Қыран жетпеген жерге қиял жетеді. Фантазия ҚМЖ Қазақ тілі 4-тоқсан

Бөлім:

10-бөлім: Ғылыми фантастика

Педагогтің тегі, аты, әкесінің аты :

Даулетиярова Айман Биржановна

Күні:

Сынып: 7

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Қыран жетпеген жерге қиял жетеді. Фантазия

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары:

7.2.4.1 идеясы ұқсас публицистикалық және көркем әдебиет стиліндегі мәтіндердің тақырыбы, құрылымы, мақсатты аудиториясы, тілдік ерекшелігін салыстыра талдау;
7. 4. 5. 1 сөйлем соңында және сөйлем ішінде қойылатын тыныс белгілерін (даралаушы және ерекшелеуші) дұрыс қолдану

Сабақтың мақсаты

Идеясы ұқсас публицистикалық және көркем әдебиет стиліндегі мәтіндердің тақырыбы, құрылымы, мақсатты аудиториясы, тілдік ерекшелігін салыстыра талдай алады. Сөйлем соңында және сөйлем ішінде қойылатын тыныс белгілерін қолдана алады.

Құндылықтарға баулу

Құндылық: еңбекқорлық және кәсіби біліктілік

-өз уақытын тиімді жоспарлай білу және кез келген қызметтің нәтижелеріне қол жеткізу үшін күш салу;

Құндылық: әділдік және жауапкершілік

-оқу тапсырмасын орындауда табандылық таныту;

Құндылық: жасампаздық және жаңашылдық

-тапсырмаларға шығармашылықпен қарай білу, өзшешімдері мен идеяларын ұсына білу;

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі//

уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басталуы

5 минут

Сабақтың ортасы

15 минут

5 минут

7 минут

8 минут

Сабақтың соңы

5 минут

Оқушылармен амандасу, қатысуын түгендеу.

«Лимон және марғау» эмоциялық қысымды босаңсытуға арналған жаттығу.

Сабақтың тақырыбы мен оқу мақсатымен таныстыру;

1-тапсырма

Екі мәтінді салыстырып, олардың тілі мен стилінің формасын, ұқсастығын және айырмашылығын сараптаңдар.

1-мәтін

5-тапсырма (оқулықтан)

• 2-мәтін

• Танымдық басылымы жоқ елде фантастика қалай дамысын?!

• - Ғылыми фантастика жеке жанр ретінде XX ғасырда қарастырыла бастады. Нақты айдары сол кезде тағылды демесеңіз, бұл саланың тамыры тереңде. Тарихы әріден бастау алады. Оған бала күнімізден тыңдап өскен қиял-ғажайып ертегілері дәлел бола алады. Әлем әдебиетінде ғылыми-фантастика ғылыми поэзия, ғылыми проза болып екі тарапта дамыды. Ғылыми поэзия терминін әдебиеттану саласында алғаш француз поэзиясының теоретигі Рене Гиль «Сөз туралы трактат» атты еңбегінде қолданды. Ол ежелгі дәуір әдебиетінің белді өкілі Лукреций Кардың «Заттың табиғаты» атты еңбегінде осы ғылыми поэзияның белгілері бар деп көрсеткен.

• - Бұл жанрға, бәлкім, жаңа бетбұрыс керек шығар. Өйткені ғылыми-техника дамып кеткен бүгінгі заманның оқырманына көп нәрсе таңсық емес. Осындай сұрақтармен біз сөз етіп отырған жанрымыздың белді өкілдеріне хабарласқан едік.

• Абдул-Хамит Мархабаев, фантаст -жазушы:

• – Егер мойындай алсақ, дәл қазіргі уақытта жазушының жағдайы қиын. Кітабының таралымы аз. Қаламақының жағдайы мәз емес. Тіпті кейде қаламақы алмақ түгіл, кітабыңның жарық көргеніне қуанасың. Мұндай жағдайда оқырманның да жай-күйі белгілі. Осыдан кейін кім туралы жазасың, кімге арнап жазасың? Міне, жазушылардың ішінде осындай қыжыл бар. Ал Жапонияда бір кітап жазған жазушы бірнеше жыл алаңсыз өмір сүреді. Ғылыми фантастика жанры жазушының жан сөлін сығып алады. Ал төккен тердің өтеуі болмаған жерде сүбелі дүние туады деу қиын.

• - Бүгінгі ғылыми фантастика дегенге келсек, өтірік мақтап, жалаң ұранға салғым келмейді. Жоғарыдағы себептердің барлығы осындай жағдайға әкеліп тіреді. http://alashainasy.kz/sho/41904

Тілдік бағдар

Қос нүкте түсіндірмелі мәнде келген сөйлемдердің аражігіне қойылады. Мысалы: Жамандық жалын секілді: өзін де, өзгені де жалмай береді. (Ж.Баласағұн). Жалпылауыш сөз бірыңғай сөйлем мүшелерінің алдынан келген жағдайда, жалпылауыш сөзден кейін қос нүкте қойылады. Мысалы: Өнеркәсіпке керекті заттар мыналар: таскөмір, мұнай, мыс, болат, жез, темір т.б. Төл сөз автор сөзінен кейін келгенде, автор сөзінен соң қос нүкте қойылады. Мысалы: Абай былай деді: «Баланың жақсысы – қызық, жаманы – күйік». Салдар мәнді сөйлем себеп мәнді сөйлемнен бұрын келсе, арасына қос нүкте қойылады. Мысалы: Өзгеңнен гөрі менің жаным қаттырақ ауырар еді: бұл егін дәнін қолымнан септім ғой. (С.Мұқанов).

6-тапсырма

«Дербес пікір жазу» әдісін қолданып, мәтін мазмұны бойынша пікірлеріңді жазыңдар.

1.Өзіндік пікір (идея) - бір сөйлем

2. Дәлел – екі сөйлеммен келтіру керек.

3. Өз пікірін дәлелдейтін мысал – екі сөйлем

4. Өз пікіріне қарсы пікір – бір сөйлем

5. Қарсы дәлелді жоққа шығаратын мысал – екі сөйлемнен тұру керек.

6. Қорытынды – екі сөйлемнен тұрады.

8-тапсырма

Сөйлемдердегі қос нүктенің қойылу себебін түсіндіріңдер. Морфологиялық талдау жасаңдар.

Рефлексия

Білім Идея

Эмоция Сын

Баға

Психологиялық ахуал

«Лимон және марғау» эмоциялық қысымды босаңсытуға арналған жаттығу.

Басқарушы: көз алдарыңа елестетіңдер, оң қолымызға лимонды ұстап, оның шырыны шыққандай қатты сығуға тырысамыз. Жұдырығымызды түйіп қатты-қатты қысамыз. Шырынды шығардық! Ал енді бәріміз мысықтың баласы марғау сияқты боламыз, олар енді ғана оянды және керіліп жатыр. Жақсылап керіліп-созылды! Қолымызды жоғары көтеріп, оңға, солға, жоғары қарай тартыламыз, мойнымызды бұрып, арқамызды созамыз!

Екі мәтінді салыстырып, олардың тілі мен стилінің формасын, ұқсастығын және айырмашылығын сараптайды.

«Дербес пікір жазу» әдісін қолданып, мәтін мазмұны бойынша пікірлерін жазады.

8-тапсырма

Үлгі:

Содан бір мезетте екеуінің ойы бір арнаға тоғысады: бостандыққа шығарар жолды, тегінде, үңгірдің жоғарыға көлбей өрлеген жүлгесін қуып, тек қана төбеден іздеу жөн дегенге саяды. (түсіндірмелі мәнде келген сөйлемдердің аражігіне қос нүкте қойылып тұр)

Талқылау кезінде оқушылардың айтылған пікірлері мен көзқарастары ауызша

мадақтау арқылы бағаланып, сабақтың келесі кезеңінде белсенді қатысуына ынталандырады

Жарайсың!

Керемет шешім!
Ойлы шешім!

Мұндай ойлы пікірлерді ешқашан естімеппін!

Дескриптор

Білім алушы

мәтіндердің

- ұқсастығы мен айырмашылы

ғын ажыратады – 2 балл;

- идеясы мен стилін табады – 2 балл;

-тілдік құралдарды анықтайды – 1 балл.

Дарабоз

1) сабаққа қатысуы;

2) оған даярлығы;

3) тапсырманы орындауы;

4) өзіндік жұмысы;

5) ынтасы;

6) сабақтағы жауабы.

Берілген тапсырмалар

дың барлығына

жетон арқылы бағалау жүргізіледі.

Дескриптор

Білім алушы

-өзіндік пікір білдіреді,

-дәлел келтіреді,

-өз дәлелдейтін мысал келтіреді,

-өз пікіріне қарсы пікір айтады,

-қарсы дәлелді жоққа шығаратын мысал келтіреді,

-қорытындылай

ды.

Дескриптор

Білім алушы

-қос нүктенің қойылу себебін түсіндіреді – 1 балл,

-морфологиялық талдау жасайды – 2 балл.

7-сынып

«Атамұра» баспасы

2024 жыл

Қалыптас

тырушы бағалауға арналған

тапсырма

лар жинағы

7-сынып

ОҚЫТУДАҒЫ ЖАҢА ӘДІС-ТӘСІЛДЕР ҚОРЖЫНЫНАН ЕСБОСЫН НАҒИША ҚОЖАҚ

ҚЫЗЫ

Оқулық

7-сынып

«Атамұра» баспасы

2024 жыл

• http://alashainasy.kz/sho/41904