Қысқа мерзімді жоспарлар

Оқу сабағының жоспары №

Реляциялық мәліметтер базасы.

(сабақтың тақырыбы)

Модуль /пән атауы ЖББП 8 Информатика

Педагог ____________ дайындады

20_ жылғы "___" ____________

1. Жалпы мәліметтер

Курс, топ __________________

Сабақтың түрі практикалық

Өткізу формасы: жаңа білімді, дағдыларды бекіту сабағы

2. Мақсаты:

• Студенттерге реляциялық мәліметтер базасы ұғымын меңгерту;

• Мәліметтер қорындағы негізгі және шетелдік кілттер туралы түсінік қалыптастыру;

Міндеттері:

• Реляциялық модельдің құрылымы мен ерекшеліктерін түсіндіру;

• Негізгі және шетелдік кілттердің рөлін және қолдану аясын көрсету;

3. Күтілетін нәтижелер

• Студенттер реляциялық мәліметтер базасы туралы толық түсінік қалыптастырады;

• Негізгі және шетелдік кілттердің айырмашылығын біледі және ажырата алады;

• Кестелер арасындағы байланысты дұрыс жобалайды;

4. Қажетті ресурстар

презентация, стикерлер, үлестірме қағаздар, компьютер, кітап

5. Сабақтың барысы

1. Ұйымдастыру бөлімі (5 мин)

-амандасу

-аудитория дайындығын тексеру

-студенттерді түгендеу

2. Білімді бақылау (5 мин)

Сұрақтарға жауап беріңдер.

1) Мәліметтер қоры (МҚ) дегеніміз не?

2) Мәліметтер қорында өріс пен жазба дегеніміз не?

3) Алғашқы кілт (Primary key) дегеніміз не және оның мақсаты қандай?

4) Мәліметтер қорында кестелер қалай байланысады?

Білімді бағалау критерийлері:

• Мәліметтер қорының анықтамасын біледі;

• Өріс, жазба, алғашқы кілт ұғымдарын дұрыс ажырата алады;

• Кестелер арасындағы байланысты түсіндіре алады:

3. Жаңасын баяндау әдісі. Ауызша (4 мин)

Реляциялық мәліметтер базасы (РМБ) — мәліметтерді кесте түрінде сақтайтын мәліметтер қоры. Әр кесте жолдар (жазбалар) мен бағандардан (өрістер) тұрады. Кестелер бір-бірімен байланыса алады.

Мысалы:

Бұл кестелер Оқушы ID арқылы байланысады.

Негізгі кілт (Primary Key) — кестедегі әр жазбаны (жолды) бірегей (қайталанбайтын) түрде анықтайтын өріс (немесе бірнеше өріс).

Мақсаты:

• Мәліметтерді шатастырмау

• Әр жазбаны нақты анықтау

• Кестелер арасындағы байланысты орнату

Топқа бөлу:

1-топ – DataMasters

2-топ – KeyForce

3-топ – RelatiON

4-топ - Normalizers

Топтық жұмыс (10 мин)

Реляциялық мәліметтер қорының құрылымын түсіну және кестелер арасындағы байланысты көрсету үшін әртүрлі тапсырмалар беріледі.

Әр топ ұсынылған сценарий бойынша екі кестеден тұратын мәліметтер құрылымын құрып,

• кесте бағандарын анықтайды,

• кілттерді көрсетеді (Primary Key, Foreign Key),

• кестелер арасындағы қатынастың түрін (1:1, 1:N, N:M) көрсетіп,

• байланыс сызбасын салады.

Білімді бағалау критерийлері:

• Реляциялық кесте құрылымын дұрыс жобалайды;

• Негізгі және сыртқы кілттерді дұрыс қолданады;

• Кестелер арасындағы байланысты (қатынас түрін) дұрыс сипаттайды;

5.Материалды бекіту Жеке жұмыс. Деңгейленген тапсырмалар шығару (15 мин)

1. Мәліметтер қорында «кесте» дегеніміз не?

Жауап: Мәліметтер кесте түрінде сақталады, әр кестеде жолдар (жазбалар) және бағандар (өрістер) болады.

2. «Студенттер» кестесінде негізгі кілт бола алатын өрісті белгілеңіз:

• Аты-жөні

• Тобы

• Студент ID

Жауап: Студент ID – негізгі кілт (қайталанбайтын бірегей мән).

3. «Кітаптар» және «Авторлар» кестелері арасында қандай байланыс бар?

Жауап: Бір автор бірнеше кітап жаза алады → 1:N қатынас.

4. Мәліметтер қорында сыртқы кілт (foreign key) қандай рөл атқарады?

Жауап: Басқа кестедегі негізгі кілтке сілтеме жасап, кестелер арасындағы байланысты қамтамасыз етеді.

5. «Мамандар» және «Студенттер» кестесін құрыңыз. Әр студент бір мамандықта оқиды. Кестелерге қандай кілттер керек?
Жауап:

• «Мамандар» кестесінде: МаманID (Primary Key)

• «Студенттер» кестесінде: СтудентID (Primary Key), МаманID (Foreign Key)

Білімді бағалау критерийлері:

• Мәліметтер қорындағы негізгі ұғымдарды біледі (кесте, өріс, жазба);

• Негізгі және сыртқы кілтті ажыратады және дұрыс қолданады;

• Байланыс түрлеріне сәйкес кесте құрылымын жобалай алады;

6. Сабақтың қорытындысын шығару Бағалау парағы бойынша (5 мин)

Рефлексия: «Көңіл-күй»

Студенттерге үш түсті белгілер беріледі.

Жасыл – Бүгінгі тақырыпты толық түсіндім, өзімді сенімді сезінемін.
Сары – Тақырыптың көп бөлігін түсіндім, бірақ әлі де сұрақтарым бар.
Қызыл – Тақырыпты түсіну қиын болды, қосымша түсіндіру қажет.

Мақсаты:
– Сабақ бойынша студенттің ішкі рефлексиясын қалыптастыру
– Мұғалімге кері байланыс алу
– Қиындықтарды дер кезінде анықтау

7. Үй тапсырмасы. (1 мин)

«Мәліметтер қоры» тақырыбы бойынша 2 кесте құрастыр және олардың арасында байланыс (қатынас) орнат.
Кестелерге 5-тен кем емес өріс енгіз және негізгі және сыртқы кілттерді анықта.