Бөлім

3. Физикалық география. 3.3 Гидросфера

Педагогтың аты-жөні

Күні

Сынып 8

Қатысушылар саны

Қатыспағандар саны

Сабақтың тақырыбы

Құрлық суларының экологиялық мәселелері

Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаттары

8.3.3.6 - жергілікті компонентті қосымша қамту негізінде құрлық суларының экологиялық проблемаларын жіктеп, шешу жолдарын ұсынады

Сабақтың мақсаты

Құрлық сулары экологиялық мәселелерінің жіктелімін біледі;

Құрлық суларының экологиялық мәселелерінің себептерін анықтайды;

Құрлық сулары экологиялық мәселелерін шешу жолдарын ұсынады.

Сабақтың кезеңі/ уақыты

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Басы

Оқушылармен амандасу, түгелдеу.

Сыныпта психологиялық ахуал туғызу, көңіл- күйін көтеру мақсатында оқушыларды топқа бөлу.

I топ – Ертіс өзені; II топ – Жер асты сулары;

III топ – Мұздықтар; IV топ – Аарал теңізі;

Өткен сабақты «Картографиялық викторина» әдісі арқылы әр топ жеке орындайды. QR код арқылы тапсырма беріледі. Картадан Дүниежүзінің су нысандарын картадан табу.

QR код-ты сканерлеу арқылы дүниежүзі картасынан берілген су нысандары орнын анықтайды;

Картаға белгілейді.

Топтық бағалау

100%-4 ұпай

80%- 3 ұпай

70%-2 ұпай

50% - 1 ұпай

Оқулық

АКТ, карточка

Ортасы

Жаңа тақырыпқа кіріспес бұрын «Ой қозғау» сұрақтарын қоямын:

• 1. Экология дегеніміз қандай ғылым?

• 2. Судың экологиялық мәселелері дегеніміз не?

Жаңа тақырып жайлы мағлұмат беремін. «Судың ластануы» тақырыбында бейнебаян көрсетіледі.

Судың экологиялық мәселелері дегеніміз – су нысандарының құрылымы мен жұмысының бұзылуына және жағымсыз зардаптарға әкелетін адам іс-әрекетінің нәтижесінде өзгеруі.

Құрлық сулары экологиялық мәселелерінің шешілуі: Экологиялық мәселелердің шешілуі қарапайым логикалық шешімдерге негізделген. Қиындығы тек мәселенің техникалық шешімінде болуы мүмкін.
    ​Су тұтынуды азайту үшін негізгі тұтынушылардың су шығынын азайту қажет. Су тұтынушылар – суды өзеннен, көлден, жерасты көздерінен алатын салалар. Оларға ауылшаруашылық, өнеркәсіп орындары, коммуналдық шаруашылық, суқоймалары жатады.
    ​Судың ластануын төмендету үшін ластаушылардың әрекетіне шектеу қою, пайдаланған суды қайтадан құятын кәсіпорындарға су тазалайтын сүзгілер орнату, алынған суды толықтай пайдалануға қол жеткізу, тазалау іс-шаралары жүргізілгеннен кейін оны қайта пайдалану қажет.

Негізгі су ластаушылар мыналар:

• өзен транспорты;

• өзен бойымен ағаш ағызу;

• өнеркәсіптік тұрмыстық ақпа су;

• малшаруашылығы кешендерінен келетін ақпа су;

• суармалы жерлерден келетін сорғыту суы;

• өнеркәсіптік алаң аумақтарынан, елді мекен аумақтарынан және ауылшаруашылығы егістіктерінен келетін ақпа су;

• нөсер жауын канализациясы;

• жаһандық тасымалдау;

• құнарлы қабатын жоғалтқан жерлерден келетін қатты зат ағындысы.

1-тапсырма. Атласты пайдала отырып, Қазақстанның бір көліне жоспар бойынша сипаттама беріңіз./Каспий теңізі/

Арал теңізінің экологиялық қасіреті, Мұздықтың еруі, Ертіс өзенінің, Жер асты суларының ластануы.

(топ атауы бойынша)

• Негізгі мәселені анықтайды;

• Мәселенің туындауының 2-3 себебін көрсетеді;

• Көрсетілген себептердің фактілері мен дәлелдемелерін нақтылайды;

Мәселенің шешілу жолын ұсынып, қорытындылайды.

Арнайы ресурстар арқылы жаңа тақырыпты талдайды.

Топ ішінде берілген тапсырманы Фишбоун әдісі арқылы орындайды, талқылап, топпен қорғайды.

Кері байланыс

Қалыптасттырушы бағалау

4 ұпай

Оқулық

Дүниежүзң физикалық картасы, АКТ,

дәптер

Оқулық, плакат, фломастер

Оқулық, дәптер, атлас

Сабақты бекіту

2-тапсырма. Оқуышарға QR код ұсынылады. Берілген тапсырманы орындау арқылы жаңа тақырыпты бекітемін.

QR код-ты сканерлеу арқылы тапсырманы топпен орындайды;

Суға пайдасын тигізетін заттарды қоржынға, ал зиянын тигізетін заттарды қоқыс жәшігіне салып жіктейді;

Қалыптастырушы бағалау 2 ұпай

Оқулық, АКТ

Кері байланыс

Сабақты қорытындылау, оқушылардың кері байланысы

Менің түсінгенім......

Маған түсінуге қиын болғаны..........

Менің ұсынысым......................

Мені таң қалдырды................

Мұғалімге сұрағым...............

Үйге тапсырма: §27оқу. Таңдау бойынша бір құрлық суының экологиялық мәселесіне талдау жасау. (реферат, эссе т.б.)

Оқушылар «Доңғалақ» айналдыру арқылы кері байланыс жасайды

Оқушыларға дескрипторлар арқылы топтардың өзара бағалауды жүргізуін ұсынамын.

Бағалау парағы