Оқу мақсаты

10.2.2.1 ғылыми-көпшілік және публицистикалық мәтіндерге сүйеніп, монолог және диалог құрау, сөз әдебі мен сөйлеу

этикеті формаларын орынды қолданып, тыңдаушыға әсер ету

Бағалау критерийі

Ойлау дағдыларының деңгейі

Білім алушы

• Мәтінге сүйеніп, диалог немесе монолог құрастырады

• Сөз әдебі мен сөйлеу этикеті формаларын орынды қолданады

Қолдану

Тапсырма

Мәтін мазмұны бойынша жұпта диалог құрастырыңыздар. Диалог барысында төменде ұсынылған сөйлеу этикеті формаларын қолданыңыздар.

Сөз әдебі мен сөйлеу этикеті формалары: сіз қалай ойлайсыз; сіздің пікіріңізше,...; мен сіздің пікіріңізбен толықтай келісемін; кешіріңіз, бірақ мен басқаша ойлаймын; сіздің осы туралы ойыңызды білсем деп едім; өте құнды пікір айттыңыз.

Болашақта қандай мамандықтар пайда болады?

Билл Гейтстің айтуынша, алдағы 20 жылда қазіргі мамандықтардың көпшілігі автомат- ты бағдарламалармен жабдықталып, біліктілігі төмен қызметкерлер бәсекеге ілесе алмай қалуы мүмкін. Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев та бір сөзінде: «Болашақта мүлдем жаңа мамандықтарға қажеттілік туады. Роботтар жұмыс істей бастайды. Қазір ғылым генді инженерия мен биология саласын дамыту үшін жұмыс істеуде. Әзірге барлық компьютерлер адам миын алмастыра алмайды. Бірақ жасанды интеллект бар. Барлық қиын жұмысты компьютерлер мен роботтар атқарады. Біздің мамандық туралы барлық түсініктеріміз өзге- реді. Сондықтан біз қаласақ та, қаламасақ та жұмыс орындары қысқара бастайды» деген еді. Расымен, Оксфорд сарапшыларының айтуынша, алдағы 20 жылда қазіргі мамандықтардың 47 пайызы жойылады. Зерттеу нәтижелері көрсеткендей, қазір мектепте оқып жатқандардың 65 пайызы болашақта енді пайда болатын мамандық иелері атанады. Жақында Forbes, Popular Science басылымдары болашақта пайда болуы мүмкін 162 мамандық тізімін жасады. Онда біздің ойымызға кіріп те шықпаған робоэтика бойынша адвокат, қоршаған ортаны қалпына келтіру менеджері, криптовалюта банкирі, IT-генетик, интеллектуалды жеке меншікті бағалау, нейропсихолог, медициналық роботтехник, виртуалды өмір архитекторы секілді мамандықтар бар. Соның ішінде 2020 жылы эмбрионды емдеу, яғни іштегі ұрықтың ауруын анықтап, бала тумай жатып емдеу маманы, 2025 жылы галактикалық архитектор мамандықтары жоғары оқу орындарында ресми түрде ашыла бастайды деп жоспарланғаны айтылған. Әрине, әзірге бұл мамандықтардың Қазақстанда қашан пайда болуы мүмкін екенін

дөп басып айту қиын. Бір анығы, болашақта біз ескі мамандықтардың жоғалғанына да, жаңа жұмыс орындардың ашылғанына да куә боламыз.

Дескриптор

Білім алушы

• мәтін бойынша жұбына 3 сұрақ қояды;

• сұрақтарға толық сөйлеммен жауап береді;

• жауап беруде мәтін ақпараттарын қолданады;

• сұхбаттасуда ұсынылған клишелерді қолданады.

Оқу мақсаты

10.2.3.1 сөйлеу ағымындағы интонацияның құрамдас бөліктері: әуен, әуез, тембр, қарқын, кідірісті сөйлеу мәнеріне

сай қолдану

Бағалау критерийі

Ойлау дағдыларының деңгейі

Білім алушы

• Интонацияның құрамдас бөліктері: әуен, әуез, тембр, қарқын, кідірісті сөйлеу мәнеріне сай қолданады

Қолдану

Тапсырма

Біздің еліміз жаңа заман талабына сай мамандықтарды дайындауға әзір ме? Берілген сұраққа дәлелдер келтіре отырып, ПОПС формуласы бойынша өз көзқарасыңызды білдіріңіз. Ауызша сөйлеуде кідірісті ескеріңіз.

ПОПС формуласы:

Менің ойымша,...

Себебі, оны былай түсіндіремін… .

Оны мына фактілермен/мысалдармен дәлелдей аламын… . Осыған байланысты ... қорытындыға келдім.

1. Менің ойымша, біздің еліміз жаңа 1. Менің ойымша, біздің еліміз жаңа заман заман талабына сай талабына сай мамандықтарды

мамандықтарды дайындауға дайын. дайындауға дайын емес.

2. 2.

3. 3.

4. 4.

Дескриптор

Білім алушы

• мәселеге қатысты өз ұстанымын білдіреді;

• ұстанымын 2-3 аргументпен дәлелдейді;

• мәселеге қатысты қорытынды жасайды;

• сөйлеу кезінде кідірісті орынды қолданады.

Оқу мақсаты

10.3.2.1 ғылыми-көпшілік және публицистикалық стильдегі мәтіндердің (мақала) құрылымы мен рәсімделуін білу,

жанрлық және тілдік ерекшеліктерін талдау

Бағалау критерийі

Ойлау дағдыларының деңгейі

Білім алушы

• Түрлі стильдегі мәтіндердің құрылымы мен рәсімделуін анықтайды

• Стильдердің жанрлық, тілдік ерекшеліктеріне талдау жасайды

Жоғары ойлау дағдылары

Тапсырма

Мәтін құрылымын, стилі мен жанрын анықтаңыз. Тілдік ерекшелігін талдап, түсіндіріңіз.

Астанадағы «Ел қанаты» қоғамдық қоры еңбек нарығына қандай мамандықтардың қажеттігі мен қазіргі түлектердің кәсіби сапасы жөнінде арнайы зерттеу жүргізіпті.

«Ел қанаты» қоғамдық қоры президенті Асланбек Жақыптың айтуынша, олар алдымен әртүрлі компания басшылары, жеке кәсіпкерлер – барлығы екі мыңнан аса жұмыс беруші арасында еліміздегі кадр тапшылығы жөнінде сауалнама жүргізген. Сауалнамаға қатысушылардың басым бөлігі астаналықтар болыпты. Респонденттердің 50,6 пайызы елімізде мамандар тапшылығы жоқ деп есептейді екен, бірақ 32,6 пайызының пікірі – керісінше.

Жұмыс берушілердің пікірінше, елімізде ең қат болып отырған мамандар – инженерлер (13,8 пайыз) мен дәрігерлер (12,8 пайыз). Содан кейін құрылысшылар, бағдарламашылар, мұғалімдер мен оқытушылар екен.

Ал, «Оқу орындарында даярланып шығатын түлектердің кәсіби білімі қазіргі экономика талаптарына сай ма?» деген сауалға 44,5 пайызы «сәйкес келе бермейді» деп жауап берген. Журналистермен өткен баспасөз мәслихатында «Кәсіпқор холдингі» ҰАҚ студенттермен жұмыс жөніндегі департамент директоры Тоғжан Жұмағұлова: «Сондықтан оқу орындары мамандар даярлау сапасына айрықша көңіл бөлуі тиіс» дейді. Оның айтуынша, жұмыс берушілердің 63 пайызы түлектердің біліміне, кәсіби даярлығына көңілі толмайтын көрінеді.

Еңбек нарығындағы сұранысқа болашақ мамандардың таңдауы сәйкес келе ме? «Ел қанаты» қоғамдық қоры бұл сауалды еліміздің сегіз өңірінен 2 мыңдай респондентке көлденең тартып, арнайы сауалнама жүргізген. «Бұрынғыдай емес, бүгінде жастар еліміздің еңбек нарығына техникалық маман иелері қажет екенін түсінген секілді. Сауалнамаға қатысқан Астана мен Алматы және Қарағанды қаласындағы жоғары сынып оқушылары мен түлектердің көпшілігі техникалық саланы жөн көретінін айтыпты. Тек 6,1 пайызы ғана құқықтану мен мемлекеттік қызмет және мемлекеттік басқаруды қалайтынын жеткізген» дейді қор жетекшісі Асланбек Жақып.

Әлеуметтік сауалнама нәтижелері бекерден-бекер жүргізілген жоқ. Жиында сөз алған Білім және ғылым министрлігі жастар ісі жөніндегі комитеттің бас сарапшысы Дамир Меңдіғалиевтің айтуынша, сауалнама қорытындылары министрлік тарапынан ескерусіз қалмайды. Әсіресе, түлектердің еңбек нарығына сай сапалы маман болып шығуына министрлік ерекше көңіл бөлетін болады.

Дескриптор

Білім алушы

• мәтіннің стилін анықтайды;

• мәтіннің жанрын анықтайды;

• мәтіннен стильге тән 3 дәлел келтіреді;

• мәтіннің құрылымын анықтайды.

Оқу мақсаты

10.3.3.1 әдеби шығармада көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселені талдау және кейіпкерлерді шынайы өмірмен

салыстырып бағалау

Бағалау критерийі

Ойлау дағдыларының деңгейі

Білім алушы

• Шығармада көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселені талдайды

• Кейіпкерлерді шынайы өмірмен салыстырып, пікір білдіреді

Жоғары ойлау дағдылары

Тапсырма

Балғабек Қыдырбекұлы Теміржолшы

Құрылыс қызу жүріп жатыр. Мұндағы адамдардың көбі осы маңдағы Күрті болысынан келгендер көрінеді. Ауылдан келген жігіттер жұмысқа белсене араласып кетіпті. Кешегі

«мен көшемін» деген кісі сайдан топырақ тасып жүр.

Лашығын өзен бойына қалдырып, жол құрылысының бастығы тіккен шатырға жүгіріп келген жігіт көп кідірмей-ақ шатырдан қуана шықты. Әуелі ол шатырға кірерде осылар қазақша сөзімді түсінбес деп жүрексініп еді, олай болмады, кіріп барған жігітке:

• Амансың ба?—деп қазақша сөйлеп, мұртты сары кісі Столяров орнынан тұра келіп қолын өзі берді.

• Амансыз ба?—деді, не айтарын білмей қалған Әліш те.

• Жұмыс сұрай келдің бе?

• Иә.

• Ендеше мен қағаз жазып берейін, ана Тарасов деген кісіге бар, ол саған жұмыс береді. Ендігі сенін бастығың сол болады.

• Құп.

Осыдан кейін ол жұмысқа кірісті. Оның жұмыс істеуіне сары атан тиді. Осы сары атанды жетелеп, Әліш бірнеше күн басқалармен бірге топырақ тартты. Аз ғана күн ішінде жап-жазық далада топырақ жалданып, тау болып үйіліп қалды. «Көп түкірсе – көл» деген осы екен-ау деп ойлады Әліш.

Аз күнде Әліш құрылысшылармен үйренісіп кетті. Ауылдағы жолдастарының да көбісі осында келді. Жұмысшылардың бірсыпырасы тасылған топырақты тегістеп, нықтап, таптап, енді бірсыпырасы тақтай тілуге кірісті.

Күн асқан сайын Әліштің жұмысының түрі өзгеріп отырды. Әліш бүгін өзінің бастығы Тарасовқа бір іспен бара қалып еді, ол «сен бүгіннен бастап топырақ тасығаныңды қой да, Сергей Колесниковтың қарауына бар. Жұмысты солармен істе» деді. Бұл сөз Әлішке алдымен қиынырақ тиді. Өйткені Әліш орыс тілін білмейді. Ал Сергейдің жанында бір қазақ жоқ, бәрі де орыс жігіттері. Сондықтан ол осы топырақ тартқан жігіттермен бірге жүре беруді ұнататын. «Бірақ,—деп ойлады ол,— топта сөз сөйлеймін бе, олардың істейтінін істей беруді білемін ғой». Осы екі ойды салмақтап келді де, Әліш тәуекел деп, Сергейдің бригадасына кетті.

Әліш енді жолдың топырағын тегістеп, үстіне құм, тас қиыршықтарын тасуға тапсырма алды. Ол бұл жұмысты да бар ынтасымен істеді. Поезд осы арадан өткенше асықты ол.

(әңгімеден үзінді)

Дескриптор

Білім алушы

• мәселе көтерілген сөйлемді тауып жазады;

• мәселенің шешімі берілген сөйлемді тауып жазады;

• кейіпкерді өз кейіпкерімен салыстырады;

• пікірін білдіреді.

Оқу мақсаты

10.4.1.1 публицистикалық және ғылыми стильдің жанрлық және стильдік ерекшеліктеріне сай тілдік құралдарды орынды

қолданып, шағын мақала жазу

Бағалау критерийі

Ойлау дағдыларының деңгейі

Білім алушы

• Жанрлық және стильдік ерекшеліктерге сай мақала жазады

• Тілдік құралдарды орынды қолданады

Жоғары ойлау дағдылары

Тапсырма

«Жаңа еңбек нарығы еліміздің экономикасын қалай өзгертеді?» деген тақырыпта жергілікті газет бетіне мақала жазыңыз (150-180 сөз).

Дескриптор

Білім алушы

• кіріспе бөлімінде еңбек нарығындағы сұранысқа ие мамандықтар туралы жазады;

• негізгі бөлімде сұранысқа ие мамандықтардың ел экономикасын көтерудегі маңызы туралы жазады;

• мақала мазмұнында риторикалық сұраулы сөйлемдер мен көркемдегіш құралдарды, дәйексөздер мен қыстырма сөздерді қолданады.

• қорытынды ойын жазады.

Дескриптор

Білім алушы

• ақпараттарды өзара сәйкестендіреді;

• адамдардың арасындағы қарым-қатынасты анықтайды;

• диаграммаға түсіреді.

Оқу мақсаты

10.2.6.1 әртүрлі графиктік мәтіндердегі (иллюстрация, фотосурет, сызба, шартты белгі) ақпараттарды салыстыру,

негізгі идеясын түсіндіру

Бағалау критерийі

Ойлау дағдыларының деңгейі

Білім алушы

• Графиктік мәтіндердегі (иллюстрация, фотосурет, сызба, шартты белгі) ақпараттарды салыстырады, негізгі идеясын түсіндіреді

Қолдану

Тапсырма

1. Графиктік мәтіндердегі ақпараттарды ауызша салыстырып, әңгімелеңіз. Екеуіне ортақ идеяны анықтаңыз.

Оқу мақсаты

10.3.2.1 ғылыми-көпшілік және публицистикалық стильдегі мәтіндердің (интервью) құрылымы мен рәсімделуін білу,

жанрлық және тілдік ерекшеліктерін талдау

Бағалау критерийі

Ойлау дағдыларының деңгейі

Білім алушы

• Мәтіндердің (интервью) құрылымы мен рәсімделуін, жанрлық және тілдік ерекшеліктерін анықтайды

Жоғары деңгей дағдылары

Тапсырма

1. Мәтінді оқып, кестені толтырыңыз.

Сыр өңіріндегі белгілі азаматтар отандық өнімге қаншалықты қолдау көрсетіп келетінін бағамдау мақсатында «Сіз қандай отандық өнім пайдаланасыз?» деген сауалмен сауалнама жүргізген болатынбыз.

Облыстық экономика және бюджеттік жоспарлау басқармасының басшысы С.ҚҰЛЫМБЕТОВА:

Мен тұтынатын азық-түліктің барлығы қазақстандық өнімдер. Дүкенге барған уақытта шетелдік өнімдер самсап тұрады, алайда олардың табиғи таза өнім екендігіне күмәнім бар. Себебі сырт елден келетін өнімдердің барлығының жарамдылық мерзімі тым ұзақ. Яғни олардың арасында химиялық қоспалар көп екені белгілі. Сондықтан біз отбасымызбен отандық өнімді тұтынамыз. Атап айтар болсам, «Дәмдінің» сүт өнімдерінің өзге өнімдерден айырмашылығы көп. Сонымен бірге «Айналайын» сүт өнімдерін де алып тұрамын. Сонымен қатар дастарқан үстінде әрдайым, «Рахаттың» кәмпиттері тұрады. Сондай-ақ «Маслодел» өсімдік майын, Қостанайдың ұнын және Арал, Қазалы аудандарынан әкелінген етті ғана аламын. Елімізде әзірге отандық киім өндіруші фабрикалар мен цехтар аз болғандықтан, өзімде отандық киім жоқ десем де болады. Есесіне балаларға тоқылған киімдер аламын. Жуырда ғана ұлыма Шымкенттік «Восход» тігін фабрикасынан шыққан костюм алып бердім.

Қалалық мәслихат хатшысы И. ҚҰТТЫҚОЖАЕВ:

Азық-түлік тауарларынан жергілікті өнімді пайдаланамыз деп толық айта аламын. Себебі майымыз да, сүтіміз де, нанымыз да, етіміз де, картобымыз да өзімізде жеткілікті. Қазіргі таңда тамақ өнеркәсібінде еліміз өз ішкі нарығымызды қамтамасыз ете алады деген ойдамын. Отандық өнімді қолдау керек. Егер сапасы жоғары болатын болса, сол өнімді мүмкіндігінше қолдануға тырысамын. Дегенмен дүкендердің сөрелерінде отандық киімдерді көре алмаймыз. Отандық өнімді сұрағанның өзінде сатушылар тауып бере алмайды. Дегенмен қазіргі таңда отандық өнімді қолдау нақты қолға алынғандықтан, алдағы уақытта «Қазақстанда жасалған» деген атауы бар тауарлардың көбейетініне сенім мол.

«Халыққа қызмет көрсету орталығы» РМК Қызылорда облысы бойынша филиалының директоры А. ӘБИБУЛЛАЕВА:

Қазіргі таңда азық-түліктің дені өз өніміміз. Сондықтан күнделікті «Қазақстанда жасалған» деген атаудағы өнімдерді пайдаланамын. Нақтырақ айтар болсам, «Айналайын» мен «Дәмдінің» барлық сүт өнімдері, «Ақ маржан» күріші, жергілікті бақша өнімдері бар. Қай қыз-келіншек болмасын сапалы, өзіне жарасымды киінгенді қалайтыны сөзсіз. Бүгінде елімізде киім өнеркәсібі дамып келе жатқаны белгілі. Сұраныс болса, талғамға сай жұмыс жасайтын отандық өнеркәсіп орындары жетерлік. Тек соларды іздеп таба білу қажет. Мен отандық өнімді қолдаушы ретінде қазіргі таңда белгілі дизайнер Аида Кауменованың киім дүкенінен киінемін.

Сауалнама жүргізген Д.МАХАНОВА

Оқу мақсаты

10.4.1.1 публицистикалық және ғылыми стильдің жанрлық және стильдік ерекшеліктеріне сай тілдік құралдарды

орынды қолданып, интервью жазу

Бағалау критерийі

Ойлау дағдыларының деңгейі

Білім алушы

• Жанрлық және стильдік ерекшеліктерге сай тілдік құралдарды қолдана отырып, интервью жазады

Жоғары деңгей дағдылары

Тапсырма

«Сіз отандық өнімдерді пайдаланасыз ба?» тақырыбында өзіңіз тұратын қала тұрғындарымен жүргізілген сұхбат мәтінін жазыңыз.

Оқу мақсаты

10.4.4.1 тақырып бойынша мәтінге жоспар құрып, әр тармақшаға қажетті негізгі және қосымша мәліметтерді

жинақтап ұсыну (тірек-схема, менталды карта, презентация)

Бағалау критерийі

Ойлау дағдыларының деңгейі

Білім алушы

• Тақырып бойынша мәтінге жоспар құрып, негізгі және қосымша мәліметтерді (тірек-схема, менталды карта, презентация) жинақтап ұсынады

Қолдану

Тапсырма

1. Мәтінге жоспар құрып, негізгі және қосымша мәліметтерді жинақтап (тірек-схема, презентация, ментальды карта) ұсыныңыз.

Тамақ өнеркәсібі машина жасаумен, саудамен, көлікпен тығыз байланысты. Бірақ ол, ең алдымен, ауыл шаруашылығымен байланыс жасайды: оның шикізаттарын өңдеп, мал шаруашылығын жеммен қамтамасыз етеді (арнайы дайындалған немесе өндіріс қалдықтары) және ауыл шаруашылығы салаларының дамуына оң ықпал жасайды.

Көптеген «тамақ өнеркәсіптері» көлемі үлкен, қымбат құрал-жабдықтар пайдаланады.

Сонымен қатар кішігірім зауыттар (май шайқайтын, шұжық шығаратын цехтар) кәдімгі

2-3 бөлмеге сыйып кетеді. Ондай зауыттар қымбат болмағандықтан, оларды шағын кәсіпорындар да сатып ала алады.

Тамақ өнеркәсібі – тұтас салалар кешені. Оның орналасуына шешуші әсер ететін негізгі 2 фактор – шикізат және тұтыну. Материалды көп қажет ететін салаларында дайын өнім бірлігін шығаруға кететін шикізат шығыны үлкен.

Шикізат факторының әсерін көрсететін нақты мысалға – қант өнеркәсібі кәсібін (Алматы, Жамбыл) жатқызуға болады. Біздің елімізде «тәтті өнімді» дәстүрлі түрде қант қызылшасынан өндіреді.

Шикізат базаларына май айыру өндірісі, яғни өсімдік майын алу бағытталып орналасады. Қуатты зауыттар күнбағыс өсірілетін (Өскемен), мақта мен мақсары өсірілетін (Шымкент) аймақтарда орналасқан. Алматы мен Ақтөбенің зауыттары негізінен тасымалданып әкелінген майды шақпақтайды. Өскемендегі май айыру өндірісі халуа шығарумен үйлестірілген.

Жеміс-көкөніс өнеркәсібі тез бұзылатын өнімдер - көкөніс, жеміс өңдеумен айналысады. Ол толығымен дерлік Қазақстанның оңтүстігінде, әсіресе, Алматы облысында орналасқан.

Шикізат көзіне бағытталатын салалардың ішінде балық өнеркәсібі ауыл шаруашылығымен тікелей байланыспағандықтан, ерекше сипатқа ие. Ол ірі көлдердің, су қоймалары мен өзендердің балық қорларын пайдаланады.

Саланың басты кәсіпорны – «Атыраубалык» АҚ (Балықшы а.). Осы кәсіпорын ғана бекіре балықтарының уылдырығын өңдейді.

Тұтыну орындарына өндірістік өңдеуден өткен шикізатты пайдаланатын салалар таяу орналасады. Олардың өнімдері нашар сақталатын (торт, пирожный, басқа да кондитерлік өнімдер, нан) немесе жасалған шикізатынан тасымалдануы қиын болып келеді.

Нан пісіру көптеген елді мекендерде бар. Кондитер, макарон өнімдері өндірісінің де кеңістікте таралу «бейнесі» осыған ұқсайды. Ең ірі кондитер өндірісі – Алматы мен Қостанайда, шай – Алматыда, макарон өнімдері – Петропавл қаласында орналасқан.

Тамақ индустриясының бірқатар салалары шикізатқа да, тұтынушыға да бағытталып жұмыс істейді. Ұн тартатын өнеркәсіптер астық өңдеумен айналысады.

Сүт өнеркәсібінің бастапқы сатылары (пастерленген сүт, қаймақ, кілегей, айран шығару) тұтынушыға таяу орналасады. Оның соңғы сатылары, мысалы, май шайқау (мал

Оқу мақсаты

10.2.2.1 ғылыми-көпшілік және публицистикалық мәтіндерге сүйеніп, монолог және диалог құрау, сөз әдебі мен сөйлеу этикеті формаларын орынды қолданып,

тыңдаушыға әсер ету

Бағалау критерийі

Ойлау дағдыларының деңгейі

Білім алушы

• Мәтін бойынша монолог, диалог құрауда сөз әдебі мен сөйлеу этикетін қолданады

Қолдану

Тапсырма

1. Мәтіндегі ақпараттарға сүйене отырып, жұбыңызбен диалог құрастырыңыз. Диалог мазмұнында сөйлеу этикеті формаларын қолданыңыз.

Театр сүйер қауым Алматы қаласында өтіп жатқан жазушы-драматург, ҚР Мемлекеттік сыйлығы лауреаты Дулат Исабековтің 70 жылдық мерейтойына арналған

«Исабеков әлемі» атты халықаралық театр фестивалінен хабардар болар. 10 қазанда фестиваль шымылдығын қара шаңырақ М.Әуезов атындағы Қазақ Мемлекеттік академиялық драма театры «Жаужүрек» драмасымен ашты. Д.Исабековтің бұл драмасын театрдың директоры әрі көркемдік жетекшісі, ҚР халық әртісі, профессор Е.Обаев сахналаған.

«Исабеков әлемі» фестиваліне алыс-жақын шетелдерден (ТМД елдері) алты театр, Қазақстаннан алты театр қатысады. Бір автордың пьесалары сахналанатын бұл фестиваль мәдени, рухани өмірімізде алтын әріптермен жазылатыны сөзсіз.

Оқу мақсаты

10.2.3.1 сөйлеу ағымындағы интонацияның құрамдас бөліктері: әуен, әуез, тембр, қарқын, кідірісті сөйлеу

мәнеріне сай қолдану

Бағалау критерийі

Ойлау дағдыларының деңгейі

Білім алушы

• Интонация: әуен, әуез, тембр, қарқын, кідірісті сөйлеу мәнеріне сай қолданады

Қолдану

Тапсырма

1. Суретті қолдана отырып, театрға келген көрермендерге театр әдебін хабарлап айтыңыз. Интонацияға назар аударыңыз.

2.

Оқу мақсаты

10.3.4.1 ғылыми-көпшілік және публицистикалық стильдегі мәтіндер (эссе) бойынша салыстырмалы (жанры, құрылымы, тілдік құралдары, мақсатты аудиториясы)

талдау жасау

Бағалау критерийі

Ойлау дағдыларының деңгейі

Білім алушы

• Түрлі стильдердегі мәтіндерге (эссе) жанры, құрылымы, тілдік құралдары, мақсатты аудиториясы бойынша салыстырмалы талдау жасайды

Жоғары деңгей дағдылары

Тапсырма

1. Мәтіндерді оқып, төмендегі тапсырманы орындаңыз.

   1. мәтін

Қазақ кино өнерінің алтын тірегі «Гауһартас» фильмі 1975 жылы жарыққа шықты. Бүкілодақтық тұсаукесері 1977 жылдың маусым айында Мәскеу қаласында өтті.

«Гауһартас» киносы танымалдылығы жағынан күллі Кеңес Одағы бойынша «Қыз Жібек» фильмінен кейінгі екінші орында болды. Жазушы-драматург Дулат Исабеков сценарийі бойынша түсірілген фильм бірден көрермендердің жүрегін жаулап алды. Тамаша туынды қазақ жерінде ғана емес, өзге мемлекеттердің экрандарынан көрсетілді. Қарапайым шаруа шаңырағына бойжеткен Салтанат келін болып түседі. Шаруаның үлкен ұлы, белді шопан Тастанның жары атанған Салтанат жүрегі мейірімге толы жан. «Келіні жақсы үйдің керегесі – алтын» дегендей, Салтанат келін болғалы бері, бұл шаңыраққа мейірім мен жылулық сәулесі төгілді. Салтанаттың жібек мінезіне ата-енесі де дән риза. Қайыркен де жеңгесіне еркелеп, онымен жақсы дос болады. Тек мінезі ауыр Тастан ғана Салтанатқа қатаң қарайды. Ер-азаматының мейіріміне бөлене алмаған Салтанат ауыр дертке шалдығады.

Режиссер Шәріп Бейсембаевтың «Гауһартас» киносында Кәукен Кенжетаев, Әмина Өмірзақова, Әнуар Боранбаев, Кененбай Қожабеков т.с.с. қазақ өнерінің хас шеберлері бой көрсетеді. Сондай-ақ, Досхан Жолжақсынов, Жанна Қуанышева, Сапарғали Жәкішев сияқты сол кездегі жас актерлер түсті.

Басты кейіпкер Салтанат келіннің бейнесін сомдаған Жанна Қуанышева нағыз қазақ келінінің бейнесін көрсете білді. Жаны сұлулық пен нәзіктік атаулысына құштар көнбіс мінезділігінің арқасында ол талай көрерменнің жүрегіне жол тартты. Ал оның жары Тастан рөлін сомдаған Әнуар Боранбаев салқын мінезді нағыз ер-азаматтың бейнесін көрсете алды.

«Гауһартас» киносы қазіргі таңда қайта жаңғырды. Киносүйер қауым тамаша туындыны телеарналардан ғана емес, енді ғаламтор арқылы да көре алады.

2. мәтін

Ахан Сатаевтың «Анаға апарар жол» кинофильмі көпшіліктің көңілінен шығып жатқаны сөзсіз. Фильм көрермендерге қалай әсер берді, фильм қай жағынан ұнады, назарларыңызға фильмді көрген көрермендердің пікірлерін ұсынамыз.

Әсем (Instagramm желісінен: sema_0101): Бұл фильм маған өте қатты ұнады. Әр қазақ көруге міндетті фильм деп ойлаймын. Киноны көріп отырып жыладым… Күйініштен жыладым… Өз перзентін бір көруге зар болған ана жүрегінің тілімделгенін көріп жыладым… Қазағымның көрген қасіретін көріп жыладым… Балалар анасынан, аналар балаларынан айырылмаса екен! Тәуелсіздігіміздің тұғыры биік болғай. Кейіпкер

рөлдерін тамаша аша білген актерлерге алғыс айтамын.

Оқу мақсаты

10.4.3.1 шығармашылық жазба жұмыстарында көркемдегіш

құралдар мен айшықтау амалдарын тиімді қолданып жазу

Бағалау критерийі

Ойлау дағдыларының деңгейі

Білім алушы

• Көркемдегіш құралдар мен айшықтауды қолданып, шығармашылық жазба жұмысын орындайды

Қолдану

Тапсырма

Сіз тілші ретінде театрға жаңа қойылымды тамашалауға бардыңыз. Жергілікті газетке осы спектакль туралы пікіріңізді жазыңыз. Көркемдегіш құралдар мен айшықтау амалдарын

қолданыңыз.

Оқу мақсаты

10.1.2.1 мәтінді тыңдай отырып, негізгі идеяларды (ақпараттарды) қысқаша түртіп жазу (конспектілеу), жазбаға

сүйеніп мәтін мазмұнын түсіндіру

Бағалау критерийі

Ойлау дағдыларының деңгейі

Білім алушы

• Негізгі идеяларды түртіп жазады (конспектілеу), мәтіннің мазмұнын түсіндіреді

Қолдану

Тапсырма

1. Берілген мәтінді тыңдап, өлеңде кездесетін мәселелерді түртіп жазып алыңыз.

Аралым

Сөзі: Қ. Мырзалиев

Әні: М. Омаров Шалқыған теңіз, Толқыған теңіз,

Көгілдір көк айдыным, көк айдыным. Биікте жүрген,

Бұлттарды сүзген,

Бұрынғы жоқ айбының, жоқ айбының. Аққу арман,

Күтемін алдан,

Сағынып қанат қаға ма? Толқыны тулап,

Шағала шулап,

Толар ма ауыл жағаға? Арал, сен туралы айтам ән, Арал, ақ айдыным аңсаған. Арал, оралсаңшы қайтадан! Арал!

Қарайған жерге, Қуанған шөлге

Телміріп күн қарайды, күн қарайды. Көк дауыл жеккен,

Кемелер шөккен

Жағада құм борайды, құм борайды. Аққу арман,

Күтемін алдан,

Сағынып қанат қаға ма? Толқыны тулап,

Шағала шулап,

Толар ма ауыл жағаға? Арал, сен туралы айтам ән, Арал, ақ айдыным аңсаған. Арал, оралсаңшы қайтадан!

Арал!

Дескриптор

Білім алушы

• мәтіндегі маңызды тірек сөздерді табады;

• туындаған мәселерді анықтайды;

• мәтіннің мазмұнын айтады.

Дескриптор

Білім алушы

• өз позициясын анықтайды;

• мәселенің өзектілігін көрсетеді;

• мәселенің шығу себептерін атайды;

• шешу жолдарын ұсынады;

• өз ойын сенімді жеткізеді.

Оқу мақсаты

10.3.5.1 мәтін тақырыбына байланысты қосымша материалдарды энциклопедиялардан тауып, ортақ

қорытындылар жасау

Бағалау критерийі

Ойлау дағдыларының деңгейі

Білім алушы

• Қосымша материалдар бойынша ортақ қорытынды жасайды

Қолдану

Тапсырма

1. Мәтінді оқып, тақырыбын анықтаңыз.

Ата-бабаларымыз тіпті аң-құстар арқылы да айналадағы құбылыстардың сырын аңғарып, құпиясын ұға білген. Бізге жеткен ата ұрпақтың пайымдауы бойынша, мысалы, шағалалар көл үстінде ұшып жүріп тоқтаса, артынша ауа райы бұзылады. Ал егер шабақ балықтар су бетіне шығып қайта сүңгіп жүрсе, онда ізін суытпай жаңбыр болады. Ашық күнде қарлығаштар ұшып, жүруін тоқтатса, онда көп ұзамай дауыл тұрады. Жазда шегірткелер шырылын тоқтатып, жым-жылас болып айналада тыныштық орнаса, онда жедел-ғабыл жаңбыр жауады. Қыста ақбөкендер жайылымын тастап, басқа жаққа жосылып кете бастаса, немесе сексеуіл тоғайы мен құм төбелерді паналаса, онда ол жерде көп ұзамай боран соғады, көктемнің бірінші жаңбырында күн күркіресе, шөп шүйгін шығады, күн батарда аспанның солтүстігі қоңырқай тартса, жел тұрады; күн бұлтқа батса, келесі күні жауын-шашын болады, ашық батса, күн ашық болады.

Осылайша қазақ атам өз жерінің табиғатын, онда болатын құбылыстарды жақсы біліп, осыған орай өз әрекеттерін алдын ала болжап отырған.

Атадан балаға ғасырлар бойы іс арқылы ұдайы қайталанып жеткен бұл асыл қасиеттерді бір-бірімізге, ұрпақтарымызға үйрету – халық дәстүрі, экологиялық мәдениетіміздің ажырамас бөліктері. Айта берсек, атам қазақ тек табиғаттың өзі берген игіліктерімен ғана күн көріп жүрген шағында жыл мезгілдеріне орай уақыттың маусымдық, айлық межелерін: көктем шыға, жаздың басында, күз түсе, қар бір жауғанда, қыс ортасында, құралайдың салқыны кезінде, өліарада, жазғытұрымда, көк шыға, ел жайлауға көшерде, күзекке көтерілгенде, қыстауға қайтар кезде, т.б., ал қысқа уақыт өлшемдерін: таң алдында, таңсәріде, елең-алаңда, таң құланиектене, күн шыға, күн көтеріле, күн құрық бойы көтерілгенде, күн арқан бойы көтерілгенде, түсте, сәске түс, тал түс, талма түс, түс ауа, түс қайта, кешке қарай, кешқұрым, ақшам кезінде, қас қарая, апақ-сапақта, қызыл іңірде, түнде, түн ортасы, түн ортасы ауа деп белгілеген.

Тіпті кейбір шаруашылық әрекеттерінің өзін экологиялық уақытпен орайластырған: жылқы күзерде, бие байларда, күзем жүн қырқымында, қозы күземде, соғым басында, ел орынға отырарда, құс қайта, қансонарға шығарда; ал кейбір мезеттік сәттерді: ат ерттегенше, сүт пісірім, шай қайнатым, бие сауым, көз шырымын алғанша, ет асым сияқты межелермен мөлшерленген. Немесе үркер көтеріле, сүмбіле туа, жұлдыз сөне, т.б. деп келетін межелерді тек қана экологиялық уақыт өлшемі емес, экожүймен байланысты ситуациялық уақыт өлшемдері деп те қарастыруға болады...

Дескриптор

Білім алушы

• мәтіннің тақырыбын анықтайды;

• сөздердің мағынасын анықтайды;

• мәтін бойынша қорытынды шығарады.

Оқу мақсаты

10.4.6.1 сөйлем деңгейінде тыныс белгілерін қолдана білу

Бағалау критерийі

Ойлау дағдыларының деңгейі

Білім алушы

• Сөйлемдерде тыныс белгілерін қолданады

Қолдану

Тапсырма

1. Берілген мәтінді оқып, тыныс белгілердің қойылу себептерін түсіндіріңіз.

Американдық The Forbes басылымы әлемдегі экологиялық таза мемлекеттердің рейтингін шығарды. Швейцария – ең таза ел. Бұл мемлекет судың сапасы, ормандардың саны және тазалығы, пестицидті аз қолдануы бойынша ең жоғарғы балды жинаған. Екінші орында – Швеция, ауаның ластану деңгейі төмен, ауыз суы таза. Үшінші орында – Норвегия, өзінің суының сапасымен, ауасымен, санитариясымен мақтана алады. Норвегтер тыныс алу жолдары ауруларына сирек шалдығады. Азиaттық Тынық мұхиттық аймақтағы ең таза мемлекет Жаңа Зеландия екен, мұнда ел басшылығы қоршаған ортаны қорғауға көп көңіл бөледі. Жапония ормандық ресурстарды сақтау бойынша ең жоғарғы балды алған, ауаның ластану деңгейі төмен, онда химиялық пестицидтерді пайдалануға шектеу қойылады.

Жапондардың ұлттық дәстүрлерінің бірі – қоршаған ортаны, ағаштар мен гүлдерді, жануарларды аялап, қорғау дәстүрі адамдардың бойына бала жастан сіңіп, қалыптасады. Сондықтан Жапонияда әрбір маусым бойынша табиғатта серуендеу кең өріс алған, мысалы: көктемде жабайы шиенің (сакура) гүлдеуін, күзде үйеңкі орманын тамашалау ұлттық мекерелердің біріне айналған. Қазір осылардың бәрін батыстан да көруге болады.

Германия табиғатты қорғаумен байыпты түрде айналыса бастаған алғашқы батыс елдерінің бірі. Қазір «жасылдар» партиясының өкілдері герман парламентінде де отыр.

«Жасылдар» партиясы мен табиғат қорғау ұйымдарының жұмысы арқасында Германия қоршаған ортаның жағдайына бақылауды қатал қолға алып, атом электр станцияларын жаба бастады.

Экологиялық саясат алдын алу шараларына, «ластаған ақшасын төлейді» принципіне көшу керек. Табиғатты қорғауға бағытталған заңдардың заман талаптарына сай жүйесін қалыптастыру және күшейту қажет.

Дескриптор

Білім алушы

- Мәтіндегі 4 тыныс белгінің қойылу себебін түсіндіреді;

Оқу мақсаты

10.2.1.1 ғылыми-көпшілік және публицистикалық стильдегі мәтіндерден күрделі сөздердің жасалу жолын анықтау, ауызша мәтін құрауда орынды қолдану;

Бағалау критерийі

Ойлау дағдыларының деңгейі

Білім алушы

• Күрделі сөздердің жасалу жолдарын анықтап, ауызша мәтін құрауда қолданады;

Қолдану

Тапсырма

1. Берілген мәтінді оқып, күрделі сөздердің астын сызыңыз.

Әлемдік мұхиттың экологиялық проблемалары және тұщы су қорының

таусылуы

Біздің жер шарының үстіңгі қабатының 70%-дан астам көлемін мұхиттар мен теңіздер алып жатыр, олар атмосфераға әсер етеді және пайдалы қазбалар мен тағам көздері болып табылады. Олар Жер жүйесінің ең өнімді экологиялық жүйесі болып табылады да бүкіләлемдік балық аулау кәсібінің 80%-ын қамтамасыз етеді. Мұхит планетадағы өмірдің бесігі және оның экологиялық негізі. Планетаның бір тұрғынына орта есеппен алғанда 311 млн. тонна шамасында су мөлшерінен келеді.

Атмосфераның газдық балансындағы әлемдік мұхит фитопланктондарының рөлі жоғары. Ол – оттегінің негізгі көзі. Заманымыздың аса ірі проблемаларының бірі — антропогендік әсердің салдарынан көміртегі циклінің қалыптан тыс ғаламдық бұзылуының ^{орын алуы. Биосфераға антропогендік іс-әрекеттер барысында түсетін С0}2^{-ні мұхиттағы тірі} ағзалар сіңіреді. Әлемдік мұхиттың адамзат өміріндегі рөлі сан алуан. Ол орта түзуші, кәсіпштік, шикізаттық, рекреациялық, көлік және т.б. қызметтерді атқарады.

Әлемдік мұхиттың маңызын қарастыра отырып, балық аулау және теңіз кәсіптерінің маңызды рөл атқаратынын көреміз, олардан түсетін жылдық табыстың көлемі 55 млрд. доллардан асады.

Кеме көліктері атқаратын халықаралық сауда қызметтерінің жылдық мөлшері жылына 150 млрд. доллардан асады. Ол теңіз көлік қызметі динамикасының жоғары деңгейімен және салыстырмалы түрде төмен құнымен ерекшеленеді.

Теңіздер мен мұхиттар — бүкіл адамзаттың игілігі, бұл игілікті сақтау көбіне табысты халықаралық ынтымақтастыққа тәуелді. Бір өкініштісі, бірнеше елдерден ағып өтетін ірі өзендер мен теңіздерді қорғау жөніндегі халықаралық келісімдерді ратификациялау және бақылау жұмыстарында кездесетін қиындықтар аз емес. Тұщы су қорларының азаюы да маңызды мәселе.

Бұл мәселелер ЮНЕСКО-да қарастырылады.

2. Асты сызылған күрделі сөздерді пайдаланып, мәтін мазмұнын 5-6 сөйлеммен қысқаша баяндаңыз.

Дескриптор

Білім алушы

• күрделі сөздердің астын сызады;

• мәтінді қысқаша мазмұндайды;

• баяндауда күрделі сөздерді қолданады.

Оқу мақсаты

10.3.3.1 әдеби шығармада көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселені талдау және кейіпкерлерді шынайы өмірмен салыстырып бағалау

Бағалау критерийі

Ойлау дағдыларының деңгейі

Білім алушы

• Көтерілген әлеуметтік-қоғамдық мәселені талдап, кейіпкерді шынайы өмірмен байланыстыра салыстырады;

Жоғары деңгей дағдылары

Тапсырма

Мәтінді оқып, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз.

...Еламан әбден қас қарайғанша тұрды. Ай туған жоқ. «Ертең күн шағырмақ, ашық болар», - деді Еламан. Ертеңіне бұл тіпті ерте оянды. Түнімен тырп етпей шыққан Ақбаланың ұйқысын бұзғысы келмеді де, төсектен ақырын түсті. Үй ішінде де сыбдырсыз ақырын қозғалып, кеше жатар алдында пешке жайған киімдерін киді. Күндегі әдетпен бүгін де түннен қалған бірдеңені талғажау етті де, Ақбала екеуі «жылауық неме» деп ат қойған жаман есікті сықырлатпай ақырын ашып, сыртқа шықты.

Еламан теңізге тартты. Бұл ақ қар, көк мұз үстінде күні бойы жалғыз. Мұз ояды. Ау қарайды. Теңізге шыққанда, сірә да, маңындағы кісі-қараның бар-жоғын байқамайтын. Төбеде көк аспан. Табан асты көк теңіз. Екі дүние арасында жабырқау ойды жанына серік қып, күні бойы күйбеңдеп жүріп өмір жөнінде ойлайды. Өзі жөнінде ойлайды. Өзінің теңіз үстінде ғана емес, өмірде де жалғыз екенін ойлайды. Әке-шешеден ерте айрылды.

Еламан күрсінді. Аяғы астында жатқан бір-екі балықты етігінің тұмсығымен теуіп, өзінен әрегірек ысырып тастады да, аудың арқалығын ұстады. Қас қараймай тұрғанда, үйге тезірек жеткісі кеп еді; бірақ жалғыз кісіге ой үйір келе ме, күтпеген жерден қайын атасы есіне түсті. Еламанды «балықшы» деп атап, бұған айтқан қай сөзді де әзілге шаптырып осқырынып отырады. Оған бұл үйренген. Кеше де қатынаған біреуден «балықшыға сәлем айт, ауыз ашқасын барам» деп хабар жіберіпті.

Бұған Ақбала қатты қуанды. Қыз дәурені қырда өткен Ақбала теңіз өңірінің тірлігіне үйрене алмады. Жаз аптап, ыстық. Маса. Сона. Балық сасыған ауа да бұған жат. Балықшы жігіттің босағасын аттаған күннен бастап сыртқа шықпай, үйге тығылып алды. Ауыл-үйдің арасында ала көз, күңкіл көбейді: «Жабайы»,- деді. «Тәкаппар», «менмен» деді.

Ақбала бәрін естіп, бәрін білсе де, иманы селт еткен жоқ. Ауылдас әйелдер айтса айтқандай менмен, тәкаппарлық па, әйтеуір қасақана әлгілерге «Ал, көр! Көріп ал!» дегендей, тәкаппар басын шалқақтата тік ұстап, аяғындағы қылмиған қазық өкше етікті аналар іші күйсін дегендей сықыр-сықыр басып алдарынан өтер еді.

1. Үзіндіде көтерілген мәселені анықтаңыз. Сол мәселе бүгінгі күні өзекті ме? Ойыңызды ПТМС формуласы арқылы жеткізіңіз.

Бірінші сөйлем «Менің ойымша,...»

Екінші сөйлем «Себебі, оны былай түсіндіремін…»

Үшінші сөйлем «Оны мына фактілермен, мысалдармен дәлелдей аламын… » Соңғы сөйлем «Осыған байланысты мынадай қорытынды шешімге келдім...».

Дескриптор

Білім алушы

• өз ойын білдіреді;

• себебін түсіндіреді;

• мысалдар келтіреді;

• қорытынды жасайды;

• кейіпкерлерге мінездеме береді;

• кейіпкерлерді бүгінгі таңдағы адамдармен салыстырады.

Оқу мақсаты

10.4.2.1 қажетті клишелер мен лексикалық құрылымдарды қолданып, көтерілген мәселе бойынша өз ойын дәлелдеп эссе жазу (дискуссивті эссе)

Бағалау критерийі

Ойлау дағдыларының деңгейі

Білім алушы

• Клишелер мен лексикалық құрылымдарды орынды қолданып, эссе жазады (дискуссивті эссе)

Жоғары деңгей дағдылары

Тапсырма

Берілген клише мен лексикалық құрылымдарды қолдана отырып, «Мұхитты сақтап қалу үшін не істей аламыз?» деген тақырыпта дискуссивті эссе жазыңыз. Берілген клишелерді қолданыңыз.

Пайдалы лексика: ең елеулі, тіршілік, алатын орын, құнарлы, пайдалы, орын алады, ауқымды, жедел даму, күннен-күнге, орасан зор.

Клише: біріншіден, (екіншіден), оған қоса, бір айта кетерлігі, нәтижесінде, қорытындылай келе, атап айтсақ, бір жағынан, басқа жағынан қарастырсақ.

Дескриптор

Білім алушы

• клише мен лексикалық құрылымдарды қолданады;

• берілген тақырыпта дискуссивті эссе жазады.

Оқу мақсаты

10.2.2.1 ғылыми-көпшілік және публицистикалық мәтіндерге сүйеніп, монолог және диалог құрау, сөз әдебі мен сөйлеу этикеті формаларын орынды қолданып, тыңдаушыға әсер ету

Бағалау критерийі

Ойлау дағдыларының деңгейі

Білім алушы

• Мәтінге сүйеніп, диалог немесе монолог құрастырады

• Сөз әдебі мен сөйлеу этикеті формаларын орынды қолданады

Қолдану

Тапсырма

1. Мақалаға сүйене отырып, «Ұлттық танымды қалыптастыру жолдары» тақырыбында, диалог құрастырыңыз. Сөйлеу барысында сөз әдебі мен сөйлеу этикеті формаларын орынды қолданыңыз.

Тарихи сананың қоғамдағы маңызы жайлы Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев 2011 жылы мамыр айында Астана қаласында ұйымдастырылған Дүниежүзі қазақтарының ІV құрылтайында сөйлеген сөзінде: «Тарихи сананы дұрыс қалыптастыру арқылы біз болашаққа нық қадам жасайтын боламыз. Оны іске асыратын құрал – әркімнің өзінің төл тарихы пен мәдениетін білуі» деген еді.

Расында, қоғамда тарихи сана дұрыс қалыптаспай, ұлттық сананың жаңғыруы мүмкін емес. Өйткені, ұлттық танымның өзегі – тарихи сана. Ал тарихи сананың қалыптасуында ақиқатты арқау еткен шынайы тарих пен халықтың байырғы қайнарынан сусындап, салт- дәстүрдің алтын арқауына байланған руханияттың рөлі зор.

Қазақ қоғамын сауықтырудың жолы кемелденген тарихи сананы қалыптастыру арқылы барлық халық бір ғана мақсат пен ортақ мүддеге жұмыла қызмет істеу екені түсінікті. Осы орайда, үнді жұртының көсемі Рабиндранат Тагордың «әрбір халық әлемдік қоғамдастық алдында өзінің басқаға ұқсамайтын ерекше ұлттық болмысымен дараланып тұрмай, басқаның қаңсығын қадір тұтса, ол халық жойылуға бет бұрған, қасірет жолындағы ұлт» дегенін де ұмытуға болмайды.

Дескриптор

Білім алушы

• мәтіндегі бөлімдердің, абзацтардың орналасу тәртібін анықтайды;

• абзацтарға ат қояды.

Оқу мақсаты

10.2.6.1 әртүрлі графиктік мәтіндердегі (иллюстрация, фотосурет, сызба, шартты белгі) ақпараттарды салыстыру,

негізгі идеясын түсіндіру

Бағалау критерийі

Ойлау дағдыларының деңгейі

Білім алушы

• Графиктік мәтіндердегі (иллюстрация, фотосурет, сызба, шартты белгі) ақпараттарды салыстырады, негізгі идеясын түсіндіреді

Қолдану

Тапсырма

1. Төмендегі графиктік мәтіндердегі ақпараттарды салыстырып, негізгі идеясын түсіндіріңіз.