Рухани жаңғыру Тақырыбы: Жеті қазына

Акмола облысы

Зеренді ауданы

Шағалалы орта мектебі

Сыныптан тыс ic-шара

Рухани жаңғыру

Тақырыбы: Жеті қазына

3 А сыныбы

дайындаған: Заводхан Р.

2018ж.

Мақсаты:

Білімділік: Мәтінді мазмұнына сай жүйелі әңгімелеу арқылы түсінгендерін дәлелдеу. Сұрақтар мен тапсырмаларды орындау арқылы идеясын ашу.

Дамытушылық: Оқушыларға берілген тақырып, мәтін бойынша талдау жұмыстарын, сөздік жұмысын өз бетімен топта жүргізе білу қабілеттерінің дамуына ықпал ету.

Тәрбиелік: Үлкендерді сыйлауға, бірін - бірі тыңдауға, құрметтеуге тәрбиелеу.

әдісі: Түсіндіру, сұрақ - жауап

көрнекілігі: Жеті қазынаның суреті

Ұйымдастыру кезеңі

Психологиялық кезең

«Сәлемдесу» ойыны: Қазір біз сендермен ойын ойнаймыз, қимылды тез жасауларың керек. «Бастаймыз» деген белгі берілгенде, мен қалай амандасу керек екенін айтамын, сонда сендер бір - бірлеріңмен тез - тез амандасасыңдар. Әр адаммен әртүрлі амандасасыңдар. Сонымен, көзбен… қолмен… иықпен… құлақпен… тіземен… иекпен… өкшемен… арқамен.

Қазына дегенде көз алдымызға не елестейді?

Байлық, ақша, асыл тастар, алтын - күміс, сандықтағы бағалы заттар

Өлеңнің мағынасын ашу

Бейнет көрмей, дәулет жоқ.

Мал - дәулеттің байлығы

Бір жұтасаң жоқ болар,

Оқымыстының байлығы

Күннен - күнге көп болар,

Еш жұтамақ жоқ болар.

Ыбырай Алтынсарин

- Өмірдің бар қызығы байлықта ма?

- Өмірі таусылмайтын, мәңгілік сақталатын қазына не нәрсе деп ойлайсыңдар?

- Жеті қазына туралы не білесің?

Жетілік ұғым

Табиғаттың тылсым сыры көп. Көшпенділер ұғымында күннің көзі 7 бөлікке бөлінеді. Аптада 7 күн. Бір ғажабы бұл атаулар өзгермейтін өлшем бірліктері. Қазақта 3,7,5 сандары киелі сан болып есептеледі. Жаңа туған нәрестенін шілдеханасы 7-ші күні жасалады. Қайтыс болған кісінің 7-сі беріледі. Білімдар кісіні «7 жұрттың тілін біледі» дейді. Көкте 7 қабат, жерді 7 қат деп түсіндіретін сол ата-бабалар. Тіпті жұт 7 ағайынды деген сөздің де өзі тұрмыстық жағдайдың келіп туындайтын байлам! Әз Тәукеханның 7 жарғысы мен 7 қазына деген атаулардағы 7-лік санның тектен тек тумағандығы айқын. Қауіп-қатерден аман қалған адам үшін, не анасы, не жұбайының 7 шелпек пісіруі не садақаға 7 түрлі нәрсе таратуы да наным түсініктен ғана тумаған құбылыс екен. «7-ге келгенше жерден таяқ жейсің», «7 атасын білмеген-жетім» деген даналық тұжырымы, ұрпақ көшінің үзілмеуін тілеген ізгі ниеттен шыққан.

Жеті бірдей өренбіз,

Жеті шумақ өлеңбіз

Жеті түрлі бояумыз,

7 түрлі әуенбіз.

Мейлі бізді мақтама

Бірақ бекер даттама.

Сиқырлы есептер:1.Қандай жыл бір күнге ғана созылады. (жаңа жыл)

2.Бір орам шөпті жылқы 1 айда, ешкі 2 айда, қой 2 айда жейді. Үшеуі бірігіп қанша уақытта жейді. (Жарты жылда)

3.Жыл он екі айдың ішінде 30 және 31 сандар ауысып отырады. Ал 28 саны қай айда кездеседі. (28 саны барлық айда)

4.Қай ағашта екі қабат қабық бар? (қайында)

5.Жетімге бір адам айтады «Мына көлді айналып өтсең әкең өледі, ал көпірдің үстінен өтсең шешең өледі» деді. Бала қай жермен өтеді? (ол жетім ғой)

6.Өзі менің әкемнің баласы, бірақ маған аға да, іні де емес. Бұл кім болғаны? (мен өзім)

7.Атасы 54 жаста ал немересі атасынан 45 жас кіші немересі неше жас кіші (54-45=9)

8.Екі әже, екі бала және немересі дастархан басында шәй ішіп отыр. Дастархан басында неше кісі шәй ішіп отыр? (3)

9.Бақтиярдың 4 ұлы бар, олардың әрқайсысының туған қарындасы бар. Бахтиярдың неше баласы бар? (5)

10.Үш ағайын келе жатады. Біреуі алды, екеуі артта, артындағы алдындағына жете алмай келеді. (көлеңке)

7 киелі сандары туралы не білгенін плакаттарға жазғызу.

Аптаның жеті күні

Бүгін, ертең, бүрсігүні, кеше, арғыкүні, азна, соңғы күн.

Жұмбақ

Жаңылмастан жетеуі,

Кезек қызмет етеуі (Аптаның 7 күні)

Жеті жұт

Құрғақшылық, жұт, өрт, оба, соғыс, топан су, зілзала.

7 дегенім – жалау,

жүректегі алау.

7 дегенім-жейде

Кір болмасын кейде

7 жеңіс біздікі.

Жеті қат көк

Ай, шолпан, марс, сатурн, меркурий, күн, муштари

Жеті жетім

Тыңдамаған сөз жетім.

Киюсіз тозған боз жетім

Иесіз қалған жер жетім

Басшысы жоқ ел жетім

Аққу қазсыз көл жетім

Жерінен айрылған ел жетім

Замандасы қалмаса

Бәрінен де сол жетім.

Қорытынды: Біздің абыз бабаларымыз бүгінгі ұрпаққа ұлан-байтақ даланы, құс ұшырса қанаты талатын қазыналы жерді ақыл-парасат, ойлы да ралы адамгершілік қасиеттері арқасында ғана мұра етіп қалдарған. Олардың өнегесін ұлағат тұтқан ұрпақтары да өмір көшінде бабалар арманын жалғастырып өтейік.