Алматы облысының Еңбекшіқазақ ауданының №8 психологиялық-педагогикалық түзеу кабинетінің    педагог-логопед маманы Мухаметжанова А.Т

 Тақырыбы:  «Р»–дыбысын ашық, тұйық буында дағдыландыру, «Үйшік» ертегісі

• Бет бұлшық еттерін босаңсытып, ауыз қуысына арналған емдік уқалау жасау. Тыныс алу дағдыларының ұзақтылығы мен бағыттылығын қалыптастыру. Артикуляциялық аппараттың қимыл – қозғалысын дамыту,  [Р]-дыбысын ашық, тұйық буында дағдыландыру; айтылу ерекшелігіне байланысты «Р» дыбысының дауыссыз дыбыс екенін баланың өзіне айтқызып анықтату.  [С] – дыбысын сөйлеу тіліне еңгізу. Қызықты тапсырмалар мен ойындар арқылы сабаққа қызығушылығын арттыру.

• 

• Достыққа, ұқыптылыққа, мейірімділікке тәрбиелеу.

Сабақ барысы

І Ұйымдастыру кезеңі

1 Жылулық шеңбері

Мынау аспан астында,

Жақсы дос көп табылар,

Мен де соның бірімін,

Сыйлығымды қабыл ал!

2  Өткенді қайталау

Үй жұмысын тексеру

Тосын сый: Пошташыдан хат келді. Хаттың ішінен «Үйшік» деген сөзді оқытып, балаға дыбыстық талдау жасату.

 Үйшік деген сөзде қанша дауысты дыбыс бар?

 Үйшік деген сөзде қанша дауыссыз  дыбыс бар?

Үйшік деген сөзді буынға бөл. Неге екі буынға бөлдің? Қанша дауысты дыбыс болса, сонша буын болады.

Сиқырлы қаптан ертегінің кейіпкерлерін алып шығу

1 кейіпкер тышқан

 Бала үстелді тоқылдатып: мына үйшікте кім бар? Ешкім үндемейді. Ал, тышқан бізге өзінің  тапсырмасын алып келіпті. (Логопедиялық емдік-уқалау)

ІІ Логопедиялық емдік уқалау

Бет бұлшық еттерін босаңсытып, ауыз қуысына арналған емдік уқалауды жасап, тілдің қимыл – қозғалысын жақсарту.

Бет бұлшық еттеріне емдік уқалау:

• Бет бұлшық еттерін босаңсыту;

• артикуляциялық аппаратты босаңсыту;

• негізгі нүктелерді емдік уқалаумен босаңсыту;

Кеуде тұсын сипалап, бет бұлшық еттеріне белсендендіру

• Бет бұлшықеттерін белсендендіру;

• артикуляциялық аппаратты белсендендіру;

• негізгі нүктелерді емдік уқалаумен белсендендіру;

Сиқырлы қаптан ертегінің кейіпкерлерін алып шығу

2  кейіпкер бақа

Бала үстелді тоқылдатып: мына үйшікте кім бар?  Мен тышқанмын ал, сен кімсің? Мен бақылдауық бақамын  өзіммен бірге  тапсырмамды алып келдім. (Тыныспен жұмыс)

ІІІ Тыныспен жұмыс

Стрельникованың тыныс алу гимнастикасын орындау «шапалақ ұру»

Сиқырлы қаптан ертегінің кейіпкерлерін алып шығу

3 кейіпкер қоян

Бала үстелді тоқылдатып: мына үйшікте кім бар?  Мен тышқанмын, мен бақылдауық бақамын  ал, сен кімсің? Мен сұр қоянмын өзіммен бірге  тапсырмамды алып келдім. (Артик. жаттығу)

ІV  Артикуляциялық жаттығулар (тапсырманың бағалануы)

   Айна алдында мимикалық, ерінге, тілге арналған жаттылар жасау. Ойын түрінде мысық ертегісімен таныстыру «күлу», «қуану»,  «ашулану»,  «сусиыр»,  «бақа », «піл»,  «күрекше»,  «сағат»,  «тәтті  тосап», «кесе», «ат шауып келеді». 

Сиқырлы қаптан ертегінің кейіпкерлерін алып шығу

4 кейіпкер қасқыр

Бала үстелді тоқылдатып: мына үйшікте кім бар?  Мен тышқанмын, мен бақылдауық бақамын, мен қорқақ қоянмын. Ал, сен кімсің? Мен сұр қасқырмын өзіммен бірге  тапсырмамды алып келдім.  («Р» дыбысын ашық, тұйық буында дағдыландыру)

ІV  [Р] дыбысын ашық, тұйық буында дағдыландыру

• Буындарда дағдыландыру

Ра-ра-ра      ро-ро-ро      ру-ру-ру      ры-ры-ры

Ар-ар-ар     ор-ор-ор      ур-ур-ур       ыр-ыр-ыр

Ра-ро-ру-ры    ар-ор-ыр-ур     ұр-ұр-ұр     рұ-рұ-рұ

• Буын арқылы сөздерде дағдыландыру

Ра-ра-ра-Рауан

Ар-ар-ар-Анар,

Ар-ар-ар-шар

Ор-ор-ор -тор,

Ор-ор-ор- бор

• Сөз басында дағдыландыру

Радио, Раушан, Райхан, Рақым, Роза, Рақмет, Рация.

• Сөз аяғында дағдыландыру

Нар, жар,  шар, шатыр, жаңбыр, бор, шалбар, қар, жыр, қыр, сиыр, отар, батыр, қамыр, қасқыр, ор, Айдар, жайдар, ұлар, Мөлдір, көпір.

• Буын ұйқасы

Ра-ра-ра- бал жинады ара

Ры-ры-ры күннің түсі сары

Ры-ры-ры тазаладым тары

Ру-ру-ру Арай екен ару

Ар-ар-ар жапалақтап қар жауар

Сиқырлы қаптан ертегінің кейіпкерлерін алып шығу

5 кейіпкер түлкі

Бала үстелді тоқылдатып: мына үйшікте кім бар?  Мен тышқанмын, мен бақылдауық бақамын, мен қорқақ қоянмын, мен сұр қасқырмын. Ал, сен кімсің? Мен қу түлкімін өзіммен бірге  тапсырмамды алып келдім. («С» дыбысын сөйлеу тіліне еңгізу)

V [С] дыбысын сөйлеу тіліне еңгізу

• Буын ұйқасы

Са-са-са-ызыңдайды маса

Са-са-са-менің бойым аласа

Су-су-су-қандай биік асу

Ас-ас-ас-Асан біздің жас.

Ыс-ыс-ыс-биыл қатты қыс.

Өс-өс-өс-таудай болып өс.

• «С» дыбысына тақпақ

Бір сауысқан қонды кеп.

Тұмсығында сағат тұр.

Сағат сегіз болды-деп

Сиыр оған қарап тұр

• Жаңылтпаштар

Сегіз семіз серке,

Семіз сегіз серке.

Сегізі де егіз,

Семізі де  сегіз.

Са-са-са ызыңдайды маса

Се-се-се бұл әдемі кесе

Су-су-су жай ағады су.

Сиқырлы қаптан ертегінің кейіпкерлерін алып шығу

6 кейіпкер аю

Бала үстелді тоқылдатып: мына үйшікте кім бар?  Мен тышқанмын, мен бақылдауық бақамын, мен қорқақ қоянмын, мен сұр қасқырмын, мен қу түлкімін. Ал, сен кімсің? Мен икемсіз аюмын өзіммен бірге  тапсырмамды алып келдім. ( «С» дыбысына жұмбақ шешу)

• Жұмбақтар

Сырт, сырт соғады.

Уақыт озады.  (Сағат)

 Жер бетінде шашы бар,

Жер астында басы бар. (Сәбіз)

Жылт, жылт еткен,

Жылғадан өткен. (Су)

Қорытындылау:  айна алдында артикуляциялық жаттығуын жасау, [Р, С] –дыбыстарын қадағалау, «Үйшік» ертегісін қайталау.