Реніш

Реніш туралы мақала

Қазіргі заман өзі бір әртүрлі құбылыстар мен жаңаша көзқарастағы қоғамнан құрылған десек артық емес. Өзіміз әр ортада неше түрлі проблема, неше түрлі пікірлер, неше түрлі жағдайлар болып жатқанын көріп жатамыз. Солардың ең ауқымдысы реніш десек жалған емес.

Иа бүгінгі таңда түрлі ағымдар мен сыни көзқарастар кейбір адамдарды іштей улап, ақылын ақсаңдатып, санасына сергелдең түсіріп жатыр. Бұған ренішті де жатқызғанымыз жөн. Неге қазіргі таңда реніш, басқаны ренжіту, көңіліне қаяу түсіру жеңіл әрі басымырақ болып жатыр?

Себебі қазір жан-жақтағы ақпараттар жылдамдығы. Иа бұл рас, бір жақтан мәлімет кеп жатса, соны екінші бір жақтан бұрмаланған түрде естіп жатамыз. Кәзіргі қоғам бір-біріне жанашырлық танытудан алшақтап бара жатқаны өтірік емес. Жанашыр жандардың, жанашырлықты жақтайтын адамдардың қатары сиреп бара жатыр. Бұның ең басты себебі “өсек” десек жоққа шығара алмаймыз. Яғни екі адамның ортасына іріткі салушылар, олардың бірлігін көре алмайтындар, бір сөзді екінші жерге өршітіп, жалған түрде жеткізетіндер реніштің тууына басты себепкерлер. Арам пиғылдарын жүзеге асырғысы келетіндер қазір аз емес. Атам қазақ бұл жайлы да даналық сөздерін білдірген болатын.

Соның бірі: тау мен тасты “жел” бұзады,

адамзатты “сөз” бұзады. Яғни бір адамнан естігенімізді екінші бір ортаға жеткізіп, оны жеткізіп қана қоймай, жалған түрде жариялап, арасын суыту өсек. Ал өсек кешірілмейтін күнәлардың бірі.

Күнә деп яғни діни тұрғыда қарайтын болсақ бір хадисте: “өсекші адамдар Жәннатқа кірмейді”-делінген болатын. Міне осы мәселелер реніштің тууына себепкер болады. Ғайбат деген кітапта: “Адам баласы екі жағының ортасына(тіліне) ие болса үйдей бәледен құтылады”-деген. Иа он күнәнің тоғызы тілден дегенде осыдан шығады. Осылайша біз тілмен, өсекпен көп адамды ренжітіп аламыз. Сондықтан адамды сыртынан алаламай, ғайбат сөзге жол бермей, ешкімге ренжімей де, ренжітпей де жүре беріңіздер.