Тақырып бойынша мәлімет: Жеке адамның активтері мен пассивтері

Активтер мен пассивтер – жеке қаржылық басқарудың негізгі компоненттері. Олар жеке адамның қаржылық тұрақтылығы мен табыстылығын анықтайтын маңызды ұғымдар.

1. Активтер дегеніміз не?

Активтер – бұл жеке адамның иелігінде болатын және болашақта табыс әкелетін ресурстар немесе мүліктер.

Активтердің түрлері:

1. Қаржылық активтер:

   • Ақша (жинақ шоттары, қолма-қол қаражат).

   • Инвестициялар (акциялар, облигациялар).

2. Жылжымайтын мүлік:

   • Табыс әкелетін пәтерлер, үйлер.

3. Интеллектуалдық активтер:

   • Кәсіби білім, дағдылар, патенттер.

Мысалдар:

• Жинақталған қаржы.

• Жалға берілетін жылжымайтын мүлік.

• Жеке кәсіп немесе бизнес.

2. Пассивтер дегеніміз не?

Пассивтер – бұл жеке адамның міндеттемелері, олар шығындарды арттырады немесе қарызды көрсетеді.

Пассивтердің түрлері:

1. Қаржылық пассивтер:

   • Несиелер.

   • Қарыздар.

2. Жылжымайтын мүлік міндеттемелері:

   • Жалға алынған ғимараттар үшін төлемдер.

3. Күнделікті шығындар:

   • Коммуналдық қызмет төлемдері.

   • Тамақ, киім, ойын-сауық шығындары.

Мысалдар:

• Автокөлік несиесі.

• Кредит картасындағы қарыз.

• Жалға төленетін ай сайынғы төлем.

3. Активтер мен пассивтердің айырмашылығы:

4. Неліктен бұл ұғымдар маңызды?

• Активтерді көбейту қаржылық еркіндік пен тұрақтылыққа қол жеткізуге көмектеседі.

• Пассивтерді азайту қаржылық тәуелділікті төмендетеді.

• Қаржылық сауаттылықты дамыту жеке мақсаттарға жетуге және дұрыс шешім қабылдауға ықпал етеді.

5. Қаржылық сауаттылық кеңестері:

1. Бюджет құру:

   • Күнделікті кіріс пен шығысты есепке алу.

   • Қарыздарды жабуға немесе жинақ жасауға ақша бөлу.

2. Активтерді арттыру:

   • Жинақты инвестицияға айналдыру.

   • Табыс әкелетін жылжымайтын мүлікке иелік ету.

3. Пассивтерді басқару:

   • Несиелерді уақтылы төлеу.

   • Шығындарды қысқарту.

Қорытынды:

Активтер мен пассивтерді дұрыс түсініп, оларды тиімді басқару – жеке қаржылық табысқа жетудің маңызды қадамы. Әрбір адам активтерді арттыруға және пассивтерді азайтуға тырысуы қажет.

Өмірлік ұстаным: "Қаржыңды дұрыс басқарсаң – болашағың жарқын болады!"

Тапсырма 1: Активтер мен пассивтерді анықтау (жеке жұмыс)

Тапсырма:
Төмендегі элементтерді "Активтер" және "Пассивтер" деп бөліңіз:

1. Жинақ шоты

2. Автокөлікке несие

3. Инвестициялық қор

4. Жалға алынған пәтер

5. Төленбеген қарыз

Жауаптар:

• Активтер:

  1. Жинақ шоты

  2. Инвестициялық қор

• Пассивтер:

  1. Автокөлікке несие

  2. Жалға алынған пәтер

  3. Төленбеген қарыз

Тапсырма 2: Қаржылық ресурстарды жоспарлау (жұптық жұмыс)

Тапсырма:
Берілген жағдайға сәйкес жеке қаржылық жоспар құрыңыз.
Мысал жағдай:
Алиде 200,000 теңге жинағы бар. Ол оны активке айналдырғысы келеді. Сонымен қатар, оның ай сайынғы несие төлемі 50,000 теңге.

Жауап:
1. Активтерді көбейту жолдары:

• 200,000 теңгені инвестициялық қорға салу (жылдық 10% табыс).

• Бөлшек саудаға немесе шағын бизнеске инвестиция салу.

• Жинақты депозитке орналастыру (жылдық 5% табыс).

2. Пассивтерді азайту жолдары:

• Ай сайынғы несие төлемдерін уақтылы төлеу.

• Қажет емес шығындарды қысқарту.

• Жұмыс уақытынан тыс қосымша табыс табу.

Қаржылық жоспар:

• 200,000 теңгені депозитке салу.

• 50,000 теңге несие төлеуді жалғастыру.

• Қажет емес шығындарды 10,000 теңгеге азайту.

Тапсырма 3: Активтерді пассивтерге айналдыру жолдарын талдау (топтық жұмыс)

Тапсырма:
"Активтерді пассивтерге айналдырудың 3 нақты мысалын талдаңыз және оларды шешу жолдарын ұсыныңыз."

Жауап:

1. Мысал: Автокөлік сатып алу (актив) және оны қарызбен төлеу (пассивке айналу).
   Шешім:

   • Автокөлікті такси немесе жеткізу қызметінде пайдалануға болады, бұл оны табыс әкелетін активке айналдырады.

2. Мысал: Табыс әкелмейтін жылжымайтын мүлік.
   Шешім:

   • Бұл мүлікті жалға беріп, оны табыс көзіне айналдыру.

3. Мысал: Инвестициялық қордан алынған қаражатты тұтынушылық мақсаттарға жұмсау.
   Шешім:

   • Қаражатты тек қажетті инвестицияға жұмсау және тұрақты табыс алу үшін қайта инвестициялау.