Сынып жетекші:

Айткалиева Арухан Жасулановна

Күні:

17.03.2025

Сынып:

10

Сабақтың тақырыбы:

«Наурыз – жыл басы»

«Желідегі фейктер үшін жауапкершілік»

Мақсаты

 Оқушыларға Наурыз мерекесінің мәні мен маңызын түсіндіру.

Қазақ халқының салт-дәстүрлері туралы білімдерін кеңейту.

Оқушыларды бірлікке, достыққа, сыйластыққа тәрбиелеу.

Оқушыларға интернеттегі фейк ақпараттың қауіптілігі мен оның салдары туралы түсіндіру.

Фейк жаңалықтарды ажырата білу және оларды таратпау дағдыларын қалыптастыру.

Желідегі жалған ақпарат таратқаны үшін қандай заңдық және моральдық

Сабақтың кезеңі/ уақыт

Педагогтың әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

Сәлемдесу:

Армысыздар, қымбатты оқушылар! Сіздерді көргеніме қуаныштымын!

Барлықтарыңыздың жүздеріңізден күлімсіреу көрініп тұр! Керемет!

Сабақтың тақырыбы мен мақсатын хабарлау:

Оқушылар жұдырық түйістіру арқылы бір біріне достық ықыластарын білдіреді.

Көңілді әуен

Сабақтың ортасы

1. Мұғалімнің әңгімесі

Наурыз – табиғаттың жаңару мейрамы, жаңа жылдың бастауы екенін түсіндіру.

Қазақ халқы бұл күнді қалай атап өткенін, қандай салт-дәстүрлер орындалатынын айту.

2. Оқушылардың қатысуы

"Наурыз көже неден жасалады?"

"Төрт түлікке қатысты ырымдар" (Қазақ халқының төрт түлікке қатысты сенімдері мен дәстүрлері)

Ұлттық ойындар (арқан тарту, асық ату туралы айту).

3. Дәстүрлерді сахналау

"Бата беру" көрінісі

"Тұсау кесу" дәстүрін көрсету

"Қыз қуу" ойынының мәнін түсіндіру

Қорытынды бөлім

1. Сұрақ-жауап

Наурыз мейрамы несімен ерекше?

Наурыз көженің мәні қандай?

Қандай ұлттық ойындарды білесіңдер?

Оқушылар өз жауаптарын ортаға салады.

Оқушылар ойынға қатысты

Топтар өз тақырыптары бойынша постер дайындайды және қорғайды.

Әр жағдаят бойынша оқушылар өз шешімдерін айтады.

Оқушылар бірін -бірі бағалайды

Ақ қағаз, фломастерлер

Сабақтың соңы

Қорытындылау, тілек айту

Наурыз – татулық пен бірліктің мейрамы екенін тағы бір рет еске салу.

Оқушылар бір-біріне Наурызға арналған жақсы тілектерін айтады.

Үй тапсырмасы:

Отбасыларынан Наурыз мерекесіне қатысты бір дәстүрді сұрап, сыныпта бөлісу.

Оқушылар ақ қағазға өз ойларын қысқаша жазады

Шығармашылық тапсырма бойынша ауызша пікір айту.

Ақ қағаз

Қауіпсіздік сабағы

10 мин

Сабақтың тақырыбы мен мақсатын түсіндіру "Ақпарат шын немесе жалған?" ойыны: мұғалім бірнеше жаңалықты оқиды, оқушылар олардың шынайы немесе фейк екенін анықтауға тырысады.

"Бүгін біз интернеттегі фейк жаңалықтардың қауіптілігі мен оны таратудың салдары туралы сөйлесеміз."

Негізгі бөлім

1. Фейк ақпарат дегеніміз не?

Фейк ақпарат – әдейі немесе кездейсоқ жалған, бұрмаланған ақпарат тарату.

Ол көбінесе әлеуметтік желілер, жаңалық сайттары және мессенджерлер арқылы таралады.

2. Фейктердің түрлері

Манипуляциялық фейктер: ақпараттың белгілі бір бөлігін өзгерту немесе жасыру.

Жалған жаңалықтар: ойдан шығарылған немесе бұрмаланған мәліметтер.

Фотошоп және видео монтаж: шындыққа сәйкес келмейтін бейнелер мен видеолар.

Clickbait (айлакер тақырыптар): адамдарды қызықтыру үшін қолданылатын жалған немесе асыра айтылған тақырыптар.

3. Фейк ақпараттың қауіптілігі

Қоғамда үрей мен дүрбелең туғызуы мүмкін.

Алаяқтардың әрекетін күшейтуі мүмкін.

Жеке адамдар мен ұйымдардың беделіне нұқсан келтіреді.

Заңдық салдары болуы мүмкін (жалған ақпарат таратқаны үшін айыппұл немесе қылмыстық жауапкершілік).

4. Желідегі фейктер үшін жауапкершілік

ҚР заңнамасы бойынша жалған ақпарат тарату заң бұзушылық болып саналады.

Әдейі жалған ақпарат таратқаны үшін айыппұл немесе қылмыстық жаза қарастырылған.

Интернеттегі әрекеттер үшін де жауапкершілік бар екенін есте сақтау маңызды.

5. Фейкті қалай анықтауға болады?

Ақпарат көзі сенімді ме? (ресми дереккөздерді тексеру)

Басқа ақпарат көздерінде бар ма?

Автор кім? (белгісіз немесе анонимді аккаунт па?)

Фотосуреттер мен видеолар өңделген бе? (кері іздеу арқылы тексеру)

Эмоцияларға әсер етуге тырыса ма? (өте шок контент немесе қорқыныш тудыратын ақпарат)

Қорытынды бөлім

1. Сұрақ-жауап

Фейк жаңалықтың қандай түрлерін білесің?

Егер сен жалған ақпаратқа тап болсаң, не істеу керек?

Фейк ақпарат тарату неге қауіпті? Қорытындылау, кеңес беру

"Интернеттегі әрбір ақпаратты тексеру – саналы азаматтың міндеті!" деген қорытынды жасау.

"Фейктерге сенбе, тексер!" деген ұранмен сабақты аяқтау.

Ата-аналармен және достарыңмен фейк ақпараттың қауіптілігі туралы сөйлесуге кеңес беру.

Үй тапсырмасы:

Бір күн бойы әлеуметтік желілердегі жаңалықтарды бақылап, олардың қаншалықты шынайы екенін талдау.

Ата-аналарыңмен фейк жаңалықтардан қалай сақтану керектігі туралы сөйлесу.

Оқушылар тақырып бойынша өз пікірлерін айтады.

Сұрақтарға жауап береді.

Топтық жұмыс орындайды

Оқушылар бірін -бірі бағалайды

Оқушыларды мадақтайды

Топтық жұмыстағы белсенділік.

Талқылаудағы ұсыныстардың нақтылығы.

Сабақ соңындағы рефлексия сапасы.

Презентация

Презентация, бейнематериалдар, қауіпсіздік белгілері, үлестірме материалдар

Суреттер

Видеороликтер

Жағдайлық тапсырмалар парақтары.

Презентация (интернет қауіпсіздігі туралы).

Сабақтың соңы

Оқушылар біз бүгін сіздермен қоғамдасғы өте өзекті екі тақырыппен таныстық, ой бөлісіп, пікір алмастық. Бүгінгі сынып сағатынан алған білімдеріңіз өмірлік азық болады деп тілеймін .

Барлығы бүгінгі сабақта алған әсерлерімен бөліседі.

Бүгінгі сабаққа белсенді қатысқан оқушыларға алғыс білдіріп, мадақтау.