Білім беру саласы: Қатынас

Бөлімі :Сөйлеуді дамыту.

Тақырыбы: Қыс (А.Құнанбаев).

Мақсаты: «М» – «Н» дыбыстарын салыстыру;

Міндеттері: 1. Кейбір дауыссыз дыбыстардың айтылуындағы ұқсастықтар мен айырмашылықтарды ажырата білуге баулу.

2. Мазмұны бойынша әңгімелесуге үйрету; балалардың өз сөзімен суреттеп, сөйлей білу қабілеттерін дамыту.

3. Еңбекқорлыққа тәрбиелеу.

Күтілетін нәтиже:

Жасайды: қоңырау соғып қуаныш сезімін білдіреді, суретті жалғастырып салады; Түсінеді: өлең мазмұнын, аяздың ашулы, қаһарлы екенін, "м" "н" дыбыстарының үнді дауыссыз дыбыс екенін;

Қолданады: көргенін әңгімелеп айтып, сұраққа жауап береді.

Сөздік жұмыс: Мылқау.

Билингвалды компонент: Соқыр – слепой, мылқау – немой.

ҰОҚ барысы:

1. Ұйымдастыру кезеңі

• Балалар, мен бүгін Аязды көрдім.

• Ол: «Қыс мезгілі келгеніне балалар қуанды ма?» – деп сұрады.

• Мен: «Әрине, қуанды», – дедім.

• Сендер қуандыңдар ма?

• Ендеше мына күміс қоңырауды ал да, балаларға бер, қоңырауды сылдырлатып, қыс келгеніне қалай қуанғандарын білдірсін. Қысқы мерекелерді, ойын түрлерін айтып, қоңырауды сылдырлатсын. Мен терезеден қарап тұрамын, әйтпесе қатты боран соғып, аяз қысады, – деді.

• Кәне, балалар, Аяздың айтқанын орындаймыз ба? Орындамасақ, Аязды ашуландырып алармыз.

• Өте жақсы, балалар. Қыс мезгілінің келгеніне қатты қуанғандарыңды Аязда көріп, риза болып қалған шығар

  • Балалар, бүгін А.Құнанбаевтың шығармаларының бірімен танысамыз. Ол кісі қазақтың ұлы тұлғасы, ақын жазушысы, аудармашы. Шетел жазушыларының көптеген шығармаларын қазақ тіліне аударған ақын. Жылдың төрт мезгіліне де арнап өлең жазған. "Жазғытұрым", "Жаз", "Күз", "Қыс". Біз бүгін қыс мезгіліне арналған "Қыс" өлеңімен танысамыз.

Тақтаға демонстрациялық материалды ілу. Педагог өлеңді мәнерлеп екі рет оқып береді.

2. Негізгі кезен

Қыс

Ақ киімді, денелі, ақ сақалды, Соқыр, мылқау, танымас тірі жанды. Үсті-басы ақ қырау, түсі суық, Басқан жері сықырлап, келіп қалды.

• Өлеңді оқып жатқанда көз алдарыңа кімді елестеттіңдер?

• Иә, балалар, Абай атамыз өлеңде қысты үлкен қарияға, яғни шалға теңеп отыр.

• Қалай ойлайсыңдар, қарияны Абай атамыз не үшін ашулы, соқыр, мылқау түрінде бейнелеген.

• Қыс мезгіліне қай кезде дайындалуымыз керек?

• Қыстың қаһарына ұшырамас үшін адамдар не істейді?

• Ауыл адамдары малдарын қысқа қалай дайындайды?

–Иә, дұрыс айтасыңдар.

Сергіту сәті:

Боран гулеп соғады, Айналаны орады, Баста – тымақ, Үстінде – тон,

Қайсар қалай тоңады? Аяғында – саптама, Өзіне дәл, шақ қана.

Қолда – қамшы, астында – ат.

Мақта, мейлі Мақтама.

Қайсар бейне атамдай

Қой қайырған шопандай.

(Н.Жанаев)

• Бүгін "н" "м" дыбыстарымен танысамыз. Бұл екі дыбыстар үнді дауыссыз дыбыстар.

«М» дыбысының дұрыс артикуляциясы:

Ерін бір-біріне қатты тиеді, кішкене тіл төмен түсіп, демнің мұрын арқылы шығуынан жасалады.

«М» дыбысының дұрыс айтылуын қадағалау. Ма-ма-ма – қыс деген бұл шалма.

Ма-ма-ма – апорт тәтті алма.

«Н» дыбысының дұрыс артикуляциясы:

Ерін сәл ашылып, жіңішкерген тіл үстіңгі тістердің түбіне тиеді.

«Н» дыбысының дұрыс айтылуын қадағалау. «Н» дыбысы кездесетін сөздерге мысалдар келтіреді, сол сөздерді бірнеше рет қайталап айтады.

Дидактикалық ойын:

«Суретті жалғастыр».

Мақсаты: Салынған суретті тез жалғастыру. Жылдамдыққа үйрету. Ашулы шалдың суретін бірінші болып жалғастырып, аяқта

Тіл дамыту дәптеріндегі тапсырма бойынша орындалады.

3. Қорытынды бөлім. Рефлексия

–Бүгін кімнің шығармасымен таныстық?

–А.Құнанбаев қай мезгілдерге арнап өлеңдер жазған?

–Қандай дыбыстармен таныстық?