қытай өркениетінің өнімдеріне қол жеткізу мақсатында сауда жасау үшін не апарды?

A) мыс

B) алтын

C) қола

D) мал өнімін

E) темір

24. «Тақтатас қабір мәдениеті» кімге тән болды?

A) Сарғарылық мәдениетіне

B) Петров мәдениетіне

C) Қарасұқ мәдениетіне

D) Федоров мәдениетіне

E) Пазырық мәдениетіне

25. Қарасұқ мәдениеті қандай өмір салтын кешті?

A) Отырықшы

B) Зергерлік өнер

C) Көшпелі

D) Егіншілік

E) Жартылай көшпелі

§12. Ертедегі көшпелілердің әлемдік тарихи үдерістер бағытына ықпалы.

1. Б.з.б. 331 жылғы шайқастан кейін Александр Македонскийге берілген титул?

A) Европа билеушісі

B) Шендік билеуші

C) Македонияның әскерінің қолбасшысы

D) Азияның билеушісі

E) берілген жоқ

2. Солтүстік ғұндар қай жаққа көшеді

A) солтүстікке

B) оңтүстікке

C) нақты жауабы жоқ

D) орталыққа

E) батысқа

3. Б.з.б. 331 жылы парсы патшасы ІІІ Дарий әскерін тас - талқан етіп жеңіп, Азияның билеушісіне айналған патша

A) Мөде

B) ІІ Филипп

C) Скунха

D) Александр Македонский

E) У-ди

5. ІІІ Дарий патша қаза тапқан соң, дахтар македондықтар жағына өтіп, қандай жорыққа қатысады?

A) Үндістан

B) Қытай

C) Парсы

D) Азия

E) Грек

6. Киммер - скиф шабуылдары Ассирия империясының ыдырауына және қандай мемлекеттердің пайда болуына жол ашты.

A) Мидия, Парсы (Иран)

B) Иран, Ассирия

C) Ассирия, Македония

D) Иран, Қытай

E) Македония, Иран

7. Ғұндардың көшпелі мемлекеті мен юэчжейліктер арасындағы соғыс қанша ғасырға созылды?

A) бір

B) бес

C) үш

D) екі

E) төрт

8. Ғұндар мен қытай соғысының жаңа кезеңінің хронологиялық мерзімі:

A) б.з.б. 133 - 125 жж

B) б.з.б. 130 - 127 жж

C) б.з.б. 113 - 120 жж

D) б.з.б. 123 - 127 жж

E) б.з.б. 133 - 127 жж

9. Кирдің қайтыс болған шайқасындағы жері:

A) Соғдының солтүстігі

B) Сырдарияның орта ағысы

C) дұрыс жауап жоқ

D) Әмудария жағасы

E) Мурғаб жазирасы

10. Парсылық Ахеменидтер империясының патшасы Орталық Азияға бірнеше жорық жасады:

A) б.з.б. VI ғасыр

B) б.з.б. II ғасыр

C) б.з.б. VII ғасыр

D) б.з.б. V ғасырдың

E) б.з.б. IV ғасыр

11. б.з.б. VII ғасырдың бірінші жартысында скифтер өткен қақпа атауы:

A) Хармуз

B) Ишан

C) Хошент

D) Дербент

E) Дарбаза

12. Кирдің массагеттерге қарсы жорығы:

A) б.з.б. 530 жылы

B) б.з.б. 539 жылы

C) б.з.б. 558 жылы

D) б.з.б. 557 жылы

E) б.з.б. 550 жылы

13. Б.з.б. 670 жылы соғыста қай скиф патшасы қаза табады?

A) Атей

B) І Дарий

C) Кир

D) Ишпакай

E) Скунха

14. Кирдің патшалық құрған жылдары:

A) б.з.б. 558 - 530 ж.ж.

B) б.з.б. 550 - 533 ж.ж.

C) б.з.б. 550 - 538 ж.ж.

D) б.з.б. 550 - 530 ж.ж.

E) б.з.б. 568 - 530 ж.ж.

15. Сатрап сөзінің мағынасы:

A) өз әскері бар аймақ

B) өз астанасы бар аймақ

C) ойпатты аймақ

D) бағынышты аймақ

E) тәуелсіз аймақ

16. Кир патша салдыртқан сақтар мемлекеті шекарасындағы қала атауы:

A) Бактрия

B) Курушката

C) Давани

D) Мараканд

E) Маргиана

17. Б.з.б. III ғасыр соңында ғұн тайпаларының билігіне келген қолбасшы

A) У-ди

B) Мөде

C) Чжи-чжи

D) Кир

E) Ксеркс

18. Біздің дәуіріміздің бірінші ғасырында оңтүстік ғұндар толығымен кімнің қолына өтеді?

A) Вавилон

B) Үндістан

C) Македония

D) Үйсіндер

E) Қытай

19. Гаоди ғұндарға қарсы жорыққа шықты:

A) Б.з.б. 250 жылы

B) Б.з.б. 133 жылы

C) Б.з.б. 205 жылы

D) Б.з.б. 127 жылы

E) Б.з.б. 200 жылы

21. Кирдің ізбасары, бүлік шығарғандарды аяусыз жазалап, империяны қайтадан "құруды" қолға алған патша

A) Скунха

B) ІІІ Дарий

C) Ишпакай

D) Мөде

E) І Дарий

22. Б.з.б. 518 жылы Дарий кімдерге қарсы жорық жасады?

A) Ксеркс патшалығына

B) грек-парсыларға

C) ахеменидтіктерге

D) сақтарға

E) Спитаменге

23. Скифтердің ат үстіндегі ұзақ жорықтарға киетін былғары немесе тері шалбарлары ұзақ уақытқа дейін ... көрінісі саналды.

A) данышпандықтың

B) ауқаттылықтың

C) көрегендіктің

D) әділеттіліктің

E) варварлықтың

24. Солтүстік ғұндар ІІ ғасырдың ортасында қандай атаумен мемлекет құрады?

A) Юагань

B) Юэбань

C) Уйнунь

D) Хайнань

E) Югань

25. б.з.б. 539 жылы Үндістан шекарасына дейінгі жерлердің бәрін жаулап алған патша:

A) Камбиз

B) Дарий

C) Мандан

D) Ишпакай

E) Кир

26. «Скифтердің өздері де, олардың аттары да сауытпен қорғалған», - деп жазды.

A) Геродот

B) Сыма Цянь

C) Арриан

D) Аристотель

E) бехистундық жазба

27. Ғұндар мен қытай соғысының жаңа кезеңіндегі ғұндарға қарсы жорық жасаумен бастаған Хань императоры:

A) Чжан Лин

B) У-ди

C) Тан ГауЖу

D) Чжан Даолин

E) Янъ Цзянъ

28. Ғұндардың көшпелі мемлекеті мен юэчжейліктер арасындағы соғыс қашан және кімнің жеңісімен аяқталды?

A) б.з.б 165 жылы ғұндардың жеңісімен

B) б.з.б 160 жылы ғұндардың жеңісімен

C) б.з.б 160 жылы юэчжейліктер жеңісімен

D) б.з.б 165 жылы юэчжейліктер жеңісімен

E) б.з.б 175 жылы ғұндардың жеңісімен

29. б.з.б. нешінші ғасырларда скифтер Алдыңғы Азияға басып кірді?

A) б.з.б. V-VI ғасырларда

B) б.з.б. VIII-VII ғасырларда

C) б.з.б. VI-VII ғасырларда

D) б.з.б. VII-VI ғасырларда

E) б.з.б. V-VII ғасырларда

30. Б.з.б. 519 жылы сақтиграхаудаларға шабуыл жасалып, Кирдің ізбасары кімді тұтқынға алады?

A) Скунха

B) Ишпакай

C) ІІ Аншан

D) Шырақ

E) Спитамен

§13-14. Орталық Азия халықтарының әлемнің материалдық мәдениетіне қосқан үлесі.

1. Б.з.б қай мыңжылдықтарда Ұлы Даланың Оңтүстік Жайық, Солтүстік Қазақстан аймақтарында нақты жоспармен тұрғызылған бірнеше бекініс қалалары мен қоныстары пайда болды?

A) IV-I басы

B) V басы-III соңы

C) ІІ соңы-І басы

D) VI соңы -V басы

E) ІІІ соңы-ІІ басы

2. Сақтар дулыға мен сауытты қашан сирек пайдаланды?

A) Б.з.б. IІ ғасырда

B) Б.з.б. I ғасырда

C) Б.з.б. V ғасырда

D) Б.з.б. IІІ ғасырда

E) Б.з.б. IV ғасырда

3. Қай ғасырда халықтардың даму деңгейі жоғары болды?

A) б.з.б IV-I мыңжылдықта

B) б.з.б IV-IIғасырда

C) б.з.б III-I мыңжылдықта

D) б.з.б IV ғасырда

E) б.з.б III-II ғасырда

4. Әскери арбаларда отырған жауынгер кім болды?

A) батыр және басшы

B) жас әскери

C) андрондықтардың ру басшысы

D) қарапайым әскери адам

E) шаруа

5. Қысқа сапты сүңгі, найза, балталар - неден жасалынды?

A) темір

B) тас

C) микролиттерден

D) ағаш

E) қола

6. Жақсы сақталып, топырақ пен бөренелерден тұрғызылған екі бекініс дуалы бар қала:

A) Саян

B) Арқайым

C) Алтай

D) Аржан

E) Есік

8. Еуразия көшпелілерінің ұлы туындысы:

A) Қорған

B) Сақ әйелдерінің киімі

C) Бехистун жазбасы

D) Қорым

E) Киіз үй

9. Түркілер мен моңғолдардың киіз үйлерінің негізі қай кезеңде баспаналардан бастау алды?

A) Сақтар

B) Қаңлылар

C) Андронов

D) Үйсіндер

E) Ғұндар

10. Б.з.б. IV - I мыңж халықтардың даму деңгейі

A) төмен

B) өте нашар

C) белгісіз

D) жоғары

E) орташа

11. Сақтардың қысқа жебелерінің ұштары неден жасалынды?

A) ағаш

B) қола

C) темір

D) тас

E) қағаз

12. Далалықтар ыдыстарға қандай өрнектер салып безендірді?

A) Ирек

B) Жануарлар суреттері

C) Күрделі өрнек

D) Ою

13. Әлемдегі түкті кілемдерінің алғашқылары:

A) күмбез

B) пазырық

C) зәулім күмбезді

D) иттабан

E) түлкі ілген бүркіт

14. Есік қорғанынан табылған Алтын Адамның жасы нешеде болған?

A) 20-25 жас

B) 10-15 жас

C) 25-30 жас

D) 17-18 жас

E) 30-35 жас

15. Ұлы Дала тұрғындарының салт атты әйелдің киімі қандай болды?

A) бес қара жолақпен тоқылған қысқа әрі кең жүн белдемше

B) бес қызыл жолақпен тоқылған ұзын әрі кең жүн белдемше

C) үш қызыл жолақпен тоқылған ұзын әрі кең матадан тұратын белдемше

D) үш қызыл жолақпен тоқылған ұзын әрі кең жүн белдемше

E) үш қызыл жолақпен тоқылған қысқа әрі кең белдемше

18. Садақ пен жебе арнайы қорамсаққа салынып, қайда тағылды?

A) аса таяққа

B) аяғына

C) қолына

D) белге

E) қорамсаққа

20. Арбаның доңғалақ диаметрі қандай болды?

A) 150см

B) 90см

C) 50см

D) 70см

E) 100см

21. Қола дәуірінің негізгі көлік құралы не болды?

A) Көлік

B) Ұшақ

C) Сиыр

D) əскери арба

E) Жылқы

22. Пазырық кілемінің ерекшелігі:

A) матадан даярланған және ашық түсі

B) жүннен даярланған және ашық түсі

C) матадан даярланған және қоңыр түсі

D) жүннен даярланған және қоңыр түсі

E) жүннен даярланған және күрең түсі

23. Ұлы Дала тұрғындарының салт атты әйелдің аяқ киімі неден жасалған шұлық - етік болды?

A) сүйек

B) киіз

C) мата

D) ағаш

E) былғары

24.Пазырақ әйелдері не үшін киізден жасалған баскиім киді?

A) Міндетті кию керек болғагдықтан

B) Жоғары лауазымда болғандықтан

C) Асыл тастарды жабыстырып кию үшін

D) Шаштарын алып тастағандықтан

E) Әдемілік үшін

25. Арбаға жегілген аттарды қалай басқарды?

A) Айғайлау арқылы

B) Итпен

C) Қолымен

D) Қамшымен

E) Ағашпен

26. Дөңгелек пішінді баспаналар б.з.б. ХІІ - ІХ ғасырларда қайда табылды?

A) Сынтас қонысында

B) Петров қонысында

C) Пазырық қоныстарында

D) Федоров қоныстарында

E) Арқайым қаласында

27. Неолит дəіріндегі аңшы біртіндеп малшыға, кейін көшпелі мал өсірушіге айналып, нені меңгере бастады?

A) Қолөнер безендіру

B) Егіншілік

C) Маусымдық көшіп-қону

D) Мал шаруашылығымен айналасу

E) Атты меңгеру

28. Персепольдегі бедерлі суретте бейнеленген сақ елшілері Дарий патшаға өзге сыйлықтармен қоса не сыйлады?

A) балақ жағы тарлау шалбар

B) жейденің сыртынан ұзын түймесіз шекпен

C) әлемдік түкті Пазырық кілемін

D) аяғына теріден табан орнатылған киіз етік

E) белден төмен түсетін кең жейде

29. Сақтар киімдерін әр алуан материалдардан жасап безендірді, осындай киімнің жарқын үлгісі:

A) Кир патша киімі

B) "Алтын адам" киімі

C) Жазба еңбектерде жазылған патша киімі

D) Андрондық ескерткіштерде бейнеленген киім

E) Дарий патша киімі

30. Жақсы сақталған топырақ пен бөренеден тұрғызылған қанша бекініс Арқайым қаласында калды?

A) Төрт

B) Ешқандай

C) Екі

D) Үш

E) Бір

§15-16. Орталық Азия халықтарының әлемдік рухани мәдениеттің дамуына қосқан үлесі

1. Жетісу сақтарында кездесетін қоладан жасалған құрбандық шалуға және иіс шығаруға арналған бұйымдар-

A) отпен байланысты ғұрыптық заттар

B) сумен байланысты ғұрыптық заттар

C) аруақпен байланысты ғұрыптық заттар

D) жануармен байланысты ғұрыптық заттар

E) күнмен байланысты ғұрыптық заттар

2. Далалық көшпелілер мен жартылай көшпелілерде неге табыну орын алды?

A) Күнге

B) пиктография

C) жануарға

D) отқа

E) бабаларға

3. Жетісудағы Тамғалы петроглифтері неге табынғанын айғақтайды?

A) Пілге

B) Отқа

C) Күнге

D) аруаққа

E) жануарға

4. Петроглифтер орналасқан жерлер ғибадат орны екенін неден байқаймыз?

A) оның жанындағы тұрған қорғандар дәлелдейді

B) оның жанындағы тұрған қорымдар дәлелдейді

C) оның жанындағы құрбандық шалатын малдың суреті дәлелдейді

D) оның жанындағы құрбандық шалатын орындар дәлелдейді

E) дұрыс жауабы жоқ

5. Материалдық мәдениет дегеніміз не?

A) белгілі бір өркениеттің барлық рухани жиынтығы.

B) Ғасырлар бойы күнделікті іс-тәжірибе негізінде сұрыпталған жазу-сызу мен азаматтық қоғам өлі жоқ кезде қалыптасқан салт-дәстүрлер мен әдет-ғұрыптар мәдени мирасқорлықтың жалғыз мүмкіндігі

C) Әрекеттену - жалпы адам мен қоғамның өмір сүру тәсілі, тіршіліктің тірегі.

D) қола дәуіріндегі далалықтарының өнері

E) белгілі бір өркениеттің барлық материалдық құндылықтарының жиынтығы.

6. Сақтардың киіміндегі ... және ... түстердің басым болуын Күн мен отқа табынумен байланыстырады.

A) алтын және қызыл

B) қызғылт және сары

C) күрең және жасыл

D) сары және қоңыр

E) ақ және қара

7. Зороастризм діні қай жаққа тарады?

A) Орталық Азияның оңтүстігі мен Иранға

B) Орталық Азияның оңтүстігі мен Иракқа

C) Орталық Азияның оңтүстігі мен Византияға

D) Орталық Азияның оңтүстігі мен Египетке

E) Орталық Азияның солтүстігі мен Иранға

8. Аң стиліндегі өнер Ұлы Даланың Орталық аймағындағы сақтардың арасында пайда болды

A) б.з.б. V ғасырдағы Аржан қорғанының жәдігерлері

B) б.з.б. III ғасырдағы Берел қорғанының жәдігерлері

C) б.з.б. VIII ғасырдағы Берел қорғанының жәдігерлері

D) б.з.б. VIII ғасырдағы Аржан қорғанының жәдігерлері

E) б.з.б. VI ғасырдағы Берел қорғанының жәдігерлері

10. Андрондықтардың ұғымынша әлем қалай орналасқан?

A) От, күннен

B) Құдайдан жерасты әлемі тәуелді

C) Жануарлардан бастау алады

D) Жерасты әлемі жерүсті әлемі секілді орналасқан

E) Аспан құдайы жер асты құдайы

11. Отқа табыну туралы мол мағлұматты қандай қорғандардан кездестіруге болады?

A) Мамаев және Шілікті қорғаны

B) Шілікті және Бесшатыр қорғандары

C) Берел және Жетісу қорғандары

D) Қырық оба және Есік қорғандары

E) Бесшатыр және Жетісу қорғандары

12. Ғалымдар қазақтың дәстүрлі зергерлік өнері өз бастауын осы дәуірден алатынын айтады.

A) темір

B) қола

C) палеолит

D) мезолит

E) неолит

13. Аң стилі шеберлерінің жануарларды бейнелеуі андрондықтардағы секілді қандай табынуды білдіреді?

A) аруаққа

B) ағашқа

C) отқа

D) Күнге

E) тотемдік

14. Әдебиет пен көркем шығармада, архитектуралық және өзге де ескерткіштерде көрініс табатын білім мен дүниетанымдық идеялар жүйесі:

A) Материалдық мәдениет

B) Естеліктер

C) Қолжазба

D) Рухани мәдениет

E) Ескерткіштер

15. Заратуштра есімді адам жаңа діннің негізін қашан қалады?

A) Б.з.б. ІІ мыңжылдықтың басында

B) Б.з.б. ІІІ мыңжылдықтың басында

C) Б.з.б. І мыңжылдықтың басында

D) Б.з.б. V мыңжылдықтың басында

E) Б.з.б. ІV мыңжылдықтың басында

16. Авестаның ежелгі бөлімдерінде не туралы айтылады?

A) Андронов тайпаларының аңыздары

B) Ғұн тайпаларының аңыздары

C) Үйсін тайпаларының аңыздары

D) Сарматтар тайпаларының аңыздары

E) Алан тайпаларының аңыздары

17. Сақ өнерінің стилі :

A) Аң стилі

B) Классикалық стиль

C) Готикалық

D) Барокко

E) Модернизм

18. Аң стилін "Ұлы Даланың жеті қырына" жатқызады

A) В.Ф.Зайберт

B) Дионисий Галикарнасский

C) Семенов-Тянь-Шаньский

D) К.Ақышев

E) Н.Назарбаев

19. Рухани мәдениет дегеніміз не?

A) Адам денесін, оның құрылысын, қызметтері мен өзгергіштігін зерттейді.

B) ежелгі адамның өмірі

C) Белгілі бір өркениеттің барлық материалдық құндылықтарының жиынтығы.

D) Әдебиет, көркем шығармада, ескерткіштерде көрісніс табатын білім дүниетанымдық идеалар жүйесі.

E) От пен күнге табыну.

20. Зороастризм дінінің ең басты құдайы:

A) Ахура-Мазда

B) Аполлон

C) Тот

D) Амон Ра

E) Метида

21. Аң стилінде жануарлар бейнесін салуда түрлі материалдар, бірінші кезекте не қолданылды?

A) қызыл шүберек

B) алтын

C) қола әшекейлер

D) күміс

E) жануардың терісі

22. Заратуштра есімді адамның діні қалай аталды?

A) зооморфтық

B) будизм

C) зороастризм

D) индуизм

E) даосизм

23. Далалық көшпелілерде мәйіттің басын қай жаққа қаратты?

A) солтүстік немесе солтүстік шығыс

B) батысқа немесе оңтүстік батысқа

C) батысқа

D) шығыс немесе оңтүстік шығыс

E) оңтүстікке

24. Тасқа қашалған бейнелер:

A) иероглифтер

B) пиктография

C) мысты тас жазуы

D) петроглифтер

E) сына жазуы

§17. Антропогенез және этногенез

1. Антропология мен археологияның арасындағы айырмашылық

A) археология - экономикалық ғылым, ал антропология - әлеуметтік ғылым

B) археология - биологиялық ғылым, ал антропология - нақты ғылым

C) археология - геологиялық ғылым, ал антропология - әлеуметтік ғылым

D) археология - әлеуметтік ғылым, ал антропология - биологиялық ғылым

E) археология - биологиялық ғылым, ал антропология - әлеуметтік ғылым

2. Ірі этнос ыдырайды немесе өз құрамынан қандай да бір бөлігін шығарады (австралиялықтар ағылшындардан бөлініп шықты)

A) Өзгеру арқылы

B) Имигрант топтардың қосылуы

C) Ассимиляция

D) Жіктеу арқылы

E) Тайпалардың бірігуі

3. Этникалық мәдениет деген не?

A) əдет-ғұрып

B) этностың пайда болу тарихы

C) тілдік қауымдастық

D) қандас туыстық

E) этностың ұрпақтан ұрпаққа берілетін мəдениеті

4. Этностың ұрпақтан-ұрпаққа берілетін мәдениеті, өмір салты, әдеттер, нормалар мен құндылықтар кешені.

A) Элиталық қауымдастық

B) Этникалық мәдениет

C) Дәуірлердің ауысуы

D) Экономикалық даму

E) Ген инженериясының жетістіктері

5. Қазбалардан табылған сүйектер негізінде адамның биологиялық түрінің шығу тегі мен эволюциясын зерттейді

A) Геология

B) Социология

C) Антропогенез

D) Лингвистика

E) Биология

6. Этнографияны қандай ғылым ретінде ажыратады?

A) теориялық

B) сипаттаушы

C) интеграциялық

D) бейнелеуші

E) археологиялық

7. Антропологиялық және археологиялық зерттеулер қалай жүргізіледі?

A) Археологтар қазба сүйектерін антропологтерге сараптамага бермейді

B) Зерттеулер қатар жүргізіледі

C) Екі ғылым мүлде ұштаспайды

D) Зерттеулер жеке-жеке өтеді

E) Тек бас сүйектерін ғана зерттейді

9. Этностың туындауында не маңызды?

A) өмір салты мен дəстүр

B) тайпа сана сезімі

C) ру

D) туыстық қатынас

E) умақтың,шаруашылықтың,тілдің,мәдениеттің ортақтығы

10. Осы факторды норма ретінде енгізілгенше, тайпалар мен халықтардың араласуы және некелесуі стихиялы жүреді.

A) Антропогенез

B) Эндогамия

C) Этнос

D) Гендік география

E) Антропология

11. Этногенез мерзімі қандай болуы мүмкін?

A) бірнеше мыңжылдықты қамтиды және өте ежелгі заманнан басталады

B) 60-70 жыс шамасында

C) 1 мыңжылдық

D) 1 ғасыр мерзімді қамтиды

E) тек ежелгі заманды санаймыз

12. Археологтарды не қызықтырады?

A) тайпалардың орналасуы

B) Адам сүйектері

C) Этникалық тұтастық

D) Ежелгі адамдардың құралдары

E) Гендік география

13. Эндогамия дегеніміз не?

A) Этнос болып қалыптасу

B) Этностардың артықшылығы

C) Басқа этноспен некелесу міндеттілігі

D) Өз этносы шегінде ғана неке құру

E) Этностардың жойылуы

14. Ұлт немесе халық мағынасы

A) Астро

B) Альфа

C) Логист

D) Авеста

E) Этнос

15. Этносты анықтайтын белгілердің бірі:

A) салт сана

B) өмір салты

C) шығу тегінің ортақтығы

D) сана сезім

E) тіл

16. Этногенез қашан қалыптасады?

A) 1 жылдық мәліметтерді есептегенде

B) этникалық мәдени жүйе қалыптасқан кезде болады

C) Дұрыс жауап жоқ

D) этникалық популяция қалыптасқан кезде болады

E) А және В жауаптары

17. Археология қандай ғылым саласы

A) саяси

B) биологиялық

C) əлеуметтік

D) экологиялық

E) этнологиялық

18. Этногенез деген қандай ұғым?

A) тілдік қауымдастық

B) ру

C) этникалық тарихтың пайда болу үдерісі

D) əдет ғұрып

E) этностық үдеріс

19. Өзге белгілерді,тайпалардың көші қонын,өзара қатынастарын анықтайтын сала:

A) этникалық сана сезім

B) Археологиялық мəдениет

C) этнология

D) менталитет

E) Нəсілтану

21. Дүниежүзінің әртүрлі аймақтарындағы генетикалық белгілердің таралуын зерттеумен жаңа ғылым

A) Археология

B) Гендік география

C) Гендік инженерия

D) Логистика

E) Ғылыми биология

22. Этностың туындауында аумақтың тілдің, шаруашылық пен мәдениеттің ...... маңызды

A) Жоқтығы

B) Болмауы

C) Ортақтығы

D) Жойылуы

E) Нашарлауы

23. Жаулап алушылар немесе отаршылардың жергілікті халықпен - автохтондармен араласуы.

A) Ассимиляция

B) Жіктеу арқылы

C) Имигрант топтардың қосылуы

D) Өзгеру арқылы

E) Тайпалардың бірігуі

§18-19. Ежелгі дәуірдегі Қазақстан аумағындағы

1. Қазақтар этногенезінің түркілік кезеңінің басталуы кімдермен байланысты?

A) Қаңлылармен

B) Неолиттіктермен

C) Үйсіндермен

D) Ғұндармен

E) Ботайлықтармен

2. Суретші Дүзелхановтың туындысы

A) Сақтар

B) Сарматтар

C) Үйсіндер

D) Ғұндар

E) Қаңлылар

3. Қытай деректерінде сақтарға туыстас болған және Бактрияға өз атын берген ирантілдес тохарлармен байланыстырылған кімдер?

A) Микролиттер

B) Неолиттіктер

C) Неандертальдықтар

D) көнешұңқырлықтар

E) Юэчжилер

4. Еуропада таралған ғұндар бейнесі

A) Қасқырдың бейнесі

B) Орақтың бейнесі

C) Егіншілердің бейнесі

D) Көшпенділердің бейнесі

E) Арыстанның бейнесі

5. Қазақтардың этногенезі немен байланысты?

A) Аң стилінің дамуымен

B) Алтынның пайда болуымен

C) Көшпелі өркениеттің пайда болумен

D) Қолөнердің дамуымен

E) Егіншілік өркениеттің пайда болумен

7. Юэчжилерді ығыстырып, Солтүстік-Батыс Қытай аумағын иеленгеннен соң ғұндар қайда бет бұрды?

A) Дунайға

B) Иран

C) Қазақстан аумағына енді

D) Сібірге

E) Рим империасына

8. Барлық сақтардың ұқсастығы «скифтік үштікпен» айқындалады

A) Киімдерінде ұқсастық қана біріктіреді

B) Бір жаумен жауласуы біріктіреді

C) Аңдық стиль, қару-жарағы және киімдерінің үқсастығы, , барлығына түсінікті диалектілерде сөйлеу

D) Сақтарда аңдық стиль болмаған

E) Қару-жарағы мен әр түрлі тілде сөйлеуі

9. Андрондық қауымдастық пен оған туыстас мәдениеттердің мұрагерлері

A) Неандертальдықтар

B) Неолиттіктер

C) Скифтер мен сақтар

D) Үйсіндер

E) Микролиттер

10. Андрондықтардың үндіирандық екендігі туралы болжам этногенездің қандай кезеңіне жатады?

A) Этногенездің фин-угор кезеңі.

B) Сақтар

C) Этногенездің үндіеуропалық (үндіирандық) кезеңі.

D) Юэчжилер мен үйсіндер және т.б.

E) Андрондықтар антропологиясы.

11. Ұлы Даланың ирандық тайпаларының тағдыры

A) түркілермен араласып кетті және қазақтардың этногенезіне қатысты

B) Ауғанстанның оңтүстігіне кетті

C) хорезмдік, соғдылық, бактриялық этностарды құрды

D) юэчжилер (тохарлар) Бактрияда Кушан патшалығын (I-III ғасырлар) құрды

E) барлық жауаптар дұрыс

12. Соққы алған ирандық тайпалардың бір бөлігі солардың одағына кірді және ассимиляцияға үшырады. Басқа бөлігі оңтүстікке және батысқа кетті.

A) Қаңлы

B) Ғұн

C) Сақ

D) Үйсін

E) Сармат

13. Этногенездің қандай кезеңдері бар?

A) Этногенездің фин-угор кезеңі.

B) Андрондықтар антропологиясы.

C) Барлық жауаптар дұрыс

D) Юэчжилер мен үйсіндер және т.б.

E) Этногенездің үндіеуропалық (үндіирандық) кезеңі.

14. Ғалымдардың болжамы бойынша этногенездің фин-угор кезеңінің өкілі

A) Көнешұңқырлықтар

B) Андроновтықтар

C) Қарасұқтықтар

D) Ведалар

E) Ботайлықтар

15. Олар Қазақстанның оңтүстігіне солтүстік-шығыстан ғұндардың ығыстыруы нәтижесінде келді

A) Қарақалпақтар

B) Үйсіндер

C) Қаңлылар

D) Сақтар

E) Көнешұңқырлықтар

16. Көшпелілердің жинақталған және мифологияланған бейнесі

A) Жолбарыстың бейнесі

B) Арыстанның бейнесі

C) Ойнап жүрген балалар бейнесі

D) Аланның бейнесі

E) Еуропада таралған ғұндар бейнесі

17. Ауғанстанның оңтүстігіне кеткен сақтар сондағы өз облыстарын қалай атады?

A) Сахаристан

B) Ноғай

C) Сакастан

D) Хорезм

E) Бесоба

18. Б.з.б. II ғасырда юэчжилер ғұндардың қысымымен Солтүстік-Батыс Қытайдан батысқа қарай кетіп, Шығыс және Оңтүстік-Шығыс Қазақстан аумағына кімдердің жеріне коныстанды?

A) Қарақалпақтар

B) Үйсіндер

C) Сақтар

D) Көнешұңқырлықтар

E) Қаңлылар

19. Андрондықтар антропологиясы (мекендеген жеріне байланысты)

A) Моңғолоидтік

B) Шығысында андрондық түр

C) Солтүстігінде оралдық тип

D) Барлық жауаптар дұрыс

E) Батысында жерортатеңіздік тип

20. Қарасұқтықтар антропологиялық жағынан қандай типке жатады?

A) Жерортатеңіздік

B) Неолиттік

C) Славяндық

D) Аралас тип

E) Оралдық

21. Ұлы Даланың орталық бөлігіндегі тайпалардың түркілене бастауының негізін кімдер қалады?

A) Сармат

B) Сақ

C) Үйсін

D) Ғұн

E) Қаңлы

22. Қазақтар этногенезінің ерте кезеңдерін анықтау

A) Экологияны зерттеумен

B) Соңғы 100 жылды зерттеумен байланысты

C) Ботайлықтардың мәдениетімен байланысты

D) Археологиялық мәдениетті зерттеумен байланысты

E) Грек елінің мәдениетін зерттеу

23. Даланың шығысында, сақтар мен юэчжилерден шығысқа қарай мекендеген ғұндар қашан көшпелілердің үлкен империясын құрды?

A) б.з.б. III ғасырда

B) б.з.б. II ғасырда

C) б.з.б. IV ғасырда

D) б.з.б. I ғасырда

E) б.з.б. V ғасырда

24. Қазақтар этногенезінің түркілік кезеңінің басталуы ғұндармен байланысты екенін қандай деректер дәлелдейді?

A) Барлық жауаптар дұрыс

B) Еуропада таралған ғүндар бейнесі - көшпелілердің жинақталған және мифологияланған бейнесі.

C) Еуропалық деректердегі ғүндардың айтылуы

D) Қытай деректеріндегі сюнну мен хунну атауларының кездесуі

E) Зерттеушілердің көпшілігі ғұндарды түркі тілдестер деп есептейді

§20. Түркі дәуіріндегі Қазақстан аумағындағы этногенез және

1. Даланың орталық бөлігінде не себепті моңғолоидтік антропологиялық белгілері басым аралас ұрпақ пайда болды?

A) Түркілер тек түркі әйелдерге үйленді

B) Грек басқыншыларының келуі

C) Моңғолдардың басымдылығы

D) Дұрыс жауап жоқ

E) Түркілер жергілікті әйелдерге үйленді

2. 8 ғ-да олар Шу мен Талас өзендерінің аралығында тұрақтап, кейін өздерімен бірге жетісулық қарлұқтар мен сырдариялық печенегтерді ертіп, Арал және Каспий маңына қарай орын ауыстыр. Өздеріне Арал маңайындағы жергілікті тайпаларды бағындырды.

A) Қаңлылар

B) Керейлер

C) Оғыздар

D) Үйсіндер

E) Қарлұқтар

3. Қыпшақтарға жатпайтын атауды анықта:

A) Половецтер

B) Кундар

C) Құмандар

D) Барлығы жатпайды

E) Кирлік

4. Қарахандар мемлекетінің құрамына кім кірді?

A) Үйсіндер, қаңлылар,ғұндар

B) Қарлұқтар, шығылдар, яғмалар

C) Ботайлықтар, андрондықтар, қаңлылар

D) Түргештер, оғыздар, қимақтар

E) Сақтар, сарматтар, ғұндар

5. VIII ғасырдың соңында шығыстан түркілердің жаңа толқыны.... келді.

A) Қаңлылар

B) Оғыздар

C) Қарлұқтар

D) Керейлер

E) Үйсіндер

6. Араб тілінде жазылған «Диуани лүғат ат-түріктің» авторы

A) Жүсіп Баласағұни

B) Жалайыр Жамұқа

C) Махмұд Қашқари

D) Мұқылай

E) Әбу Райхан әл-Бируни

7. Ежелгі түріктердің жазуы

A) Латын жазуы

B) Кирилл жазуы

C) Көне ұйғыр жазуы

D) Араб жазуы

E) Руна жазуы

8. VI ғ. соңында Түрік қағандығы нешеге бөлінді?

A) 5

B) 2

C) 4

D) 3

E) 1

9. VII ғасырдың басында неше теле тайпалары болды?

A) 10

B) 35

C) 5

D) 25

E) 15

10. Шығыс Түркістан, Жетісу аумағы мен Қазақстанның Сырдария мен Аралға дейінгі бүкіл далалық аймағын қамтыған Батыс Түрік қағандығы нешінші жылы құрылды?

A) 682 жылы

B) 603 жылы

C) 552 жылы

D) 425 жылы

E) 625 жылы

11. Арабтар қарлұқтармен одақтасып, қытайлықтарды елеулі жеңіліске ұшыратты

A) 951 жылы

B) 551 жылы

C) 851 жылы

D) 751 жылы

E) 651 жылы

12. Солтүстік топ халқын көрсет:

A) Хитай

B) Жұмұл

C) Ұйғыр

D) Оғыз

E) Таңғут

13. Алғашқы кезде түркілермен байланысты этникалық үдерістер қай жерде жүрді?

A) Қытаймен шектес жақта

B) Алтай тауында

C) Ұлы Даланың Шығыс бөлігінде

D) Ұлы Даланың Оңтүстік бөлігінде

E) Тянь Шань төнірегінде

14. Қазақтар этногенезінің түркілік дәуірі

A) 6-13 ғғ.

B) 18-19 ғғ.

C) 14-15 ғғ.

D) 1-2 ғғ.

E) 13-14ғғ.

15. Түрік қағандыгын құрған және ежелгі түркілік руна жазуын ойлап тапқан кімдер?

A) Сақтар

B) Абыздар

C) Жауынгерлер

D) Ежелгі түріктер

E) Ежелгі ботайлықтар

16. Теле тайпаларының бөліністен кейін орасан зор бөлігі Ұлы Даланың қай бөлігіне қоныс аударды?

A) Оңтүстік Шығыс ж.

B) Батыс ж.

C) Оңтүстік ж.

D) Солтүстік ж.

E) Шығыс ж.

17. Сырдария мен Әмударияның аралығындағы отырықшыларға айналған алғашқы түркілердің бірі

A) Қарлұқтар

B) Оғыздар

C) Сақтар

D) Шығылдар

E) Түргештер

18. Теле батысында қандай тайпалармен шектеседі?

A) Ресей тайпаларымен

B) Моңғол тайпаларымен

C) Жапон тілдес тайпалармен

D) Иран тілдес тайпалармен

E) Қытаймен

19. Оларды басқаша кундар, кумандар, половецтер деп атайды

A) Оғыздар

B) Қимақтар

C) Қыпшақтар

D) Үйсіндер

E) Қарлұқтар

20. Ежелгі түріктердің арғы түбі қандай тілде сөйледі?

A) скиф тілі

B) түркі тілінде сөйледі

C) ежелгі үнді тілі

D) мысыр тілі

E) ежелгі рим тіл білімі

21. Түргештер дулулардан қашан бөлініп шықты?

A) 8 ғ.а

B) 7 ғ.с

C) 17 ғ.с

D) 18 ғ.с

E) 8 ғ.с

22. Оғыздар алғашында кімге бағынышты болды?

A) Ирандықтарға

B) Қытайларға

C) Қыпшақтарға

D) Моңғолдарға

E) Қимақ қағандығына

23. Қыпшақ тіл тобы

A) Грек тіліне ұқсас болды

B) Араб тіліне ұқсас болды

C) Орыс тілінің негізін қалады

D) Қазіргі қазақ тілінің негізін қалаушы болды

E) Латын тіліне ұқсас болды

24. Ежелгі түріктер тарих сахнасына қашан шықты?

A) VIІғасырдың ортасында

B) ІІІ ғасырдың ортасында

C) V ғасырдың ортасында

D) VI ғасырдың ортасында

E) ІV ғасырдың ортасында

25. Түріктер алғашында қанша рудан тұрды?

A) 1

B) 5

C) 3

D) 2

E) 4

26. Түрік қағандығы бөлінгеннен соң теленің шығыс тайпалары кімнің одағына бірікті?

A) Ноғай ордасына

B) Қарлұқ мемлекеті

C) Моңғолия тайпаларына

D) Тоғыз-оғыз (ұйғырлар) саяси одағына

E) Түркеш қағанаты

27. 603 жылы Батыс Түрік қағандығы құрылғаннан кейін батыс теле(түркілер) тайпалары қай одақтарға топтасты?

A) Навтии және нумицин

B) Дулу және Нушиби

C) Манлии және муции

D) Рутилии және рабулеи

E) Веда және амеда

28. Оңтүстік топқа жатпайтын тайпаны көрсет:

A) Яғма

B) Имек

C) Шығыл

D) Игрок

E) Тухст

29. VI ғасырдың соңында Түрік қағандығы қалай бөлінді?

A) Оңтүстік және Солтүстік

B) Батыс және Шығыс

C) Оң және сол

D) Үлкен және кіші

E) Түрік және тайпалар

30. Қарлұқтар нешінші ғасырда Қарахандар мемлекетінің құрамына кірді?

A) VI ғ. екінші жартысында

B) XIX ғ. екінші жартысында

C) Х ғ. екінші жартысында

D) V ғ. екінші жартысында

E) XX ғ. екінші жартысында

§21-22. Моңғол дәуіріндегі Қазақстан аумағындағы этногенез

1. Моңғол шапқыншылығы нәтижесінде Шығыс Дешті Қыпшақ жері кімге тиесілі болды?

A) Өзбек хан ұлысы

B) Шағатай ұлысы

C) Үгедей ұлысы

D) Мөңке хан ұлысы

E) Жошы ұлысы

2. Қазақ халқы этногенезінің үдерісі аяқталған мемлекет

A) Ақ Орда

B) Өзбек хандығы

C) Жошы Ұлысы

D) Көк Орда

E) Шығыс Дешті Қыпшақ

3. Даладан Мәуереннахрға кеткен көшпелі өзбектер нешеге бөлінді?

A) 3

B) 92

C) 16

D) 28

E) 5

4. XV ғасырдың соңында Шайбани бастаған оңтүстікке жорығы қандай нәтиже берді?

A) Барлық жауаптар дұрыс

B) егіншілерге (иран және түркі тілдес) қарама- қарсы көшпелілерді білдірді

C) «Өзбек» үғымы Мәуереннахрға ауысты

D) Мәуереннахрдағы этникалық үдерістер негізінде біртіндеп өзбек этносының қалыптасуына әкелді

E) Мәуереннахрды оның орталықтары Бұхара және Самарқанд қалаларымен қоса басып алды

5. Өзбек хандығын кейінгі өзбек хандықтарымен шатастырмау үшін отандық тарихнамада бұл мемлекетті қалай атады?

A) Сарыарқа хандығы

B) Жошы хандығы

C) Орысхан хандығы

D) Абылай хандығы

E) Әбілхайыр хандығы

6. Ортаазиялық тайпалардың батысқа ығысу не себепті болды?

A) Азық тапшылығы

B) Ортаазиялық мемлекеттің құрылуы

C) Қалалардың құрылысы

D) Жақсы жайылымдарды іздеу

E) Моңғол шапқыншылығы

7. Моңғол жаулаушылығының нәтижесінде Қазақстан аумағы кімнің иелігіне кірді?

A) Үйсіндердің аумағына кірді

B) Моңғолдарға бөлініп берілді

C) Шыңғысханның 3 ұлына бөлініп берілді

D) Түргештердің аумағына кірді

E) Шыңғысханның үлкен ұлы толықтай алды

8. Шығыс Дешті Қыпшақтың халқын “өзбектер” деп қай уақыттарда атала бастады?

A) 15 ғасырдың басы

B) 14 ғасырдың ортасы

C) 13 ғасырдың соңы

D) 15 ғасырдың соңы

E) 13 ғасырдың басы

9. Жошы ұлысындағы көшпелілер калай аталды?

A) түркілер, қыпшақтар

B) венгрлер, орыстар

C) оғыз, соғыс

D) орыстар, татарлар

E) қалмақтар, моңғолдар

10. Түрклік «қазақ» сөзі нені білдіреді?

A) Көшпенділер

B) Жетісуге кеткендер

C) Еркін тәуелсіз өмір сүру

D) Түркілер

E) Ханның халқы

11. «Өзбек» ұғымы нені білдірді?

A) Қазіргі Өзбекстан Республикасындағы ұлт өкілдерінің атауы

B) Орда ханы Өзбектің қол астындағы халықты

C) Жеміс сортын

D) Мағынасы әлі күнге дейін белгісіз

E) Ру-тайпа атын

12. Жәнібек пен Керей кімнің ұрпағы?

A) Тоқтамыс пен Темір

B) Мухаммад Хайдар

C) Әл-Фараби

D) Орда Ежен және Орыс хан

E) Барлыбек Сартанов

13. Қазан хандығындағы татарлар, Ноғай ордасындағы ноғайлар және т.б мемлекеттерде де халықтардың қалыптасуына әкелген жағдайлар қандай себептен кейін орын алды?

A) Ақ орданың ыдырауы

B) Алтын орданың ыдырауы

C) Көк Орданың ыдырауы

D) Қазақ хандығының құрылуы

E) Қырғызнұр көлінің маңына ғұндардың орналасуы

14. Қазіргі қазақтар мен өзбектердің этногенезіне бірдей тайпалардың қатысқанын неден байқаймыз?

A) Ортақ этнонимдер жоқ

B) Дұрыс жауап жоқ

C) Этногенезде сәйкестік жоқ

D) Этногенезде көптеген этнонимдердің сәйкес келуі

E) Өзбектер тайпаға бөлінбеді

15. Алтын Ордадан бөлінген Дешті Қыпшақ қалай аталды?

A) Жошы ұлысы

B) Ақ Ордаға

C) Шағатай ұлысы

D) Үгедей ұлысы

E) Өзбек хандығы

16. 13 ғ.о. бастап Ақ Орда мен Көк Орда қай мемлекеттен пайда болды?

A) Шағатай ұлысы

B) Жошы ұлысы

C) Шығыс Дешті Қыпшақ

D) Үгедей ұлысы

E) Венгрия

17. XIV ғасырдың ортасына қарай мұсылмандық жазба деректерде Шығыс Дешті Қыпшақтың халқы қалай деп атала бастады?

A) Моңғолдар

B) Парсылар

C) Өзбектер

D) Қазақтар

E) Қыпшақтар

18. Қазақ этносының негізін кімдер құрады?

A) Ноғай ордасының далалық тайпалары құрады.

B) Шығыс Дешті Қыпшақтың далалық тайпалары құрады

C) Моғолстан ордасының далалық тайпалары құрады

D) Барлық жауап дұрыс

E) Өздерін қазақ деп атайтын Жәнібек пен Керей хандар бастаған көшпенділер

19. Қазақ этносы қашан қалыптасты?

A) XVІІІ ғасырдың бірінші жартысында

B) XІV ғасырдың бірінші жартысында

C) XV ғасырдың бірінші жартысында

D) XVІ ғасырдың бірінші жартысында

E) XVІІ ғасырдың бірінші жартысында

20. Қай оқиға қазақ халкы этногенезінің аяқталуында маңызды рөл атқарды?

A) Жәнібек пен Керей жаңа бастаған көшпенділердің мемлекет құруы

B) Иран мен Византияның ықпалы

C) Шыңғысханның Орта Азияны жаулап алуы

D) Бұхара мен Самарканд қалаларының халқы қазақ этногенезін құрады

E) Шайбани бастаған көшпенділердің Мәуереннахрды жаулап алуы

21. 14-15 ғасырдың 1 жартысында қай аймақта қазақ этносы қалыптасты?

A) Ақ Орда

B) Әбілхайыр хандыгы

C) Ноғай ордасы

D) Барлық жауаптар дұрыс

E) Моғолстан

22. Алтын Ордадан бөлінген Дешті Қыпшақ қалай аталды?

A) Шағатай ұлысы

B) Жошы ұлысы

C) Үгедей ұлысы

D) Әбілхайыр хандығы

E) Ақ Ордаға

23. Жошы үлысындағы көшпелілер әр жерлерде қалай аталды?

A) Қыпшақтар

B) Моңғолдар

C) Түркілер

D) Барлық жауаптар дұрыс

E) Татарлар (Русьте)

24. Жәнібек пен Керей сұлтандардың басшылығымен Жетісуге көшіп кеткен көшпелілер қалай атала бастады?

A) Қырғыздар

B) Қарақалпақтар

C) Ноғайлар

D) Өзбектер

E) Қазақтар

25. Қазақ хандығының құрылуы қандай нәтиже берді?

A) Барлық жауап дұрыс

B) Қазақ халқының қалыптасуына әкелді

C) Жәнібек пен Керей сұлтандар өз елі үшін шұрайлы қоныс тапты

D) Қазақ деген ұғым қалыптасты

E) Қазақ халқы еркіндік тапты

26. 15 ғ. а. Шығыс Дешті Қыпшақтағы Орыс хан ұлысының халқын құрайтын қазақ рулары мен тайпаларының бірлестігі қалыптасу нәтижесінде қандай оқиғалар орын алды?

A) Даланың түркі тайпаларының арасынан жаңа этнос бөлініп шықты.

B) Орыс ханның ұрпақтары Әбілхайыр ханнан бөлініп кеткісі келді.

C) Жаңадан қүрылған Қазақ хандығы өз иеліктерін бүкіл Шығыс Дешті Қыпшаққа кеңейтті.

D) Барлық жауаптар дұрыс

E) Қазақ этносының шоғырлануы жалғасты

27. Барлас, жалайыр, қарлұқ, керейт, қыпшақ, қоңырат, қият, маңғыт, меркіт, найман, оғыз, үйсін және т.б. ру-тайпалар 13-14 ғғ.-да қандай жерге тиесілі болды?

A) Үгедей ұлысы

B) Еділ мен Жайық

C) Шағатай ұлысы

D) Жошы ұлысы мен Ақ Орда

E) Таяу Шығыс

28. Тарих-и Рашидидің» авторы Мұхаммед Хайдар Дулати өз шығармасында қазақтар жайлы қандай ұғым қолданды?

A) Өзбектер

B) Қырғыздар

C) Сақтар

D) Өзбек-қырғыздар

E) Өзбек-қазақтар

29. Қазақтар этногенезінің аяқталу мерзімі

A) 12-14 ғасырдың 1 жартысы

B) 14-15 ғасырдың 2 жартысы

C) 11-13 ғасырдың 1 жартысы

D) 12-13 ғасырдың 1 жартысы

E) 14-15 ғасырдың 1 жартысы

§23. Мәдени-генетикалық код - ұлт негізі

1. Қазақ халқында кімдердің генеткалық коды бар?

A) отқа, Күнге, Тәңірге табынушылардың және алғашқы түркі мұсылмандарының

B) барлық жауаптар дұрыс

C) ежелгі қорғандар мен кесенелер қүрылысшыларының, руналық мәтін авторларының

D) сақ садақшылары мен зергерлерінің

E) энеолит жылқышыларының және қола дәуіріндегі жауынгер арбакештердің

2. Мәдени-генетикалық код дегеніміз не?

A) Адамзаттың мәдени дамуы

B) Барлық жер бетіндегі адамдарда 1 генетикалық код болады

C) Этнос (ұлт) мүшелерінің арасындағы ерекше өзара байланыстар

D) Мәдениет саласындағы кодтар

E) Генетиканы жою кодтары

3. Егер адам өз этносының тілін меңгерсе, дәстүрлерді құрметтеп, сақтаса, өз тарихын білсе, өз мәдениетін түсінсе, қабылдаса және сүйсе, ол адам кім болып саналады?

A) Мәдени-генетикалык кодты сақтаушысы бола алмайды

B) Мәдени-генетикалык кодтың тасымалдаушысы

C) Мәдени-генетикалык кодты жоюшысы болады

D) Ол өзін өз этносымен біртұтас санамайды

E) Ұлттық нигилизм өкілі

4. Мәдени-генетикалық код түсініктері

A) барлық жауаптар дұрыс

B) дәл қазіргі сәтте қандай мүратқа ұмтылатындығы

C) халықтың өз өткенін қалай көретіні

D) болашақты қалай болжайтыны

E) осы шақты қалай қабылдайтыны

5. Кеңестік уақытпен салыстырғанда қазір күні көптеген дәстүрлер қалай қабылданады?

A) Ата-бабалардың аса бағалы, құны жетпес мұрасы ретінде

B) Көнерген дәстүрлер

C) Жойылып бара жатқан дәстүрлер

D) Өмірімізге керегі аз дәстүрлер

E) Мүлдем жойылған дәстүрлер

6. Біздің көпұлтты елде бейбітшілік пен келісімнің сақталуына, барлық этностардың қазақ этносы мен оның тілі айналасында интеграциялану үдерісінің үйлесімді және зардапсыз өтуіне қамқорлык жасаған кім?

A) Н.А.Ногаев

B) Иманғали Тасмағанбетов

C) Е.Н. Абаканов

D) Н.Ә. Назарбаев

E) М.М. Мырзағалиев

7. Ұлы Даладағы барлық дәуірлердегі көшпелілердің генетикалық жадын сақтап жалғастырушылар туралы мәліметті бізге береді

A) Мәдени-генетикалық код

B) Археология

C) Физика және математика

D) Экономика

E) Мәдениет

8. 20 ғасырда жаңғырту Жерге және оның ресурстарына аяусыз қараумен, экологиялық тепе-теңдікті бұзумен қатар жүріп қандай сипат алды?

A) Демократиялық сипат

B) Технократиялық сипат

C) Революциялық сипат

D) Экологиялық сипат

E) Тарихи сипат

9. Тілге шетелдік сөздерді араластыру неге әкеп соқтырады?

A) Шетел тілін үйретеді

B) Тілге зиянын тигізбейді

C) Шетелдік сөздер бөтен мәдениеттің ізін, бөтен нышандарды, яғни басқа этностардың кодтық ақпаратын сақтайды.

D) Тіл тазалығы сақталады

E) Басқа этностардың кодтық ақпараты сақталмайды.

10. Көшпелілер өркениеті қашан пайда болды?

A) көшпенділер табиғатты жоюға ұмтылған кезде

B) Адамның табиғатқа зардап шектірген жылдары

C) Адамның табиғатқа немқұрайлы қарау барысында

D) көшпенділер табиғатты «қайта жасауға» ұмтылған кезде

E) Адамның табиғатқа бейімделуі барысында

11. Сталиндік жаңғырту барысында қазақтар қандай зардап шекті?

A) Нәтижесінде қазақ мәдениеті мен тілі жойылып кете жаздады.

B) миллиондаған қазақ қырылды

C) қазақ халқының мәдениеті мен дәстүрлеріне немқұрайды қарады

D) ұрпақтар сабақтастығы үзіліп, мәдени- генетикалық кодты жоғалту қатерін төндірді

E) барлық жауап дұрыс

12. Мәдени-генетикалық код байланыстары

A) барлық жауаптар дұрыс

B) әлеуметтік өзара байланыс

C) биологиялық өзара байланыс

D) Этнос мүшелерінің арасындағы ерекше өзара байланыстар

E) тарихи өзара байланыс

13. Адамзат тарихын зерттеудегі өркениеттік тәсіл бойынша әрбір этнос, ұлт пен өркениеттің бірегей өзіндік мәдени ерекшеліктері

A) Мәдениет

B) Археология

C) Мәдени-генетикалық код

D) Этногенез

E) Экономика

14. Қай кезеңде қазақ тілі, онымен бірге қазақ мәдениеті мен этносы орыстандыру саясатымен, қазақ мектептерінің жабылуымен, орыс тілі- нің өмірдің барлық салаларына, әсіресе қалаларда енуімен байланысты?

A) ХХІ ғасыр

B) ХХ ғасыр

C) ХVIIIғасыр

D) ХІХғасыр

E) XVIIғасыр

15. Мәдени-генетикалық кодты қалпына келтіру қашан болды?

A) Тек 1991 жылы

B) КСРО кезінде

C) Қазақстан Республикасы тәуелсіздік алған жылдан бастап қазіргі күнге шейін

D) 20-ғасырдың 80-жылдары

E) 19-ғасырдың 50 жылдары

16. Этникалық мәдени-генетикалық кодтың жалпыадамзаттық түсініктері

A) адамның күнделікті күн тәртібі

B) ауа-райын зерттеу құралдары

C) адамның жаман қасиеттері

D) адамгершілік қағидалары мен құндылықтары

E) экономикалық өсуді зерттеу ғылымдары

17. Этностың үздік дәстүрлерін сақтауға бағытталған, өткен тарих пен рухани мүраға сүйенетін жаңғырту

A) Елді КСРО-ның тәжірибесімен жаңғырту

B) Елді Батыстың тәжірибелеріне сүйене отырып жаңғырту

C) Елді Жеті жарғы заңымен жаңғырту

D) Елді жаңа үлгідегі жаңғырту

E) Елді көшпенділер заңымен жаңғырту

18. Мәдени-генетикалық кодтың тарихи өзара байланысы

A) ортақ тарих және тарихи жад

B) шығу тегі ортақ генетикалық жад

C) өнегелі құндылықтар

D) дәстүрлер

E) ортақ қағидалар

19. Кеңес уақыты кезінде кейбір қазақтар орыстандыру саясатының нәтижесінде қандай болды?

A) Мәдени-генетикалық кодын жоғалтты.

B) Барлық жауаптар дұрыс

C) Орыс мектептерінде оқып жүріп, көптеген қазақтар ана тілін ұмытты

D) Туған мәдениетімен байланысын жоғалтты

E) Ұлттық нигилизмге салынып, ана тілі мен мәдениетін білу қажеттігін жоққа шығарды.

20. Кеңестік уақытта қазақтың көптеген халықтық дәстүрлері қалай қабылданды?

A) Көнерген, жойылып бара жатқан дәстүрлер

B) Жаңарған дәстүрлер

C) Құнды мәліметтер ретінде

D) Этнос өмірінің негізін құрайтын

E) Ата-бабалардың аса бағалы мұрасы ретінде

21. Мәдени-генетикалық кодтың бұзылуын неден көруге болады?

A) Барлық жауап дұрыс

B) Ұлттық нигилизмнен

C) Өз этносын төмен бағалаудан

D) Өз этносының мәдениеті мен өткенін жақтырмаудан

E) Этникалық тегінің құндылықтарын жокқа шығарудан

22. Тарих пен прогреске «сызықтық» түрғыдан қарауға сүйенген жаңғырту басқа мәдениеттер мен өркениеттерге қай жақтың өркениетінің тәжірибесі мен дүниетанымын енгізді?

A) Африка елдерінің

B) Шығыс елдерінің

C) Таяу Шығыс елдерінің

D) Батыс елдерінің

E) Австралия елінің

23. Тарих толқынында халықтардың бірін-бірі жаулау нәтижесінде бір-бірінің мәдениетін қабылдау немесе жою нені қалыптастырды?

A) Физикалық код

B) Математикалық кодты

C) Биологиялық кодты

D) Мәдени кодты

E) Басқыншылық кодын

24. Қазақтың генетикалық коды қандай уақытты қамтиды?

A) 100 жылдан асады

B) 5000 жылдан асады

C) 200 жылдан асады

D) 30 жылдан асады

E) 500 жылдан асады

25. Мәдени-генетикалық кодтың биологиялық өзара байланысы

A) ортақ тарих және тарихи жад

B) ортақ қағидалар

C) шығу тегі ортақ генетикалық жад

D) дәстүрлер

E) өнегелі құндылықтар

§24. Қазақ қоғамындағы ру-тайпалық құрылымның қалыптасуы.

1. Экзогамия деген не?

A) Қарасүйектік

B) Талант

C) Рұқсат

D) Бір ру мүшелерінің арасында некелік қатынастарға тыйым салу

E) Ақсүйектік

2. Бірнеше ру неге бірікті?

A) тайпаға

B) аумаққа

C) этносқа

D) жүзге

E) патронимияға

3. Рудың көшіп-қону аймағы:

A) тайпа бірлестігі

B) атажұрт

C) көшпелі ұлыс

D) көшпелі қоғам

E) ауылдас топ

4. Ірі патронимиялардың шығу тегі қандай?

A) Бір өте ықпалды оқиғадан

B) Мифтік

C) Ауыздан-ауызға

D) Жүздерден

E) Аңыздық

5. Рудың көшіп-қону аймағы не ретінде қабылданды?

A) Патронимия

B) Атажұрт

C) Жүз

D) Экзогамия

E) Ұлыс

6. Рулар мен тайпалар иерархиясы қалай бөлінеді?

A) Үлкен және жанама

B) Бөлінбейді

C) Кіші және басты

D) Үлкен және кіші, басты және жанама

E) Үлкен және басты

7. Жүзге бөлінуде қандай аумақтар шаруашылық-мәдени үдерістердің ерекшеліктері көрініс тапты?

A) Жетісу, Орталық Қазақстан, Батыс Қазақстан

B) Атырау, Шымкент, Тараз

C) Ақтау, Ақмола, Өскемен

D) Түркістан, Верный, Кентау

E) Верный, Қызылорда, Ақтау

8. Көшпелі халықтың үйі қалай аталды?

A) Тас үй

B) Киіз үй

C) Коттедж

D) Тезек үй

E) Кірпіш үй

9. Патронимиялар иерархиясы:

A) этника және аумақ

B) қара және ақ

C) үлкен және кіші

D) солтүстік және шығыс

E) көшпелі

10. Әрбір қазақ тайпасы мен руының өз несі бар?

A) Заңдары

B) Мектептері

C) Дәстүрлері

D) Әскерлері

E) Шежірелері

11. Шежіре-

A) кітап жүйесі

B) ұлыстар

C) ру-тайпалық ұйым

D) бағалы тарихи дереккөз

E) генеологиялық дәстүр

12. Қазақ халқы неше жүзге бөлінеді?

A) 7

B) 4

C) 5

D) 3

E) 2

13. Көшпелілірдің қоғамдық өмірінде не маңызды рөл атқарды?

A) Дәстүр

B) Ру-тайпаға бөліну

C) Ойын ойнау

D) Аңшылықпен айналысу

E) Мал шаруашылығымен айналысу

14. Ұлыстық жүйе Қазақ хандығында қай ғасырларды сақталды?

A) X-XV

B) X-XI

C) XV-XVIII

D) XV-XVI

E) V-X

15. Ұрпақтары туыс болып есептелетін адамдардың арасында неке қию-

A) белгісіз

B) уақытша келісім берілді

C) қатаң тиым салынды

D) рұқсат етілді

E) барлық жауап дұрыс

16. Ірі патронимиялардың шежіресі қандай сипат алады?

A) Бір өте ықпалды оқиғадан

B) Мифтік

C) Ауыздан-ауызға

D) Жүздерден

E) Аңыздық

17. Ұлыстық жүйе алмасты:

A) көшпелі жүйемен

B) жүздік жүйемен

C) алаштық жүйемен

D) ондық жүйемен

E) мыңдық жүйемен

18. Көшпеліліердегі әке жағынан туыстыққа негізделген ру-тайпалық жүйенің өмір сүруінің басты себебі

A) Шежірені білу

B) Байлыққа ие болу

C) Себебі жоқ

D) Ақпарат пен меншікті әкеден балаға беріп отыруында

E) Тарихты білу

19. XV ғасырдың ортасына қарай қазақ этносы неден құралды?

A) Лауазымнан

B) Бай-кедейден

C) Ру-тайпадан

D) Ақсүйек-қарасүйектен

E) Отбасыдан

20. Көшпелі малшы болу үшін не білу керек?

A) Киіз үй құрастыру

B) Сиыр сауу

C) Домбырада ойнау

D) Табиғи құбылыстар туралы бәрін білу керек

E) Атқа міну

21. Жүздерге бөліну:

A) көшпелі мемлекеттік ұйым

B) қазақтардың этникалық көмегіндегі жүйелік басқару

C) қазақтардың этникалық аумағы

D) қазақтардың этникалық тарихының маңызды сипаты этникалық - аумақтық бірлестік

E) үш жүздің жолдары

22. Ұлыстарда көшпелілердің көпшілігі немен көшті?

A) жайылымды жермен

B) Қалмақы үйлермен

C) Алтын арбалы көлікпен

D) киіз үймен

E) арбадағы үйлермен

§25. Қазақтардың ру-тайпалық құрылымы.

1. Ұлы жүздің аса ірі тайпасы:

A) арғын

B) дулат

C) найман

D) қоңырат

E) табын

2. Орта жүз аумағының оңтүстік бөлігін ірі ру:

A) алаша

B) қоңырат

C) найман

D) дулат

E) табын

3. Кіші жүздің үш ірі бірлестігін ата:

A) Байұлы, Қазыбек, Төле

B) Жалайыр, Төле, Арғын

C) Әлімұлы, Жетіру, Байұлы

D) Керей, Қоңырат, Төлеу

E) Шекті, Төртқара, Дулат

4. Байұлының құрамына кіретін руларды тап:

A) арғын, найман, суан

B) беріш, албан, арғын

C) албан, ысты, қоңырат

D) шекті, төртқара, керей

E) таз, адай, есентемір

5. Бейбіт уақытта олар барлық мәселені қалай шешті:

A) әр ру өзара бөлек отырып шешуге тырысты

B) бір ханның басшылығымен ұйымдасып, ортақ әскер шығарды

C) жүздің ішінде, қажеттігіне қарай жалпы жиналыс - құрылтай шақыра отырып шешуге тырысты

D) жүздің территориясынан алшақ жерде, қажеттігіне қарай жалпы жиналыс - құрылтай шақыра отырып шешуге тырысты

E) шешкен жоқ

6. Ұлы жүздің қысқы жайылымдары қайда болды?

A) Алатау баурайында

B) кеңістікте

C) Сырдарияның төменгі ағысында

D) Ертіс жағалауында

E) жазықта

7. Қазақтардың рулық бірлестіктері -

A) Алғашында ұжымдағы жұмыстардың көпшілігін аналар атқарды.

B) Бірнеше ру бірігіп, шаруашылық мәселелерін бірлесіп шешті.

C) Палеолиттің соңғы кезеңінің адамы өзінен бұрынғы адамдардан рухани жағынан анағұрлым жоғары тұрды

D) Әрбір қауым өз аумағында мекен етті

E) Олардың этнос ретінде қалыптасуы мен бірлесе өмір сүруіне мүмкіндік берді

8. Алты ата әлімұлы бірлестігіне қандай рулар енді:

A) керейт, жағалбайлы, кете

B) шекті, қарасақал, кете

C) табын, тама, кердері

D) шеркеш, беріш, ысық

E) алаша, қызылқұрт, тана

9. Байұлы тайпалары қай жерлерді иеленді?

A) Орталық және Шығыс Қазақстан

B) Ертіс жағалауы мен Батыс Алтай

C) Жоңғар Алатауы мен Тарбағатай

D) Жайық және Ембі өзендері аралығы мен Үстірт

E) Солтүстік аумақ

10. Байұлының құрамына қанша ру кірді?

A) 7

B) 12

C) 3

D) 4

E) 5

11. Кіші жүз қазақтары қай аумақты иеленді?

A) Жетісу мен батысқа қарай жер

B) бүкіл Батыс Қазақстан аумағын

C) Солтүстік және Солтүстік-Шығыс Қазақстан

D) Солтүстік Қазақстан

E) Жоңғар Алатауы мен Тарбағатайы

12. Кіші жүздің екінші ру-тайпалық бірлестігі:

A) жетіру

B) қарасақал

C) қоңырат

D) керей

E) шекті

13. Жетіруға кіретін руларды тап:

A) үйсін, керей, қоңырат

B) табын, тама, рамадан

C) керей, найман, арғын

D) албан, суан, ошақты

E) қаңлы, сіргелі, шаңышқылы

14. Шежіреге сәйкес, Ұлы жүздің мифтік түпкі бабасы :

A) Үйсін

B) Арғын

C) Керей

D) Найман

E) Суан

15. Ұлы жүз руларын көрсет:

A) үйсін, шөмекей, найман

B) дулат, керей, қоңырат

C) шанышқылы, ошақты, қаңлы

D) арғын, найман, албан

E) шапырашты, қоңырат, беріш.

16. Кіші жүз қазақтары қанша ірі ру-тайпалық бірлестікке біріккен?

A) 2

B) 5

C) 3

D) 6

E) 7

17. Орта жүз қазақтарының аумағы-

A) Солтүстік, Орталық және Шығыс Қазақстан

B) Жетісу мен батысқа қарай жерлер

C) Батыс Қазақстан аумағы

D) Жайық және Ембі өзендері аралығы

E) Жоңғар Алатауы мен Тарбағатай

18. Ұлы, Орта және Кіші жүздердің түпкі аталарының бірін ата:

A) Төле

B) Алан

C) Қазбек

D) Қонарыс

E) Жанарыс

19. Ұлы жүздің иеленген жері:

A) Батыс Қазақстан аумағы

B) Жетісу мен одан батысқа қарайғы жерлер

C) Солтүстік, Орталық және Шығыс Қазақстан аумағы

D) Қазақстанның шығыс бөлігі

E) Солтүстік Шығыс Қазақстан

20. Орта жүзге жататын руларды ата:

A) шөмекей, кете, қаракесек

B) найман, кете, шапырашты

C) найман, керей, арғын

D) жалайыр, дулат, шапырашты

E) шеркеш, керей, дулат

21. Үш жүз-

A) әрқайсысы өз аумағында мекендеді

B) барлық жауап дұрыс

C) қазақтар Алаш болып бірікті

D) қазақтың этникалық аумағының біртұтастығын

E) тілінің біртұтастығын ұғынды

§26. Дәстүрлі қазақ қоғамының әлеуметтік жіктелуінің ерекшеліктері.

1. Ақсүйектер мен халықтың қоғамында экономикалық жағынан басқа қандай айырмашылдылығы бар?

A) Әлеуметтік және этникалық

B) Тек қазақ қоғамының бір-біріне қарама-қарсы

C) Этникалық және этнографиялық

D) Саяси және құқықтық белгілер

E) Тек рулық қауымнан тұрған

2. Құрылтайлар мен салтанатты жағдайларда ақсүйек өкілдері қандай киізге отырды?

A) сары киіз

B) ақ киіз

C) алтын киіз

D) қара киіз

E) көк киіз

3. Ақсүйек адамдардың бірінші тобына кімдер жатты?

A) қожалар

B) батыр

C) Шыңғыс ханның ұрпақтары және жүздік жүйеге кірмейтін төрелер

D) ақсақал

E) би

4. Әлеуметтік иерархияның шыңында кім орналасты?

A) хан

B) батыр

C) би

D) қожа

E) сұлтан

5. Сұлтандарды тек кімдер ғана соттай алатын?

A) ақсақал немесе қожа

B) батыр немесе хан

C) би немесе ақсақал

D) батыр немесе ақсақал

E) ағасұлтан немесе хан

6. Шыңғыс хан ұрпағының ортақ таңбасы мен ... болды.

A) ұраны

B) түсі

C) баспанасы

D) белгісі

E) киімі

7. Қазақ қоғамында әлеуметтік сатының жоғарғы сатысында орналасып, өздеріне тән артықшылық жағдайды пайдаланды:

A) Сұлтандар

B) Ақсүйек

C) Батыр

D) Қарасүйек

E) Билер

8. Би сөзі араб-парсылық қай сөздің мағынасы-

A) дәулетті

B) данышпан

C) би

D) әмір

E) батыр

9. Иелігінде көп мал, дүние-мүлік, ақша, құнды заттары бар ауқатты адам.

A) Бай

B) Төрелер

C) Қарасүйек

D) Билер

E) Сұлтандар

10. Батырлардың даңқы көбінесе кімдерге байланысты болды?

A) ақсақалдарға

B) кедейлерге

C) шонжарларға

D) далалық әнші-ақындарға

E) сұлтандарға

11. Қожаларға кімдерді жатқызады?

A) Мұхаммед пайғамбар мен басқа да исламды насихаттаушылар ұрпағы

B) Батырлар

C) халық

D) Билердің ұрпағы

E) Ақсақалдардың ұрпағы

12. Рулар мен тайпалардың басшылары-

A) қожалар

B) хандар

C) ақсүйектер

D) билер

E) батырлар

13. Сол уақыттағы қазақ қоғамында еріксіз адамдарды кім деп атады?

A) би

B) күң

C) ақсақал

D) батыр

E) қожа

14. ... орасан пайда әкелді және қоғамдағы беделді анықтады.

A) жомарттық

B) байлық

C) көріпкелдік

D) қоғам

E) көрегендік

15. Қазақ қоғамында адамдарды мүліктік жағдайына қарай қалай бөлген?

A) Ақсүйектер мен халықтар

B) Шыңғыс ханның ұрпақтары мен төрелері

C) бай-кедей

D) Ақсақалдар мен билер

E) батыр-сұлтан

16. Билер қандай билікке ие болды?

A) сот

B) Барлық жауап дұрыс

C) әскери билік

D) Дұрыс жауап жоқ

E) әкімшілік билік

17. Қазақ қоғамының әлеуметтік құрылымындағы белгілі бір орын кімге тиесілі болды?

A) батырларға

B) малшыларға

C) күңдерге

D) ақсақалдарға

E) шаруаларға

18. Қожалардың Шыңғыс хан ұрпақтарынан айырмашылығы қандай ?

A) иерархияның шыңында орналасты

B) беделі мен билігі

C) орасан байлық

D) жекетұлғалық қасиеттер

E) бірыңғай генеалогия болған жоқ

19. Хан тек кімдердің арасынан сайланатын?

A) батыр

B) сұлтан

C) қожа

D) би

E) ақсақал

20. Сұлтандар қандай қызметте ғана болды?

A) әлеуметтік

B) ақсақал

C) би

D) экономикалық

E) әскери

21. Қазақ қоғамындағы ең ықпалды саяси күш-

A) батыр

B) ақсақал

C) би

D) сұлтан

E) қожа

§27. Қазақстан аумағындағы ерте мемлекеттердің саяси құрылымы.

1. Ғұн мемлекетінің басындағы адамды қалай атады?

A) Шаньюй

B) Патша

C) Гуньмо

D) Каюэй

E) Синьша

2. Үйсіндер иеліктерінің соғыстарының нәтижесі қандай болды?

A) бір иелік екіншісін бағындырды

B) өзара өмір сүрді

C) екі иелікте жойылып кетті

D) екі иелікте қытайлардың билігінде қалып қойды

E) белгісіз

3. Қай өзеннің орта ағысында Қаңлылар күшейді?

A) Сырдария

B) Әмудария

C) Евфрат

D) Тигр

E) Ніл

4. Көсемнің басты қызметі?

A) бітістіруші

B) әкімшілік

C) әскери

D) сот

E) Аталғанның барлығын атқару

5. Б.з.б ... ғасырдың басында үйсіндер күшті мемлекет құрды

A) I

B) II

C) III

D) V

E) IV

6. Ғұн мемлекеті көшпелілер мемлекеттерінің ... үлгісіне жатты

A) бірінші

B) бесінші

C) төртінші

D) екінші

E) үшінші

7. Ғұн мемлекетінде қанша түменбасы болды?

A) 24

B) 29

C) 17

D) 13

E) 12

8. Қай одақ бір халық ретінде қабылданады?

A) отбасылық.

B) әскери

C) рулық.

D) ауылдық.

E) тайпалық.

9. Әскери-тайпалық ақсүйектер кімдерден құралды?

A) Қожалар

B) Әйелдер

C) Қызметкерлер

D) Патшалардан

E) Көсемдер мен ақсақалдардан

10. Туыстас жасақтар неге бірікті?

A) топқа

B) одаққа

C) үйірмеге

D) әскерге

E) тайпаға

11. Сақтардың билеушілері біраз уақыт ... патшасына одақтас та болды

A) Парсы

B) Рим

C) Қытай

D) Грекия

E) Үндістан

12. Қай сақ патшайымы соғыстарды басқарып, бірнеше қала құрды?

A) Ферғана

B) Амина

C) Самира

D) Томирис

E) Зарина

13. Ерекше патша әулеті қалай бөлініп шықты?

A) күшпен

B) тайпамен

C) румен

D) соғыспен

E) сайлаумен

14. Қандай мемлекетте министрлер, салық жинаушылар, төрешілдік аппарат пайда болды?

A) Ежелгі Үндістан

B) Ежелгі Рим

C) Шумер

D) Ерте көшпелілер империясы

E) Ежелгі Қытай

15. Сақ ақсүйектері мен қарапайым жерлеу орындары арасындағы айырмашылық нені көрсетеді?

A) сақтардың кедейлігін

B) сақтардың жіктелуін

C) сақтардың өмір салтын

D) сақтардың айырмашылығын

E) сақтардың байлығын

16. Көсем қосымша қандай қызметтерді атқарды?

A) би

B) әскербасы.

C) абыз.

D) басшы.

E) аталғанның барлығы

17. Гуньмо деген кім?

A) жоғарғы билік билеушісі

B) қала

C) салық.

D) жер

E) ел

18. Түменбасылар кімдерден тағайындалды?

A) батыс кіші ханынан

B) тәңірқұттың туысқандарынан

C) жергілікті халықтан

D) уәзірінен

E) үлкен әскербасынан

19. Б.з.б. І мыңжылдықтың соңында Жетісу, Тарбағатай, Тянь-Шань аумағында құрылған мемлекет:

A) Үйсін

B) Ғұн

C) Түркі

D) Қаңлы

E) Хорезм

20. Б.з.б. І ғасырда неше иелікке бөлініп, өзара соғыс басталды?

A) 5

B) 1

C) 3

D) 4

E) 2

§28-29. Түркі империясы - көшпелілер мемлекеттілігінің классикалық үлгісі

1. Күлтегін қайтыс болған жыл?

A) 705 жылы

B) 731 жылы

C) 745 жылы

D) 744 жылы

E) 723 жылы

2. Ғұн империясының ыдырауынан кейін мемлекеттілігі басталған тайпа?

A) сақ

B) қанлы

C) қыпшақ

D) түркі

E) үйсін

3. 723 жылы Қытаймен соғыста жеңіске жеткен қағандар?

A) Мұқан мен Сұлу

B) Елтеріс пен Білге

C) Білге мен Бумын

D) Білге мен Күлтегін

E) Білге мен Сұлу

4. Түрік қағанатының алғашқы басшысы?

A) Бумын қаған.

B) Сұлу қаған

C) Білге қаған

D) Мұқан қаған.

E) Елтеріс қаған.

5. Білге қағанның өліміне себепші болған?

A) қоластындағы қызметкерінің қастандығы

B) Қытаймен соғыс кезінде

C) жақындарының қастандығы

D) ауыр дертке ұшырауы

E) жорық уақытында қаза табуы

6. Күлтегін мен Білге қағанға араналған арнайы ескерткіштер тұрғызылған жер?

A) Уйбат өзені маңынан

B) Орхон өзеніне жақын жерде

C) Енисей өзенінің жоғарғы беті

D) Жетісуда

E) Қытайда

7. Қытайдың күшеюі, түркілердің билеуші топтары арасындағы шайқас Түрік қағандығының ыдырауына және неге әкеліп соқтырды?

A) көрші мемлекеттердің қосылуына

B) Қытайдың қол астына кіруіне

C) тайпалардың теріс қарауына

D) басқа тайпалардың құрамына кіруіне

E) Батыс Түрік қағандығының бөлініп шығуына

8. 634 жылы "он оқ" жүйесін қалпына келтіруге әрекеттенген қаған

A) Білге қаған

B) Сұлу қаған

C) Мұқан қаған

D) Елтеріс қаған

E) Құтлұқ қаған

9. Отырықшылық пен көшпелілік қатар дамыған қағандық?

A) Ұйғыр қағандығы

B) Қарлұқ мемлекеті

C) Шығыс Түрік қағандығы

D) Оғыздар мемлекеті

E) Батыс Түрік қағандығы

10. Бұдын деген?

A) ел билеушісі

B) баспана түрі

C) түркілердің негізгі асы

D) оқты қару

E) тайпалық одақ

11. Түргеш тарихындағы ең белгілі билеушілер?

A) Білге мен Құтлұқ

B) Бумын мен Елтеріс

C) Құтлық пен Үшлік

D) Мұқан мен Сұлу

E) Үшлік пен Сұлу

12. Бәрінен жоғары тұрған ру-

A) шеркеш

B) есентемір

C) ашина

D) байбақты

E) беріш

13. Үшеліктің мұрагері:

A) Сақал

B) Бек

C) Мұқан

D) Бумын

E) Елтеріс

14. Батыс Түрік қағандығының хронологиялық кестесі:

A) 552-603

B) 603-774

C) 603-704

D) 704-774

E) 552-704

15. VII ғасырдың басында екіге бөлінген қағанат?

A) Түргеш қағанаты

B) Түрік қағанаты

C) Қарлұқ қағанаты

D) Қарахандар мемлекеті

E) Ұйғыр қағанаты

16. Қаған туыстарын қалай атады?

A) жужан

B) хан

C) ер

D) шад

E) теле

17. Тайпалар мен рулардан құралатын тайпалық одақ ... біріктірілді.

A) жерге

B) сұлтанатқа

C) елге

D) көсемге

E) хандыққа

18. Ашина әулеті өзінің өмір сүруін тоқтатқан уақыт?

A) 731 жылы

B) 744 жылы

C) 603 жылы

D) 705 жылы

E) 554 жылы

19. Ақсүйектердің маңызды қыры?

A) шығу тегі

B) мүліктік жағдайы

C) жұмыс қабілеті

D) білімдік деңгейі

E) басқару жағдайы

20. Батыс Түрік қағандығында ұзаққа созылған дағдарыс уақыты болды?

A) 605-745 жж.

B) 610-752 жж.

C) 630-704 жж.

D) 613-695 жж.

E) 635- 700 жж.

21. "Ұлы жағбу" атанған қаған?

A) Істемін қаған

B) Елтеріс қаған

C) Білге қаған.

D) Сұлу қаған

E) Бумын қаған.

22. Түргеш қағандығының хронологиялық кестесі:

A) 552-664ж.ж.

B) 704-603ж.ж.

C) 704-756ж.ж.

D) 704-663ж.ж.

E) 552-603ж.ж.

23. Бірінші Түрік қағандығы өмір сүрген уақыты?

A) 552-603 жж.

B) 704-756 жж.

C) 552-603 жж.

D) 532-675 жж.

E) 603-714 жж.

24. Екінші Шығыс Түрік қағандығының бірінші қағаны-

A) Елтеріс

B) Құтлық

C) Имакан

D) Мұқан

E) Бумын

25. Қай жылы Сақал Кучадағы Қытайдағы билеушісінің әскерін талқандады?

A) 705 жылы

B) 725 жылы

C) 737 жылы

D) 708 жылы

E) 711 жылы

26. Батыс "бес оқ" -

A) кунби

B) хулиби

C) ильхан

D) нушиби

E) нунби

§30. Түрік империясының мұрагерлері.

1. Оғыздар мемлекеті

A) XI ғасырдың ортасы мен XII ғасырдың басы

B) X ғасырдың соңы мен XI ғасырдың ортасы

C) X ғасырдың ортасы мен XII ғасырдың басы

D) IX ғасырдың басы мен XI ғасырдың ортасы

E) IX ғасырдың соңы мен XI ғасырдың ортасы

2. Қимақ мемлекетінің астанасы -

A) Сарай

B) Имақия

C) Тартария

D) Бұлғар

E) Үргеніш

3. Қыпшақтарды орыстар қалай атады?

A) құман

B) ұщықтар

C) бұзықтар

D) хорезмшахтар

E) половецтер

4. Батыс қағанының атағы -

A) Ихта

B) Арслан Қара қаған

C) Ферғана

D) Боғра Қара қаған

E) Бұхара

5. Саманилер мемлекеті мен Қарахандар арасындағы күрес немен аяқталды?

A) бейбіт келісім

B) қарахандықтардың жойылуы

C) екі халықтың да талқылануы

D) саманилердің билікке келуі

E) саманилердің күйреуі

6. Жетісуда Қарлұқтар мемлекетінің қалыптасуы Орталық Азияға қай халықтардың басқыншылығымен

тұспа-тұс келді?

A) шығыл, яғма

B) моңғол, қарақытай

C) хорасан, қимақ

D) араб, қытай

E) түркі,түргеш

7. ”Патшалар қала-бекіністерде тұрды, әрқайсысында көп әскері мен мол байлығы болды” - кімнің

жазулары?

A) Әл-Идриси

B) Әл-Кинди

C) Әл-Йәкуби

D) Әл-Уафи

E) Әл-Бируни

8. Оғыз мемлекеті пайда болды

A) Шығыс Қазақстан

B) Оңтүстік Қазақстан

C) Солтүстік Қазақстан

D) Орталық Қазақстан

E) Батыс Қазақстан

9. Қағандық неше үлестік билікке бөлінді?

A) 10

B) 9

C) 8

D) 11

E) 7

11. Қай өңірдің саяси билігі түркілену үдерісін жеңілдетті?

A) Хорезм

B) Жетісу

C) Ферғана

D) Мәуереннахр

E) Сығанақ

12 Қимақ қағандығы

A) IX ғасырдың басы мен XI ғасырдың басы

B) X ғасырдың ортасы мен XII ғасырдың басы

C) XI ғасырдың ортасы мен XII ғасырдың басы

D) X ғасырдың соңы мен XI ғасырдың ортасы

E) IX ғасырдың басы мен XI ғасырдың ортасы

13. Екінші Түрік қағандығының құрамына кірген жыл:

A) 660

B) 690

C) 650

D) 680

E) 670

14. Оғыз мемлекетінің басында тұрған кім еді?

A) жабғу

B) половец

C) бек

D) елбөрі

E) құман

15. Түрік қағанатының ыдырауы -

A) VII ғасырдың соңы

B) VII ғасырдың басы

C) VIII ғасырдың ортасы

D) IX ғасырдың соңы

E) IX ғасырдың басы

16. Қарахан мемлекетінің жылдары:

A) 942 -1202 жж.

B) 942-1212 жж.

C) 932 - 1222 жж.

D) 932 - 1202 жж.

E) 932 - 1212 жж.

17. Жабғудың ордасы қайда орналасты ?

A) Жетісуда

B) Әмударияда

C) Еділде

D) Ертісте

E) Жаңакентте

19. Қимақтардың билеушісі

A) жабғу

B) қаған

C) елбөрі

D) сюбаши

E) бек

20. Оғыздар Хорезмді жаулап алған жыл

A) 1040

B) 1038

C) 1037

D) 1039

E) 1041

§31. Шыңғыс хан империясы және оның мүрагерлері.

1. Шыңғыс ханның ұлдары мен басқа да туыстарына белгілі бір аумақта көшіп-қонып жүретін тұрғындар

A) Ұлыс

B) Ел

C) Жұрт

D) Ондықтар

E) Жүздіктер

2. Моңғол империясында көшпелілердің әдеттік құқығының негізінде заңдар мен нұсқаулардың жазбаша жинағы

A) «Ұлы жасақ»

B) «Ескі жол»

C) «Империя заңы»

D) «Жеті жарғы»

E) «Шежіре»

3. Шыңғыс Хан қай жылы қайтыс болды?

A) 1237

B) 1257

C) 1267

D) 1227

E) 1247

5. XIII ғасырдағы саяси жағдайдың тек Ұлы Далада ғана емес, сондай-ақ бүкіл Еуразияда толығымен өзгерткен қандай себеп болды?

A) Сарматтар шапқыншылығы

B) Сақтар шапқыншылығы болды

C) Ғұндар шапқыншылығы болды

D) Моңғол шапқыншылығы болды

E) Қаңлылар мемлекеті пайда болды

6. Дамыған көшпелілер империясының ерте көшпелілер империясынан басты айырмашылығы

A) Халық санының көптігі

B) Қалалар пайда бола бастады

C) Ханның болуы

D) Заңның болуы

E) Біліктердің болуы

7. Моңғолдың ұлы ханының атағы

A) Аварга

B) Қарақорым

C) Құрылтай

D) Шыңғыс Хан

E) Шығыс арыстаны

8. Ұлы Моңғол мемлекетінде сол қанатты әскери-әкімшілік аймақ қалай аталды?

A) Жоңғар

B) мыңдықтар

C) Түмен

D) Кул

E) Барунғар

9. 1206 жылы көктемде моңғол ақсүйектерінің құрылтайында Темучин қандай атақ алды?

A) Шыңғыс Хан

B) Жоңғар

C) Түмен

D) Кул

E) Барунғар

10. Хорезмді жаулап алу кезінде Бұхара мен Самарқандты күйретіп 4 әскерді басқарған кім?

A) Төле

B) Шағатай

C) Шыңғыс хан

D) Жошы

E) Үгедей

11. Хорезмді жаулап алу кезінде Шыңғыс хан әскери нешеге бөлінді?

A) 1

B) 2

C) 5

D) 3

E) 4

12. Дүниежүзілік тарихтағы аса ірі империяны кім құрды?

A) Шыңғыс Хан

B) Жошы

C) Боржігін

D) Жоңғар

E) Есугей

13. Русьте моңғолдарды қалай атады?

A) Дунсяндар

B) Моголдар

C) Татарлар

D) Ойраттар

E) Қалмақтар

14. Не себепті моңғолдарды татарлар деп атап кеткен?

A) Картадағы қателіктен соң солай деп атап кеткен

B) Көп көне жазба деректерде моңғолдарды солай атамаған

C) Ұйғыр қағандығы құлағаннан кейін Моңғолия аумағына қоныс аударды.

D) Сол тұста онда татарлар деген тайпа өмір сүрді

E) А және В жауаптары дұрыс

15. Қай жылы моңғолдар Күшілік ханды талқандап өз империясына Жетісу мен Қарақытайлар мемлекетінің бүкіл шығыс бөлігін қосып алды?

A) 1345

B) 1218

C) 1285

D) 1296

E) 1785

16. Ұлы Моңғол мемлекеті біртұтас мемлекет болды және ол неше әскери-әкімшілік аймаққа бөлінді?

A) 5

B) 3

C) 2

D) 4

E) 1

17. Ұлы Моңғол мемлекетінде орталық әскери-әкімшілік аймақ қалай аталды?

A) Түмен

B) Гол

C) Барунғар

D) Жоңғар

E) Мыңдықтар

19. Хорезмді жаулап алу кезінде Сығанақты, Жентті және басқа да сырдариялық бекіністерді өзіне қаратқан Шыңғысханның ұлы

A) Жошы

B) Төле

C) Күлхан

D) Үгедей

E) Шағатай

20. 1227 жылы Шыңғыс хан кайтыс болған соң, оның жаулап алушылық соғыстарын кім жалғастырды?

A) Үгедей хан, Күйік хан және Мөңке хан

B) Харачар хан, Чахур хан, Күлхан хан

C) Жошы хан, Хархад хан, Чахур хан

D) Хархад хан, Төле хан, Чахур хан

E) Жошы хан, Шағатай хан мен Төле хан

21. Шыңғыс хан империясында сан жағынан басым болған тайпалар

A) Татарлар

B) Түркі тайпалары

C) Парсы тайпалары

D) Грек тайпалары

E) Моңғолдар

§32. Қазақстан аумағында ұлыстық жүйенің дамуы.

1. Едіге өлімінен кейін не болды?

A) Дұрыс жауап жоқ

B) Едігенің ұрпағы ол жерді әрі қарай биледі

C) Алтын Орда толықтай ыдырап, қалды

D) Алтын орда қирап, орнына жаңа хандықтар құрылып Жошының ұрпағы биледі

E) Алтын орда қирап, орнына жаңа хандықтар құрылып Жошының інілеріне тиді

3. Моңғол империясы кай жылы ыдырайды?

A) 1259жылдың басында

B) 1260жылдың соныңда

C) 1261 жылы

D) 1259жылдың басында

E) 1260жылдың басында

4. Жошынын қазасынан кейін оның ұлысы кімге тиді?

A) халыққа

B) Ұлдары мен олардың ұрпақтарына

C) бәріне теңдей

D) Әйеліне

E) ұлдарына

5. Жошы ұлысындағы алғашқы тәуелсіз билік жүргізген:

A) Төле

B) Шығай

C) Қасым

D) Берке

E) Темір

6. Қазылар соты басқаша қалай аталады

A) дұрыс жауап жоқ

B) әмірлер соты

C) моңғол соты

D) шариғатты сот

E) барлығы дұрыс

7. Ноғайдың қаза тапқан жылы?

A) 1296

B) 1278

C) 1341

D) 1289

E) 1313

8. Шағатай ұлысына Қазақстанның қай аумағы тиді?

A) Оңтүстік батыс

B) Оңтүстік және оңтүстік шығыс

C) шығыс Қазақстан

D) Батыс және орталық Қазақстан

E) Сырдария бойындағы қалалар

9. Шағатай ұлысы ыдырайды бастады

A) XVIғ.70ж

B) XIV ғ. 40ж

C) XIVғ.60ж

D) XVғ. 50ж

E) XVI ғ.40ж

10. Қазақстанның оңтүстік бөлігі кімге тиді

A) Үгедейге

B) Қырғыздарға

C) Хулагуге

D) Шағатай ұлысына

E) Моңғолдарға

11. Шыңғыс хан империясын қанша ұлысқа бөлді?

A) 3

B) 5

C) 4

D) 6

E) 7

12. Өзбек ханның билік еткен жылдары?

A) 1321-1356

B) 1321-1344

C) 1341-1376

D) 1313-1341

E) 1313-1345

13. Темір Тоқтамысты талқандағаннан кейін қай би Жошы ұлысының көп бөлігін биледі

A) Қазбек

B) Төле

C) Әйтеке

D) Есет

E) Едіге

14. Жошы ұлысында қай ғасырда аласапыран басталды?

A) XIV бірінші жартысында

B) XV бірінші жартысында

C) XVғ. Екінші жартысында

D) XVI ортасында

E) XIVғ. Екінші жартысында

15. Өзбек хан әкімшілік реформа жүргізіп , оң қанатты ұлыстық әмірлер басқаратын неше ұлысқа бөліп тастады

A) 6

B) 7

C) 5

D) 4

E) 3

16. Алтын орданың ең жоғары гүлдеген кезі қай хандар кезінде болды?

A) Жәнібек, Керей

B) Бату, Шыңғыс

C) Құбылай, Бату

D) Шыңғыс, Өзбек

E) Өзбек, Жәнібек

17. Жошы ұлысын соңғы болып біріктірген хан

A) Шағатай

B) Үгедей

C) Тоқтамыс

D) Жәнібек

E) Юань

18. Хулагу мемлекетін кім құрды

A) Бату

B) Шыңғыс хан

C) Үгедей

D) Хулагу ханы

E) Жошы

19. Юань империясы қай елдерді құрайды?

A) Қырғызстан мен Моңғолия

B) Моңғолия мен Өзбекстан

C) Қазақстан мен Моңғолия

D) Моңғолия мен Қытай

E) Қытай мен Қырғызстан

§33-34. XIII-XV ғғ. мемлекеттердің геоеаяси белсенділігі

1. XIV ғ.б. не себепті орыс князьдері салықтарды өздері жинай бастады?

A) Дипломатиялық жағдайды жақсарту мақсатында

B) Басқақтың басқа жұмыстары көп болды

C) Ауа-райының жағдайына байланысты басқақтар жете алмады

D) Басқақ саны жетпеді

E) Князьдер басқақтарға қарсы болды

2. Хандардың орыс православиелік шіркеуіне көзқарасы

A) Олар алым-салық көп төледі

B) Тек мұсылмандарды қолдады

C) Теріс болды

D) Шіркеуді қолдады, олар салықтан босатылды

E) Шіркеулерді ойрандады

3. Еділ бойын, Солтүстік Кавказды, оңтүстік орыс далаларын, Қара теңіз жағалауларын, Қырымды, Дунай өзеніне дейінгі Венгрия мен Трансильванияның бір бөлігін қамтыған ұлыс

A) Жошы ұлысы

B) Төле ұлысы

C) Шағатай ұлысы

D) Үгедей ұлысы

E) Жамұқа ұлысы

4. Орыс князьдіктерімен тұрақты сыртқы саяси қатынастар жасаған алғашқы азиялық мемлекет

A) Көк Орда

B) Алтын Орда

C) Ғұн мемлекеті

D) Ақ Орда

E) Ноғай Ордасы

5. Халықаралық сауданың, оның ішінде Ұлы Жібек жолының дамуында маңызды рөл атқарған

A) Алтын Орда

B) Көк Орда

C) Ғұн мемлекеті

D) Ноғай Ордасы

E) Ақ Орда

6. Алтын Орданың қай қалаларына шетелдік көпестер мен елшілер жол тартып отырды?

A) Үргеніш, Сығанақ

B) Сарай Бүлғар,

C) Барлық жауаптар дұрыс

D) Қажы-Тархан,

E) Сарайшық,

7. Жошы ұлысының Еуразиялық держава ретінде дамуы қандай фактордың әсерінен тоқтады?

A) Тоқтамыстың Темірден жеңілуі және алтынордалық қалалардың қиратылуы

B) Малдың жаппай қырылуы мен аштық

C) Юань әулетінің жойылуына байланысты Үлы Жібек жолындағы сауданың бәсеңдеуі

D) Алтын Ордадағы биліктің ішкі дағдарысы

E) Барлық жауаптар дұрыс

8. Алтын Орданың шегараларды ұстап түратын күші болмаған және шеткі ұлыстарын жоғалта бастаған кезең

A) XVІ ғасырдың бірінші жартысында

B) XVІ ғасырдың екінші жартысында

C) XV ғасырдың екінші жартысында

D) XV ғасырдың бірінші жартысында

E) XIV ғасырдың екінші жартысында

9. Русьтің Алтын Ордаға тәуелділігі тоқтады

A) 1880

B) 1680

C) 1480

D) 1780

E) 1580

10. Жошы ұлысының астанасы Сарайға Мысырдан, Румнан, Мәуереннахрдан, Еуропа мемлекеттерінен шетелдік көпестер мен елшілер қандай мақсатта келді?

A) Алтын Орданың әскеріне қосылуға

B) Дұрыс жауап жоқ

C) көшелері мен керуен-сарайлары кең, сауда-саттық жасауға

D) Алтын Орданың құрамына кіруге

E) Сауда-саттық жасамауға

11. Русь Князьдердің бағынбауы мен бүліктер неге әкеп соқтырды?

A) Моңғолдардың Руське кейде шапқыншылық жасап тұрды

B) Басқақтардың жұмыстан бас тартуына

C) Егіннің шықпауына

D) Славян халықтарының азаюына

E) Әдебиет саласының нашарлауына

12. Тоқтамыс тұтқиылдан жасалған соққымен Мәскеуді нешінші жылы алды?

A) 1386

B) 1380

C) 1382

D) 1392

E) 1390

13. Алтын Орданың ыдырауын тездеткен оқиға

A) Генуя мен Үлы Литва князьдігінің күйреуі

B) Тоқтамыстың 1395 жылғы жеңілісі

C) Куликово шайқасы

D) Донскойдың жеңілісі

E) Невскийдің дипломатиялық әрекеттері

14. Берке мен Хулагудың соғысуға түрткі болған басты себеп қандай?

A) Құлан

B) Әзірбайжан (Тебриз)

C) Сығанақ үшін

D) Ноғай Ордасы үшін

E) Шығыс Түркістан үшін

15. 1320 жылға шейін Алтын Орда мен Мысыр арасындағы қатынас қалай дамыды?

A) Берке кезінде де, одан кейінгі билеушілер кезінде де достық қарым-қатынас орнамады

B) Әскер алмасу, бағалы сыйлықтар жасау мүлдем болмады

C) Жақсы дипломатиялық қарым-қатынас орнады

D) Берке хан исламды қабылдамай Мысырдың наразылығын тудырды

E) Соғыс жағдайында болды

16. Салықтардың жиналуын бақылайтын лауазым

A) Ақсүйек

B) Түменбасы

C) Биліктер

D) Беклербек

E) Басқақ

17. Алтын Орда Византиямен, Мысырмен және Риммен қандай қатынаста болды?

A) Дипломатиялық қатынас болмады

B) Дипломатиялық қатынастар орнатты

C) Алтын Ордаға көпестер мүлдем келмеді

D) Соғыс жағдайында болды

E) Ара-қатынасы күрделі және қиын болды

18. 1480 жылы Русьтің Алтын Ордаға тәуелділігі тоқтады не себепті тоқтады?

A) Невскийдің келіссөз жүргізгенінен соң

B) Угра өзеніндегі қарсы тұрудың нәтижесінде

C) Басқақтарға қарсы болғандықтан

D) Куликово шайқасынан кейін

E) Тоқтамыстың Мәскеуді алу себебінен

19. Бату ханның батыс қыпшақтарға, Бұлғар мен Руське қарсы екі жорығы нешінші жылы болды?

A) 1337-1342 жылдары

B) 1325-1327 жылдары

C) 1217-1222 жылдары

D) 1237-1242 жылдары

E) 1227-1232 жылдары

20. Моңғолдардың орыстармен алғашқы қақтығысы

A) 1226 жылы

B) 1526 жылы

C) 1350 жылы

D) 1220 жылы

E) 1223 жылы

21. Берке ханға исламды қабылдауға ұсыныс жасаған кім?

A) Тоқтамыс

B) Меңгу Темір

C) Өзбек хан

D) Батый хан

E) Бейбарыс сұлтан

§1-2

1) A; 2) A; 3) E; 4) D; 5) A; 6) A; 7) D; 8) D; 9) C; 10) A; 11) C; 12) C; 13) A;

14) С; 15) B; 16) A ; 17) B;

§3 1) D;2) D;3) D; 4) A;5) A;6) A;7) C;8) D;9) D;10) C;11) A;12) A;13) B; 14) C;15) B;16) D;17) B;18) C;19) B;21) B;22) C;

§4 1) C; 2) B; 3) B; 4) С; 5) D; 6) B; 7) D; 8) D; 9) C; 10) A; 11) C; 12) C; 13) A;

14) С; 15) B; 16) C; 17) D; 18) A;19) B; 20) D

§5-6 1) B; 2) D; 3) B; 4) C; 5) B; 6) C; 7) D; 8) C; 9) D; 10) C; 11) C; 12) C; 13) A; 14) D; 5) B; 16) A; 17) D; 18) D; 19) B; 20) D; 21) С; 22) A; 23) C; 24) D; 25) C; 26) D; 27)В; 28) А; 29) D; 30) B; 31) С; 32) А; 33) D; 34) A; 35) D; 36) А;

§7 1) B; 2) A; 3) E; 4) E; 5) D; 6) B; 7) A; 8) A; 9) A; 10) C; 11) B; 12) D; 13) C; 14) E; 15) B; 16) E; 18) B; 19) A; 20) D; 21) C; 22) A; 23) D;

§.8

1) A; 2) D; 3) D; 4) A; 5) C; 6) D; 7) C;8) C; 9) B; 10) A; 11) A; 12) A; 13) B; 14) D; 15) B;16) С; 17) С;18) B;19) B;20) D;21) D;

22) B;1) B;2) C;3) C;4) B;5) B;6) B;7) A;8) D;9) C;10) С;11) C; 12) B;13) B;14) C;15) A;16) C;17) C;18) C;19) B;20) D;21) С;

22) D;23) C;24) B;25) B;23) A;24) D;25) A;26) B;27) D;28) B;

§ 10

1) C;2) C;3) D;4) C;5) B;6) D;7) E;8) B;9) E;10) D;11) A;12) E;

13) A;14) E;15) B;16) D;17) D;18) D;19) B;20) C;21) E;22) C;

23) A;24) D;25) D;26) E;27) C;

§11.

1) A;2) D; 3) C;4) D;5) B;6) A;7) D;8) A;9) A;10) C;11) E;12) A;

13) E;14) E;15) A;16) B;17) C;18) B;19) B;20) D;21) B;22) B;

23) D;24) C;25) E;

§12

1) D;2) E;3) D;5) A;6) A;7) E;8) E;9) D;10) A;11) D;12) A;13) D;

14) A;15) D;16) B;17) B;18) E;19) E;21) E;22) D;23) E;24) B;

25) E;26) C;27) B;28) A;29) B;30) A;

§13-14.

1) E;2) E;3) A;4) A;5) A;6) B;8) E;9) C;10) D;11) B;12) A;13) B;

14) D;15) D;17) D;18) D;20) B;21) D;22) B;23) B;24) D;25) D;

26) D;27) C;28) D;29) B;30) C;

§15-16

1) A;2) E;3) C;4) D;5) E;6) A;7) A;8) D;9) C;10) D;11) E;12) B;

13) E;14) D;15) C;16) A;17) A;18) E;19) D;20) A;21) B;22) C;

23) B;24) D;

§17

1) B;2) D;3) E;4) B;5) C;6) B;7) B;8) A;9) E;10) B;11) A;12) D;

13) D;14) E;15) C;16) E;17) C;18) C;19) B;20) C;21) B;22) C;

23) A;

§18-19

1) D;2) A;3) E;4) D;5) C;6) D;7) C;8) C;9) C;10) C;11) E;12) B;

13) C;14) E;15) C;16) E;17) C;18) B;19) D;20) D;21) D;22) D;

23) A;24) A;

§20

1) E;2) C;3) E;4) B;5) B;6) C;7) E;8) B;9) E;10) B;11) D;12) D;

13) C;14) A;15) D;16) B;17) A;18) D;19) C;20) B;21) B;22) E;

23) D;24) D;25) D;26) D;27) B;28) B;29) B;30) C;

§21-22

1) E;2) A;3) B;4) A;5) E;6) E;7) C;8) B;9) A;10) C;11) B;12) D;

13) B;14) D;15) E;16) C;17) C;18) D;19) C;20) A;21) D;22) D;

23) D;24) E;25) A;26) D;27) D;28) E;29) E;

§23

1) B;2) C;3) B;4) A;5) A;6) D;7) A;8) B;9) C;10) E;11) E;12) A;

13) C;14) B;15) C;16) D;17) D;18) A;19) B;20) A;21) A;22) D;

23) D;24) B;25) C;

§24.

1) D;2) A;3) B;4) B;5) B;6) D;7) A;8) B;9) C;10) E;11) D;12) D;

13) B;14) D;15) C;16) E;17) B;18) D;19) C;20) D;21) D;22) E;

§25

1) C;2) B;3) C;4) E;5) C;6) E;7) E;8) B;9) D;10) B;11) B;12) A;

13) B;14) A;15) C;16) C;17) A;18) E;19) B;20) C;21) B;

§26

1) D; 2) B;3) C;4) A;5) E;6) A;7) B;8) D;9) A;10) D;11) A;12) D;

13) B;14) B;15) C;16) B;17) D;18) E;19) B;20) E;21) D;

§27

1) A;2) D;3) A;4) E;5) B;6) D;7) A;8) E;9) E;10) D;11) A;12) E;

13) E;14) D;15) B;16) E;17) A;18) B;19) A;20) E;

§28-29.

1) B;2) D;3) D;4) A;5) C;6) B;7) E;8) D;9) E;10) E;11) E;

12) C;13) A;14) C;15) B;16) D; 17) C;18) B;19) A;20) C;

21) E;22) C;23) C;24) B;25) D;26) D;

§30

1) D;2) B;3) E;4) D;5) E;6) D;7) A;8) E;9) D;10) B;11) D;

12) A;13) D;14) A;15) C;16) B;17) E;

18) A;

19) B;

20) E;

§31

1) B;

2) A;

3) D;

4) E;

5) D;

6) D;

7) D;

8) A;

9) A;

10) C;

11) E;

12) A;

13) C;

14) E;

15) B;

16) B;

17) B;

18) A;

19) A;

20) A;

21) B;

§32.

1) D;

3) B;

4) B;

5) D;

6) D;

7) A;

8) B;

9) B;

10) D;

11) C;

12) D;

13) E;

14) E;

15) D;

16) E;

17) C;

18) D;

19) D;

§33-34.

1) E;

2) D;

3) A;

4) B;

5) A;

6) C;

7) E;

8) E;

9) C;

10) C;

11) A;

12) C;

13) B;

14) B;

15) C;

16) E;

17) D;

18) B;

19) D;

20) E;

21) E;

§35. Қазақ хандығының құрылуы-тарихи үдерістердің заңды нәтижесі.

1. Шайбанилердің жеке ұлысының негізін қалаған?

A) Керей хан

B) Жәнібек хан

C) Шайбан

D) Жошы

E) Есен Бұға хан

2. Кімнің тұсында Ақ Орда күшейіп, Жошы әулетінің сол қанаты тиесілі барлық жерді біріктірді?

A) Орыс хан

B) Жошы әулеті

C) Бату

D) Керей хан

E) Әбілхайыр хан

3. Орыс ханның ұрпақтары Ақ Ордадағы өз билігін қалпына келтіру үшін не істеді?

A) қару жарақтарын күшейтті

B) барлығы дұрыс

C) жерлерін көбейтті

D) күресе бастады

E) халық санын көбейтті

4. Қазақ хандығындағы алғашқы хандық лауазымды иеленген кім болды?

A) Бату

B) Орыс хан

C) Жәнібек хан

D) Есен Бұға хан

E) Керей хан

5. Әбілхайыр хан сайланған кезде, жасы нешеде болды?

A) 18

B) 17

C) 19

D) 16

E) 15

6. Жәнібектің әкесі?

A) Асан қайғы

B) Орыс хан

C) Ұрыс хан

D) Барақ хан

E) Керей хан

7. Нешінші жылдарында Жәнібек пен Керей өздерінің қол астындағы халықпен бірге Жетісудың батысында, Моғолстан ханының иелігіне көшті?

A) 1450

B) 1452

C) 1460

D) 1451

E) 1463

8. Батудын кіші інісі?

A) Шайбан

B) Жошы

C) Әбілхайыр

D) Жәнібек

E) Керей хан

9. 1456-1457 жылы Әбілхайыр хан кімнен жеңіліске ұшырады?

A) Сақтардан

B) Жошы

C) Қаңлылар

D) Шағатай әулиеті

E) Ойраттардан

10. Орыс хан алтынордалық Сарайшық, Қажы-Тархан мен Сарай қалаларын басып алдып, ол жерде несін шығара бастады?

A) ыдыс

B) Мата

C) Қару-жарақ

D) Ақша

E) Тері

11. Нешінші жылдары Орыс хан алтынордалық Сарайшық, Қажы- Тархан мен Сарай қалаларын басып алды?

A) 1371-1373

B) 1376

C) 1376-1378

D) 1374-1376

E) 1375-1376

12. Нешінші ғасырда Моғаолстан Шағатай ұлысының шығыс бөлігінде құрылған мемлекет?

A) XVII

B) XVI

C) XV

D) XIX

E) XIV

13. Моғолстанның басты сыртқы жауы?

A) Қаңлы

B) Сақтар

C) Ойраттар

D) Жошы әулеті

E) Оғыз

14. 1440-1450 жылы қазақ ру- тайпалары Қазақстанның қандай бөлігінде - Жәнібек пен Керейдің айналасында топтасты?

A) Солтүстік

B) Оңтүстік

C) Шығыс

D) Батыс

E) Орталық

15. Нешінші жылы Ақ Орда ыдырап кетті?

A) 1435

B) 1430

C) 1428

D) 1427

E) 1429

16. Жәнібек пен Керей хандарды қазақ халқы қалай атады?

A) Жау

B) Қоғам қайраткері

C) Әлем билеушілері

D) атаған жоқ

E) Қазақтардың билеушілері

17. Ұлы Даланың батыс бөлігін жаулап алғаннан кейін, Бату қай жаққа қоныс аударды?

A) Соғдыға

B) Еділ жағалауына

C) Хорезмге

D) Жетісуға

E) Сарайға

18. Ақ Орданың оңтүстік бөлігінде Әбілхайыр хан неше жыл бойы алғы жылжи алмады?

A) 25

B) 15

C) 20

D) 22

E) 5

19. Әбілхайыр ханға не үшін басқа шайбанилермен және Жошы ұрпақтарымен күресуге тура келді?

A) мал үшін

B) халқы үшін

C) Билік үшін

D) тәуелсіздік үшін

E) жерлер үшін

20. Кімнің өлімінен кейін Тоқтамыс бүкіл Жошы ұлысын өз қол астына біріктірді?

A) Керей

B) Жошы

C) Орыс хан

D) Жәнібек

E) Бату

Дұрыс жауаптары:

1) C; 2) A;3) D;4) E;5) B;6) D;7) A;8) A;9) E;10) D;11) E;

12) E;13) C;14) B;15) C;16) E;17) B;18) C; 19) C; 20) C;

§36. Қазақ хандарының Қазақ хандығын құру мен нығайтудағы рөлі

1. 1620-1622 жылдары Имамкули хан қандай ханмен соғыс тұтаңдырды?

A) Тұрсын

B) Есім

C) Шағатай

D) Үгедей

E) Тауекел

2. Шығай қай жылдары хан болды?

A) 1538-1580

B) 1520-1540

C) 1538-1540

D) 1580-1582

E) 1519-1520

3. Қазақ-өзбек соғысы басталған ғасыр?

A) XVI

B) XX

C) IX

D) XIV

E) XV

4. Қазақ хандарының билігін болашақ Кіші және Ұлы жүз жерлеріне таратқан хан?

A) Қасым хан

B) Бұрындық хан

C) Хақназар хан

D) Тәуекел хан

E) Есім хан

5. Қай жылдары Тәуекел хан Дешті Қыпшаққа кетіп дербес билік жүргізе бастады ?

A) 1583

B) 1538

C) 1520

D) 1580

E) 1538

6. Қай жылы Қасым хан ақ киізбен көтеріліп бүкіл қазақ ханы атанды?

A) 1511

B) 1510

C) 1512

D) 1508

E) 1523

7. Бұрындық ханның билік құрған жылдары:

A) 1480-1510

B) 1481-1510

C) 1481-1511

D) 1480-1511

E) 1480-1512.

8. Шайбанилерден кейін Мәуреннахрда бір жарым ғасырдан астам уақыт бойы билік жүргізген ұрпақ?

A) Шайбани

B) Шайбани

C) Тұрсын хан

D) Моғол ұрпағы

E) Аштархан

9. Хақназар ханның ізбасары?

A) Бұрындық хан

B) Шығай хан

C) Қасым хан

D) Шағатай хан

E) Бұйдаш хан

10. Шайбанилердің астанасы?

A) Бұхара хандығы

B) Сайрам хандығы

C) Самарқан хандығы

D) Ноғай хандығы

E) Шайбани хандығы

11. Қасым хан Сырдария бойындағы қалаларға билігін орнатқанда қандай өзгерістерге әкелді?

A) Қазақтардың оңтүстіктегі этникалық аумағын қалыптастыруға әкелді

B) Жеке салыққа әкелді

C) Соғысқа әкелді

D) Құқықтық жинаққа әкелді

E) Өзара қырқысуға әкелді

12. Қасым хан өмір сүрген кезеңі?

A) 1445-1523

B) 1445-1533

C) 1511-1533

D) 1511-1540

E) 1511-1523

13. Бұрындық хан Орталық Қазақстанға билігін қашан орнатты.

A) 1495

B) 1498

C) 1496

D) 1490

E) 1450

14. Қай жылы Есім сұлтан хан атағын ресми түрде мұрагерлікке алды?

A) 1598

B) 1538

C) 1519

D) 1613

E) 1588

15. Шайбанилер Елбарасы пен Беларыс жерлерін басып алып қандай хандық құрған?

A) Хиуа хандығы

B) Қазақ хандығы

C) Қоқан хандығы

D) Шайбани хандығы

E) Өзбек хандығы

16. 1509-1510жылдары Шайбани кімнің қоныстарына шабуыл жасады?

A) Бұрындық хан

B) Тәуекел хан

C) Есім хан

D) Қасым хан

E) Хақназар хан

17. Хақназар хан билігі кезіндегі Қазақ хандығының қайта өрлеу кезені.

A) 1538-1580

B) 1520-1540

C) 1538-1540

D) 1519-1520

E) 1511-1518

18. Бұрындық хан қайтыс болған мекен?

A) Самарқандта

B) Ноғайда

C) Сайрам

D) Мауереннахрда

E) Бұқарада

19. Тұрсын хан билік еткен кезені?

A) 1613-1628

B) 1538-1580

C) 1519-1520

D) 1538-1540

E) 1598-1628

20. 1537 жылы Моғулия ханы қай елдің билеушісімен одақтасып,қазақ-қырғыз әскерің ауыр жеңіліске ұшыратты?

A) Хиуа хандығымен

B) Өзбек ұлысымен

C) Моғол билеушілерімен

D) Бұхара билеушісімен

E) Жошы ұлысымен

Дұрыс жауаптары:

1) A;2) D;3) A;4) B;5) A;6) A;7) D;8) E;9) B;10) A;11) A;12) A;

13) A; 14) A;15) A;16) D;17) A;18) A;19) A; 20) D;

§37-38. Қазақ хандығы мемлекеттің саяси институттары

1. Биліктің ру-тайпалық ұйымы, әрбір ру мен тайпаны кім басқарды?

A) Батырлар

B) Сұлтандар

C) Хандар

D) Билер

E) Қожалар

2. Көшпелі мемлекеттік неше мыңжылдық бойы өзгерессіз сақталды?

A) 5

B) 2

C) 9

D) 4

E) 3

3. Қазақ мемлекеттілігі ру-тайпалық (кейін жүздік) жүйемен біріккен-

A) аумақ, билік, халық

B) бай, кедей, құл

C) хан, сұлтан, округ

D) қала, халық, құл

E) аға, старшын, генерал-губернаторлық

4. Батырлардың мемлекетті басқаруға орны не арқылы анықталды?

A) даладағы егіншілікпен

B) мал басының көбеюімен

C) өзінің мейірімділігімен

D) үйдегі жұмыстармен

E) соғыстар мен бейбітшілікпен

5. Сұлтанның басты саяси құқығы?

A) Билікті мұрагерлікке алуы

B) Адамдарға көмектесу

C) Салықтарды жинау

D) Салықтарды жинамау

E) Басқа биліктерді өзіне тартып алу

6. Шағын көшпелі ... тәуелсіз болып, Далада еркін көшіп-конып жүрді?

A) жауынгерлер

B) сұлтандар

C) билер

D) рулар

E) батырлар

7. Қазақ қоғамы саяси билік институттары кімнің көмегімен басқарылды?

A) хан, билер, ақсүйектер

B) хан, сұлтандар, билер

C) Дұрыс жауап жоқ

D) хан, билер, құрылтайлар

E) хан, батырлар, ғалымдар

8. Ханның жасағының жұмысы қандай болды?

A) хан мен оның отбасын күзету

B) ханның балаларын оқыту

C) күнделікті тұрмыста көмек көрсету

D) ханның жиын-тойларында қызмет атқару

E) ханның балаларын тәрбиелеу

9. Ханның құқықтары қанша болды?

A) 3

B) 5

C) 2

D) 7

E) 4

10. Хан болып сайланған сұлтанды қандай түсті киізге отырғызды?

A) жасыл

B) ақ

C) сары

D) көк

E) қара

11. Билік үштігі кімдерден тұрады?

A) Хан-билер-халық

B) Хан-сұлтан-батыр

C) Хан-сұлтан-билер

D) Халық-билер-сұлтан

E) Хан-сұлтан-құл

12. Хан сайлауда көбінесе кім басым құқыққа ие болды?

A) ақылды адам

B) елде беделі бар батырды

C) рудың жасы кіші адам

D) рудың жасы үлкен ер адам

E) еңбікшіл адам

13. Хан істеріне салықты немен төледі?

A) егіншілікпен

B) малмен

C) ақшамен

D) көпесшілдікпен

E) жермен

14. Атқосшылардың жұмысы қандай болды?

A) жылқыларына азық беру

B) ханды күзету

C) нөкерлердің қызметін атқару

D) балаларын тәрбиелеу

E) ханның жиын-тойларында қызмет атқару

15. Көшпелі жауынгер халықты кім басқарды?

A) Хан

B) Жасақ

C) Батыр

D) Билер

E) Сұлтан

16. Халық билік үшін не болды?

A) ханның жақтастары

B) ештене

C) салық төлеушілер

D) билік көзі және дәстүрлерді сақтаушы

E) билікті қорғайтын адамдар

17. Жоғары билік институты бұл?

A) Батырлар, билер

B) Хандар, батырлар

C) Хандар, сұлтандар

D) Ақсүйектер, ақсақалдар

E) ақсақалдар, сұлтандар

18. Қай ғасырларда батырлардың қоғамдағы рөлі өсті?

A) XVII-XVIII

B) IX-I

C) IX-IIX

D) X-XV

E) XV-XX

19. Бейбіт уақытта батырлар қандай билікке бағынды?

A) Ұлыс сұлтандар, билер, ақсақалдар

B) Қорғаушы

C) Хандар

D) Ақсүйектер, билер, хандар

E) Құлдар, күңдер, ақсүйектер

20. Далада көшіп-қонып жүрген тайпалар, билікке өз көзқарасын қалай білдірді?

A) Одан қашып кету

B) Оған өз малын беру

C) білдірген жоқ

D) Оған соғыс жариялау

E) Оған көшіп-келу немесе одан көшіп-кету

Дұрыс жауаптары:

1) D; 2) B;3) A;4) E;5) A;6) D;7) D; 8) A; 9) B; 10) B; 11) A;

12) D; 13) B; 14) E; 15) A; 16) D;17) C; 18) A; 19) A; 20) E;

§39-40. Құтты жерді қорғау мен сақтаудағы ата-бабалардың рөлі.

1. Бұланты өзенінде қазақтардың жоңғарларға соққы берген шайқас орны алған атау

1. Орбұлақ

2. Қалмаққырылған

3. Ақтабан шұбырынды

4. Аңырақай

2. Ойраттармен сәтті соғыстар жүргізген қазақ хандары

1. Қайып пен Сәмеке

2. Керей мен Жәнібек

3. Нұралы мен Ералы

4. Есім мен Тұрсын

3. Тәуке хан қазақтардың аға ханы ретінде танылды

1. 1660 жылы

2. 1680 жылы

3. 1690 жылы

4. 1700 жылы

4. Біріккен қазақ әскері ойраттарға Бұланты өзенінде соққы берді

1. 1723 жылы

2. 1726 жылы

3. 1727 жылы

4. 1728 жылы

5. Қай қонтайшы өлімі Жоңғарияда өзара қырқысу соғысының басталуына алып келді?

1. Лама Доржи

2. Цеван Доржи

3. Қалдан Церен

4. Дабачи

6. Жоңғар хандығы жойылды:

1. 1770-1752 жылдары

2. 1760-1762 жылдары

3. 1755-1757 жылдары

4. 1750-1752 жылдары

7. Ноғай тайпалары Орыс патшалығының қысымымен Шығыс Дешті Қыпшақты иеленді

1. XVI ғ. соңына қарай

2. XVII ғ.

3. XVIІ ғ. басына қарай

4. XVIII ғ.

8. 1726 жылы үш жүздің құрылтайы өтіп, екінші халық жасағын құруға шешім қабылданды

1. Іле өзеніне жақын жерде

2. Ордабасы тауында

3. Талас өзеніне жақын жерде

4. Сырдария жерінде

9. XVI ғ. ІІ жартысында қаза жеріне шығыстан шапқыншылықтар жасады

1. өзбектер

2. ойраттар

3. орыстар

4. башқұрттар

10. Орбұлақ шайқасына Жәңгір хан жасағы

1. 700 адам

2. 400 адам

3. 600 адам

4. 800 адам

11. Қазақ әскері Балқаштан оңтүстік-шығысында ойраттарды жеңіліске ұшыратты

1. 1728-1729 жж

2. 1727-1728 жж

3. 1730-1731 жж

4. 1729-1730 жж

12. Орбұлақ шайқасында қазақ әскеріне көмек берген батыр

1. Малайсары

2. Бөгенбай

3. Жалаңтөс

4. Қабанбай

13. Орбұлақ шайқасында қазақ әскерін басқарған хан

1. Есім хан

2. Тұрсын хан

3. Жәңгір хан

4. Абылай хан

14. 1735 жылы кім Ұлы жүз жеріне соққы бердген жоңғар қонтайшысы

1. Галдан-Церен

2. Эрдени Батур

3. Бошокту

4. Цеван Рабдан

15. Галдан-Бошокту Жетісуды басып алып, ол жерге өз ордасын көшірді

1. 1681-1682 жж

2. 1680-1685 жж

3. 1675-1680 жж

4. 1681-1684 жж

16. Тәуке ханның шығарған заңдар жинағы

1. “Заңдар”

2. “Жеті жарғы”

3. “Дала заңдары”

4. “Жеті заң”

5. “Қазақ заңдары”

17. Орбұлақ шайқасы қай жылы болды

1. 1644 жылы

2. 1641 жылы

3. 1643 жылы

4. 1645 жылы

18. Ержүректігі мен жеңістері үшін халықтан “Салқам” (айбынды) атағын алған қазақ ханы

1. Тәуке хан

2. Тұрсын хан

3. Қасым хан

4. Жәңгір хан

§39-40. 1) B; 2) D; 3) B; 4) B; 5) D; 6) C; 7) A; 8) B; 9) B; 10) C; 11) D; 12) C; 13) C; 14) A; 15) D; 16) B; 17) C; 18) D.

§41. Мемлекеттік егемендікті жоғалту.

1. 1734 жылы Ресей тарапынан Далаға бақылау жүргізетін қандай ұйым құрылды?

A) Орынбор экспедициясы

B) Сарыарқа экспедициясы

C) Верный экспедициясы

D) Жайық экспедициясы

E) Орал экспедициясы

2. Орта жүздің соңғы ханы

A) Нұралы хан

B) Сәмеке хан

C) Уәли хан

D) Ералы хан

E) Абылай хан

3. Қай жылы Әбілқайыр ханның немересі Бөкейге өз қол астындағылармен Жайық өзенінің оң жағасына көшуге рұқсат етілді?

A) 1845 жылы

B) 1822 жылы

C) 1701 жылы

D) 1801 жылы

E) 1731 жылы

4. Қазақтар мекендеген облыстарда «Басқару туралы уақытша ереже» қашан шығарылды?

A) 1867- 1868 жылдары

B) 1967- 1968 жылдары

C) 1567- 1568 жылдары

D) 1767- 1768 жылдары

E) 1667- 1668 жылдары

5. Қай жылдары Орынбор-Ташкент теміржолы салынды

A) 1899-1905 жылдары

B) 1866-1899 жылдары

C) 1888-1905 жылдары

D) 1877-1899 жылдары

E) 1799-1805 жылдары

6. Белгілі бір ел ішкі істерінде автономиялылығын және өз билеуші әулетін сақтай отырып, халықаралық қатынастарда басқа елдің өзінен жоғары екендігін мойындау

A) Реформа

B) Губернатор

C) Хан билігі

D) Империя

E) Протекторат

7. Бөкей Ордасы құрылған жыл

A) 1822 жылы

B) 1731 жылы

C) 1701 жылы

D) 1801 жылы

E) 1845 жылы

8. Отарлау саясатының әкімшілік реформалар негізінде Әулиеата (Тараз), Түркістан мен Шымкент қандай облыс болды?

Жетісу облысы

A) Түркістан облысы

B) Сарыарқа облысы

C) Хиуа облысы

D) Қоқан облысы

E) Жетісу облысы

9. Қазақ даласының XIX ғасырдың соңы мен XX ғасырдың бас кезіндегі қазақ даласында қандай ақша жүйесі қандай болды?

A) Динар

B) Теңге

C) Юань

D) Ресейдің ақша жүйесі

E) Тугрик

10. Жатақтар қалай пайда болды?

A) Малынан айырылып көшіп-қонуға мүмкіндігі болмағандықтан

B) Сауда-саттықтың дамуы кезінде

C) Дәулетті адамдардың көбеюінен

D) Кәсіптердің дамуынан

E) Көші-қон барысында

11. Отарлау саясатының әкімшілік реформалар негізінде Орта жүз бен кейбір Ұлы жүздің жерлері қалай біріктірілді?

A) Сібір қырғыздарының облысы

B) Сібір түркілерінің облысы

C) Сарыарқа қырғыздарының облысы

D) Түркістан қырғыздарының облысы

E) Оңтүстік қырғыздарының облысы

12. 1860-1890 жылдардағы реформалар нәтижесінде сұлтандардың сайланбалы лауазымдарды иеленуге ерекше құқығы болды ма?

A) генерал-губернаторлыққа сұлтандарды сайлады

B) тек дәстүрдің күшімен ғана саяси өмірге ықпал етуін жалғастыра берді

C) иә болды

D) толық билік сұлтандардың қолында болды

E) билік басына тек сұлтан ұрпақтарын сайлады

13. «Сібір қырғыздары туралы жарғы» қабылданды

A) 1822 жылы

B) 1862 жылы

C) 1852 жылы

D) 1832 жылы

E) 1842 жылы

14. І Петр қазақ даласын қалай атады?

A) Шығыстың орталығы

B) Шығысқа барар жабық есік

C) Шығыстың гүлі

D) Батыс пен Шығыс екі бөлек дүние

E) Шығыстың кілті және қақпасы

15. Бір болысқа неше ауыл кірді?

A) 20-30

B) 4-5

C) 50-60

D) 10-12

E) 30-40

16. Қай жылы орыс әскері қоқандық Ақмешіт (қазіргі Қызылорда қаласы) бекінісін басып алды?

A) 1825 жылы

B) 1853 жылы

C) 1865 жылы

D) 1840 жылдары

E) 1854 жылы

17. «Орынбор қырғыздары туралы жарғы» негізінде қылмыстық істерді кім қарады?

A) Шегаралық комиссия

B) сұлтан-әкімдер

C) дистанция басшылары

D) билер

E) попечитель

18. Орыс және украин шаруаларын Сібір мен қазақ даласына жоспарлы қоныс аударудың басталуына байланысты қандай басқарма құрылды?

A) көшпенділілік

B) көшіп кету

C) малшаруашылығы

D) сауда-саттық

E) қоныс аудару

19. Қай жылы Жетісудың солтүстігіндегі бірнеше орыс бекіністері Сібір казактары шебін жалғастырды?

A) 1825 жылы

B) 1840 жылдары

C) 1854 жылы

D) 1853 жылы

E) 1865 жылы

20. Кіші жүзде хан билігі қашан жойылды?

A) 1824 жылы

B) 1822 жылы

C) 1852 жылы

D) 1832 жылы

E) 1862 жылы

Дұрыс жауаптары:

1) A; 2) C;3) D;4) A;5) A;6) E;7) D;8) A;9) D;10) A;11) A;12) B;

13) A;14) E;15) D;16) B;17) A;18) E;19) A;20) A;

§42-43. Мемлекеттік егемендікті қалпына келтіру жолындағы қазақ халқының күресі

1. Қасым кандай жылы өлтіріледі?

A) 1842 жылы

B) 1801 жылы

C) 1844 жылы

D) 1805 жылы

E) 1840 жылы

2. 1786 жылы сәуірде хан қайда қашты?

A) Ертіс

B) Орынбор

C) Еділ

D) Каспий теңізі

E) Жайық

3. 1797 жылы Сырым жасақтарының бірі кімді өлтіреді?

A) И. Тайманұлы

B) Есім сұлтан

C) Айшуақ сұлтан

D) Кенесары хан

E) Сырым батыр

4. И. Тайманұлы мен М. Өтемісұлының көтерілісі Бөкей ордасында қай ханның тұсында өтті?

A) Есім

B) Ералы

C) Бөкей

D) Айшуақ

E) Жәңгір

5.XIX ғасырдығы қазақтардың ең ірі және уақыты жағынан ең ұзаққа созылған көтеріліс?

A) Сырым Датұлы бастаған көтеріліс

B) Жоламан Тіленшіұлы көтерілісі

C) И.Тайманұлы мен М.Өтемісұлының көтерілісі

D) Кенесары Қасымұлының көтерілісі

E) Емельян бастаған шаруалар соғысы

6. Сырым Датұлы бастаған көтерілісшілердің талаптары қандай болды?

A) Барлық жауаптар дұрыс

B) казактардың шабуылдарын тоқтатуды

C) Ресей қойған Нұралы ханды биліктен шеттетуді

D) Жайық өзенінің ар жағындағы жерлерді қазақтарға қайтаруды

E) Дұрыс жауап жоқ

7.Қай жылы Кенесары хан тұтқындалып, қазаға ұшырады?

A) 1846 жылы

B) 1847 жылы

C) 1849 жылы

D) 1848 жылы

E) 1848 жылы

8.Көтерілісті басқару Қасымның кіші ұлы кімге өтті?

A) Сұлтан

B) Кенесары

C) Исатай

D) Жоламан

E) Махамбет

9. 1838 жылы кандай айда Кенесары Ақмола бекінісін басып алған?

A) ақпанда

B) сәуірде

C) тамызда

D) желтоқсанда

E) наурызда

10. И. Тайманұлы мен М. Өтемісұлының көтерілісінің жылдары

A) 1830-1836жж

B) 1829-1902жж

C) 1834-1836жж

D) 1836-1838жж

E) 1838-1839жж

11. 1838 жылы 12 шілде шайқас қалай аяқталды?

A) басқа территорияларға өрбіді

B) жеңіспен

C) қайта жаншыды

D) жеңіліспен

E) екі жақты келісіммен

12. 1836 жылы Исатай мен Махамбет өз туы астында қанша адам жинады?

A) 6 мың

B) 3 мың

C) 4 мың

D) 2 мың

E) 5 мың

13. 1785 жылдың басында Сырым батырдың қол астында неше сарбаз болды?

A) 9мың

B) 8мың

C) 7 мың

D) 6 мың

E) 10 мың

14. Қай жылы Қоқанның Ташкенттегі жергілікті әкімді Саржанды бауырларымен бірге опасыздықпен өлтірді?

A) 1836 жылы

B) 1837 жылы

C) 1840 жылы

D) 1834 жылы

E) 1835 жылы

15. 1837 жылы қазан айында Исатай мен Махамбет қанша уақыт бойы хан ордасын қоршады?

A) 2 апта бойы

B) 3 ай бойы

C) 7 күн

D) 1 апта бойы

E) 4 апта бойы

16. Жоламан Тіленшіұлының 1835 жылы көтеріліс қайта тұтатып көтерілісшілер саны қаншаға жетеді?

A) 4 мың

B) 3 мың

C) 3-5 мың

D) 5 мың

E) 4-5 мың

17. Кенесары жасақтары кімнің әскерінің қоршауына түсті?

A) қоқандық және қырғыз әскері

B) Шығыс Түркістан әскері

C) Хиуа әскері

D) хорезм әскері

E) грек-македондық әскер

18. Далада уақытша тыныштық басталды-

A) 1773 жылдын күзіне қарай

B) 1775 жылдың басында

C) 1776 жылдың жазына қарай

D) 1777 жылы

E) 1777 жылдың аяғында

19. Кенесарының жасақтары кімдерден тұрды?

A) Орта жүз жігіттері

B) Барлық жауап дұрыс

C) Кіші жүз жігіттері

D) сұлтандар

E) батырлар

20. Қазақтардың ұлт-азаттық күресінің бірінші кезеңі:

A) XVIIIғасырдың соңы - XIX ғасырдың бірінші жартысы

B) XIIIғасырдың соңы - X ғасырдың бірінші жартысы

C) XVIIғасырдың соңы - XX ғасырдың бірінші жартысы

D) XVIғасырдың соңы - XIX ғасырдың бірінші жартысы

E) XVғасырдың соңы - XX ғасырдың бірінші жартысы

Дұрыс жауаптары:

1) E;2) B;3) B;4) E;5) D;6) A;7) B;8) B;9) C;10) D;11) D;12) D;

13) D;14) A;15) A;16) B;17) A;18) C;19) B;20) A;

§44-45. XIX ғасырдың соңы мен XX ғасырдың бас кезіндегі Қазақстандағы ұлт-азаттық қозғалыс.

1. Түркістан автономиясының идеясы қандай идеологияға бағытталған болды?

A) Уақытша өкіметтің

B) Ұлттық автономия

C) Пантүркизм

D) Саяси қызылдар партиясы

E) Жәдидшілдік

2. Көтерілісшілер наразылық ретінде қандай әрекеттер жасады?

A) жаңа зауыттар мен фабрикалар талап етті

B) отбасыларымен көшіп кетті

C) патшаның жарлығына қарсы шыға алмады

D) өз үйлерін өртеп жіберді

E) әскерге шақырылғандардың тізімдерін өртеді, патша шенеуніктері мен казактарға шабуыл жасады

3. II Думаны тарату қандай кертартпалықтың артуына әкеп соқтырды?

A) Үкіметті парламенттік мінбеден сынға алу мүмкіндігі жойылды

B) Далалы өлке мен Түркістан Думадағы өкілдіктен айырылды

C) Ұлттық саясатты қатаңдату орын алды

D) Барлық жауаптар дұрыс

E) Қазақтардан құнарлы жерлерді жаппай тартып алу

4. Жоғары білімді заңгерлер, дәрігерлер, инженерлер мен публицистер тобы қандай идея ұстанды?

A) Жәдидтерге қарсы

B) Батыстық жаңғырту

C) Дәстүрлерге қарсылар идеясы

D) Автономия мен прогресс идеялары

E) Дұрыс жауап жоқ

5. «Алаш» партиясы бағдарламасының жобасын кім жасады?

A) Ж. Тіленшіұлы, М.Өтемісұлы, С. Датов

B) Ә.Бөкейхан, А.Бірімжанов, М. Дулатов

C) Д. Қонаев, Б.Қаратаев, Ә. Жанбосынов

D) А.Иманов, Б.Құлманов, Ә. Жанбосынов

E) Б.Қаратаев, М.Тынышбаев, К.Қасымұлы

6. Көтерілісшілер басшыларын қалай атады?

A) Жатақ пен кулактар

B) Патша мен солдат

C) Би және болыс

D) Хан және сардарбек

E) Беклербек пен бумын

7. Мұсылман фракциясына кірген қазақ депутаттары қандай партияға қосылды?

A) Кадеттердің либералдық партиясына

B) Сират-ул-Мустақим

C) Жер партиясы

D) Ресей мұсылмандары одағы

E) Ресейдің либералды-демократиялық партиясы

8. Көтеріліске себеп болған қазақтарды тыл жұмыстарына жұмылдыру туралы жарлық нешінші жылы шықты?

A) 1915 жылы

B) 1920 жылы

C) 1916 жылы

D) 1912 жылы

E) 1914 жылы

9. 1917 жылы қараша айында Қоқанда өткен Түркістан мұсылман съезінде қандай оқиға болды?

A) Колчак армиясының шабуылы болды

B) Қызыл Армиямен, оның ішінде оның қазақ бөлімдерімен (А.Иманов, Ә.Жангелдин) шайқасты.

C) Ақтарға жақтас қазақ әскері құрылды

D) Алашорда партиясы құрылды

E) Түркістан (Қоқан) автономиясы құрылды

10. Алаш партиясы басқарған кім?

A) Ә.Бөкейханов

B) Ә. Жанбосынов

C) П.Столыпин

D) М.Дулатов

E) А.Иманов

11. Автономия деген не?

A) Біртұтас мемлекетте саны аз ұлттың өзін-өзі басқару құқықтарын жүзеге асыру түрі

B) бір қолға шексіз биліктің жинақталуы,

C) монархы бар мемлекет

D) заң жүзінде саяси дербестігі сақталатын бірнеше субъектінің біртұтас одақтық мемлекет құру формасы.

E) мемлекеттерде президент парламентаризммен қатар мемлекет және үкімет басшысының өкілеттігін қоса атқарады

12. 1911-1915 жылдары М.Сералин шығарып түрған «Айқап» журналы қоғамға қандай әсер етті?

A) Барлық жауап дұрыс

B) қазақ прозасының орнығуында үлкен рөл аткарды

C) халықты оқу-ағартуға шақырды

D) қазақ кедейлерінің мүдделерін қорғады

E) прогресске шақырды

13. Ұлттық сананың қалыптасуына ықпалы зор «Қазақ» газетінің авторларының бірі

A) Ш.Құдайбердіұлы

B) А. Құнанбаев

C) А.Байтұрсынұлы

D) М. Тынышбаев

E) А. Кенесарин

14. I Думаға қазақ депутаттарының ішінен кімдер қатысты?

A) М.Өтемісұлы

B) Ә.Бөкейхан

C) Ж. Тіленшіұлы

D) С.Датұлы

E) И. Тайманұлы

15. Петербург университетінің заң факультетін бітірген II Думаның депутаты

A) О. Жоламанов

B) И. Сағнаев

C) Ш. Рақымов

D) А. Нұрланов

E) Б.Қаратаев

16. Қазақ зиялы қауымының насихаты қандай болды?

A) Батыс елдеріне көшу

B) Қазаққа тек қара жұмыс тән

C) Қазақ елінің білім алуына қарсылық

D) қазақ этносының бірлігі мен қазақтың бірегейлігі

E) қазақтың ауызбіршілігінің жойылуы

17. Қызыл Армия бөлімдері Қоқан автономиясын қай жылы талқандады?

A) 1920

B) 1919

C) 1917

D) 1918

E) 1916

18. 1906-1912 жылдары Далалық өлке мен Жетісуға қанша славяндык отбасы қоныс аударды?

A) 300 мыңдай

B) 100 мыңдай

C) 200 мыңдай

D) 500 мыңдай

E) 400 мыңдай

19. Алаш партиясы қашан құрылды?

A) 1920 жылы қаңтарда

B) 1916 жылы қазанда

C) 1918 жылы мамырда

D) 1917 жылы ақпанда

E) 1917 жылы шілдеде

20. II Думаны таратудан кейін премьер-министр П.А.Столыпин қандай саясатқа көшті?

A) Ұлттық саясатты жеңілдету

B) Қазақтарға құнарлы жерлерді жаппай берді

C) Озбыр қоныс аударушылық саясатқа көшті

D) Жаңа Дума ашу жайлы ойын айтты

E) Құнарлы жерлерден орыстар мен казактар кетті

дұрыс жауаптары:

1) C; 2) E;3) D;4) D;5) B;6) D;7) A;8) C;9) E;10) A;11) A;

12) A;13) C;14) B;15) E;16) D;17) D;18) D;19) E;20) C;

§48-49. Қазақ мемлекеттілігінің кеңестік түрі.

1. Қырғыз (Қазақ) АКСР-і қашан құрылды?

A) 1940 жылы 25 мамыр

B) 1940 жылы 26 тамызда

C) 1922 жылы 26 тамызда

D) 1920 жылы 26 тамызда

E) 1960 жылы 26 қыркүйекте

2. Қазақстанның кеңестік республикалық мемлекеттілік кезеңі

A) (1935-1991)

B) (1935-1995)

C) (1920-2001)

D) (1936-1991)

E) (1930-1991)

3. ҚАКСР-ін ұлттық-мемлекеттік рәсімдеу қашан аяқталды?

A) 1935 жылы

B) 1930 жылы

C) 1940 жылы

D) 1925 жылы

E) 1945 жылы

4. КСРО-ның ұлттық одақтас республикаларға бөлінуі олардың саяси дербестігін білдірді ме?

A) Автономиялық республика Одақтан еркін шыға алды

B) Автономиялық республиканың қүкықтық мәртебесі одақтас республикалармен бірдей болды

C) Иә, әр республика жеке дара саясат жүргізді

D) Иә, республикалар жергілікті және республикалық шаруашылық мәселелерді дербес шешті.

E) Жоқ, олардың басшыларын Мәскеу тағайындады және орындарынан алды, республикалық органдардың шешімдерін жойып, әкімшілік шегараларын ауыстыра алды.

5. КСРО-ның республикалары мен облыстарының шекаралары қалай белгіленді?

A) Діни көзқарастары бойынша

B) Экологиялық белгілері бойынша

C) Этникалық қағидат бойынша

D) Лениннің бұйрығымен

E) КСРО-ға ыңғайлы құралдармен

6. Сталиннің өлімінен кейін елде қандай кезеңі басталды?

A) Алашорда үкіметі сайланған кез

B) демократияландыру

C) Түркістан Республикасы орнады

D) тоталитарлық

E) Әр ел өзін тәуелсізбін деп жариялады

7. Түркістан Республикасының орталығы

A) Қазалы

B) Ташкент

C) Қапал

D) Жизақ

E) Верный

8. 1936 жылғы Конституция бойынша Қазақ КСР-і

A) Барлық жауап дұрыс

B) Егеменді мемлекет ретінде дами бастады

C) Басқа республикалармен өзара көмекті жүзеге асыру мақсатында ерікті түрде бірікті

D) Мемлекеттік биліктің жоғарғы органы болып Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесі жарияланды

E) Федерация субъектісіне айналды

9. КСРО-ның республика үкіметін құрып, Кеңестердің сайлауларын басқаратын орган

A) Халық комиссарлар кеңесі

B) Кеңестер съезі

C) Орталық атқару комитетінің Президиумы

D) Орталық атқару комитеті

E) Халкоматтар

10. КСРО-да мемлекеттік басқару жүйесінің ерекшелігі

A) демократиялық қатынастар

B) империя құру

C) автономиялардың жеке дара билігі

D) тәуелсіз республикаларды қолдау

E) партияның толық билігі

11. Мұсылман коммунистері кімдерді қолдауға тырысты?

A) Көшпенді елдің хандарын

B) Байырғы халықтың мүдделерін

C) Қызыл Армияны

D) Алашордалықтарды

E) Көрші елдердің саясатын

12. Халкоматтар қалай бөлінді?

A) Оңды және солды

B) Қызыл және ақ

C) Біріккен және автономиялық

D) Либералдық және демократиялық

E) Үкіметтік және халықтық

13. Автономиялы халкоматтарға не жатады?

A) Азық-түлік, қаржы

B) Халық шаруашылығы кеңесі

C) Денсаулық сақтау

D) Еңбек және байланыс жолдары

E) Ішкі істер,

14. 1924-1925 жылдары жүргізілген Орта Азияны ұлттық-аумақтық межелеу нәтижесінде қандай автономиялық республика пайда болды?

A) Өзбек КСР-і, Түрікмен КСР-і

B) Жетісу облыстары

C) Сырдария облысы

D) КДКСР (Қазақстан) құрамында Қарақалпақ автономиялы облысы

E) Қара Қырғыз- автономиялы облысы

15. «Қырғыз АКСР еңбекшілері құқықтарының декларациясын» қашан қабылдады?

A) 1924 жылғы 4 қазанда

B) 1932 жылғы 4 қазанда

C) 1928 жылғы 4 қазанда

D) 1920 жылғы 4 қазанда

E) 1938жылғы 4 қазанда

16. Алғашқыда КСРО неше республика кірді?

A) 2

B) 8

C) 6

D) 4

E) 10

17. 1970-1980 жылдары КСРО-да қандай басқару жүйесі қалыптасты?

A) Монархия

B) Демократиялық Республика

C) Конфедерация

D) Унитарлық Федерация

E) Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы

18. 1925 жылғы сәуірде болған Қазақстан Кеңестерінің съезінде ҚАКСР аты қалай өзгерді?

A) Қырғыз Республикасы

B) Қазақстан Республикасы

C) Қазақ елі

D) Қазақстан автономиясы

E) Қазақ АКСР (ҚазАКСР)

19. 1978 жылғы Конституция бойынша Қазақ КСР-ге берген құқықтар жүзеге асырылды ма?

A) Қазақ КСР-і өз армиясын өзі басқарды

B) Ұлттық компартияларда билік шоғырланбады

C) Билік бұрынғыша КОКП мен оның аймақтық бөлімшелерінде болмады

D) Нақты өмірде республиканың егемендігі іске асырылған жоқ

E) КОКП бөлімшелері мемлекеттік қауіпсіздік органдарына бұйрық бере алмады

20. КСРО қашан құрылды?

A) 1922 жылы желтоқсанда

B) 1926 жылы желтоқсанда

C) 1930 жылы желтоқсанда

D) 1920 жылы желтоқсанда

Дұрыс жауаптары:

1) D; 2) D;3) D;4) E;5) C;6) B;7) B;8) A;9) C;10) E;11) B;12) C;

13) C; 14) A;15) D;16) D;17) D;18) E;19) D;20) A;

§50. Ұлттық мемлекеттіліктің жаңғыртылуы.

1. Жоғары Кеңес сессиясында Тұңғыш Президент болып Қазақстан Компартиясының Бірінші хатшысы кім сайланды?

A) М.С.Горбачев

B) Н.Ә.Назарбаев

C) Т.В.Колбин

D) Д.Қонаев

E) Л.И.Брежнев

2. 1985 жылы КОКП ОК-нің Бас хатшысы:

A) Л.И.Брежнев

B) Д.Қонаев

C) М.С.Горбачев

D) Н.Ә.Назарбаев

E) Т.В.Колбин

3. Қайта құрудың үшінші кезеңі-

A) кеңестік жүйе ерекшеленді

B) экономикалық жүйе тұрақталды

C) қоғамдық пікірталас

D) қоғамдық қозғалыстар саясиландырылды

E) коммунистік идеология

4. Қазақстан халықтарының Ассамблеясы құрылды-

A) 1992 жылы

B) 1995 жылы

C) 1994 жылы

D) 1991 жылы

E) 1993 жылы

5. КСРО - ның ыдырауы, Компартия ықпалының толықтай құлдырауына ... жылғы тамыз бүлігі себеп болды.

A) 1995

B) 1993

C) 1992

D) 1989

E) 1991

6. Компартияның республика аумағындағы қызметі тоқтатылды-

A) 1991 жылы 28 тамыз

B) 1989 жылы 28 тамыз

C) 1993 жылы 28 тамыз

D) 1992 жылы 28 тамыз

E) 1990 жылы 28 тамыз

7. 1987 жылы жариялылық толқынында алғашқы ... пайда болды.

A) коммунистік идеология

B) қоғамдық ұйымдар

C) сыртқы іс - әрекеттер

D) ұлттық құрылым

E) тарихи қауымдастық

8. ... Ресей, Украина мен Белорусьтің арасындағы "Беловеж келісімі" нәтижесінде 1922 жылғы КСРО құру туралы келісімшарт жойылды.

A) 1989 жылы 8 желтоқсан

B) 1993 жылы 8 желтоқсан

C) 1992 жылы 8 желтоқсан

D) 1995 жылы 8 желтоқсан

E) 1991 жылы 8 желтоқсан

9. Қайта құрудың неғұрлым түбегейлі кезеңі:

A) 1985-1987

B) 1982-1990

C) 1987-1988

D) 1990-1991

E) 1990-1995

10. 2019 жылы 9 маусымда өткен кезектен тыс сайлауда Қасым-Жомарт Тоқаев ҚР Конституциясына сәйкес, ҚР Президенті болып сайланды, қанша мерзімге?

A) 2

B) 7

C) 4

D) 3

E) 5

11. Экологиялық қоғамдық ұйымға не жатады?

A) сталинизм қылмыстарын әшкерелеу

B) О.Сүлейменов басқарған "Невада-Семей" ядролық сынақтарға қарсы қозғалыс

C) ұлттық нысанға қарсы күрес

D) егемендігін жариялау

E) орыстандыру саясатына қарсы күрес

12. ҚР Президенті Қасым - Жомарт Тоқаевтың Жарлығымен Астана қаласының атауы Нұр-сұлтан болып өзгертілді.

A) 2019 жылы 25 наурыз

B) 2019 жылы 23 наурыз

C) 2019 жылы 21 наурыз

D) 2019 жылы 20 наурыз

E) 2019 жылы 26 наурыз

13. Қайта құрудың үшінші кезеңі-

A) 1985-1986

B) 1986-1987

C) 1987-1988

D) 1989-1990

E) 1995-1996

14. Қазақ КСР-і басшысы Д.Қонаевты қызметінен босатып, орнына кімді тағайындады?

A) М.С.Горбачев

B) Т.В.Колбин

C) Н.Ә.Назарбаев

D) Л.И.Брежнев

E) Д.И.Тевкелев

15. Алматыда желтоқсан оқиғасы қашан орын алды?

A) 1984 жылы

B) 1986 жылы

C) 1990 жылы

D) 1985 жылы

E) 1991 жылы

16. 1990 жылы КСРО да ... қызметі, кейін барлық республикаларда бұл лауазым қабылданды.

A) Әкім

B) секретарь

C) басшы

D) Сұлтан

E) Президент

17. Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті-Елбасы Н.Ә.Назарбаев өзінің халыққа арналған үндеуінде ҚР Президенті ретіндегі өкілеттілігін тоқтататындығы жөніндегі шешімін жариялады

A) 2019 жылы 19 наурыз

B) 2018 жылы 19 наурыз

C) 2018 жылы 16 наурыз

D) 2020 жылы 19 наурыз

E) 2019 жылы 15 наурыз

18. 1989 жылы 22 қыркүйекте қабылданған Заң-

A) "Қазақ КСР-ндағы тілдер мен тіл саясаты туралы"

B) "Саяси жағдай туралы"

C) "Қазақ неке отбасы туралы"

D) "Мемлекеттік қызмет туралы"

E) "Әлеуметтік жағдай туралы"

19. 1997 жылы Елбасының бастамасымен Қазақстан Республикасының елордасы қандай қалаға көшірілді?

A) Атырау

B) Алматы

C) Астана

D) Түркістан

E) Ақтау

20. КСРО халық депутаттарының бірінші съезі қашан өтті?

A) 1990 жылы қыркүйекте

B) 1987 жылы ақпанда

C) 1984 жылы күзде

D) 1986 жылы желтоқсанда

E) 1989 жылы мамырда

Дұрыс жауаптары:

1) B; 2) C;3) D;4) B;5) E;6) A;7) B;8) E;9) C;10) E;11) B;12) B;

13) D; 14) B; 15) B;16) E;17) A;18) A;19) C;20) E;

§51-52. Мемлекеттік стратегиялар және Қазақстан

1. «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол» инфрақұрылымдық даму бағдарламасының мақсаты

A) ақпараттық қоғамға өту үшін жағдайлар жасау

B) халықтың денсаулығын нығайту

C) тиімді инфрақұрылым жасаудың көмегімен елдің макроөңірлерін интеграциялау жолымен бірыңғай экономикалық нарық қалыптастыру

D) білім берудің бәсекеге қабілеттілігін арттыру

E) өңдеуші өнеркәсіптің салалануы мен бәсекеге қабілеттілігін арттыруға бағытталу

2. «Қазақстан - 2030» стратегиясында қандай ұзақ мерзімді стратегиялар баяндалады?

A) шетелдік инвестициялардың жоғары деңгейі бар дамыған нарықтық экономика негізінде экономикалық өсуі

B) Барлық жауаптар дұрыс

C) ұлттық қауіпсіздік

D) ішкі саяси тұрақтылық

E) Қазақстан азаматтарының денсаулығы, білімі мен әл-ауқаты

3. Қазақстандық жаңғыру үлгісі нені дәлелдеді?

A) медицина қызметкерлерінің жоқтығы

B) Экономикалық және әлеуметтік дамудың бағдарламаларының орындалуы мүмкін еместігін

C) Күшті мемлекеттік биліктің нарықтық экономиканы және демократиялық қоғамды құра алатынын

D) Капитализмнің орнауын

E) әлеуметік көмектің төмендігін

4. «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол» инфрақұрылымдық даму бағдарламасы нешінші жылдарға арналған?

A) (2000-2030)

B) (2030-2050)

C) (2000-2010)

D) (2015-2019)

E) (2005-2015)

5. «Егеменді мемлекет ретінде Қазақстанның орнығу және даму стратегиясы» нешінші жылы шықты?

A) 1998

B) 2030

C) 2020

D) 2050

E) 1992

6. Ұзақмерзімді «Қазақстан - 2050» стратегиясы қай жылы қабылданды?

A) 2000 жылы

B) 2010 жылы

C) 2007 жылы

D) 2012 жылы

E) 2020 жылы

7. «Қазақстан - 2030» стратегиясында неше негізгі ұзақ мерзімді стратегиялар баяндалады?

A) 3

B) 5

C) 10

D) 7

E) 20

8. Тілдерді қолдану мен дамыту бағдарламасының (2011 ж.) мақсаты

A) ақпараттық қоғамға өту үшін жағдайлар жасау

B) білім берудің бәсекеге қабілеттілігін арттыру

C) халықтың денсаулығын нығайту

D) өңдеуші өнеркәсіптің салалануы мен бәсекеге қабілеттілігін арттыруға бағытталу

E) ұлттық бірлікті нығайтудың маңызды факторы ретінде мемлекеттік (қазақ) тілдің кең ауқымды қолданысын қамтамасыз ететін үйлесімді тіл саясаты

9. 2008 жылғы дүниежүзілік экономикалық дағдарыс аясында қабылданған стратегия

A) «Қазақстан - 2030»

B) «Қазақстан - 2060»

C) «2020 - көшбасшылыққа бастайтын қазақстандық жол»

D) «Егеменді мемлекет ретінде Қазақстанның орнығу және даму стратегиясы»

E) «Қазақстан - 2050»

10. «Қазақстан - 2050» Стратегиясы бойынша пайда алу, инвестициялар мен бәсекеге қабілеттіліктен қайтарым алу принципіне негізделген түгел қамтитын экономикалық прагматизм

A) Болжамды сыртқы саясат

B) Кәсіби машық

C) Кәсіпкерлік

D) Жаңа қазақстандық патриотизм

E) Жаңа бағыттың экономикалық саясаты

11. «Ақпаратты Қазақстан - 2020» мемлекеттік бағдарламасының міндеттері

A) қоғамның әлеуметтік-экономикалық және мәдени дамуы үшін ақпараттық орта жасау

B) мемлекеттік басқару жүйесінің тиімділігін қамтамасыз ету

C) барлық жауап дұрыс

D) ақпараттық-коммуникациялық инфрақұрылымның қолжетімділігін қамтамасыз ету

E) отандық ақпараттық кеңістікті дамыту

12. «Қазақстан - 2050» стратегиясы бойынша ұлттық экономиканың жетекші күші

A) Кәсіби машық

B) Кәсіпкерлік

C) Болжамды сыртқы саясат

D) Жаңа бағыттың экономикалық саясаты

E) Жаңа қазақстандық патриотизм

13. Дүниежүзілік дағдарыстардың экономикаға теріс әсерін төмендетуін, экономикалық және әлеуметтік дамудың негізгі бағдарламаларының орындалуын қамтамасыз етеді?

A) Даму қоры

B) Демократиялық қор

C) Ұлттық қор

D) Ресурстар қоры

E) Әлеуметтік қор

14. Дүниежүзіндегі неғұрлым бәсекеге қабілетті 50 елдің қатарына ену мақсаты қандай стратегия негізінде жоспарланған?

A) «Қазақстан - 2030»

B) «Егеменді мемлекет ретінде Қазақстанның орнығу және даму стратегиясы»

C) «Қазақстан - 2060»

D) «Қазақстан - 2050»

E) «2020 - көшбасшылыққа бастайтын қазақстандық жол»

15. «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол» инфрақұрылымдық даму бағдарламасының міндеті

A) индустриялық және туристік инфрақұрылымды дамыту, білім беру саласы инфрақұрылымын дамыту

B) тиімді көліктік-логистикалық инфрақұрылым құру

C) азаматтарға арналған тұрғын үйдің қолжетімділігін арттыру, отандық машина жасау мен экспортқа қолдау көрсету

D) барлық жауаптар дұрыс

E) энергетикалық инфрақұрылымды нығайту

16. Еліміздегі шағын және орта кәсіпкерлер саны

A) 700 мыңнан астам

B) 2700 мыңнан астам

C) 100 мыңнан астам

D) 1700 мыңнан астам

E) 200 мыңнан астам

17. Білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы бойынша 2014 жылы балаларды мектепке дейінгі тәрбиемен қамтамасыз ету бағдарламасы

A) «Балапан»

B) «Сұңқар»

C) «Ақ барыс»

D) «Арыстан»

E) «Ер Төстік»

18. Қазақстан дүниежүзіндегі ең дамыған 30 мемлекеттің қатарына өтуі тиістігін жоспарлаған стратегия

A) «Қазақстан - 2050»

B) «Қазақстан - 2030»

C) «2020 - көшбасшылыққа бастайтын қазақстандық жол»

D) «Егеменді мемлекет ретінде Қазақстанның орнығу және даму стратегиясы»

E) 2025 жылға дейінгі стратегиялық жоспар

19. 1997 жылы шыққан ұзақмерзімді стратегия

A) «2020 - көшбасшылыққа бастайтын қазақстандық жол»

B) «Қазақстан - 2030»

C) «Егеменді мемлекет ретінде Қазақстанның орнығу және даму стратегиясы»

D) «Қазақстан - 2060»

E) «Қазақстан - 2050»

20. «Қазақстан - 2050» Стратегиясының бастапқы міндеттерінің бірі

A) Зауыттар мен фабрикалардың жұмысын тоқтату

B) Дамыған 10 мемлекеттің қатарына қосылу

C) Дамыған 30 мемлекеттің қатарына қосылу

D) Дамушы 20 мемлекеттің қатарында болу

E) Экспортты тоқтату

Дұрыс жауаптары:

1) C; 2) B;3) C;4) D;5) E;6) D;7) D;8) E;9) C;10) E;11) C;

12) B;13) C;14) E;15) D;16) A;17) A;18) A;19) B;20) C;

§53. Қазақ халқының материалдық мәдениеті және қолданбалы өнері.

1. Солға шиыршықтану нені сипаттайды?

A) Байлықты

B) Үдемелі күшті

C) Қозғалысты

D) Білімді

E) Рухты материя

2. Қонақтарға арналған құрметті орын?

A) Кереге

B) Ошақ

C) Төр

D) Шаңырақ асты

E) Босаға

3. Қазақ өрнегінде неше бірлік заңының нышанын білдіреді?

A) 9

B) 2

C) 5

D) 7

E) 3

4. Киіз үйдің орталығына арналған орын?

A) Еркектерге арналған бөлік

B) Қонақтарға арналған орын

C) Әйелдерге арналған бөлік

D) Босаға

E) Ошақ

5. Қазақ халқында нешінші ғасырға дейін өрнек салу өнері басым болды?

A) XIX ғасырға дейін

B) XVII ғасырға дейін

C) XVIII ғасырға дейін

D) XX ғасырға дейін

E) XV ғасырға дейін

6. Сүйек пен мүйіздерден қандай заттар даярлаған?

A) Аспаптар, металл ыдыстар

B) Қару-жарақ заттар

C) Оюлау мен асыл тасты заттар

D) Сүйек пен мүйездерден заттар даярламаған

E) Дәстүрлі тұрмыстық бұйымдар, сонымен қатар сәндік қолданбалы заттар

7. Қазақ қолданбалы өнерінде сақтардың қандай стилінде өрнектеледі?

A) Тек су, теңіз жануарлары

B) Тек өсімдіктектес

C) Аңдық, жануартектес

D) Мүйіз бен сүйек

E) Тек құс стилінде

8. Материалдық мәдениет заттардың таңбаланған ақпарат нені сақтайды?

A) Оюларын

B) Материалдық құндылықтарын

C) өзге халықтың әдет-ғұрыптарын

D) Ұлттың мәдени кодын

E) Егін шаруашылығын

9. Материалдық мәдениетке не жатады?

A) Киім-кешек, қару-жарақ, баспана, тағам

B) Сөз өнері, білім, әдет-ғұрып

C) Баспана, салт-дәстүрлер, қолданбалы өнер заттары

D) Діни сенімдер, ыдыс-аяқ, тағам

E) Менталитет, тұрмыс, киім

10. Әйелдерге арналған бөлікте не сақталады?

A) Ештеңе сақталмайды

B) Ер-тұман, қару, аспаптар, тұмарлар

C) Тек кереует пен қарулар

D) Ат-әбзелдері, қару, үй жабдықтары

E) Үй жабдықтары, кереует

11. Әмбебап геометриялық оюлардың неше түрлері бар?

A) 47

B) 45

C) 2

D) 4

E) 1

12. Қабырға кілемдері қандай тәсілдерімен жасалады?

A) Жүнді жаймалап салу

B) Тоқымашылық

C) Тұскиіздер құрастыру, жапсыру және кестелеу

D) Тек жапсыру

E) Кестелеу

13. Оңға шиыршықтану нені сипаттайды?

A) Байлықты

B) Үдемелі күшті

C) Рухты материя

D) Қозғалысты

E) Білімді

14. Киіз үй қалай жиналып тасымалданады?

A) Баяу жиналып, оңай тасымалданады

B) Жылдам жиналады, бөлшектенеді және оңай тасылмалданады

C) Жылдам жиналып, бөлшектеніп, қиын тасымалданады

D) Тез жиналады

E) Баяу жиналып, қиын тасымалданады

15. Киіз үй кеңістігі неше бөлікке бөлінеді?

A) 5

B) 1

C) 7

D) 3

E) 2

16. Киіз үй -

A) арбаның бір түрі

B) қазақ халқының дәстүрлі баспанасы

C) өркениеттің рухани мұрасы

D) рухани қазына

E) үй кәсібіндегі керекті зат

17. Текеметтерді қайда төсеу үшін пайдаланылады?

A) Киіз үйдің сыртына

B) Сандық үстіне

C) Еденге

D) Босаға алдына

E) Кабырғаға

18. Киіз үй өмір сүруді қамтамасыз ететін баспана ғана емес, сондай-ақ не болып табылады?

A) Сәндік өнер мәдениеттің көрінісі

B) Рухани мәдениеттің көрінісі

C) Тек баспана үшін

D) Материалдық мәдениеттің көрінісі

E) Діни мәдениеттің көрінісі

19. Аспалы қаптарда, киіз қорапшаларда, заттар салатын қапшықтар мен сандықта не сақталады?

A) Ыдыс-аяқ пен киім

B) Тұмарлар

C) Қару-жарақтар

D) Музыкалық аспаптар

E) Қасиетті заттар

20. Төрден оңға қарай (кіреберістен солға қарай) шымылдықпен бөлінген бөлік кімге арналған?

A) Балаларға

B) Қарт адамдарға

C) Қонақтарға

D) Әйелдерге

E) Еркектерге

Дұрыс жауаптары:

1) D;2) C;3) E; 4) E;5) A;6) E;7) C; 8) D;9) A;10) E;11) D;

12) C;13) D;14) B;15) A;16) B;17) C;18) D;19) A;20) E;

§54-55. Қазақтардың дәстүрлі дүниетанымы.

1. Үйленуге байланысты салтты көрсет:

A) бесіктой

B) қалыңдықты шығарып салу

C) есім қою салты

D) шілдехана

E) атқа мінгізу

2. Ер балаға байланысты мұсылмандық салт:

A) ен салу

B) асар

C) сүндетке отырғызу

D) қырықкүндік

E) тұсаукесер

3. Ғұрып-

A) нышандық мәні бар бірқатар қалыптасқан іс-әрекеттер қатары

B) осы күнге дейін, көбінесе дәстүрлі, яғни, дәстүрмен байланысты қоғам

C) адам, топ немесе қоғам қабылдаған мінез-құлықтың қалыптасқан бейнесі

D) қарапайым қазақтардың арасындағы қоғам

E) ұрпақтан-ұрпаққа берілетін және қоғамдық қатынастарды реттейтін түсініктер мен ғұрыптар(жоралар) жиынтығы

4. Қалыңдықтың баскиімі:

A) сәукеле

B) шапан

C) тәж

D) тақия

E) діл

5. Дәстүр-

A) адам, топ немесе қоғам қабылдаған мінез-құлықтың қалыптасқан бейнесі

B) нышандық мәні бар бірқатар қалыптасқан іс-әрекеттер қатары

C) осы күнге дейін, көбінесе дәстүрлі, яғни, дәстүрмен байланысты қоғам

D) ұрпақтан-ұрпаққа берілетін және қоғамдық қатынастарды реттейтін түсініктер мен ғұрыптар(жоралар) жиынтығы

E) қарапайым қазақтардың арасындағы қоғам

6. Құрбандық шалып, жаңбыр сұрау жоралғысы:

A) тасаттық

B) қымызмұрындық

C) асар

D) дұға оқу

E) мұсылмандық

7. Тәңірге табынушылардың түсінігі бойынша ғалам қандай түрлерге бөлінеді?

A) жоғарғы, орта, төменгі әлем

B) ақ, қара, аралас әлем

C) көктегі, орта, төменгі әлем

D) ақ, орта, қара әлем

E) жерасты, орта, төменгі әлем

8. Қазақ қоғамы-

A) өмірлік кезеңдерге қатысты қоғам

B) осы күнге дейін, көбінесе дәстүрлі, яғни, дәстүрмен байланысты қоғам

C) сауатты адамдары бар қоғам

D) қарапайым қазақтардың арасындағы қоғам

E) Қазақстанда ислам қайта өрлеп, өз орнын нығайтудағы қоғам

9. Исламның Далада таралуы ненің көмегімен жүрді?

A) әулие

B) сопылық

C) адат

D) анимизм

E) адамдарды құрметтеу

10. "Кіші қажылық" болып есептелінеді?

A) Жошы хан кесенесіне бару

B) Айша бибі кесенесіне бару

C) Бабажы-қатын кесенесіне бару

D) Қожа Ахмет Яссауидің кесенесіне бару

E) Арыстан баб кесенесіне бару

11. Сопылықтың көрнекті өкілі, зиратына қазақтар сиынып баратын басты қасиетті орын:

A) Фахреддин Рази

B) Кердері Әбубәкір

C) Мұхаммед Хайдар Дулати

D) Кушейри

E) Қожа Ахмет Яссауидің зираты

12. Ұмай-

A) төменгі Әлем әміршісі

B) Орта әлемдегі басты құдірет

C) адамдардың тағдыры мен дүниесі

D) ұрпақ жалғастырушы, береке-молшылықтың иесі

E) Құдайлар сыйлайтын береке

13. Діл (менталитет) дегеніміз не?

A) адамның ақыл-ой (менталды), мәдени және сезім ұстанымдарының, дүниетанымының жиынтығы.

B) жалпы адам мен қоғамның өмір сүру тәсілі, тіршіліктің тірегі

C) қандай да бір этносқа тән білімдер мен дүниетанымдық идеялар жүйесі.

D) мәдениет игіліктерін өндіруге, таратуға, тұтынуға бағытталған мақсатқа сәйкес әлеуметтік іс-қимылдарды атайды

E) Мәдени орта ұғымы мәдениеттің коммуникациялық (қатынастық) табиғатымен тығыз байланысты

14. Орта әлемдегі басты құдірет-

A) әлем әміршісі

B) береке-молшылық

C) қасиетті Жер-су

D) Буддизмдегі сенімділік

E) төмеңгі әлем

15. Әдет -

A) осы күнге дейін, көбінесе дәстүрлі, яғни, дәстүрмен байланысты қоғам

B) нышандық мәні бар бірқатар қалыптасқан іс-әрекеттер қатары

C) адам, топ немесе қоғам қабылдаған мінез-құлықтың қалыптасқан бейнесі

D) қарапайым қазақтардың арасындағы қоғам

E) ұрпақтан-ұрпаққа берілетін және қоғамдық қатынастарды реттейтін түсініктер мен ғұрыптар(жоралар) жиынтығы

16. Ұлы Дала мен Орталық Азияда ислам пайда болғанға дейін өмір сүрген діндерді ата:

A) Барлық жауап дұрыс

B) манихейлік

C) христиан, бақсылық

D) буддизм

E) зороастризм

17. Үй салған кезде өзара көмек салты:

A) ен салу

B) қымызмұрындық

C) асар

D) құрбандық

E) тасаттық

18. Тәңірге табынушылық қай қағандықтың мемлекеттік діні болды?

A) түркі

B) моңғол

C) венгр

D) хорезм

E) ғұн

19. Түркілердегі басты дін-

A) көк Тәңіріне табыну

B) манихейлік

C) буддизм

D) христиан

E) зороастризм

Дұрыс жауаптары:

1) B; 2) C; 3) A; 4) A;5) D;6) A;7) A;8) B;9) B;10) D; 11) E;

12) D;13) A;14) C;15) C;16) A;17) C;18) A;19) A;

§56. Қазақ халқының дәстүрлі музыкалық және рухани мұрасы.

1. Наурызда орын алатын табиғи құбылыс қандай?

A) Ай тұтылуы

B) Күн мен түннің теңелуі

C) Күн қысқаруы

D) Бұршақ

E) Жаңбыр

2. Ұлттық мерекелердің ішіндегі ең басты мейрам:

A) Сабантой

B) Діл

C) Наурыз

D) Соғым бас

E) Қымызмұрындық

3. ХІХ ғасырдаОрталық және Шығыс Қазақстанда қандай мектеп қалыптасты?

A) Күй мектебі

B) Жазу мектебі

C) Ән мектебі

D) Би мектебі

E) Шахмат мектебі

4. Наурызда жасалатын міндетті ас:

A) Айтыс

B) Қонақ асы беру

C) самса

D) палау

E) наурызкөже

5. Урбандалу деген не?

A) қалаландыру

B) қоғамдық- әлеуметтік эволюциясы

C) Жаңғыру түрі

D) өндіріс құру процесі

E) Экономикалық даму процессі

6. Айтысты қандай күндері өткізген?

A) Үлкен аста,мереке күндері

B) Бала дүниеге келгенде

C) Соғыс алдында

D) Беташарда

E) Жиналыста

7. Ішекті аспаптарды көрсет:

A) қобыз, домбыра, жетіген

B) керней, домбыра, сыбызғы

C) сыбызғы, жетіген, керней

D) адырна, сырнай, керней

E) даңғыра, дабыл

8. Қазақстанның батыс және орталық аймақтарында домбырада орындалатын күй дамыды

A) Дәулеткерей

B) Қ.Сағырбайұлы

C) Т.Қазанғапұлы

D) Барлық жауап дұрыс

E) Д.Нұрпейісова

9. Аңшылар мен батырлардың аспабы болып табылады:

A) домбыра

B) сырнай

C) қылқобыз

D) адырна

E) сыбызғы

10. Наурыз көже неше дәмнен тұрады?

A) 9

B) 14

C) 5

D) 7

E) 10

11. Әскери магия мен ата-бабаларға табыну ғұрыптарымен байланысты қандай жанрлар пайда болды?

A) жыр жанры

B) ата-баба жанры

C) табыну жанры

D) ән жанры

E) әскери жанр

12. Біржан сал кім?

A) ақын

B) жазушы

C) күйші

D) әнші

E) биші

13. Наурызда өткізілетін ұлттық ойындарды ата:

A) арқан тарту,

B) күрес

C) Барлық жауап дұрыс

D) ат жарыс

E) көкпар

14. Ауызша сақталған, ата-бабалар тарихын аңыздық және мифтік түрде бейнелейтін жүзден астам эпикалық дастандардың ішінде ерекше орын алған жырлар:

A) "Қозы Көрпеш-Баян сұлу"

B) "Ер Тарғын"

C) Барлық жауап дұрыс

D) "Еңлік-Кебек"

E) "Қыз Жібек"

15. Жыр жанры қандай аспаптың сүйемелдеуімен жырау орындайды?

A) Жетіген,домбыра

B) Шаңқобыз,сырнай

C) Қылқобыз,домбыра

D) Жетіген,қобыз

E) Керней,адырна

16. Мүшел деген не?

A) Наным-сенім

B) Салт дәстүр аты

C) Жыл басы

D) Дәстүрлі құрал

E) он екі жылдық мүшелге негізделген күнтізбе

17. Құрбандық шалу мерекесі:

A) Ас беру

B) Наурыз

C) Тасаттық

D) Ораза

E) Құрбан айт

18. Қазақ музыкасы ғұрыптық және эпикалық жанрлардан бөлек, сазгерлер мен орындаушылардың шығармашылығы дами бастады:

A) ХХ ғасырда

B) ІХ ғасырда

C) ХІ ғасырда

D) ХІХ ғасырда

E) ХХІ ғасырда

19. Алғашқы күйді шығарушы, атақты күйшісі:

A) Жамбыл

B) Қорқыт

C) Абай

D) Махамбет

E) Жаяу мұса

20. Дәстүрлі халықтық аспаптарға жеті ішекті:

A) адырна

B) сырнай

C) қобыз

D) керней

E) жетіген

Дұрыс жауаптары:

1) B; 2) C;3) C;4) E;5) A;6) A;7) D;8) D;9) E;10) D;11) A;12) A;

13) C;14) C;15) C;16) E;17) E;18) D;19) B;20) E;

§57. Далалық өркениеттің тарихи және мәдени ескерткіштері

1. "Сакральді Қазақстан" жобасы қашан жасалды?

A) 2019 жылы қаңтар айында

B) 2020 жылы мамыр айында

C) 2017 жылы мамыр айында

D) 2019 жылы мамыр айында

E) 2017 жылы қаңтар айында

2. Сакральді нысанның төртінші тобына кіретін тарихи және мәдени ірі тұлғаларды көрсет:

A) Орбұлақ, Бұланты

B) Абылай хан, Есім хан, А.Байтұрсынұлы

C) "Мәңгілік ел", "Қазақ елі"

D) Қожа Ахмет Яссауи кесенесі, Арыстан баб кесенесі

E) Отырар, Сауран

3. "Әрбір халықтың, әрбір өркениеттің баршаға ортақ қасиетті жерлері болады, оны сол халықтың әрбір азаматы біледі",-деген кім?

A) И.Тасмағамбетов

B) Н.Ә.Назарбаев

C) М.Әуезов

D) Ә.Кекілбаев

E) Қасым-Жомарт Тоқаев

4. Сакральді нысандардың үшінші тобына қандай орындар жатады?

A) археологиялық нысандар, қоныстар

B) саяси оқиғалармен байланысты нысандар

C) ежелгі және ортағасырлық қалашықтар

D) тарихи және мәдени тұлғалар

E) тауап ету, табыну нысандары

5. Екінші топқа жататын ежелгі дүниенің археологиялық ескерткіштердің, қоныстармен, жерлеу орындарының қанша нысаны белгіленген?

A) 12

B) 15

C) 11

D) 14

E) 13

6. Маңызы бойынша сакральді орындар жалпыұлттық маңызы бар қандай түрлерге бөлінеді?

A) макросакральді және микросакральді

B) киелі және мәдени

C) тарихи және саяси

D) археологиялық және өлкетанулық

E) табиғи және мәдени

7. Қазақтардың жоңғарларлармен шайқаста жеңіске жеткен жерлері:

A) Жетісу

B) Түркістан

C) Шірік Рабат

D) Аңырақай

E) Сайрам

8. Ақ Орда хандарының ордасы болуы ықтимал деген,Нешінші ғасырға жататын ескі қала:

A) X ғ

B) XVIII ғ

C) XIVғ

D) XII ғ

E) XVI ғ

9. Ақ Орда хандарының ордасы болуы ықтимал деген жер:

A) Талас

B) Ақкөл-Жайылма

C) Испиджаб

D) Жетісу

E) Мыңбұлақ

10. Семей полигонының құрбандарына арналған монумент:

A) Өлімнен де күштілер

B) Ел аянышы

C) Мәңгі адамдар

D) Орбұлақ

E) Ажал құшқандар

11. Салтанат аркаларын көрсет:

A) "Мәңгілік ел"

B) Үкаш ата кесенесі

C) Вознесенск кафедралық соборы

D) Берел

E) Ақкөл-Жайылма

12. Ұлттық рухани қасиетті жерлерді білу жобасы не үшін керек?

A) ескерткіш, әдетте, дүние салған адамның құрметіне тұрғызылады

B) Ескерткіштің кең тараған түрі де осы - көлемі нақты тұрпаттан үлкендеу мүсіндік бейнелер

C) Тарих және мәдениет ескерткіштерін қорғау мемлекеттік деңгейдегі шара болып табылады

D) әдебиет, өнер, мемлекет және қоғам қайраткерлерінің қабірі басына бейне-мүсін қою немесе олар тұрған үйдің қасбетіне жазулы ескерткіш тақта орнату да дәстүрге айналған.

E) жоба ескерткіштердің рухани, құндылықтық мазмұнын тіркейді.

13. Ерекше құрметтелетін табиғи нысандар тобына жататындарды көрсет:

A) Барлық жауап дұрыс

B) Шымкент маңындағы Қазығұрт тауы, Абай ауданындағы Қоңыр Әулие үңгірлері

C) Отпан тау, Бектау ата, Қаратаудағы Жылаған ата

D) Әулие-Ақмешіт тауы, Хаң Тәңірі шыңы

E) Мұзтау, Шарын шатқалы

14. Жалпыұлттық маңызы бар тізімге неше нысан енгізілген:

A) 200

B) 150

C) 50

D) 250

E) 100

15. 2017 жылы сәуірде Қ.Р. президенті Н.Ә.Назарбаев өзінің «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» мақаласында нені ұлттың басты міндеттерінің бірі деп атады:

A) рухани қайта өрлеу

B) жер аумақтық қайта өрлеу

C) мәдени қайта өрлеу

D) экономикалық қайта өрлеу

E) экологиялық қайта өрлеу

16. Қазақстанның қасиетті жерлерінің географиясы қалай аталады?

A) Рухани Қазақстан

B) Жарқын Қазақстан

C) Қасиетті Қазақстан

D) Тарихи Қазақстан

E) Сакральді Қазақстан

17. "Сакральді" сөзінің мағынасы:

A) патриоттық

B) ұлттық

C) қадірлі

D) ғұрыптық

E) ежелгі

18. Өз үлгісі бойыншы қасиетті орындар нешеге бөлінеді:

A) 3

B) 5

C) 2

D) 7

E) 4

19. АЛЖИР мемориалдық кешен кімдер құрметіне салынды:

A) ашаршылық құрбандарына

B) соғысқа қатысқан құрбандарға

C) саяси құғын-сүргін құрбандарына

D) құрғақшылық құрбандарына

E) жер сілкінісі құрбандарына

20. Әулие-Ақмешіт тауы қайда орналасқан?

A) Балқаштан солтүстікке қарай

B) Маңғыстау

C) Белуха

D) Шымкент маңы

E) Ұлытау

Дұрыс жауаптары:

1) C; 2) B;3) B;4) E;5) A;6) A;7) D;8) C;9) B;10) A;11) A;12) E;13) A;

14) E;15) A;16) E;17) D;18) E;19) C;20) E;

§58. Кеңестік кезеңдегі мәдениет саласындағы

1. КСРО-дағы ислам дінінің жағдайы

A) қызметшілерді сайлау қүқығынан айырды, жер аударды және айдауға жіберді

B) ислам дініне қарсы күрес жүргізілді

C) Кеңестер Одағы діннен бездіру саясаты үстемдік етті

D) діни мектептер жабылды, мешіттер жойылды

E) барлық жауаптар дұрыс

2. Кеңестік кезеңдегі жетістіктердің бірі

A) ядролық қаруға қарсы болды

B) имамдар лауазымы жоғары болып саналды

C) жаңа мешіттер бой көтерді

D) халыққа білім беру жедел дамыды

E) діни кітаптар құнды болды

3. XX ғасырдың бас кезіндегі экономика жөнінде еңбектер жазған ағартушы-алашордашы

A) Ж.Аймауытов

B) Х.Досмұхамедов

C) Ә.Бөкейхан

D) М.Тынышбаев

E) А.Байтұрсынұлы

4. Кеңестік кезеңде рухани сала қалай өзгерді?

A) Дінге, білімге қатыстының бәрі өзгермеді

B) Араб-парсы жазуы сақталды

C) Мұсылман мерекелері ресми түрде мерекеленді

D) Атеистік насихат жүргізілді

E) Жоғары және бұқаралық өнерге қатыстының бәрі өзгермеді

5. Қазақ музыкалық театрында қазақ халық музыкасы негізінде ұлттық рухтағы алғашқы қазақ опералар

A) «Біржан мен Сара»

B) «Айман-Шолпан»

C) «Амангелді»

D) «Қыз Жібек»

E) «Жалбыр»

6. 1936 жылы Мәскеуде қазақ өнері мен әдебиетінің онкүндігінде Қыз Жібек партиясын орындаған аса көрнекті қазақ әншісі

A) К.Байсейітова

B) З. Алтынбаева

C) Ш. Жиенқұлова

D) М. Мұхамедқызы

E) Р. Жұмаділова

7. Алғашқы қазақ романы

A) «Бақытсыз Жамал»

B) «Қамар сұлу»

C) «Қалыңмал»

D) «Кім кінәлі?»

E) «Қартқожа»

8. Қазақ КСР-індегі алғашқы жоғары оқу орны - Абай атындағы ҚазПИ қай қалада ашылды?

A) Семей

B) Ақмола

C) Қызылорда

D) Торғай

E) Алматы

9. «Қазақ бұлбұлы» атанған әнші

A) К.Байсейітова

B) Ш. Жиенқұлова

C) З. Алтынбаева

D) М. Мұхамедқызы

E) Р. Жұмаділова

10. 30-жылдардың бас кезіндегі сталиндік қайта құруларға наразылық ретінде күйреген көшпелі өркениетті жоқтау қай шығармадан білінді?

A) «Құлагер»

B) «Қартқожа»

C) «Ботагөз»

D) «Бақытсыз Жамал»

E) «Қамар сұлу»

11. М.Дулатов «Бақытсыз Жамал», С.Көбеевтің «Қалыңмал» романында, С.Торайғыровтың «Қамар сұлу» және «Кім кінәлі?» романдарында өмірдің қандай тұстары сипатталады?

A) мектеп тақырыбы

B) әйел теңсіздігі тақырыбы

C) егіншілік пен малшаруашылығы жайлы

D) кітаптар жайлы

E) ер адамның жұмысы жайлы

12. Ересектер арасындағы сауатсыздықты жоюға бағытталған қандай қоғамдастық бөлімшелері ашылды?

A) «Сауатсыздық жойылсын!»

B) «Құрылысшылар жасасын!»

C) «Медицина жасасын!»

D) «Мектептер жасасын!»

E) «Экологияны сақтайық!»

13. XX ғасырдың бас кезіндегі тілтану жөнінде еңбектер жазған ағартушы-алашордашы

A) Х.Досмұхамедов

B) Ж.Аймауытов

C) Ә.Бөкейхан

D) М.Тынышбаев

E) А.Байтұрсынұлы

14. Қазіргі кезде Алматыдағы Мемлекеттік өнер мұражайы кімнің есімімен аталған?

A) Ә. Ысмайылов

B) Ә. Қастеев

C) А. Ғалымбаева

D) Б. Сәрсенбаев

E) Ш.Б. Кенжебаев

15. Алғашқы Қазақ драма театры нешінші жылы ашылды?

A) 1924 жылы

B) 1928 жылы

C) 1927 жылы

D) 1925 жылы

E) 1926 жылы

16. 1936 жылы Мәскеуде қазақ өнері мен әдебиетінің онкүндігінде қандай опералар көрсетілді?

A) «Айман-Шолпан» мен «Біржан мен Сара»

B) «Ақулар көлі» мен «Евгений Онегин»

C) «Бүкір құлын» мен «Қалқаман-Мамыр»

D) «Жалбыр» мен «Қыз Жібек»

E) «Кармен» мен «Айман-Шолпан»

17. Революция мен жаңа тұрмысты романтикамен жырлаған коммунист жазушылар

A) Ә.Бөкейхан, А.Байтұрсынұлы, М.Сералин

B) М.Дулатов, , А.Байтұрсынұлы

C) С.Сейфуллин, Б.Майлин , І.Жансүгіров

D) М.Дулатов, С.Көбеев, С.Торайгыров

E) Жамбыл Жабаев, Ж. Аймауытов

18. 1918 жылы құрылған Кеңестік бірыңғай еңбек мектебі неше сатыдан тұрды?

A) 2

B) 5

C) 3

D) 4

E) 1

19. Коммунистік партия мен жүмысшы табының жетекшілік рөлін, еңбекке табыну, тап жауларына деген жеккөрініш, жаңару эстетикасы мен энтузиазмді көркемдеу әдісі

A) Социалистік реализм

B) Социалистік романтизм

C) Лирикалық одалар

D) Кеңестік романтизм

E) Драмалық баллада

20. Қай жылдары Меккеге қажылыққа баруға тыйым салынды?

A) 60-жылдары

B) 50-жылдары

C) 30-жылдары

D) 40-жылдары

E) 20-жылдары

Дұрыс жауаптары:

1) E;2) D;3) C;4) D;5) D;6) A;7) A;8) E;9) A;10) A;11) B;

12) A;13) E;14) B;15) E;16) D;17) C;18) A;19) A;20) C;

§59. Қазақстанның кеңестік кезеңдегі мәдениеті

1. «Көнелікті сақтаушы» мен «Керексіз заттар факультеті» романдарының авторы

1. Д.Снегин

2. И.Шухов

3. М.Зверев

4. Ю.Домбровский

2. 1960 жылы Алматы көркемсуретті фильмдер студиясы алған атауы

1. «Құлагерфильм»

2. «Өнерфильм»

3. «Кеңесфильм»

4. «Қазақфильм»

3. Алматыда Жас көрермендер театры пайда болды

1. 1948 жылы

2. 1945 жылы

3. 1943жылы

4. 1951 жылы

4. М.Әуезов ат. академиялық қазақ драма театрының режиссері

1. Ш. Айманов

2. Н. Сац

3. А. Әшімов

4. О. Сүлейменов

5. М.Әуезов ат. академиялық қазақ драма театрының 40 жылдай жетекшісі болған

1. Ш. Айманов

2. А. Әшімов

3. Ә. Мәмбетов

4. С. Қожықов

6. Кеңес уақытында білім беру мен қоғамдық өмірде болған үдеріс

1. Интернационалдандыру

2. Жаһандану

3. Қоғамдандыру

4. Сақтандыру

7. Соғыстың басталуымен Қазақмстанға көптеген даңқты кинематографшылар эвакуацияланған қала

1. Ақмола

2. Минск

3. Харьков

4. Алматы

8. 1961 жылы Алматыдағы академиялық қазақ драма театрына кімнің аты берілді?

1. М.Мақатаев

2. М. Әуезов

3. С. Мұқанов

4. Ғ. Мүсірепов

9. Ш.Уәлиханов туралы «Аққан жұлдыз» трилогиясының авторы

1. Ғ. Мүсірепов

2. І. Есенберлин

3. Б. Момышұлы

4. С. Мұқанов

10. Балалардың сүйіктісіне айналған Жас көрермендер театрының ашылуына күш-жігер салды

1. Ш. Айманов

2. О. Сүлейменов

3. Н. Сац

4. М. Мақатаев

11. Ә.Мәмбетовтің қазақтың сахна өнерін жаңа биікке көтерген спектакльдері арасынан артығын табыңыз

1. B) «Ана - Жер-ана», «Қан мен тер»

2. «Қарагөз», «Абай»

3. «Абай жолы», «Құлагер»

4. «Көктөбедегі кездесу»

12. М.Әуезовтің қудалауға ұшырау себебі

1. қазақ әдебиеті тарихында ерекше орын алды

2. жойылып бара жатқан салт-дәстүрлерді жаңғыртуға тырысты

3. Кеңес Одағына пайдасы тимеді

4. Қазақ хорын құрды

13. Балаларға арналған А.Қарсақбаевтың фильмдері

1. «Қыз бен жігіт», «Біздің сүйікті дәрігер»

2. «Қыз Жібек», «Тақиялы періште»

3. «Менің атым Қожа», «Алпамыс мектепке барады»

4. «Атаманның ақыры» мен «Транссібір экспресі»

14. Соғыстан кейінгі жылдары Абай атындағы театрда қазақ және шетелдік операларда өнерлерімен жарқыраған КСРО Халық артистері

1. Р.Рымбаева, Ж.Б. Виотти

2. З.Қоспақов, Т.Бекхожина, Ә.Мұхамбетова

3. Б.Төлегенова, Р.Жаманова мен Е.Серкебаев

4. И.Дубовский, Ю.Аравин, М.Ахметова

15. 60-80-жж. әдебиеттегі негізгі тақырып

1. Әйел теңсіздігі туралы романдар мен повестер

2. Хандар туралы романдар мен повестер

3. Тәуелсіздік туралы романдар мен повестер

4. Өндіріс озаттары немесе тың игеру туралы романдар мен повестер

16. Кеңес басшылығының «АзиЯ» кітабына көзқарасы

1. Кітаптағы ойларды құптады

2. Бүлікшіл болып көрінді

3. Авторына Социалистік Еңбек Ері деген атақ берді

4. Социалистік реализм туындысы ретінде қарады

17. Алматыдағы Орыс драма театры кімнің атымен ашылды?

1. А.Н. Островский

2. Л.Н. Толстой

3. М.Ю.Лермонтов

4. А.В. Дружинин

18. Алматыда көп жыл бойы жер аударуда болған көрнекті орыс жазушысы

1. И.Шухов

2. Д.Снегин

3. Ю.Домбровский

4. Н.Анов

19. Ә.Нұрпейісовтің «Қан мен тер» трилогиясының мазмұны

1. Амангелді Иманов туралы

2. Шоқан Уәлиханов туралы

3. Арал балықшылары туралы

4. Әйел теңсіздігі туралы

20. Көшпелілер өркениетінің «алтын ғасыры» туралы «Көшпенділер» трилогиясының авторы

1. С. Мұқанов

2. Б. Момышұлы

3. І. Есенберлин

4. С. Жүнісов

21. Шығармашылығы социалистік реализм шеңберінен шығып, модерндік сипатта болған жазушы

1. М. Тынышбаев

2. М. Әуезов

3. М. Шаханов

4. Б. Майлин

22. «Дала жаңғырығы» трилогиясының авторы

1. І. Есенберлин

2. С. Мұқанов

3. С. Жүнісов

4. Ә. Әлімжанов

23. Қазақ әдебиетіндегі эпикалық және реалистік роман, қазақ өмірінің көркем энциклопедиясы

1. «Күнделікті сақтаушы»

2. «Абай жолы»

3. «Ұлпан»

4. «Қан мен тер»

24. Өткен замандағы түркі-славян мәдениеттерінің өзара ықпалы мен этнолингвистикалық қатынастары тақырыбы көтерілген кітап

1. «Ақжайық»

2. «АзиЯ»

3. «Аласапыран»

4. «Қызыл жебе»

25. Соғыс кезінде шығарылған кеңестік фильмдердің көпшілігі түсірілді

1. Алматыда

2. Семейде

3. Минскте

4. Целиноградта

26. Жаңашылдыққа бағыт алған «60-жылғы» ақын-жазушылардың өздерінің шынайы ой-сезімдерін білдіру мүмкіндіктерін іздестіруден пайда болған жанр түрі

1. саяси роман

2. биографиялық роман

3. тарихи роман

4. роман-эпопеялар

27. Алматы көркемсуретті фильмдер студиясы құрылды

1. 1950 жылы

2. 1941 жылы

3. 1961 жылы

4. 1935 жылы

28. «АзиЯ» кітабының авторы

1. Д.Снегин

2. С. Жүнісов

3. Б. Момышұлы

4. О. Сүлейменов

29. Алматы консерваториясы ашылған жыл

1. 1940 жылы

2. 1944 жылы

3. 1960 жылы

4. 1949 жылы

30. КСРО тарихында ХХ ғасырдың 50-жж ІІ жартысы - 60-жж. І жартысы арасындағы уақыт кезеңі алған атау

1. «Көктем»

2. «Жылымық»

3. «Көнелік»

4. «Салқындық»

31. Майдангер жазушылар

1. А. Құнанбаев, Ш. Құдайбердиев

2. Ә. Бөкейханов, А.Иманов

3. М. Әуезов, С.Мұқанов

4. Б. Момышұлы, Қ.Қайсенов

32. А.Әшімов түскен шытырман оқиғалы фильмдер

1. «Тақиялы періште», «Қыз Жібек»

2. «Атаманның ақыры» мен «Транссібір экспресі»

3. «Менің атым Қожа», «Алпамыс мектепке барады»

4. «Қыз бен жігіт», «Біздің сүйікті дәрігер»

Дұрыс жауаптары:

1) D; 2) D; 3) B; 4) A; 5) С; 6) A; 7) D; 8) B; 9) D; 10) С; 11) С; 12) B; 13) С; 14) С; 15) D; 16) B; 17) С; 18) C; 19) C; 20) С; 21) B; 22) D; 23) B; 24) B; 25) A; 26) С; 27) B; 28) D; 29) B; 30) B; 32) B.

§60. Мәдениеттің қазіргі кезеңдегі дамуы.

1. Дүниежүзілік мәдени кеңістікке енудің түрлері

1. Классикалық және дәстүрлі

2. Батыс және Шығыс

3. Орталық және бастапқы

4. Сыртқы және ішкі

2.Алғаш рет Батыс Еуропаның театр сахнасында қойылған қазақ операсын жазғандар

1. А. Жұбанов, Л.Хамиди

2. А. Әсірқұлов, Д. Өмірбаев

3. А. Әшімов, А. Қарсақбаев

4. И. Шухов, Д. Снегин

3.ҚазКСР-де Қазақ тілі мемлекеттік тіл болып танылды

1. 1989 жылы

2. 1988 жылы

3. 1991 жылы

4. 1990 жылы

4.А.Жұбанов пен Л.Хамидидің «Абай» операсы 2012 жылы көрсетілген шетел мемлекеті

1. Лондон, Ұлыбритания

2. Минск, Беларусия

3. Оңтүстік Тюрингия, Германия

4. Париж, Франция

5. Қазақ тіліне орыс тілінен енген сөздер байырғы қазақ сөздерімен алмастырыла бастады

1. КСРО кезінде

2. Алашорда партиясы кезінде

3. Ресей империясы тұсында

4. Қазақстан тәуелсіздік алғаннан соң

6. Р.Әбдірашевтің фильмдері

1. «Қайта өрлеу аралы», «Сталинге сыйлық»

2. «Мұстафа Шокай» және «Аманат»

3. «Шал» және «Қаңғыбас»

4. «Отырардың күйреуі»

7. А.Әмірқұловтың фильмі

1. «Отырардың күйреуі»

2. «Шал» және «Қаңғыбас»

3. «Қайта өрлеу аралы», «Сталинге сыйлық»

4. «Мұстафа Шокай» және «Аманат»

8. Оңтүстік Тюрингия (Германия) опера театрының сахнасында 2012 жылы қойылған қазақ операсы

1. «Абай» операсы

2. «Жер-Ана» операсы

3. «Отырар сазы» операсы

4. «Қарагөз» операсы

9. Жоғары білім реформаларының ішінен бесжылдық жоғары білім беру жүйесін алмастыратын жүйе

1. Москва жүйесі

2. Париж жүйесі

3. Болонья жүйесі

4. Рим жүйесі

10. Тәуелсіз Қазақстандағы жоғары білім алу алғышарты

1. Мемлекеттік гранттар берілмейді

2. Жастар үшін қолжетімсіз

3. Барлық қабілетті жастар үшін қолжетімді

4. Тек ақылы түрде

11. 1990-жж жазушылардың бір бөлігін постмодерндік тәжірибелер жасауға мәжбүр етті.

1. Ежелгі әдебиеттің ықпалы

2. Шығыс әдебиетінің ықпалы

3. Батыс әдебиетінің ықпалы

4. КСРО әдебиетінің ықпалы

12. Елорда Астанаға көшірілгеннен кейін архитектурасы бойынша салынған бірегей мәдени орталықтар арасынан артығын табыңыз

1. «Астана-Балет» театры

2. «Астана» опера және балет театры

3. «Қазақстан» концерт залы

4. Абай атындаңы драма театры

13. «Құрылатын жалпықазақстандық мәдени өмір біздің мемлекет шектерінде тұйықталған мәдени жүйе болмауы тиіс. Оның негізгі сипаттамасы - қағидаттық жағынан ашықтығы мен басқа мәдени ағындармен сұхбатқа бағытталғандығы»,- деген сөздердің авторы

1. Т. Жүрегенов

2. Л. Хамиди

3. Д. Қонаев

4. Н.Ә. Назарбаев

14. Жоғары оқу орындарына грантқа түсу үшін қазақстандық мектеп бітірушілер тапсыратын сынақ

1. ҰБТ

2. ШЫҢ

3. ҰМТ

4. ЕГЭ

15. Дүниежүзілік мәдени кеңістікке енудің ішкі түріне жатады

1. Гастрольдер

2. Фестивальдар

3. өзіндік ізденістері мен нәтижелерін көрсету

4. дүниежүзілік мәдениет жетістіктерін меңгеру

16. Қазақ тілін жаңғырту бойынша маңызды іс-шара

1. Экологиялық мәселелерді шешу

2. 2025 жылға қарай қазақ жазуын латын жазуына көшіру

3. Урбанизация

4. Орыс тілінің мемлекеттік мәртебесін көтеру

17. Ақтау қаласының КСРО кезіндегі орысшаланған аты

1. Целиноград

2. Семипалатинск

3. Ленинград

4. Шевченко

18. Ақмола қаласының КСРО кезіндегі орысшаланған аты

1. Ленинград

2. Алма-Ата

3. Семипалатинск

4. Целиноград

19. Өнердің ұлттық нысандарын дамытуға бағытталған және отандық суретшілер мен шеберлерге қолдау көрсетуге арналған Республикалық шығармашылық конкурс

1. «Астана-арқау»

2. «Дарын»

3. «Тәуелсіздік толғауы»

4. «Шәкен жұлдыздары»

20. «Мәдени мұра» мемлекеттік бағдарламасы жүзеге асырыла бастады?

1. 2004 жылы

2. 2010 жылы

3. 2019 жылы

4. 2000 жылы

21. Нұр-Сұлтан қаласында Ұлттық музыкалық академия құрылды

1. 1989 жылы

2. 1990 жылы

3. 1998 жылы

4. 2001 жылы

22. Қазіргі Қазақстандағы эстрадалық музыканың көрнекті өкілі, қазақ елін дүниежүзіне танытқан, көптеген халықаралық сайыстарға («Славян базары», «I`m singer») қатысқан, дарынды және өнерлі жас әнші

1. Асқар Жүнісбеков

2. Ернар Айдар

3. Қуандық Рақым

4. Димаш Құдайберген

23. Алматыда Т.Жүргенов атындағы Қазақ мемлекеттік өнер академиясы құрылды?

1. 2000 жылы

2. 2019 жылы

3. 2002 жылы

4. 2005 жылы

24. «Үш тұғырлы тіл» мемлекеттік жобасы бойынша әрбір қазақстандық меңгеру керек 3 тіл

1. Қазақ, орыс, ағылшын

2. Қазақ, орыс, қытайша

3. Қазақ, орыс, неміс

4. Қазақ, түрік, корей

25. британдық сазгердің және Алматы симфониялық оркестрінің бірегей өңдеуімен ұлттық тақырыптағы сюиталар орындалды?

1. Р. Уайатт

2. Д. Тавенер

3. М. Стокли

4. М. Олдфилд

26. Қазақ киносының өмірбаяндық фильмдері

1. «Қайрат», «Кардиограмма»

2. «Шал» және «Қаңғыбас»

3. «Мұстафа Шокай» және «Аманат»

4. «Қайта өрлеу аралы», «Сталинге сыйлық»

27. Қазақстанның тілдік саясаты

1. Тек латын тілін қолдану

2. Бір тілді мемлекет

3. Көпэтносты тілдік орта

4. Екі тілде ғана сөйлей алу

28. КСРО ыдырағаннан кейінгі өнердегі ахуал

1. ұлттық идеялар бағаланбай қалды

2. Суретшілер социалистік реализмді жоққа шығарып, жаңа жанрлар, стильдер мен тәсілдерді іздестіре бастады

3. Ақпараттық ағын аздығы байқалды

4. «темір шымылдықтың» құлауы нәтижесінде Казақстан өнері де құлдырады

29. Алматы қаласының КСРО кезіндегі орысшаланған аты

1. Целиноград

2. Ленинград

3. Шевченко

4. Алма-Ата

30. Қашан «үштұғырлы тіл» мемлекеттік жобасы басталды

1. 2005 жылы

2. 2003 жылы

3. 2010 жылы

4. 2007 жылы

31. Қазақстандық мектеп бітірушілер қай жылдан бастап ҰБТ түріндегі сынақтар тапсырады?

1. 2007 жыл

2. 2003 жыл

3. 2006 жыл

4. 2004 жыл

32. Қай жобаға байланысты рухани мәдениет ескерткіштерін қорғау және сақтауға бұрынғыдан да көп көңіл бөлінуде?

1. «Қазақстанның ұлттық картасы»

2. «Қазақстанның сакральді картасы»

3. «Азия»

4. «Орта Азияның сакральді картасы»

33. Тәуелсіз Қазақстанда білім беру қандай деңгейде сақталған?

1. орта білім алу міндетті емес

2. тек бастауыш сыныптар

3. жалпыға бастауыш міндетті және тегін жоғары білім сақталды

4. жалпыға ортақ міндетті және тегін орта білім сақталды

34. Тарих және археология ескерткіштерін сақтау және қалпына келтіру кезінде дүниежүзілік деңгейге танылғаны

1. Самарқанд қаласы

2. Бәйтерек монументі

3. Қ.А.Яссауи кесенесі мен Тамғалы петроглифтері

4. Памир таулары

35. Талапкерлердің ішіндегі үздіктер қандай бағдарлама бойынша шетелдік жоғары оқу орындарына оқуға жіберіледі?

1. «Жаңғыру»

2. «Келешек»

3. «Қазақстан»

4. «Болашақ»

36. Қазақстанда ресми құжаттама қашаннан бастап екі тілде жүргізіледі?

1. 1993 жыл

2. 2010 жыл

3. 1991 жыл

4. 2015 жыл

37. Өткен заманның ұмытылған батырлары мен ұлы ақын-жазушылардың есімдері қайтарылды

1. Абылай хан тұсында

2. Тәуелсіз Қазақстан жылдары

3. Өткен ғасырдың басында

4. КСРО кезінде

Дұрыс жауаптары:

1) D; 2) A; 3) A; 4) C; 5) D; 6) A; 7) A; 8) A; 9) C; 10) C; 11) C; 12) D; 13) D; 14) A; 15) D; 16) В; 17) D; 18) D; 19) C; 20) A; 21) C; 22) D; 23) A; 24) A; 25) В; 26) C; 27) C; 28) B; 29)D; 30) D; 31) D; 32) B; 33) D; 34) C; 35) D; 36) B; 37) B.