Бөлім:

Рационал сандарға амалдар қолдану

Педагогтің аты-жөні:

Кенжебекова Рауанда Дауренбековна

Күні:

Сынып: 6

Қатысқандар саны: Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Рационал сандарды көбейту

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары:

6.1.2.15

рационал сандарды көбейтуді орындау;

Сабақтың мақсаты:

-Таңбалары бірдей рационал сандарды көбейтуді білу. 
-Таңбалары әр түрлі рационал сандарды көбейтуді білу

-Рационал сандарды көбейту бойынша білімдері қалыптасып,  білімін  есептер шығаруда пайдалана білу, өз бетімен есептер шығара алу

Құндылыққа баулу

Құндылықтар:

Әділдік: тапсырмаларды орындау барысында есептің шешімін дұрыс жолмен табуға, топтық жұмыс кезінде әркімнің пікірін әділ бағалауға, өз еңбегі мен сыныптасының еңбегін әділ мойындауға үйренеді.

Жауапкершілік: есеп шығарудағы қателерін талдап, өз жұмысының нәтижесіне жауап беруге, тапсырмаларды уақытылы әрі мұқият орындауға дағдыланады.

Сабақ барысы:

Уақыты/

кезеңдері

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Ұйымдас-

тыру кезеңі

5мин

Жұмыс түрі: топтық
Әдіс: «Сөйлемді жалғастыр» айдары.
оқушылардың бір-біріне жақсы көңіл күй сыйлауына жағдай жасап, жағымды психологиялық ахуал қалыптастыруды ұйымдастырады. Арнайы ұяшықтар арқылы оқушылар құндылықтарды даралап көрсетеді.

-сабақтың мақсатымен таныстыру

Жасанды интеллект көмекшісін тыңдап, құндылықтарға қатысты сөйлемдерді жалғастырады.

– Әділ болу дегеніміз – …
– Өз ісіме жауапкершілікпен қараймын, себебі …
– Егер әділетсіздік көрсем, мен
– Әділ адамды мен … деп атаймын.
– Өз уәдемді орындамасам

Сабаққа белсенді қатысуға дайындалады.

Жасанды көмекші арқылы оқушылар өздерін «Шапалақ» әдісі арқылы бағалауы

Google AI studio Veo 3 жасанды интеллектісі арқылы жасалынған бейне

Сабақтың

басы

10 минут

Жаңа тақырыпты түсіндіру

Рационал сандарға амалдар колдану ережесі натурал сандарга

Колданылатын әр ежелері мен касиеттер сақталатындай етіп беріледі.

Сендерге 4 • 3 = 4 + 4 + 4 -=12 екені белгілі. Сондыктан (-4) • 3 =

= -4 + (-4) + (-4) = -12 болуы тис. Сонда теріс саннын оң санга көбейтіндісінің мәні теріс санды береді.

Сонымен катар бір көбейткіш теріс сан болғанда косудын терім-

ділік касиеті орындалуы тиіс. Мысалы, (-4) • 3 = 3 • (-4).

Ендеше оң рационал сан мен теріс рационал санның көбейтіндісінің мәні де теріс сан болады.

Сонымен, таңбасы әртурлі рационал сандарды көбейту үшін мына

ереже колданылады:

Танбалары әртурлі екі рационал санды көбейту үшін:

көбейткіштердің модулін көбейту керек;

шыккан санның алдына "-" танбасын кою керек.

Оң рационал саннын - 1-ге көбейтіндісінің мәні осы санга қарама-қарсы теріс санга тең және керісінше теріс рацонал санды

ОСы санга карама-карсы он сан мен -1-дін көбейтіндісінің мәні ретінде карастыруга болады. Ягни, а • (-1) = -а: -а = а • (-]).

Бул қасиет теріс рационал сандар үшін де орындалады.

Теріс рационал саннын -1-ге көбейтіндісінін мәні осы санға ка-рама-карсы он рационал сағга тең және керісінше оң рационал санды осы санга карама-карсы теріс рационал сан мен -1-дің көбейтіндісінін мәні ретінде карастыруга болады.

Яғни, -а • (-1)=а; а= -а • (-1).

Бірінші орында тұрган теріс рационал санды жақшага алудын кажеті жоқ.

Сонда (-3) : (-4) көбейтіндісін -3• (-4) деп жазуга болады. -3 санын оган карама-карсы сан мен -1-дін көбейтіндісі ретінде карас-

тыргандыктан,

3 • (-4) = (-1 • 3) • (-4).

Теріс рационал сан мен -1-дін көбейтіндісінін мәні осы санга карама-карсы он рационал санга тең болгандыктан, -1 • (-12) = 12. Сонымен. -3 • (-4) = 12.

Демек, екі теріс рационал санның көбейтіндісі мәнінің модулі

кебейткіштердің модульдерінің көбейтіндісіне тең он санды береді.

Теріс рацонал сандарды көбейту үшін мына ереже колданылады:

Екі теріс рационал санды көбейту үшін көбейткіштердін модуль-дерін көбейту керек.

Тусіндіріндер!

1) -20 • (-30) = 20 • 30 = 600;

2) -40 • (-0,3) = 40 • 0,3 = 12;

көбейтуі калай орындалган?

Сонымен, екі теріс рационал сан көбейтіндісінін мәні әр уакытта оң, ал танбасы әртурлі екі рационал сан көбейтіндіснін мәні теріс

болады.

Кебейткіштін біреуі неле тең болган жадайда рационал сан-дарды көбейтуді карастырайык.

Кез келген а натурал саны үшін

0•а = а•0 = 0. Бул теңдік рационал сандар үшін де орындалады.

Көбейткіштін біреуі нөлге тең болса, көбейтіндінін мәні де нөлге тең.

Сабаққа белсенді қатысып отырған оқушыларды мактау, мадақтау арқылы бағалау:

Жарайсың!

Өте жақсы!

Керемет!

Интерактивті тақта

6-сыныбына арн. / Оқулық авторы: А.Е.Әбілқасымова;. - Алматы: Мектеп, 2018

Сабақтың

ортасы

25минут

Бекіту тапсырмаларын орындау

№586. Көбейтіндінің мәнін тап

1) 1,6 • 8,

-1,6 • (-8):

2) 1,5 • 0.4.

-1,5 • (-0,4):

3) 60 • 0,2,

-60 • (-0,2);

4) 0,9 • 9,

-0,9 • (-9);

5) 0,4 • 0,6.

-0,4 • (-0,6);

6) 5•0,02,

-5 • (-0,02).

Дескриптор:

-Оң және теріс сандарды көбейте алады.

-Ондық бөлшектерді көбейтуді орындайды.

-Жауабын дұрыс жазады.

№591.

Көбейтуді орындандар:

1) -4,7 • (-36):

2) -5,9 • (-6,3);

4) -31,6 • (-75):

5) -3,2 • (-0,47):

3) -7,4 • (-90):

6) -200 • (-0,85).

Дескриптор:

-Бүтін және бөлшек сандарды көбейте алады.

-Теріс және оң сандарды ажыратып, белгісін дұрыс қояды.

-Жауабын ықшам түрде жазады.

Берілген тапсырмаларды орындайды

№587

2)

3)

Дескриптор:

-Бөлшектерді көбейтуді орындайды.

-Теріс бөлшектермен амал жасай алады.

-Қысқартуды дұрыс қолданады.

Светофор адісімен бағалайды

Немесе фигуралар адісімен.

Жасыл-өте жаксы

Сары-жаксы

Кызыл-орташа

Интерактивті тақта

6-сыныбына арн. / Оқулық авторы: А.Е.Әбілқасымова;. - Алматы: Мектеп, 2018

№588

0,625

-0,75

-0,375

8

Дескриптор:

-Теріс және оң сандарды көбейте алады.

-Ондық бөлшектермен көбейту амалын дұрыс орындайды.

-Нәтижесін ықшам түрінде жазады.

№589

Дескриптор:

-Бөлшектерді көбейту амалын орындайды.

-Теріс бөлшектермен дұрыс жұмыс істей алады.

-Жауабын қысқартылған бөлшек түрінде көрсетеді.

«Басбармақ» әдісімен бір – бірін бағалау жүргізіледі

Слайд

Тақта

Бор

Кітап

Дәптер

Жеке тапсырма

Өрнекті ықшамдап алып, мәнін табыңдар:

0,2∙(а+6)-11, мұндағы а=-7

-3∙(2b-5)-1,8 мұндағы b=1,5

-5,1+9(-c-4), мұндағы c=-2

6∙(d-2 )+17 мұндағы d=-0,5

Дескриптор:

-Берілген өрнектерде көбейту амалын орындайды.

-Айнымалының мәнін қойып, дұрыс есептейді.

-Қорытынды нәтижені дұрыс шығарады.

Жауаптары:

1. 0,2∙(а+6)-11=0,2a+1,2-11=0,2a-9,8=0,2∙(-7)-9,8=-1,4-9,8=-11,2

2. -3∙(2b-5)-1,8=-6b+15-1,8=-6b+13,2=-6∙1,5+13,2=-9+13,2=4.2

3. -5,1+9(-c-4)=-5,1-9c-36=-41,1-9c=-41,1-9∙(-2)=-41,1+18=-23,1

4. 6∙(d-2 )+17=6d-6 ∙∙  +17=6d-14+17=6d+3=6∙(-0,5)+3=-3+3=0

Жұптық жұмыста екі жұлдыз бір тілек әдісімен бағалайды

Слайд

Тақта

Бор

Кітап

Дәптер

Сабақтың

соңы

5

минут

Кері байланыс алады.

Үй тапсырмасын береді

Бүгінгі сабақта алған бағаларын айтады

Жасанды көмекші арқылы оқушылар кері байланыс береді.

-Түсіндім

-Сұрақтарым бар

-Түсінбедім

Үй тапсырмаларын азып алады

Бағалау парақтары бойынша жинаған ұпайларына қарай мұғалім 1-10 баллмен бағалайды

ЖИ арқылы жасалған презентация