Жамбыл облысы әкімдігінің білім басқармасы

Тұрар Рысқұлов ауданы білім бөлімінің"Күншуақ"

мемлекеттік коммуналдық қазыналық кәсіпорын

Әдістемелік құрал

Құм терапиясы

Бағдарламаны құрастырушы тәрбиеші

Сартаева Айгуль Турганкуловна

Алиаты 2025 ж.

ӘОЖ 379

КБЖ 74.262.27

Ж 19

Жамбыл облысы әкімдігінің білім

басқармасы Тұрар Рысқұлов ауданы білім

бөлімінің"Күншуақ" бөбекжай- бақшасы

Салықбаева Назгул Болатбековна

– Алматы: «Білім әлемі» редакциясы, 2025. Ж.

ISBN 978 - 601 - 341 - 501 – 14

Пікір берушілер:

Қазақ Ұлттық қыздар педагогикалық университетінің

оқытушысы,п.ғ.к., қауымдастырылған профессор м.а. Карсыбаева

Раиса Канабековна Қазақ мемлекеттік қыздар педагогикалық

университетінің «Педагогика және психология» кафедрасының

кандидаты ТекесбаеваАнар

Ұсынылып отырған оқулық қазіргі заман талабына сай білім беру

саласындағы жаңашыл оқытушыға қойылатын талап та жаңашыл

болатыны сөзсіз. Оқытушы алдындағы басты міндет – оқытудың әдіс-

тәсілдерін үнемі жетілдіріп және жаңа педагогикалық технологияларды

меңгере отырып, еліміздің жарқын болашағын жасайтын білімді де білікті,

бәсекеге қабілетті тұлға қалыптастыру. Жаңа технологияларды меңгеру

мұғалімнің кәсіптік, рухани, азаматтық және басқа да көптеген адами

келбетінің қалыптасуына игі әсерін тигізеді, өзін – өзі дамытып,

оқу үрдісін тиімді ұйымдастыруға көмектеседі. Бүгінгі күні инновациялық

әдістер мен ақпараттық технологиялар қолдану арқылы оқушының ойлау

қабілетін арттырып, ізденушілігін дамытып, қызығушылығын тудыру,

белсенділігін арттырудың ең негізгі мақсат болып айқындалады.

ӘОЖ 379

КБЖ 74.262.27

Ж 19

ISBN 978 - 601 - 341 - 501 – 14

© Салықбаева Назгул Болатбековна

© ИП «Білім әлем»

Кіріспе

Қазіргі білім беру жүйесінде мектепке дейінгі жастағы балалардың психоэмоционалды дамуына ерекше назар аударылуда. Баланың ішкі әлемін тану, оның көңіл-күйі мен сезімдерін түсіну, өзін-өзі көрсету қабілетін дамыту – балабақша педагогтарының күнделікті қызметінің маңызды бөлігіне айналды. Осы орайда баланың шығармашылық қабілетін дамытумен қатар, оның ішкі жан дүниесін емдеп, тыныштандыра алатын құралдардың бірі – құм терапиясы.

Құм терапиясы – арт-терапия бағытына жататын ерекше әдіс. Ол арқылы бала табиғи материал – құмды қолданып, өз ойы мен сезімін білдіреді. Сурет салу элементтерімен біріктірілген құм терапиясы баланың сенсорлық, когнитивтік, эмоционалды және тұлғалық дамуын кешенді түрде қамтамасыз етеді. Бұл процесс баланы еркін сезінуге, шығармашылықпен ойлауға, ішкі уайымдарын, қорқыныштарын символдар арқылы бейнелеуге мүмкіндік береді.

Жұмыстың мақсаты:

Балабақша жағдайында құммен сурет салу арқылы балалардың шығармашылық, эмоционалдық және коммуникативтік қабілеттерін дамыту, психологиялық жайлылықты қамтамасыз ету және өзін-өзі тану мен реттеу дағдыларын қалыптастыру.

Міндеттері:

• Құм терапиясы және сурет салу әдісін мектепке дейінгі жастағы балалармен жүргізу жолдарын көрсету;

• Құммен жұмыс барысында баланың ішкі сезімін, мінез-құлқын, дамуын байқау жолдарын үйрету;

• Тәрбиешілерге құм терапиясының құрылымын, құралдарын, қауіпсіздік ережелерін түсіндіру;

• Арнайы жаттығулар мен ойындар арқылы баланың шығармашылық әлеуетін дамыту жолдарын ұсыну;

• Ата-анамен жұмыс жүргізу арқылы баланың даму барысына қолдау көрсету.

2. Берілген жұмыстың өзектілігі (маңыздылығы және қажеттілігі)

Қазіргі таңда балаларда мазасыздық, сенімсіздік, агрессия, эмоцияны жеткізе алмау, сөйлеу және мінез-құлықтық бұзылыстар жиі кездесіп отыр. Бұл психологиялық қиындықтарды дәстүрлі педагогикалық тәсілдермен шешу жеткіліксіз болуы мүмкін. Осындай жағдайда баланың ішкі дүниесін зерттеуге, оны түсінуге және түзетуге көмектесетін тиімді тәсілдердің бірі – құм терапиясы.

Бұл әдістің ерекшелігі – баланың вербалды (сөз арқылы) емес, визуалды және кинестетикалық тәсілдер арқылы өз ойын білдіру мүмкіндігінде. Құм – бала үшін қауіпсіз әрі сенімді орта. Ол өз эмоциясын құм арқылы «айтып береді», сурет салады, кейіпкерлер құрастырады, оқиғалар тудырады. Бұл — баланың шынайы «тілі».

Сонымен қатар, бұл әдіс балабақшада инклюзивті білім беру жағдайында ерекше білім беру қажеттіліктері бар балалармен де нәтижелі жұмыс істеуге мүмкіндік береді. Осы тұрғыдан алғанда, «Құм терапиясы: сурет салу» әдістемелік құралы қазіргі білім беру үрдісінде сұранысқа ие әрі аса өзекті.

3. Жұмыстың ғылыми-әдістемелік деңгейі

Құм терапиясы – қазіргі таңда Қазақстандағы мектепке дейінгі мекемелерде әлі де кеңінен енгізілмеген жаңа бағыт. Бұл құрал балабақша тәрбиешілеріне арнап құрастырылған және оның басты жаңалығы – құммен сурет салу әрекеті арқылы баланың эмоциясын шығармашылық жолмен реттеу.

Бұрынғы әдістемелерде құм тек сенсорлық даму мақсатында қолданылған болса, бұл құралда құммен сурет салу арқылы баланың:

• эмоционалды фоны,

• тұлғалық дамуы,

• шығармашылық және символикалық ойлауы,

• әлеуметтену деңгейі кешенді түрде дамытылады.

Сондай-ақ бұл құралда құм терапиясы мен арт-терапияның (бейнелеу өнері) элементтері біріктірілген авторлық тәсіл ұсынылған, бұл қазіргі қолданыстағы бағдарламалардан басты айырмашылығы болып табылады.

4. Әдістеменің ғылымилығы

Бұл әдістемелік құрал жаңа білім беру парадигмасына, атап айтқанда тұлғаға бағытталған, инклюзивті, дамытушы және психологиялық-педагогикалық қолдау қағидаларына негізделген.

• Философиялық негізі: тұлғаны табиғатпен үйлесімділікке, ішкі үйлесім мен өзін-өзі түсінуге бағыттау.

• Психологиялық негізі: Виготскийдің, Выготский мен Эльконин-Давыдов теориялары бойынша баланың жетекші әрекеті – ойын және шығармашылық әрекет арқылы дамиды.

• Педагогикалық негізі: дамыта оқыту теориясы, эмоционалдық тәрбиелеу, арт-терапия, сенсорлық дамыту әдістері.

Сонымен қатар, әдістеме отандық және шетелдік зерттеушілердің (К.Юнг, Д. Калфф, А.Матвеева, М.Лушникова) құм терапиясына қатысты еңбектеріне сүйенеді. Құралда ұсынылған әр бөлім нақты теориялық тұжырымдармен, дәлелдермен сүйемелденген және практикалық тұрғыда қолдануға бағытталған.

5. Бағыттылығы

«Құм терапиясы: сурет салу» әдістемесі балалардың танымдық, эмоционалды және тұлғалық дамуын бір мезгілде іске асырады:

• Психофизиологиялық және әлеуметтік денсаулығын сақтау: Баланың күйзелісін төмендету, агрессияны сыртқа шығару, еркін сезінуге мүмкіндік беру арқылы.

• Экологиялық және этнопедагогикалық бағыттылық: Табиғи материал – құмды қолдану арқылы табиғатпен байланыс орнату және қазақы дүниетаныммен үндестік табу.

• Гуманистік және интеграциялық тәсілдер: Бала тұлғасын толық қабылдау, оны еркін білдіруге жағдай жасау.

• Ғылыми талаптарға сәйкестік: әдіс нақты проблемаға (балалардың ішкі уайымдарын білдіре алмауы, әлеуметтік бейімделудегі қиындықтар) жауап береді; гипотеза – құммен сурет салу арқылы бұл қиындықтарды түзетуге болады; ұсынылған әдістер ғылыми зерттеулер мен бақылаулар арқылы негізделген.

6. Әдіснамалық негіздің ішкі бірлігі мен сипаттамасы

Әдістемелік құрал жүйелілік принципіне негізделген. Әр бөлім өзара байланысты, кезең-кезеңмен баланың даму деңгейіне қарай күрделеніп отырады:

• Сенсорлық дайындықтан бастап;

• Қарапайым сурет бейнелеуге көшу;

• Эмоционалды оқиғаларды бейнелеуге;

• Өз қиялындағы бейнелерді сомдауға дейін жеткізетін құрылым бар.

Барлық бөлімдер теория мен тәжірибені байланыстыра отырып, бір тұтас жүйені құрайды.

7. Нәтижелердің дұрыстығы мен сенімділігі

Ұсынылған әдістер тәжірибе барысында сыналған. Балабақшада апробациядан өткен. Құралдағы жаттығулар мен тапсырмалар баланың даму динамикасына оң әсер еткен.

• Балалардың тынышталуы, өзін еркін ұстауы, эмоциясын еркін білдіруі анық байқалған.

• Әр ұсыныс нақты психологиялық, педагогикалық ұстанымдарға сүйенген.

Бағдарлама авторы тарапынан жүйелі бақылау және салыстырмалы талдау жүргізілген. Бұл нәтижелердің дұрыстығы мен сенімділігін арттырады.

8. Күтілетін нәтиже

«Құм терапиясы: сурет салу» әдістемелік құралының нәтижесінде төмендегідей маңызды педагогикалық және психологиялық жетістіктерге қол жеткізу көзделеді:

1. Балалардың эмоционалдық күйін тұрақтандыру:
   Құммен сурет салу процесі – терапиялық әсерге ие. Балалар өз эмоциясын вербалды емес түрде жеткізе алады. Бұл, әсіресе, сөйлеу тілі дамымаған немесе ұялшақ балалар үшін өте тиімді. Құм арқылы эмоцияны сыртқа шығару — ішкі күйзелістен арылудың ең жұмсақ әрі қауіпсіз жолы.

2. Тұлғалық дамуы:
   Бала өз ойын, қиялын, ішкі әлемін бейнелеу арқылы өзін-өзі тануға қадам жасайды. Бұл ішкі жан дүниесін түсінуге, өзін-өзі бағалауға және тануға мүмкіндік береді. Құмда бейнеленген образдар – баланың ішкі жан дүниесінің «айнасы».

3. Тәрбиелік нәтиже:
   Құммен сурет салу барысында балаға ұқыптылық, шыдамдылық, тазалық сақтау, жауапкершілік, өз әрекетіне баға беру дағдылары дарытылады. Бұл – күнделікті өмірге қажетті базалық дағдылар.

4. Коммуникативтік қабілеттерінің артуы:
   Бірлескен құм терапиясы кезінде балалар бір-бірімен әңгімелеседі, бірге сюжет ойлап табады, өз идеяларын ұсынады. Бұл балалар арасындағы қарым-қатынасты нығайтады.

5. Шығармашылық пен ойлауды дамыту:
   Балалар құм арқылы түрлі бейнелерді елестетіп, сол арқылы ойлау, салыстыру, жалпылау, қиялдау сияқты танымдық процестерді дамытады. Бейнелік ойлау және ассоциативтік байланыстарды құру қабілеті жетіледі.

6. Тәрбиеші құзыреттілігінің артуы:
   Бұл құрал тәрбиешіге баланың ішкі күйін түсіну жолдарын меңгеруге, баламен эмоционалды байланысты тереңдетуге көмектеседі. Сонымен қатар, шығармашылықпен жұмыс жасауға мүмкіндік береді.

7. Ата-анамен ынтымақтастық:
   Әдістемелік құралда ата-аналармен бірлескен жаттығу түрлері де қарастырылған. Бұл отбасы мен балабақша арасындағы байланысты күшейтіп, баланың дамуындағы ортақ жауапкершілікті арттырады.

«Құм терапиясы: сурет салу» әдістемелік құралы – балабақша жағдайында баланың эмоционалдық әлемін тану мен дамытуға арналған бірегей құрал. Ол мектепке дейінгі білім беру саласындағы заманауи талаптарға жауап береді, ғылыми және әдістемелік негізі мықты, тәжірибеде қолдануға өте қолайлы. Құралдың басты артықшылығы – баланың ішкі жан дүниесін шығармашылық әрекет арқылы қалыптастыру және түзету мүмкіндігі.

Тұрақтылық-мазмұндық бөлім

1. «Құм терапиясы» танысу

Мақсаты: Балаларды құм терапиясының негізгі ережелерімен таныстыру.
Мазмұны: Құммен жұмыс істеудің тыныштық, еркіндік және шығармашылық атмосферасы түсіндіріледі. Балаларға арнайы құм үстелдері көрсетіліп, саусақпен немесе құралдармен жұмыс істеу ұсынылады.

2. Құм және оның қасиеті

Мақсаты: Құмның физикалық қасиеттерін (құрғақ/ылғалды, борпылдақ/тығыз) сезіну арқылы сезім мүшелерін дамыту.
Мазмұны: Балалар құмды ұстап көреді, сипап байқайды, салыстырады. Құмның жылы, жұмсақ немесе салқын болуын сезіну арқылы сенсорлық сезіну жүйесін жетілдіреді.

3. Құмзардағы ойындар

Мақсаты: Құммен еркін ойын арқылы балалардың әлеуметтік дағдыларын қалыптастыру.
Мазмұны: Құмда жол салу, ойдан шығарылған кейіпкерлерге арнап орын жасау. Бірге ойнау арқылы достық, өзара көмек, тыңдай білу дағдылары дамиды.

4. Құммен сурет сал

Мақсаты: Саусақ моторикасын дамыту, шығармашылық қабілетті жетілдіру.
Мазмұны: Балалар саусақпен немесе таяқшамен құм бетіне сурет салады. Алғашында қарапайым бейнелер – күн, бұлт, ағаш, жүрек т.б.

5. «Түрлі–түсті доптар» жаттығуы

Мақсаты: Қимыл-қозғалыс, үйлестіру және көңіл күйді көтеру.
Мазмұны: Құмға түрлі түсті шарлар көмілулі, балалар оны табу арқылы түстерді ажыратады, жаттығу элементтерімен қимыл жасайды.

6. Құмнан «Қорған» салу

Мақсаты: Бірлесіп әрекет ету, логикалық ойлау және конструктивтік қабілетті дамыту.
Мазмұны: Топ болып құмнан үлкен «қорған» тұрғызу. Қиял мен құрылысқа қызығушылық оянады.

7. Балалардың көңіл күйін және есте сақтауын дамытуға арналған психологиялық жаттығулар

Мақсаты: Эмоционалдық релаксация және есте сақтау қабілетін жетілдіру.
Мазмұны: «Көңіл-күйім қандай?», «Не жасырып едім?» секілді жаттығулар арқылы баланың ішкі күйін анықтап, көңілін көтеру көзделеді.

8. Қабылдауды дамытуға арналған ойындар мен жаттығулар

Мақсаты: Қоршаған ортаны тану, пішіндерді, өлшемдерді, түстерді ажырату қабілетін дамыту.
Мазмұны: «Құмдағы фигураны тап», «Жасыру мен табу» ойындары арқылы қабылдау жүйесі дамиды.

9. Қиялды дамытуға арналған жаттығулар

Мақсаты: Шығармашылық ойлау, елестету мен қиял әлеміне ену.
Мазмұны: «Ертегі кейіпкерін ойлап тап», «Құмдағы елес суреттер» жаттығулары ұсынылады.

10. Өнер күйзелісті емдейді

Мақсаты: Эмоциялық шиеленісті жеңілдету, ішкі еркіндік пен тыныштықты сезіну.
Мазмұны: Балалар өз көңіл-күйін құм арқылы жеткізеді – ұнататын пішіндерді салып, жағымды естеліктермен бөліседі.

Арнайы шығармашылық жаттығулар:

• «Құмдағы сиқырлы іздер»
  Саусақпен қалдырылған іздерден бейнелер құрастыру. Сөйлеу және қиялды дамыту.

• «Құмдағы жануарлар»
  Құмда жануарлардың ізі мен бейнесін жасау, олар жайлы әңгімелеу.

• «Құмдағы жаңбырлар»
  Саусақпен «жаңбыр» түсіру, ырғақ пен моториканы дамыту.

• «Құмдағы жел»
  Тыныс арқылы құм бетінде «желді» бейнелеу, тыныс алуды реттеу жаттығуы.

• «Құмдағы жасырынбақтар»
  Заттарды жасырып, табу ойыны. Зейін мен еске сақтау дамиды.

Құрылымдық тапсырмалар:

• "Қалыптардың көмегімен мүсіндеу"
  Арнайы қалыптармен үй, жануар, гүл мүсіндеу арқылы кеңістіктік ойлау дамиды.

• "Құм себудің пайдасы"
  Себу арқылы сурет салу, үлгіні көшіру, ұсақ моториканы жетілдіру.

• "Құмдағы затты табыңыз"
  Бірнеше зат арасына кішкене ойыншықтар жасырып, оларды сипаттау арқылы табу.

• «Құмдағы көңілді саяхаттар»
  Балалар құм үстінде елестету арқылы саяхат жасайды – тауға, орманға, теңізге.

Қиял-шығармашылық ойындар:

• «Құмдағы саңырауқұлақтар»
  Саңырауқұлақ мүсіндеу арқылы симметрияны үйрену.

• «Құмдағы қорқақ тасбақалар»
  Құм астына жасыруды үйрену, қорқыныш сезімдерін жеңу.

• «Құмға әдемі құстарды бейнелеу»
  Қиялмен құстың суретін құмда бейнелеу және сипаттап айту.

• «Көңіл-күйім осындай»
  Құмда беттің мимикасын салып, өз көңіл күйін сипаттау.

Танымдық-дамытушы жаттығулар:

• «Кім көп моншақтарды табады?»
  Моншақтарды теріп санау, түстерін ажырату, ұсақ моториканы дамыту.

• «Құмдағы геометриялық фигуралар»
  Таңдап берілген пішіндерді жасау, атау, өлшемдерді салыстыру.

• «Құмдағы құрылысшылар»
  Құрылыс ойындары арқылы логикалық ойлау мен еркін әрекет дамиды.

• «Жамандықты жеңемін»
  Балалар ішкі негативті эмоцияларын құмға салып, оларды өшіріп тастайды.

• «Құм патшалығында»
  Балалар өз патшалығын елестетіп, кейіпкерлерді жасайды. Қиял мен еркін ойлауды дамытады.

«Құм терапиясы» ұйымдастырылған

іс-әрекетінің тақырыптық-перспективтік жоспары

№	Тақырыбы	Оқу іс-әрекетінің түрі, әдістері	сағат саны	Негізгі мазмұны	Нәтижелер (бағаналатын дағдылар)
1	«Құм терапиясы» танысу	Көрсету, түсіндіру, сұрақ-жауап	1	Көріп сезу арқылы балалардың сөздік қорын, танымдық қабілеттерін дамыту.	Балаларға құм терапиясымен таныстыру, құрал-жабдықтарымен қамту
2	Құм және оның қасиеті	Ұйымдастырылған іс- әрекет ойын түрінде	2	Балаларға құм туралы мәлімет беру	Құмды шашпау. Лақтыруға болмайды
3	Құмзардағы ойындар	Көрсету, түсіндіру, сұрақ-жауап	1	Балаларға құмзардағы ойын түрлерімен таныстыру	Құмды басқа жерге тастауға болмайды.
4	Құммен сурет сал	Жылулық шеңбері, ойын, мадақтау, түрлі-түсті құммен сурет салу.	1	Құмға сурет салудың әдіс тәсілдерімен таныстыру	Ешкімді ренжітуге болмайды.
5	«Түрлі – түсті доптар» жаттығуы	Көрсету, түсіндіру, сұрақ-жауап	1	Балалардың есту арқылы есте сақтауын дамыту.	өз ойын тура жеткізе білуі
6	Құмнан «Қорған» салу	Сұрақ-жауап, ойын түрі арқылы	1	Құммен ойындар ойнау арқылы, ойлау қабылетін дамыту.	Ойын барысында балалар бірін -бірі күте білу
7	Балалардың көңіл күйін, және есте сақтауын дамытуға арналған психологиялық жаттығулар.	Түсіндіру, ойын түрінде	2	Ойын арқылы есте сақтауын дамыту	Коммуникативті дағдыларды дамыту.
8	Қабылдауды дамытуға арналған ойындар мен жаттығулар	Ұйымдастырыл ған іс әрекет ойын түрінде	2	Жемістер мен көкөністер түсінік беру. Оларды ажырата білуге үйрету.	Балалардың қабылдау дүниетанымын қалыптастыру
9	Қиялды дамытуға арналған жаттығулар	Көрсету, жаттығулар түрінде	2	Құмдағы жаттығулар арқылы саусақ моторикасын дамыту	Балалардың шығармашылық қабілеттерін арттыру
10	Өнер күйзелісті емдейді	Көрсету, түсіндіру, сұрақ-жауап	2	Балаларға құммен ойын түрлерімен таныстыру	Балалардың көңіл-күй жағдайын бағалауын қалыптастыру; қолдың ұсақ моторикасын дамыту.
11	« Құмдағы сиқырлы іздер»	Ұйымдастырыл ған іс- әрекет ойын түрінде	2	Құмнан шырша ағашының бейнесін бейнелеу	Сурет салуға қызығушылығын арттыру
12	«Құмдағы жануарлар »	Көрсету, түсіндіру, сұрақ-жауап	1	Құмға жануарлар салу арқылы баланың шығармашылы ғын дамыту	Құмның түстеріне қарап таңдау жасай білуі
13	«Құмдағы жаңбырлар»	Ұйымдастырыл ған іс- әрекет ойын түрінде	1	құмда жаңбыр жасау арқылы саусақ моторикасын дамыту	құмның қасиетін ұғындыру
14	«Құмдағы жел»	Ұйымдастырыл ған іс- әрекет ойын түрінде	1	Құмнан жел жасауды үйрету, шығармашылы ғын арттыру	Құмдағы желдердің пайда болуын ұғындыру
15	«Құмдағы жасырынбақ-тар»	Ұйымдастырыл ған іс- әрекет ойын түрінде	1	Құмдағы жасырынбақ ойыны арқылы ойлау қабілеттерін дамыту	Құмдағы жасырынған іздер мен жолдар арқылы ойлау қабілеттерін дамыту
16	"Қалыптардың көмегімен мүсіндеу"	Ұйымдастырыл ған іс- әрекет ойын түрінде	2	Құмға мүсіндер жасауды үйрету, шығармашылық қабілеттерін қалыптастыру	Шығармашылық қабілеттерін қалыптастыру
17	"Құм себудің пайдасы"	Үлгі арқылы құмды себу.	1	көз қозғалысын, жіктелу үрдісін, қиялын дамыту	кеңістік ұғымын бекіту, есту және көру жадысын дамыту.
18	"Құмдағы затты табыңыз"	Көрстетілім , құрдағы жаттығулар	1	ести отырып, құмдағы заттарды табу	Сусымалы құмның қасиетін ұғындыру.
19	«Құмдағы көңілді саяхаттар»	Сұрақтар, суреттер, ойын ойнау	1	құмда жаттығулар жасау арқылы саусақ моторикасын дамыту	Логикалық қабілеттерін арттыру
20	«Құмдағы саңырауқұлақтар»	Ұйымдастырыл ған іс- әрекет ойын түрінде	1	Саңырауқұлақ тардың пішіндерін жасауды үйрету, шығармашылық қабілеттерін арттыру	Шығармашылық қабілеттерін арттыру
21	«Құмдағы қорқақ тасбақалар»	Ұйымдастырыл ған іс- әрекет ойын түрінде	1	Тасбақалар арқылы берілген жаттығуларды орындау, жануарлар туралы білімдерін арттыру	Жануарлар туралы білімдерін арттыру
22	«Құмға әдемі құстарды бейнелеу»	Ұйымдастырыл ған іс- әрекет ойын түрінде	1	Құстарға деген сүйіспеншілігін арттыру	Құстарға деген сүйіспеншілігін арттыру
23	«Көңіл-күйім осындай»	Ұйымдастырыл ған іс- әрекет ойын түрінде	1	Құмдағы жаттығулар арқылы көңіл күйлерін көтеруді үйрету, шығармашылық ізденісін қалыптастыру	Шығармашылық іздесінісін қалыптастыру
24	«Кім көп моншақтарды табады?»	Ұйымдастырыл ған іс- әрекет ойын түрінде	1	Сипап сезу , түстерді ажырату дағдыларын дамыту	Дүниетанымдарын қалыптастыру
25	«Құмдағы геометриялық фигуралар»	Ұйымдастырыл ған іс- әрекет ойын түрінде	1	Геометриялық денелер туралы ұғындыру	Шығармашылық, ойлау қабілеттерін арттыру
26	«Құмдағы құрылысшылар»	Ұйымдастырыл ған іс- әрекет ойын түрінде	1	Құмнан сәулетті ғиматтар жасауды үйрету, саусақ моторикаларын арттыру, шығармашылыққа қызығушылығын қалыптастыру	Саусақ моторикаларын арттыру, шығармашылыққа қызығушылығын қалыптастыру
27	«Жамандықты жеңемін»	Ұйымдастырыл ған іс- әрекет ойын түрінде	1	Құмдағы жаттығулар арқылы көңіл-күйлерін көтеру , жаттығуларды жасауға дағдыландыру, дүниетанымын арттыру	Жаттығуларды жасауға дағдыландыру, дүниетанымын арттыру
28	«Құм патшалығында»	Ұйымдастырыл ған іс- әрекет ойын түрінде	2	Құм арқылы жасалатын жаттығулар арқылы саусақ моторикасын дамыту, логикалық ойлауын арттыру	Көңіл күйлерін қалыптастыру ойлауын арттыру

Қорыта айтқанда «Құм терапиясының» негізін қалаушы Карл Густав Юнг «Қиялдау — ол барлық мүмкіндіктердің анасы, онда қарама-қарсы сыртқы және ішкі дүние бірге қосылады» деген. Демек бала қиялындағы сөзбен айтып жеткізе алмайтын дүниесін құмға түсіре алатындығына көзім жетті. Бала қолымен және табиғатпен жасалған шынайы, тартымды және тартымсыз пішіндерді қолданады, ал қолдан жасалған заттар шындықты қабылдауға көмектеседі.

Құм терапиясы арқылы баланың мынадай құзіреттіліктерін дамыттым:

Шығармашылық

Танымдық

Интеллектуалдық

қарым–қатынас

Құмзар ойындарды, жаттығуларды пайдалану балалардың эмоциясын, шығармашылығын, зейіндерін, қабілеттерін дұрыс көзқарастарын қалыптастыруда маңызды рөл атқарады.

«Құм терапиясы» ұйымдастырылған іс әрекеті

«Құм терапиясы» танысу

Мақсаты: құмның түрі түсімен, оның қасиетімен таныстыру.

Міндеттері: Мектеп жасына дейінгі баланы экологиялық мәдениетке табиғатқа деген сүйіспеншілігін арттыру және қоршаған ортаны таныту арқылы тәрбиелеу.

І.Кіріспе бөлімі:

Шаттық шеңбері:

Достар бері келіңдер

Қолдарыңды беріңдер,

Шаттық толы шеңберге

Қуанышпен еніңдер!

ІІ.Негізгі бөлімі:

Құммен ойын

Құм – өте ұсақ ақ түсті, сары, қоңыр, сұр және қызғылт түсті болады. Құм құрғақ , ылғалды болып келеді. Құмнан әр түрлі пішіндерді, саламыз.«Кинетикалық құм» арқылы біз геометриялық пішіндерді қолдана отырып, үй саламыз.Үй әр түрлі болуы мүмкін. Биік аласа, үлкен кішкентай. Ал балалар сіздермен бірге ғажайып қалашыққа саяхатқа барамыз. Көзімізді жұмамыз (көз алдымызға елесте еміз). Ғажайып қалашықта әр түрлі үйлер бар екен. Олар әр түрлі көлемде. Мысалы бір үй биік, түсі қоңыр, екінші үй аласа, сыртын сары түспен боялған.т.б.Ал енді балалар көзімізді ашып, сіздер өздерің қандай үйлерді көрдіңіздер? Сол үйлерді кинетикалық құммен саламыз.

Сергіту сәті:

Күн болып жанайық.

Мөлдір судай ағайық.

Гүл болып жайнайық,

Терең-терең демалып,

Жүгіріп-жүгіріп алайық.

ІІІ.Қорытынды:

Балалар байқадыңдар ма? құм адамды өзіне баулап тартып алады. Өзі сондай жұмсақ ерекше дүние. Бәріміз құмды жақсы көріп ойнадық. Бұның қасиеті де сол тартылыс күшінің мықтылығында жатыр. Құмды магнит деп те атауға болады. Құмның бізге пайдасы құммен жұмыс жасауда, ойнауда ашуға тез берілуден, алдын-ала сақтайды

Ойын іс-әрекет «Құм және оның қасиеті» (тәжірибе жасау)

Мақсаты: Құмды жерлерде тіршілік ететін ағзалармен және олардың жағдайымен бейімделумен таныстыру.Құмның шығу туралы қарапайым түсінік беру.

Білімділік: Құмның қасиетімен таныстыру, тәжірибе жасауға үйрету. Дамытушылық: Балалардың танымдық қызығушылықтарын дамыту. Тәрбиелік: Табиғатты сүюге тәрбиелеу.

Көрнекіліктер: Слайд,суреттер,бейнетаспа.

Сөздік жұмыс: Сусымалы,құрғақ,ылғал.

Әдіс-тәсіл: Сұрақ-жауап,тәжірибе көрсету,түсіндіру.

І.Кіріспе бөлімі:

Шаттық шеңбері:

Кел балалар күлейік,

Күлкіменен түлейік!

Қабақ түйген не керек,

Көңілді боп жүрейік!

Кел балалар күлейік!

Күлкіменен түлейік!

Күлкі көңіл ашады,

Күліп өмір сүрейік!

ІІ. Негізгі бөлімі:

Балалар табиғат дегеніміз не? Табиғат екіге бөлінеді. Жанды және жансыз табиғатқа бөлінеді.

Тірі табиғатқа нелер жатады? Адамдар,ағаштар,құстар,жануарлар,өсімдіктер.Яғни көбиетін қореқтенетін өсетін жандар жанды табиғатқа жатады.

Ал жансыз табиғатқа нелер жатады?

тас, су ,ай,жұлдыздар жатады. Олардың жаны жоқ. Сол себепті жансыз табиғатқа жатады.

Балалар мен сендерге жұмбық жасырамын. Сендер ойланып, шешімін тауып көріңіздер.

Жұмбақ жасыру.

Жер бетінде жатады. Онымен ойнайсың.

Әртүрлі мүсін жасайсың (құм)

Балалар бүгін сендермен ғалымдар боламыз.

Ал ғалымдар дегеніміз кім?

Бүгін сендермен құмның қасиетін зерттеуге барамыз.Қазақстан жерінде шөлді дала бар екен.Біздер сол шөлді далаға саяхат жасаймыз.Ол жерде шөлге төзімді жануарлар ғана мекендейді.Мысалы.Түйе,кесіртке,құрт т.б.Ал өсімдіктен сексеуіл деген шөп өседі.Балалар қараңдаршы құмдар төбекшік болып жатыр.Құммен жұмыс жасамас бұрын қауіпсіздік ережесін еске түсірейік.Балалар құмды ауызға салуға болмайды,оны шашуға болмайды жәнеде жеуге болмайды.

Тәжірибе №1.

Ыдыстағы құмды түтікше арқылы үрлейміз,желдің әсерімен төбешіктерге айналады.Ал енді ылғалды құмды байқайық,құмды үрлеп көрейік,үрленбейді.

Тәжірибе №2.

Жақын көрінетін шынымен қарап құмның пішіндерін анықтайық.Енді ылғалды құмды байқайық олар бір-біріне жабысып пішіндер көрінбейді.Құмның түсі қандай? Сары,ақшыл,ал ылғалды құм қара түсті.

Сергіту сәті:

Соз қолыңды оң жаққа

Соз қолыңды сол жаққа,

Қолды айналдыр бұлданбай,

Шеңбер жасап тұрғандай

Тәжірибе №3.

Балалар магнитке не жабысады? Темір.Енді құмға магнит салып байқап көрейік.Әсер етеді өйткені құмда темір құрамы бар.Енді стакандағы суға «варонка» қасықпен құм салайық,не байқадық тесіктен өтіп кетті су сияқты.Құм сусымалы және ол суға батып кетті.

Ал құмды не үшін пайдалануға болады?

Құрылыста,ыдыс жасағанда,шыны,айна.Балалар сендер бүгін ғалым болдыңдар,енді суретші боламыз өз еріктеріңмен сурет саласыңдар.

ІІІ.Қорытынды:

Балалар сендерге сабақ ұнадыма? Сабақты өзін-өзі бағалау әдісімен қорытындылайды.

Ойын -іс-әрекет « Құмзардағы ойындар»

Мақсаты:құмдағы ғажайып ойындармен таныстырып, түрлі ойындар ұйымдастырып, қызығушылықтарын арттыру.

І.Кіріспе бөлімі:

Шаттық шеңбері:

Қол алысып қане біз,

Достасайық бәріміз,

Айтарым бар сендерге,

Тез тұрыңдар шеңберге.

ІІ.Негізгі бөлімі:

Тосын сәт: Құм ханшайымы келеді. (Құм ханшайымы хатын оқып беру)

Балалар мен сендерге қызықты ойын тапсырмаларын дискке алып келдім. Седер оны теледидардан көре аласындар.

Бірінші тапсырма;

Құммен ойнау ережелерін білесіндер ма?

Ал балалар құммен амандасайық. Құмды шашуға болмайды, құмды ауызға салуға болмайды, құммен ойнағанда алжапқышты киеміз. Балалар құмды алақандарыңмен ұстаңдар, қатты ма? жұмсақ па? Құм құрғақ құм ба? Сулы құм ба? Қазір мен осы құмның арасына ойыншықтарды көміп қоямын. Ал балалар сендер ол ойыншықтар қандай ойыншық екенін тауып бересіңдер.

(кішкентай машина, сақина, асық, жапырақ т.б.)

Сергіту сәті:

Дөңгелене тұрамыз,

Керегені құрамыз,

Уықтар боп иіліп,

Шаңыраққа киіліп,

Достық үйін құрамыз

Д/ ойын. «Қай жануар жоқ»

Шарты: Бала көзін жұмып тұрады. Құмзарда тұрған әртүрлі жануарлардың арасынан бірін балаға білдірмей аламыз. Бала көзін ашқанда қай жануар жоғын табу керек.ІІІ.Қорытынды:

Балалар бүгінгі ұйымдастырылған іс әрекетте сіздердің көңіл күйлерің қандай болды? Алдарыңда тұрған смайликтер арқылы көңіл күйлеріңізді білдіреміз. (Балалар өз ойларын айту, кері байланысқа түс

Ойын-іс-әрекеті «Құммен сурет сал»

Мақсаты:түрлі-түсті құмды дайындау және сурет салу әдістерін меңгерту.

І.Кіріспе бөлімі:

Шаттық шеңбері:

Қуанамын күлемін,

Жылы менің жүрегім,

Достарыма үнемі,

Риза болып жүремін!

Жұмбақ жасыру

Дәмі де жоқ,түсі жоқ.

Пайдаланбас кісі жоқ. (құм)

ІІ.Негізгі бөлімі:

Сурет салу «Күн»

Жәй қаламның көмегімен қағаз бетін Күннің суретімізді бейнелеп аламыз. Салған суретіміздің бөліктерін желіммен өңдейміз. Құмның сәйкес түсін себеміз. Құм осы жабысқақ сурет бөлігіне жабысқанда суретімізді тік ұстап артық құмнан тазалап аламыз. Осы ретпен суретіміздің барлық бөліктерін бояу арқылы дайын картина аламыз.

Сергіту сәті:

Күн шуағын жинаймын.

Достарыма сыйлаймын.

Күн жылуын аямасын,

Шуағымен аяласын.

Достық деген бәйтеректі

Барлық бала саяласын

«Сиқырлы жұмыртқа» ойыны

Әр бала жұмыртқа бейнесінде берілген формаларға жаңа зат пайда болатындай етіп, сурет салады. Әр түрлі түрлі түсті бояулар қолданады.

ІІІ.Қорытынды:

Балалар бүгінгі ұйымдастырылған ісәректтің сіздерге қызықты, және қызықсыз сәттерін айтамыз.

Ойын-іс-әрекеті «Түрлі – түсті доптар» жаттығуы

Мақсаты: Балалардың есту арқылы есте сақтауын дамыту.

І.Кіріспе бөлімі:

Шаттық шеңбері:

Бар елде, әлем де тыныштық!

Менде де, сенде де тыныштық!

Бар елде, әлемде тыныштық!

Отбасы ішінде тыныштық!

ІІ.Негізгі бөлімі:

Балалар сіздердермен бірге «Түрлі – түсті доптар» жаттығуын ұсынамын. Сендер жаттығу шартын мұқиат тыңдаңыздар. Құм бетіне екі кішкентай қызыл және жасыл доп, қызыл доп пен жасыл доптың ортасына үлкен көк доп сал, ал жасыл доптың жанына кішкентай сары доп сал. Балалар доптардың суреттерін салады.

«Менің көңіл - күйім» жаттығуы

Мақсаты: Көңіл - күйін игере білуге және басқаруға, қадағалауға, дұрыс бағалай білуге тәрбиелеу. Алдарыңдағы бланкіге өз көңіл - күйлеріңді суреттеп салыңдар.

Сергіту сәті:

Алма баққа барайық,

Алма теріп алайық.

Ең үлкенін алманың,

Анамызға сылайық.

ІІІ.Қорытынды:

Біз ақылды баламыз,

Айтқан тілді аламыз.

Бүгін келген апайларға,

Сау болыңыз деп айтамыз.

Ойын-іс-әрекеті Құмнан «Қорған» салу

Мақсаты: Балаларға құм түрлері жөнінде түсінік қалыптастыру. Ойнау арқылы шығармашылығын дамыту.

І.Кіріспе бөлімі:

Шаттық шеңбері:

Кел, балалар, күлейік!

Күлкіменен түлейік!

Күлкі көңіл ашады,

Күліп өмір сүрейік!

ІІ.Негізгі бөлімі:

Балалар бүгінгі іс- әрекетімізде Құм патшалағына саяхаттап барамыз. Ол жерде құмның түр түрі бар екен. Құм патшалығына. Құмды көріп жүрсіңдер ме? Қайдан? ­ Аулада, су жағасында ­ Дұрыс су жағасында. Ендеше келесі кедергіден өті үшін аяғымызды суламай аттап ­ аттап жүрсек құм патшалығына жетеміз, аяғымызды суламай аттап өтуіміз керек, сулап алсақ қалып қоямыз құм патшалығына бара алмай аттап шығып кетеміз.Құмнан қорған саламыз.Балалар қолдарыңды құмға салыңдаршы, құм қандай? Салқын, жылы, құрғақ, сулы ма? Құмнан алған әсерімен бөліседі.

«Ертегі құрастырайық» ойыны

Ойынның барысы: ойынға қатысушы оқушылар дөңгелене шеңбер құрып отырады да, ойын жүргізушісінің бастаған ертегісін құрастыруды кезектесіп жалғастырады. Жүргізуші: ал, балалар мұқият болып, бір - біріңді зейін қойып тыңдаңдар. Сонымен қатар іштеріңнен өз ойларыңды дайындап, ойланып отырыңдар. Ертегі құрастыруды бастадық: «Ерте, ерте, ертеде...»- деп жүргізуші ертегінің басын бастап, келесі отырған ойыншы оны жалғастырады. Сөйтіп, шеңбер бойымен жалғаса береді. Жүргізушінің кезегі қайтадан келген кезде, ол ертегінің мазмұнын мағынасына қарай бағыттап жібереді, ал ойын жалғаса береді. Ойынның соңында тапсырманы орындау қиын болды ма, ертегінің мазмұнына құрастыру қаншалықты қиынға соқты деген сұрақтар төңірегінде талқылаулар жүреді.

Сергіту сәті:

Оңға, оңға түзу тұр,

Солға, солға түзу тұр.

Артқа қарай бір адым

Алдыға қарай бір адым

Жоғары төмен қарайық

Орнымызды табайық.

ІІІ.Қорытынды:

Балалар бүгінгі ұйымдастырылған ісәректте қандай өызыөты сәттер болды?Құммен қорған салу барысында, қандай қызықты сәттер болды?

Ұйымдастырылған іс-әрекет «Балалардың көніл күйін және есте сақтауын дамытуға арналған психологиялық жаттығулар

Мақсаты: Құмға әріптер жазуға үйрету, саусақ моторикаларын арттыру

І.Кіріспе бөлімі:

Шаттық шеңбері:

Қуан, шаттан, алақай!

Қуанатын күн келді.

Күліп шықты күн бүгін

Қайырлы таң!

Қайырлы күн!

ІІ.Негізгі бөлімі:

Балалардың көңіл күйін, және есте сақтауын дамытуға арналған психологиялық жаттығулар.

«Жунглидағы жаңбыр»

Нұсқау; - Бір - біріңіздің соңынан шеңбер жасап тұрыңыздар. Жунглида жүрміз деп елестетіңіздер. Ауа райы өте тамаша, күн жарқырап, ыстық және қапырық болып тұр. Бір уақытта самал жел соқты, (алдыңызда тұрған адамның арқасына жұғысып жеңіл қимылдар жасаңыз). Жел көтеріліп желкіді ( арқаны қаттырақ басамыз).

Қатты дауыл соқты (қимылдарыңыз күшейіп шеңбер бойында жүргізіледі)

Ұсақ жаңбыр сіркіреді (серіктесіңіздің арқасын саусағыңызбен басасыз)

Кенет нөсер жауын құйды (алақандарыңызбен жоғарыдан төмен қимылдар

жасаңыздар). Бұршақ жауды (арқаны қаттырақ соғамыз).

Тағы да нөсер жауын жауды. Ұсақ жаңбыр сіркіреді.

Дауыл соқты. Жел соқты. Жел басылып келеді.

Жағымды сөздер.

Мақсаты: Өзін - өзі одан әрі ашу, өзін - өзі тану, өзінің және айналасындағылардың психологиялық мінездемесін анықтау және талдау іскерлігін дамыту.

Қатысушылар шеңбер бойымен отырады. Жүргізуші жағымды сөздер айта отырып, кез келген біреуге доп лақтырады. Допты алған ойыншы шеңбердегі қатысушылардың кез - келгенін таңдайды да, оған өз жағымды сөзін айтады, ойын жалғаса береді. Жағымды сөздер қысқа бір сөзден тұрса болады.

ІІІ.Қорытынды: Балалар бүгінгі ұйымдастырылған ісәректте қандай өызыөты сәттер болды? Құммен қорған салу барысында, қандай қызықты сәттер болды?

Ойын-іс-әрекеті «Қиялды дамытуға арналған жаттығулар»

І.Кіріспе бөлімі:

Шаттық шеңбері:

Күніміз ашық болсын!

Түніміз тыныш болсын!

Ауамыз таза болсын!

Суымыз мөлдір болсын!

ІІ.Негізгі бөлімі:

Ине мен жіп

Мақсаты: қиялды және шығармашылық қабілетін дамыту.

Жүргізуші: Мен ине боламын, ал сендер жіпсіңдер.

Сендер менің артымнан бір-бірлеріңнің белдеріңнен ұстап тұрыңдар. Қазір бәріміз

алдымызда тұрған кедергілер арасынан үзілмей жүгіреміз. Кім жіпті үзсе сол ойыннан

шығады.

«Ойыншықты сипатта»

Мақсаты: шығармашылық қиялды дамыту.

Жүргізуші балаларға қолындағы ойыншықты мұқият қарап алуды ұсынады.(1 минут)

Мысалы: қуыршақ, қоян, түлкі, түйе т. б. Алынатын ойыншықтар түрлі – түсті және бөліктері бірнешеу болуы шарт. Ойыншықты жасырып, балалардан сол ойыншықты көргенде түр – түсі, пішіні, көлемі, дене бөліктерін есінде сақтағанын сипаттап әңгімелеп беруді талап етеді. Ойыншықты дәл, нақты сипаттап берген бала ойынды әрі қарай

жалғастырады.

ІІІ.Қорытынды: Балалар бүгінгі ойыннан алған әсері туралы өз ойларымен бөлісу.

Ойын-іс-әрекеті « Өнер күйзелісті емдейді»

І.Кіріспе бөлімі:

Шаттық шеңбері:

Армысың, Әлем!

Армысың, Жарық күн! (Қолдарын жайып, көкке көтереді.

Армысың, абзал Адам! (Қолдарын алға созады.)

Армысың, менің досым!

ІІ.Негізгі бөлімі:

«Ауа,су және жарық» шығармашылық ойыны.

Мақсаты:Берілге суреттегі сурет пен сөздеді байланыстыра отырып, сөйлем құрастыру. Балаладың ойлау және сөйлеу қабілетін дамыту.

Ерте,ерте, ертеде, осыдан көп жыл бұрын құстар шөлдеп, қаталапты,ағаштар қурап қалыпты, гүлдер солады. Шөлдеген құстар желден көмек сұрайды. Көмектесуге уәде берге жел күнге келеді. Күн көлдердің, көлшіктердің суын қыздыра бастады. Су тамшылары буға айналып, аспанға көтерілді. Ол жерде тамшылар бір-бірімен қосылып, бұлтқа айналды. Жерге жаңбыр жауды. Жер рақаттана демалды. Жаңбыр суына шөлі қанған өсімдіктер мен құстар қуанды. (балалар табиғат суретін салады.)

«Көбелектер әлемі» жаттығуы

Мақсаты:релаксация және қиялын дамыту. Қажетті құралдар: МР3, баяу орындалатын музыка, кілемшелер (бала санына қарай)

Жаттығудың өтілу барысы: Балалар кілемшеге шалқасынан жатып, аяқ – қолдарын еркін созады. Психолог арнайы релаксацияның әуенің қосып былай дейді: «Көздеріңді жұмып, менің даусымды естіңдер. Жеңіл әрі жаймен демалыңдар. Өздеріңді керемет жаздың шуақты күніңде шалғында жүргендерінді елестетіңдер. Дәл қазір сендердің көз алдарыңа ғажайып көбелек гүлден – гүлге ұшып жүргенің көріп тұрсыңдар. Оның қанаттарының қимыл – қозғалысына қараңдаршы! Ол қанаттарың жеңіл әрі әсем етіп қозғалтады. Енді әрқайсыларың осы көбелектің ғажайып үлкен әрі керемет қанаттарын өздеріңе қиялдап көріңдерші! Сендердің қанаттарың төмен – жоғары баяу қалықтап қозғалып жатқаның сезіңіңдер! Ауада баяу қалықтап жүргендеріңді сезініп рахаттаныңдар! Ал енді өздерің ұшып жүрген жерлеріңнен төмендегі жап-жасыл болып тұрған шалғынға зер салыңдар. Қараңдаршы, қандай жайқалып тұрған гүлдердің көптігін! Көздеріңмен ең әдемі гүлді тауып алып соған жақындай түсіңдер! Енді сендер өздеріңнің гүлдеріңнің иісің сездіңдер! Жайменен қалықтап осы гүлдің аңқыған исінің ортасыңа отырыңдар! Тағыда оның жұпар исімен демалыңдар.Енді көздеріңді ашыңдар! Балалар кезекпен өздеріңің сезімдері жайлы айтады.

ІІІ.Қорытынды:

Балалар бүгінгі іс-әрекетімізде алған әсеріміз туралы айтамыз.

Ойын іс-әрекеті « Құмдағы сиқырлы іздер»

Мақсаты: Құмда жаттығулар жасау арқылы саусақ моторикасын дамыту , ойынға қызығушылықтарын арттыру.

І.Кіріспе бөлімі:

Шаттық шеңбері:

Үлкенге де сіз,

Кішіге де сіз,

Баршаңызды құрметтеп ,

Бас иеміз біз.

ІІ.Негізгі бөлімі:

«-балалар біз сіздермен қазір құммен ойнауға ойнаймыз. Алақаныңызды құмға қойыңыз, құмның бетінен әрі-бері алақанды сырғанатыңыз;

Алдымен алақанмен жасаңыз.

Кейін жұдырықпен жасаңыз.

Қолыңыздың арт жағымен жасаңыз.

- әр саусақпен кезектесіп, оң және сол қолмен құмның үстіне із қалдырыңыз , алдымен құмға бір саусақпен, содан кейін екінші саусақпен , содан кейін барлық саусақтарымен бір уақытта із қалдырып жасаңыз;

* құмды алақанмен алып, оны құм жәшігіне баяу төгіңіз

* екі қолдың бүкіл алақанмен құмға тигізіңіз — ішкі, содан кейін артқы жағын;

* саусақтардың, алақандардың арасына құмды ысқылаңыз.

Сергіту сәті:

Отыр екен бір қоян,

Ұзын құлақ сұр қоян.

Міне – міне.

Отырыстан тоңады,

Шапалақты ұрады.

Шақ – шақ, шақ – шақ.

Көп тұрмастан аяқты,

Топылдатар аяқты. Топ – топ, топ – топ.

ІІІ.Қорытынды:

• Құммен ойнаған ұнады ма?

• Құмнан жаңбыр жасауға болады ма екен?

• Сен жасай алдың ба?

Ойын іс-әрекеті «Құмдағы жануарлар »

Мақсаты: құмға жануарлар іздерін салу, жануар мен аңдардың іздерін ажырату, қиялдарын дамыту , шығармашылық ойлау қабілеттерін қалыптастыру

І.Кіріспе бөлімі:

Шаттық шеңбері:

Ән салуға барамыз,

Досымызды табамыз.

Сәлемет пе, міне, мен!

Доспын енді сенімен.

ІІ.Негізгі бөлімі:

"Бұл ненің ізі?"

"Аюлар келеді" — бала жұдырықтарымен және алақандарымен құмға күшпен басады.

"Қояндар секіреді" — бала саусақтарының ұшымен құмның бетіне әр түрлі бағытта қозғалады.

"Жыландар жорғалайды" — бала босаңсыған / шиеленіскен саусақтарымен құмның бетін толқынды етеді (әр түрлі бағытта).

"Өрмекші –жәндіктер жүгіреді "-бала жәндіктердің қозғалысын имитациялай отырып, барлық саусақтарын қозғалтады (сіз қолыңызды құмға толығымен батыра аласыз, қолдарыңызды құмның астында бір — біріңізбен кездестіре аласыз — "қателер сәлем береді").

"Кроказябла" — балалар құмда әр түрлі із қалдырады, осындай із қалдырған фантастикалық жануардың атын ойлап табады

Сергіту сәті:

Ал, балалар, тұрайық.

Алақанды ұрайық . Оңға қарай иiлiп

Солға қарай иiлiп .Бiр отырып, бiр тұрып,

Бойымызды созайық.Белiмiздi жазайық.

Оңға-оңға түзу тұр . Солға-солға түзу тұр

Жоғары-төмен қарайық . Қолымызды созайық

Бойымызға күш жинап .Бiр шынығып алайық.

ІІІ.Қорытынды:

Балалар бүгінгі ұйымдастырылған іс әрекетте сіздердің көңіл күйлерің қандай болды? Алдарыңда тұрған смайликтер арқылы көңіл күйлеріңізді білдіреміз. (Балалар өз ойларын айту, кері байланысқа түсу.

Ойын-іс-әрекеті «Құмдағы жаңбырлар»

Мақсаты: құмда жаңбыр жасау арқылы саусақ моторикасын дамыту, құмның қасиетін ұғындыру

І.Кіріспе бөлімі:

Шаттық шеңбері:

Табиғат біздің анамыз,

Табиғатқа баламыз.

Иіліп сәлем береміз,

Біз әдепті баламыз.

ІІ.Негізгі бөлімі:

Қызығушылығын ояту

Суретте нені көріп тұрсыңдар?
Жаңбыр жауғанда біз қандай боламыз?
Құмнан жаңбыр жасауға болады деп ойлайсыңдар ма?

Құмды жаңбыр .Ойын барысы:Қолға құмды алып ақырындап тырс – тырс деп жаңбыр жаудыру. Бала жайлап, содан соң жылдам құмды өз жұмырдығынан құмжәшікке ересектердің алақанына, өз алақанына шашады. Бала көзін жауып және құмға саусақтарын ашып алақанын қояды, ересек адам қандай да бір сауасағына құм себеді, ал бала осы саусақты атайды. Содан соң олар рөлдерімен ауысады.

Сергіту сәті:

Күн ұйықтайды.

Күн оянады.

Жел соқты.

Жаңбыр жауды.

Бұлт шатырлады.

ІІІ.Қорытынды:

Балалар бүгінгі ұйымдастырылған іс әрекетте сіздердің көңіл күйлерің қандай болды? Алдарыңда тұрған смайликтер арқылы көңіл күйлеріңізді білдіреміз. (Балалар өз ойларын айту, кері байланысқа түсу)

Ойын іс-әрекеті «Құмдағы жел»

Мақсаты: құмнан жел жасауды үйрету, шығармашылығын арттыру, құмдағы желдердің пайда болуын ұғындыру

І.Кіріспе бөлімі:

Шаттық шеңбері:

Біздің топта балалар,

Тату –тәтті ойнайды.

Дос көңілі әрқашан

Тек жақсылық ойлайды.

ІІ.Негізгі бөлімі:

Ой шақыру .Желдің дауысы беріледі

-балалар ненің дауысы деп ойлайсыңдар

-далада жел болғанда не болады?

-осы желді құмда да жасауға болатынын білесіңдер ме?

Құмдағы жел. Ойын барысы: Балалар құм үстінде шұңқырды пайда болғанша үрледі. Осы ойындарға коктейлге арналған бір рет пайдаланатын түтікшелерді қолдануға болады.

Сергіту сәті: Ұшты-ұшты құлын ұшты.

Ұшты-ұшты мұрын ұшты.

Ұшты-ұшты кептер ұшты.

Ұшты-ұшты дәптер ұшты.

Ұшты-ұшты қарға ұшты.

Ұшты-ұшты арба ұшты.

ІІІ.Қорытынды:

• Саған ойын ұнады ма ?

• Құмды жел жасай алдың ба?

• Несімен ұнады?

Ойын іс-әрекеті «Құмдағы жасырынбақ-тар»

Мақсаты: құмдағы жасырынбақ ойыны арқылы ойлау қабілеттерін дамыту

І.Кіріспе бөлімі:

Шаттық шеңбері:

Қуанамын мен де,

Қуанасың сен де.

Қуанайық достарым,

Жарқыраған күнге!

ІІ.Негізгі бөлімі:

Құмдағы жасырынбақтар

Өзіңізге ұнайтын ойыншықтарды таңдаңыз. Сіз көзіңізді жұмасыз, олар құмға тығылады, мен айтқаннан кейін: көздер ашылады, ойын басталады", сіз оларды құмнан табуыңыз керек. Сіз құмды үрлей аласыз, саусақтарыңызбен қазып, таяқшаларды, қолдана аласыз".

Ойынды әртараптандыру үшін ересек адам балаға "Мина" ойыншығын көрсетеді, оны толығымен қазып алуға болмайды. Қазба жұмыстары кезінде оның бір бөлігі құмның бетінде пайда болғаннан кейін, бала қазбаларын тоқтатып, оларды басқа жерде жалғастыруы керек. Егер бала ережені ұмытып кетсе, ол ойын айыппұлын қолданады, сондықтан ол ойыншықтарды өте мұқият қазып алуға мәжбүр болады.

Сергіту сәті:

Бала, бала балақан,

Кәне, қайсы алақан.

Саусақтарын әйбат,

Былай-былай ойнат.

Топ-топ басайық,

Жалаудан күн жасайық.

Жаса, жаса алтын күн

Жаса, жаса жарқын күн

ІІІ.Қорытынды:

Құммен бұрын ойнап көргенсің бе?

Онымен ойнаған саған ұнайды ма?

Құм қандай ?

Түсі қандай?

Құмнан ненің суретін салдың.

Ойын іс-әрекеті "Қалыптардың көмегімен мүсіндеу"

Мақсаты: құмға мүсіндер жасауды үйрету, шығармашылық қабілеттерін қалыптастыру

І.Кіріспе бөлімі:

Шаттық шеңбері:

Арайлап таң атты

Алтын сәуле таратты

Жарқырайды қаламыз

Жарқырайды даламыз

ІІ.Негізгі бөлімі:

Пішінді басып шығару

Кескін жасай отырып, бала құмнан өз ғимараттарын қиыршық тастар, желелер, тұқымдар, қабықтар немесе басқа табиғи материалдардың көмегімен безендіре алады. Оған құмға үлгіні, геометриялық фигураларды, әртүрлі заттардың контурларын, мысалы, ұшақты, күнді, гүлді немесе бүкіл суретті қалай салуға болатындығын көрсетіңіз.

Құмда басып шығару арқылы кескіндер жасауға болады. Басып шығару үшін түбі жоқ пішіндерді пайдалануға болады. Сіз қарапайым қалыптарды қолдана аласыз, әртүрлі пішіндер мен мөлшердегі әсерлерді біріктіре отырып, олардан үлгі және тіпті сурет жасай аласыз.

Сергіту сәті:

Қане қанат жазайық,

Қарлығашқа ұқсайық.

Ұшып-ұшып алайық,

Орнымызға қонайық.

Білімде алда болайық.

ІІІ.Қорытынды:

• қай жасаған жұмысың ұнады?

• Құммен бұрын ойнап көргенсің бе?

• Онымен ойнаған саған ұнайды ма?

• Құм қандай ?

• Түсі қандай?

• Құмнан ненің суретін салдың

Ойын-іс-әрекеті "Құм себудің пайдасы"

Мақсаты: құм себу арқылы саусақ моторикасын дамыту, логикалық ойлауын арттыру

І.Кіріспе бөлімі:

Шаттық шеңбері:

Шеңбер болып тұрайық

Алақанды ашайық

Күннің нұрын алайық

Таза ауаны жұтайық

ІІ.Негізгі бөлімі:

Құмды бөтелке , немесе шөлмекке құю

Балаларға тәрбиешінің көмегімен бөтелкеге құрғақ құм құю ұсынылады.Біреуі шұңқырдың көмегімен, ал екіншісі шұңқырсыз. Тәрбиеші шұңқыр болған бөтелкеге шұңқырсыз бөтелкеге қарағанда көбірек және ұқыпты құм құйылғанын айтады. Құм контейнер түрінде болады.

Екі қол арқылы құмда сурет салу

Біз екі щетканы аламыз. Құмға бір уақытта екі қолмен әр түрлі өрнектер салыңыз-жаңбыр, күн, бұлт және т. б.

Сергіту сәті:

Оңға, оңға түзу тұр,

Солға, солға түзу тұр.

Артқа қарай бір адым

Алдыға қарай бір адым

Жоғары төмен қарайық

Орнымызды табайық.

ІІІ.Қорытынды:

Ыдысқа құмды құю қалай болды?

Қалай құйған ыңғайлы екен?

бала-бақшадан басқа жерлерде құмды құйып ойнаған кезің болды ма?

Ойын-іс-әрекеті "Құмдағы затты табыңыз»

Мақсаты: сипап сезу қабілеттерін дамыту, ойлау қабілеттерін арттыру

І.Кіріспе бөлімі:

Шаттық шеңбері:

Арайлап таң атты

Алтын сәуле таратты

Жарқырайды қаламыз

Жарқырайды даламыз

ІІ.Негізгі бөлімі:

Тышқанның құпия тапсырмалары

Қолымызды құмға не батырамыз? оны құмның астына жылжытамыз. Содан кейін әр саусақты ақырын қазып алады Осыдан кейін олар бір-бірінің қолдарын қазады (сіз құмға үрлей аласыз, қауырсындарды, таяқшаларды, щеткаларды қолдана аласыз).

барлық әрекеттерді көзді жұмып орындау-құмнан бір-бірінің саусақтарын іздеу.

Құпиялы заттар ойыны

Ересек адам құмсалғышта плексигласс бөліктерінен (мөлдір пластиктен) және кәмпиттерден, қиыршық тастардан, гүлдерден, жапырақтардан және т.б. құмсалғышта "құпияларды " құру тәсілдерін көрсетеді. Бала "құпияны" мұқият қазып алуы керек, осылайша құмда "ойық " пайда болады. Содан кейін балалар бір-бірінің "құпияларын" өздері жасайды және іздейді.

Сергіту сәті:

Сағаттың тіліндей

Иіліп оңға бір,

Сағаттың тіліндей

Иіліп солға бір,

Оң аяқ, сол аяқ

Жаттығу оңай-ақ.

ІІІ.Қорытынды:

Сабақ ұнады ма?

Сен қандай құпия зат жасырдың?

Қандай құпия затты таптың.

Ойын іс-әрекеті «Құмдағы көңілді саяхаттар»

Мақсаты: құмдағы жаттығуларды жасау арқылы саусақ моторикасын арттыру, шығармашылық қабілеттерін қалыптастыру

І.Кіріспе бөлімі:

Шаттық шеңбері:

Қане біздер қол ұстасып,

Күлімдесіп қарайық.

Бір - бірімізге «сәлем» айтып,

Шүбірлесіп тарайық.

ІІ.Негізгі бөлімі:

Тосын сәт:

Тәрбиеші: Қараңызшы, мұқият және желден: бүгін біз немен саяхатқа шығамыз? (көлікпен)

- Әрқайсысын бір көліктен алыңыз және оны қалай атаңыз

ол кімнің түсі. (Балалардың жауаптары.)

- Енді жолға шығайық. Әр көлік жүреді

өз жолында: көк машина - көк жолда, қызыл

машина - қызыл кілемде, жасыл машина-жасыл

жол, сары машина - сары жол бойымен.

Біздің машиналар түрлі-түсті мүйіздерден өтті. Біз де қазір осы жолдармен жүреміз.

- Бірінші жолдың түсі қандай? екінші? үшінші?төртінші?

Балалар сұрақтарға жауап береді.

- Кім сары жолмен жүргісі келеді? Көкке дейін кім мүйіз? Қызыл кілемде кім бар? Жасыл жолда кім бар?

Сергіту сәті:

Ұшып келді бір топ қаз,

Қонған жері, бірақ саз.

Сазды шоқып, тағы шоқып,

Ұшып кетті бір топ қаз.

ІІІ.Қорытынды:

Балалар бүгінгі ұйымдастырылған іс әрекетте сіздердің көңіл күйлерің қандай болды? Алдарыңда тұрған смайликтер арқылы көңіл күйлеріңізді білдіреміз. (Балалар өз ойларын айту, кері байланысқа түсу)

Ойын іс-әрекеті «Құмдағы саңырауқұлақтар»

Мақсаты: саңырауқұлақтардың пішіндерін жасауды үйрету, шығармашылық қабілеттерін арттыру

І.Кіріспе бөлімі:

Шаттық шеңбері:

Күннің көзі ашылып,

Көкке шуақ шашылып.

Төрімізге еніпті,

Амандасу үлкенге.

Тәрбиенің басы ғой!

Ал, қанекей, бәріміз,

Сәлем дейік үлкенге.

ІІ.Негізгі бөлімі:

"Құмды жаңбыр" жаттығуы.

Бүгін құмды елде жаңбыр жауады. Жұдырықшадан құмсалғышқа шырынын құйыңыз, жаңбыр жасаңыз.

«Сиқырлы саңырауқұлақтар» жаттығуы .

Тәрбиеші: Жаңбырдан кейін жақсы өсетін өсімдікті білесіздер ме?(Саңырауқұлақтар.)

- жаңбырдан кейін біздің құмды елде көптеген саңырауқұлақтар өсті.

- Бұл саңырауқұлақтар бір-бірінен қалай ерекшеленеді? (Үлкен және кіші)

- Бұл саңырауқұлақтарды себеттерге жинайық . Себеттер бірдей ме?

- Олар қалай ерекшеленеді? (Үлкен және кішкентай.).

- Біз қазір үлкен саңырауқұлақтарды үлкен себетке жинаймыз,

ал кішкентайлар-кішкентайға.

Саңырауқұлақтарды жасау.

Құм алаңына әртүрлі пішінде саңырауқұлақ жасау.

Сергіту сәті:

Бетімізге жел соғады,

Тербеледі ағаштар.

Тына қалса қатты жел,

Тоғай биік көрінер.

ІІІ.Қорытынды:

Саңырауқұлақ туралы не білдіңіздер?

Саңырауқұлақ жасай алдыңыздар ма?

Саңырауқұлақтардың қалпақшалары қандай болады?

Ойын іс-әрекеті «Құмдағы қорқақ тасбақалар»

Мақсаты: тасбақалар арқылы берілген жаттығуларды орындау, жануарлар туралы білімдерін арттыру

І.Кіріспе бөлімі:

Шаттық шеңбері:

Қуан,шаттан, алақай!

Қуанатын күн келді.

Күліп шықты күн бүгін.

Қайырлы таң!

Қайырлы күн!

ІІ.Негізгі бөлімі:

"Құм тасбақалары".

Бүгін біз ертегі аралына барамыз, әр түрлі тасбақалар тұратын жерде. Олар құмды жерлерді өте жақсы көреді.

Алақаныңызды құмға батырыңыз.

Балалар тапсырманы орындайды.

Тәрбиеші сұрақтары:

- Сіз өзіңізді қалай сезінесіз?

- Сізге ұнай ма, жоқ па?

- Сіздің көңіл-күйіңіз қандай?

- Сіз қорқынышты сезінесіз бе?

- Енді алақаныңызды сыртқа бұрыңыз, сіз қандай сезімде болдыңыз? (Балалардың жауаптары.)

"Ұйқыдағы тасбақалар"

Елестетіп көріңізші, сіз тасбақаға айналдыңыз. Түн келді. Олар бастарын тартып қабықтың астына тығылды , аяқтарын денеге қысып, көздерін жауып тастады . (Балалар тәрбиеінің нұсқауымен әрекеттерді орындайды.)

Тасбақалар тәтті ұйықтайды. Түн атады . Сол сәтте қабықтың астындағы тасбақалар баяу оянады, мұқият саусақтарын қимылдатып, аяқтарын жылжытып, көздерін ашып, бастарын баяу көтеріп, мойындарын созып, аяқтарын созылып, жоғары көтерді , айналасына қызығушылықпен қарады.

Қайырлы таң, тасбақалар. (Балалар тәрбиеінің нұсқауымен әрекеттерді орындайды.)

Сергіту сәті:

Бас бармағым - әкем,

Балаң үйрек – шешем,

Ортақ тірек – ағам,

Шылдыр шүмек апам,

Кішкентай бөбек – мен.

Бір үйде біз нешеуміз?

Бір үйде біз бесеуміз.

ІІІ.Қорытынды:

Балалар бүгінгі ұйымдастырылған іс әрекетте сіздердің көңіл күйлерің қандай болды? Алдарыңда тұрған смайликтер арқылы көңіл күйлеріңізді білдіреміз. (Балалар өз ойларын айту, кері байланысқа түсу

Ойын іс-әрекеті «Құмға әдемі құстарды бейнелеу»

Мақсаты: құстарды жасау қиялдарын дамыту, құстарға деген сүйіспеншілігін арттыру

І.Кіріспе бөлімі:

Шаттық шеңбері:

Күнге қарап қолымды

Бір, екі, үш деп соғайын

Қарап тұрған көршіме

Мен қолымды бұлғайын

Жылы-жылы жүзбенен,

Жылы-жылы сөзбенен

Жүрегімді сыйлайын.

ІІ.Негізгі бөлімі:

Балалар шыны құмсалғышқа әдемі құсты салыңыз және оны безендіріңіз.

Құс дайын болған кезде тәрбиеші балаларға кһздерін жабуды ұсынады

және оймен оған қасиеттер береді. Содан кейін тәрбиеші құмсалғыштағы жарықты қосады.

Біздің әдемі құсымыз қалай жарқырағанын қараңыз. Оған қандай қасиеттер бергеніңізді айтыңыз.

Сергіту сәті:

«Бір минуттық еркелік»

Мен қазір дабылды ұрамын, сіздердің әрқайсыларыңыз не істегілеріңіз келеді соны жасаңыздар - секіру, жүгіру, құлау және т. б. әлі болған кезде

дабылға бір рет соққы беремін - барлық еркеліктер тоқтайды

ІІІ.Қорытынды:

Балалар бүгінгі ұйымдастырылған іс әрекетте сіздердің көңіл күйлерің қандай болды? Алдарыңда тұрған смайликтер арқылы көңіл күйлеріңізді білдіреміз. (Балалар өз ойларын айту, кері байланысқа түсу)

Ойын іс-әрекеті «Көңіл-күйім осындай»

Мақсаты: құмдағы жаттығулар арқылы көңіл күйлерін көтеруді үйрету, шығармашылық ізденісін қалыптастыру

І.Кіріспе бөлімі:

Шаттық шеңбері:

Ал балалар тұрайық

Қарлығаш болып ұшайық

Сауысқан болып секіріп

Тоқылдақ болып шоқиық

Торғай болып қонайық

Қане, қанат жазайық

Қарлығаш болып ұшайық

Ұшып алайық

Орнымызға қонайық.

ІІ.Негізгі бөлімі:

Біз түрлі көңіл-күйлерді құмға саламыз (қайғылы, көңілді, қуанышты және т.б.). Талқылаймыз балалармен тәуелді көңіл-күй ретінде көрінеді адам, оның жақсы көңіл-күй, мұңды жағдайларды.

Сергіту сәті:

Отырып-ақ орныңда

Айдың көлді кешемін

Сен білмесең егерде

Былай ескек есейін.

ІІІ.Қорытынды:

Қандай көңіл-күйді көбірек салдың ?

Неге ол көңіл -күйді салдың ?

Сенің дәл сабақтағы көңіл күйің қайсысы?

Жағымсыз көңіл күй қасыңдағыларға қалай әсер етеді?

Ойын-іс-әрекеті «Кім көп моншақтарды табады?»

Мақсаты: сипап сезу , түстерді ажырату дағдыларын дамыту , дүниетанымдарын қалыптастыру

І.Кіріспе бөлімі:

Шаттық шеңбері:

Үлкенге де сіз

Кішіге де сіз

Баршаңызды құрметтеп

Бас иеміз біз.

ІІ.Негізгі бөлімі:

"Моншақтар"

Енді сіз бен біз құмның арасынан моншақтарды жинаймыз.

Әр бала бір түсті моншақтарды жинайды. Кім көп моншақ жиналғандығын анықталады.

- Әрқайсыңызда қандай түсті моншақтар бар екенін атаңыз.

(Балалардың жауаптары: қызыл, көк, сары, жасыл.)

Сергіту сәті:

Балалар бір-біріне иықтарын кезек-кезек тигізеді,

көзге күлімсіреп қарайды

ІІІ.Қорытынды:

Балалар бүгінгі ұйымдастырылған іс әрекетте сіздердің көңіл күйлерің қандай болды? Алдарыңда тұрған смайликтер арқылы көңіл күйлеріңізді білдіреміз. (Балалар өз ойларын айту, кері байланысқа түсу)

Ойын іс-әрекеті «-Құмдағы геометриялық фигуралар»

Мақсаты: геометриялық денелер туралы ұғындыру , шығармашылық, ойлау қабілеттерін арттыру

І.Кіріспе бөлімі:

Шаттық шеңбері:

Армысың, шапағатты Күн-Ана!

Армысың, қайырымды Аспан-Ана!

Армысың,мейірімді Жер-Ана!

Құт дарып, әлемді жарылқа!

ІІ.Негізгі бөлімі:

Қызықты геометриялық денелер

Құмға геометриялық фигураларды салыңыз:

шеңбер, шаршы,үшбұрыш.

Тапсырмалар:

1)барлық үшбұрыштарды,

2)барлық квадраттарды,

3) барлық шеңберлерді санау.

Құмды шеңбер.Ойын барысы: Бала құмда әр түрлі тәсілде шеңбердің суретін салады және оны әр түрлі заттармен: қақпақтармен, тастар, тұқымдармен, түймелермен, тиындармен, моншақтармен безендіреді. Бала өз «құмды шеңберіне» ат қоюына болады. Сонымен бірге осындай амалды ол өз алақаны таңбасымен жасауға да болады.

Сергіту сәті:

Балалар шеңберде тұрады, кезек-кезек шеңбердің ортасына қадам жасайды

олар олардың көңіл-күйі «тамаша» деп дауыстайды .

ІІІ.Қорытынды:

Қандай геометриялық денелерді білесің?
Неше үшбұрыш салдың?

Кім көп шеңбер салды?

Шеңберді салу қиынға соқпады ма?

Шеңберді немен безендірдің ?
Тағы қандай сурет салғың келеді?

Ойын іс-әрекеті «Құмдағы құрылысшылар»

Мақсаты: құмнан сәулетті ғиматтар жасауды үйрету, саусақ моторикаларын арттыру, шығармашылыққа қызығушылығын қалыптастыру

І.Кіріспе бөлімі:

Шаттық шеңбері:

Қуанамын мен де,

Қуанасың сен де.

Қуанайық достарым,

Жарқыраған күнге!

ІІ.Негізгі бөлімі:

Біз үстелдерге барамыз. Үстелде қалыптар бар , әр түрлі тесіктермен. Осы тесіктерді құммен толтырамыз, алдымен шеңберлер, содан кейін квадраттар, содан кейін үшбұрыштар.

Құмдағы құрылысшылар

Колобок тек дөңгелек пішінді үйлерді жақсы көреді

Жираф тек тікбұрышты, ал бегемот төртбұрышты үйде тұрғысы келеді. Құмсалғыш тұрғындарына көмектесіңіз. Жоғарғы оң жақ бұрышта бегемот өмір сүреді. Қажетті рамекинді таңдап, басып шығарыңыз".

Сол сияқты, педагог балаға құмсалғыштың барлық тұрғындарын орналастыру тапсырмасын береді. Тапсырманы жоспарға сәйкес ойыншықтарды орналастыру арқылы көбірек кейіпкерлерді енгізу арқылы қиындатуға болады.

Сергіту сәті:

Бір,екі, үш

Қолға қалам аламыз

Әдемі етіп жазамыз

ІІІ.Қорытынды:

-қай жануарға жасаған үйің ұнады?

-барлық үйлерді нұсқаулыққа сай орналастыра алдың ба?

Ойын іс-әрекеті «Жамандықты жеңемін»

Мақсаты: құмдағы жаттығулар арқылы көңіл-күйлерін көтеру , жаттығуларды жасауға дағдыландыру, дүниетанымын арттыру

І.Кіріспе бөлімі:

Шаттық шеңбері:

Мынау аспан астында

Жақыс дос көп табылар

Менде с оның бірімін,

Сыйлығымды қабыл ал!

ІІ.Негізгі бөлімі:

"Ашудың жеңімпазы" ойыны баланы деструктивті мінез-құлық үшін жазадан қорықпай, ашуланшақтықпен күресуге үйрете алады.

Бүгін біз көңіл-күй туралы сөйлесетін боламыз. Сізде не бар? Ашуланған кезде сізге не болады? Сіз ашуланған кезде ересектер не айтады және не істейді? (Баланың жауаптары).

Сіздің зұлым көңіл-күйіңіз сізді ересектер ашуланатын және ренжітетін әртүрлі нәрселерді жасауға және айтуға мәжбүр етеді.

Құмның көмегімен өзіңіздің ашуыңызды қалай мүсіндеуге және көруге болатынын қараңыз, содан кейін оны жеңіңіз. (Егер баланың кернеуі тым жоғары болса, онда бұл жағдайда сіз оған құмды күшпен сығып, құмның бетін жұдырықпен және т. б.)

Тәрбиешінің көмегімен бойынша бала дымқыл құмнан доп жасайды, онда ол ойықтарды білдіреді немесе көзді, мұрынды, ауызды тартады: "бұл допта қазір сіздің ашуыңыз өмір сүреді". Содан кейін бала кез-келген жолмен құм допын бұзады, сиқырлы сиқырды айтады: "біз ашуды қуып жібереміз, қуанышты шақырамыз.Осыдан кейін бала қолымен құмның бетін баяу тегістейді және оған алақанының іздерін қалдырады — тыныштандыру, тепе-теңдік табу және өз сезімдерін бақылау: "мен ашуымды жеңдім. Мен тынышпын". Қаласаңыз, бала құмдағы алақан іздерін безендіре алады. Балалар ою өрнетегі құмды қағаз бетіне жапсырады.

Сергіту сәті:

Бір, екі, үш

Жинап алдық күш

Төрт, бес, алты

Біз жазамыз мықты

Дәптерімізді ашайық

Көрсетілген үлгіге,

Әдемі етіп жазайық

ІІІ.Қорытынды:

Сабақ ұнады ма?

Сурет салу ұнады ма?

Ойын іс-әрекеті «Құм патшалығында»

Мақсаты: құм арқылы жасалатын жаттығулар арқылы саусақ моторикасын дамыту, логикалық ойлауын арттыру

І.Кіріспе бөлімі:

Шаттық шеңбері:

Алақай-ау, алақай!

Той тойлайық, балақай!

Қызарғанша алақан,

Қол соғайық, балақай!

Балалар қол соғады.

ІІ.Негізгі бөлімі:

Әлемді құммен жасаймыз

Педагог құмсалғышта әр түрлі жанды және жансыз заттарды — қала, ауыл, орман, өзен, көл, арал салу тәсілдерін көрсетеді, содан кейін ойын түрінде баланы өздігінен және нұсқауларға сәйкес әр түрлі ерекше әлемді салуға жетелейді

Сергіту сәті:

Бір, екі,

Тарта шеті.

Үш, төрт,

Ерінбестен бас көтерт

Бес, алты,

Қолын артқа.

Жеті сегіз

Отыр дейміз

ІІІ.Қорытынды:

Балалар бүгінгі ұйымдастырылған іс әрекетте сіздердің көңіл күйлерің қандай болды? Алдарыңда тұрған смайликтер арқылы көңіл күйлеріңізді білдіреміз. (Балалар өз ойларын айту, кері байланысқа түсу)

Қолданылған әдебиеттер:

1. Т.Д. Зинкевич-Евстигнеева Т.М. Грабенко « Чудеса на песке» практикум по песочной терапии. Из-во « Речь» 2005 год

2. Т.Д. Зинкевич-Евстигнеева Т.М. Грабенко « Игры в сказкотерапии» СПб 2008

3. М.В. Кисилева «Арт-терапия в работе с детьми»СПб 2006

4. Балапанов Е .Қ.Бөрібаев Б.Б. Ақпараттық мәдениет негіздері. Әдістемелік нұсқау-Алматы,2005жыл.

5. Венгер Л.А. Қабылдау мен оқыту-М.Просвещение 1969жыл

6. Т.Д. Зинкевич-Евстигнеева Практикум по сказкотерапии СПб 2013

7.Сакович Н.А. Технология игры в песок. Игры на мосту. – СПб.: Речь, 2006. – 176 с.

8. Грабенко Т.М., Зинкевич-Евстигнеева Т.Д. Чудеса на песке. Песочная игротерапия. – СПб.: Институт социальной педагогики и психологии, 2005. – 50 с.

9. Хоменко И.Н. Коррекционно-диагностический комплекс «Песочная магия» / И.Н. Хоменко. – СПб.: ИМАТОН, 2009. – 44 с

10. Грабенко Т.М. Игры с песком, или песочная терапия / Т.М. Грабенко // Дошкольная педагогика. – 2004. – №5