Рационал сандарды көбейту

Бөлім:

Рационал сандарға амалдар қолдану

Педагогтің аты-жөні:

Ахметова Әсемгүл

Күні:

11.11.2024

Сынып: 6 «а,ә»

Қатысқандар саны: Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Рационал сандарды көбейту

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары:

6.1.2.15

рационал сандарды көбейтуді орындау;

Сабақтың мақсаты:

-Таңбалары бірдей рационал сандарды көбейтуді білу. 
-Таңбалары әр түрлі рационал сандарды көбейтуді білу

-Рационал сандарды көбейту бойынша білімдері қалыптасып,  білімін  есептер шығаруда пайдалана білу, өз бетімен есептер шығара алу

Құндылықтар:

Бірлік және ынтымақ

- Командада жұмыс істей білу ;

-Өзгелерге мейірімділік, жанашырлық таныта білу ;

- Айналасындағыларға көмек көрсету;

Әділдік және жауапкершілік

- Басқалар үшін маңызды тапсырмаларды орындаудың қажеттілігі мен маңыздылығын түсіну.

- Бастаған ісін соңына дейін жеткізе білу

Сабақ барысы:

Уақыты/

кезеңдері

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Ұйымдас-

тыру кезеңі

5мин

Сәлемдесу;

Сыныптағы оқушылардың көңіл күйлерін сұрап, жағымды ахуал туындату;

Оқушыларды түгелдеу;

Сабақтың мақсатымен таныстыру

Мұғаліммен сәлемдесу;

Сыныпта жағымды ахуал туындату, бір-біріне жақсы тілектерін білдіру;

Сабақтың мақсатын мұғаліммен бірге ашу, сұрақтар туындаса мұғалімнің көмегіне жүгіну

Ауызша бағалауды қоданамын

«Өте жақсы»

«Жарайсың»

Тақта;

Оқулық;

Сабақтың

басы

10 минут

Жаңа тақырыпты түсіндіру

Рационал сандарға амалдар колдану ережесі натурал сандарга

Колданылатын әр ежелері мен касиеттер сақталатындай етіп беріледі.

Сендерге 4 • 3 = 4 + 4 + 4 -=12 екені белгілі. Сондыктан (-4) • 3 =

= -4 + (-4) + (-4) = -12 болуы тис. Сонда теріс саннын оң санга көбейтіндісінің мәні теріс санды береді.

Сонымен катар бір көбейткіш теріс сан болғанда косудын терім-

ділік касиеті орындалуы тиіс. Мысалы, (-4) • 3 = 3 • (-4).

Ендеше оң рационал сан мен теріс рационал санның көбейтіндісінің мәні де теріс сан болады.

Сонымен, таңбасы әртурлі рационал сандарды көбейту үшін мына

ереже колданылады:

Танбалары әртурлі екі рационал санды көбейту үшін:

көбейткіштердің модулін көбейту керек;

шыккан санның алдына "-" танбасын кою керек.

Оң рационал саннын - 1-ге көбейтіндісінің мәні осы санга қарама-қарсы теріс санга тең және керісінше теріс рацонал санды

ОСы санга карама-карсы он сан мен -1-дін көбейтіндісінің мәні ретінде карастыруга болады. Ягни, а • (-1) = -а: -а = а • (-]).

Бул қасиет теріс рационал сандар үшін де орындалады.

Теріс рационал саннын -1-ге көбейтіндісінін мәні осы санға ка-рама-карсы он рационал сағга тең және керісінше оң рационал санды осы санга карама-карсы теріс рационал сан мен -1-дің көбейтіндісінін мәні ретінде карастыруга болады.

Яғни, -а • (-1)=а; а= -а • (-1).

Бірінші орында тұрган теріс рационал санды жақшага алудын кажеті жоқ.

Сонда (-3) : (-4) көбейтіндісін -3• (-4) деп жазуга болады. -3 санын оган карама-карсы сан мен -1-дін көбейтіндісі ретінде карас-

тыргандыктан,

3 • (-4) = (-1 • 3) • (-4).

Теріс рационал сан мен -1-дін көбейтіндісінін мәні осы санга карама-карсы он рационал санга тең болгандыктан, -1 • (-12) = 12. Сонымен. -3 • (-4) = 12.

Демек, екі теріс рационал санның көбейтіндісі мәнінің модулі

кебейткіштердің модульдерінің көбейтіндісіне тең он санды береді.

Теріс рацонал сандарды көбейту үшін мына ереже колданылады:

Екі теріс рационал санды көбейту үшін көбейткіштердін модуль-дерін көбейту керек.

Тусіндіріндер!

1) -20 • (-30) = 20 • 30 = 600;

2) -40 • (-0,3) = 40 • 0,3 = 12;

көбейтуі калай орындалган?

Сонымен, екі теріс рационал сан көбейтіндісінін мәні әр уакытта оң, ал танбасы әртурлі екі рационал сан көбейтіндіснін мәні теріс

болады.

Кебейткіштін біреуі неле тең болган жадайда рационал сан-дарды көбейтуді карастырайык.

Кез келген а натурал саны үшін

0•а = а•0 = 0. Бул теңдік рационал сандар үшін де орындалады.

Көбейткіштін біреуі нөлге тең болса, көбейтіндінін мәні де нөлге тең.

Сабаққа белсенді қатысып отырған оқушыларды мактау, мадақтау арқылы бағалау:

Жарайсың!

Өте жақсы!

Керемет!

Интерактивті тақта

6-сыныбына арн. / Оқулық авторы: А.Е.Әбілқасымова;. - Алматы: Мектеп, 2018

Сабақтың

ортасы

25минут

Бекіту тапсырмаларын орындау

№586. Көбейтіндінің мәнін тап

1) 1,6 • 8,

-1,6 • (-8):

2) 1,5 • 0.4.

-1,5 • (-0,4):

3) 60 • 0,2,

-60 • (-0,2);

4) 0,9 • 9,

-0,9 • (-9);

5) 0,4 • 0,6.

-0,4 • (-0,6);

6) 5•0,02,

-5 • (-0,02).

№591.

Көбейтуді орындандар:

1) -4,7 • (-36):

2) -5,9 • (-6,3);

4) -31,6 • (-75):

5) -3,2 • (-0,47):

3) -7,4 • (-90):

6) -200 • (-0,85).

Берілген тапсырмаларды орындайды

№587

2)

3)

Светофор адісімен бағалайды

Немесе фигуралар адісімен.

Жасыл-өте жаксы

Сары-жаксы

Кызыл-орташа

Интерактивті тақта

6-сыныбына арн. / Оқулық авторы: А.Е.Әбілқасымова;. - Алматы: Мектеп, 2018

№588

0,625

-0,75

-0,375

8

№589

«Басбармақ» әдісімен бір – бірін бағалау жүргізіледі

Слайд

Тақта

Бор

Кітап

Дәптер

Жеке тапсырма

Өрнекті ықшамдап алып, мәнін табыңдар:

0,2∙(а+6)-11, мұндағы а=-7

-3∙(2b-5)-1,8 мұндағы b=1,5

-5,1+9(-c-4), мұндағы c=-2

6∙(d-2 )+17 мұндағы d=-0,5

Жауаптары:

1. 0,2∙(а+6)-11=0,2a+1,2-11=0,2a-9,8=0,2∙(-7)-9,8=-1,4-9,8=-11,2

2. -3∙(2b-5)-1,8=-6b+15-1,8=-6b+13,2=-6∙1,5+13,2=-9+13,2=4.2

3. -5,1+9(-c-4)=-5,1-9c-36=-41,1-9c=-41,1-9∙(-2)=-41,1+18=-23,1

4. 6∙(d-2 )+17=6d-6 ∙∙  +17=6d-14+17=6d+3=6∙(-0,5)+3=-3+3=0

Жұптық жұмыста екі жұлдыз бір тілек әдісімен бағалайды

Слайд

Тақта

Бор

Кітап

Дәптер

Сабақтың

соңы

5

минут

Қорытындылау.

Тақырыпқа байланысты 3-4 сұрақ қою;

ББҮ кестесін толтырту;

Үй тапсырмасын беру

ББҮ кестесін толтыру

Үйге тапсырма. Оқулықтан №

Анықтамаларды жаттау

Бағалау парақтары бойына жинаған ұпаймен 1-10 баллмен бағалану

ББҮ кестесі;

оқулық