ЖШС «Кішкентай данышпан» бөбекжай-балабақшасы

Бекітемін:

Балабақша меңгерушісі:

У.К.Ешенкулова

Шебер сынып тақырыбы:

«Қиялға қанат бітірген бояу»

Т әрбиеші: Қалдыбаева А.Ж

Шымкент 2024-2025 оқу жылы

Тақырыбы: Қиялға қанат бітірген фетр мен бояу

Мақсаты:

Тәрбиешілердің шығармашылық қабілеттерін дамыту;

Қолөнерге арналған фетр және бояумен жұмыс істеу әдістерін меңгерту;

Балалармен жұмыс барысында қолдануға болатын жаңа идеялармен бөлісу;

Эстетикалық тәрбие мен қиялды дамыту жолдарын көрсету.

1. Кіріспе (5–7 минут)

Жүргізуші (модератор):

– Құрметті әріптестер, қош келдіңіздер!

Бүгінгі біздің шебер-сынып тақырыбы – «Қиялға қанат бітірген фетр мен бояу».

Қиял – баланың дамуы үшін ең маңызды құралдардың бірі. Ал тәрбиеші – сол қиялға қанат бітіруші.

Бүгін біз сіздермен өз қолымызбен шығармашылық бұйым жасап қана қоймай, баланың қиялын дамытудың тиімді жолдарын бірге қарастырамыз.

2. Теориялық бөлім (қысқаша таныстыру – 5–7 минут)

Жүргізуші:

– Фетр – мектепке дейінгі жастағы балалармен жұмыс істеуге өте ыңғайлы материал. Ол жұмсақ, түрлі түсті, қауіпсіз және шығармашылық жұмыстарға шексіз мүмкіндік береді.

– Бояу (акрил немесе гуашь) – балаға түс пен пішін арқылы өз ойын жеткізуге мүмкіндік береді.

– Бұл екі материалды біріктіре отырып біз ертегі әлемін, қиялдағы кейіпкерлерді, оқиғаларды жасауға жол ашамыз.

4. Сергіту сәті (5 минут)

Ойын: «Қиял қайда апарады?»

(Модератор сөз бастайды, әр қатысушы қиялға ерік беріп жалғастырады. Мысалы:

«Бір күні фетрден жасалған көбелек тіріліп кетті де…»)

5. Таныстыру және тәжірибе алмасу (10–15 минут)

– Әр тәрбиеші өз туындысын көрсетіп, оны балалармен қалай пайдалануға болатыны туралы қысқаша ой бөліседі.

– Мысалы: “Бұл кейіпкерді ертегіні сахналау кезінде қолдануға болады”, “Мынадай ойын ұйымдастыруға болады”, т.б.

6. Қорытынды. Рефлексия (5 минут)

Жүргізуші:

– Бүгінгі жұмыс барысы сізге қандай ой тудырды?

– Бұл әдісті өз тобыңызда қалай қолданар едіңіз?

– Қиял мен қолөнерді ұштастыра отырып, балалардың қандай қабілеттерін дамытуға болады?

Стикер әдісі немесе “Жұлдыз – ұсыныс – тілек” кестесі арқылы кері байланыс алу.

Нәтиже:

Тәрбиешілер:

Шығармашылық қабілетін дамытады;

Фетр мен бояу арқылы баланың қиялын дамыту әдістерін меңгереді;

Өзара тәжірибе алмасады;

Кәсіби шабыт алады.

? «Сурет салу түрлері және Эбру техникасы» атты шебер сынып бағдарламасы

Балабақшада сурет салу – балалардың шығармашылық қабілетін, қиялын, саусақ моторикасын және эстетикалық талғамын дамытуға бағытталған маңызды әрекет. Балаларға арналған сурет салудың бірнеше түрі бар. Оларды төмендегідей жіктеуге болады:

? 1. Еркін сурет салу (еркін шығармашылық)

• Балалар өз қалауы бойынша сурет салады.

• Қиялын, эмоциясын, көңіл-күйін білдіреді.

• Тақырып: "Менің отбасым", "Менің сүйікті жануарым", "Арманымдағы үй", т.б.

?️ 2. Тақырыптық сурет салу

• Белгілі бір тақырыпқа негізделген: мысалы, "Көктем келді", "Жаңа жыл", "Табиғат әлемі".

• Балалар нұсқаулық бойынша немесе мұғалімнің әңгімесімен бағытталып салады.

✋ 3. Саусақпен сурет салу (фингер арт)

• Саусақ ұшымен бояуға батырып, қағазға бейне түсіру.

• Ең кішкентай топтарға арналған, тактильді сезімді дамытады.

?️ 4. Алақанмен сурет салу

• Баланың алақанына бояу жағып, қағазға басып шығарады.

• Жануарлар, гүлдер, ағаштар бейнеленуі мүмкін.

? 5. Пайда болған бейнені толықтыру (дамыта сурет салу)

• Мұғалім жарты суретті салып береді, бала оны өзі аяқтайды.

• Шығармашылық және логикалық ойлау дамиды.

?️ 6. Сызықтарды, пішіндерді пайдалану арқылы салу

• Геометриялық пішіндерден заттар құрастыру (мысалы, үшбұрыш пен дөңгелектен үй салу).

• Ерте жастағы балалар үшін пайдалы.

? 7. Түстермен тәжірибе жасау

• Түстерді араластыру, жаңа реңдер алу.

• Балалар түс арқылы сезімін білдіреді.

? 8. Су бояумен сурет салу (акварель)

• Жұмсақ реңдермен жұмыс істеу.

• Су мен бояу мөлшерін бақылау үйренеді.

? 9. Табиғи материалдарды пайдалану

• Жапырақ, гүл, мақта, қылқан сияқты материалдарды қолданып сурет салу.

• Эксперименттік және көркемдік әдіс.

? 10. Штамппен сурет салу

• Көкөністер, губка, мөр (штамп) арқылы өрнек жасау.

• Түрлі текстуралармен танысады.

Дәстүрден тыс сурет салу түрлері — бұл балалардың шығармашылығын, ой-өрісін және қиялын дамытуға бағытталған, классикалық әдістерден өзгеше қызықты әрі ерекше тәсілдер. Мұндай әдістер балалардың өнерге деген қызығушылығын арттырып, сенсорлық дамуына оң әсер етеді.

?️ Дәстүрден тыс сурет салу түрлеріне мысалдар:

1. Саусақпен сурет салу (фингер арт)

• Қылқаламсыз, тек саусақ арқылы сурет салады.

• Бояуды саусаққа жағып, қағаз бетіне түсіреді.

• Ең кішкентай балалар үшін өте қолайлы.

2. Алақанмен немесе аяқпен сурет салу

• Бояуды алақанға немесе аяққа жағып, қағазға із қалдыру.

• Жануарлардың бейнесін салуға, ойын түрінде өткізуге болады.

3. Штамппен сурет салу

• Губка, көкөніс (мысалы, картоп, сәбіз), жапырақ, мөрлер арқылы өрнек жасау.

• Баланың қол моторикасын, елестету қабілетін дамытады.

4. Жіппен сурет салу (жіп графикасы)

• Бояуға батырылған жіпті қағаз арасына қойып, жіпті тартып шығару арқылы бейне жасау.

• Кездейсоқ және ерекше көріністер пайда болады.

5. Көкөніс пен жемістермен сурет салу

• Картоп, сәбіз, алма, капуста т.б. табиғи заттарды екіге бөліп, бетіне бояу жағып, қағазға бастырады.

• Табиғи штамп ретіндегі әдіс.

6. Тіс щеткасы арқылы сурет салу (шашырату техникасы)

• Бояуды тіс щеткасына жағып, тор арқылы қағазға шашыратады.

• Ғарыш, жаңбыр, отшашу сияқты көріністер жасауға болады.

7. Пуговицамен (түймемен) сурет салу

• Әртүрлі өлшемдегі және түстегі түймелерді жабыстырып, композиция жасау.

8. Тамшы бояу әдісі (акварельмен)

• Су бояуын қағазға тамызып, қағазды көлбеу бұрып, бояудың ағып жайылуын бақылау.

• Әдемі өрнектер мен бейнелер пайда болады.

9. Құммен сурет салу

• Құм салынған бетке саусақпен немесе таяқшамен сурет салу.

• Сенсорлық дамуға жақсы әсер етеді.

10. Көпіршіктермен сурет салу

• Сабын көбігіне бояу қосып, үрлеп, қағазға бастыру.

• Көпіршіктер жарылғанда ерекше өрнек пайда болады.

11. Фольгамен, мақтамен, дәкемен салу

• Бояуға батырылған фольга, мақта немесе дәке арқылы қағаз бетіне әртүрлі текстура мен өрнек салу.

✅ Дәстүрден тыс әдістердің пайдасы:

• Қолдың ұсақ моторикасын дамытады.

• Есте сақтау, елестету, шығармашылық ойлау қалыптасады.

• Сурет салуға деген қызығушылық артады.

• Түсті сезіну, композиция жасау қабілеті дамиды.

Эбру техникасы

? Мақсаты:

Тәрбиешілерді балабақшада қолданылатын дәстүрлі және дәстүрден тыс сурет салу әдістерімен таныстыру, соның ішінде Эбру техникасына ерекше назар аударып, оны тәжірибе жүзінде көрсету.

Мақсаты:

Тәрбиешілерді балалармен жұмыс барысында қолдануға болатын шығармашылық әдістермен таныстыру;

Сурет салудың түрлі техникасын көрсету, оның ішінде Эбру техникасына тоқталу;

Қиял мен шығармашылық арқылы эстетикалық тәрбие берудің маңыздылығын түсіндіру.

Ұзақтығы:

 60–80 минут 

Қатысушылар:

 балабақша тәрбиешілері

?️ 

Қажетті құралдар:

Фетр, қайшы, желім

Акрил/гуашь бояулары, қылқалам

Сурет салуға арналған қағаз, картон

Эбру техникасы үшін: арнайы бояу, суы бар ыдыс, тығыз қағаз

Ыңғайлы алжапқыш, сулықтар

САБАҚ БАРЫСЫ:

1. Кіріспе – мотивациялық бөлім (5–7 минут)

Жүргізуші сөзі:

– Құрметті әріптестер, бүгін біз шығармашылықтың, қиял мен түстердің ғажайып әлеміне сапар шегеміз.

– Әр бала – өз алдына бір әлем. Біз сол әлемді фетр, бояу және түрлі сурет салу әдістері арқылы ашуға көмектесеміз.

– Бүгін сіздермен бірге балалармен қолдануға болатын бірнеше қызықты техникамен танысып, қолданып көреміз. Соның ішінде ерекше орын алатыны – Эбру техникасы.

? Эбру техникасы дегеніміз не?

Эбру — су бетінде арнайы бояулармен сурет салып, оны қағазға түсіру техникасы. Бұл түрік мраморлы кескіндеме өнері деп те аталады. Бояулар су бетінде қалқып, арнайы тарақтар мен таяқшалар арқылы әртүрлі өрнекке келтіріледі.

? Эбру техникасының тарихы

• Эбру өнерінің түп-тамыры Орталық Азия мен Иранға (Парсы елі) барып тіреледі. XV ғасырда Түркияға жетіп, османлы шеберлері оны жетілдіріп, сәндік өнерге айналдырған.

• Эбру сөзі парсы тіліндегі «абру» (су беті, су жүзі) сөзінен шыққан делінеді.

• XVI-XVII ғасырларда эбру қағаздары каллиграфияға, хаттама және діни мәтіндерді безендіруге пайдаланылған.

? Эбру техникасын қай жастан бастауға болады?

Эбру өнері – өте қауіпсіз және шығармашылықты дамытатын техника. Сондықтан:

• 4-5 жастан бастап балаларға үйретуге болады.

• Бұл жаста олар қарапайым өрнектер мен түстерді үйренеді.

• 6 жастан жоғары балаларға күрделі өрнектер мен техникаларды көрсетуге болады.

Эбру — балалар мен ересектерге де пайдалы:

• Қол моторикасын дамытады

• Шығармашылық ойлауды дамытады

• Стресті азайтады, тыныштандырады

Сурет салудың балабақшада қолданылатын техникалары:

Құрғақ кисть (қылқаламды құрғақ жағу) – текстура беру

Тамшы бояу – фонымен ойнау

Мақта таяқшасымен сурет салу – ұсақ моторика

Печать (штамппен) – жапырақпен, губкамен

Фетрмен аппликация және бояуды біріктіру

Эбру техникасы (судағы сурет) – қиял мен түстің үйлесімі

3. Негізгі бөлім – Практикалық жұмыс (40–50 минут)

2-тапсырма: Эбру техникасын қолдану (20–25 мин)

Кіріспе:

– Эбру – бұл түрік халқының ежелгі өнері, “судағы сурет” деп аталады.

– Бұл әдіс баланың шығармашылығын, сезімін еркін жеткізуіне мүмкіндік береді.

✅ Тәрбиешілер:

Арнайы бояуды су бетіне тамызады

Қылқалам, тіс шұқығыш арқылы өрнек салады

Қағазды су бетіне қойып, өрнекті көшіреді

Қағазды кептіруге қояды

? Бұл әдісті тыныштандыру, зейін шоғырландыру үшін де қолдануға болады.

Әр тәрбиеші өзіне ұнаған сурет салу техникасын қолданып, пікірлерін айтады.

«Бұл әдісті қандай жастағы топта қалай қолдануға болатынын» айтып өтеді

5. Рефлексия (5–7 минут)

Сұрақтар:

– Қай техника сізге қызықты болды?

– Қандай әдісті өз тобыңызда қолдануға дайынсыз?

– Эбру техникасы сіздің ойыңызша, бала тәрбиесіне қалай әсер етеді?

Қатысушыларға стикер таратылады. Олар «Не үйрендім?», «Не ұнады?», «Қайда қолданам?» деген сұрақтарға жауап жазады да, тақтаға жабыстырады.

✅ 

ҚОРЫТЫНДЫ:

Бұл шебер-сынып тәрбиешілерге:

Балалармен шығармашылық жұмыс жүргізудің жаңа жолдарын көрсетті

Эбру техникасы сияқты ерекше әдіспен таныстырды

Қиял мен көркемдік ойлауды дамытуға бағытталған әдістемелік құрал болды